CHRISTELIJK DAC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
?d' JAARGANG
D'NSDAG 24 APRIL 1928
NUMMER 2418
ODRANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week 1,0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22V« cent
Ingezonden Mededeelingen dobbel tarief
Bij contract belangrijke rednctie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Arie Mulder, f
De heer A. Mulder, oud-wethouder
der gemeente Leiden, is niet meer.
Hedenmorgen bereikte ons het be
richt, dat onze vriend en broeder, de
heer A. Mulder, gisteravond na een
korte ongesteld eid, aan den tcriug der
zün'en .s ontrukt.
Hoewel de dood steeds komt als een
dief in den nacht, waren toch èn de
overledene èn zijn familie op zijn ver
scheiden voorbereid.
Ja, ook de hèer Mulder zelf was
zich zijn toestand volkomen bewust en
hem is de genade verleend, om door
het Tn Tfii*is€tis met volle hel
derheid van geest, den dood dien
koning der verschrikking blijmoedig
tegen te gaan.
Met bewustheid mocht hij daarvan
op zijn kort ziekbed getuigenis geven.
Welk een rijke vertroosting ligt
daarin voor de bejaarde weduwe en
voor zijn kinderen, van wie een be
minde echtgenoot en geliefde vader is
weggenomen.
In den heer Mulder daalt een man
ten grave, die tot de oude garde be
hoorde.
Hoevelen zijner medestrijders zijn
hem reeds voorgegaan in den dood.
Wij gedenken aan hen met weemoed
en dankbaarheid, nu wij staan aan het
doodsbed van één hunner.
Mannen als Dr. den Houter, A. J. v.
Hoeken, van Kempen, Pera, P. J. Mul
der etc., zij allen zijn onzen thans ont
slapen broeder A. Mulder reeds voor
gegaan. Al deze mannen, die voor de
eere van Gods naam hebben gestre
den op het publieke terrein des levens,
ziin niet meer. Zij hebben den strijd
volstreden en zij rusten van hunne
werken.
Dankbaarheid vervult ons hart als
wij gedenken, wat zij allen voor de
zaak van Gods Koninkrijk hebben mo
gen doen.
En onze bede stijgt op, nu wij deze
oude garde van ons zien gaan: houdt
Gij, o Heere, onder ons Uw werk in
stand, ja het werk Uwer handen, be
vestig dat. K.
Niet tactisch.
In Egypte werkt reeds lang onder
de Mohammedaansche geleerde wereld
Zendeling Dr. A. Zwemer, een Neder
lander van geboorte, indien wij ons
niet vergissen, die echter is uitgezon
den door een Amerikaansche Zen-
dingsvereeniging.
Dr. Zwemer staat bekend als uiterst
vrijmoedig in zijn bestrijding van het
Mohammedanisme. Dat is o.a. geble
ken toen hij eenige jaren geleden in
Ned. Indië was en hier en daar op
trad.
In Egypte zelf heeft hij ook meer
malen van zich doen spreken. Nu weer
lazen wij het volgende bericht:
Traciaatjes in Moskeeën. De Egyp
tische Minister voor Godsdienstige In
stellingen heeft aan de Amerikaansche
legatie te Cairo gevraagd tusschenbei-
de te komen, teneinde den Amerikaan-
schen zendeling Dr. A. Zwemer, te be
wegen zijn vergunning terug te geven
voor het bezoeken van moskeeën, daar
hij er tractaatjes verspreidt.
Wij meenen dat hiermede de positie
van Dr. Zwemer en n het algemeen de
positie van de Zending in groote moei
lijkheden is gebracht. Wat zal de Ame
rikaansche legatie doen? Aan het ver
zoek gevolg geven, dat staat gelijk met
het tegenwerken van de Zending en
zal zeker in Mohammedaansche krin
gen als zoodanig worden opgevat. Het
verzoek weigeren beteekent een opzet
telijk verscherpen van de verhouding.
Vermoedelijk zal de Amerikaansche
legatie trachten de gemoederen tot be
daren te brengen en daarnaast den
heer Zwemer trachten te bewegen tot
eenige toezegging.
Dat alles had voorkomen kunnen
worden door een voorzichtiger en ge
matigder optreden. Ook het nu gebeur
de feit zal vermoedelijk wel met zoo
danige andere feiten omgeven zijn, dat
er deze actie uit voortkomen moest.
Wij meenen dat o.a. de Gerefor
meerde Zending in Solo, dat eindelijk
voor de Zending geopend werd, heel
wat tactischer is opgetreden. En
vermoedelijk meer zegen daarop ont
vangt.
STADSNIEUWS.
HULDIGING
H. M. DE KONINGIN-MOEDER.
In overleg met Mevr. Van Karne-
beek richt de echtgenoote van den
burgemeester, Mevr. Van de Sande
Bakhuyzen een eere-comité op, in ver
band met de huldiging van de Konin
gin-Moeder, ter gelegenheid van haar
50-jarig verblijf in ons land.
A. MULDER f
Na een ongesteldheid van enkele
weken is gisteravond te half 12 op
ruim 72-jarigen leeftijd overleden de
heer A. Mulder, oud-wethouder van
fabricage der gemeente Leiden.
De heer A. Mulder werd 28 Decem
ber 1855 te Oegstgeest geboren, in het
zelfde huis, of althans op hetzelfde
terrein, waar het huis, thans door hem
bewoond, staat.
In 1898, toen Leiden gedeelten van
de omliggende gemeenten annexeerde,
werd ook de heer Mulder Leidenaar.
Reeds toen hij nog tot de gemeente
Oegstgeest behoorde, maakte de heer
Mulder deel uit van het bestuur der
A. R. Kiesvereeniging aldaar, welke
vereeniging destijds werd gepresideerd
door den bekenden Prof. Dr. H. W.
Bakliuys Roozeboom, met wien de
overledene steeds op vriendschappe
lijke wijze in het belang onzer partij
mocht samenwerken.
Na de annexatie deed ook de Anti
revolutionaire kiesvereeniging te Lei
den al heel spoedig een beroep op den
heer Mulder, en reeds in 1901 werd hij
tot lid van den gemeenteraad gekozen,
tegelijk met den heer Sytsma, de eeni
ge van de toenmalige raadsleden, die
thans nog deel van dit college uit
maakt. Beiden herdachten in 192G hun
25-jarig raadslidmaatschap.
In den raad bleek de heer Mulder
„the right man on the right place" te
zijn. Hij zocht zijn kracht niet in het
houden van lange redevoeringen, doch
zijn adviezen, waaruit bleek zijn door
zicht in de belangen der gemeente,
werden door zijn medeleden zeer ge
waardeerd. zoodat hij dan ook in 1923,
na de ontslagname van den heer J. de
Lange, tot wethouder werd gekozen.
Bijna vier jaar heeft hij deel uitge
maakt van het Dagelijksch Bestuur
onzer gemeente, tot hij zich, nadat
eerst reeds de heer Splinter als tijde
lijk wethouder in zijn plaats was op
getreden, tenslotte verleden jaar om
gezondheidsredenen genoodzaakt zag,
zich niet meer beschikbaar te stellen
voor het raadslidmaatschap.
Als wethouder hielp de heer Mul
der tal van belangrijke werken voor
bereiden en uitvoeren en was vooral
ook in het belang van den woning-
houw werkzaam.
Ook op ander gebied woekerde de
overledene met de talenten, hem ge
schonken en was hij in 't belang der
zaak van Gods Koninkrijk werkzaam.
Zoo maakte de heer Mulder, die in
1880 opgenomen was in den houthan
del van de fa. Gebr. Mulder, gedurende
tal van jaren deel uit van de Kamer
van Koophandel, zoowel in haar ouden
als in haar nieuwen vorm.
Van 1914 tot 1922 had de overledene
daar zitting voor de gemeente Leiden,
sedert 1922 namens het kleinbedrijf.
Verder was hij gedurende een reeks
van jaren bestuurslid van de A. R
Kiesvereeniging, de Geref. Schoolver-
eeniging, de Christelijke Kweekschool
en van het Miltair Tehuis, welke laat
ste inrichting hij als voorzitter diende.
Ook op het terrein van het Kerkelijk
leven was de heer Mulder werkzaam.
Gedurende 23 jaar diende hij de Ge
ref. Kerk alhier als diaken, en ook was
hij tal van jaren lid en voorzitter van
de Commissie van Administratie.
Zoo heeft de heer Mulder op veler
lei levensterrein zijn krachten en toe
wijding gegeven waar die gevraagd
werden, en thans is hij ingegaan in
het Vaderhuis met de vele woningen,
heeft hij de Sabbathsruste gevonden,
die overblijft voor het volk van God.
Trooste de Heere de weduwe en
kinderen in dit zoo smartelijk verlies.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot zal plaats hebben a.s. Vrijdag
middag 2 uur op de begraafplaats
„het Groene Kerkje" te Oegstgeest.
GEEN SPREEKUUR.
De Wethouder van Onderwijs, Mr.
Tepe. is verhinderd morgen spreek
uur te houden.
ONZE GROENTENVEILING.
Naar wij vernemen is vandaag, juist
op den dag, dat de veilingloods op de
Houtmarkt werd afgebroken, de Ko
ninklijke bewilliging op de statuten
van de nieuwe veilingvereeniging „De
Eendracht'' 'afgekomen.
keurd en is het dividend bepaald op
3 (v. j. 4) pet.
De heer J. de Graaf f te Wassenaar
werd als commissaris herkozen.
N. V. „NATIONAAL VEEM"
In de hedennamiddag gehouden
jaarlijksche vergadering van aandeel
houders der N. V. „Nationaal Veem
alhier zijn de jaarstukken goedge
CHR. KANTOOR -EN HANDELS
BEDIENDEN.
Gisteravond hield de afdeeling Lei
den van den Chr. Bond van Kantoor-
en Handelsbedienden in Prediker een
gewone ledenvergadering.
De opkomst was slecht.
Bij ontstentenis van den Voorzitter,
werd de Vergadering geleid door den
secretaris, den heer Hoogervorst, die
de samenkomst op de gebruikelijke
wijze opende, waarna direct begonnen
werd met de afhandeling van de agen
da.
Als afgevaardigde naar de algemee-
ne vergadering, die op 27 en 28 April
te Utrecht zal gehouden worden, werd
benoemd de heer H. M. Pont.
Daarna kwam in behandeling de be
schrijvingsbrief voor de Algemeene
Vergadering, waarover nog al eenige
discussie ontstond.
Betreffende de verschillende voor
stellen werd besloten de adviezen van
het hoofdbestuur op te volgen.
Tevens werd besloten, de aftredende
leden van het hoofdbestuur te her
kiezen.
De rondvraag leverde weinig belang
rijks op, waarna sluiting volgde door
den heer J. G. Snel met dankgebed.
HERSTELD.
De heer Snel, burgemeester van
Moordrecht, die ruim een maand ge
leden bij een auto-botsing onder Was
senaar vrij ernstig werd verwond,
heeft het Diaconessenhuis alhier her
steld kunnen verlaten.
Gisteravond, omstreeks 8 uur,
wilde de chauffeur P. S. uit Lisse, van
de luxe auto H 50173 hij den overweg
op den Rijnsburgerweg plotseling rem-
men, omdat de hoornen gesloten waren
Hij gaf echter bij vergissing vol gas
en reed daardoor op een aantal wach
tende personen in. Gelukkig werd nie
mand ernstig gewond, alleen werd het
rijwiel van de 15-jarige J. v. E. ernstig
beschadigd en klaagde deze over pijn
in den rug.
Er is proces-verbaal opgemaakt te
gen P. S.
Gisteravond te half 6 liepen op
de Turfmarkt de honden van een
groentenkar, terwijl de eigenaar A. S.
uit Sassenheim in gesprek was, zoo
ver achteruit,, dat het heele gespan te
water raakte.
Door een brugwachter werden met
behulp van het publiek de wagen en
de honden op het droge gebracht en
de groenten opgevischt.
Gisteravond viel in haar woning
aan de Stadhouderslaan de 20-jarige
Mej. M. van de trap, doordat deze uit
gleed. Zij viel met haar linkerhand
door een glasruit. Na eerst door een
dokter voorloopig verbonden te zijn,
werd zij door dezen met zijn auto ter
verdere behandeling naar het Acad.
Ziekenhuis meegenomen.
Ntiar wij vernemen, zal de heken-
de banketbakkerij en kokerij van den
heer G. A. Bots aan de Hoogewoerd,
met ingang van 1 Mei overgaan in
handen van den heer Deyselbloem te
Voorhout.
Gisterenmiddag ongeveer half 6
had op het kruispunt Noordeinde
Kort Rapenburg een aanrijding plaats
tusschen een wielrijder en een luxe
auto merk Citroen H 50008. De luxe
auto moest voor een uit het Noord
einde komende auto, eenige meters
achteruit. De wielrijder achter de auto
hoorde geen signalen, waardoor deze
de dupe werd. Het voorwiel kwam on
der de auto terecht, waardoor het voor
wiel en tevens de voorvork werd ge
broken. Een minnelijke schikking
werd onderling getroffen.
BINNENLAND.
DE KONINKLIJKE FAMILIE NAAR
HET LOO.
Naar wij vernemen, is de Koninklij
ke Familie voornemens in het begin
der volgende week haar verblijf op
Het Loo te vestigen.
HULDIGING
MR. A. J. A. A. BARON v. HEEMSTRA.
Toen het eenmaal werkelijkheid ge
worden was, dat mr. A. J. A. A. baron
van Heemstra naar het vaderland zou
vvederkeeren, kwam er, spontaan, in
geest en hart van vrijwel alle ambte
naren, die onder leiding van dezen
oud-gouverneur van Suriname moch
ten werken en thans in Holland toe
ven, maar ook niet minder sterk bij
hen, die Suriname in den tijd van zijn
gouverneurschap voor eenig doel be
zochten, het vaste plan op, den heer
Heemstra hij zijn wederkomst een
blijk te geven van aanhankelijkheid,
een klein bewijs, dat ook het kille
moederland de warmte niet heeft af
gekoeld van de gevoelens, die hen al
len in het tropenland tegenover den
toenmaligen bewindsman bezielden.
De verwezenlijking van dit plan is
gistermiddag geschied in hotel „Duin
en Daal" te Bloemendaal, waar baron
Van Heemstra zich met echtgenoote
en dochter geplaatst zag tegenover
een groote schare vrienden, welke
hem en de beide dames hulde en dank
kwamen brengen.
Het was de heer mr. dr. F. L. J. v a n
Haaren, gouvernementssecretaris
in Suriname, met verlof in Nederland,
die de rij der sprekers opende en op
de hieboven vermelde wijze het doel
dezer samenkomst uiteenzette. Spr.
riep weer voor den geest den onver-
moeibaren arbeid van baron Van
Heemstra voor het land en zijn bevol
king, de aangename wijze van werken
met zijn ambtenaren en zijn groote
welwillendheid als het de rechtmatige
belangen gold van ambtenaar of bur
ger, van Surinamer of van Nederlan
der; hij wees voorts op de eigen groote
werklust van den afgetreden gouver
neur, zijn bezielend deugdelijk opti
misme en op de zonnige gastvrijheid,
welke nooit ontbrak voor hem, die op
zijn roepstem overkwam, om zich per
soonlijk te overtuigen, dat Suriname
is het land, waar de natuur den bodem
heeft gezegend en op schier elk gebied
de toekomst tegenlacht, als slechts
een goed beheer en goede leiding de
vruchten weten aan te kweeken en
met de hulp van het kapitaal tot rijp
heid op te voeren.
Spr. bood de heer Van Heemstra een
gouden sigarettenkoker aan, alsmede
een zilveren inktstel, daarbij wijzende
op 't edele en duurzame van de meta
len, symboliek hier gebruikt als weer
spiegeling van de gevoelens der deel
nemers. De opdracht in den koker
luidt: „aan hunnen oud-gouverneur,
uit dankbaarheid voor genoten vriend
schap en gastvrijheid, oud-aimbtena
ren en bezoekers van Suriname 1921
1928"; een keurig album vermeldt de
namen der schenkers.
Verder wendde spr. zich tot mevr.
Van Heemstra, die zich ,naar hij zei-
de, steeds beijverd had om, ondanks
het vaak geschokt zijn der gezondheid,
voor iedereen het „ginds zijn" te ver
aangenamen en met een ieder mee te
leven, zoowel in droeve als in vreug
devolle dagen. Spr. bood mevrouw
Van Heemstra een zilveren schaal
aan voor bloemen en voor fruit.
Daarna richtte hij zich tot freule
Jacqueline Van Heemstra, wie hij
dank gebracht voor haar groote toewij
ding, zoodra het de belangen gold van
hen, in Suriname en wie hij als hul
deblijk een brillanten ring aanbood.
Prof. Grutterink wees er op,
hoe zij, die naar Suriname kwamen
met zuiver wetenschappelijke of tech
nisch wetenschappelijke doéleinden,
zonder Jachtige medewerking van 't
gouvernement niets hadden kunnen
bereiken. Doch tijdens het gouver
neurschap van baron Van Heemstra
hadden zij altijd den besten steun on
dervonden; spr. heeft daar zelf dank
bare herinneringen aan. Spr. wenschte
den heer Van Heemstra en zijn gezin
nog lange jaren van voorspoed toe.
Namens het Algemeen Nedtrlandsch
Verbond sprak jhr. mr. VonWeiler.
die dankte voor alles wat baron Van
Heemstra voor dit Verbond heeft ge
daan, waarhij hij speciaal noemde zijn
aandeel in de samenstelling van de
film „Suriname". Als stoffelijk blijk
van waardeering bood spr. een gouden
zakpotlood aan.
De heer P. J. Jager, oud-zeeoffi
cier, herinnerde in de eerste plaats
aan het eerste bezoek na den wereld
oorlog van den Nederlandschen oor
logsbodem H. M.'s „Zeeland", in 1922
aan Suriname gebracht. Aan de offi
cieren en equipage is toen een onver
getelijke ontvangst bereid.
Voorts besprak spr. zijn persoonlijke
samenwerking met baron Van Heem
stra inzake de oprichting van een
standbeeld voor H. M. de Koningin.
Nadat de heer R. Zuyderhoff
gesproken had namens de vereeniging
„Oost en West", sprak tenslotte de heer
S. da S i 1 v a, oud-districtscommissa
ris in Suriname, als „zoon des lands".
De enkele woorden die hij sprak,
maakten diepen indruk. „Alles wat in
Suriname eerlijk en oprecht is", zeide
hij, „dankt U voor alles wat U gedaan
hebt voor mijn vaderland".
Baron Van Heemstra dankte hierna
elk der sprekers, mede namens echt
genoote en dochter voor hun woorden
en voor de geschenken.
Nog geruimen tijd bleef men gezellig
bijeen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
CHRIST.-SOCIALE CONFERENTIE.
Van de Geref. Studentenbeweging.
Gedurende 't afgeloopen „weekend
is op kasteel „HardenbroelF' de Derde
Conferentie van de Geref. Studenten
beweging gehouden.
In zijn openingswoord releveerde de
voorzitter, de heer Anth. W. van Nes,
Binnenland.
Oud-wethouder A. Mulder overleden.
Verklaring van den Minister van
Bnitenlandsche Zaken over de Belgi
sche kwestie.
De Koninklijke familie gaat volgen
de week naar Het Loo.
De Burgemeester van Schiedam ern
stig ziek.
Buitenland.
Aardbeving in Griekenland; Corin-
the verwoest.
De uitslag der Fransche verkiezin
gen een succes voor Polncaré.
Het protocol inzake de gifgassen
door 5 staten geratificeerd.
Japan zal niet antwoorden op de
Chineesche protesten.
De arbitrale uitspraak in het conflict
in de Roermijnen is bindend ver
klaard.
de moeilijkheden die de G.S.B. in den
laatsten tijd had doorgemaakt en sprak
zijn blijdschap uit dat de ergste crisis
voorbij was en de conferentie kon
doorgaan.
De jeugd en de Chr. Sociale actie.
Dr. K. Dijk van Den Haag sprak
daarna over „De jeugd en de Christe
lijk sociale actie".
De jongeren, aldus spr., in den loop
van zijn referaat, zijn beter noch slech
ter dan vroeger, alleen anders. Het
klagen der ouders over de jongeren is
veelal een uiting van zwakheid om
dat de jeugd hen ontglipt. Er is echter
wel gebrek aan verantwoordelijk
heidsgevoel en roepingsbesef. De S.
D. A. P. gevoelde, dat zij de jeugd noo-
dig had, en leidt daarom door de A. J.
C. de jeugd op tot actieve S.D.A.P.ers.
Daarbij tracht zij de jeugd te doen be
seffen dat men daarbij het religieuse
ideaal niet behoeft te verliezen. Dit is
van groote beteekenis.
Hoe is nu de jeugd te bereiken?
Niet door afzonderlijke jeugdorgani
saties. 1. Breekt dit de eenheid van
vorming; 2e. ontstaat specialiseering in
standen, klassen en werkkringen; 3e.
de confessioneele organisatie wordt
gebroken; 4e. is er een tijdsbezwaar
gevaar voor een te veel. In de bestaan
de organisaties moet veel meer aan
dacht worden besteed aan de socia
le vraagstukken. Er moet contact zijn
tusschen jeugdorganisaties en vakver-
eenigingen. Hier is taak voor de gees
telijke leiders om vooral op de catechi
saties de jongeren te wijzen op hun
sociale taak.
De Chr. politieke partijen en het
sociale leven.
Zaterdagmorgen sprak de heer C.
S m e e n k, lid der Tweede Kamer,
over „Chr. Politieke Partijen en het
Sociale Leven".
In ons land, aldus spr.. zijn vier
Prot. politieke partijen. Het christelijk
beginsel moet echter zoo krachtig zijn
men gezamenlijk streeft naar een op
lossing. De verschillen tusschen A.-R.
en C.-H. van 1894 in sociaal opzicht
zijn allengs verdwenen .Beide partijen
staan princpleel tegenover het libera
le individualisme en staan sympa
thiek t.o.v. het organisatieleven dat
zich in de maatschappij ontwikkelt. 50
jaar geleden werden de arbeidsvoor
waarden tusschen patroon en werk
man individueel geregeld. Dit was
steeds noodlottig voor den arbeider.
Organisatie was noodig om de concur
rentievoorwaarden gelijk te maken.
De concurrentie der ondernemers kan
zich niet meer richten op arbeidsvoor
waarden maar moet zich richten op
technische ontwikkeling, .waardoor
verhooging van productie ontstaat en
een hoogere levensstandaard van de
massa. Dit leidde tot organisatie van
andere groepen. Er komt steeds meer
sociale gebondendeid. Ook de over
heid heeft een taak op sociaal terrein.
Tegenstellingen moeten verzacht.
Principieel heeft de overheid ook
het recht in te grijpen op de verdee
ling van den maatschappelijken rijk
dom Dit ook op grond van de Schrift,
al eischt onze tijd andere maatrege
len dan de toestanden in 't Oude Tes
tament. Dit is geen staats-socialisme,
daar dat principieel aan het Staatsge
zag grenzen stelt.
Is de maatschappij echter zelf in
staat regelingen te treffen, dan mag
de overheid niet ingrijpen. De grenzen
tusschen Staat en maatschappij zijn
niet scherp te trekken en veranderen
steeds. De Staat moet de maatschap
pelijke ontwikkeling leiden in de juis
te banen maar magr er nooit tegen
ingaan. De middelen van den Staat