CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws io dit Hummer.
©de JAARGANG WOENSDAG 20 JUNI 1928 NUMMER 2465
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936
Aangesloten op het Streeknet Lisse
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
\m Op het kantje ai.
Gisteravond heeft de Eerste Kamer
met 24 tegen 21 stemmen de Wet op
de Naamlooze Vennootschappen aan
genomen.
Reeds eenige dagen wist men, in
doorgaans goed ingelichte kringen,
dat het er spannen zou.
Vooral toen Vrijdag enkele Senato
ren hun stem vóór motiveerden, waar
van men aanvankelijk meende, dat zij
tegen zouden stemmen, werd de span
ning volkomen.
Dat op het laatst nog enkele Kamer
leden van den feestmaaltijd ter eere
van den heer Fock werden weggehaald
heeft niet verhinderd, dat de minder
heid drie stemmen achterbleef.
Hoewel ook voor ons in het nu aan
genomen ontwerp eenige bepalingen
niet de grootst mogelijke bewondering
hebben, meenen wij toch, dat de Ka
mer ons gisteren een goeden dag be
zorgde.
Immers was het meer dan tijd. dat
eindelijk de wettelijke bepalingen op
de Naaml. Venn, zich aanpasten aan
de practijk.
De Minisler zeide het zacht, toen
hij uitsprak: „Vrij algemeen is toege
geven, dat de naamlooze venootschap
aan ons wetboek is onteroeid. Juris
prudentie en practijk hebben het over
woekerd".
Dat de N. V. in ons maatschappelijk
leven diep wortelen heeft geschoten,
is ieder bekend. Zonder deze zou het
maatschappelijk leven niet meer kun
nen.
Welke voordeelen de N. V. biedt,
toonde onlangs Prof. Limperg in de
Notarieele vereeniging nog aan, toen
hij wees op het noodzakelijke van
de scheiding tusschen financiering en
technische bedrijfsleiding in onze te
genwoordige industrieele en handels
ondernemingen.
Rij de persoonlijke onderneming
toch aldus Prof. Limperg be
schikt de kapitalist niet altijd tevens
over leiderscapaciteiten, al valt niet
te ontkennen, dat de practijk bewezen
heeft, dat deze twee functies vaak zeer
goed samen kunnen gaan.
Bij de Naamlooze Vennootschap
daarentegen kunnen de beste krachten
worden gekozen voor de leiding, daar
tegenover staat, echter het onbetwist
bare voordeel van de persoonlijke on
derneming van voorzichtiger financi
eel beleid en mindere zucht naar ex
pansie".
Bij beschouwing van dit laatste
wees Prof. Limperg op de groote be-
teekenis der N.V., die het mogelijk
maakt tot uitbreiding over te gaan.
wanneer de vooruitgang der techniek
zulks vordert.
Prof. Limperg toonde o.a. ook aan
dat de N.V. met behulp van de kapi
taalmarkt een kring van kapitalisten
schept, die bereid zijn om met hun
besparingen aan de voortbrenging van
handel en nijverheid deel te nemen
(aandeelhouders en obligatielfouders),
waarbij de keuze voor den spaarder
niet, zooals in de persoonlijke onder
neming, bepaald wordt door den per
soon van den geldnemer, maar door
het bedrijf zelf en zijn risico's. De N.V.
maakt het ook mogelijk, dat dé aan
deelhouders hun aandeel in de onder
neming kunnen verkoopen, wanneer
zij zulks noodig of gewenscht achten,
zonder daarbij echter de N.V. zelf last
te veroorzaken.
Tenslotte wees spreker op het min
der bekende feit, dat de z.g. onderne
merspremie, d.i. de buitengewone ver
goeding voor.dien ondernemer, die on
der bijzonder gunstige omstandighe
den verkeert, vervloeit over het gehee-
le kapitaal, dat voor de maatschappe
lijke productie wordt aangewend.
Deze beteekenende voordeelen kun
nen wij onderschrijven.
Daarom kunnen wij ook niet onder
schrijven de meening van degenen,
die liever nog de tegenwoordige on
voldoende wetgeving zagen gehand
haafd dan te accepteeren het nieuwe
ontwerp.
Zeer terecht wees de Minister er op,
dat dit ontwerp eigenlijk geheel ligt
in de lijn van het ontwerp in 1910 door
de Vereeniging van Nederlandsche
werkgevers verzocht, terwijl juist nu
deze organisatie zich zoozeer verzette.
De souvereiniteit van de aandeelhou
ders en de openbaarheid, dat zijn de
grondzuilen van dit ontwerp.
Men moge dan niet geheel voldaan
zijn, met den heer Slingenberg kan
toch worden getuigd beter deze rege
ling dan de tegenwoordige regeling,
vooral omdat Minister Donner zoo
vas1 in zijn schoenen stond, dat hij de
Kamer moest mededeelen, dat hij zich
niet verantwoord achtte om met een
ander ontwerp te komen.
Laat men nu de resultaten afwach
ten en latter wijzigen waar wijziging
noodig blijkt.
STADSNIEUWS.
AFSCHEID DS. D. KUILMAN VAN
BORNE.
Ds. D. Kuilman, beroepen naar de
Ned. Herv. Gem. alhier, heeft j.l. Zon
dag afscheid genomen van de Ned.
Herv. Gem. te Borne (O.), sprekende
over Hebr. 13 vs. 8.
Spr. besloot zijn predikatie met de
gebruikelijke toespraken.
Hij werd toegesproken door ouder
ling A. Dekkers, namens d. kerkeraad
Ds. L. S. v. d. Zwet van Almelo, als
consulent; Ds. J. v. d. Duyn, namens
de Bode-zending; Ds. J. P. A. Ie Boy
van Almelo en J. Steenstra, godsdienst
onderwijzer.
Gelijk' reeds gemeld, zal Ds. Kuil
man Zondagavond in de Pieterskerk
alhier intrede doen, na des morgens
bevestigd te zijn door Ds. J. P. van
Brugghen van Amsterdam.
WIJKGEBOUW STILLE RIJN.
Bij den uitslag der verloting in ons
blad van gisteren stond, dat no. 76 is
uitgeloot; dit moet zijn 276.
JAARVERSLAG "DE LAKENHAL".
Verschenen is het verslag van den
toestand van het Stedelijk Museum
„De Lakenhal", gedurende het jaar
1927.
Wij ontleenen daaraan het volgen-
de:
De samenstelling van de commissie
onderging belangrijke wijziging. Den
21sten Januari overleed ons medelid,
F H. Verster, wiens deskundige ad
viezen op kunstgebied noode gemist
zullen worden.
Den 6den September werd bericht
ontvangen, dat door B. en W. burge
meester Mr. A. van de Sande Bakhuy-
zen tot voorzitter was aangewezen.
De nieuwbenoemde aanvaardde de
ze functie in de vergadering van 10
October met een warm woord van
waardeering aan den aftredenden
voorzitter, den wethouder A. L. Rei-
meringer.
Bij de jaarlijksche aftreding moest
de heer J. A. van Hamel, die sinds
1919 lid was, uitvallen, aangezien dt-
ze als raadslid zitting had en zich als
zoodanig niet meer beschikbaar had
gesteld.
In zijn plaats werd den 6den Sep
tember door den Gemeenteraad be
noemd de heer Ir A. G. Bosman; de
periodiek aftredende leden, de heeren
Prof. Dr A. J. A. Barge. Dr. G. J. Boe-
kenoogen en B. J. Huurman werden
herbenoemd.
Ter herdenking van F. H. Verster
als kunstenaar, werd van 1 April tot
16 Mei in het museum een eereten-
toonstelling van zijn werken gehoii
den, waarop 184 schilderijen en teeke-
ningen vertegenwoordigd waren, be
nevens zijn volledig grafisch werk.
Het zeer, drukke bezoek van 6362
personen en de algemeen e medewer
king van de inzenders getuigt van de
groote waardeering van Verster's
werk en van de belangstelling voor
deze welgeslaagde laatste hulde aan
den meester.
Het museum dankt hieraan, behalve
een niet onbelangrijk batig saldo, en
kele geschenken van Verster's werk.
Verder werden de navolgende ten
toonstellingen in het museum gehou
den:
een tentoonstelling van kunstnijver
heid door De Ploeg, gearrangeerd door
den heer J. Huisman te Leiden, van
1427 Maart;
een tentoonstelling ter herdenking
van het jubileum van St. Franciscus,
samengesteld door pater A. J. M. van
Donk, van 26 Mei6 Juni.
een tentoonstelling van oud tinwerk
van 17 Juni tot 15 Augustus;
een tentoonstelling van Oostenrijk-
sche kunstnijverheid, gedeeltelijk bij
eengebracht door den Directeur. Mr.
Dr. J. C. Overvoorde, tijdens diens
verblijf te VVeenen en aangevuld door
een zeer belangrijke inzending van de
Vereeniging Nederland-Oostenrijk;
een tentoonstelling van de Vereeni
ging Oud-Leiden, die ter herdenking
van haar 25-jarig bestaan den 17den
December een keuze van afbeeldingen
van oude gebouwen en stadsgezichten
toonde, welke groote belangstelling
vond bij onze stadgenooten.
Het aantal bezoekers van het Mu
seum bedroeg in 1927 20.264, waarvan
7992 op de dagen, dat het museum
kosteloos toegankelijk is.
Hierbij vallen in het bijzonder te
vermelden het bezoek van IT. M. de
Koningin-Moeder op 11 Mei aan de
Verster-tentoonstelling gebracht en
dat van II. K. li. Prinses Juliana op
23 November, waarbij ook de tentoon
stelling van Oostenrijksche Kunstnij
verheid werd bezichtigd.
Het bezoek is niet te vergelijken
met dat over 1926, met 56786 bezoekers
in verband met de Jan Steententoon
stelling, doch is zeer gunstig te noe
men in vergelijking met de 14.897 be
zoekers in 1924 en 18.433 in 1925.
Aan verschillende personen werden
inlichtingen verstrekt betreffende de
verzamelingen en eenige malen werd
verlof gegeven om te fotografeeren.
Het voorloopig opgestelde geschil
derde plafond uit het perceel Bree-
straat no. 39, met voorstelling der vier
werelddeelen, door P. van Ruyven uit
1711, vond definitieve plaatsing, waar
hij een tusschenbalk werd aangebracht
De vijfde afdeeling van de lange
bovenzaal werd ingericht voor de op
stelling van het kerkinterieur uit
Bleiswijk, nadat het houtwerk door
de heide hoofdbewakers was uitge
loogd en bijgewerkt.
De officjeele opening vond plaats
op 29 Juli, met een rede van Prof. Dr.
G. J. Heering.
Den 7dén December opende de voor
zitter Mr. A. van de Sande Bakhuy-
zen de kapel met het altaar uit cle
Oud-Katholiek a Kerk aan de Hooi
gracht met een officieele rede, waar
na ook pastoor G. A. Smit een korte
rede hield.
In het museum werd electrische
verlichting aangebracht in de zilver-
zaal, een nieuwe stofzuiger werd aan
geschaft en het velum in een der
kunstzalen werd vernieuwd.
Er werd een begin gemaakt met de
inrichting van een speciale Versterka-
rner, waarvoor de Jan Steen-Commis-
'sie een subsidie van 350 verleende.
De houten lambrizeering wordt door
de hoofclbewakers vervaardigd. Aan
gezien dit moet geschieden in de ge
wone diensturen, kan het werk slechts
langzaam vorderen en kan de kamer
eerst in 1928 voor het publiek openge
steld worden.
Het museum ontving van verschil
lende zijden bewijzen van belangstel
ling door het aanbieden van geschen
ken, welke aanwinsten in het verslag
worden opgesomd.
Tegen over deze aanwinsten staat
de afstand van drie honderd Delftsche
tegels uit het depot, die beschikbaar
gesteld werden voor de restauratie
van het vroegere Notarishuis aan den
Burcht.
CHR. TURNKRING VOOR LEIDEN
EN OMSTREKEN.
Gedurende langen tijd bestaat te
Leiden behoefte tot oprichting van 'n
kring, waaraan de Christelijke veree-
nigingen zich konden aansluiten.
Wel bestaat reeds te Leiden de Leid-
sche Turnkring, doch deze is een on
derdeel van het K. N. G. V. en heeft
dus alleen te zorgen voor die ver-
eenigingen, die bij het K. N. G. V. zijn
aangesloten.
Tot dezen kring hebben zich mo
menteel reeds aangesloten de Vereeni-
gingen: Jahn, Hestia en D. O. S., al
len te Leiden en de vereeniging D. O.
S. te Sassenheim met een totaal aan
tal leden van ongeveer 5C0, terwijl met
nog enkele andere vereenigingen on
derhandelingen gevoerd worden.
In het vormen van kringen ligt een
machtig wapen tot propaganda voor
cle Lichamelijke opvoeding, vandaar
dat dit streven is toe te juichen.
Als programma is aangenomen de
beoefening der lichte athletiek, waar
oor reeds onderhandelingen aange-
noopt zijn tot het huren van een ter
rein zoo ook voor half September het
organiseeren van 'n groote openlucht
uitvoering met een marsch door de
stad.
Iri het voorloopig bestuur hebben de
navolgende personen zitting genomen:
C. A. de Bruyn voorzitter; S. G.
Jansen, secretaris, Garenmarkt 13; M.
J. Dool, penningmeester, Garenmarkt
23a en L. Stouten, Sassenheim, com
missaris.
Waar het verschil met den Leid-
schen Turnkring alleen bestaat in den
grondslag, hoopt de Ghr. Turnkring
op een aangename samenwerking met
den Leidschen Turnkring.
JUBILEUM CUPIDO.
Den 30sten Juni a.s. hoopt de heer
J Cupido den dag te herdenken, waar
op *hij voor 25 jaar, als werkmeester
in dienst trad bij de N. V. Vereenigde
Touwfabrieken v.h. Hoos te Leider
dorp.
De heer Cupido, meer bekend als
Patrimoniums ijverige secretaris, is
in den kring van onze Christen-werk
nemers een gaarne geziene persoon
lijkheid.
Wij twijfelen niet, cf vriend Cupido
zal op den jubileumsdag menige ge
lukwensch in ontvangst hebben te
nemen.
GESCHENK.
De Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen maakt bekend, dat
het Historisch Museum van natuur
kundige instrumenten in het natuur
kundig laboratorium der Rijksuniver
siteit alhier van den heer dr. J. H. Wil-
terdink, te 's-Gravenhage, ten ge
schenke heeft ontvangen een unster,
afkomstig uit de Delftsche instrumen
tenfabriek van mr. J. H. Onderdewijs-
gaart Canzius (pl.m. 1800).
De regeering heeft dit waardevol ge
schenk met erkentelijkheid aanvaard
en den schenker dank betuigd.
„ZOMERLUST" HEROPEND.
Het in onze gemeente algemeen
bekende café-restaurant „Zomerlust",
jaren lang gedreven door den niet
minder bekenden heer M. Kulk, is,
met ingang van 15 April j.l.. in andere
handen overgegaan. Onze moderne
tijd, die ook aan het restaurantwezen
steeds hoogere eischen stelt, heeft er
het zijne toe bijgedragen dezen over
gang gepaard te doen gaan met een
vernieuwing en een herbouwing, zoo
wel in- als uitwendig en thans is
het wellicht alléén de naam „Zomer
lust" die de herinnering aan het vroe
gere bedrijf van den heer Kulk in 't
leven houdt.
De nieuwe exploitante, Mevr. Leli-
veld, die reeds een twaalftal jaren
het aangrenzende café „Spoorzicht"
bestuurt, heeft het bedrijf overgeno
men ,en alvorens dit voor het publiek
opnieuw open te stellen, het bekende
café-restaurant een grondige veran
dering doen ondergaan.
De heeren Van der Velden en De
Jong, uit Oegstgeest, dezelfde bom>
wers die hun reputatie reeds gevestigd
hadden door den bouw van het nieu
we politiebureau aan de Zonneveld
straat, hebben ook hier sprekende be
wijzen van hun praestaties en activi
teit getoond, door in enkele maanden
tijds aan „Zomerlust" een geheel
nieuw en modern aanzicht te geven.
Onder hun technische en practische
leiding is de metamorphose van „Zo
merlust" tot stand gekomen. De firma
Van IJzerloo te Rijswijk heeft door
toepassing van het meest moderne
behangsel- en schilderwerk in niet
mindere mate het hare tot die veran
dering bijgedragen. De N.V. J. de
Best, alhier, zorgde voor een practi
sche en spreke, de gevelbekleeding en
voor het overige metsel- en stuca-
doorwerk; de N.V. „Fama" in Den
Haag heeft zich belast met het leggen
van geheel nieuwe vloeren; het tech
nisch bureau C. L. van Kleef alhier
verzorgde de keurige, in moderne
kleuren geschilderde electrische kro
nen en wand verlichting; de eikenhou
ten meubelen werden geleverd door
ae firma Bouten te Rotterdam, terwijl
de rieten stoelen en tafels vervaar
digd zijn door den heer Meyer, Nieu
we Rijn, alhier.
En tenslotte is daar de Gemeente
zelve, die door het rooien van de boo
men vóór het oude perceel er toe
hoeft bijgedragen het uiterlijk van het
herbouwde „Zomerlust" tot zijn recht
te doen komen.
Vermelden we tenslotte nog dat de
heer J. P. H. Vliegenthart alhier het
aanleggen van den grooten lommerrij
ken tuin, die in de, naar wij hopen nog
komende zomermaanden een heerlijk,
rustig zitje biedt, voor zijn rekening
nam, dan hebben wij een beknopt
overzicht gegeven van hetgeen aan de
heropening van „Zomerlust" is voor
afgegaan.
Zooals uit achterstaande adverten
tie blijkt is die heropening bepaald
op morgen, Donderdag. Het zal, naar
wij vertrouwen, de ondernemende ex
ploitante aan belangstelling niet ont
breken.
Ze heeft een dusdanige energie be
toond bij de overname van deze zaak,
die thans inderdaad een sieraad van
onze stad kan worden genoemd, dat we
van harte hopen, dat ze met de exploi
tatie gelukkig zal zijn. Harerzijds
heeft ze zich voorgenomen haar clien
tèle op de best mogelijke wijze te be
dienen en door verschillende voorna
me attracties de zaak zoo aantrekke
lijk mogelijk te maken en daarom ho
pen we, dat het Leidsche publiek dit
zal weten te apprecieeren en zijner
zijds door veel bezoek de zaak renda
bel zal maken.
EINDEXAMEN H. B. S.
Op de Gem. H. B. S. voor meisjes
zijn op 19 Juni geslaagd de dames: A.
D. S. Adolfs, Voorschoten en G. M. A.
Beijersbergen, A. P. Keesom en J. H.
L. Pohlmann, allen te Leiden.
Afgewezen geen.
EXAMEN CHR. KWEEKSCHOOL.
Geslaagd op 19 Juni alle candidaten,
n.l. de heeren: J. Minnee en J. C Schtf-
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/i cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke redactie -
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Binnenland.
De Eerste Kamer heeft het wetsont
werp op de N. V. aangenomen.
Installatierede van den Gouverneur
van Suriname Dr. A. A. L. Rutgers.
De 70e verjaardag van Mr. D. Fock.
Dr. J. G .Scheurer is hedenmorgen
overleden.
Buitenland.
Een interpellatie van Lord Cecil
over de ontwapening.
Zaterdag a.s. zal de wet op de stabi
lisatie van den Franschen franc wor
den ingediend.
Moord in de rechtszaal te Weenen.
De „Friendship" is te Southampton
aangekomen.
De havenstaking te Antwerpen.
Bij de Dnitsche regeeringsvorming
zijn nog tal van geschilpunten.
neveld, beiden te Katwijk, C. van Pij
len, W. van Pijlen en J. B. van Wierin-
gen, allen uit Hazerswoude en W. J.
de Tombe, Leiden.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren:
Anthonius Johannes, zv. J. J. Rozier en
C. H. Witkamp Elisabeth Emmy. dv.
D. F. Schouten en T. Bameveld Wil
lem, zv. P. Slingerland en F. Dubbelaar
Hillegonda Wilhelmina, dv. M. P. Ber
gers en A. M. van Velzen Maria Apolo-
nia Christina, dv. W. Nagtegaal en P.
Tisseur Maria Alberta Thera., dv. T. A.
Tijssen en J, M. Ilelgers Johanna Da-
niële, dv. D. P. C. de Gunst en J. E. Ober
Adrianus, zv. A. Kouwen en J .de Bruin
Johannes Willem, zv. C. Nieuwenhuys
en W. M. Brakel Pieternelletje, dv. J.
Kleyn en C. M. Arnoldus Margaretha.
dv. A. Tegelaar en M. Holverda Bart,
zv. J. Kluivers en J. S. v. d. Klaauw
Maria Geraldine Magdalena, dv. W. Bee-
seins en C. C. A. de Bruin Frans Adam
zv. J. H. IJzerman en J. M. Gijsman
Maria Esther, dv. G. F. v. Dorp en J.
Klein Lena, dv. E. A. T. de Graaf en C.
Molenaar Nicolaas, zv. H. M. Pont en
G. Swagers Tonnt Hendrica, dv. D.
Tesk een H. den Hertog Maria, dv. L
Hartevelt en M. Klein Jan, zv. J. van
Ek en W. Lomeijer Maria, dv. D. van
Roijen en A. J. Hannaart Petrus Jo
hannes, zv. G. M. Loozen en G. M. vaa
Loenen.
Gehuwd:
J. Smittenaar, jm. en E. H. v. d. Steen,
jd. M. Tegelaar, jm. en W. A. v. d. Berg,
jd. M. J. Verhagen, jm. en E. M.
Baither, jd. H. W. v. d. Bosch, jm. en
G. Verhoef, jd. I. Wassenaar, jm. en
E. Weeber, jd. H. Briër, jm. en L. Boot,
jd. J. Arbouw, jm. en J. A. v. d. Vos,
jd. J. Lina, jm. en G. Menijn, jd.
Overleden:
A. Mulder, we. 75 j. C. Toorens, dr.
71 j. J. J. v. d. Steen, wr. 72 j. E.
M. v. Wensen, zn. 74 j. H. E. Heuper-
man, we. 77 j. J. Verhoeven, zn. 1 mnd.
A. v. d. Linde, vr. 70 j. A. Hoogvliet,
wr. 71 j. C. Cornet, vr. 78 j. D.
Poptie, m. 70 j. A. Hollebeek, we. 82 j.
J. Turk, dr. 2 weken T. A. Wijsman,
we. 82 j. J. Kerkhoven, zn. 28 j. H.
Couzijn, wr. 76 j. M. Schouten, vr. 48 j.
Staatscourant No. 117 bevat da
Koninklijk goedgekeurde statuten
van de Tabak- en Sigarenfabriek
„Boerhaave", vJi. fr. A: B. Stijger, al
hier.
Door de politie te Velsen-is aan
gehouden en op transport gesteld hier
heen de 15-jarige J. N. Hij is weer in
de ouderlijke woning teruggebracht.
BINNENLAND.
HOFBERICHTEN.
H. M. de Koningin heeft met 1 Aug.
benoemd tot hofdame jkvr. M. C. ba
ronesse van Tuyll van Serooskerken
te Bloemendaal.
DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
De heer Krijger heeft den Minister
van Waterstaat de volgende schrifte
lijke vragen gesteld:
Is de Minister bereid, mede te dee-
len:
le. of dezer dagen op den cnbewaak-
ten overweg bij Nootdorp een ongeval
heeft plaats gehad?
2e. of het juist is, dat het uitzicht
ter plaatse slecht is?
3e. of het ongeluk vermoedelijk zou
zijn voorkomen, indien daar een af
sluiting met boomen ware geweest?