CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belanarijkste nieuws in dit Hummer.
9de JAARGANG
DINSDAG 17 JULI 1928
NUMMER 2489
RANT
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden
Postbox 20 Postgiro 58936
Telefoonnummer 2778
Aangesloten op het Streeknet Lisse
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. 1 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
EERSTE BLAD.
V Wat dc gevolgen zijn.
Terecht is meermalen opgemerkt,
dat de Sociaal-Democraten niet geluk
kig zijn, noch met de ideeën, noch met
df voormannen die de denkbeelden
moeten verbreiden.
Het Marxisme loopt in Rusland op
een mislukking uit. Internationale
ontwapening, indertijd de voornaam
ste zaak van propaganda in alle lan
den, is reeds lang in een vergeten
hoekje opgeborgen.
Met de leiders loopt het niet veel
anders. Plooibare naturen als de heer
Troelstra was, die ook nog wel eens
wist „de luiken naar den wind te han
gen", die blijven, maar de steevaste
propagandisten, die niet wijken wil
len, die ontvallen of die loopen de ac
tie voorbij. Lenin werd in Rusland
dictator, nadat hij het Communisme
had gesticht. Mussolini werd in Italië
dictator, toen hij de kans schoon zag
om alles naar zijn hand te zetten. Pil-
soedski, de man van de bloedige re
volutie in Polen, werd daar de alleen-
heerscher.
In het klein omdat ons land ge
lukkig voor die groote experimenten
nog niet rijp is gaat het hier vrij
wel net zoo. Wibaut was de groote
man in Amsterdam. Wethouder Rug-
ge in Groningen doet even zoo van zich
spreken, om van eer Vlemin en an
deren maar te zwijgen. Wanneer deze
mannen de kans hadden, dan was
hun positie in een minimum van tijd
tot dictatorshoogte opgeklommen.
Maar ook in de ideeën komt de
consequentie steeds met eigenaardige
verrassingen. Wij wezen reeds op en
kele punten uit het program hier te
lande. Let men op het buitenland, dan
hebben wij daar menige aanwijzing,
van een geheele ommekeer aan de
eene zijde, en aan de andere zijde
met een ijzeren volharding doordrij
ven van den wil van uit het centraal
punt.
In Rusland is te vuur en te zwaard
tegen den godsdienst geageerd. Met
onverzettelijke kracht is gestreden te
gen de Christelijke zede. Met onver
biddelijke strengheid is alle particu
lier bezit afgeschaft. Wat zien wij
thans? Dat Rusland, dat eenmaal de
graanschuur van Europa was, thans in
West-Europa graan moet koopen.
Dat wordt niet aan het stelsel gewe
ten, maar aan de koppigheid der Rus
sische boeren, die niet willen. Strenge
maatregelen wil men toepassen. De
dictatoriale macht zal eischen. Slechts
een weg van geweld wordt bewandeld!
Totdat de kansen zich keeren en een
contra-revolutie de tegenwoordige
leiders over de kling jaagt en een
nieuwe dictator een tijdlang de vol
gelingen met een kleine versnapering
en veel zand strooien, in bedwang
houdt.
Zoo gaat het in het land waar de re
volutie hoogtij viert en waar de wet
van God die staat boven den mensch
onder de menschelijke willekeur
wordt gebracht.
Het zijn de oorzakelijke en
daarom noodzakelijke gevolgen
van het socialisme.
Op d'r plaats gezet.
Het „voornaamste" Nederlandsch
Dagblad, zooals het op de Nenijto zich
zelf aandient of hiermede badoeld
wordt voornaamste in den zin van
..deftig", of voornaamste in den zin
van „eerste" weten wij niet de Li
berale Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant, heeft een tweetal brallende arti
kelen geschreven over wat zij noemt
ergerlijke partijdigheden bij Notaris-
benoemingen.
„Op grond van inlichtingen zoo
begint het eerste artikel en onder
medewerking van personen van ver
schillende politieke en godsdiensti
ge richting, met uitzondering van
de a.-r. en gereformeerde, werd het
volgende overzicht samengesteld
omtrent de gedragslijn, welke bij de
benoeming t„c notaris, in het bij
zonder door den tegenwoordigen
minister van justitie gevolgd wordt"
Dan wordt in een lange reeks he
laas is het ons onmogelijk om de bei-
oe artike'cn in extenso op te nemen,
7'. als „De Stand ard" en Rotter-
oammer" doen de zonden van den
Minister en van de „Gereformeerde"
Antirevolutionairen aan de kaak ge
beld. Ook de benoemingen te Leiden
en te Hillegom worden daarin ge-
i' emd.
Van de Leidsche benoeming heet
iiet:
..Aan een Gereformeerd notaris
te Leiden werd in dit jaar eervol
ontslag verleend. Openlijk werd door
den minister aan sollicitanten ge
zegd, dat hij hier een Gereformeerd
opvolger wenschte. Was dit nu zoo
noodig, vragen we?"
Van die te Hillegom wordt gezegd:
„Te Hillegom werd in 1927 een
Geref. nota. overgeplaatst uit
Schiedam, terwijl er alle aanleiding
bestond daar een R.-K. te benoe
men omdat een kleine meerderheid
der bevolking tot die partij behoort.
Dat handjevol Gereformeerden al
daar kon zeker geen aanspraak ma
ken op een notaris van hun partij".
Deze twee bemerkingen waren nog
zacht bij hetgeen van andere benoe
mingen gezegd werd.
Nu zouden wij van beide benoemin
gen nog wel een en ander kunnen me-
dedeelen, dat een heel ander licht
daarop werpt, wij verwijzen slechts
naar wat in ons blad over de Hille-
gomsche benoeming is opgemerkt. Wij
willen echter afwachten wat een on
derzoek der cijfers aan het licht zal
brengen.
Als voorloopige afstraffing moest de
Nieuwe Rotterdamsche Courant reeds
gisteravond het volgende mededeelen:
„Naar aanleiding van de in onze
avondbladen van Vrijdae- en Zater
dag opgenomen collectieve uiting
uitnotariskringen over „de Anti-Re-
volutionire Partij en de benoemin
gen tot openbare ambten", verne
men wij van het Ned. Correspon
dentiebureau, dat het van bevoeede
zijde de mededeeline heeft ontvan
gen, dat onder het bewind van mi
nister Donner tot dusverre hebben
plaats gehad 16 overplaatsingen en
93 benoemingen van notarissen, en
dat daarvan betrekking hadden op
„a.-r. en gereformeerden" onder
scheidenlijk 4 (van de 16) en 5 (van
de 93)".
Zelden is op een zoo felle aanklacht
een onmiddellijke en gedocumenteer-
oe rechtzetting eevol?d. die zoo anso-
luut de geleverde critiek teniet doet.
Vier van de zestien en vijf van de drie
er. negentig, daarin ligt de volle ver-
oordeeling besloten:
STADSNIEUWS.
CHR. ONDERWIJZERS EN
ONDERWIJZERESSEN.
De Vereeniging van Chr. Onderwij
zers en Onderwijzeressen, afdeeling
Leiden, hield haar buitenvergadering
te Wassenaar op 14 Juli j.l.
Na het zingen van Ps. 84 6 gaat de
voorzitter, de heer De Boer, voor in
gebed en leest daarna Ps. 65. Naar
aanleiding van dezen Psalm houdt de
voorzitter een toespraak, waarin hij
ook het overlijden zijner echtgenoote
herdenkt.
Daarna werden de notulen gelezen
en goedgekeurd; alleen zal op verzoek
van den heer Plooy er iets aan worden
toegevoegd.
Vervolgens gaf de heer Bontje iets
van zijn ervaringen ten beste. Zoowel
uit ziin onderwijzersloopbaan als uit
de jaren, die hij in een administratie
ve betrekking doorbracht. Ervaringen,
die hem geleerd hadden om het
„nieuwe" met belangstelling en waar
deering na te gaan; maar vooral ook
om met dank te erkennen het vele
goede door de oudere generatie, soms
onder de moeilijkste omstandigheden,
op schoolgebied verricht. Spreker
wist èn door zijn stof èn door zijn
vaak geestige manier van zeggen de
aandacht der vergadering te boeien.
Met applaus en 't woord van dank van
den voorzitter waren dan ook wel
verdiend.
Daarna werden nog enkele ingeko
men stukken besproken. Het schrijven
van het Comité tot „Qpvoedeing tot
de gezinstaak", werd voor kennisge
ving aangenomen.
Daarna werden circulaires betref-
ftnde het Gedenkboek uitgedeeld. De
prijs bedraagt f 4 k f 4 25. Het is niet
buitengesloten, dat de prijs verhoogd
zal worden, voor wie na 1 Oct. bestel
len. Bestellingen kunnen gedaan wor
den bij den Secretaris.
Daarna sloot de voorzitter de ver
gadering met dankgebed. Van het he
laas kleine aantal bezoekers gingen
enkelen naar Raaphorst.
BEZOEK UIT HONGARIJE.
Van 1 tot 10 Augustus a.s. zal Z. Kei
zerlijke en Koninklijke Hoogheid Aarts
hertog Albrecht van Hongarije een bezoek
aan ons land brengen, en wel aan de ste
den Den Haag, Leiden, Amsterdam en
Den Bosch,
De Aartshertog, die een neef is van wij
len Keizer Karei van Oostenrijk, komt
hier in zijn kwaliteit van beschermheer
van de „Landsliga voor Kinderbescher
ming in Hongarije" (Orszégos Gyermek-
védö Liga Igazgató) en zijn bedoeling is
de comilé's en pleegouders persoonlijk te
komen bedanken voor al hetgeen zij in
liet belang der ITongaarsche kinderen heb
ben verricht.
Aartshertog Albrecht zal vergezeld zijn
van de heeren Julius von Husz&r, den ge
committeerde der regeering in de Liga;
W. Neugebauer, den directeur van de Liga
te Boedapest; Mgr. Johann MészAros, bis
schop van Boedapest,als vertegenwoordi
ger van de R.K. Kerk; Prof. Dr. Kolman
K&llay als vertegenwoordiger der Protes-
tantsche Kerken; voorts eenige vertegen
woordigers van de Hongaarsche pers.
M. U. L. O.-DIPLOMA.
Voor het M.U.L.O.-diploma B (aan
vulling) slaagde gisteren in Den Haag
den heer M. v. Hooidonk, oud-leerling
van de Geref. U.L.O.-Kopschool, Hoog-
landsche Kerkgracht.
VAKSCHOOL VOOR MEISJES.
Aan de vakschool voor Meisjes, Ra
penburg, zijn geslaagd voor huishoud
kundige de dames: S. J. E. Dirkse, A.
E. van der Heide, H. P. Mens, Leiden;
G. Beun, Oegstgeest; A. E. Hermanides
Noordwijk aan Zee; J. H. Menningh,
Voorschoten.
Voor hulp in de huishouding: A. H.
K. Beulink, G. Bouhuys, C. van Es. J.
A. Koswagen, E. de Later, M. N. Splin
ter, Leiden; L. van der Bent, M. G. de
Best, Katwijk aan Zee; F. E. Blokhuys
Lisse; C. H. van Dommelen, Leider
dorp; C. II. Zandbergen, Rijnsburg.
Voor costuumnaaister: A. P. Ha-
naart, M. Kool. Leiden; H. G. Haspers,
Koudekerk; A. Verloop, Katwijk aan
Zee.
WATERPOLO.
Woensdagavond zal 'n vriendeshap-
pelijke polo-wedstrijd gespeeld wor
den tusschen De Zijl II en Entre Nous
I; Donderdagavond een eveneens
vriendschappelijke polowedstrijd tus
schen De Zijl I en H. Z. en P. C. II uit
Den Haag (reserve 2de klasse).
AANBESTEDING.
Door B. en W. werd hedenmorgen aan
besteed het maken èn leveren van 18
stuks cement-ijzeren beerputten. Ingeko
men waren twee inschrijvingsbiljatten, te
weten van Werninks Betonfabriek voor
160 per stuk en van W. Splinter voor
137,50 per stuk.
Mej. Annie J. M. Duindam alhier
slaagde voor het examen van onder
wijzeres aan de St. Willebrordus-
kweekschool te 's Gravenhage.
Voor den dienst in Ned. Indië zijn
bestemd Mr. J. Wamsteker, alhier, als
administratief ambtenaar bij het bin-
nenlandsch bestuur en Mr. A. Bickes,
alhier, als rechterlijk ambtenaar.
Geslaagd voor het einddiploma
aan de Middelbare Technische School
te Haarlem, de heeren: A. Crama,
Werktuigbouwkunde; Lepole, Bouw
kunde; Schuyt, Waterbouwkunde, al
len alhier.
Gisteren is in de Doezastraat een jon
gentje, dat achter op een wagen geklom
men was, daaraf gevallen. Het was de 6-
jarige J. S.; hij werd, na door den E.H.D.
behandeld te zijn, in het Acad. Ziekenhuis
verbonden.
BINNENLAND.
DE REIS VAN DE KONINGIN.
Het Noorsch Tel.-bureau meldt uit
Oslo, dat Koningin Wilhelmina Fefor
heeft verlaten en zich over Lom naar
Fosheim heeft begeven.
Den volgenden dag is H. M. naar
Spterstulen in Yotunheimen gegaan,
om daar tot heden te blijven.
Vervolgens zal H. M. naar Otta in
't Gudbrandsdalen gaan, om zich per
trein naar een plaats tusschen Bergen
en Oslo, die nog niet vastgesteld is,
te begeven.
Nader wordt gemeld:
Koningin Wilhelmina zal eenige da
gen in het Finshotel aan den spoorweg
Bergen-Oslo verblijven. Daarna komt
H. M. over Bergen terug.
KONINKLIJK BEZOEK AAN DE
NENIJTO.
Het dagelijksch bestuur der Nenijto
1928 te Rotterdam ontving gistermor
gen telegrafisch bericht, dat H. M. de
Koningin-Moeder de tentoonstelling
hedenmiddag met een bezoek zou ver
eeren.
H. M. werd omstreeks half twee op
het tentoonstellingsterein verwacht.
AAN DE STANDAARD TERUG.
De heer H. Colijn, van zijn Indische
reis en zijn werkzaamheden te Genève
hier te lande terug gekeerd, deelt in
de Standaard mede, dat hij de politie
ke leiding van ons hoofdorgaan weer
op zich genomen heeft.
JHR. J. D. SIX f
In den ouderdom van 81 jaar is in
het gemeenteziekenhuis te Zutphen
overleden Jhr. J. D. Six,oud-genie-offi
cier, staatsraad in buitengewonen
dienst, oud raadsadviseur aan het de
partement van koloniën.
De overledene was ridder in de orde
van den Nederlandsche Leeuw en com
mandeur in de orde van Oranje Nas
sau.
De teraardebestelling van het stof
felijk overschot zal Woensdag plaats
hebben op de begraafplaats Oud Eik
en Duinen in Den Haag.
Jhr. J. D. Six is voorzitter geweest
van de Sophiastichting te Schevenin-
gen. Verder was hij lid en daarna vi-
ce-voorzitter van de commissie voor
de zaken der Prot. Kerk in Oost- en
West-Indië, lid en daarna voorzitter
van de Staatscommissie voor de reor
ganisatie van de Prot. Kerk in Oost-
Indië; ook is hij president geweest van
de sinds opgeheven commissie van
toezicht op Bronbeek.
Gedurende de oorlogsjaren heeft de
overledene zich zer verdienstelijk ge
maakt voor noodlijdende Duitschers.
EXAMENS MIDDELBARE
TECHNISCHE SCHOOL TE
HAARLEM.
Aan de Middelbare Technische school
te Haarlem verwierven het einddiplo
ma:
Afdeeling Bouwkunde:
De heeren: W. A. Couzij, Amster
dam; J. B. Ceyl en W. Ph. van Harre-
veld, Haarlem; W. H. J. Hooseman9,
Santpoort, E. Lohmann, Amsterdam;
J. P. van Nes, Boskoop; J. Ie P o o 1 e,
Leiden; J. Sluys, Amsterdam.
Afdeeling Weg- en Waterbouwkun
de:
De heeren: W. van den Burg, Bloe-
mendaal; J. W. A. Coppée, Ruurlo; A.
A. C. Janssen, Santpoort; J. Poen,
Haarlem; D. C. F. Schuit, Leiden;
P. H. Smit, Haarlem; J. P. Stokfleth,
Amsterdam; A. Tj. van Veen, Sneek.
Afdeeling Werktuigbouwkunde:
De heeren: R. Baars, Leider
dorp, H. Bakker, Heiloo; A. van der
Bliek, Beverwijk; H. Blok, Ittersum;
W. A. Brandt, Overveen; E. N. C.
Brantjes, Haarlem; D. C. J. Bruins-
horst, 's Gravenhage; P. Bruyn, Abbe-
kerk; H. W. A. Clasener, 's Graven
hage; H. J. Cornelisse, Haarlem; A.
Crama, Leiden; J. G. Gackstatter,
Wijk aan Zee; B. H. Gimberg, 's Gra
venhage; H. L. A. Gimberg, Rijswijk;
G. Holtkamp, 's Gravenhage; C. Hout
tuin, Oosterbeek; P. E. Hutte, Haar
lem; J. Jonker, Alkmaar; W. J. Kerk
hoven, J. J. Kotte, P. Kwantes, Haar
lem; J. Pennock, 's Gravenhage; H. v.
't Sant, Amsterdam; A. Swaterman,
L. W. Tazelaar, 's Gravenhage; F. W.
Versterre, Haarlem; H. J. van W a-
veren, Hillegom; C. J. J. van
Wijk, Haarlem.
Afdeeling Electro-teehniek:
De heeren: Chr. L. Baljé, IJmuiden;
H. van Borselen, J. van Buuren, Haar
lem; H. J. van Daalen, Aerdenhout;
Chr. L. Emmerikt, Haarlem; J. de
Haas, 's Gravenhage; J. Hagenaar,
Haarlem; J. Chr. H. Hoeke, Overveen;
A. G. de Jager, Aerdenhout; H. J. J e s-
se, Leiden; P. Jonges, Haarlem; J.
C. Jüncker, 's Gravenhage; P. Krab
bendam, Hoofddorp; Th. Kumpe, Haar
lem; J. A. G. Leyerzapf, 's Gravenhage
L. W. v. d. Muyzenberg, Soest; C. J.
Prins, IJmuiden; G. C. Reitsma, Haar
lem; N. H. Schenk, Haarlem, A. P. Sip-
man, Alkmaar; J. Timmerman, Zwaag
J. Ph. Vogel, Hilversum.
Afdeeling Scheepsbouwkunde:
De heer H. J. Schepman, Kampen.
NED. INDONESISCH VERBOND.
Onder groote belangstelling is gis
teren op de I. T. A. te Arnhem het
congres van het Nederlandsch Indone
sisch Verbond geopend.
In zijn openingsrede sprak Mr. D. J.
W. J. Kluiver, voorzitter van het Ver
bond, er zijn groote voldoening over
uit, dat zoovelen aan het congres deel
namen; hij hoopte dat deze dagen
door persoonlijk contact en wederzijd-
sclie gedachten wisseling tusschen Ne
derlanders en Indiërs het Verbond een
schrede nader zouden mogen brengen
tot het bereiken van het gestelde doel,
n.l. versterking van de banden tus
schen Nederland en Indië.
Spr. schetste in korte trekken de in
dit opzicht reeds bereikte resultaten
en bracht hulde aan Mr. Huges, den
organisator der I. T. A., wiens idealis
me en energie hij den leden ten voor
beeld stelde
Nadat Mr. Kluiver mededeeling ge
daan had van de tijdens het congres
te houden lezingen, en werkzaamhe
den, sprak Raden Mas. Mr. Soeripto,
vice-voorzitter van het Verbond over:
„Een en ander over den Indonesischen
student in Nederland".
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentien pet regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentien - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Binnenland.
De Koningin op haar verdere Noorsche'
reis.
De Nederlandsch-Indische Luchtvaart
Maatschappij opgericht.
Ds. H. Kievit te Veenendaal overleden.
Buitenland.
De „Kiassin" heelt Tsjoechnofski en zijp
metgezellen aan boord genomen.
De opschriftlooze balustrade der Leu-
vensche Universiteitsbibliotheek vernield.
De hittegolf boven Europa;eenige ver
ademing.
De slniting van het anti-oorlogsverdrag
verzekerd.
Afschaffing der Provinciale Staten in
Italië.
Gisteravond werd door de Indische
leden op het tentoonstellingsterrein
een uitvoering gegeven van authentie
ke Javaansche dansen, onder begelei
ding van het gamelan-orkest van het
Nederlandsch Indonesisch Verbond.
BEZOEK VAN DE „DETROIT".
In de Amsterdamsche haven is Zon
dagmiddag om half één de Ameri-
kaansche kruiser Detroit aangekomen,
die tot het einde van deze week hier
zal blijven.
Het oorlogsschip heeft ligging aan
de Holland Amerika Lijn-steiger.
Bij aankomst waren ter verwelko
ming aanwezig de Amerikaansche go-
zant, de havenmeester en de comman
dant van de Marine te Amsterdam.
In den middag heeft het publiek ge
legenheid gekregen den kruiser te
bezichtigen.
Niet minder dan 2000 personen heb
ben hiervan gebruik gemaakt.
Ook hebben verschillende personen
gistermiddag de beide Hollandsche
torpedojagers Evertsen en De Ruyter,
die in de haven aan de boeien liggen,
bezichtigd.
DE WARMTE.
Volgens het Kon. Ned. Meteorolo
gisch Instituut luidden de warmte-
cijfers van Zondag als volgt:
8 uur 's morgens 73.8 gr. F., 2 uur
's middags 86.9 gr. F., 4.30 uur 90.1 gr.
F., en 's avonds 7 uur 88.5 gr. F.
Dit is de waarneming van de tem
peratuur in de schaduw.
Gisteren was de temperatuur, ver
geleken bij Zondag heel wat gedaald.
Om twee uur was de temperatuur
in de schaduw 74.9 gr. F. en Zondag
86.9 gr. F.
Ofschoon de temperatuur wel boog
is, hebben wij nog lang geen record
dag gehad.
Enkele jaren geleden was de hoog
ste temperatuur bij avond- (7 uur) 94.1
gr. Fahrenheit.
BUITENLAND.
HET ANTI-OORLOGSVERDRAG.
De sluiting verzekerd.
Volgens een bericht uit New York
wordt in officieele kringen te Was
hington de onderteekening van liet
pact tol uitbanning van den oorlog
thans als verzekerd beschouwd, nu na
Duitschland en Frankrijk ook Italië
het pact aanvaardt.
Engeland en Japan hebben wel is
waar hun antwoord nog niet ingezon
den, doch mondeling hebben deze re
geeringen reeds hun instemming be
tuigd.
Het Engelsche antwoord.
Het Britsche kabinet heeft geduren
de het weekend over het antwoord
van Kelogg geconfereerd.
Het Engelsche antwoord-ontwerp is
aan de dominions gezonden, om er
commentaar op te leveren.
Het antwoord zal niet verzonden
worden, voor de standpunten van alle
overzeesche regeeringen ontvangen
zijn.
In de gisteren gehouden Lagerhuis
zitting zeide Chamberlain, dat hij
Woensdag op de anti-oorlogsvoorstel-
len van Kellogg hoopte te antwoorden.
Hij zeide verder, dat de opvattingen
der regeering thans telegrafisch aan
de regeeringen der dominions en van
Britsch-Indië medegedeeld zijn en dat
hij in staat hoopte te zijn om Woens
dag het antwoord aan den Amerikaan
schen zaakgelastigde te qverhandigen.
De antwoorden der dominions en
van Britsch-Indië zullen ongetwijfeld
door deze regeeringen te zijner tijd
worden gepubliceerd, In afwachting
