Amerikaansche Brieven.
Gesprongen handen
XXVIII.
Godsdienst en Kerk.
De „wetenschap" heeft een nieuwe te
leurstelling te boeken.
In 1922 werd er in een oude rivierbed
ding in Nebraska een kies gevonden.
En de mannen van de wetenschap, de
geleerden van het Amerikaansche Mu
seum of Natural History stelden vast, dat
dit een kies was van een der vroegere
aap-menschen, en dat deze kies het bewijs
leverde dat deze voorloopers van het
menschelijke ras millioenen jaren gele
den reeds in Amerika leefden.
Er moet over deze kies, niet alleen in
Amerika, maar ook in Europa heel wat
te doen geweest zijn. G. Elliott Smith en
andere vooraanstaande Britsche geleer
den, hebben deze kies geaccepteerd al3
bewijs dat een voor-mTUschelijk type in
Amerika heeft geleefd.
En William Jennings Bryan, de beken
de Amerikaansche Christen Staatsman,
die gedurende rij gansche leven het
steeds voor het gezag en ie historische
waarheid van den Bijbel heeft opgenomen,
heeft aan deze kies heel wat last gehad.
Dat wil zeggen, ze werd hem steeds weer
door verschillende „geleerden" voor de
voeten geworpen, als bewijs dat hij in zijn
strijd tegen Darwins theorie, geheel de
plank mis was.
Ik denk echter niet, dat de heer Bryan
zich hier veel om heeft bekommerd.
En voor de zooveelste naai is ook nu
weer gebleken dat de „wetenschap" bet
mis haeft gehad
Tot in 1925 heeft het Amerikaansche
Museum of Natural History volgehouden,
dat dit werkelijk een kies was van het
een of andere voor-menschelijke type, er
werd zelfs een brochure over deze kwes
tie uitgegeven, waarin werd verklaard,
dat geen kies ter wereld ooit zoo grondig
bestudeerd was als dit exemplaar.
Maar dezer dagen brachten de bladen
het bericht dat men in diezelfde oude ri
vierbedding in Nebraska wat meer ma
teriaal gevonden had. En een aantal van
dezelfde kiezen werd gevonden te zamen
met de overblijfselen van een geraamte
van een uitgestorven varkenssoort.
Professor William K. Gregory van bo
vengenoemd museu.n, heeft nu toe moe
ten geven, dat hij er in zijn vroegere we
tenschappelijke beschouwingen geheel
naast is geweest.
Wanneer zal de menschheid wijzer wor
den en trachten te aanvaarden wat God
ons van de schepping van den mensch
heeft willen openbaren?
basis vastgesteld. De constructieve zijde
van onze nieuwe theologische beschou
wingen, is tot dusver tamelijk zwak, maar
ik geloof, dat, na verloop van tijd, deze
zijde zal worden versterkt en dat de gods
dienst dan weer een even machtige fac
tor zal zijn in het menscheliik leven, als
onder de oude ideeën en oude idealen.
Een ander meent dat de kerk haar
kracht verspilt in noodelooze theologi
sche discussies en strijdvragen, door den
nadruk te leggen op dingen van onderge
schikte beteekenis in plaats van zich met
alle kracht te geven aan de uitvoering
van een evangelisch program.
Maar genoeg hierover. Het bevreemdt
en bedroeft dat er onder al die stemmen
geen enkele beluisterd wordt, die eens
open en duidelijk uit wil spreken of uit
durft spreken, dat al die teleurstelling
en al die misère in het kerkelijk leven
in de eerste plaats te wijten is aan het
feit, dat Christus' Evangelie maar zelden
in zijn vollen rijkdom wordt gepredikt.
Van den armen zondaar, die slechts ho
pen kan op het offer, dat Christus ook
voor hem heeft gebracht, hoort men maar
heel weinig. Maar al te veel krijgt men
den indruk, dat predikanten deze din
gen misschien nog wel aannemen, maar
in alle geval bang zijn om in woord of
geschrift open en rond voor deze overtui
ging uit te komen.
Zoo lees ik, dat Bisschop Washinger
van meening is, dat de kerkelijke terug
gang geweten moet worden aan het feit,
dat de kerk tegenwoordig mist Christus'
liefde voor de zielen der menschheid.
En een ander beweert, dat de fout der
kerken is dat meer gewerkt wordt voor
vergrooting van de ledenlijst, dan Yoor
het bekeeren van menschen tot Christus.
Dat klinkt niet slecht. Maar de ervaring
leert me, dat als aan deze heeren eens
gevraagd werd: Waarin bestond die lief
de van Christus voor de zielen der
menschheid. en hoe heeft Hij deze geopen
baard? of: Wat verstaat u onder het win
nen van een bekeerling voor Christus?
het antwoord wel eens heel anders kon
zijn, dan we zouden hopen en verwachten.
En een ieder, die door Gods genade
iets van den weg der zaligheid weet, moet
wel tot de droeve conclusie komen, dat
het er voor Amerika's toekomst droevig
uitziet, zoolang het volk is overgeleverd
aan blinde leidslieden, en de leidslieden
die zelf nog niet geheel blind zijn, den
moed missen om .er en frank de volle
waarheid te verkondigen.
Chicago, Febr. 23 '28.
UIT ONZE INDIEN.
Het is opmerkelijk, dat de wereld on
danks alles aan de kerk en aan het Chris
tendom zooveel aandacht blijft schenken.
Zoo gaf de bekende New York Herald
Tribune, naar aanleiding van de overzich
ten die door de verschillende kerken over
het jaar 192? werden gepubliceerd een ar
tikel onder het opschrift: Een slecht sei
zoen voor bekeerlingen.
In dit artikel werd aangegeven dat 1927
voor de kerken een schraal jaar is ge
weest, en dat er heil weinig vooruitgang
viel te boeken.
En reeds den volgenden dag kwamen
niet minder dan vier lezers in een „inge
zonden" hun meening over deze kwestie
zeggen.
Het is wel interessant eens even na te
gaan. wat hier werd gezegd en welke ge
neesmiddelen tegen de kwaal werden aan
gegeven.
De eerste inzender is het niet eens met
de pessimistische conclusie van de He
rald. dat de kerken lijden onder omstan
digheden waaraan ze niets kunnen veran
deren. Het blad had er op gewezen dat
door 6U.000 kerken in Amerika in het af-
geloopen jaar geen enkele bekeerling ge
maakt was, en was van meening dat deze
teleurstellende gang van zaken uitslui
tend geweten moest worden aan de alge
meene, voorspoed en welvaart. Hier komt
deze inzender tegen op. Hij is van mee
ning dat zelfs in tijden van voorspoed en
.overvloed, idealen zóó kunnen worden
voorgedragen, dat ze de menschen pak
ken.
Een tweede inzender meent dat te veel
op uiterlijke kracht wordt gelet, zoowel
door leden als door predikanten. Succes
wordt afgemeten naar ledental en de fi-
nancieele inkomsten. 1-Iij zegt; Wat we
noodig hebben is niet in de eerste plaats
meer Christenen maar beter Christe
nen. Echt op zijn Amerikaansch zegt hij:
De kerk is maar niet een soort van gods
dienstige levensverzekering maatschap
pij, die de menschen verzekert tegen het
eeuwige oordeel, maar de kerk moet zijn
het Lichaam van Christus, een liefdes
gemeenschap, die de menschen helpt om
die geestelijke krachten op te sporen en
meester te worden, die ons vereenigen.
Nummer drie is van meening, dat men
tegenwoordig te veel aan de predikanten
overlaat. De leeken moeten meewerken.
Ieder lid van iedere Christelijke kerk
moet opgeroepen worden, om in 1928 één
lid voor Christus en de kerk te winnen.
De laatste inzender constateert, dat het
hem heelemaal niet verwondert, dat de
60.000 kerken in het laatste jaar geen en
kele bekeerling maakten. Veeleer verbaast
bet hem, hoe de kerken nog zooveel leden
behouden. Wanneer er getracht wordt iets
te doen om de menschen gelukkiger .te
maken, zooals sport op Zondag, open bios
copen op Zondag, bokswedstrijden enz. is
er, zoo zegt dezé vriend, altijd de een of
andere dominee die alles doet wat hij
maar kan om dit tegen te gaan. En als
de dominees zoo doorgaan zullen ze nog
veel meer leden verliezen.
Ook verschillende geestelijken hebben
over dezé kwestie hun licht doen schijnen.
Zoo schreef George B. Cutten, president
van de universiteit van Colgate: Het komt
mij voor dat we in een overgangstijdperk
zijn. En overgangstijdperken zijn altijd
onvruchtbaar. Wij hebben onze oude basis
van gezag in godsdienstige zaken losge
laten, en hebben nog geen vaste nieuwe
OUD.MINISTER COL JN
GEINTERVIEU"7D.
Aneta seint uit Singapore, dat Colijn
aldaar op zijn reis naar Indië geinter-
vieuwd werd. Hij is van plan 21f2
maand op Java door te brengen en
11/2 maand op Sumatra, waar hij de
politieke en economische toestanden
zal bestudeeren.
De Holland-Batavia-luchtdienst hangt
geheel af van de samenwerking met
Engeland. Hij was van meening, dat
verschillende trajecten zouden werken,
maar de heele zaak was op het oogen-
blik nog onbepaald.
Hij weigerde te spreken over het
communisme, de rubberrestrictie en de
belasting en zeide niet in staat te zijn
een mededeeling te doen over de Ne-
eerlandsche publieke opinie tegenover
de politieke agitatie in Indië.
COMMUNISTISCHE MILITAIREN.
Het hoog militair gerechtshof heeft
de doodstraf, waartoe de gedeserteer
de communistische militairen Woentoe
en Weenas veroordeeld waren, wegens
een poging om in Juli te Bandoeng
een opstand te verwekken, veranderd
voor ieder in 10 jaar gevangenisstraf
en voor Woentoe in negen en voor
Weenas in 10 jaar militaire gevange
nisstraf.
JOURNALISTIEK.
De heer W. Belonje, directeur-hoofd
redacteur van De Indische Courant te
Soerabaja, vertrekt half Maart per
J. P. Coen naar het moederland om
daar een operatie te ondergaan. Ge
durende zijn afwezigheid zal het hoofd
bestuur van den Suikerbond de direc
tie van De Indische Courant op zich
nemen.
SUIKERSYNDICAAT EN VOLKSRAAD.
In verband met het bericht, dat het
Suikersyndicaat tot vertegenwoordiger
bij de centrale regeering benoemt den
waarnemend adviseur, hoofd van den
dienst voor Chineesche zaken, den
heer J. A. M. Bruineman, die door de
regeering hierna is benoemd tot lid
van den Volksraad, ter vervanging
van den heer A. A. Pauw, teekent de
Java-Bode aan:
Met de komst van den heer Bruine
man krijgt de R.-K. fractie in den Volks
raad versterking. De heer Bruineman
is voorz. van de I. K. P. te Batavia;
echter wordt verondersteld, dat hij zich
uit de R.-K. beweging zal terugtrekken,
wat zijn actief optreden betrelt.
In politiek opzicht neemt de lieer
Bruineman een zelfstandig, critischsland
punt in ten aanzien van het regeerings-
beleid, waarvan hij meermalen blijk gaf
in zijn bijdragen voor de R.-K. Maas
bode, weliswaar anoniem geschreven,
doch ook te Batavia is vrij algemeen
bekend, dat bedoelde bijdragen van
hem afkomstig zijn.
HET ONDERWIJSDEPARTEMENT.
Te Batavia vertoefden onlangs in
verband met gemeentelijke aangelegen
heden burgemeester Coops, wethouder
Staden ten Brink en de heeren Heetjans
en Van Galen Last, resp. hoofd van
den dienst der stadsuitbreiding en hoofd
der publieke werken, allen van Ban
doeng. Tegelijkertijd hebben de Ban-
doengsche heeren van dc gelegenheid
geprofiteerd om de kwestie der over
plaatsing van het departement van on
derwijs te bespreken o.m. met de B.O.W.
Bandoeng schijnt n.l., naar wij in de
Java-Bode lezen, nu eens principieel
uitgemaakt te willen zien of de, in
vroeger jaren genomen besluiten der
Regeering, zoowel in Indië als in het
Moederland, tot overplaatsing van alle
departementen naar Bandoeng-nog gel
den, of dat men hiervan is teruggeko
men. Verder werd van bevoegde zijde
aan het blad medegedeeld, dat het pro
ject voor een nieuw departement van
Onderwijs reeds jaren geleden gereed
gemaakt was, tegelijkertijd met dat voor
de B.O.W. Het departement der B.O.W.
is echter tegen de overp'aatsing van
Onderwijs. Men huldigt daar de mee
ning, dat indien het S. S.-hotel wel
geschikt zou zijn voor een Muloschool,
dit gebouw zeer zeker te gebruiken is
voor het onderbrengen van het bureau
der Statistiek.
DE SUIKERBOND.
In een te Soerabaja gehouden ver
gadering van den Suikerbond is een
motie aangenomen, waarin afkeuring
uitgesproken wordt over een artikel
in de Indische Courant van 9 Maart.
In dit artikel werd gezegd, dat de
voorzitter van den raad van advies
zich tegen openbaarheid van deze ver
gadering gekant had, terwijl aan de
hand van de notulen kon worden aan
getoond, dat dit onjuist was. De raad
van advies werd en bloc herkozen.
De heer Belonje, hoofdredacteur van
de Indische Courant, merkt op, dat
het hem on moge ij Ir was te spreken
onder den druk van de motie van af
keuring, waarom hij verzocht, deze
motie in te trekken. De vergadering
besloot hierop, de motie voorloopig in
te trekken, in welk besluit de raad
van advies aanleiding vond, en bloc
af te treden, omdat hij hierin een be
wijs van wantrouwen zag.
RECLAME.
Land- en Tuinbouw.
GROEP VEILINGVEREENIGINGEN
UIT ,DEN N. T. R.
De algemeene vergadering van de
Vereeniging „Groep veilingver. uit den
Nederlandschen Tuinbouwraad', zal
op Woensdag 11 April, voorm. 11.30
uur, haar algemeene jaarvergadering
hou.ion in het Jaarbeursrestaurant te
Utrecht.
De uitgebreide agenda vermeldt o.m.
Jaarverslag, Verkiezing van een Voor
zitter, wegens periodieke aftreding
van den heer F. V. Valstar, Rekening
en Verantwoording over 1927, Behan
deling van de begrooting 1928, Be
stuursvoorstellen. Voorstellen van ver
schillende veilingvereenigingen.
Hierna zal de heer Ir. Th. Mansholt.
Inspecteur van den Landbouw, Hoofd
van den buitenlandschen voorlichtings
dienst, een lezing houden, met als on
derwerp: „Bespreking van eenige fac
toren, die den export van groenten en
fruit beinvloeden".
Een der bestuursvoorstellen is om
het bestuur te machtigen van de vei-
lingsvereenigingen voor de te voeren
reclame in 1928 van den omzet in 1927
een vijftigste procent te vragen. In de
toelichting zegt het bestuur o.m., dat
de verplichte bijdrage op den basis
van een vijftigste procent in 1927 uit
stekend heeft voldaan. De omzet in
1927 bedroeg 70 millioen, de bijdrage
dus 14.0CO. In 1927 was de omzet 81
millioen en zal het te heffen een vijf
tigste procent 16.000 bedragen.
Tevens vraagt het bestuur machti
ging tot overboeking van het saldo der
gewone rekening ad 3800 naar het
reclamefonds. De Raad van Advies be
sloot uit de reserverekening f 8500 in
het reclamefonds te storten. Op deze
wijze denkt het bestuur in 1928 vol
doende reclame te kunnen voeren.
Dan stelt het bestuur voor, dat de
algemeene vergadering het bestuur
machtigt een onderzoek in te -fetellen
naar de mogelijkheid om onzen export
te bevorderen door gebruikmaking
van koelruimte bij export. Het bestuur
zegt te vertrouwen, dat, nu de norma
le omstandigheden zijn ingetreden, de
Stoombootmaatschappij en de Spoor
wegdirecties wel geneigd zullen zijn,
hieraan mede te werken.
De veilingvereen. „Vinkeveen" stelt
voor het daarheen te leiden, dat ook
de: handel in het reclamefonds hij-
draagt, met welk voorstel het hoofd
bestuur zich in haar prae-advies niet
kan vereenigen. De koopman maakt
n.l. persoonlijk in zijn zaak reeds veel
reclame wat indirect den kweekers
tori goede komt.
De veilingvereen. „Deventer" stelt
voor, bij de regeering aan te dringen
op wettelijke regeling van den fruit-
export door b.v. een rijkscontrolemerk.
Het hoofdbestuur kan zich volgens
het prae-advies hiermede niet vereeni
gen, vooral, omdat de Nederlandsche
volksaard wars is van regeeringscon-
controle. Het uitvoer-controle-bureau
doet ook reeds goede diensten. Binnen
korten tijd zal den handel ongetwijfeld
algemeen van dit U. C. B. gebruik ma
ken. Controle van boven af, door de
regeering zou onoplosbare moeilijkhe
den met zich brengen.
De Veilingvereen. „Westland", afd.
's Gravezande, stelt voor, dat het be
stuur der Groep veilingvereen. een
onderzoek zal instellen naar de moge
lijkheid om te komen tot een pensioen
regeling voor het personeel, verbonden
aan de veilingen.
In de toelichting wordt gezegd, dat
meerdere veilingsvereenigingen lang
zamerhand personeel hebben gekregen
dat den leeftijd van pensioengerechtig.
heid nadert. Deze menschen dan een
pensioen te waarborgen stelt groote
eischen aan de vereenigingskas.. Door
samenwerking ware wellicht mogelijk,
deze bezwaren te ondervangen.
Het Hoofdbestuur is het met dit
voorstel, volgens het prae-advies ge
heel eens en acht een pensioensrege
ling, als hoven gezegd, zeer gewenscht
en is bereid hieraan medewerking te
verleenen. Ook 'n opdracht der alge
meene vergadering om de mogelijk
heid te onderzoeken van een collectie
ve regeling voor de veilingvereenigin
gen, welke tot verzekering van haar
personeel willen overgaan, zal het be
stuur met instemming te aanvaarden.
De veilingvereen. „Zwijndrecht" stelt
voor, dat het Centraal Bureau midde
len overwege, welke kunnen leiden tot
voorstellen, die een afdoende regeling
of eenige verzekering inhouden, dat
de vereenigingen niet langer bloot
staan aan het misbruik van veiling
fust. In de toelichting wordt er o.m.
over geklaagd, dat zelfs tegenover in
het openbaar gepleegd misbruik van
eigen veilingfust door personen, die
zelfs geen lid van de vereeniging zijn,
de veilingbesturen volkomen machte
loos staan.
Het Hoofdbestuur zegt in een uit
voerig "praeadvies, dat hiertegen wet
telijk schijnbaar nog weinig te doen is
doch geeft de toezegging, hieraan haar
volle aandacht te zullen geven en met
den minister van Justitie overleg te
plegen.
MELKKNECHTEN NAAR
FRANKRIJK EN DUITSCHLAND.
Men schrijft aan de N. R. C.:
In Frankrijk worden thans gevraagd
bekwame ongehuwde melkvee-verzor
gers en landarbeidersgezinnen, waar
van man en vrouw op de hoogte zijn
met melken en ander boerenwerk, of
gezinnen met kinderen, waarvan een
of meer kinderen in het bedrijf kun
nen medewerken.
In Duitschland, en wel in Rijnland,
is vermoedelijk gelegenheid tot plaat
sing van een groot aantal paarden
knechten. Ook is er in Duitschland ge
legenheid tot plaatsing voor gehuwde
en ongehuwde melkknechten.
Nadere inlichtingen zijn t.e verkrij
gen bij de plaatselijke organen der
openbare arbeidsbemiddeling en, in
dien deze inlichtingen ter plaatse niet
kunnen worden verkregen, bij den
rijksdienst der werkloosheidsverzeke
ring, en arbeidsbemiddeling, Bezuiden
houtscheweg 30 te 's Gravenhage, doch
dan uitsluitend schriftelijk.
RADIO-NIEUWS.
HET GEVAAR VAN EEN SLECHTE
ANTENNE.
Reeds meermalen is er op gewe
zen, dat een goede antenne een der
eerste voorwaarden is om met een
eenvoudig ontvangtoestel goede resul
taten te behalen. Hierbij werd echter
steeds gedoeld op de hoedanigheid van
de antenne uit electrisch oogpunt. Ook
echter in mechanisch opzicht moet de
antenne goed geconstrueerd zijn.
Hoe noodlottig het kan zijn, indien
de antenne niet sterk genoeg is of ge
deeltelijk verteerd, bewijst een onge
val met doodelijken afloop, dat uit
Altone in Westfalen bericht wordt.
Daar brak de antenne-draad van een
radio-luisteraar en het einde van den
draad werd door den wind over een
sterkstroomleiding van een achterlig
gend fabrieksterrein geslagen, terwijl
bovendien nog een gedeelte van dien
draad tot vlak bij den grond afhing.
Ongelukkigerwijze kwam een 15-
jarige jongen met het afhangende gej
deelte en daardoor met de sterkstroom
leiding in aanraking. Waar deze blan-
de draadleiding 'n spanning van 230
volt voerde, werd de jongen op slag ge
dood. Daarom, antenne-bezitters,
maakt uw antennes ook uit mecha
nisch oogpunt zoo sterk mogelijk en
vergeet niet van tijd tot tijd te probee-
ren, of alles nog in goeden toestand is.
GLIMLACH DOOR DEN ETHER.
De Baird Television Company heeft
op den bekenden Cunard lijner „Be-
rengaria" een ontvangtoestel voor te
levisie opgesteld, waarop eenige toe
schouwers in den ochtend van 8 Maart
het beeld zagen verschijnen van een
man, die gezeten was voor het zend
apparaat in de studio van de Com
pany in Londen.
Na eenige oogenblikken verdween
het beeld van den man en maakte
plaats voor dat van een vrouw, die het
hoofd heen en weer bewoog.
De heer Stanley Brown, 1ste marco
nist aan boord van de „Berengaria"
herkende haar oogenblikkelijk het
was zijn verloofde!
De beelden waren scherp van om
trek en lijn, doch werden een enkele
maal eenigszins onduidelijk, waar
schijnlijk door interferentie.
De verloofde van den heer Brown,
Miss Dora Selvy, glimlachte en sprak
tegen hem vanuit de Londensche Stu
dio. Het televisietoestel was gekop
peld aan het kortegolf ontvangtoestel
aan boord van het schip.
DRAADLOQZE
BEELDOVERBRENGING.
Nu de overbrenging van foto's, brie
ven, enz. per radio tuschen Berlijn en
Weenen geslaagd is. heeft Telefunken
een proefdienst geopend voor draad-
looze beeldoverbrenging tusschen Ber
lijn en Moskou. Men hoopt bij de In-
bedrijfstelling met een specialen kor-
tegolfzender een zeer groote snelheid
te kunen bereiken. Vallen de proeven
gunstig uit, dan zal in Rusland tus
schen de groote steden onderling een
speciale dienst op de kortegolf voor
beeldoverbrenging worden ingesteld.
ZANGCÜRSUS PER RADIO.
In aansluiting op het onlangs gepu
bliceerde bericht, dat de Ned. Chr.
Radio-vereeniging het plan opgevat
heeft, over den Huizer zender een
zangcursus te geven onder leiding van
den heer Jac. Ph. Caro kunnen wij
thans enkele nadere bijzonderheden
over dien cursus mededeelen.
De cursus, die een cursus in het
zingen van 'tblad zal zijn, heeft ten
doel het verbreiden van de kennis van
het notenlezen onder ons volk. Zingen
zal ge.eerd worden op noten met de
namen do, re, mi, waarbij van het be
gin af de grondtoon van het muziekstuk
als do wordt beschouwd.
Bij het van 'tblad zingen wordt niets
voorgezongen en ook niet meegezongen
of meegespeeld. Een orgel of piano
moet ook niet door den cursist gebruikt
worden. Niet ieder kan solo-zanger
worden, aldus de cursusleider, maar
wel kan ieder het zoover brengen, dat
hij muziek kan lezen en zoo zijn leven
kan verrijken, doordat hij kan volgen,
wat in kranten, programma's en goed-
koope liederen in noten gedrukt is en
dat hij kan meewerken in koren.
Om de moeilijkheid te ontzeilen, dat
de cursusleider zijn radio-leerlingen
niet kan hooren, zullen in de studio
een aantal cursisten komen, grooten
zoowel als kinderen. De cursisten in
de studio kennen evenmin als de be
trokken luisteraars iets van den te ge
ven cursus. Dezelfde tijd, dien de heer
Caro aan de voor hem zichtbare leer
lingen geeft, krijgen ook de radio-cur
sisten, die hij niet ziet.
De cursus zal nut hebben voor hen,
die geen gelegenheid hebben hun tijd
aan koorzang te geven. Nadrukkelijk
wordt er de aandacht op gevestigd,
dat deze cursus bedoelt het zingen
van 'tblad en dus niet het van 'tblad
een instrument bespelen.
De cursus gaat alleen door, wanneer
zich tenminste 250 deelnemers aanmel
den. Opgaven voor deelneming kunnen
worden geadresseerd aan de Ned. Chr.
Radio-vereeniging, Postb. 5, Hilversum.
Scheepstijdingen.
HOLLAND—AMERIKA-L1JN.
GROOTENDIJK, New-York n. R'dam,
11 op 1220 mijl van Rotterdam.
MAASDAM, New-Orleans n. R'dam 10
van Havana.
SPAARNDAM, R'dam n. New-Orleans
passeerde 10 Azoren.
NOORDERDIJK, Anwerpen naar Van
couver, 11 te Cristobal,
CARDIGANSHIRE, Vancouver naar
Rotterdam, 9 van Portland (O.).
NEBRASKA, 9 van R'dam te Vanc.
BINNENDIJK, Baltimore naar Rot
terdam, 11 (12.43 v.m.) 460 mijl W.
v. Land's End.
DRECHTDIJK, Vancouver naar Rot
terdam 11 (10.7 v.m.) 40 mijl N. van
Land's End..
RADNORSHIRE. Rotterdam naar Van
couver, 11 (10.5 v.m.) 30 mijl Wes
telijk van Niton.
LEERDAM, Rotterdam naar New-Or
leans, 11 te Tampico.
HOLLAND—AFRIKA-LIJN.
HEEMSKERK (thuisr.) 9 v. Beira.
AALSUM (thuisr.) 10 v. Port-Said.
KLIPFONTEIN, 11 v. R'dam n. Hamb.
RANDFONTEIN (thuisr.) p. 10 Madeira
RIETFONTEIN (thuisr.) 11 v. Kaapst.
RIJPERKERK (uitr.) 11 te E.-Londen.
HOLLAND—WEST-AVRIKA-LIJN.
DELFLAND (thuisr.) 10 v. Bordeaux.
HELDER (uitr.) p. 10 Las Palmas.
REGGESTROOM (thuisr.) 10 v. Duala.
SCHOUWEN (thuisr.) 12 te R'dam.
TEXEL (thuisr.) 10 v. Freetown.
DRECHTSTROOM, 11 v. R'dam naar
Amsterdam.
KON. HOLLANDSGEE LLOYD.
GAASTERLAND (thuisr.) 12 te R'dam
FLANDRIA (uitr.) 9 v. Bahia.
MAASLAND (uir.) 9 v Bahia.
ORANIA (thuisr.) p. 11 (5 n.m.) Fern.
Nor.
ZAANLAND (thuisr.) 11 v. Montevideo
ROTTERDAMSGHE LLOYD.
TAB AN AN (uitr.) p. 11 (1 n.m.) Finis-
terre.
KERSTOSONÖ (thuisr.) 11 (7 v.m.) te
Marseille.
PALEMBANG (uitr.) p. 11 Gibraltar.
PATRIA (uir.) p. 11 Perim.
INDRAPOERA (thuisr.) p. 11 Gibraltar.
SIANTAR (thuisr.) 11 te Londen.
KEDOE (uitr.) p. 12 (3 v.m.) Perim.
STOOMVAART MIJ. „NEDERLAND".
MOENA (uitr.) 11 v. Antwerpen.
P. C. HOOFT (thuisr.) 11 v. Port-Said.
PRINS DER NEDERLANDEN (uitr.)
10 van Colombo.
RIOUW, 11 v. Hamburg te A'dam.
SOEMBA (thuisr.) 10 v. Djeddah.
RADJA (thuisr.) p. 11 Perim.
SALAWATI (uitr) p. 9 Perim.
GROTIUS (uitr.) p. 11 Perim.
MADOERA thuisr.) 11 v. Batavia.
SEMÊILAN (uitr.) 12 te Genua.