ftiEUWE LEIOSCHE C01M1 van VRIJDAG 17 AUG. 1928 TWEEDE BLAD. BINNENLAND. LICHAMELIJKE OPVOEDING. Het instituut voor Lichamelijke Op voeding te Groningen zal 5 en 6 Oct. a.s. zijn tienjarig bestaan feestelijk herdenken. Het programma luidt: 5 October: Reünie in de Harmonie en receptie door het bestuur, 's Avonds in het Academisch Physiologisch Laborato rium voordracht mot demonstraties door prof. dr. F. Buytendijk over: ,.De Olympische Spelen in 1928". Zaterdagmiddag C October: rede van ar. Nieuwenhuis, rector van de Acade mie voor de Lichamelijke Opvoeding te Amsterdam over: „De wetenschap der Lichamelijke Opvoeding" en de monstraties door leerlingen van het Instituut. DE NEDERL. HANDELSBALANS. Het Centraal Bureau voor de Statis tiek deelt mede, dat de waarde (zonder goud en zilver) van den Nederland- schen invoer heeft bedragen in Juli 1928 f 211 millieon; in Juni 1928: f 232 millioen; in Juli 1927: f 212 millioen; in JanuariJuli 1928: f 1554 millioen en in JanuariJuli 1927: f 1440 mil lioen: de waarde van den uitvoer in Juli 1928: f 161 millioen; in Juni 1928: f 148 millioen; in Juli 1927 f 159 mil lioen; in JanuariJuli 1928: f 1094 millioen en in JanuariJuli 1927: f 1056 millioen. Het saldo-uitvoer bedroeg in de maanden Januari, Felyuari, Maart, April, Mei, Juni en Juli resp. 76.8; 66.1; 73,9; 58,7; 50.5; 83.8 en 50.3; totaal Jan- Juli 1928: 460.0; totaal Jan.Juni 1928: 409.7 en voor Jan.—Juli 1927: 383.8 millioen gulden. Voor verdere bijzonderheden wordt verwezen naar de Maandstatistiek van den in-, uit- en doorvoer, die aan het Centraal Bureau voor de Statistiek verkrijgbaar is. INTERPARLEMENTAIRE CONFERENTIE. Van 23 tot 28 Augustus a.s. zal te Berlijn worden gehouden de XXVste Interparlementaire Conferentie. Naast onderwerpen van huishoudelijken aard, de Interparlementaire Unie ra kende, komen op de agenda de navol gende punten voor: 1. Algemeen politiek debat, in te lei den door de heeren prof. mr. M. W. F. Treub en P. Munch, oud-Minister van Oorlog van Denemarken. 2. De tegenwoordige ontwikkeling van het parlementaire stelsel, in te leiden door den voormaligen Duit- schen Rijkskanselier dr. Wirth. 3. Emigratie- en immigratievraag stukken, in te leiden door den Serviër dr. Secrerov. 4. De rechten en plichten der staten, in te leiden door den Belgischen Sena tor La Fontaine. Aan deze conferentie zullen 24 Ne derlanders deelnemen, waaronder 9 leden der Eerste Kamer, 12 leden der Tweede Kamer en 3 oud-Kamerleden. Onder hen bevinden zich de voorzitter van de Nederlandsche groep der Inter parlementaire Unie, mr. Th. Heems kerk en de leden van het bestuur dier groep prof. mr. A. Anema, prof. mr. D. van Embden en mr. A. B. G. M. van Rijckevorssel. De Nederlandsche delegatie zal worden vergezeld door den secretaris penningmeester der groep mr. L. A. Kesper. 18e BEURS DAMESKRONIEK. In het begin van a.s. maand, n.l. op 7 September, wordt de 18e Beurs van jaar gedurende 10 dagen in de zalen van den Dierentuin te 's-Gravenhage zal worden gehouden, geopend. Verleden jaar werd deze tentoon stelling door bijna 40.000 menschen be zocht, met het gevolg, dat de exposan ten een buitengewoon succes met den verkoop hunner artikelen hadden. Het FEUILLETON. God is mijn heil. 5) —o- In September trokken zij naar Namnburg en vandaar schreef mijn man mij eenige regels, waarin hij mij zeide, dat hij adjudant van Prins Wilhelm van Pruisen was geworden; dat de Franschen voortrukten en de vijandelijkheden wel spoedig een aan vang zouden nemen. Aan het einde beval hij mij aan in de hoede des Hee ren en zeide mij, dat wij in Hem steeds vereenigd waren en dat, indien de een ce ander vóórging naar de eeuwige woningen, wij daarom niet gescheiden waren; de een aanschouwde dan slechts wat de andere vertrouwend ge loofde. Den 6den October namen de scher mutselingen tusschen de voorposten een aanvang en spoedig daarop volgde de tijding van de nederlaag bij Saal- feld en den heldendood van Prins Lo- e'ewijk Ferdinand. Dat was de eerste Jobstijding, die de hooggespannen verwachting zeer ter nederdrukte. Met grooten angst verbeidde men den uitslag van het gevecht, dat ieder oogenblik kon plaats grijpen. Hoeveel vurige gebeden zijn toen niet tot God opgezonden! i> dan ook geen wonder, dat de vraag naar stands zoo geslegen is, dat reeds begin Januari van dit jaar de geheele beschikbare ruimte was uitverkocht. De Directie van de Haagsche Dames kroniek wilde echter aan de talrijke firma's die telkens weer werden te- 1 •urgesteld, doordat er geen geschikte ruimte kon worden aangeboden tege moetkomen, en is daarom besloten de tentoonstelling met een nieuw gebouw uit te breiden. Hiervoor heeft de Direc tie van de Dameskroniek vergunning gevraagd van B. en W. en heeft toe stemming gekregen om buiten op het torras een keurig gebouw ter grootte van 22 X 26 M. op te trekken. De ten toonstelling zal hierdoor nog interes santer en aantrekkelijker worden. KERK EN SCHOOL. NED. HERV. KERK. Beroepe-n: Te OudwoudeWester geest, D. J. Vossers, te Serooskerke (W.). Te Warns, G. Gerbrandy te Nw. Weerdin- ge. Bedankt: Voor Hekelingen (toez.), H. Bax, cand. te 's-Gravenhage. Voor Garde ren, F. F. J. van de Plassche, te Krimpen a. d. Lek. GEREF. KERKEN. Tweetal: Te Schoonebeek, Joh. Booy, cand. te Iloogeveen; en F. Boessekool, cand. te Dedemsvaart. Te Nieuweroord (Dr.), B. G. de Bruin, te O. en N. Bildtzijl; en J. S. Schaafsma, te Gasselternijveen. CHR. GEREF. KERK. Tweetal: Te Meppel, J. Drenth, te Broek op Langendijk en W. Kremer te Kornhorn. BEVESTIGING, INTREDE, AFSCHEID. Naar „De Stand." verneemt, is Ds. G. Wisse, die in verband met zijn benoeming tot docent aan de Theol. School der Chr. Geref. Kerk te Apeldoorn eervol emeritaat heeft aangevraagd, voornemens Donder dagavond 13 Sept. a.s. afscheid te nemen van de Chr. Geref. Gem. van Utrecht. Dr. W. H. Gispen W.Hzn., gekomen van Hazerswoude, werd Woensdagavond in de Westerkerk te Delft bevestigd en deed intrede hij de Geref. Kerk aldaar. Aangezien zijn vader door ongesteld heid zulks niet doen kon, werd Dr. Gis pen door den oudsten predikant van de Geref. Kerk van Delft, Ds. T. J. Hagen, tot zijn dienstwerk ingeleid, met een pre dikatie over Gen. 15 11. Onmiddellijk na de bevestiging deed dr. Gispen zijn intrede, sprekende over Jes. 8:20, de woorden: „Tot de Wet en tot de Getuigenis". Achtereenvolgens werd er op gewezen, hoe dit Woord is: 1. een wachtwoord; 2. een maatstaf; en 3. een waarschuwing. Aan het slot werd Dr. Gis pen toegesproken door ouderl. M. Kolk man, die de blijdschap vertolkte, welke er leeft bij den Kerkeraad en in het bij zonder bij de ouderlingen der Wester „pa rochie". Ds. W. Moene, van De Lier, bracht namens de classis Den Haag, en gen&buurde Kerken gelukwenschen over. Het Gemeentebestuur werd vertegenwoor digd door wethouder J. Brinkman. Onder de aanwezigen waren familieleden van Dr. Gispen en ook Ds. K, Schilder, van Delfshaven, wiens vacature te Delft thans vervuld werd. Na den dienst kon de Gemeente met den nieuwen leeraar kennis maken, van welke gelegenheid velen gebruik maak ten. Ds. J. A. C. RULLMANN. Zooals bekend, heeft Ds. J. A. C. Rull- mann te Batavia de roeping aangenomen van de Geref. Kerk te Botterdam voor den Zendingsarbeid in Banjoemas. Naar het „Geref. Zendingsblad" meldt, zal Ds. Rullmann in 1929 met verlof naar Holland komen, om hier eenigen tijd, wel licht omstreeks twee jaar, te gaan stu- deeren ter voorbereiding voor het werk, dat hem wacht in dienst der zending. Liet zal dus nog geruimen tijd duren eer hij den practischen zendingsarbeid zal be ginnen. J. HOOGENDOORN. f In den ouderdom van ruim 68 jaar is te Mijdrecht overleden de heer J. Hoogen- doorn, tot voor korten tijd voorlezer der Ned. Herv. Kerk van Zevenhoven, welke functie hij een lange reeks van jaren ver vulde. Want waarlijk in zulk© tijden leert men bidden. De beslissende 14de October brak aan, waarop bij Jena en Auerstad zoo bloedig gevochten werd. Ik wist bet wel niet, maar het was mij toch alsof bet in die dagen tot een. beslissing moest komen. Spoedig verbreidde zich de ver schrikkelijke mare en een ieder sloeg de angst om het hart, toen de koningin in allerijl terugkeerde om naar Stet tin te vluchten. In onbeschrijfelijke spanning wachtte men nadere berich ten af. Ik ging naar Berlijn, inaar kon niets omtrent mijn echtgenoot te weten ko men. Overal heerschte de schromelijk- ste verwarring. Eindelijk kwamen de lijsten der gewonden en dooden, ik zccht maar naar één naam „de rit meester Van Mengen bevond zich on der de gesneuvelden". De oude dame zweeg, zij was zeer aangedaan en weende in stilte. Ernest nam haar hand in de zijne. Anna lief koosde haar, terwijl Hedwig te zeer getroffen was om te kunnen spreken. Zij hadden gaarne het overige gehoord, maar vreesden dat de inspanning hun grootmoeder kwaad zou doen. Een oogenblik later echter hervatte deze den draad van het verhaal. „Wat zal ik u nog vertellen? Van mij zelve niet veel meer, maar wel van BEROEPBAAR. Cand. C. Vonk zal gaarne van 1 Sept. af een eventueel beroep van één der Geref. Kerken in overweging nemen. Zijn adres is: C. Vonk, Geref. pastorie, Loosdrecht. GESCHORST. Naar in de „Zeeüwsche Kerkbode" ge meld wordt, heeft de classis 's-Gravenha- ge der Geref. Kerken Ds. (II.) S(trating) te Wateringen voor 4 maanden in zijn ambt geschorst. GEREF. KERKEN IN H. V. De Gereformeerde. Kerk in hersteld Ver band te Utrecht heeft Woensdagavond het door haar aangekochte en ingerichte pand aan de Maliebaan 25 te Utrecht als kerk gebouw in gebruik genomen. De twee benedenkamers en suite van dit pand zijn voor kerkdienst ingericht. In de achterkamer is een eenvoudig plat form geplaatst, terwijl losse stoelen zijn gezet. Ds. E. L. Smelik heeft Woensdagavond in dat kerkgebouw den naar de Utrecht- sche en Tienhovensche gemeenten beroe pen predikant Ds. G. Ubbink bevestigd. Ds. Ubbink zal hedenavond te Utrecht en Zondagavond te Tienhoven zijn intreerede houden. PREDIKANT-FORENS. Naar „De Rott." verneemt, heeft een predikant, die bezwaar maakte tegen den aanslag in de forensenbelasting der Ge meente, waar het kerkgebouw zijner Ge meente staat, doch waar hij niet woon achtig is, van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland een beslissing ontvangen, waarbij hij van die belasting wordt ont heven. Gedep. Staten waren van oordeel, dat een predikant geen betrekking vervult, die hem belastingplichtig maakt als fo rens. Het blad herinnert er aan, dat indertijd door Minister H. Colijn eenzelfde beslis sing genomen is, alsook door Gedep. Sta ten van Noord-Holland. Het laatste nog in een geval ten vorigen jare. MEJ. H. BAARBé. Mej. H. Baarbé, hoofdverpleegster van het Zendingshospitaal te Solo, thans met verlof in Nederland, zal naar Java terug- keeren met de „Johan de Witt", die 25 Sept. a.s. van Amsterdam vertrekt. Zij hoopt in Genua aan boord te gaan. VAN EEN HALVE EEUW GELEDEN. In de rubriek Kerkelijk Charlois, in het verleden, voorkomende in Wijkbelangen, opgericht door wijlen Ds. 3eernink, lezen we, dat op 3 Mei 1886 een voorstel werd ingediend, door Ds. Post, Ned. Ilerv. pre dikant te Charlois, dat voortaan telken jare, voor het vertrek der miliciens naar hun garnizoenen, een bidstond zal gehou den worden, teneinde de jeugdige lieden ernstig op het hart te binden hun aan staande loopbaan en ze zooveel mogelijk ernstig te vermanen. Verder is een voorstel van Ds. Post ter tafel, dat miliciens in hun garnizoenen aangenomen tot lid der Ned. 1-Ierv. Kerk of anderen met attestatie bij moderne predikanten aangenomen, ingekomen niet eerder als lidmaat der Ned. Herv. gemeente van Charlois e.a. zullen wor den erkend en in het lidmatenboek inge schreven worden, dan nadat zij plechtig voor den kerkeraad verklaren, voor eerst, dat zij gelooven in den Drie eenig God en ten andere art. 39Re glement op het godsdienstonderwijs en zulks beide met hun handteekening be krachtigen en verzegelen. Ter sprake komt voorts een bezwaar van mingegoeden om des Zondags 10 cent voor een zitplaats te betalen of een ledige plaats in te nemen op gevaar af, deze te moeten verlaten, ais de eigenaar komt. Met gevolg, dat sommigen zich begeven naar het kerkgebouw der Chr. Geref. ge meente, waar zij vriendelijk worden ont vangen en niet worden verplicht zitgeld te betalen. Het ingekomen antwoord van h.h. kerkvoogden was echter afwijzend". HOOGERE HANDELSSTUDIE EN DE PRACTIJK. Er zijn er die beweren, dat hoogere han delsstudie voor hen, die in het zakenleven een leidende rol wenschen te vervullen, noodig zou zijn. Met een verwijzing naar de vele voortreffelijke handelslieden en bankdirecteuren, die zonder baar den weg naar het succes vonden, houden velen de genade des Heeren, die het gebro ken riet weder onrichtte. Gebroken, ja met recht, uit- en inwendig, want nu nam de eigenlijke strijd eerst een aanvang. Nu begreep ik eerst hoe ver ik van de ware godsvrucht verwijderd was geweest, hoe ik mij aan aardsche banden had gehecht en mij zelve be drogen. Ik meende dat God mij verla ten had en ik niet onder degenen be hoorde, die Hij zegenen wilde; ik kon niet bidden; ik las al de woorden, die mij tot nu toe versterkt hadden en vond dat zij geen troost bevatten; ik volbracht mijn plichten, maar zij wa ren mij tot last. Het eenige waarin ik belang stelde, waren de berichten over den dood van mijn man; maar boe liij gevallen is heb ik nooit met zekerheid kunnen te weten komen. Alleen vernam ik, dat hij in den slag bij Auerstad bij een aanval der cavallerie, waarbij Prins Wilhelm het bevel voerde, in de nabij heid van het dorp Hassenhausen, den dood gevonden had. Een huzaar bracht mij later den sabel, dien hij nog in de hand geklemd hield, toen zijn lijk met dat van vele anderen in de kille groeve werd gelegd. Ik had niet eenmaal het weemoedig genoegen mijn bloemen op zijn graf te kuunen planten. Ik kon alleen ter zijner nage dachtenis in den tuin het eenvoudig monument oprichten, dat gij kent. slaande, dat voor het bereiken van de hoogste plaatsen in het handels- en be drijfsleven geen schoolsche voorbereiding nooMig is maar wel eene door het leven. Die zoo spreken, zoo zegt Prof. Paul Oettli, rector van de handelshoogeschool te St. Gallen, in een artikel over de han- delswetenschappelijke hooge'schoolstudie in Zwitserland (Schweizer Erziehungs- Rundschaü, no. 3), daartegenover, verge ten tweeërlei: De mannen, waarop er zich beroepen, zijn hun arbeid onder eenvou dige omstandigheden begonnen en heb ben de geleidelijk optredende moeilijkhe den één voor één overwonnen. Het tegen woordige geslacht kan niet meer denzelf den onwikkelingsgang doorloopen, het ziet zich ineens geplaatst in het leven, zooals het thans is. Daarvan zal het ver stand moeten hebben, aan zijn eischen zal het moeten kunnen voldoen. En dan: Wie vroeger van de middelbare school in een handelsonderneming kwam met het voornemen zich op te werken, had geen met ruime schoolkennis toege- rusten mededinger. Over zijn vooruitgang beslisten begaafdheid en vlijt. Wie thans in het vertrouwen op zijn goeden aanleg en zijn taaien wil met enkel middelbare schoolontwikkeling in mededinging treedt, strijdt met ongelijke wapens tegen hen, dig eenige jaren later van de hoogescho- len komen. Aanvankelijk zal hij zeker het genoegen smaken dat de „gestudeer de" in de eenvoudigste 'practische dingen hem raad zal vragen. Maar het daaruit ontspringende meerderheidsgevoel zal al spoedig worden getemperd door de waar neming hoe gemakkelijk zijn rivaal bij moeilijkheden den weg vindt, hoe vlug hij zich in het bedrijf inwerkt en in staat is verbeteringen van waarde voor te stel len. Het kan niet uitblijven: de laatste zal al spoedig een voorsprong hebben. En hij concludeert, dat het voor een be gaafd aankomend handelsman, die niet onmiddellijk op loon bedacht behoeft te zijn, geen vraag kan zijn, of hij hoogere handelsstudie zal doormaken. EXAMEN LEIDER (STER) LICHAAMSOEFENINGEN. De examens voor de getuigschriften als leider(ster) in lichaamsoefeningen en als sportleider(ster) zullen worden gehou den in de 4de H.B.S., Bergsingel te Rotter dam, en aanvangen 11 September 1928. De aanmelding dient te geschieden vóór of op 25 Augustus 1928 bij den voorzitter, M. F. Graafland, Duymaer van Twist- straat 4, te Deventer. Voor nadere bijzon derheden zij verwezen naar Stcrt. 160. EXAMENS M. O. De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de examens ter ver krijging van eene akte van bekwaamheid tot het geven van middelbaar onderwijs in de Nederlandsche taal- en letterkunde (K VII), de geschiedenis (K VIII), de aard rijkskunde (K IX), de Staathuishoudkun de en statistiek (K X) en de Staatsin richting (K XI) dit jaar zullen worden gehouden in de maanden September (voor het schriftelijk gedeelte) en Novem ber en December (voor het mondeling ge deelte). Zij, die zich aan één dezer examens wen schen te onderwerpen, moeten vóór 6 September a.s. uitsluitend per briefkaart en zonder toezending van eenig ander stuk een aangifteformulier aanvragen aan den heer G. Bolkestein, inspecteur van het middelbaar onderwijs te Amster dam (Zuid), Moreelsestraat 37. UIT ONZE INDIEN. COMMUNISTISCHE PROPAGANDA OP SUMATRA'S OOSTKUST. „De Locomotief" meldt, dat er weer nieuwe communistische propaganda op Sumatra's Oostkust te constateeren valt en dat deze in intensiteit toe neemt. Het blad wijst er op, dat zich onder de voor Sumatra bestemde contrac tanten op Java oud-leerlingen van M.U.L.O.-scholen bevinden, en voorts allerlei intellectueelen, die goed Hol- landsch kunnen lezen en schrijven. Het blad wijst verder op de steeds talrijker wordende politieke bijeen komsten op de verschillende onderne mingen, waarbij dikwijls mandoers en kranis een groote rol spelen. Soms wordt er des nachts vergaderd, o.a. Wat er van mij zou geworden zijn indien de Heer zich niet over mij er barmd had weet ik niet. Juist in dezen tijd zond Hij mij uw moeder, Willem; haar vast, blijmoedig geloof oefende een grooten invloed op l: ij uit. Bovendien kwam er omstreeks dien tijd een nieuwe predikant, die den Heer van ganscher harte liefhad, onze tegenwoordige, oude, trouwe leeraar. Zijn woorden stortten weder leven in mijn doode ziel; ik ging door de diepte tot de hoogte. Ik begon de smart der zonde dieper le gevoelen dan het aardsche lijden, ik zag hoe noodzakelijk het voor mij geweest was, dat de Heer zelf de ketenen ver broken had, die mij aan het aardsche hechtten, ik begon het vers te ver staan: „Ik dank u Heer, dat Gij toor nig op mij geweest zijt, maar uw toorn is afgekeerd en Gij troost mij". Nu eerst leerde ik begrijpen wat het woord: „God is mijn heil" inhad. Die God was waarlijk mijn heil, die zich als mensch aan ons geopenbaard heeft, onze zonden gedragen, onze tra nen gedroogd en de vermoeiden en be- ladenen tot zich geroepen heeft. Hij maakte mij steeds kleiner in eigen oogen en ik liet mij gewillig leiden. Toen gevoelde ik mij geborgen en ondervond de waarheid der woorden, die Eduard eens tot mij gesproken bad: „het kruis brengt ons genezing over de rechten der koelies. Zelfs wordt er geld ingezameld, terwijl in enkele gevallen getracht werd revol vers naar de ondernemingen te smok kelen. Het blad noemt Ivarisan als cen trum van de agitatie en noemt voorts de ondernemingen Bakbiroengoeloe en Dolokmerangir. Ook zijn er reizen de propagandisten, namelijk enkele Indische agenten der Singer-naaima- chine-maatschappij, waaromtrent ge bleken is, dat zij communisten zijn. DE WONINGNOOD TE BATAVIA. Het aantal beschikbare woningen voor den Europeaan met middelmati ge beurs is te Batavia nog steeds veel te klein. Sinds de huurcommissie zich niet meer met de huizen van f 75 en daar boven bemoeit zijn dan ook in ver band met het geringe aanbod talrijke huizen in huurprijs gestegen. Sommige huiseigenaren vragen zelfs weer „sleutelgeld". eischen een be paald bedrag voor reparatiekosten van nieuwe huurders en een maand voor uit. Ook de woningbureaux varen wel bij den woningnood en vragen soms 25 pCt. van een maand huur voor bun be middeling, naar men aan het Bat. Nbl. mededeelt. Toch is er wellicht geen gemeente in Nederlandsch-Indië waar zoo druk gebouw d wordt als Batavia. Men denke maar eens, zegt het blad, aan de groote uitbreiding der stad door de nieuwe wijken Nw. Gondang- dia en Nw. Menteng bijv. Ook thans staan weer enkele be langrijke bouwplannen op het pro- giamma. Ten eerste is de grond- en huiseigenaar Alaydroes van plan de geheele Alaydroeslaan te gaan bebou wen met woningen voor de midden klasse. Ten tweede wordt de nog onbebouw de zijde van den Soerabajaweg bin nenkort bebouwd, eveneens door par- tieuüere ondernemers. En dan zijn er nog talrijke kleinere bouwplannen. De 64 woningen voor de Volkshuis vesting, die achter den Theresiakerk- weg verrijzen, zullen over enkele maanden gereed zijn. De vele liefheb bers die zich daarvoor reeds hebben aangemeld zullen er wel voor zorgen dat ze niet lang leeg staan. HET COMMUNISME IN NF.D. O.-INDIë. Een artikel uit de Moskousche Prawda. In de Pj-awda vinden we een artikel, geteekend Kiai Samin, over „de ter reur van het Nederlandsche imperialis- mie in Indonesië". De schrijver begint niet te constateeren, dat in den tijd tusschen het vijfde en zesde wereldcon gres van de komintern in Ned. O-ost- Indië gebeurtenissen zijn voorgevallen, welke niet alleen vcor de veraere ont wikkeling van de nationalistische b&- vrrj dings dg wc ging in het land ze' fmaar ook van een gezichtspunt van interna tionale politiek uit belangrijk waren, omdat in uien tijd da communistische artri er in geslaagd is de leiding te ver- rijgen van de nationalistische bevrij dingsbeweging en van het proletariaat den aanvoerder te maken in den strijd, welke tegen het Nederlandsche imperia lisme gevoerd wordt. De invloed van de nationalistische organisaties, schrijft hij, is sterk ge slonken na 1923, na de a gemeen© spoor wegstaking op Java, welke de comma nisten leiaden, en na den opstand op Java in November 1926 en op West- jSumatra in 1927, aan het hoofd waar van ook de communisten stonden. In dia periode was de eens zoo populaire natio- naal-Indische partij, gezien de sterke vermindering van haar ledental, ver zwakt. De massale organisatie Sarekat Islam, eens zoo machtig geweest en in de periode van haar bloei ongeveer twee miljoenleden geteld hebbend, verloor in die jaren verreweg de meerderheid van haar aanhangers en leed een sle pend bestaan. De. arbeidersmassa, ten gevolge van de werkloosheid revolutio nair geworden, de b e en en kleine han- deldinvenden in de steden, ontevreden over de economische crisis, waardoor zij geruïneerd werden, en over de on barmhartige belastingpolitiek van de re- geering, keerden zicii van de Sarekat islam af em traden toe tot de communis tische paitij. Do arbeiders begonnen aan". Menigmaal ben ik naar dezen eik gegaan en heb, met de oogen op die insnijding gevestigd, mij verdiept in het woord: „God is mijn heil". Gedurende de lange jaren, dat de oorlog duurde kwamen er nog bange uren, maar dat was ook goed voor mij. Ik had geen tijd om moedeloos te wor den, want ik moest handelen. Ik verloor een lief kindje, mijn twee de dochtertje, en dat verlies reet de pas gesloten wonden weder open; maar ook dit bracht mij weder den hemel nader en leerde mij opnieuw, dat wij hier geen blijvend goed hebben. Alles wordt ons maar voor dit leven geleend en onze Heer zorgt er beter voor dan wij het zouden kunnen doen. Ik heb mij verdiept in alles wat God ons van dat volgend bestaan beeft ge openbaard en mij verkwikt met alles, wat wij daarvan weten en wanneer ik op mijn vervlogen leven terugzie, kan ik lovend en dankend zeggen: „De Heer heeft alles wel gemaakt, Hem zij lof en eer in eeuwigheid, Amen". De oude dame zweeg; niemand ver- biak de stilte. Ten laatste- zeide zij zelve: Ik heb u nu zooveel verteld, kinderen, dat gij thans wel eens eeni ge verzen voor mij moogt zingen uit het heerlijke lied van Spitta: „Hoe zal 't mij zijn" (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 5