Dil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dii Hummer.
DONDERDAG 31- MEI 1928
ABONNEMENTSPRIJS
In Luiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. I 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
EERSTE BLAD.
V Evangelisatie en politiek.
Allervvege ontwaakt het besef, dat
niet alleen ieder geloovige den plicht
heeft voor de eer van zijn God op te
komen en zijn naaste met het heil in
Christus bekend te maken, maar dat
inzonderheid op de Kerk de verplich
ting rust evangeliseerdend werk
zaam te zijn. Dat werk heeft een be
warende en opbouwende, maar ook
een opzoekende en trekkende strek
king.
Wij zien dat werk bij bijzondere ge
legenheden zooals bij de Olympische
Spelen in Amsterdam en bij de Nederl.
Nijverheidstentoonstelling in Rotter
dam, maar het wordt ook geregeld
voortgezet in onze groote steden en op
het platte land.
Zoo komt in Juni bijeen de Particu
liere Synode der Geref. Kerken in
Noord-Holland alwaar gesproken zal
worden over de beroeping van een
Evangelisatie-predikant om werkzaam
te zijn in het deel van de provincie
boven het IJ.
Onlangs pubiceerde Ds. L. Hoorweg,
Geref. predikant van Purmerend na
mens de Classis Zaandam het volgen
de:
„De ervaring in verscheiden ker
ken heeft bewezen, dat vele van
zulke jongens in korten tijd voor on
ze kerken (en was het alleen maar
voor onze kerken!) verloren zijn. De
verkillende, doodende invloed van
het Modernisme doet zich soms ver
wonderlijk snel in hen gelden. De
afstand en de aard van het werk la
ten trouw kerkbezoek niet toe. Aan
het bezoeken van de jongelingsver-
eeniging wordt al heel spoedig niet
meer gedacht en met leede oogen
moet men het aanzien, hoe menig
een weldra niet meer te vangen en
te leiden is; men wordt onverschil
lig. Niet altijd zóó, dat men onbe
hoorlijk leven gaat; o neen, dat niet!
Maar men wordt fatsoenlijk-onver
schillig, braaf-onverschillig, lcoud-
onverschillig.
Het is daarom met vreeze en be
ven, dat menige kerk in deze streek
(wier ressort soms een straal van 10
k 15 K.M. heeft) bericht ontvangt,
dat een zoon van Gereformeerden
huize ergens ver van kerk en ge
meentelijk leven in betrekking is
gekomen. Geregeld geestelijk con
tact van de zijde der kerk is haast
niet mogelijk. Toezicht evenmin. En
als er geen bewust beginsel in zulk
een jongen zit, is verslapping en
verkoeling haast onontkoombaar.
Daarom dringen de kerkeraden
der genoemde Classis er bij dezen
ten zeerste op aan, dat ouders toch
informeeren, eer ze hun kinderen
toestemming geven zich te verhu
ren in deze streken. Laten ze vra
gen, bij wie hun jongens komen. La
ten ze onderzoeken, of hun verblijf
daar hun geestelijk leven niet tot
schade moet zijn. Laat ze goeden
raad aannemen.
En als hun kinderen er reeds zijn,
dat ze dan toch eens informeeren.
hoe het in dezen met hun kinderen
gesteld is. Mogelijk wordt het straks
de kerk verweten, dat hun kind is
afgedwaald, terwijl de kerk dikwijls
maar heel weinig schuld treft".
Hier is een groot werk te doen. Niet
alleen een werk dat vruchten afwerpt
voor de Kerk, maar ook vruchten voor
alle levensterrein. Ook op maatschap
pelijk en politiek terrein is Noord-Hcrl-
land nog een magere provincie voor
onze actie.
Het een staat met het andere hier
in nauw verband. Het is noodig om
dit van den beginne go>ed in te zien.
Juist wanneer de geheele actie gelijk
tijdig wordt aangepakt zal men de
meeste vrucht zien. Het evangelisatie
werk van den te beroepen predikant
moet hier de hand reiken aan de
Christelijke vakorganisatie en aan de
politieke actie.
Straks komt de nieuwe Zuiderzee
polder 't terrein vergrooten. Reeds nu
is het noodig de aandacht daarop te
vestigen.
Maar naast dien georganiseerden
arbeid hebben wij noodig een kern van
trouwe medewerkers. Jonge karakter
vaste menschen trouw in het geloovig
belijden kunnen hier pilaren in het op
te trekken huis vormen. Van hen kan
een kracht uitgaan grooter en veel in
vloedrijker dan het krachtigste werk
van predikant of vakorganisatie of
politiek agent.
Die menschen zijn daar noodig.
Maar zal men zeggen, loopen deze
menschen, dan niet hun ongeluk tege
moet? De gevaren zijn ongetwijfeld
groot, dam'om stelden wij ook voorop
dat het moeten zijn belijdenis-getrou
we karakter-vaste jonge menschen.
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 -
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/, cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling -
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Maar ook is niet te vergeten, dat nu
het werk goed zal worden georgani
seerd en dat dus de eenzaamheid
straks minder drukkend zal worden
gevoeld. Hoeveel is niet de toestand in
Indië verbeterd sedert daar de ver
zorging der verstrooiden goed georga
niseerd is geworden. Dat kan hier ook.
Juist deze arbeid werkt dubbel omdat
hij opzoekend werkt maar ook de op-
gezochten prikkelt tot eigen actie.
Inderdaad een wijd perspectief niet
alleen ten bate van de Kerk maar ook
voor het breede maatschappelijk ter
rein.
STADSNIEUWS.
INITIATIEF-VERGADERING TER
BETERE VIERING VAN DEN
KONINGINNEDAG.
Gisteravond werd in het Nutsge-
bouw op initiatief van de Leidsche
Chr. Oranjevereeniging een vergade
ring gehouden om te komen tot een
waardiger viering van den Koningin
nedag, tot welke vergadering de ver
schillende vereenigingen in onze stad,
die daarvoor in aanmerking komen,
waren uitgenoodigd. Van deze uitnoo-
diging was door velen gebruik ge
maakt hoewel toch de opkomst nog
wel iets beter had kunnen zijn.
Aanwezig waren vertegenwoordigers
van de gymnastiekvereeniging „Nieuw
Brunhikle", van de Chr. Nationale Ge
heelonthoudersvereniging, de Chr.
Zangvereniging „Ex Animo", het Chr.
Werkliedenverbond „Patrimonium",
de Patrimoniumpad vinders vereen., 't
Harmoniegezelschap „P. C. en L.", de
Chr. gymnastiekvereen. „Jahn", de
gymnastiekvereen. „Jeanne d'Arc",
de Harmoniekapel „T. en D.", de Har
moniekapel „Werkmans Wilskracht",
oe. gymnastiekvereeniging „Hestia",
de Chr. Muziekvereniging „Athalia",
do R.-K. Fabrieksarbeidersorganisatie,
de Leidsche Koetsiersvereeniging, de
Chr. gymnastiekvereeniging „D.O.S.",
de gymnastiekvereeniging „Hercules",
de gymnastiekvereeniging „Donar", de
Leidsche Athletiekclub, de R.-K.
Transportarbeidersorganisatie, de Too-
neelvereeniging „Jacob Cats", het Chr
Muziekgezelschap „Polyhymnia" en
de C.J.M.V. padvindersvereeniging.
De vergadering stond onder leiding
van den Voorzitter van (Je Leidsche
Chr. Oranjevereeniging, Ds. H. Tho
mas, die er in zijn kort openingswoord
op wees, dat de feestvreugde in Lei
den. op 31 Augustus zeer sober is, hoe
wel onze stad toch door haar historie
nauw verbonden is met het huis van
Oranje. Daarom wilde de Oranjever
eeniging daarin verbetering brengen
en achtte zij het het beste deze verga
dering te beleggen. Het gaat er thans
om of wij willen of niet willen en het
zou spr. teleurstellen wanneer het
laatste het geval was. Spr. gaf daarna
aan allen die dit wenschten gelegen
heid om de zaken nader te bespreken,
van welke gelegenheid door vele der
aanwezigen werd gebruik gemaakt.
De besprekingen hadden natuurlijk
een zeer voorlöopig karakter.
Het meest bleek men te voelen voor
oen plan om des middags op 't Schut
tersveld een sportdemonstratie te hou
den na afloop waarvan een optocht
zou worden georganiseerd rnet de ver
schillende vereenigingen door de stad.
Eventueel zouden dan 's morgens
Volksfeesten kunnen worden gehou
den, terwijl de mogelijkheid voor an
dere feestelijkheden eveneens open
blijft.
Tenslotte werd besloten een voor-
loopig comité van actie uit de verga
dering saam te stellen, terwijl er op
aangedrongen werd, dat de aanwezi
gen de zaak spoedig in hun vereni
ging zouden bespreken. Het comité zal
intusschen de zaak flink aanpakken
cri over 14 dagen een nieuwe verga
dering uitschrijven, waar dan de plan
nen meer definitief kunnen worden
besproken.
In het Comité van actie werden be
noemd drie leden van het Bestuur van
ce Leidsche Chr. Oranjevereeniging,
voor de gymnastiek- en sportvereeni-
gingen dé. heeren Van der Lof en de
Bruijn, voor de muziekvereenigingen
de heeren De Neef en Van der Leek,
terwijl nog aan het Comité werd toe
gevoegd de heer Geytenbeek.
Het bestuur van dit Comité van ac
tie werd als volgt geconstitueerd: L.
Questroo, voorz.; L. Boekkooi, secr.;
II van Cittert, penningmeester en Joh.
Geytenbeek, 2e voorzitter.
Te 10 uur sloot Ds. Thomas de ver
gadering met een woord van dank aan
alle aanwezigen voor hun tegenwoor
digheid.
den, bevat de namen van 6404 Leid
sche Vrouwen.
HULDEBLIJK KONINGIN-iVïOEDER.
De lijst van deelneemsters aan het
huldeblijk, aan H. M. de Koningin-
Moeder aan te bieden, waarvoor de
vorige week een collecte werd gehou
GEREF. KERK H. V.
Gelijk bekend is, werden vanwege
de Geref. Kerk in H. V. te "s-Graven-
liage reeds eenige maanden, des Zon
dags alhier geregeld Kerkdiensten ge
houden in het gebouw „Prediker".
In een gisteravond onder leiding
van den Kerkeraad te 's-Gravenhage
gehouden vergadering, is de Geref.
Kerk in Hersteld Verband alhier ge
ïnstitueerd en zijn de ambten inge
steld.
Tot ouderling werden gekozen de
heer Lo renzen te Oegstgeest en de
heer Laman alhier en tot diaken de
heer Smit alhier.
Nader vernemen wij dat spoedig tot
beroeping van een eigen Dienaar des
Woerds zal worden overgegaan en dat
een Bouwcommissie, ter ontwerping
van planijen voor kerkbouw, haar ar
beid binnenkort zal aanvangen.
HOOGHEEMRAADSCHAP RIJNLAND
De verkiezing van een hoofdinqe-
land-plaatsvervanger in het district
Reeuwijk van het Hoogheemraad
schap Rijnland had tot resultaat, dat
herstemd moet worden tusschen de
heeren J. A. Lafeber en M. C. Moons,
beiden te Reeuwijk.
VISSCHEN MET DEN HENGEL,
GEAASD MET VISCH.
De Minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw heeft in afwachting
van het rapport der commissie tot on
derzoek van de vraag, voor welke wa
teren in het belang van de bescher
ming van cle snoek het visschen met
den hengel, geaasd met visch, zal zijn
te verbieden, bepaald:
a. dat in 1928, van 1 Juni af tot we
deropzegging, doch uiterlijk tot 15 Oc
tober, het yisschen met den hengel,
geaasd met visch, in de nagenoemde
in de provinciën Utrecht, Noord-Hol
land en Zuid-Holland gelegen wateren,
zal zijn verboden, o.a.
de Leidsche Rijn vgin Utrecht tot
Leiden; de Linsclibte'n van af den
Ieidschen Rijn te Woerden tot aan
Oudewater; de grachten om de stad
Woerden; de Kromme M'idrecht; de
Oostvaart van af den Leidschen Rijn
tot aan het dorp Hazerswoude; de
Westeinder Vaart ten Noorden van
het dorp Hazerswoude; de Vliet onder
Hazerswoude, van af de Oostvaart tot
de schutslu-' van het Riet"eld; de
Drecht; de Leidsche Vaart; de Dwars-
wetering; de Stroomsloot; de Hofdijk-
sloot;
b. dat door den inspecteur der Vis-
scherijen in het 4de, 6de en 7de dis
trict aan de visschers, die in bovenge
noemde wateren hun bedrijf uitoefe
nen, voorwaarden zullen worden op
gelegd met betrekking tot de inzen
ding van vangstcijfers en de wijze van
bevissching van hun vischwater.
DOUW VAN WERKMANSWONINGEN
Wij ontvingen het zes en dertigste
jaarverslag van de Vereeniging tot be
vordering van den bouw van Werk
manswoningen, uitgebracht in de Al-
gemeene Vergadering van Donderdag
10 Mei j.l.
Het jaarverslag begint met de me-
dedeeling, dat in den loop van het jaar
1927 de plannen voor den bouw van
174 woningen op een terrein benoor
den den 'Morschweg, aan de Vereeni
ging door de Gemeente verkocht, door
het Gemeentebestuur zijn goedge
keurd en met den bouw een aanvang
is gemaakt.
Op 1 Juni 1927 had de aanbesteding
plaats. Het werk werd gegund aan
den aannemer T. W. Achilles te 's-Gra
venhage. De uitvoering van het werk
verloopt tot nu toe vlot. Gehoopt wordt
dat in den loop van het jaar 1928 de
huizen zullen opgeleverd en in ge
bruik genomen worden.
De exploitatie der woningen had in
het afgeloopen jaar een normaal ver
loop. De verhuring geschiedde ge
makkelijker. Er zijn nog velen, die om
een woning vragen en er zijn weinigen,
die de vereen, spoedig kan helpen. De
vraag overtreft steeds het aanbod.
De opzichteres en de administrateur
verrichtten hun werk tot groote tevre
denheid van het Bestuur.
In de Algemeene Vergadering in
1927 gehouden, deelde Dr. Th. van
Lidth de Jeude mede, dat hij als be
stuurslid aftrad en zich niet herkies
baar stelde.
Hem wordt dank gebracht voor het
vele dat hij voor de vereeniging ge
daan heeft.
In zijn plaats benoemde de Ge
meenteraad tot bestuurslid Mr. G. J.
van Deventer, Commies—Redacteur
ter Gemeente-Secretarie alhier.
Door het stichten der 174 wonin
gen zal de werkkring der Vereeni
ging belangrijk worden uitgebreid.
Overtuigd van de noodzakelijkheid
om de Volkshuisvesting te verbeteren
en van het groote sociale belang, dat
daardoor gediend wordt, aldus ein
digt het verslag blijft het Bestuur
zijn taak vervullen verheugd over het
feit, dat, dank zij den steun van het
Rijk en de Gemeente, de Vereeniging
in staat is mede te werken tot het doel,
dat de oprichters zich voor oogen heb
ben gesteld.
Door den ambtenaar ter Arbeids
beurs den heer V. is gisteren de 35-ja-
rige werklooze H. S. K. naar het poli
tiebureau gebracht, die uit haloorig-
lieid een paar ruiten van het gebouw
der Arbeidsbeurs had stukgeslagen.
Gisterenavond zijn uit het koffie-
tentje aan den H. Rijndijk door een on
bekenden dader, die een plank had af-
gewipt, eenige sigaretten en dergelijke
kleine artikelen gestolen.
Gisteravond omstreeks 7 uur is
de 28-jarige R. v. L., los werkman, ge
vallen in het ruim van een schip, toe-
behoorende aan Gebrs. S. en liggende
aan de Haven. Hij wilde even naar
het bovendek gaan en had daartoe
een ladder tegen een pak stroo gezet.
Doordat dit achteruitschoof, verloor
hij het evenwicht en kwam te vallen
in het 2 M. diepe ruim.
De dokter van den E.H.D. consta
teerde een gebroken linkerbovenarm;
v. L. werd in het Ac. Ziekenhuis ver
bonden en ging daarna naar zijn huis
terug.
Gistermiddag heeft de voerman
Tl. S. met een stuk hout naar eenige
kinderen gegooid, die achter zijn wa
gen liepen. Hij trof een jongetje, dat
een gat in zijn hoofd bekwam.
Vannacht hebben bij een kloppar
tij op de Koolgracht drie jongelui, die
onder den invloed van sterken drank
verkeerden, n.l. A. S., P. v. G. en J. Z.,
een roode waarschuwingslantaarn
vernield. Procesverbaal is tegen hen
opgemaakt.
BINNENLAND.
BE ENSCHEBESCHE SCHADEVER
GOEDINGSVERORDENING.
Op de vragen van den heer Van den
Bergh, betreffende de bij raadsbesluit
van 20 Febr. 1928 vastgestelde Schade
vergoedingsverordening der gemeen
te Enschedé, deelt Minister Kan mede,
dat hij heeft kennis genomen van be
deelde Schadevergoedingsverordening.
Hij acht deze verordening niet in strijd
met de wet.
Hoewel staatsrechtelijk een lagere
macht niet de competentie van een
boogere macht kan bepalen, kan dit
bezwaar tegen een verordening als de
onderhavige niet worden aangevoerd,
daar Gedebuteerde Staten van Overijs
sel vóór de afkondiging aan het ge
meentebestuur hebben medegedeeld,
daartegen geen bedenking te hebben.
Zij hebben zich daardoor bereid ver
klaard, als scheidsrechters op te tre
den in de gevallen, bedoeld in de artt.
5 en 7 der verordening.
In ons Staatsrecht is deze vorm
trouwens niet ongewoon.
De autonoom regelende bevoegd
heid brengt mee, dat de raad zichzelf
in zijn verordening kan binden in zoo
ver, dat hij, indien tegen bepaalde
door hem genomen besluiten hij Gede
puteerde Staten bezwaren bestaan, de
ze besluiten zal herzien, met inacht
neming van die bezwaren.
De Minister deelt, in het verband
met het bovenstaande, de opvatting
niet, dat Gedeputeerde Staten onbe
voegd zouden zijn, van de onderhavige
beroepen kennis te nemen. Hij acht
mitsdien de verordening ook niet in
strijd met het algemeen belang.
De verordening komt, naar het oor
deel van den Minister op de boven
aangevoerde gronden niet in aanmer
king voor vernietiging door de Kroon.
DE DERDE SLUISDEUR VOOR
IJMUIDEN.
Naar we vernemen, zal de derde, bij
Burgerhout's Machinefabriek en
Scheepswerf te Rotterdam, gebouwde
deur voor de in aanbouw zijnde sluis
te IJmuiden in de eerste helft van
Juni van daar naar de bestemmings
plaats worden overgebracht. Zooals
bekend liggen twee deuren reeds eeni-
gen tijd gereed om, zoodra het werk
zoover gereed is, te worden geplaatst.
WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS 1928
In aansluiting op vroegere bekend-
making en kan thans worden medege
deeld, dat de in dit jaar uit te geven
serie weldadighedszegels de beelte
nissen zal dragen van Chr. Huijgens,
Boerhaave, Minchelers en prof. Lo-
rentz.
HET MITRAILLEUR-ONGELUK.
In verband met het mitrailleuronge-
iuk te Budel, veroordeelde de Krijgs
raad te 's-Hertogenbcsch gisteren den
sergeant-majoor van L. tot 14 dagen
Binnenland.
De algemeene vergadering der Ver.
voor Chr. Volksonderwijs.
Chr. Geref. Predikantenconferentie
te Apeldoorn.
De jaarvergadering der Ver. voor
Chr. Nat. Schoolonderwijs.
Het vliegplan van Van Lear Black.
Buitenland.
Rede van president Coolidge.
Een succes der Zuidelijken in China.
Japansche opmarsch in Mandsjoerije
De Roemeensche boerenpartij zal
een eigen parlement vormen.
Venizelos zal een ultimatum aan de
royalisten stellen om de republiek
voorgoed te erkennen.
De maatregelen tot opsporing van de
„Italia*.
Een communistisch complot om
Formosa zelfstandig te maken ontdekt
8—BHEM—fflUlil Hraamr
gevangenisstraf voorwaardelijk met
een proeftijd van een jaar en den ser
geant van E. tot 1 week hechtenis
onvoorwaardelijk.
DE MOORD TE MIDDELBURG.
Op Vrijdag 8 Juni zal voor de recht
bank te Middelburg worden behandeld
cie zaak tegen de vrouw, die beschul
digd wordt, haar blinden man door
vergiftiging om het leven te hebben
gebracht.
HET LOODSWEZEN NAAR DEN
HOFWEG.
Naar verluidt, zouden bij de fusie
der Departementen van Marine en
Oorlog tot één Departement van De
fensie, de bureelen van het Loodswe
zen enz., thans gevestigd in het De
partement van Marino, gevestigd wor
den in de hulpgebouwen aan den Hof
weg, waarin thans militaire bureaux
zijn ondergebracht en waarin vroeger
een tijdlang het Departement van Ar
beid was gehuisvest.
Dr. A. KUYPERSTICHTING.
Verschenen is het verslag over 1927
van de Dr. A. Kuyperstichting.
Het verslag begint met te constatee-
ï'cn, dat 1927 zonder schokkende voor-
allen voor de stichting verliep. Het
tistuur bleef ongewijzigd. Behoudens
een wijziging in het ondergeschikt
personeel ook het Centraal Bureau.
Uitvoerig wordt de uitbreiding en de
reorganisatie van de bibliotheek be
schreven.
Aangekondigd wordt een beknopt
samenvattend handboek over gemeen
tepolitiek. Melding wordt gemaakt
van het plaatsen van het restant der
beschikbaar gestelde som van f 8000,
ten behoeve van de noodlijdende Anti-
Rev. pers.
Uit het financieel verslag blijkt, dat
i millioen bijna vol is, n.l. f 998033.15.
Uit het voordeelig saldo kon ongeveer
de helft van de houwrekening, n.l.
f 10.569,35 worden afgeschreyen.
De Commissie van onderzoek der
rekening rapporteert dat in 1927 nog
werd ontvangen aan giften f 150,65
maar dat van het Hoofdcomité geen
gelden meer werden ontvangen en
geen aanwijzingen bestaan dat nog
meer ontvangen zal worden.
Een financieel kerngezonde instel
ling, die nuttige arbeid verricht.
POLITIE-EXAMEN.
Het examen tot verkrijging van het
Diploma van Ambtenaar van Politie
(agent van politie, veldwachter, enz.),
uitgaande van den Bond van Christe
lijke Politie-ambtenaren in Nederland
vond Dinsdag en gisteren te Utrecht
plaats in het gebouw voor Christelijke
Sociale Belangen.
Voor dit examen hadden zich 9 can-
didaten doen inschrijven, waarvan op
Dinsdag 29 Mei 5 en op 30 Mei 4 zijn
geëxamineerd.
Geslaagd 3 candidaten, n.l. S. de
Jong te Scharnegoutum; C. Ligtvoet,
te Haarlem en J. Moerman te Rotter
dam. Afgewezen 2 candidaten.
De -uitslag van het gisteren gehou
den examen is nog niet bekend ge
maakt.
CHRISTELIJK NATIONAAL
ZENDINGSFEEST.
Op het Nationaal Zenuingsfeest. i
Yv'oonsdag 4 Juli te Middaihten
De Steeg wordt ge hou'en, zal Dr
t ammerts van Bueren, van Zetten,
openingsrede houden. Dr. C. YV.
baron van Boetzelacr van Dubheldi
werd door ongesteldheid verbindt
