CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
TRAGISCH ONGEVAL BIJ LEIDEN.
Belanorijkste nieuws in dit Nummer.
8,to JAARGANG
DONDERDAG TS MAART T928
NUMMER 2386
CODBANT
ABONNEMENTSPRIJS
Ld Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per weekj 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
Volgens de wet.-
In het Voorloopig Verslag van Je
Eerste Kamer over Hoofdstuk II der
Staatsbegrooting is een punt aange
sneden, dat nog heel wat pennen in
beroering kan brengen.
De Standaard en de Nieuwe Rotter-
damsche Courant hadden reeds gelijk
tijdig een beschouwing over dit onder
werp, n.l. de vergoeding voor het lid
maatschap van den Senaat.
De Standaard betoogt, aan de hand
van historische gegevens, dat de sa
menstelling van de Eerste Kamer niet
meer is een zoodanige, die haar stem
pelt tot een college van den geldzak.
Daarentegen komt de Nieuwe Rot-
terdamsche Courant er tegen op, dat
steeds meer de oude echte „democra
tische" gedachte, dat deelneming aan
het bestuur in vertegenwoordigende
colleges een belangelooze werkzaam
heid moet zijn, wordt opgeofferd.
„Eerbare mannen en vrouwen zoo
zegt de Standaard zijn het allen,
de leden van de Eerste Kamer. Edoch,
geldt voor allen het „eerlijk", voor
sommigen is ook het „arm maar
eerlijk" van toepassing.
Zijn de tijden veranderd wat be
treft het financieele aspect van de
Senatoren, ook met betrekking tot den
omvang der werkzaamhedeil kwam 'n
niet geringe wijziging.
Kwam vroeger de Eerste Kamer
slechts sporadisch bijeen, allengs dij
den de zittingen al meer uit. In den
begrootingstijd wordt weken achter
een beslag gelegd op do arbeidskracht
der afgevaardigden en uiteraard vor
dert de voorbereiding van de talrijker
wordende zittingen meer tijd dan voor
heen.
Van meer dan één lid worden zoo
geldelijke offers geëischt, die moeilijk
kunnen worden gedragen. Niet onbe
grijpelijk is het, dat de vraag rees, of
het breken met dezen toestand niet
wenschelijk is".
Hoewel ook de Standaard het mooi
zou vinden, wanneer de arbeid van -
onze volksvertegenwoordiging belange
loos zou kunnen geschieden, meent de
redactie, dat nochtans de omstandig
heden zoo zijn, dat onze Senaat niet
een uitzondering op den anderen regel
behoeft te zijn.
De Nieuwe Rotterdammer daarente
gen staat zoowel op technische als op
ethische gronden absoluut afwijzend
„Zoo als de vraag wordt ingeleid
zegt het blad is zij voor bespreking
nauwelijks vatbaar. „Eenige leden
meenden te moeten aandringen op het
toekennen van een vergoeding aan de
leden van de Eerste Kamer der Sta-
ten-Generaal lezen we daar. Maar
terecht wordt hiertegen opgemerkt,
dat toekenning van zulk een vergoe
ding met de Grondwet kwalijk te rij
men zou zijn. In tegenstelling tot het
geen voor de Tweede Kamer is be
paald: „De leden ontvangen een scha
deloosstelling" „benevens, volgens de
regels door de wet te stellen, vergoe
ding voor reiskosten", schrijft immers
art. 92, lid 3, ten aanzien van de Eer
ste Kamer slechts voor: „Zij (de leden)
genieten reis- en, verblijfkosten vol
gens de wetwaaruit valt af te leiden,
dat, moge al toekenning van een scha
deloosstelling of 'n vergoeding niet ex-
pressis verbis verboden zijn, zulk 'n toe
wijzing toch voor hen, die niet zoo
licht over de Grondwet denken, als de
„eenige leden'die iets later in het
voorloopig verslag aan het woord zijn,
tegen onze hoogste staatswet moet, ïn-
druischen. En het achterdeurtje, dat
„andere leden" voor hun door de
grondwet bezwaarde medeleden ope
nen, om, door verdubbeling van de ver
goeding voor de verblijfkosten, eene
soort van gecamoufleerde schadeloos
stelling ook aan de leden der Eerste
Kamer te verzekeren, lijkt ons toe
gang te verleenen tot een weinig waar-
digen weg.
De bedoeling van den grondwetge
ver is zoo wordt verder gezegd
dan ook zeer zeker geweest, dat het
lidmaatschap der Eerste Kamer zou
zijn een eereambt. De afschaffing van
de schadeloosstelling, die ook de leden
der Eerste Kamer oudtijds genoten,
valt samen met de vestiging van de
democratie in ons staatsrecht. Werke
lijke democratie staat of valt met de
geneigdheid der burgers, hun talenten
en werkkracht belangeloos beschikbaar
te stellen ter vervulling van het man
daat in de vertegenwoordigende col
leges, wanneer op die talenten en
werkkracht door de medeburgers een
beroep wordt gedaan".
Na er op gewezen te hebben, dat de
moderne democratie van ons parle
ment en van de staten en raden ge
maakt heeft Colleges, waarvoor men
alteen tegen goede betaling nog eeni
ge opoffering zich getroost, wordt min
of meer spottend opgemerkt:
„Vertegenwoordigers worden meer
en meer halfwas-ambtenaren. Men wil
zich wel aan de publieke zaak wijden,
maar: geld bij de vischt en het zal ons
niet verbazen, indien te eeniger tijd
voor de waarneming van het mandaat
georganiseerd overleg, maximum-ar
beidstijd en andere vakeischen zullen
worden gesteld door een Bond van
volksvertegenwoordigers".
Afgescheiden van de moeilijkheid,
die zich in het onderhavige geval voor
doet, dat de Grondwet alleen reis- en
verblijfkosten volgens de wet aan de
leden der Eerste Kamer toekent, zien
wij nog een belangrijk punt, dat noch
door de Standaard, noch door de Nieu
we Rotterdammer is aangeroerd,, doch
dat hierbij eveneens bespreking be
hoeft, Meer eh meer toch schijnen Ka
merleden, Gedeputeerden en Staten-
en Gemeenteraadsleden uitverkoren
voor de bezetting van winstgevende
lidmaatschappen en van vele vette
baantjes. Dat vooral is uit den booze.
Een behoorlijke belooning volgens
de wet is zeker niet onbillijk, als ze
noodig is. Maar een toeschuiven van
allerlei bijbaantjes, of een inschuiven
in begeerde betrekkingen, dat is niet
volgens de wet en zeer vaak in strijd
met het algemeen belang en zeker in
strijd met de belangen van vele mede
burgers.
STADSNIEUWS.
PATRIMONIUMS JEUGDWERK-BAZAR.
Patrimoniums Bazar in haar gebouw
aan de Hoogl. Kerkgracht is een suc
ces. Dinsdag, de eerste dag, direct na
de opening, zat er de gang reeds in
en gisteren, de tweede dag, was het
een komen en gaan van vele bezoekers.
Er heerschte in Patrimoniums gebouw
een gezellige drukte. De Patrimonium-
mannen en vrouwen beijveren zich de
bezoekers (sters) een aangename ver-
poozing te verschaffen. Vriendelijke da
mes noodigen met zachten drang tot
koopen uit; verschillende leuke attrac
ties brengen er een min of meer fees
telijke stemming in.
Kortom, het publiek vermaakt zich
kostelijk.
Op onze vraag aan een der comité
leden hoe het ging met de ontvangsten,
want daarom gaat het, werd geant
woord: wij zijn dankbaar, maar niet
voldaan. Patrimonium is eerst dan vol
daan, wanneer alle goederen tot
een loonenden prijs zijn uitverkocht.
Kunt ge in onze „Nieuwe Leidsche"
nog niet met kracht opwekken tot
meerder bezoek, zoo vroeg het
comitélid aan ons Zeer zekerZouden
we niet gaarne onze lezers opwekken
om nog hedenavond, de laatste avond,
belangstelling te toonen voor dit Patri
monium-werk? Men bedenke eens hoe
veel arbeid en inspanning van de broe
ders en zusters voor het organiseeren
van dezen Bazar is vereischt.
Maanden lang is er intensief gewerkt
om dezen Bazaar te doen slagen.
En dan, het doel van deze Bazaar
moet toch allen, die voor Patrimoniura's
jeugdwerk waardeering hebben, met
sympathie vervullen.
En daarom lezers en lezeressen, in
dien ge nog geen bezoek aan Iet be
kende gebouw aan de Hoogl. Kerkgracht
gebracgt hebt, ga er vanavond nog heen
met een goedgevulde beurs, en biedt
steun aan den mooien arbeid van Patri
monium. Ge hebt voor uw geld goede
waar en een coulante bediening.
Vanavond naar Patrimonium, dat- zij
het parool 1
Van 7 tot 11 uur kunt ge er terecht.
Het restant der goederen wordt bij
opbod verkocht, mits een redelijke
prijs geboden wordt.
Het comité kan de restanten niet
„a tout prix verkoopen, daarvoor zijn
de onkosten te hoog en de moeiten' te
veel geweest.
LEESZAAL „REUVENS".
Gistermiddag werd in haar gebouw
aan de Breestraat van de openbare
Bibliotheek en Leeszaal „Reuvens" een
algemeene ledenvergadering gehouden.
Deze vergadering stond onder leiding
van Mevr. Prof. Kuenen die de verga
dering opende met een welkom aan de
aanwezigen. De notulen van de vorige
vergadering werden gelezen en goed
gekeurd.
Uit het jaarverslag van de secretaris
de heer Rijnbach, stippen we het vol
gende aan
Het aantal leden is dit jaar niet toe
genomen, vertoont zelfs een geringe
achteruitgang, welke uitsluitend de in
Leiden zelf woonachtige leden betreft,
daar het aantal buitenleden, niet inge
schreven bij een der correspondent-
Auto met drie geestelijken te water.
Twee geestelijken verdronken.
Gisternamiddag heeft onder de ge
meente Leiderdorp een auto-ongeluk
plaats gehad, waarbij twee R.K. gees
telijken zijn omgekomen.
Het gebeurde te omstreeks half vijf
vlak bij de Spanjaardsbrug, nabij de
grens van Leiden. Een auto, waarin ge
zeten waren drie geestelijken, uit Delft
n.l. Deken J. B. J. M. Höppener, Ka
pelaan P. Th. van Diest en Kapelaan
\V. P. J. Janus en de bestuurder-eige
naar, de heer A. van Zon, eveneens
uit Delft, is bij bet keeren in den Rijn
gereden. Door de kap van den auto
te verbrijzelen is men erin geslaagd
kapelaan Janus en den bestuurder te
redden. Deken Höppener en Kapelaan
van Diest zijn echter verdronken.
De geredden zijn naar het St. Eliza-
bethsgasthuis te Leiden overgebracht,
evenals later de lijken der beide slacht
offers.
Des a.vonds te half zeven is de sub
stituut-officier van Justitie, Mr. Rij-
kens, ter plaatse verschenen om per
soonlijk een onderzoek in te stellen.
Onder de aanwezigen bij de red
dingspogingen bevond zich ook de
waarnemend burgemeester van Lei
derdorp, wethouder Splinter.
Nader meldt men:
Het gezelschap was des middags om
half vier per auto uit Delft vertrokken
naar Warmond, met de bedoeling om
Prof J. D. J Aengenent, die zijn ver
jaardag vierde, te gaan gelukwen-
schen.
Om half vijf kwam men te Leiden
aan, en men reed, omdat er nog tijd
over was, eerst eenige singels rond,
om vervolgens naar Warmond te gaan
Toen de auto de Spanjaardsbrug
was gepasseerd, werd den inzittenden
duidelijk, dat zij ^een verkeerden weg
waren ingeslagen, namelijk dien naar
Utrecht. Om zich hiervan te verge
wissen, is de bestuurder uit den auto
gestapt en toen zijn vermoeden juist
bleek, wilde hij keeren. Bij het achter
uitrijden is de auto toen van den stei-
len wegkant in den Rijn gereden.
Onmiddellijk schoot een aantal
voorbijgangers toe, om te tracht© de
inzittenden te redden, doch dit ging
met groote moeilijkheden gepaard.,
omdat de auto geheel onder water zat.
Kapelaan Janus en de heer Zon, die
uit het voertuig hadden weten te ko
men, werden door handreiking gered.
Op den kant hebben zij nog aan de
pogingen tot redding van de beide an
deren trachten mede te werken. Aan
gezien zij echter doornat waren en
zeer onder den indruk, oordeelden de
omstandfrs het beter hen per auto
naar het St Elisabethsgesticht te Lei
den te vervoeren.
Van eenige omstanders vernam men
nog, dat, terwijl de auto in het water
lag, Deken Höppener nog zijn hand
uit het voertuig heeft gestoken en dat
men nog gepoogd heeft hem bij de
hand uit het portier te trekken. Dit
mocht echter niet gelukken, ondanks
het feit, dat verschillende personen
zich gekleed te water begaven.
Eerst na ongeveer twintig minuten,
nadat tenslotte meer afdoende hulp
was komen opdagen, heeft men beiden
uit de auto kunnen bevrijden. Zij wer
den terstond binnengedragen bij den
heer P. Boot Sr., waar de Z. Eerw. heer
v. Leusen, pastoor der St Josephparo-
chie te Leiden hun nog het H. Oliesel
heeft toegediend.
Enkele doktoren zijn hier o.m. met
'n zuurstofapparaat nog ongeveer een
uur bezig geweest om te trachten de
levensgeesten weer op te wekken,
echter zonder resultaat.
De beide lijken zijn daarna per lijk
wagen naar het St. Elisabethsgasthuis
overgebracht, vanwaar zij hedenmor
gen naar het Ac. Ziekenhuis werden
vervoerd voor de gerechtelijke schou
wing door de doctoren Hulst en Lig-
nac.
Kapelaan Janus en de bestuurder,
de heer Van Zon, hebben hedenmor
gen in naar omstandigheden vrij goe
den welstand het ziekenhuis verlaten
en zijn naar Delft terug gekeerd.
Het bericht van het ongeval ver
wekte in Leiden en Leiderdorp groo
te verslagenheid, en niet minder in
Delft, waar gisteravond in de St. Hip-
polytuskerk onder het Lof door den
Wel Eerw. Pater Trimbos, directeur
van het St. Franciscus-patronaat, aan
de geloovigen de verpletterende, schier
ongelooflijke tijding werd medegedeeld
dat de Z. Eerw. heer J. B. J. M. Höp
pener, Pastoor der parochie en Deken
van Delft, die als opvolger van den
overleden Deken J. J. de Graaf, eerst
22 Jan. 1.1. als Deken van Delft werd
geïnstalleerd, en de parochie-geeste
lijke, de Wel Eerw. Kapelaan P. Th.
van' Diest, den eigen middag waren
verdronken.
Deken J. B. J. M. Höppener werd ge
boren te Amsterdam op 22 Maart 1874.
Hij studeerde achtereenvolgens aan
de beide seminaria te Voorhout en te
Warmond en werd priester gewijd op
3 April 1897.
Kapelaan P. Th. van Diest werd ge
boren te Amsterdam op 22 Juli 1890.
Ook hij heeft zijn studies volbracht
aan de beide seminaria Hageveld en
Warmond en werd in Augustus 1914
priester gewijd. Hij was sedert 31 Juli
1920 als kapelaan aan de St. Hippoly-
tuskerk te Delft verbonden.
schappen Noordwijk en Voorschoten,
met 23 vermeerderde. De uitleening
van boeken daarentegen nam wederom
toe: in het geheel werden in 1927 uit
geleend 84236 boekdeelen, tegen 89718
in 1926, een vermeerdering dus met
1518 boekdeelen. Het aantal uitgeleen
de studieboeken bedroeg 24322 of bijna
29 pCt. van de totaal uitleening, (vorig
jaar 23951 of eveneens ongeveer 29
pCt.). Ook het aantal lezers der Jeugd
bibliotheek vertoont een geringen ach
teruitgang, hoewel ook hier het aantal
uitgeleende boekdeelen steeg van 12456
tot 13318.
Het boekenbezit werd door aankoop
en schenking belangrijk uitgebreid en
steeg van 18646 tot 20491 boekdeelen;
de vermeerdering bedroeg 2196 boek
deelen, waar tegenover staat dat 351
b.d. werden opgeruimd, zoodat er een
volstrekte vermeerdering is van 1845
boekdeelen.
De uitleening van boeken in het
agentschap Kooipark (Javastr. 12) werd
geregeld voortgezet: het aantal daar
ingeschreven lezers steeg van 55 tot 68,
uitgeleend werden 3.191 boekdeelen.
In het correspondentschap Voorscho
ten bleef ook dit jaar de belangstelling
zeer voldoende, aan 67 lezers werden
uitgeleend 3.665 boekdeelen; daarente
gen vertoonde het correspondentschap
te Noordwijk een zoodanige achteruit
gang, dat het bestuur tot zijn groote
teleurstelling, in overleg met den Bond
van Openbare Leeszalen en Bibliothe
ken in de provincie Zuid-Holland, moest
besluiten dit correspondentschap aan het
einde van dit jaar op te heffen. Pogin
gen om in een andere plaats in de
omgeving van Leiden een correspon
dentschap op te richten, leidden nog
niet tot een resultaat.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeeiingen dubbel tariei
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling -
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Binnenland.
Tragisch ongeluk bij Leiderdorp;
twee geestelijken verdronken.
Het wetsvoorstel-Zij lstr a door de
Tweede Kamer aangenomen.
De Eerste Kamer heeft het wetsvoor
stel tot verlaging der inkomstenbelas
ting aangenomen.
Deventer kreeg zijn 35C09ste inwoner
Buitenland.
Fascist te Parijs vermoord.
Geen berichten over Hinchcliffe.
De annexatie van Eupen en Mal-
médy door België is definitief.
Trembrand in Egypte.
In het personeel kwam dit jaar ge
lukkig geen verandering; aan directrice
en assistenten komt een woord van
dank toe voor hun toewijding en ijver,
waardoor het mogelijk was de hier
onder te vermelden wijzigingen in de
inrichting der O. L. B. zonder hinder
voor den gewonen gang van zaken te
doen geschieden. Sedert 1 September
zijn een drietal volontaires in onze
leeszaal werkzaam, de dames G. Los,
M. Sobels en A. Zegerman.
In de November-vergadering werden
de aan de beurt van aftreding zijnde
bestuursleden allen herkozen, terwijl
voorzien werd in de vacaturen reeds
eerder ontstaan door het bedanken als
bestuurslid door de heeren Dr. J. Schok
king en Prof. Mr. W. van der Vlugt,
door de verkiezing van de heeren F.
Eikerbout en Dr. P. Endt.
De in het vorig jaarverslag aange
kondigde ontruiming van het boven de
O. L. en B. gelegen bovenhuis, had
plaats. Daardoor is op voorloopig zeer
voldoende wijze voorzien in de behoefte
aan bergruimte voor de steeds toene
mende voorraad boeken en tijdschriften.
Doch tevens heeft het bestuur gemeend
van deze gelegenheid gebruik te moeten
maken om een rustige studiezaal in te
richten voor hen, die voor hun studie
een meer rustige omgeving noodig heb
ben dan de benedenzaal.
Het aantal donateurs daalde weder
om en bedraagt thans nog slechts 11;
aan de aansporing om de contributie
te verhoogen, verleden j .ar in het jaar
verslag tot de leden geric it, werd slechts
door enkelen gevolg gegeven, zoodat
ze hier met gepaste aandrang moge
herhaald worden.
Daar.ia bracht de penningmeester de
heer Schaap financieel verslag uit. De
inkomsten bedroegen f 16457.de
uitgaven 16195.het saldo alzoo
f 165.Aan contributiën werd. ont
vangen f 3380.Aan subsidies van de
gemeente Leiden f 4481.van de
provincie f 2118.van het Rijk
f 3096.Uitgegeven werd aan woning-
huur f 1759.explotatie gebouw enz.
f 8655.salarissen enz. f 8655.
aanschaffing boeken f 3257.
De penningmeester werd daarna ge
dechargeerd van zijn gehouden beheer,
nadat de commissie tot nazien der re
kening verslag had uitgebracht.
De voorzitster bracht den secr. en
den penningm. dank voor het vele werk
dat zij in het afgeloopen jaar weder
hebben verricht.
Daarna volgde sluiting der vergade
ring.
LANDARBEIDERS.
Dinsdagavond werd in „Prediker"
een gecombineerde vergadering gehou
den van de R. K. en Chr. Landarbei
dersbonden ter bespreking der te voeren
actie.
De Voorzitter der afdeeling Leiden
van den Chr. Landarbeidersbond opende
de vergadering en gaf daarna het
woord aan den heer van Vliet, hoofd
bestuurder van den Chr. bond, die op
de noodzakelijkheid van vakorganisatie
voor de landarbeiders wees, waarbij
hij speciaal het contract in de bollen
streek en de loopende contracten in
het Westland besprak. Spr. toonde
met voorbeelden aan, dat de beste
vakman in het Tuinbouwbedrijf hier
ter plaatse en in de omgeving slechter
wordt betaald dan de doorsnee arbei
der in de andere Tuinbouwcentra in
onze Provincie, wat geweten moet
worden aan den slechten organisatie
geest hier in de stad en omgeving.
De heer Salman van den R. K. Bond
betoogde, dat de Propaganda op inten
sieve wijze moest worden ter hand
genomenhij wilde er als het kon
speciaal de vrouwen voor spannen,
omdat die de eindjes van de inkomsten
en uitgaven aan elkaar moeten knoopen.
Na er nog op gewezen te hebben, dat
van al de Patroons, die dit voorjaar i
zijn uitgenoodigd, om een bespreking
te hebben over de loonen en de ar
beidsvoorwaarden, er maar één had
geantwoord en dit nog meer op een
standje, dan op een antwoord leek,
sloot Spr., nadat alle aanwezigen zich
bereid verklaard hadden de propa
ganda in de komende maanden zoo
krachtig mogelijk aan te pakken, deze
welgeslaagde vergadering.
40-JARIG JUBILEUM.
Heden herdacht de heer D. Chr.
Schuyt, hoofd der Openbare School,
Zuidsingel A, het feit, dat hij voor
40 jaren als onderwijzer in functie
trad. Vóór den aanvang van den
schooltijd verzamelde zich het per
soneel van de scholen Zuidsingel A
cn B in de kamer van den heer Schuyt,
ten einde hem te complimenteeren.
De heer P. van der Lelie, waarne
mend hoofd van school A en de heer
T. A. Schildhuyzen: hoofd van school
B, voerden het woord namens het per
soneel en boden den jubilaris bloem
stukken aan.
In den loop v. den ochtend kwamen
de Wethouder van Onderwijs. Mr.
Tepe, en de referendaris van de afdee
ling Onderwijs, de heer Vriend, den
heer Schuyt complimenteeren.
Later kwam ook de Inspecteur L.O.,
de heer J. Baak, terwijl ook de plaat
selijke schoolcommissie en andere on
derwijscorporaties van hun belan-
stelling deden blijken.
Ook van de zijde der ouders van t!
leerlingen ondervond de heer Sch
veel belangstelling.
