FREDERIK LODE WIJK JAHN.
1778 11 Augustus. 1928
„Viel Feind, viel Ehr". Jahn.
„Vaderlandsliefde eerst het geloof
der vaderen".
(Jahn in „Deutsches Volktsthum").
Op 11 Augustus 1928 is het 150 jaar ge
leden dat een man werd geboren, wiens
naam genoemd en geëerd zal worden zoo
lang er in Duitschland vaderlanders en
in heel de wereld turners zullen zijn.
Ook wij gaan op dezen dag, in gedach
ten, naar de Hasenhaide bij Berlijn om
eenige oogenblikken eerbiedig stil te statin
bij het grootsche monument, gevormd uit
steenblokken door Duitsche turners uit
alle deelen der wereld daarheen gebracht,
opgericht ter eere van de nagedachtenis
van dezen „Hector" uit de Turngeschie-
denis.
Turnvater F. L. Jahn, in leven leeraar
in Geschiedenis en Duitsche Letterkunde
aan het Gymnasium „Graue Kloster" te
Berlijn, eere-doctor van de universiteiten
te Kiel en Jena, werd 11 Augustus 1778 in
het dorpje Lanz bij Lenzen, aan de Elbe,
tegenover de Hannoversche grenzen, ge
boren.
Op 14 Augustus werd hij door zijn va
der, die predikant was, gedoopt en ont
ving de namen van Johann Friedrich Lud-
wig Christoph. Hij was de eenige zoon in
het gezin en deelde met zijn oudere zus
ter de zorgvolle liefde der ouders.
Aanvankelijk zwak van gestel groeide
hij, tengevolge van een gezond buitenle
ven, toch op als een krachtige knaap, die
kon zwemmen, klimmen en klauteren,
die kon schieten als de beste en door vele
avontuurlijke tochten de landstreek waar
in hij woonde kende als niemand anders.
Reeds als vierjarige knaap leerde hij
door zijn vrome moeder het lezen uit den
ouden Lutherbijbel. Het tweede boek, dat
hij heeft gelezen is geweest het werk van
den bekenden von Pufendorf, den histo
riograaf van den Grooten Keurvorst.
Vader verzorgde zelf het onderricht van
den knaap. Zeer vroeg reeds begon het
onderwijs in geschiedenis en het Latijn.
De vader nam hem vaak op schoot, als hij
hem van Alexander en Hannibal en „de
hoogen en ouden" ging vertellen.
Na op de school te Salzwedel en het
gymnasium te Berlijn te zijn geweest, ging
hij in de Theologie studeeren aan de hoo-
geschool te Halle. Hij voelde zich echter
meer aangetrokken door de geschiedenis,
de wijsbegeerte en de Duitsche taal, dan
door de Theologie, waarin hij was gaan
studeeren omdat het den wensch van zijn
vader, de familietraditie getrouw, en het
minst kostbaar was.
Na eenige jaren van vrij ruw studen
tenleven, trok hij zich hieruit terug en
begaf hij zich naar een grot in de nabij
heid van Halle, waar hij in kluizenaars
leven aan zijn gedachten den vrijen loop
kon laten. En die gedachten liepen steeds
over het in groot gevaar verkeerden va
derland.
In het jaar 1800 verscheen zijn eerste
geschrift, onder den titel „Over de be
vordering van het patriottisme in het
Duitsche Rijk", opgedragen aan alle Prui
sen, door O. C. Höpffner. Aan dezen moet
hij het auteursrecht van die brochure
voor tien thaler hebben verkocht.
Nadat Jahn vier jaar te Halle was ge
weest, ging hij naar Griefswald om daar
de Noord-Duitsche talen te bestudeeren.
In 1804 vinden wij hem onder den naam
Fritz, als huisonderwijzer te Mecklenburg
waar hij 3 jaar verbleef. Vervolgens zet
te hij zijn taalstudie voort te Göttingen,
om zijn laatste werk: „Verrijking van den
Noord-Duitschen taalschat" te voltooien.
Dat verscheen in 1800 te Leipzig en
noemde het eerst zijn naam aan de ge
leerde wereld.
Het uitbarsten van den oorlog riep Jahn
in het Pruisische leger, maar toen hij
daarbij aankwam was de ongelukkige
slag van Jena reeds beslist; hij was nog
ooggetuige van den laatsten strijd en den
volkomen nederlaag van het Pruisische
leger.
In den daarop volgenden nacht kreeg
de negen en twintig-jarige man grijze
haren.
Hij had met prins Louis Ferdinand wil
len gaan, maar die was bij Saalfeld ge
vallen. Waarheen nu?
Naar het Noorden trokken Stein en Blu-
cher, daarheen trok ook Jahn.
Hij was lichter aan bagage dan de
meeste anderen; maar de nood van het
vaderland woog niemand meer dan hem,
niemand voelde hem dieper dan hij.
Het gelukte hem niet het leger te be
reiken. Als een ware trekvogel trok hij
toen door het Duitsche land, zocht de
patriotten op en hielp het vuur van den
opstand smeulen. Soms bevond hij zich,
op verkenning uit, midden in het kamp
van den vijand. Na vele omzwervingen
vinden wij hem in 1810 te Berlijn als lee
raar aan het gymnasium „Graue Kloster'
waar hij onderwijs gaf in geschiedenis en
letterkunde.
Hier streefde hij er in de eerste plaats
naar een krachtig nationaal besef bij de
jeugd aan te kweeken. Niemand wist be
ter dan hij het jonge Duitschland gevoel
in te prenten voor de schande en de eer
van het vaderland.
Na de schooluren ging Jahn met zijn
jongens naar buiten om lichaamsoefenin
gen met hen te doen. Hij vond daarin een
huismiddel om de Duitsche kracht op te
wekken en de aankomende jongeling
schap aan orde en tucht te gewennen. Hen
weerbaar te maken voor den grooten be-
vrijdingskrijg die naar hij meende, eens
zou gestreden worden als zijn volk hier
voor rijp zou zijn.
Dit vond bijval; langzaam 'aan groeide
het aantal. Steeds meerdere knapen
schaarden zich rondom hem; de oefenin
gen werden geregeld gehouden en zoo
was de grond gelegd voor bet openbare
turnen van later.
Jahn zelf heeft zijn begin turnen ge
noemd, naar een oud Duitsch woord. Ook
voerde hij een uniform in en tot onder
linge herkenning de groet: „Gut Heil".
Zoo is hij geworden de „Turnvater";
niet alleen voor Duitschland, maar voor
de turners van alle landen.
Of hij in zijn land resultaten heeft ge
zien op zijn arbeid?
Het werk op de eerste turnplaats Hasen
haide bij Berlijn begonnen vond al spoe
dig navolging door geheel het land. Toen
dan ook in 1813 Napoleon bij Leipzig stond
zag hij zich besprongen door een schare
voor vrijheid strijdende jongemannen,
door d^n arbeid van Jahn weerbaar en
strijdvaardig. Ook Jahn zelf trok mede
uit als commandant van een bataljon der
vermaarde Lutzower zwarte Schaar en
verwierf, al vechtend, de Russische Wla-
dimir Orde, terwijl hij werd voorgedragen
voor het IJzeren Kruis.
Zooals vele groote mannen, heeft Jahn
ook verguizing en smaat moeten dragen.
In het contra-revolutie tijdperk werd, of
schoon onverdiend, zelfs vestingstraf zijn
deel. In 1840 heeft echter Friedrich Wil
helm IV hem in eere hersteld en zijn ver
diensten erkend.
Op 15 October 1852 stierf hij te Frey-
burg am Oder.
Het werk echter door hem begonnen,
leeft voort; verbeterd, meer in overeen
stemming gebracht met den ei9ch van den
tijd, en zal vruchten dragen.
C. A. DE BRUYN.
5 uur
PREDIKBEURTEN.
LEIDEN.
Geref. Kerk in Herspeld Verband:.Ge
bouw „Prediker", Janvossenstéeg, v.m.
io uur Dr. C. Koppmaal van
Zandvoort en 's avonds 6 uur De. C.
Vermaat van Baarn.
AARLANDEBVEEN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10.30 uur
geen opgave ontvangen en 's avonds
7.30 uur Ds. Klomp.
Geref Kerk: v.m. 10.30 en 's av.
7/30 uur Ds. Mooihuizen.
Ohr Geref. Kerk: v.m. 10.30 en n.rj
7 30 uur Preeklezen.
TER AAR.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10.30 uur
Preeklezen en '3 avonds 7.30 uur Ds.
Vlasblom.
Geref Kerk: v.m. 10.30 en nam.
7.30 uur Ds. v. Heyningen.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk: v.M. 10 uur Ds.
Carsjens uit Oudega.
Geref. Kerk: V.m. 10 en n.m. 6 uur.
Ds. v. Tol uit Dalfsen.
Geb. „Salvatori", v.m. 9.30 en n.m.
6 uur Ds. de Bel uit Süedrecht.
Evangelisatie Dwars-Nieuwstr.v.m
9.30 en 's avonds 6 uur Ds. Binsbergen
uit Muiden.
HATERS WOUD E.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10.30 uur de
heer De Wit van Noordwijk a. Zee en
's avonds 7 uur de heer Walraat, Theol.
Candidaat.
Geref. Kerk: v.m. 10.30 en 's avonds
7.30 uur Ds. Gunst, Eml.-Pred. teOegst-
geest.
HILLEGOH.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 en n.m.
5 uur Ds. Mulder.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5 uur
Ds. van Herksen.
Chr. Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5
uur Ds. Zwier van. Papandrecht.
KOUDEKERK.
Ned. Herv. Kerk: v.mt 10 uur Ds. Odé
Bed. H. A., en 's avonds 6.30 uur Ds.
P. Hofstede van Noordwfjkerhout.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 7
uur Ds. Haspers.
LEIDERDORP.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 uur Ds.
Rutgers van Katwijk aan Zee en njn.
6.30 uur Ds. Mr. J. W. (Verburgt uit Lei
den.
Geref, Kerk: v.m. 9.30 uur Ds. J. H.
Landwehr, Em.-Préd. te Voorburg en
n.m. 2 uur Ds. H. Haspers van Koude
kerk.
LISSE.
Ned. Herv. Kerk: v.m 10 en n.m
5 uur Ds. van Dijk.
NIEUWKOOP.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10.30 en n.m.
7.30 uur Ds. Keiler.
Geref. Kerk: v.m. 10.30 en 'savonds
7.30 uur Preeklezen.
NIEUW VEEN.
Ned. Herv. Kerk: n.m. 2 uur Ds.
J. Eringa van Woerden.
Geref. Kerk: v.m. 10.30 en n.m. 7
uur Ds. Speelman.
Ned. Herv. Evangelisatie: v.m. 10.30
uur de heer A. P. de Jong.
NOORDEN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10.30 uur
Preeklezen en n.m. 2.30 uur Ds. J. R.
Wolfensberger van Zevenhoven.
Geref. Kerk: v.m. 10.30 en '3avonds
7.30 uur Preeklezen.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 en n.m
5 uur Ds. Hospers.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5 uur
De. v. d. Vegta van Groningen.
NOORrtWIJKERHOUT.
Ned. Herv. Kerk: v.m 10 uur Da
Hofstede.
NOORDWIJK BINNEN.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5 uur
Ds. G. W. Akkerhuys van Maassluis.
VOORSCHOTEN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 uur Ds.
van Woerden van Marken, 's Avonds
geen Dienst.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5 uur
Dr. Wiek-nga.
Geref. Gem.: n.m. 5 uur, in 't Am
bachtshuis, Preeklezen.
WASSENAAR.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 uur de
heer Weennink van Den Haag en n.m.
5.30 uur De. Luyendtjk van Hoek van
Holland.
Kievitsberk: v.m. 10 uur Ds. C ave-
mey-er van 's-Gravenhage.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5
Ds. Wiersinga van Medan.
WOUBRUGCE.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 uur D3. J.
F. Lüsen en 's avonds 7 uur Ds. Krat
an Katwijk aan Zee.
Geref. Kerk: v.m. 10 en 's avonds
.30 tur Ds. Nauta.
ZEVENHOVEN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10.30 uur De.
H. K. Wolfensberger van Noardeloos.
Geief Kerk: v.m. 10.30 en nam.
30 uur Dr. Ubbink.
Beste Jongens en Meisjes!
'k Heb een paar boel kleine letterraad
seis opgezocht, waarmee jullie zóó-
piaar klaar zijn. Me dunkt in lange,
moeilijke raadsels hebben jullie nu geen
zin, is 't wel?
„Alpenroos en Gentiaan". Je hebt het
goéd gevonden hoor verleden week wa
ren jullie te Jaat. Maar nu ben ie dau
ook het eerst aan de beurt. Ja, ik vind
het ook echt prettig, dat ik jullie twee
tjes weer eens gezien heb. Jullie zult
wel bruin Worden als je zoo dikwijls
naar 't strand gaat. Wat prettig yoor
Gentiaan, dat zo ook komen mag. Het
Iintenspel ken ik wel, maar die voor
drachten niet. Ik Heb het boek ook gele
zen, on vind het, ;net ah jullie, erg
juooi.
„Asscbepoester". Is 't een aardig fiets
tochtje haar Hoofddorp,? En heb ie veel
genoegen gehad? Dat meisje dat jij
ledoelt, was Zonnebloem. Ze was in
de rouw over baar "Pleegvader. Wil je
J. nog barteljjk van mij feliciteeren, al
is het een paar dagen te laat?
„Gustaaf Adolf". Wel,, wel, wat ben jij
aan het uitgaan. Nauwelijks is de eene
logeerpartij afgeloopen, of de andere
begint weer. 'k Begrijp best dat je het
"ijn vindt-om in Rotterdam te logeeren.
Nee, van Henry heb ik nog niets ge
hoord. Dank je wyl voor haar adres.
Maakt ze hét goed'? Dank voor het
raadsel. Jlaar zeg, je hebt vergeten
er de oplossing bii te zetten. Doe je dat
in je volgende briefje?
„Zonneroosje". Nee hoor, ik was niet
boos. Je mocht gerust mijn adres vra-
;en. Zoo, zijn je logeetjes weer vertrok-
:en? Wat zullen jullie een pret gehad
hebben aan het strand, toen je die
hooge berg maakte. Wou jij zoo graag
een prijsraadsel hebben? Nu, heb maar
een beetje geduld, over een paar we
ken komt er een. Wanneer ga je nu uit
logeieren?
„Rie". Ja, dat is zoo. Als je het na
een drukken tijd opeens weer rustig
krijgt, is het net of je vacantie hebt
AI ga je niet uit logeeren, als je telkens
een dagje uit gaat, zul je je ook wel
Igmuseeren. Dat roeitochtje naar de
Vink, lijkt me ook een heerlijk uitstap
je te zijn geweest.
„Gouden Regen". Nee hoor, 't is niets
erg gis je in de vacantie eens met de
naadsels overslaat. En nu logeer je in
Leiden? Wat gezellig om- met je vrien
dinnetje samen uit te gaan. Je moet
tnii éérst vertellen In welke straat je
logeert, anders weet ik heusch niet of
ik er wel eens voorbü ben geweest. Ja,
dat is leuk, dat die Pleegzuster van je,
■lii kent. Maar ik wéét niet of ik haar
ook ken. Dus als je met je vriendin
netje bij mij Jangs komt, laat je je
even zién heï
Theeroosje-,1 Jullie kunt vaak van
de zee geniéten, "omdat je er zoo dicht
bti zit hé. Ja hoor, 'k heb jullie an,
sicht ontvangen. Dank je er wel voor.
Heb je het prettig gehad in Amster
dam? Dat jgfeloof ik graag dat zoo'n
verlichte toren een prachtig gezichtis.
Zoo'n drukte is vreemd voor je hé?
Je bent vaker in Amsterdam geweest
dan ik.
„Lenteklokje". Jullie hebt fjjn geno
ten van je uitstapje naar Amsterdam
hé? Jammer, dat je toen je naar huis
ging, zoo'n regen had. Varen is heerlijk
anaar je moet flink om je heen kunnen
zien. Ja, van do zee kunnen jullie ook
volop profitaeren. Je schrijft heel ge
zellige brief jes, meisje. En met de raad
sels gaat het ook best. Moest je op gaan
passen bij je tante?
„Poliantna". Dat is aardig yan je,
dat je mijn adres aan Doornroosje hebt
gestuurd, 'k Vind het echt leuk dat ze
mji een kaart mag sturen. Gelukkig dat
het nu weer in orde is met je mond,
want uitgaan met kiespijn is geen pret
je ,'t Is een heel poosje dat Doorn
roosje weg blijft; zoo drie weken ach
tereen.
„Sneeuwklokje". Laat die nare kies
er toch gauw uithalen, meisjelief. Kies
pijn is heusch geen pretje. Jammer, dat
je nSeit mee kon met B. en K. AardiR dat
zij een ansicht aan je stuurden hé. Dan
kon je toch zien dat zrj aan je dachten.
Al is het wat vroeg, 'k zal je toch alvast
maar hartelijk feliciteeren met je ver
jaardag meisje. Als het voorbij js, ver
tel je mii er zeker wel alles van.
„Boschviooltie". Dat hoor j» altijd hé
Als je eenmaal in zee bent, dan wil je
er niet uit. Gezellig, dat jullie zoo'n
prettige middag hebt gehad. Echt jam
mer, dat S. niet mee kon. 't Is een mas
sa, dat je broertje gekregen heeft hoor
Me dunkt, hij wist er geen raad mee.
Ja, ik heb jullie kaart ontvangen. Dank
je wel hoer.
„Klaproosje". Daar ben ik blij om.
Maar ik begreep het al uit de toon van
jullie briefjes. Dat waren weer de op-
fewekte babbeltjes a's vanouds. Wa
ebben juliie een heerlijke dag geiiad
aan zee hé? Ik kan best begrijpen dat
je er weer gauw eens heen wilt. Je
'moet het mooie weer maar waarnemen
Jullie kaart heb ik ontvangen. Ik dank
er je wel voor. Over een paar weken,
als de vacantie goed en wel voorbij is,
hoop ik weer prijsraadsels te geven.
„Zonnebloem en Geranium''k Ben
bijl dat jij zootwolop van 'de vacantie ge
niet, Zonnebloem. Dat uitstapje naar
de Wassenaarsche slag is ook heel ge
zellig geweest, hé. Dat merk ik wel
uit alles wat je er mij tean vertelde, 't Is
niet zoo erg hoor, als je in dezen tijd
de raadsels eens overslaat, 'k Wensch
je van harte geluk met je verjaardag,
Zonnebloem, en hoop dat je een heel ge-
zellige dag zult hebben. Prettig, dat je
net op Zondag jarig bent. 'k Ben bljj
dat Geranium zich 00k zoo goed amu
seert. Daar- hoor ik later zeker wel meer
U,u hé. Ja hoor, ik krijg ook mijn deel
an de vacantiegenoegens.
„Woudlelie".- Zog, heb jii Maandag
voor huismoedertje gespeeld. En ging
het goed? Ja, ik ben wel eens in de
Gevangen Poort geweest. O ja, zijn de
wielrenners bij jullie door het dorp ge
gaan? Geen wonder, dat er veel men-
sdheu stonden te kijken. Ik heb er hier
nog niets van gezien. Dank voor je
raadsels. Ik denk wel dat ik ze kan
gebruiken. Alleen vind ik die eene wat
groot. Best, 'k wil graag volgende week
een lange brief yan je hebben.
„Alpenroos en Gentiaan". Ja hoor,
er prijkt jullie naam voor den twèe
sn keer. Wat prettig dat jullie nu alle
bei naar die bruiloft mogen. Je móet er
mij, als het feest voorbij is, maar alles
van vertellen. Ook hoe het met jullie
voordrachten is gagaan. Wat zullen
jullie er keurig uitzien in die nieuwe
jurken waarvan je mjj de staaltejs in
den brief hèbt gedaan. Ik denk ér net
eender over als jrj, Gentiaan. 'kZou
niet graag mee- w'illen doen met ren
nen.
.Moeder's Meisje en Hartedief'. Wel
.-Jankt voor jullie ansichten. Hoe
maak je hot in Voorschoten? -
„Senngentak". Dank voor- je ansicht
uit Haimelen. 't Ziet er daar mooi uit,
is 't niet?
„Batavier", Natuurlijk heb ik jullie
gemist. In mijn gedachten gaf ik de
vacantie de schuld daarvan. En dat is
ook eigenlijk zoo, is 't niet? Dus jullie
hebt al een paar prettige uitstapjes ge
maakt. Ja, met mooi weer is het heer
ben ik ook al eens uit geweest en ik
hoop nog wat uit te gaan ook. NVe, de
lijk aan net strand. Zeker, zoo af en toe
raadsels waren niet moeilijk. Maar dat
(moet ook niet in de vacantie.
„De Ruyter". Jk dacht.dat je een zee
slag jnoest leyeren, de Ruyter, dat je
zoo lang weg bl-eef. Maar nu ben je er
weer. Ja, je zult het flink druk gehad
hebben met je kamertje timmeren, dat
begrijp ik. Er staat wel pens een jon-
gensverhaal ook in den Babbelhoek, de
Ruyter. Meestal zijn de verhalen zóó,
dat ze zoowel voor jongens als meisjes
geschikt zijn, 'k Weet nu nog. niet wat
bet volgende zijn zal.
Die oplossingen van de vorige week
zijn:
J. k
a A J>
k 0 U 3 n
kanarie
d o (r u s
wip
e
2. Beiden worden al roll'ender grooter.
3. Bertus, Florus.
4. Leem, Neel.
5. Valk, Ekster, Arend.
En hier volgen de nieuwe raadsels
1. Mijn geheel bestaat uit 15 letters,
die tezamen een zeer bekende naam
vormen.
Een j 2
lijk persoon,
10 3. 4. 12 is een meisjesnaam.
8 9 13 11 is een maand.
10 6 7 krijgen jullie in school.
14 2 11 6 is een jongensnaam.
Ingezonden door floornroosje.
2. Er staat een juffertje in de deur,
Met een wit boezelaartje veur;
Hoe meer ze staat, hoe meer ze ver
gaat.
Wat is dat?
3. Waar smaakt de wiju het best?
4. Waaneer is men gastvrij
Ingezonden door Korenbloem en
Vergeet mij nietje.
Verborgen vruchten:
e heer bestelde een glas bier.
We waren allen op 't appel.
Kijk, er staan bloemen voor het raam
Anecdote ingez. door Klaproosje.
Mama: Bepjue, als mama iets laat
vallen, moet je het dadelijk voor haar
oprapen".
Beppie: En .als Beppie wat laat val
len, mag mama het dadelijk oprapen.
Ziezoo jongelui, jullie kunt weer voor
uit. Zoo langzamerhand zullen de bab
belhoekers wel weer een beetje pp huis
aankomen, denk ik. En dan hoor ik wel
van al liet genoegen, dat jullie "gehad
hebt, hé?
Vele groeten van je
TANTE FRANCIEN-
13. si3 fi®1 vorste-
BERTHA.
door
TANTE FRANCIEN.
„Neen, vader" zei ze, „ik word niet
meer beter. Over een poosje ga ik naar
den Hemel, naar den Heere Jezus, en
later komt moeder er ook, en vroeg ze,
terwijl zo hem vragend (aanzag, „komt
vader er ook, o dat zou ik zoo vraag
willen, 'k Hen het óók aan den Heere
gevraagd of Hij uook in den Hemel wil
brengen". Vermoeid lag ze achterover,
vader aldoor aanziende
„Bertha", zei vader geschokt, ga je
ons heusch verlaten. O, kind, blijf toch
bij ons, ik zal een goed vader voor je
zijn en nooit meer drinken
„O", zei B-rtha, „dat is heerlijk va
der, als u nqoit in-aef drinkt, maar lu
moet ook den Heere liefhebben, dan
konit u in den Hemel. Toe vader, zeg
nou, dat u komt".
„ik kan ni.t Bertha", zei vader, „0,
ik kan niet".
Bedroefd zag Bertha hem aan. „Kunt
RECLAME.
Fietstochten
Het Doorzitten bij Wielrijden, een door
de zon verbrande Huid, Schrijnen en
Smetten verzacht en geneest men met
Doos 30, 60, Tube 80 ct. PUROL
u het niet beloven, vader", vroev ze,
,maar", voegde ze er vertrouwend aan
toe, „ik zal het toch aan den Heere
vragen".
Vader had zijn plaats bij Bertha's
bed verlaten en was weer voor de ta
fel gaan zitten. Zijn beek had hij op
zii geschoven. Met de hand onder het
hoofd keek hij .somber voor zich uit
Bertha vroeg ook niets meer. Met ge
sloten oogeir lag ze achterover. Toen
moeder thuis kwam, lag ze nog precies
hetzelfde. Bezorgd boog moeder zich
over haar hoen en vroeg of ze zich
weer minder goed gevoelde.
Zwakjes antwoordde ze dat ze alleen
«naar nioe, o zoo moe was.
Vader sch-cen blij dat moeder terug
was. ,,'k Ga nog wat de straat op
vrouw zei hij.
„Best", antwoordde moeder, en toen
dringend, „je blijft toch niet te lang
weg, 'k geloof dat Bertha niets goed
V'.
Vader beloofde bet en ging naar
buiten.
Op een van de banken in het groote
stadspark zette hij zich neer. Wat voel
de hij zich gedrukt. Zou dat enkel ko-
Imen omdat zijn kind zoo ziek was, of
zouden het haar woorden zijn die zij
vanmiddag tot hem gesproken had? 't
Was als hoorde hij nog haar stem.
„Komt vader ook in den Hemel?"
Hij jn den hemel, hoe zou er voor
Dreun daar ooit plaats kunnen zijn? Ber
tha zei van wol, maar zij wist ook niet,
hoe .slecht haar vader was. Maar God
wist het wel en zelf wist hij het ook.
(Wordt vervolgd).
VISSCHERIJBERICHTEN.
IJMUIDEN, 10 Aug. Heden aangeko
men aan den Rijksaislag 9 stoomtraw
lers, 2 drijfnet vaart ui ge n en 16 kust-
visschers. Do aanvoer en prijzen r an
trawlvisch waren: 38 kn. tarbot f17,50
92,50: 11 kn. griet fiS45, beide
per 50 K.G., 2138 st. middel tongf 2,20
—3,10; 12.446 st. kl. tong i 1,702,30
p. K.G., 1 k. gr. schol 50, 6 kn. middel
schol 132, 13 kn. zetschol f2836,
schar f5-10, alles p. k. van 50 K.G.,
495 kn. kl. schol 13,1020, 18 kn.
16 kn. rog f9,5019 p. 20 st., 6 kn.
vleet 91 ct. p. st.; 24 kn. pieterman
poontjes f217, 3 .kn. gr. schelvisch
fi30, 6 kn. middel schelvisch f12,50
15, 209 kn. kl. schelvisch f 38, al'les
k. van 50 K.G., 10 kn. kabeljauw
.4758 p. k. van 125 K.G., 25 lm.
gr. gullen f 11.5013,50, 15 kn. kl.
gullen f 59, beide p. k. van 50 K.G.,
19 st. leng fi,io2 p. st., 2 st. heil
bot f7 P. st., 15 kn. wpting f 2,203,60
p. k. van 50 K.G., 20 st. koolviseh 50 ctt
p. st., I kreeft f2 p. st., 56 kn. matreel
f8,5016,50 p. k. van 50 K.G., 1 zalm
f4.50 p. st., 1 k. horsmakreel f2,70
p. K. van 50 st.
Van de IJmuider stoomtreilers
kwamen er heden 9 aan de markt. De
besommingen waren: IJM. 90 m. f 2.000
IJM. 110 m. f 1.864, IJM- 323 m-11.298
IJM. 326 m, f 1.608, IJM. 108 m. f 1.561
IJM. 5 m. f 1.268, IJM. 189 m. f2.137
IJM. 21 m. f 3.113 en IJM. 325 m.f504
In de haringhaven te IJmuiden
kwam binnen d-e logger KW. 137 m-
316 kantjes maatjesharing .en 41 kan
tjes volie baring, welke naar Katwijk
worden verscheept.
In de vissehershaven kwamen bin
nen do stooinloggers IJM. 33 m. 27 last
en de logger KW. 121 m. 21 last pekel1
baring.
Scheepstijdingen.
HOLLAND—AMEPIKA-LIJH.
L0GHG0IL 10 v. Rott. n. Vancouver.
ROTTERDAM N.-York n. Rott. 12 3 n.m
te Plymouth verwacht.
BLIJDENDI.JK Philad. n. Rott. wordt 11
(1 uur G.T. v.m.) voor Waterw. verwt
VEENDAM Rott. n. N.-York p. 9 Lizard
VOLENDAM Rott. n. N.-York p. 9 Hali
fax.
HOLLAND—WE3T-AFRIKA-LIJN.
TEXEL vertr. u v. Hamb. n. Amst.
ORION thr. 10 v. Rufisque.
VLIELAND' thr. 8 v. Forcados.
SCHELDESTROOM 10 v. Amst. to Ham:
burg.
RIJNLAND 10 v. Hamb. te Amst.
CERES uitr. 9 te Lagos.
HOLLAND—A FRIK A-LIJN.
RIJPERKERK thr. 9 te Zanzibar.
KOUDEKERK thr. p. 9 Perim.
VECHTDIJK 10 v. Hamb. te Antw.
NIJKERK thr. 8 v. Beira.
HEEMSKERK thr. 10 v. Pt. Sudan.
KON. HOLLANDSOEE LLOTD.
ZiAANLAND thr. 7 v. Las Palmas.
(DELFLAND uitr. p. 9 Las Palmas.
KENNEMERLAND 10 v. B.-Ayres te
Amst.
WATERLAND thr. 9 v. Santos.
MAASLAND thr. 9 v. B.-Ayres.
KON. PAKCTVAART MIJ.
ROGGEVEEN 8 v. Singapore n. Bat.
NIEUW ZEELAND 9 v. Bat. n. Singa
pore.
NIEUW HOLLAND 9 v. Sydney te Mel
bourne.
ROTTERDAMSOHB LLOTD.
MAD10EN 9 v. Hamb. te Br men.
TJER1MAI thr. p. 9 Kaap del Armi.
GORONTALE uitr. p. 9 Kaap Carv„.i 0
STOOMVAART MIJ. „NEDER! f.'
BALI thr. 10 te Havre.
RADJA thr. 10 te Marseille
ROTT'I uitr. 8 v. Padang.
