Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
M
n
n
t
n
Jt
M
n
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
JAARGANG
WOENSDAG 27 JUNI 1928
NUMMER 2471
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 230
Per week I 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
V Zonverbrande Hollanders.
Zooals reeds aangekondigd is de
lieer Colijn bezig met, een boek te
schrijven over Indië en zijn toekomst.
Instede van af te wachten de ver
schijning van dit boek om dan een
totaal-indruk weer te geven, worden
nu reeds enkele hoofdstukken, die
blijkbaar bekend geworden zijn, aan
een bespreking onderworpen.
Zoo bespreekt ook de bekende Indi
sche journalist, de heer Zentgraaff, in
het Soerabaiasch Handelsblad deze
eerste hoofdstukken.
„Wij vernemen zoo zegt de heer
Zentgraaff dat de heer Colijn ge
reed kwam met de eerste hoofdstuk
ken van zijn brochure over de situa
tie in Indië; in dit gedeelte behan
delt hij de voorstellen tot wijziging
der Indische Staatsregeling.
Hij concludeert dat tegen de aan
neming dier voorstellen geen bezwa
ren kunnen bestaan, en acht in het
thans bestaand systeem de Inland-
sche meerderheid zeer wel aan
vaardbaar.
Deze zaak is, zegt hij, door „zon
verbrande Nederlanders" in de tro
pen schromelijk opgeblazen".
Dit schijnt voor de groote groep
„zonverbrande" Hollanders in dit
land niet erg prettig, zegt de heer
Zentgraaff. Natuurlijk wordt stil
zwijgend aangenomen dat de Hol
lander in de tropen volstrekt niet in
staat is eene zaak als die der wijzi
ging van de Staatsregeling met vol
doende objectiviteit en kennis van
zaken te bezien en te beoordeelen.
Dit recht komt van huis uit toe
aan alle anderen dan de „zonverbran-
den", en ieder van die anderen weet
het beter, mag dit althans beweren.
Als zij zich dan nog even naar loco
instellen het onderzoek natuur
lijk van den' man die in hoogste in
stantie heeft te oordeelen dan pe
ren .zij een onaantastbaar eindoor
deel af.
In werkelijkheid komen zij hier
voor het selecteeren van feitenma
teriaal dat zij noodig achten om
steun te geven aan hun reeds lang
vaststaande theorieën en hypothesen.
Hun verblijf in Indië geeft daaraan
bijzonder relief en wekt de sugges
tie dat zij dit materiaal aan de bron
zijn gaan halen, hoewel zij moeiliik
zouden kunnen zeggen waarom zij
het dan beter zouden weten dan de
„zonverbi*ande Nederlanders", die
hun geheele leven aan die bron zit
ten.
Het is onmogelijk, dat iemand als
de heer Colijn hier inderdaad kwam
om iets te leeren; hij weet heel wel
hoe hij zich telkens nieuw heeft te
oriënteeren ten opzichte van mee
ningen, zoo klaar e-. luid uitgespro
ken als die omtrent de huidige po
litieke situatie. Hij weet zelfs hoe
hij die meeningen in een rij: van het
heftigst contra tot het verst gaand
pro, kan vinden opgesteld.
En als hij dus hier komt en „ont
dekt" dat Je „zonverbrande Neder
landers" de och zoo eenvoudige en
zoo aannemelijk voorstellen voor de
Inl. meerderheid schromelijk heb
ben opgeblazen, dan hebben wij-
daaruit te concludeeren dat de heer
Colijn deze opmerkingen gebruikte
omdat zij noodig varen voor zijn
politieke fractie, hetgeen vermoede
lijk al heeft vast gestaan vóór hij
den voet naar .Indië richtte".
Het lust ons niet om den heer Zent
graaff te volgen in zijn beschouwing
over een boek, dat nog verschijnen
moet, maar toch meenen wij te moe
ten opkomen tegen ue verdachtma
king van de Hollandsche politiek in
het algemeen en de Antirevolutionai
re partij in het bijzonder.
Naar ons weten is in Nederland
geen partij-uitspraak bekend ten aan
zien van de Inlandsche meerderheid,
maar is integendeel onder ons het
oordeel oVer deze kwestie verdeeld.
Voorts meenen wij om niet te ver
gissen wanneer wij uitspreken dat
ook de heer Colijn zich daarover niet
positief uitliet, integendeel dit juist
een van die punten was. waaromtrent
hij in Indië, na de toestanden daar ge
zien en besproken te hebben, zich een
oordeel wilde vormen.
Van het medebrengen van een be
paalde persoonlijke meening, laat
staan van een partijmeening of van
een meening van Je rechterzijde is
aan ook geen sprake.
Maar in de kapala (het hoofd) van
de zonverbrande Hollanders in Indië
vestigt zich v.el eens meer 'n idee fixe
tengevolge waarvan ze e.en zaak wel
eens te veel opblazen. Lijdt daaraan
cok de heer Zentgraaff misschien?
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22V» cent
Ingezonden Mededeelingen dnbbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
V De Nieuwe Meerbode.
Het' ligt vooi giis het ju".. Ileum-num
mer van de Nieuwe Meerbode. No. 4087
waarmede de 41ste jaargang aan
vangt.
Typografisch goed verzorgd. Een
drietal bladen o^. kunstdrukpapier
met een 13-tal goed geslaagde foto's.
Maar ook de inhoud veraste ons.
De directeur, de heer Chr. van den
Heuvel, schrijft, na het woord t^r
overdenking van Habakuk 3 vs. 2, een
overzicht, waarin hij gewaagt van
zeldzame zegen, dank a? God, dank
aan de oprichters en de voortzetters,
een apart woord ter gedachtenis aan
c'tn beer F. Roosjen, en voorts over
den gestadigen groei, het drukken en
uitgeven en het karakter van het blad,
om dan in deze samenvatting te ein
digen: „In grove trekken hebben we
ge-schetst de historie van ons blad. Rij
bijzonderheden konden we niet stil
staan, dat zou te ver gevoerd hebben.
De hoofdlijn hebben we geteekend met
een uiteenzetting van de wijze, waar
op we onze taak op dit oogenblik
zien.
Dit alles samenvattend, komen we
tot de slotsom, dat het onder vallen
en opstaan, onder velerlei tekortko
ming, met ons blad is gegaan in stij
gende lijn, zoowel wat verschijning
betreft als de invloed dien het oefent.
We hebben dankbaar gedacht allen
die eraan hebben meegewerkt, maar
daarbij niet vergeten, dat Gods zegen
de hoofdoorzaak van dit alles was.
Met de bede, dat Gods zegen ook in
de toekomst op dit werk moge rusten,
sluit hij het overzicht.
Voorts bevat dit jubileumnummer
waardevolle bijdragen van verschil
lende oud-medewerkers en kopstuk
ken van onze actie in „de Meer" en
omgeving en een overzicht var de ge
schiedenis der Antirevolutionaire
a-tie in deze 40 jaren.
Wij vonden nog geen gelegenheid
om alles te ".ezen. Wij wachten daartoe
ei-n rustig oogenblik af en komen dan
op een en ander terug. Reeds nu spre
ken wij onze waardeering uit voor
den arbeid hier verricht.
Moge de Meerbode nog lang, op
even trouwe en degelijke wijze als tot
beden, leiding geven aan onze actie
in de welvarende Haarlemmermeer
er omgeving. Geve God daartoe
kracht en wijsheid en de leiding van
Zijn Geest aan de werkers, maar ook
trouwe waardeering en belangstelling
aan alle belijders van onze heerlijke
beginselen.
STADSNIEUWS.
DE A.S. 3-OCTOBERFEESTEN.
Op het verzoek van de 3-October-
V ereeniging, om op 3 October a.s.
wederom gebruik te mogen maken
Aan paarden met bespanning van de
Veld-artillerie, alhier, is door Z.Exc.
den Minister van Oorlog, wederom
gunstig beschikt.
Het behoeft geen betoog, dat niet
alleen het Bestuur der 3-October-Ver-
eeniging daarvoor erkentelijk is, doch
zeer zeker zal ieder goed Leidenaar
deze gunstige beschikking hoog waar-
deeren.
Wat zou er van de 3 October-Op-
tcchten terecht komen, als niet het
bcnoodigde aantal paarden via dezen
weg beschikbaar werd gesteld?
Daarom en warm woord van hulde
voor deze medewerking van de hoog
ste autoriteiten!
GOEDKOOPE TREINEN NAAR
GELDERLAND.
Wij verwijzen onze legers naar de in
dit no. voorkomende advertentie be
treffende een goedkoopen trein 2e en
3e klasse, die op de Woensdagen, 4, 11,
18 en 25 Juli, 1, 8, 15, 22 en 29 Aug. en
5 September 1928-, van de stations
Den Haag, Voorburg, Zoetermeer-
Zegwaard, Zevenhuizen-Moerkapelle,
Leiden H.S.M., Zoeterwcude, Hazers-
woude-Koudekerlc, Alphen a. d. Rijn,
Zwammerdam, Bodegraven en Waar
der naar Ede, Arnhem, Oosterbeek-
Laag en Nijmegen en terug, zal loopen.
De prijzen voor heen en terug be
oragen:
Van de stations Den Haag S.S., Voor
burg, Zoetermeer-Zegwaard, Zeven
huizen-Moerkapelle, Leiden, Zoeter-
woude, Hazerswoude-Kou'.ekerk, Al
phen a. d. Rijn 2e klasse f 3.85, 3e klas
se f 2.75; van de stations Zwammer
dam, Bodegraven, Waarder: 2e klasse
f 3, 3e klasse f 2.15.
De verkoop der plaatskaarten, tot
een beperkt aantal, heeft telkens plaats
van Donderdags tot en met Dinsdags
voorafgaande aan den dag, waarop de
trein loopt en wel tot des Dinsdags
ten 15 uur of vroeger, indien het vast
gestelde aantal plaatskaarten is uit
gegeven. Zij worden verkocht door
bovengenoemde stations en op werk
dagen door het Reisbureau te Den
Haag, Groenmarkt 22 en zijn op geen
andere dan de genoemde treinen gel
dig.
De dienstregeling luidt aldus:
Heenreis.
Den Haag S.S.
V.
6.19
Voorburg
6.26
Zoeterme-er-Z.
6.38
Zevenhuizen-M.
6.48
Leiden
5.57
Zoeterwoucle
6.Ö7
Hazerswoude-K.
6.18
Alphen a. d. Rijn
6.28
Zwammerdam
6.38
Bodegraven
6.47
Waarder
6.58
Ede
A.
8.28
Arnhem
8.47
Oosterbeek Laag
9.01
Nijmegen
9.20
Terugreis.
Nijmegen
V.
19.41
Oosterbeek Laag
20.00
Arnhem
"f
20.15
Ede
2032
Zevenhuizen-M.
A.
21.57
Zoetermeer-Z.
22.06
Voorburg
22.18
Den Haag S.S.
22.24
Waard er
21.47
Bodegraven
21.56
Zwammerdam
22.03
Alphen a. d. Rijn
22.12
Hazerswoude-K.
22.21
Zoeterwoude
22.30
Leiden
22.40
De deelnemers kunnen zich bij
nemen van een plaatskaart tegen re
gen verzekeren.
„KLEINE" ADVERTENTIES.
Onder dit hoofd schrijft J. L(ens) in
,De School met den Bijbel" het vol
gend artikel, dat moge aansluiten aan
de door ons gisteren geplaatste waar
schuwing. Men ziet de campagne is
goed opgezet: eerst de ouders met ad
vertenties bewerken en dan op huis
bezoek.
J. L. schrijft:
„Verschillende plaatselijke bladen
hebben hun rubriek „kleine adverten
ties".
Dat is zoo'n uiterst gezellig rubriek
je Je vindt er bovenhuizen te huur,
en oude motorrijwielen te koop aange
boden, er worden „nette jongens" en
dito dienstboden, al dan niet van den
P G., gevraagd. Je kunt zien, wie zijn
kippen opruimt, en wie een prachtig
broed te koop biedt. Je krijgt er den
read je kamer te laten behangen „door
een vakman". Zelfs vond ik in 't blad,
dat me werd toegezonden door een
onzer lezers, de mededeeling, dat de
witters 'n zwijnenboel maken, behal
ve die en die, daar en daar. Ik hoop,
dat een mogelijke preutsche lezeres
dit werkelijke citaat wil verschoonen!
Welnu, in de rubriek „Diversen" uit
d:ie kleine advertentes, knip ik er nu
er kele. Ik hoop, dat ik met gratis over
nemen de auteurswet niet schend! Ik
bied er den eigenaars der kopy van te
voren mijn verontschuldiging voor
aan! Ik kan het heusch niet helpen,
dat deze staaltjes van 'n edelen strijd,
tusschen zoo weinig hoogstaande lec
tuur in die courant is verzeild ge-
re akt, en dat je dientengevolge den
ir houd ook gaat taxeeren naar den
maatstaf, dien je bij de lectuur dezer
„kleine advertenties" dezen geestes
producten aanlegt.
En nu komt het waardige materiaal,
geplaatst voor een schuifje!
WAARBORG
De Openbare School leidt haar
leerlingen op tot alle christelij
ke en maatschappelijke deugden
onder het aanleeren van gepaste
en nuttige kundigheden. Dit al
les is bij de wet" gewaarborgd.
Ziezoo, die zit, zou bet Stadionpu-
bliek zeggen.
OUDERS
Weet, dat het den onderwijzer
van de Openbare School verbo
den is iets te doen, wat in strijd
is met den eerbied, verschuldigd
aan de godsdienstige begrippen
van andersdenkenden.
Hier staat niet bij, dat dit alles bij
de wet gewaarborgd is!
Deze advertenties zijn geplaatst tus
schen een verloren grijze regenjas en
een gevonden nieuwen halsband. Zit
er ook symboliek in?
Onder een verloren, gouden broche
staat de verbijsterende mededeeling.
OUDERS
Bedenkt, dat het beginsel, der
Openbare School onaanvecht
baar is.
't Is te hopen, dat die broche wordt
gevonden door iemand riet beter on
derscheidingsvermogen voor het we
zen van goud, dan hier wordt getoond
vcor het wezen van 't b ginsel der O.S.
Welk beginsel? Dat van de S.D.a.P.?
Het oud-liberale? Het communisti
sche?
Het nummer waar ik nu uit knip,
geeft meer van die „waarheden".
OUDERS!
De Openbare School is de school
der verdraagzaamheid en saam-
hoorigheid, de Christelijke
School van de daad.
OUDERS!
Laat U nooit wijsmaken, dat de
Openbare School godsdienstloos
is. Er is daar voor uw kind ge
legenheid tot het volgen van
godsdienstonderwijs naar uw
keuze, onder schooltijd.
Het wordt nog mooier. Het wordt:
VRIJE OUDERS
in onze vrije stad. Geeft deze
maand Uw kinderen aan op één
of meer van de twintig Openba
re Bewaar- (Fröbel-) en Lagere
Scholen.
Je zoudt verwacht hebben, dat die
vrije ouders in een vrije stad hun kin
deren naar de vrije school moesten
zenden!
Om de menschen heelemaal gerust
te stellen komt er nog iets:
DE SCHOOL
met de glazen wanden is 'de
Openbare School, omdat ze Over-
heidsschool is. Vertrouwt uw
kind met gerustheid aan haar
toe.
Vervolgens wordt nog meegedeeld,
dat de O.S. is de school der verdraag
zaamheid.
„Nooit wat van gemerkt", zei mijn
buurman.
Dan wordt den ouders de raad gege
ven, hun kinderen te h uden „buiten
alle politiek en godsdienstig gekra
keel".
Wellicht wordt de eerste raad wel
opgevolgd tegen 1 Mei, en komen alle
roode en rose onderwijzers op school,
evenals de kinderen.
Lezer, al die mooie „kleine adver
tenties" dateeren van '28. Ze komen
voor in het „Leidscli Dagblad' van 6
en van 5 Juni.
Zoo kwam de schoolstrijd, zooals die
eenmaal gestreden werd door mannen
als Kappeyne, en Borgesius, en Rood
huizen, enz., terecht in de afdeeling
„Diversen" van de rubriek „Kleine
Advertenties", naar rato van f per
woorden, elk woord f meer!
OPENING VERSTER-KAMER.
Zaterdag 30 Juni a.s. zal in het Ste
delijk Museum „De Lakenhal" de Ver-
sterkamer worden geopend.
ZOMERCONCERTEN PIETERSKERK
Naar we vernemen, zal de heer L.
Mens dezen zomer eenige concerten
in de Pieterskerk alhier geven. Mede
werking werd o.m. reeds toegezegd
door mejonkvr. J. Repelaer van Driel
(alt), Den Haag, 3 Juli; Joh. Feitkamp
(Fluit) en mej. Belinfante (cello), Am
sterdam, 2 Aug.; de heer en mevrouw
Jaap Stotijn (hobo en zang). Den Haag.
18 Sept.; terwijl zeer waarschijnlijk
op 31 Aug. een b#kend a capella-koor
zich zal doen hooren.
De netto-opbrengst komt ten bate
van het orgelfonds.
Behalve dat de Pieterskerk (the
church of the Pilgrimfathers) een
historisch monument is, kan hetzelf
de van het orgel gezegd worden, het
geen nog kort geleden door Prof. Rei-
mann van de „Staatl. Akademie für
Kirchenmusik" te Berlijn, en door
Prof. Albert Schweitzer bevestigd
werd.
Behalve de kerk vraagt ook het or
gel noodwendig om restauratie.
De toegangsprijs is zoo gesteld, dat
deze voor niemand een beletsel be
hoeft te zijn.
Tot directeur-boekhouder van de
gemeentegasfabriek te Appingedam
is benoemd de heer J. G. van der Zee,
scheikundig ingenieur, alhier.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren:
Anna, dv. P. de Groot en D. de
Jung Jannetje, dv. H. Rosmalen en
N Loeve Cornelis Petru.., zv. N.
Disseldorp en C. Winters Nicoline
Jeanette, dv. N. A. Kriek en J. F. L.
Voorbij Wilhelmina, dv. H. do Wa
ter en G. Teleng Johannes Arnol-
dus, zv. A. van Kesteren en D. M. de
Jong Frits Fredrik, zv. W. C. v. d.
Mark en M. C. v. d. Berg Margare-
tha Johanna, dv. W. van Vliet en J.
Nolet Wilhelmus Johannes, zv. H.
J v. Barneveld en W. J. Meershoek
Adriana Johanna, dv. H. T. Heeman
f ti M. H. v. d. Zijden Geertruida, dv.
F. Massaar en J. W. Hend. iks Pe
ter, zv. L. v. d. Heuvel en E. Jasperse
- Marijtje, dv. W. Wassink en J. Pe
tit Bastiaan, zv. J. Hoogstraten en
.Y>. den Braver Maria, dv. J. Schroef
en G. Gijsenij Heler.e. dv. J. T. J.
Zandvliet en j. P. v. Muilwijk Pe-
Binnenland.
De opening van het vacantie-oord
van het Chr, Nat. Vakverbond.
De Koningin naar Noorwegen.
Buitenland.
Een deel van de bemanning der
„Italia" wordt als verloren beschouwd.
Het Centrum eischt het vice-kansc-
lierschap voor Dr. Wirth op.
De staking te Antwerpen dnnrt
voort. Er dreigt een internationale
staking van havenarbeiders.
Het proces-Bela Kon.
Het Belgisch koninklijk paar in den
Kongo.
Het Belgisch volkslied wordt ge
wijzigd.
trus, zv. C. Rietkeren en P. Distel-
volt Adriana Johanna, dv. J. Nie-
boer en E. de Haas David, zv. D. de
Keyzer en B. de Vink Hendricus,
zv. H. v. d. Doe en W. v. d. Wielen
Johanna Catharina, dv. F. H. Fran
ken en J. Selier Abraham, zv. W.
M de Vrind en S. Koet Jacobus
Lambertus, zv. J. T. M. Gussenhoven
en M. L. Verborgh Cornelia, dv. N.
A. de Koning en J. Vermeulen
Neeltje, dv. D. Roest en D. Ouishoorn
Johannes Philippus, zv. P. Pouw
en F. Eggens.
Gehuwd:
W. van der Biezen, jm en B. J.
Ou wens, jd N. Kromhout, jm en K.
Eraclus, jd G. Mierem t, jm en G.
Stikkelorum, jd W. F. Neuteboom,
jm en J. Tieleman, jd H.P.v.d. Le
lie, jm en J. C. Dreaf, jd A. Verbiest,
jm en J. v. J. Hoed, jd M. B. Schro
der, jm en K. C. Robbers, jd P. J.
Stuifzand, jm en J. v. d. Ploeg, jd
A. F. Veerman, jm en G. Hogerwerf,
jd A. v. d. Meer, jm en H. Cuperus,
j D. S. P. Visser, jm en J. Miere-
met, jd.
Overleden:
J. C. Offereins. z., 17 j A. F. M. T.
Dubbelaar, z., 18 d A. Kouwen, z.,
6 d. C. Cool, vr., 53 j. J. de Groot,
d. 3 weken L. M. Schipper, m„ 67
j J. de Vinkv. Duin, vr., 35 j
W. K. Pennings, z., 2 j. J. Jansen,
m., 74 j. J. C. v. d. Salm, vr., 54 j
W. J. Barneveld, z, 5 d J. Laurier
Riethoven, vr., 46 j - G. D. v. d.
Sluijs, wedr., 62 j L. L. den Hol
lander, z.f 2 weken.
BINNENLAND.
NAAR NOORWEGEN.
Uit Abisco seint het Zweedsch Tel.
Ag., dat Koningin Wilhelmina en
Prinses Juliana naar Noorwegen zijn
vertrokken na een verblijf van een
week te Abisco.
Nader seint het Zweedsch Tel. Ag.
nog, dat Koningin Wilhelmina en
Prinses Juliana gedurende hun ver
blijf te Abisco prachtig weer hebben
getroffen.
Zij maakten verscheidene excursies
o.a. naar het kamp der Laplanders.
De koningin hield zich veel bezig
met schilderen naar de mooie motie
ven, die Lapland daartoe biedt.
ES-KEIZER WILHELM TE
SOESTDIJK.
Ex-Keizer Wilhelm en zijn gemalin
hebben gistermiddag een bezoek ge
bracht aan de Koningin-Moeder ten
Paleize Soestdijk,
ONDERSCHEIDING AAN MINISTER
KONINGSBERGER.
De Fransche gezant in Den Haag,
ce heer de Marcilly, heeft gisteren te
Parijs aan Minister Koningsberger de
onderscheidingsteekenen van groot
officier van het Legioen van Eer over
handigd.
CHR. LICHTBEELDEN-CENTRALE.
In een samenkomst op het Bijbel
huis, Heerengracht 366 te Amsterdam,
werd onlangs gehandeld over de op
richting van een Chr. Lichtbeelden-
Centrale, welke allereerst beoogen
moet gegevens te verzamelen op gods
dienstig en kerkelijk terrein; wij zou
den ook kunnen zeggen: in- en uit
wendige Zending, opgevat in ruimen
zin.
Men wenschte verder een bureau te
openen voor inlichtingen en deze to
gen een kleine bijdrage voor onkosten
beschikbaar te stellen, zoowel voor
vereenigingen als particulieren.
E«n commissie van voorbereiding
