CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
P** JAARGANG
DINSDAG 15 MEI 1928
NUMMER 2430
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weekf 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Gewone Adrertentiên per regel 22'cent
Ingezonden Me de deelingen dobbel t&riei
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden* worden da-
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden
Postbox 20 Postgiro 58936
Teleioonnummer 2778
Aangesloten op het Streeknet Lisse
Der jarige heil.
Dat de 25e jaardag-van de Rotter
dammer op vandaag de algemeene
aandacht zou trekken was te verwach
ten.
Wie het jubileumnummer zag moest
getuigen, dat aan den Goudschen Sin
gel een stuk werk verricl t wordt waar
men eerbied voor moet hebben.
De Rotterdammer heeft begrepen,
dat wanneer ons volk, ons Christen
volk de courant niet weet te waardee-
ren, zooals het ander werk waardeert,
dat dan de Pei% door eigen energie
zich een plaats moet veroveren.
Onze Nieuwe Provinciale Groninger
Courant zeide het zoo juist:
„Het beginnen met een antirevo
lutionair dagblad. Dat is oen onder
neming. Want laat het ens maar
erkennen hier ligt een zwakke
plek voor ons christelijk volk. Het
heeft hart voor de dingen, die in ge
hoorzaamheid aan de goede begin
selen werden verricht. Het heeft
moed getoond, toen het er om ging,
om het kind te geven de school, die
het als kind des verbonds behoeft.
Het heeft op kerkelijk en op school
gebied een energie ontwikkeld, die
ook den tegenstander achting af
dwong. Het heeft op sociaal terrein
zijn roeping ook begrepen. Het heeft
op allerlei ander terrein zich een
wakker en vaardig volk betoond.
Wij kunnen er Hem, Die dit alles
gaf, niet genoeg voor danken. Maar
onder dat alles is het in één opzicht
menigmaal traag en onhandelbaar
geweest. En dat is ten aanzien van
de pers.
Ons Christenvolk heeft le neutra
le. de vrijzinnige courant niet willen
loslaten. Het is daartoe slechts met
moeite gebracht. Daar zijn allerlei
vergoelijkende woorden voor te
zeggen, wij weten het wel, en wij
veroordeelen ook niemand. Wij con-
stateeren slechts".
De Rotterdammer is doorgegaan ook
toen de Tjelen ,die men dacht te win
nen als bedillende zeelui aan den wal
bleven staan. Daar is geworsteld, ge
leden en gebeden ende overwin
ning behaald.
Ook wij zien hoe langer hoe meer
in, dat de Courant een strijd moet voe
ren met de middelen die op haar eigen
terrein liggen. Ook dan wanneer velen
haar den rug toekeeren moet zij toch
doorgaan. Dan zal het eindelijk wor
den wat in Rotterdam thans bereikt is
dat men do courant erkent als een
noodzakelijk onontbeerlijk middel
voor propaganda van onze beginselen.
De Rotterdammer is ons een voor
beeld, een bemoedigend voorbeeld.
Der jarige heil.
Toch kermis.
Wordt overal de kermis afgeschaft,
of worden althans pogingen daartoe
aangewend, in Den Haag wordt nog
steeds een kermis aangehouden. In
den Haagschen Dierentuin wordt elk
jaar een z.g.n. „Voorjaarsfeest" ge
vierd, dat echter een complete kermis
is en niets anders. De Dierentuin
biedt deze weken dezelfde kermis
vermakelijkheden die ook overal el
ders worden aangetroffen.
Zweefmolens, luchtschommcls, glij-
en jachthanen, schiet- en werptentcn;
nougat- en poffertjeskramen en nog
veel meer vermakelijkheden lokken
er met hun felle kleuren en aanprij
zende opschriften de bezoekers om
binnen te gaan. En wat men op geen
enkele andere kermis aantreft, zijn de
gratis variété-voorstellingen, die 's
middags om het half uur in de groote
zaal worden gegeven.
't Is wel opmerkelijk, dat deze ker
mis zoo'n taai leven heeft. Zit het 'm
misschien in den naam?
Teekcn des tijds.
Het Handelsblad vestigt de aan
dacht op het volgende:
In een Fransch blad wordt bespro
ken de ongelijkheid in betaling van
twee muziekkapellen, die tegelijkertijd
in een hotel te Parijs speelden, de een
bestaande uit eerste-rangs musici met
cónservatoriumopleiding, de andere,
een Jazzband, uit negers. Beide orkes
ten waren even groot, maar de Jazz
band ontving het dubbele van hetgeen
de blanken beurden, terwijl de negers
nog over onvoldoende betaling klaag
den. Een teekenaar bracht het geval
aldus in beeld. Een musicus is bezig,
zich het gelaat zwart te maken. Zijn
zoontje, die dit ziet, roept uit: „Hal
pappie wil ons eens laten lachen".
Neen. mijn jongen", antwoordt de
vader, „ik moet zorgen, dat we te eten
hebben".
inderdaad een treurig teeken des
tijds en wel om twee redenen. Ten eer
ste dat men zoo smakeloos is gewor
den, dat de Jazz wordt verkozen boven
betere muziek. Maar in de tweede
plaats omdat hier uit ook spreekt een
trek naar het vreemde; wat van buiten
komt wordt beter geacht.
Onze internationale tijd heeft eigen
aardige internationale gebreken.
STADSNIEUWS.
VEREEN. CHR. ONDERWIJZERS.
Vergadering van de Vereeniging
van Chr. Onderwijzers en Onderwijze
ressen in Nederland en Overz. Bezitt.
op 12 Mei 1928.
Daar de voorzitter wegens ziekte zij
ner echtgenoote verhinderd was en de
2de voorzitter wat later kwam, nam
de heer Zijlstra de leiding der verga
dering.
Na 't zingen van Ps. 91 1 ging hij
voor in gebed, waarna gelezen werd
Ps. 91.
De notulen werden goedgekeurd, al
leen werd de opmerking gemaakt, dat
de vorige keer niet de heer De Boer,
doch diens vrouw ongesteld was.
Ingekomen was een schrijven van
den heer Bleuzé, betreffende de foto.
Deze is schitterend geslaagd en wordt
bij 12 stuks a f 1.50 p»-»* stuk; bij 24
stuks f 1,25 per stuk; bij 35 of meer
f 1 per stuk geleverd.
.Daarna verkreeg, van den inmiddels
gearriveerden 2en voorzitter, de heer
Wirtz, het woord voor zijn referaat:
„De opvoeding op het Congres te Lo
carno". Dit werd gehouden van 315
Aug. 1927. Het was een wereld-congres
waaraan 1200 personen deelnamen,
vv.o. 20 uit Nederland. De voorstanders
van een Bijheische opvoeding waren
niet vertegenwoordigd, wel die alles
willen bouwen op de wijsbegeerte.
Toch moeten wij ons niet van de stroo
mingen onzer dagen willen afmaken
door te sprekon van Montessorigedoe
en Daltongescharrel, maar evenals
vroeger door ons geschiedde, kennis
nemen van die zaken en het goede be
houden. Het Congres te Locarno was
het vierde, van dien aard en mocht
zich in tóenmende belangstelling ver
heugen: 1200 deelnemers. De andere
drie hadden er respect. 100, 300, 50C.
Wij hebben als Elia rok te letten op
dit wolkje, daar de opvoedkundige
wereldcongressen al grooter worden.
Het moet ons: voorstanders van de
school aan de ouders goed doen, dat
behalve professoren en leeraars ook
ouders aanwezig waren. Daar spraken
niet alleen de mannen der theorie,
maar ook de toepassers dier theorie.
Gebleken is wel, lat de eeuw der ver-
methodieking achter den rug ligt.
Toen de Bijz. school nog maar in op
komst was, bepaalden de examens
zich in hoofdzaak tot algemeenheden.
Naarmate de Bijz. school bloeide was
men genoodzaakt zich meer reken
schap van eigen standpunt te geven en
wordt nu niet meer als hoofdfeit be
schouwd de volgorde va: moeilijkhe
den in een bepaalden cursus, maar het
beginsel dat aan de opvoeding ten
grondslag ligt. Bij de nieuwe opvoe
ding gaat het om de beginselen, niet
om een enkele methode en ook hier
geldt: Beproeft alle dingen en behoudt
het goede; beproeft de geesten. De
Roomschen verstaan dat ten onzent
zeer goed, zie bijv. hun uitgave: „Ons
eigen blad". Dat toch let op de school-
beweging onzer dagen, op experimen
ten enz. en toetst die aan eigen begin
sel, om dan te gebruiken of in te grij
pen tegen afdwalingen. Locarno staat
niet op zichzelf, zie bijv. de oprichting
van de Psych.-paedag. Polikliniek on
der leiding van Hamaecher, die zich
ten doel stelt raad en hulp te bieden
bij geestelijke moeilijkheden. En zul
len wij nu meedoen of niet? Er werd
te Locarno gewerkt, bijna 2 weken
met noesten vlijt 3 maal per dag ver
gaderd, zelfs werd de Zondag daar
voor misbruikt.
Wij moeten dus meedoen en kun
nen dan meteen daar tegen protestee
ren.
Het congres ging over deze vraag:
wat moet men in de opvoeding onder
vrijheid verstaan en dit toegepast op
heel het leven. Is de vrijheid doel of
middel (Vrijheid heeft hier niets uit
staande met ongebondenheid). Het
antwoord was: moet middel zijn.
In de opvoeding is vaak een middel
een doel om tot een verder doel te ge
raken, zie bijv. wat Paulus aan de Ga
laten schrijft, waar de vrijheid een
doel werd voor een ander doel.
Dat het congres niet een slappe,
tuchtlooze opvoeding wil, merken we
wel aan uitspraken: „De school der
gehoorzaamheid"; „Door discipline
tot vrijheid".
Was vroeger bij een leerplan de tijd
een vaste factor, thans wil men de be
paalde taak; de tlkl en het hoe dient
echter vrij te zijn. Niettemin blijft een
vast plan noodig, al zijn de individuee-
le neigingen vrij. En 't resultaat? Een
directrice van een inrichting waar
2000 meisjes waren, stelde later eens
een enquette in, die toonde dat allen
vol lof waren over het Daltonstelsel,
daar het hun zelfstandig werken had
geleerd.
Ken volgend Congres wordt in 1929
gehouden te Kopenhagen in.... 't Es
peranto
Spreker vertelt nog een en ander
omtrent den groei van die taal. Nog
werd op het congres de waarschuwing
vernomen niet alles zoo maar over te
nemen, doch rekening te houden met
eigen toestanden.
Het verslag van dit Congres ver
scheen in 't Fransch, Duitsch en
Engelsch.
Op dit mooie onderwerp volgde een
levendige discussie, die zelfs in de
pauze werd voortgezet.
De voorzitter bracht den inleider
den welverdienden dank der vergade
ring.
Na het verder afdoen der zaken van
dien avond werd door den heer Zijl
stra geëindigd met dankzegging.
CORRESPONDENT „HET VOLK
Naar Het Volk mededeelt is de cor
respondent voor Leiden van dit S.-D.
orgaan, de heer Van Stralen, ongesteld.
Zoolang de heer Van Stralen ziek
js zal het correspondentschap wor
den waargenomen, voor wat betreft de
vereenigingsberichten, door den heer
Jongeleen, Javastraat 56.
De heer Van Eek zal dien tijd voor
het raadsverslag zorgen.
SCHIETOFENINGEN
VELDARTILLERIE.
Het Ge regiment veldartillerie alhier
zal van 12 tot en met 23 Juni schiet
oefeningen houden in de legerplaats
bij Oldebroek en daartoe van 6 tot en
met 12 Juni daarheen marcheeren.
Van G op 7 Juni wordt nachtkwartier
gehouden te Vechten en Bunnik.
ZOMERDIENSTREGELING
N.Z.H.T.M.
Wij ontvingen een zomerdientsrege-
ling van de lijnen der N.Z.H.T.M. In
een handig boekje is hier de volledige
dienst, zooals die lieden in werking
treedt, van alle lijnen der Maatschap
pij samengebracht. Het titelblad wordt
door een „blauwe" tram verlucht het
geen de uiterlijke verschijning aan
trekkelijk maakt.
PROF. DR. A. EEKHOF EN MR. DR.
J. SCHOKKING NAAR AMERIKA.
Prof. Dr. A. Eekhof, hoogleeraar in
de kerkgeschiedenis aan de Rijksuni
versiteit alhier, die op uitnoodiging
uit Amerika, de 300-jarige herdenking
van de stichting der Reformed Dutch
Church in Amerika, te New York, als
afgevaardigde van de Synode der Ned.
Herv. Kerk, zal bijwonen, vertrekt he
denavond per s.s. „Rotterdam" naar
de Vereenigde Staten.
Prof. Eëkhof zal bij deze gedachte
nisviering tevens aanbieden de in oor
konde vervatte gelukwenschen der
Leidsche Hoogeschool, waar de stich
ter der Kerk, Jonas Michaëlius, in het
begin der 17de eeuw zijn opleiding ge
noten heeft.
Tegelijk met Prof. Eekhof vertrekt
hedenavond Mr. Dr. J. Schokking, bur
gemeester van Katwijk en lid van de
Tweede Kamer, naar Amerika, ter bij
woning van deze 300-jarige herden
king.
Voorts vernemen wij, dat de presi
dent van Amerika, Calvin Coolidge, de
feestelijke herdenking officieel met 'n
rede zal besluiten.
WETHOUDER J. SPLINTER.
Men verzoekt ons, belanghebbenden
er opmerkzaam op te maken, dat de
Wethouder van Fabricage, de heer J.
Splinter Gzn., uitsluitend te spreken
is ten Raadhuize.
BIOSCOOPWET EN ZONDAGSWET.
Hedenmorgen is door Mr. Marchant,
als raadsman optredend voor de bios
coop-exploitanten hier ter stede, die
terecht hebben gestaan terzake het
geven van bioscoop-voorstellingen op
Eersten Paaschdag, cassatie aangetee-
kend tegen het veroordeelend vonnis
van den kantonrechter alhier.
JUBILEUM LEIDSCHE DUINWATER
MAATSCHAPPIJ.
lieden was 't 50 jaar geleden, dat de
Leidsche Duinwater Maatschappij in
exploitatie kwam.
Waar door II. H. Commissarissen
de wensch was kenbaar gemaakt om
dit feit niet op grootsche wijze te
herdenken, had hedenmorgen in intie-
men kring de huldiging plaats van
Commissarissen en den Directeur,
door het personeel, in het kantoorge
bouw. Stationsweg 12, alhier.
Om elf uur heden morgei, werden
Commissarissen en Directeur door
liet personee' in een der kantoorloka
len ontvangen, waarna allereerst het
woord werd gevoerd door den heer M.
Tegelaar, boekhouder der Maatsch.
Spreker bracht in herinnering het
feit, dat voor 50 jaren, nadat vele
moeilijkheden waren overwonnen, op
15 Mei 1878 de drinkwaterleiding voor
Leiden was opengesteld. Hij bracht
Kulde aan de nagedachtenis van de op
richters, wijlen de heeren mr. Willem
van der Vliet en mr. Charles Bosch
Reitz, de grondleggers voor de stich
ting van de Leidsche Duinwater Maat
schappij en aan het toenmalige ge
meentebestuur van Leiden. Mede on
der de Technische leiding van wijlen
den heer C. J. van Spall, werd de wa
tertoren te Katwijk aan den Rijn ge
bouwd en kwamen diverse inrichtin
gen tot stand, Lm het water aan het
zand te onttrekken.
Vervolgens bracht spreker dank
voor al hetgeen, dat door de Maat
schappij voor haar personeel was ge
daan. Er was dan ook geen betere ge
legenheid voor het personeel om van
zijn dankbaarheid blijk te geven dan
op dezen dag.
Daarop bood spreker aan de Maat
schappij een tegeltableau, voorstellen
de de verschillende gebouwen, machi
nes uit vroegeren eh tegenwoordigen
tijd, zoomede de foto van de oprichters
de heeren mr. Willem van der Vliet
en Charles Bosch Reitz, met een oor
konde, vermeldende de namen van de
gevers, aan.
Hierna werd het woord gevoerd door
den president-commissaris, den heer
N. C. F. van Ginkel, die namens het
College van Commissarissen en den
Directeur, dank bracht voor het hul
deblijk, door het personeel aangeboden
Spreker memoreerde nog eenige fei
ten uit het verleden der Maatschappij
en deed ten slotte de mededeeling ,dat
Commissarissen en de Directeur had
den besloten, ter gelegenheid van de
50-jarige exploitatie der Maatschappij
aan het personeel een gratificatie te
verleenen.
Tevens werd nog het woord gevoerd
door den Directeur, den heer Ch. van
Spall, die zich eveneens zeer ingeno
men betoonde voor het aan de Maat
schappij geschonken huldeblijk. Spr.
gaf nog een kort overzicht van de ge
schiedenis van de Maatschappij, gedu
rende de afgeloopen 50 jaren, prees de
goede verstandhouding tusschen be
stuur en personeel en sprak den
wensch uit, dat deze aangename om
gang onderling nog vele jaren moge
blijven voortduren.
Daarop werd de eerewijn rondge
diend, terwijl morgenavond in de za
len van De Burcht door de Maat
schappij aan haar personeel een feest
avond zal worden aangeboden.
GEREF. STADSEVANGELISATIE.
Op verzoek van de Commissie voor
Stadsevangelisatie der Geref. Kerk,
verwijzen we naar een advertentie in
dit no. betreffende een spoedvergade
ring op morgenavond.
OPENING NIEUW SPORTTERREIN.
Aanstaande Zaterdagmiddag te 2 uur
zal de officieele opening plaats hebben
van het nieuwe sportterrein bij de Wil-
helminabrug, waarbij de exploitatie zal
worden overgedragen aan de afd. Leiden
van de Ned. Bond voor Lichamelijke Op
voeding. De opening zal een eenigszins
feestelijk karakter dragen. Dan zullen n.l.
de gymnastiekverenigingen Brunhilde,
Concordia, Excelsior, Wilskracht en Genie
uit Leiden, Houvast uit Alphen en de
Korfbalvereniging Fluks op sportgebied
een demoustratie geven.
De toegang is vrij.
HULPBANK MAATSCHAPPIJ VOOR
WELDADIGHEID.
Tot bestuursleden van de Hulpbank der
Mij. voor Weldadigheid zijn gekozen de
heeren J. Baak, voorzitter, J. P. J. G. van
Blarikom, secretaris en v. d. Heide, pen
ningmeester.
ONDERHANDSCHE AANBESTEDING.
Door den architect B. Huurman is bij
onderhandsche aanbesteding opgedragen
het bijbouwen van een nieuwe fabriek,
een ververij, een spinnerij en kolenopslag-
plaats bij de bestaande gebouwen der fa.
Joh. Parmentier, aan de firma Th. G.
Barthen en Zoon, aannemers alhier.
BINNENLAND.
TOESLAG D TREINEN VERLAAGD.
Ingaande 15 dezer is de bijslag in
de D-treinen op de Nederlandsche
Spoorwegen voor alle klassen, dus ook
voor de derde klasse, 1 in. den trein
of 90 cents aan het loket.
De reizigers 3de klasse hebben <l|
ook recht van toegang in de restaura
tierijtuigen.
FILM-TENTOONSTELLING.
Gisteravond is op de internationale
tentoonstelling op filmgebied in Den
Haag de 15000ste bezoeker do controle
gepasseerd.
Hij kreeg een geschenk.
Binnenland.
Aardbeving in de residentie Banjoe-
mas op Midden-Java.
De toestand van Dr. J. G. Scheurer
ernstig.
De uitzending van persberichten op
den Kootwijkschen zender.
Prof. Dr. A. Eekhof en Mr. Dr. J.
Schokking vertrekken hedenavond
naar Amerika.
Buitenland.
Japan is voornemens ook Peking te
bezetten.
Verscherping van het conflict in de
Rijnscheepvaart.
Bomaanslagen te Sofia.
Dr. Stresemann is ernstig ziek.
Litauen verklaart het Poolsche ont-
werp-verdrag niet te kunnen aanvaar
den.
GRONDBELASTING.
In de maanden Maart en April wordt
aan vele eigenaren van gebouwde en
ongebouwde perceelen bericht gezon
den van een gedane meeting of schat
ting, terwijl in die kennisgeving ver
wezen wordt naar de secretarie der ge
meente, alwaar men in veel gevallen
„niet geheel voldaan terugkeert.". Het
is niet ondienstig, hierover een en
ander mede te deelen, zonder in bij
zonderheden af te dalen.
De grondslag der grondbelasting
zijn de gebouwde en ongebouwde per
ceelen, welke men administratief te
rugvindt in het kadaster. Het kadaster
geeft door kaarten en registers een
voorstelling eener kadastrale gemeen
te, die niet in alle gevallen parallel
loopt met de burgerlijke gemeente.
De gegevens zijn verkregen door
meting en schatting en alle perceelen
zijn afzonderlijk aangegeven door een
sectie en nummer.
Het kadaster is ingericht voor een
juiste regeling van de aanslagen in
de Grondbelasting; het doet daarnaast
dienst bij eigendomskwesties, hypothe
ken, waterschappen, bij belastinghef
fingen, als b.v. verlichtingsbelasting,
enz.
Het kadaster bestaat uit kaarten,
waarop de perceelen voorkomen met
vermelding van sectie en nummer. Re
gisters, waarin de perceelen nader zijn
omschreven met vermelding van eige
naars), grootte en belastbare op
brengst, gebouwd en ongebouwd ge
splitst.
Elk blad heeft een afzonderlijk num
mer, artikel v. d. legger genaamd. De
ze registers noemt men officieel de
„leggers" van het kadaster.
Verder is er nog een alphabetisch
register, vermeldende de namen der
eigenaars met verwijzing naar het ar
tikel der leggers en een verzamelkaart
waarop de kadastrale gemeente in
haar geheel voorkomt.
Men ziet, dit is dus keurig geadmi-
nistrateerd. Het kadaster berust bij
den bewaarder der Hypotheken en van
het kadaster, terwijl een dubbel hier
van berust ter secretarie der gemeente,
waartoe de kadastrale gemeente be
hoort, en waar men ze kan raadplegen
tegen eventueel te betalen leges,
wat meestal zeer gering is, terwijl dit
aan het kadaster zelf vrij duur is.
De kaarten, in de officieele term
„plans" genaamd, worden jaarlijks
tusschen November en April bijge
werkt..
Alle ongebouwde of gebouwde per
ceelen worden na schatting en meting
op het kadaster gebracht en als door
splitsing, bijbouw, enz., veranderingen
plaats hebben, wordt dit dan zoo noo
dig na hermeting en herschatting op
de kadasters aangeteekend.
Met deze nieuwe meting en schat
ting komt dus vaak wijziging in de
belastbare opbrensgt.
Deze uitkomst der gedane meting
en (of) schatting wordt ter kennis ge
bracht van den betrokken eigenaar,
met de mededeeling, dat er gelegen
heid bestaat, hiertegen bezwaren in te
dienen hij Ged. Staten.
Om echter te beoordeelen of de be
lastbare opbrengst juist is geschat,
komt men dan naar de secretarie, al
waar men iemand niet volkomen kan
inlichten, omdat de schatting naar een
ingewikkeld systeem plaats heeft en
men op vergelijkingen af moet gaan.
„Op de secretarie weet men ook nooit
wat", wordt dan vaak gezegd, en men
berust dan maar, omdat men cr niet
uit kan komen.
De belasting wordt geheven naar de
gemiddelde opbrengst der eigendom
men. De wet noemt deze opbrengst:
„belastbare opbrengst".
