PUROL er op!
->E OORSPRONG VAN ZIET JIDDISJ.
In „De Joodsche Gids" geeft B. de
ries een artikel over de Jodentalen,
waaraan het volgende ontleend is:
Bestaan er Jodentalen? Hebreeuwsch
bestaat. Dat is een Jodentaal. Doch
verder?.. Ja, Hebreeuwsch is een Jo
dentaal, doch het is meer. Hebreeuwsch
is de Joodsche Taal, de eenige Jood
sche. Maar daarnaast bestaan er nog
andere talen, die niet Joodsch zijn,
doch wel door Joden, alleen door Jo
den gesproken worden. Toen de Joden
in ballingschap gingen namen zij
reeds spoedig de talen van de volken,
temidden waarvan zij woonden, over.
Joden hebben immers een groot aan
passingsvermogen. Natuurlijk gebruik
ten zij voor sommige zaken en begrip
pen wel Hebreeuwsche termen, doch
overigens onderscheidde hun taal- zich
niet van die van de overige bewoners.
Zoo ging het ook met de Joden in
Duitschland en Spanje.
Tegen het einde der Middeleeuwen
kwam er echter verandering. De Jo
den in Duitschland werden opgesloten
in aparte Jodenwijken. Zij werden af
gezonderd van de wereld en kwamen
alleen in den handel met de Duit-
schers in aanraking. Overal werden ze
nu gekweld, zoodat vele besloten het
land te verlaten. Zij verhuisden naar
Polen en Litauen, landen, waar de
Joden, toen uitgebreide rechten geno
ten. Daar woonden reeds lang Joden,
die daar gekomen waren vanuit het
Zuiden. Doch deze Joden waren niet
veel in aantal en stonden over het al
gemeen niet op zulk een hoog Joodsch
cultureel peil als de nieuw-aangeko-
roen Duitsche Joden, zoodat zij zich
spoedig assimileerden aan deze laat-
sten en hun taal en gewoonten overna
men. Deze Duitsche Joden nu, spraken
evenals de Duitschers het z.g.
Middelduitsch. In dien tijd echter be
gon zich onder de Duitschers zelf lang
zamerhand het Hoogduitsch te ont
wikkelen. De Joden echter, thans op
gesloten in hun Ghetto's, konden aan
die ontwikkeling geen deel nemen. Zij
bleven zich van de oude taal bedienen,
die zij vermengden met Hebreeuwsche
uitdrukkingen. Zoo ontstond langza
merhand een apart Duitsch taaltje,
dat nog alleen door Joden gesproken
werd en deze oude Duitsche taal had
den ondertusschen de immigranten
naar Polen en Litauen ook meegeno
men.
Nu gebeurde er iets bijzonders. Ter
wijl de Joden vroeger meestal spoedig
de taal van de bewoners overnamen,
behielden deze Duitsche Joden,
doordien zij in zulke groote massa's
kwamen en een land zonder midden
stand of cultuur vonden, hun taal en
drongen deze zelfs den inheemscben
Joden op. Doordien nu de Joodsche
cultuur zich zoo sterk o/.der deze Oost-
Joden begon te ontwikkelen, kwam
ook hun taal, nog meer dan die van
hun aohtergebleven Duitsche broeders,
onder Hebreeuwschen invloed. Ook
kenden zij zich niet geheel aan de om
geving onttrekken en kwamen er ver
scheidene Slavische uitdrukkingen in
de taal.
Zoo werd er dus in Duitschland
en Oost-Europa door dg Joden een taal
gesproken, die niet Hebreeuwsch was,
doch toch door geen ander volk ge
sproken werd. En de Joden hielden
aan deze taal vast en begonnen haar
langzamerhand bijna als een heilige
taal te beschouwen. Men noemde ze
„Jiddisj", of „Jiddisj-taitsch" (Joodsch-
Duitsch) of „Iwri-T^itsch" (Hebr.-
Duitsch). Er werden Hebr. boe
ken in deze taal vertaald en vooral de
vrouwen bedienden zich van deze
1. ctuurs. De mannen daarentegen la
zen Hebreeuwsch.
Ook naar Holland en andere landen
namen deze Duitsche Joden die taal
mee.
Toen nu na 1650 vele Joodsche ge
leerden en onderwijzers uit het Oos
ten naar Duitschland en aangrenzen
de landen vluchtten, namen zij hun
Jiddisj mee en versterkten dit daar
door in Duitschland en verrijkten het
met andere uitdrukkingen van hun
dialect. Eerst na de emancipatie, na
den tijd van Napoleon, begon men zich
in Duitschland en West-Europa van
de landstaal te bedienen, maar het
duurde nog lang voor het Jiddisj in
West-Europa geheel uitgestorven was,
gelijk thans wel bijna overal het ge
val is.
In Oost-Europa daarentegen waar
de emancipatie niet doordrong, ble
ven de Joden het Jiddisj behouden,
dat zich ondertusschen vertakt had in
verschillende dialecten en steeds meer
was gaan verschillen van het Duitsch.
Toch beschouwde men het steeds als
een bastaardtaal, als een taal waarvan
men zich, uit onmacht om Hebr. te
spreken, bediende. Als een volwaardi
ge taal naast het Hebreeuwsch werd
het echter nooit beschouwd. Wel een
dierbare, doch niet een gewijde taal.
Voor een intellectueel mensch was
het een schande, zich er van als schrijf
taal te bedienen. In de laatste halve
eeuw is het evenwel anders geworden.
Onder den invloed van verschillende
stroomingen begon men het Jiddisj te
h anteeren als een moderne schrijf
taal, gelijkwaardig aan het Hebr. en
het Duitsch. Een geheel moderne Jid-
disje literatuur ontstond. Groote schrij-
vi rs en fijne dichters vertolkten in de
ze Joodsche taal hun gevoelens.
En overal waarheen de Oost-Joden
emigreerden, zooasl Amerika en En
geland, namen zij hun Jiddisj mee.
Jiddisje kranten verschijnen bij mas
sa's, in Europa zoowel als in Amerika.
Het Jiddisj is geheel opgenomen in de
rij van de beschaafde, moderne talen
en wee dengeen, die het thans durft
wagen, het als een bastaardtaaltje te
beschouwen.
In het begin spraken we over Span
je. Ook hier gebeurde namelijk iets
dergelijks.
Tqen de Joden uit Spanje werden
verdreven, namen zij het Spaansch
mede naar de landen in het Oosten om
de Middellandsche Zee, waarheen zij
vertrokken. En zij, zoo gehecht aan
al wat Spaansch was, bleven zich be
dienen van dez© taal, temidden van
een Turksche en Arabische omgeving.
Maar ook deze taal moest zich op den
duur wel vermengen met Hebr. en
Oostersche uitdrukkingen, en zij was
ook afgesloten van de verdere ontwik
keling van het Spaansch in het ge
boorteland. Evenals het Jiddisj heeft
ook deze taal, Ladino genaamd, zich
gehandhaafd, en is ook in de laatste
jaren schrijftaal geworden. De letters
waarvan beide zich bedienen, zijn de
Hebreeuwsche letters, volgens een
bepaald systeem pasklaar gemaakt
voor Duitsche en Spaansche klanken.
Al hebben beide talen zich in de
laatste jaren ook sterk ontwikkeld,
toch valt een achteruitgang onmisken
baar waar te nemen. In de „Jiddisje"
zoowel als in de „Spanjoolsche" lan
den bedient men zich steeds meer van
de landstaal of van 't Hebreeuwsch.
Hoe dit proces zich verder zal ontwik
kelen, is nog niet te zeggen.
UIT DE OMGEVING.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Burgerlijke stand. Geboren: Dirk
,z.v. Piepenbrink en J. H. v. d. Bom
Jacob z.v. W. Koopman en M. van
Brussel; Sijtje Catherina d.v. D. Boot
en C. Vergunst; Gijsberta Suzannad.v.
G. C. v. Ës en J. C. Smits: Johannes
Henricus Maria 23.v. H. de Heij en A.
P. Twaalfhoven; Wilheïmina Cornelia
d.v. S. van Kreuningen en A. Kok;
Gerard us Petrus z.v. J. J. Oostdam en
O. J. v. d. Meer; Jansje d.v. G. J. van
Geen en J. Kleijne; Gerritje d.v. G.
Nummerdo en W. van der Wolf; Johan
na Wilheïmina d.v. Th. H. Grobben
en E. W. van Capel; Maurina Cornelia
d.v. J .van der Bijl en P. van 't Wout;
Anna Johanna d.v. G. Blom en C. Vee-
nendaal; Johannes z.v. A. Kranen
burg en R. Jansza
Ondertrouwd: H. J. v. d. Linden van
Harmelen en W. van Elk.
Gehuwd: O. H. J. Kebel jm. 22 j. en
T. Molenaar jd. 24 j.; H. J. v. d. Louw
im. e8 j. en J. J. Haze id. 21 j.; W'.
Sainpimón jm. 26 j. en M. Kleijn id.
27 j M. v. jd. Neut jm. 30 j. en R$L
van Wieringen jd. 29 j.
Overleden: Cornelia Terhorst 52 j.
G. van Abshfoven wed. Van K. v. d.
linde 68 j.; G. de Boruijn wedn. van
G. van Harten 95 j.
Ingekomen van: Hazetrswoude, D. M.
H im:n O ds!h weg ,178; Den H ag,
W. W. M. v. d. Berg, St. Jorisstr. 10;
Maastricht, G. A. van Ettinger, Z.-Nas-
saustr. 12; Gasselte, A. Moraal en gez.
boomkw.kn., Otweg 20a; Schoonhoven,
M. M. G. v. d. Bergh, dienstb-, Nesse
S: .Schoterland, E. de Lange, veehou
dersknecht, Hoogedijk 14* Brielle, P. A.
Zoetemeijer, timmermanskn., Wilhelmi-
nastraat 15's-Hertogenbosch, A. M.
Hendriks, winkeljuffr, Raadhuisstr. 281
Nieuwer-Amstel, M. Andreesen, Pr.
Hendrikstr. 69; Wormerveer, N. Ver
kerk en gez fabr. arb., Bruggestr. 13;
Rijsenburg, B. Beenen, Raadhuisstr. 44.
Vertrokken naar: Woubrugge, M. van
tder Lede; Bodegraven, K. Baars, vee-
houdeTsimecht; Zwammerdam, C. van
der Leede, houtbewerker; Woubrugge,
>M. Griffioen; Monster, W. Penders,
iSdheepm.kn.; Ter Aar, M. Haak, be
tonwerker; Ledmuidem, J. C. M. Wijfje
dienstb.; Amsterdam, Kr. Heerengr. 87,
,A. C. v. d. Toorn; Zwammerdam, M. W.
.Verbree, dienstbode- Zwamimerdam, C.
Bruijnes, fabr.arb.; Bodegraven, A. v.
d. Bosch, dienstb.; Den Haag, Oranje
plein 24, B. H. G. Haan, leerEn^j ver
pleegster; Maarssen, P. Vei;duijn en
gez., los werkman; Zwollekerspel, D.
Bomihof, nalfenier- Kamerik, T. Mole-
,naar; Leiderdorp, v. d. Ham; Sassen-
iieim, M. M. Langelaan, dienstb.
BODEGRAVEN.
Burgerlijke stand. Geboren: Dirk
z.v. Th. Hamoen en A. van Beijeren;
.WiUempje d.v. Joh. Vijnk en A. van
Gog; Petrus Bernard us z.v. J. H. van
den Bosch en G. G. Feijt; Neeltje d.v.
C. van Wüjk en B. van den Heuvel.
Getrouwd: J. J. B. Spreftj 28 j. en S.
J. van Ghesel Grote 27 j.
Overleden: M. van Leeuwen geh'. met
A. Duits 53 j.; E. Mulder geh. met A.
van Os, eerder wed. van Wi. Boer 76 j.
Ingekomen van: Alphen a. d. Rijn,
K. Baars, los werkman; Dohlen, Dl,
A. W. Eilers, dienstbode.
Vertrokken naar: Hillegom, A. J.
Maat, chauffeur; Naaldwijk, Jac. Ver
laat, broodbakker; Renkum, W. T. Hoek
stra. horlogemaker; Amsterdam, J. W
Verlaat, reiziger; Eggelagerveld, Dl.,
W. Meinen, boerenkn.; Nrjkerk, P. van
Nes, Inspecteur van het Lager Onder
wijs; Den Haag, J. Splinter; Woerden
N. de Jong, dienstb.
FArrnowouDR.
Door de Chr. Oranjevereeniging al
hier werd Donderdagavond in de Ned.
Herv. kerk een samenkomst gehouden
ter herdenking van den 70en verjaardag
van H.M. de Koningin-Moeder, waarbij
als feestredenaar optrad de WelEenv.
heer Ds. J. C. Lekkerkerker, van Benne-
broek. Het ruime kerkgebouw was tame
lijk goed gevuld met belangstellenden,
toen om 8 uur de heer D. de Bruyn IJzn.
het samenzijn opende door te laten zingen
Ps. 89 1 en 8 en voorging in gebed. Daar
op las hij een gedeelte van Ps. 78. sprak
een kort openingswoord en riep allen, in
't bijzonder Ds. Lekkerkerker een hartelijk
welkom toe.
Ds. Lekkerkerker, het woord verkrijgen
de, had tot onderwerp „Koningin Emma"
en bepaalde zijn aandachtig gehoor ach
tereenvolgens bij: le de Goddelijke band;
2e. de historische band; 3e. bij den band
der liefde die ons bindt aan onze geliefde
Koningin-Moeder. De groote en rijke be-
teekenis van deze edele Vorstin en Moe
der, die zich in haar opofferende liefde
gaf aan haar Huis en aan haar volk,
waarmede zij zich één gevoelde in liefde
en leed, en die in woord en daad getoond
heeft als, Vorstin de Moeder des Vader
lands en Christin te zijn, werd in een hel
der licht gesteld. Door den heer S. P.
Visser, van Bennebroek, secretaris van
den Ned. Orgelraad, werd ter afwisseling
een orgelconcert gegeven, wat op zeer uit
nemende wijze werd uitgevoerd.
Aan het einde ging de spreker voor in
dankgebed, waarop staande door de aan
wezigen een tweetal coupletten van het
Wilhelmus werd gezongen.
Op den Gemeeneweg bij de losplaats
is gevonden een zwart gelakt, geel gebiesd
heerenrijwiel merk „Garicke", voorzien
van belastingplaatje 1928, waarop de let
ters A. W. waarschijnlijk met een draad
nagel zijn geslagen. Inlichtingen zijn te
bekomen bij den Gemeente-veldwachter
op het dorp.
Doordat het beest schrikte geraakte
op den Gemeeneweg paard en rijtuig van
den groentekoopman v. S. alhier te wa
ter. Persoonlijke ongelukken kwamen er
niet bij voor, alleen eenige materieele
schade.
HILLEGOU.
Burg. Stand. Bevallen: M. J. Weijers
—Jansen, Z.; G. de Wagt—Schipper, D.;
G. van WerkhovenMink, D.; A. M. Ver-
steegeSpiering, D.
Ondertrouwd: J. G. van Amerongen en
C. de Bree.
Overleden: A. Koster, wed. H. Weijers,
82 jaar.
KATWIJK AAN ZEE.
Men schrijft ons van bevriende zijde:
Er is wel geen bedrijf, dat grooter cri
sis heeft medegemaakt dan de visscherij.
Niet alleen wat betreft de verplaatsing
van als wel de totale wijziging der mid
delen, waarmede ze wordt uitgeoefend.
Pas vóór den oorlog voltrok zich de om
zetting van bom tot logger en nu na en
kele jaren werden de loggers door motor
schepen vervangen, maar zelden zal men
een tak van bedrijf kunnen aanwijzen,
waar zulke prijsverschillen zijn te con-
stateeren als bij de visscherij.
Dezelfde schepen, die aangekocht wer
den voor bijna 1 ton gouds werden binnen
10 jaar, neen binnen minder tijd van de
hand gedaan voor 1015 mille. Of dan
ook van kapitaalvernietiging sprake is,
behoeft wel geen betoog. En nu, terwijl we
tien jaar zijn na de beëindiging van den
wereldbrand, beeft het er den schijn van
of we voor enkele jaren klaar zullen zijn
en sommige wenschen in het vak bewezen
dat het weer goed zal worden, tenminste
loonend, als men nog maar eenige span
kracht heeft. De privé-zakenman kan in
doorsnee dezen strijd niet volgen, een en
kele uitgezonderd, en zoodoende is de toe
komst aan de N.V.; die zich dan zullen
moeten aanpassen aan de veranderde om
standigheden. Want deze zijn wel in al
lerlei opzicht aanwezig. Vroeger vertrok
men van huis en duurde de reis soms 2
maanden. Men was totaal afgesloten van
de buitenwereld. Thans met de radio,
waarvan reeds velen voorzien zijn, blijft
men op de hoogte van wat er aan wal ge
beurt. Daarbij komt dat iederen avond te
ongeveer 6 uur de vischerijberichten, via
Scheveningen-Haven worden doorgegeven
zoodat men geregeld kennis neemt van
de schepen die binnen zijn, met hunne
vangsten, van de prijzen der haring, van
den toestand en de plaats der visscherij,
enz., zoodat geregelde gegevens bij de op
varenden binnenkomen. De statistische
gegevens wijzen a&n, dat nu reeds per 1
Augustus eenige duizenden tonnen haring
meer zijn binnengebracht dan ten vbrigen
jare, zoodat de sombere voorspellingen
met betrekking tot doodvisschen van de
Noordzee ten opzichte van de haring neer
komen op het spreekwoord van de pro
feten die enz
Ten opzichte daarvan schiet ook de
menschelijke wijsheid in alles tekort en
gevoelen we, dat we menschen zijn en
geen vermogen hebben, om in de toe
komst te kunnen zien. Wel is het typee
rend, dat, terwijl vroeger de haringvis-
scherij slechts eenige maanden werd uit
geoefend, men thans van een onderbreken
daarvan feitelijk niet meer kan spreken.
Zelfs in Februari reeds gaat men z'n ge
luk beproeven in 4e Iersche zee, geleide
lijk trekt men dan rondom de Schotsche
kust en terwijl dan in Augustus en Sep
tember de visscherij zich meer zuidwaarts
verplaatst, wordt deze in het Kanaal be
ëindigd. Dit einde was het afgeloopen sei
zoen voor enkelen eerst daar, toen de
eersten in den loop van JanuariFebru
ari weer waren vertrokken naar de Ier
sche zee. Moeilijk is het dan ook om te
spreken van behouden teelt, wat vroeger
in den regel met St. Nicolaas samenviel.
Ten opzichte van den handel is de ver
andering mede opgegaan. Rusland, de
vroegere groote consument is vrijwel uit
geschakeld, hetgeen een groote factor is
in den handel. Sommige voorteekenen wij
zen er op, dat in die richting ook in de
toekomst wel iets zal worden bereikt. Is
het wonder, dat bij een zoo wisselend be
drijf de positie van een gemeente, waar
voor het bedrijf hoofdbron van bestaan is,
een moeilijke wordt? Ook onze gemeente,
ja zij vooral, kan spreken van een gewel
dige verandering, en de oorlogscrisis heeft
hier wel haar sporen diep ingezet. Dat. de
moeilijke positie waarin wij als gemeen
te verkeeren, wat worde verlicht, daar
over zijn alle leidende gedachten het roe
rend eens. Aan, het gemeentebestuur de
moeilijke taak om in dezen die leiding te
geven, opdat onze druk wat worde ver
licht.
Wellicht hebben we gelegenheid hierop
nog wel eens terug te komen.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Tuinbouw.
Met de aardappelen, zoowel de late als
de vroege blijft het slecht gaan. De prijzen
zijn te laag. De kwaliteit is over het al
gemeen best. Met bospeen loopt het den
laatsten tijd aanmerkelijk beter; de ge-
heele week werden loonende prijzen be
taald. Thans wordt de aanvoer van bloem
kool ook al van beteekenis: 4000 a 5000
per veiling. De prijzen zijn best. Jammer,
dat bij enkele tuinders ook dit jaar de
bekende draaihartenziekte weer optreedt.
Dit geeft groote schade aan degenen die
dat treffen. Van dergelijke gewassen komt
niet veel terecht. Er is tamelijk veel late
bloemkool uitgeplant.
Ergerlijke baldadigheid.
Sinds eenigen tijd staat het pand Val-
kenburgschen weg, vroeger bewoond door
den heer D. Parlevliet, thans eigendom
eener Bankinstelling, onbeheerd. Naast
dit pand is de haven der Zanderij van de
Amsterdamsche Ballast Mij„ welke haven
aansluitend op den Rijn, door de Katwijk-
sche jeugd als zwembassin wordt ge
bruikt. Als opgeschoten jeugd in grooten
getale bij elkaar is, komt het nog wel
eens tot een conflict. Zoo ook hier en zoo
als te doen gebruikelijk is, gaat men dan
elkaar met projectielen bewerken. Naast
een onbewoond pand veroorzaakt zulks
een dubbel gevaar, n.l. dat de ruiten het
ontgelden moeten. Van het pand, waarbij
een zeer groot haringpakhuis behoort,
werden niet minder dan 180 ruiten ver
nield. Wie de „slag" verloren heeft bij de
oorlogvoerende partijen is niet bekend ge
worden, doch dat de Bankinstelling ze
ker tot de verliezende partij behoort, staat
onomstootelijk vast, al heeft de politie de
zaak in handen. Intusschen is het terrein
afgezet en voor verdere veldslagen niet
meer toegankelijk. Als het kalf verdron
ken is....
U883.
Hyacinthenveiling H. B. G.
Uitslag van de Hyacinthenveiling op
Vrijdag 3 Aug., onder directie van het H.
B. G. (G. A.) alhier. De belangstelling was
uitstekend. Aangevoerd waren 350 man
den. De kooplust was best.
Queen of the Pinks 1922 f25, 19 op
f24, 18—19 f20, 17—18 f 14, 16—17 f 13.50,
15—16 f 14, 14—15 f9.50; La Victoire 19—
22 f32, 19 op f31—35, 17 f 22—24, 16—18
f 20, 15—16 f 16, 14—15 f 16.50, 13—14 f 9.50,
12—13 f6.50; Nimrod 16 op f23, 15—16
f 17.50, 13—14 f8.50, 11—12 f5.25; Marconi
19 op f 25, 17—18 f 17.50, 15—16 f 11.50, 13-^
15 f9; 1'Innocence 20 op f34, 19 f34, 19
20 f35, 18—19 f 27—32, 16—18 f 18, 15—16
f 14, 12—14 f 11; La Grandesse 18—19 f30,
1112 f3; Gertrude 21 op f37, 19 op f35,
18—19 f31, 17—18 f25; Generaal De Wet
20—21 f 27, 19—20 f 24, 13—19 f 19.50; Queen
of the Blues 18 f32, 16 f 19, 15 f 17, 14
f 13, 12—14 f 10; King of the Blues 19—20
f33, 16—18 f23, 14—15 f 13, 13—14 f 14,
12—13 f8.50; Moreno 19 op f29, 18 f18.50,
1617 f 15, 15 f 12, 14 f 12.50, 12—14 f7.25;
Prins Hendrik 17—19 f37, 16—18 f30, 16
f22; Garibaldi 18 f34, 17 f28; Dr. Lieber
I f24, II f23, III f21.
Zooals men kan nagaan is dus deze
speciale Hyacinthenveiling best geslaagd.
NIEUWKOOP.
Begin Sept. Ihoopt het Chr. Mu
ziekgezelschap per autobus N.A.L. een
uitstapje te maken naar het Good en
omgeving.
J)e heer T. Klapwijk, loodgieter,
had het ongeluk tijdens het bewerken
\-an het dak van het kaaspakhuis van
den heer D., met anastiek, een zijner
handen zoodanig te verbranden, dat ge
neeskundige hulp moest worden dnge-
troepen.
Het bouwen van L*en pakhuis voor
irekening van den heer Bodegraven, is
opgedragen aan de Gebr. [Bodegraven.
Burgerlijke stand. Bevallen: H. J.
Veenman geb. Vink, d.J. Yermeij geb.
Verburg, d.; M. Blom geb. v. Leeuwen, d
Overleden: G. Blom, 263.
Gisteren maakten een twintigtal
leden .van de Chr. Zangver een. „De
Lofstem" van, hier per autobus N.A.L.
ondernemer de heer P. Langhout te
Ter Aar, een autotochtje naar Valken-
veen en omgeving. Des avonds keer
den allen ongeveer 10 uur, zeer vol
daan over het genotene, huiswaarts. De
ze dag zal niet licht vergeten worden.
RIJN8BURO.
Bloemenhandel.
Met het frissche weer kunnen de tame
lijk goede prijzen der bloemen zich ge
makkelijk handhaven. Gladiolussen voor
al gaan graag weg en brengen van ƒ0.70
1.10 op, terwijl buitengewone soorten be
taald worden met ƒ2.103.50, Centoria
0.250.33, Montbretia 0.700.80, Margrie
ten 0.300.55, Godesia gepeld 0.901.20,
Bosgodesia 68, Anjers 0.30—0.48, Primu-
linus 0.450.70, Dahlia's 44.30, Pompon
Dahlia's 0.901.30, Zinnia's 0.801.20, As
ters in meerdere kleuren 0.450.70.
RIJNZATERWOUDE.
Burg. Stand. Geboren: Cornelia Ge-
rardus, zv. M. van den Hoek en Katharina
Wolvers; Martinus Johannes, zv. A. C. Rij-
kelijkhuizen en Clazina A. Stigter; Pieter,
zv. Kors Mokkenstorm en Gerritje Boer.
Overleden: Martina Jansen, oud 21 mnd.
WOUBRUGGE.
Bezoek Commissaris der Koningin.
Vrijdagmorgen omstreeks half elf arri
veerde Z.Ex. de Commissaris der Konin
gin, vergezeld door den heer Mr. E. J.
Thomassen h Thuessink van der Hoop.
Na de ontmoeting met B. en W. in de
raadszaal werd de oudheidkundige ver
zameling ten raadhuize bezichtigd, als
mede het historisch kerkgebouw. Van tal
van woningen wapperde de driekleur,
ZEVENHOVEN.
-7 De heer W, v. d. Bosch weyd zoo
danig vdoor een insect fin zjjn gezicht
gestoken., dat doktexshulp noodzakelijk
RECLAME
Bij stukloopen van huid en voeten,
doorzitten, zonnebrand en smetten; maar
vooral ook bij brand- en snijwonden,
ontvellingen en allerlei huidverwondingen
Het verzacht en geneest
bleek. Dit is ireeds «een £e geval alhier
door insecten.
GEMENGD NIEUWS.
Buskruit in de schoorsteen. De
mijnwerkersvrouw E. te Bleijerheide
bemerkte deze week, dat langs de ka
chelpijp een touw hing, dat door het
plafond van het keukentje kwam,
waarboven hooi en stroo, enz. van den
eigenaar van het huisje, waarin ver
schillende huishoudens wonen.
Ze liet het touw hangen en waar
schuwde haar man, toen deze van de
mijn terug kwam.
Toen er eens flink aan het touw ge
trokken werd, brak het stuk.
Op het zoldertje ging de mijnwerker
een onderzoek instellen, en later werd
de politie gewaarschuwd, die eveneens
den halsbrekenden toer verrichtte om
een onderzoek in loco te gaan instellen
Het resultaat van dit onderzoek was
verrassend.
Het bleek, dat het touw een vuur-
koord was om ontploffingen te weeg
te brengen en dat een gaatje in den
schoorsteen was gemaakt, waarin
kruit was gelegd. Ook op den zolder
werd nog buskruit gevonden. Een en
ander werd door de politie in beslag
genomen.
De veronderstelling is, dat de per
soon, die het koord heeft aangebracht
en de buskruitlading gelegd en de be
doeling heeft gehad het koord te lei
den door de kachelpijp. Bij het aanma
ken van de kachel moest de brand
ontstaan en de woning, oud en bouw
vallig, zou totaal zijn afgebrand.
Aan het groote levensgevaar, waar-
in de ouders en vele kinderen zouden
hebben verkeerd, heeft de dader wel
licht niet gedacht.
'Een inbrekersbende gearresteerd.
Op het einde der vorige week stond in
een korenveld der gemeente Merkstein
dat aan Kerkrade grenst, een luxe
auto. Énkele dagen later stond de wa
gen wederom op dezelfde plaats.
Toen werden de landjagers gewaar
schuwd. Deze slopen door de koren
velden en stonden plots voor den
auto.
Het gelukte hun twee personen te
arresteeren, een derde wist te ontko
men, Bij fouilleering bleek, dat de
aangehoudenen tot de tanden gewa
pend waren. Ze werden in arrest ge
steld.
Uit het onderzoek bleek, dat de Ad-
1 er-auto te Dusseldorf gestolen was
en dat de gearresteerden beruchte in
brekers zijn.
Ze worden verdacht schuldig te zijn
aan de vele diefstallen met braak, die
de laatste nachten in Duitsche grens
gemeenten gepleegd zijn,
Of ze ook debet zijn aan de nachte
lijke inbraken te Kerkrade en in an
dere gemeenten gepleegd, zal nog uit
bet voortgezet onderzoek moeten blij
ken.
Brand. Gistermorgen zijn afge
brand twee boerderijen aan de Mollen-
hutscheweg onder Hatert (G.), door
drie gezinnen bewoond.
Een paard, drie varkens en een koe
kwamen om.
Alles was verzekerd.
Wat de electrlciteit vermag. Men
schrijft uit Londen:
De diensten, die de electriciteit aan
de menschheid kan bewijzen#schijnen
waarlijk onbegrensd te zijn.
Een professor in Engeland heeft nu
een electrisch middel gevonden om
te leeren schrijven.
De professor had eens een leerling,
die bijzondere schranderheid toonde
in gesprek en mondelinge lessen,
maar wiens huis- en schoolwerk een
voudig hopeloos was.
De oorzaak van dit contrast ligt in
het feit, dat hij de pen niet kon han-
teeren. Schrijven was hem een gruwel
en een geestelijke marteling. De jon
gen drukte zoo hard op zijn pen, hield
haar zoo stijf vast en kraste zoo deer
lijk, dat zijn hand doodmoe was aan
het eind van de lijn.
Om den knaap van deze ernstige te
kortkoming te genezen, kreeg hij apar
te lessen, waarbij een door den profes
sor uitgedacht electrisch toestelletje
dienst deed. De stalen pen, waarmede
de jongen schreef, had electrische con
necties, die bewerkten, dat de schrij
ver een electrischen schok in zijn nek?
kreeg, als hij te hard op de pen drukte
Bovendien bewerkte het toestelletje,
dat regelmaat en orde in het schrijven
werd bevorderd.
Het schrijfblad was glad carton,
waarin twee evenwijdige metalen lij
nen waren gelegd. Tusschen die lijnen
moest de jongen zijn letters vormen.
Wanneer de pen een der lijnen
raakte, ontstond een zo°mond geluid.
Wanneer hij te ver ging over de
schreef, luidde een bel lotje.
Aldus leerde de jongen voortreffe
lijk zijn handspieren beheea*schen en
goede letters vormc-n.
De professor wer niet, of het toe
stelletje algemeen in gebruik kan wor
den genomen. Maar in dit bijzondere
geval voldeed het prachtig. De jongen
ontwikkelde zich tot een voortreffelijk!
leerling en bezocht later met succes
de universiteit
v
