CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
9d* JAARGANG
VRIJDAG 15 JUNI 1928
NUMMER 2461
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week1 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22l/i cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Een sarrende burgemeester
Gij kunt het U niet voorstellen? Wij
cok niet!
En dan nog wel een Antirevoïui
tionaire burgemeester! Maar dat is
heelemaal onmogelijk I Zoo denken
wij er ook over.
Niet alzoo de Saambinder, het or
gaan van de Gereformeerde gemeen
ten, de gemeenten waarin Ds. Kersten
predikant is. Dit weekblad kan niet
nalaten om de volgende verdachtma-
kende woorden te richten over onze
partij wanneer zij bespreekt de gevol
gen van de aanneming der amende-
menten-Bijleveld inzake de tegemoet
koming aan gewetensbezwaarden met
betrekking tot de vaccinatie.
„Stel u voor zoo zegt De Saam
binder een sarrenden antrevolutio-
nair, die als burgemeester deze men-
schen (die den eed afleggen) eens
krijgen wil; en tegenover zulk een
heer, eenvoudige menschen, die om
dat zij in de waarheid zijn onderwezen
rJet durven vaccineeren, maar ook
niet licht den eed afleggen. Wie ge
voelt niet het bezwaar'
De zaak is deze. Wanneer iemand
bezwaren oppert moet de overheid
zekerheid hebben dat deze bezwaren
werkelijk gewetensbezwaren zijn.
Vandaar de bevestiging met een eed.
Wij kunnen daar niets onredelijks in
vinden. De Overheid moet op zooveel
terreinen een eed eischen.
Maar wat te zeggen van de honende
taal „een sarrenden burgemeester, die
de eenvoudige menschen wel eens
krijgen zal".
Wij hopen van harte dat wanneer
de man die dit schreef met een derge-
lijken geest bezield is zooals de
waard is vertrouwt hij immers zijn
gasten dat hij dan het verkeerde
en zondige daarvan zal inzien.
STADSNIEUWS.
GEMEENTEZAKEN.
Overschrijding pensioenen en
wachtgelden en verzekering.
B. en W. stellen voor ingevolge de
begrootingsvoorschriften ook nu weer
de op verzamelartikelen gebrachte
pensioenen, wachtgelden eri verzeke-
rinspremies betreffende ambtenaren
en beambten over te boeken op de be
treffende begrootings-onderdeelen
waarop deze uitgaven en ontvangsten
moeten drukken. Een lijst van daar
toe noodige overschrijvingen wordt
den Raad ter vaststelling aangeboden.
Andere al- en overschrijvingen.
Een lange lijst van gebruikelijke
af- en overschrijvingen en toevoeging
van nieuwe artikelen wordt mede den
raad ter vaststelling aangeboden.
Vernieuwing uitbreiding machines
Lichtfabrieken.
Tot voor korten tijd besc' ikte de
Eiectriciteitsfabriek slechts over vier
turbogeneratoren van verouderd ty
pe met een gezamenlijk vermogen
van 12000 K.W. In verband met de
toeneming van de belasting en de
noodzakelijkheid van het aanwezig
zijn van de noodige reserves voor ge
val van storingen en voorts ook op
grond van de minder goede economie
van de oude machines besloot de
Raad in zijn vergadering van 4 Dec.
1924 (Ingek. Stukken No. 320) de ca
paciteit der centrale te vergrooten
met een turbogenerator van 12000
K.W. en het gezamenlijk vermogen
der centrale mitsdien te brengen op
24000 K.W. In den loop van het vorige
jaar werd de nieuwe machine in ge
bruik gesteld; zij blijkt zeer goed te
voldoen en geeft een aanzienlijke
stroombesparing.
Aangezien nu op grond van de uit
komsten der laatste jaren, gelijk Com
missarissen der Stedelijke Fabrieken
van Gas en Electriciteit in hun voor
den Raad ter inzage gelegd schrijven
nader betoogen, voor zeker kan wor
den gehouden, dat deze toenemende
beweging van de belasting zich in de
toekomst nog verder voort zal zetten,
is het zaak tijdig bedacht te zijn op
vergrooting van de capaciteit der elcc-
trische centrale. Commissarissen ach
ten hiervoor thans den tijd gekomen,
opdat over het meerder vermogen
nog voor den aanvang van de hoogst
belaste maanden van den winter 1929
—1930 beschikt kan worden.
De bedoeling is thans, de nieuwe
machinekamer te verlengen en daar
in een nieuwe turbogenerator van
12000 K.W. met bijbehoorende hulp-
machines en verdere toebehoiren te
plaatsen. Het gezamenlijk vermogen
wordt hierdoor gebracht op 36000 K.W
De beide nieuwere machines, ieder
met een vermogen van 12000 Iv.vV.,
zullen alsdan steeds in bedrijf zijn,
waaraan in het bijzonder, zoodra de
maximale belasting de 12000 K.W.
overschrijdt, behoefte bestaa terwijl
do oude, kleine machines als reserve
voor geval van zeer ernstige defecten
aan de nieuwe machines beschikbar
blijven. Om laatstvermelde reden is
verlenging van de nieuwe machineka
mer gegeven boven aftraak der oude
machines en vervanging van ucze door
nieuwe van grootere capaciteit.
Een en ander brengt met zich een
vt-rgrooting van het nieuwe ketelhuis
zoodanig, dat daarin nog twee ketels
van gelijke capaciteit, als de beide
laatst gebouwde, plaats kunnen vin
den, en voorts den bouw van een
nieuw schakelhuL voor 10C00 Volt
spanning van aanmerkelijk grooter
schakelvermogen, dan het thans be
staande schakelhuis. dat als verdeel
station voor de stad met een span
ning van 3000 Volt in gebruik kan
blijven.
Deze verschillende werkzaamheden
behoeven niet alle tegelijk uitgevoerd
te worden, doch kunnen verdeeld wor
den over 5 jaren, van 1929 tot 1933.
Daardoor zal inet alleen een grootere
capaciteit, doch ook een betere econo
mie worden verkregen. In het bijzon
der om laatstvermelde reden ook is af
gezien van den bouw, reeds thans van
een geheel nieuwe centrale buiten de
stad, nu op het tegenwoordige terrein
nog voldoende plaats voor uitbreiding
beschikbaar is en ook na de nu voor
gestelde uitbreiding nog beschikbaar
blijft. Dit heeft bovendien nog het
voordeel, dat later, indien te eeniger
tijd toch tot den bouw van een nieu
we centrale zou moeten worden over
gegaan, alsdan zal kunnen worden
beschikt over de resultaten der snel
le ontwikkeling, waarin de stoomtur-
binebouw en de bouw der stoomketels
en stookinrichtingen zich thans be
vinden, hetgeen op het oogenblik nog
niet mogelijk is.
Met de uitvoering van de voorge
stelde werken zal naar raming een be
drag gemoeid zijn van f 1.900.000.
welk bedrag, over een tijdvak van 5
jaren beschikbaar kan worden gesteld
en wel in dier voege, dat ter zake van
deze uitbreiding ten laste van de ex
ploitatierekeningen over de jaren
1929 tot en met 1933 een telken jare
hooger bedrag wegens kapitaalslasten
(rente, afschrijving en storting in het
vernieuwingsfonds) zal komen. An
derzijds staan hiertegenover de groo-
t»re inkomsten tengevolge van meer
stroomverbruik.
Vermoedelijk zal deze kapitaalaan
wending aanvankelijk het rendement
wat drukken maar op den duur ver
wachten B. en W. dat het bedrijf zijn
pesitie zal kunnen handhaven, ter
wijl ook de gemeentebegrooting de ka
pitaalsuitgaaf toelaat.
De bedoeling is het nieuwe kapitaal
niet uit het vernieuwingsfonds te put
ten.
Op grond van het vorenstaande ge
ven B. en W. in overweging:
a. ten behoeve van de uitbreiding
van de Eiectriciteitsfabriek met een
turbo-generator, twee stoomketels en
een schakelhuis met bijbehoorende
hulpmachines en verdere toebehooren
door vaststellin; van den hierbij over-
gelegden suppletoiren begrootings-
staat een bedrag van f 1.900.000,ter
beschikking to stellen;
b. het sub a genoemde bedrag van
f 1.900.000,voor de daarbij aange
geven doeleinden aan de Electriciteits
fabriek als kapitaal te verstrekken,
op te nemen in zoodanige gedeelten
en op zoodanige tijdstiopen, als noodig
zal blijken, onder bepaling dat de fa
briek aan de gemeente ter zake van
het geleende kapitaal 5 pCt. rente per
jaar zal betalen en voorts ieder jaar,
te beginnen met het jaar, volgende op
dat, waarin de gelden telken jare wor
den opgenomen, 5 pCt. tot aflossing
van schuld of' kapitaalbelegging zal
bestemmen.
DE PLANNEN VOOR DE
VERBETERDE VIERING VAN DEN
KONINGINNEDAG.
Reeds eenige malen schreven we in
óns blad over de plannen die gerezen
zijn in de harten van sommige onzer
Oranjelievende burgers, om den ver
jaardag van H. M. de Koningin op
waardiger wijze te vieren dan dat tot
nu toe geschied is en het is ons een
groote verheugenis te kunnen mede-
cieelen, dat deze plannen een vasteren
vorm beginnen aan te nemen. De
stem die opgegaan is uit den boezem
van de Leidsche Chr. Oranjevereeni-
ging heeft weerklank gevonden in ve
le harten. Het voorloopig comité, dat
op de initiatief-vergadering is ge
vormd, heeft de zaak krachtig aange
pakt en heeft gisteravond in een ver
gadering, die gehouden werd in de
Burcht, waartoe weder alle belang
stellende vereenigingen van onze stad
waren uitgenoodigd, haar plannen
voorgelegd.
Genoemde vergadering stond onder
leiding van den Voorzitter van het
voorloopig comité, den heer L.
Questroo, die even over half negen de
bijeenkomst opende met een hartelijk
welkom aan allen.
Vertegenwoordigd waren een 20-tal
vereenigingen.
De heer Questroo deelde allereerst
aan de vergadering mede, dat de
plannen bij den Burgemeester een
gunstig onthaal hadden gevonden, en
nat Z.Edelachtbare zich bereid had
verklaard het Eere-Voorzitterschap
op zich te nemen, welke mededeeling
met applaus door de aanwezigen werd
begroet.
Het voorloopig comité is met één lid
uitgebreid, n.l. met den heer Rosier,
referendaris ter gemeentesecretarie.
Ook deze mededeeling werd met ap
plaus ontvangen.
Bovendien is een eere-comité ge
vormd, waarin de volgende heeren
zco goed zijn geweest zitting te willen
nemen: Prof. Dr. P. J. Blok, Pastoor
Th. P. Blom, Mr. P. E. Briët, T" C. J.
H. van Iterson, Overste Kist, W.
Koops, W. v. d. Laan, P. C. Labrijn,
Ds. A. D. Meeter, Mr. P. A. Pijnacker
Hordijk, J. F. X. Sanders, J. H. van
Waveren.
Van verschillende vereenigingen is
reeds bericht ingekomen dat ze aan
cle feestviering willen deelnemen en
zelfs is ook reeds ongevraagd een
gift van f 10 ingekomen, die natuurlijk
dankbaar is geïncasseerd.
Wat de plannen voor de feestviering
br treft deelde de Voorzitter het vol
gende mede:
Zooals reeds op de vorige vergade
ring was naar voren gebracht, ligt het
in de bedoeling des namiddags een
sportdemonstratie te houden en na
afloop daarvan, te ongeveer half vijf
een optochx door de stad met de ver*
oenigingen die de sportdemonstratie
hebben gegeven en alle vereenigingen
die zich daartoe bereid verklaren, mu
ziekverenigingen enz. Tevens wordt
overwogen des morgens een reveille te
houden.
De heer De Bruin lichtte de plannen
van de sportcommissie nader toe. Een
belangrijk punt hierbij is natuurlijk
do vraag: Welke vereenigingen mee
doen en in welke verhouding de ver
eenigingen meedoen. Het ligt in de be
doeling een gezamenlijke opmarsch
vanaf een zeker punt in de stad naar
bet terrein te houden, waar dan de
demonstraties zullen gehouden wor
den. Deze demonstraties zullen be
slaan uit: slingerbal, korfbal, geza
menlijke gymnastiekoefeningen,
gvensbal voor de kleintjes, algemeen
toestelturnen, padvindersdemonstra
ties, athletiek, handbal, enz. Wanneer
dat gewenscht wordt is dit zeer voor
loopig programma voor vele inkrim
pingen en aanvullingen vatbaar.
Na deze mededeelingen werd de ge
legenheid gegeven hierover bespre
kingen te voeren. Twee dingen kwa
men daarbij vooral naar voren: ten
eerste de keuze van het terein en ten
tweede de militaire paarden-sportde-
monstraties.
Wat het terrein betreft was de sport
commissie van oordeel, dat het meest
geschikt was het nieuwe terrein aan
de Nieuwe Vaart (en dit zou ook in
derdaad het geval zijn, wanneer niet
raar voren gebracht was de kwestie
van de paardensport. Er bestaat kans
dat het terrein niet gegeven wordt
wanneer paardensport daarop gege
ven wordt. In dat geval zal het Schut
tersveld moeten worden gebruikt. Er
bestaat evenwel een kans dat wan
neer niet met kanonnen gedemon
streerd zal worden het terrein, zal mo
gen worden gebruikt.
Tenslotte werd aan het comité over
gelaten naar bewind van zaken te
handelen.
Wat de militaire paardensport-de
monstraties betreft zal met overste
Kist overleg gepleegd worden hoe de
ze overeen kunnen worden gebracht
met de plannen van het comité. Het
zou zeer wenschelijk zijn, wanneer
deze in het programma zouden kun
nen worden ingelascht. Al deze zaken
moeten dus nog nader geregeld wor
den.
De Voorzitter deelde nog mede, dat
op den avond van den Koninginnedag
weer zooals gewoonlijk op verschil
lende punten van de stad muziek ge
geven zal worden, terwijl ar.r de Ko
renbeurs waarschijnlijk de traditio-
fieele vetpotverlichting zal worden
aangebracht.
De Leidsche Chr. Oranjevereeniging
za! een eigen avond organiseeren, ter
wijl er ook nog plannen bestaan een
ai dere feestavond te organiseeren.
Verder w rd nog besproken de kwes-
t van eventueele aanvraag van een
subsidie aan de gemeente, maar de
vergadering was er ov - 't algemeen
tegen daar nu reeds toe over te gaan
Eerst zullen de Leidsche burgers zelf
toonen wat ze kunnen. Wanneer deze
eerste feestviering achter den rug is
zal tevens getracht worden een vaste
vereeniging „Koninginnedag" op te
richten, maar dat is nog toekomstmu
ziek.
Aan het eind van de vergadering
werd bij acclamatie bet voorloopig co
mité definitief gekozen, terwijl nog
aan dit comité werd toegevoegd de
heer J. H. Krietemeyer van de onder-
officiersvereeniging, voor de paarden
sport.
Te ongeveer half elf sloot de voor
zitter met een woord van dank aan
allen voor hun aanwezigheid en met
een tot weerziens op het feestterrein,
de vergadering.
We moeten nu maar wachten tot
het feestcomité met zijn definitieve
plannen voor den dag komt.
Na afloop van de openbare vergade
ring had nog in besloten kring een
vergadering plaats van het comité van
Actie, waarin de bestuursfuncties ver
deeld werden.
De heer L. Questroo is voorzitter;
de heer J. Geytenbeek, 2de voorz.; de
heer L. Boekkooi, le secr.; de heer v.
d Lof, 2e secr.; de heer P. J. Janssen,
le penningm. en de heer H. v. Cittert,
2e penningmeester.
GIDS VAN LEIDEN.
Bij den heer J. Ginsberg, boekhande
laar en uitgever hier ter stede (Kort Ra
penburg 17) is een „Gids van Leiden" ver
schenen, die is samengesteld door den
heer Adolf J. Jakob Sr.
Het is een boekje van 24 bladz., op
kunstdrukpapier gedrukt en met een
oranjekleurig omslag; voorts voorzien
van een kaartje, waarop de voornaamste
bezienswaardigheden staan aangegeven en
verlucht met photo's van het Academie
gebouw, het Stadhuis, Den Burcht, den
Meermansbürg, en het standbeeld van Pie-
ter Adriaansz. van der Werff.
Het principe, waarvan de samensteller
is uitgegaan is om overeenkomstig het
snelle levenstempo van onzen tijd den
vreemdeling in enkele uren de voornaam
ste bezienswaardigheden van on-e siad te
doen bezichtigen en hem een indruk van
Leiden te geven. Wij gelooven, dat dit
doel uitnemend bereikt is en bevelen dit
aardige boekje, dat ook voor inwoners
van Leiden veel interessant bijzonder
heden over onze stad bevat, gaarne aan.
De prijs bedraagt 0.25.
GODS VOORZIENIG BESTUUR.
Dezer dagen trad voor de afd. Leiden
van den Geref. Bond tot verbreiding en
verdediging van de waarheid in de Ned.
Herv. (Ger.) Kerk alhier op de heer C. W.
Otidshoorn van Warmond met een refe
raat „Getuigenissen van Gods voorzienig
bestuur".
In een rijke bewoording, gesteund op
tal van bijbelsche uitspraken, gaf spr., ons
weer hoe God alles bestuurt en bewaart
naar Zijnen wil.
Allen dat volk, dat het uit de diepte
zoekt, zal- Zijn wegen en wonderen leeren
kennen.
Ziet men terug, zoo gaat spr. verder,
dan wordt dikwijls geuit, alsof de hand
des Heeren zou verkort zijn, en er geen
wonderen zooals vroeger meer geschie
den. Wij zelf zijn hiervan de oorzaak; er
is geen plaats meer voor de wondoren
Gods. Allerlei contracten, wetten etc. van
arbeider tot patroon en omgekeerd trach
ten het te maken, dat er geen plaats meer
is voor Gods uitkomsten.
Spr. wijst er op, dat al dit pogen ver
geefs zal zijn. Wij allen zullen toch te
recht moeten komen bij het laatste eind
station om het daar alleen van te leeren
verwachten: bij den Heiland Jezus Chris
tus.
De mensch tracht zich zelf zoo lang mo
gelijk een weg door dit leven te banen
en wringt zich hoe langer hoe dieper in
de drog-gronden. In een biddend vertrou
wen zullen wij tegenover God moeten ko
men te staan.
ZooalS vroeger de toestanden waren,
konden zij ook thans zijn, maar de schuld
ligt bij ons zelf. Spr. verklaart dat nog na
der over het contact tusschen heer en
meester, dat vroeger bestond in Ruth 2 4.
„De Heere zij met ulieden en de Heere
zegene u". En vervolgens in Col. 322:
„Gij dienstknechten zijt in alles gehoor
zaam uwen heeren, naar het vleech, niet
uit öogendienst, als menschenbehagers,
maar met eenvoudigheid des harten, vree-
zende God". En ook in Col 4:1: „GIJ hee
ren doet uwen dienstknechten recht en
gelijk, wetende dat ook gij een Heere in
de hemelen hebt".
In deze tijden is het anders, en het is
daarom, aldus spr., zoo dringend noodig,
dat wij een ieder voor ons persoonlijk ons
zelf afvragen: hoe staan wij tegenover dit
alles, opdat wij niet steeds dieper en die
per van de waarheid wegzinken?
Steeds verder gaat spr. door, dit aan de
hand van Gods Woord, duidelijk uitéén
te zetten. Hoe God toch albs bestuurt'en
voorziet naar Zijn heiligen wil. Eerst later
zullen wij het bemerken, waarvoor het
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Het wetsontwerp tot wijziging der
Dienstplichtwet is door de Tweede
Kamer aangenomen.
De heer Meima refereert voor den
Chr. Middenstand over het euvel van
de uitverkoopen.
De plannen voor de feestelijke vie
ring van den verjaardag der Koningin
te Leiden nemen vasten vorm aan.
Plannen tot stichting van een Open
bare Bad- en Zweminrichting te Lei
den.
De directie van Van Gend en Loos
heeft de eischen der arbeiders inge
willigd.
Buitenland.
Het nieuwe ontwerp voor het Angli-
caansche gebedenboek weer door het
Lagerhuis verworpen.
De onderhandelingen over de Duit-
sche regeeringsvorming vastgeloopen.
De Zeeliedenstaking in Australië
is geëindigd met een overwinning der
arbeiders.
De geruchten over den dood van
Tsjang Tso Lin.
Motie van wantrouwen door den
Pruisischen Landdag verworpen.
Fransche vliegtuigen door den
storm overvallen.
noodig en nuttig was, dat God het altijd
geheel anders bestuurt, als lat wij het
wenschen. En juist daarom is het zoo
noodzakelijk, flat wij God geen eigen ge
maakte hinderpalen in den weg stellen.
Meer onderlinge liefde is er noodig, en
dat vooral wanneer het gaat in het die
nen van Hem; dan mogen ons geen maat
schappelijke banden scheiden. Een afhan
kelijk gebedsleven tegenover Hem, dan zal
Hij ons ook zeker Zijn Woord en wetten
leeren kennen ei. ons ook zeker zoo lei
den, als het £oed voor ons is.
Ten slotte wijst spr. nog op het kerke
lijk juk, dat ons op de schouders ligt.
Voor dit alles is zooveel onderlinge liefde
en een biddend volk noodig en laat daar
om een ieder leven, welbewust hoe hij
voor God moet staan en het alleen van
Hem leeren verwachten, aldus eindigde
spr. zijn leerrijk referaat.
Spreker eindigde dezen avond door te
laten zingen Ps. 25 waarna hij voor
ging in gebed.
AUTORIJDEN
VOOR OUDEN VAN DAGEN.
In Amsterdam en andere plaatsen van
ons land is een Comité samengesteld, dat
zich ten doel stelt arme ouden van dagen
één keer in het jaar een autotochtje naar
buiten te laten doen in auto's, die daar
toe vrijwillig beschikbaar worden gesteld
door eigenaren van auto's.
Ouden van dagen, die jaar in jaar uit
verplicht zijn in gestichten en hofjes te
verblijven.
Denkt gij allen dit eens in, die gewend
zijt, wanneer gij maar eenigszins dit kunt
doen, naqr buiten te trekken. Welk een.
genot moet dat zijn voor die oudjes, die
zich al weken te voren kunnen verblijden
en ook weken daarna.
Bezitters van auto's, gij allen die uw
auto één keer per jaar een halve dag of
enkele uren hiervoor beschikbaar wilt
stellen, zendt uw adreskaartje in aan on
derstaand adres, waarin staat uw bereid-
verklaring (liefst vóór 21 Juni).
Later zou overleg omtrent dag en uur
kunnen plaats vinden, door middel van
ons Comité.
Ook giften voor versnaperingen, uit te
reiken aan de ouden van dagen, zullen
dankbaar aanvaard worden, welke kun
nen wqrden ingezonden aan het adres
van Mej. van der Velden, Breestraat 91.
liet Comité bestaat uit:
Dr. HORST, Directeur van den Ge
neeskundigen Dienst, alhier,
voorzitter.
Mevr. H. GOUDSMIT—COHEN.
Mej. R. DRIESSEN.
Mevr. C. SMITS—DE WIT.
Mej. M. VAN DER VELDEN.
DIENST VOOR SOCIALE ZAKEN.
Het aantal ingeschrevenen bij den
Gern. Dienst voor Soc. Zaken bedroeg
op 13 Juni 192S 485, terwijl op 15 Juni
1927 het aantal 532 bedroeg.
EXAMEN R.-K. VAKSCHOOL.
Voor het theoretisch gedeelte van
het examen in vak N. VII Leeares in
ae Huishouding en Waschbehande-
ling aan de R.-K. Vakschool aan het
