CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
JAARGANG
MAANDAG 12 MAART 1928
NUMMER 238 3
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per weekf 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Mohammad Hatta.
Voor hen die slechts oppervlakkig
oordeelen, lag in de woorden, die de
hoofdman van de verdachte Indonesi
sche studenten, j.l. Vrijdag voor de
Haag&che rechbank sprak, een kern
van waarheid.
Mohammad Hatta betoogde, dat noch
de statuten, noch de beginselverkla
ring van de Indonesische vereeniging
geweld eischen. Ook hij achtte geweld
ongewenscht. Echter is aldus liet
hij zich uit het spr.'s standpunt,
dat het in handen der heerschers ligt,
hetgeen ook steeds in de geschiedenis
is gezien geworden, of de vrijheids
geboorte in bloed en tranen of langs
rustigen weg zal gaan. Gezien de hou
ding van velen, ook in de Tweede Ka
mer, vreest spr. het eerste, maar vast
staat voor spr., dat de Nederlandsche
overheersching ten einde loopt. Dat is
een kwestie van jaren, niet van ja of
neen.
Men meent dan dat Nederland moed
willig de Indische bevolking onmon
dig houdt.
Niets is minder waar. Integendeel,
meermalen wordt de ernstige klacht
vernomen, dat onze regeering veel te
ver gaat met de opvoeding van de In
dische bevolking. Zonder nu die klacht
juist te achten, mogen rij inderdaad
de oogen niet sluiten voor de ruime
gelegenheid die aan Indië geboden
wordt om zich in goeden zin zelf op
te voeden.
Mohammad Hatta zelf is het spre
kende voorbeeld van onbelemmerd
doen onwikkelen van zelfs zeer voor
uitstrevende neigingen.
Mohammed Hatta toch. geboren te
Padang Pandjang, thans ongeveer 28
29 jaren oud, is een zoon van een
voudige ouders te Fort de Koek en
pleegzoon van een eertijds rijken hadji
te Padang.
Hatta bezocht te Padang de 1ste
Europeesche lagere school en daarna
de M.U.L.O. In 1919, na de M.U.L.O,
met vrucht te hebben doorloopen, zet
te Mohammad Hatta zijn studie aan
de Prins Hendrikschool te Batavia
voort, waar hij in 1921 zijn einddiplo
ma behaalde. In genoemd jaar vertrok
ilatta naar Rotterdam, ten einde de
Handelshoogeschool te bezoeken.
Hatta studeerde gedurende eenige
jaren op .\osten van de familie en ver
diende daarna, naar gezegd wordt, zijn
brood met het schrijven in Holland-
sche en buitenlandsche bladen.
Hatta speelde te Padang reeds een
rol in den Jong-Sumatranenbond,
welke onder resident Lefebvre tot
bloei kwam, waaraan een monument
voor het Oranje-Hotel te Padang ons
nog herinnert. Te Batavia werd hij
penningmeester van het hoofdbestuur
dezer vereeniging, waar hij de finan
ciën van den bond, die danig in de
war waren, weer in het goede spoor
bracht. Reeds toen legde Lij groote
belangstelling voor de politiek aan
den dag. Hij werd later in Holland
voorzitter van de Indonesische ver
eeniging.
In deze Vereeniging kreeg hij con
tact met het Communisme en werd
lid van de Liga tegen Koloniale on
derdrukking.
Het verdere is oekend geworden
door het hangende procej.
Wat zien we nu in den levensloop
van dezen jongen man? Dat hij dank
zij de door Nederland opgerichte on
derwijsinrichtingen de noodige ken-
i is heeft kunnen vergaderen. Dat hij
door een Nederlandsch besiuursamb-
tenaar is gesteund in de organisatie
van zijn landgenooten. Dat hij aan
een Nederlandsche Hbogeschool, met
rijkshulp, gelegenheid vond om zijn
studiën te voltooien.
Afgescheiden van de revolutionaire
beginselen, is het de fout van vele
Oosterlingen en vele Westerlingen
volgen hen daarbij om de massa
der inlandsche bevolking af te meten
naar de enkelingen, waartoe Hatta be
hoort. Was de massa in staat om vol
doende personen voort te brengen
met de kennis van een Hatta dan wa
rt het anders. Zoover zijn we echter
nog lang niet.
Gelukkig dat ook mannen uit de In
landsche wereld in Indië, met niet
minder begaafdheid, 't adners inzien.
Zoo doet het weldadig aan, dat de Re
gent van Bandoeng, R. A. A. Wiranata
Koesoemo hier met zijn echtgenoote
aan een edeler verheffing van zijn
volk werkzaam is. Helaas, dat deze
echtgenoote vanwege het gure Neder
landsche klimaat en door een sterk
verlangen naar haar kinderen, zich
genoodzaakt zag haar verblijf hier af
te^ breken. Zij is reeds weer met de
„Chr. Huygens" naar Indië vertrokken
De vele vrienden, die zij zich heeft
weten te maken, hadden haar, zegt
liet Kol. Wkbld., gaarne nog wat hier
gehouden o.a. om haar van allerlei te
te toonen op onderwijs-, hygiëne- en
kunstgebied, zaken waarin zij zoo zeer
belang stelt en die zij gaarne zooveel
mogelijk in haar land wil bevorderen.
Daartoe bezocht zij te 's-Gravenhage
dan ook verschillende inrichtingen,
o.a. de Koloniale School voor Vrou
wen en Meisjes en de toonkamers voor
Indonesische Kunstnijverheid, waar zij
zelfs 's middags mee heeft helpen
theeschenken.
Boeatan's bestuur heeft dit ten zeer
ste gewaardeerd en niet minder de
zoo spontaan door Raden Ajoe Sang-
kaningrat toegezegde medewerking in
zijn streven. In de Keboepaten (regents-
huizinge) te Bandoeng wordt, onder
haar toezicht, veel fraaie Soendanee-
sche kunstnijverheid beoefend.
Zij beloofde hiervan verschillende
soorten, zoo spoedig mogelijk na
thuiskomst, te zullen zenden, waar
schijnlijk nog vóór de opening der ten
toonstelling te Arnhem.
Wanneer Hatta en zijn medestan
ders niet zoo verblind waren, en ook
langs vredelievenden weg hun kennis
wilden dienstbaar stellen in het waar
achtig belang van hun volk, wat zou
den zij dan niet veel kunnen bereiken.
Nu daarentegen lieten, zij zich ver
leiden om bij zichzelf en bij anderen
den haat te koesteren. Een dommen
haat, die zich het hoofd te pletter
moet loopen.
Maar wat to zeggen van 'n verdedi
ger, die niet veel meer deed dan het
politieke kwaad voeden. Hoogstens
kan men sympathie gevoelen met het
pleiten voor onmiddellijke invrijheid
stelling niet met het betoog van de
onschuld der verdachten.
STADSNIEUWS.
FEDERATIE VAN VEREEN. VOOR
ZIEKENHUIS VERPLEGING IN
NEDERLAND.
Bovengenoemde Federatie hoopt Za
terdag 17 Maart a.s. in Zomerzorg al
hier haar 2e Jaarvergadering te hou
den. Behalve de gewone huishoudelij
ke werkzaamheden, komen ook op de
agenda nog enkele belangrijke punten
voor en wel: 1. het benoemen van een
studiecommissie voor de ziektewet
geving in Nederland; 2. idem voor een
eigen orgaan; 3. een referaat van den
heer H. Nieuwenhuyzen te Zegwaart,
2e voorzitter der federatie, over: „On
ze reservefondsen".
EEN ONGEWENSCHTE TOESTAND.
Wij lezen in ,Het Volk":
Het zal mogelijk velen vreemd voor
komen, dat in een dicht bevolkte wijk
van onze stad de bewoners van een
der daarin L "ende straten in dezen
tijd nog verstoken zijn van gasaan-
sluiting.
Toch is dit het geval.
Tot nog toe mochten de bewoners
van de Bloemistenlaan aan de Hee
renstraat zich zoowel voor koken als
voor verlichting met petroleum be
helpen.
De straat is partikulier bezit en om
deze reden weigeren de lichtfabrieken
de voor gasaansluiting benoodigde
hoofdgasbuis te leggen, wanneer niet
de betrokken eigenaar de kosten daar
aan betaalt.
In het rechtloopend gedeelte der
Bloemistenlaan is tijdens den oorlogs
tijd op verzoek en op kosten van een
dv bewoners, tevens eigenaar, een
hoofdbuis gelegd. Behalve het eene,
zooeven genoemde perceel, werden de
huizen evenwel niet aangesloten, zoo-
at deze bewoners zich al die jaren
zonder gas moesten behelpen.
Thans zijn, na eindelooze verzoeken
der bewoners, acht perccelen op de
gasleiding aangesloten.
Het zijgedeelte der straat, waar
geen hoofdbuis ligt en waarin ook
acht huizen staan, blijft echter van
gasaansluiing verstoken.
De heer Grupstra, eigenaar van alle
in de Bloemislenlaan gelegen percee-
len, weigert pertinent de kosten voor
gasaanleg te betaten.
Zoo is dus te vreezen, dat door de
weigering van den huiseigenaar de
bewoners de dupe zullen blijven, ten
zij het gemeentebestuur alsnog de
middelen wëet te vinden om aan de-
ien ongewenschten toestand een einde
te maken.
SEMPRE CRESCENDO.
Door het uittreden van den lieer J.
Ivroese uit het bestuur van „Sempre
Crescendo", is het bestuur als volgt
gewijzigd: C. B. Duyster, praeses; I.
A. Liezenberg, ab-actis: L. J. van Ge-
lein Vitringa, questor; E. van Ilaeften,
bibliothecaris en W. H. van Someren
Greve, commissaris.
VROUWELIJKE STUDENTEN.
Het bestuur der Vereeniging voor
Vrouwelijke Studenten alhier voor
het jaar 1S27—1928 is als volgt samen
gesteld: Mej. M. Tjeenl" Willink, prae
ses; Mcj. A. 11. de Blécourt, ab--a. tis
I; Mej. E. A. IJssel de Schepper, ques-
trice; Mej. C. J. de Geus, ab-actis II en
Mej. A. J. Blits, assessor.
ZILVEREN JUBILEUM.
Naar wij vernemen zal op 9 April
a.s. de afd. Leiden van den Ned. R.-K.
Bond van Overheidspersoneel 25 jaar
bestaan en zal tevens de Voorzitter,
de heer J. Lagerberg 25 jaar aan het
bestuur zijn verbonden.
Op dien dag heeft in het gebouw van
het St.-Antonius patronaat een groot
feest plaats.
GEREF. SCHOOLVERBAND.
Het district Leiden van het Geref.
Schoolverband zal D.V. ditmaal in
Leiden vergaderen en wel in Huize
Nijdam, Nieuwe Rijn 19. De vergade
ring zal plaats vinden op Woensdag
28Maart des nam. om half vier. Hoofd
schotel zal zijn een bespreking over
het instituut Schoolartsen, naar aan
leiding van de brochure van Dr. C. J.
Honig, getiteld „De taak der overheid
ten opzichte van de hygiëne in de
school". Deze brochure zal besproken
worden op de jaarvergadering van
Geref. Schoolverband op Woensdag 16
Mei te Utrecht.
VERSPREIDING VAN KENNIS OVER
DE ELECTRICITEIT ONDER DE
KINDEREN.
Zooals reeds gemeld, werd Vrijdag
middag in het Trianon-theater in aan
sluiting op de openbare les, die 's
morgens was gegeven in de Stadsge
hoorzaal en die ten doel had om de
kinderen meerdere kennis van de
electriciteit bij te brengen, een film
vertoond getiteld „Van Kolen tot Elec
triciteit".
Voordat met de vertooning daarvan
werd begonnen hield eerst de heer
Teders uit Amsterdam, organisator
van de paedagogische campagne ter
verspreiding van de kennis der elec
triciteit, een korte redevoering, waar
in hij de beteekenis dier campagne
riiteenzete.
Na deze redevoering werd een aan
vang gemaakt met de vertooning dei-
film, die op vele punten een aanschou
welijke voorstelling was van de in de
morgenuren gehouden openbare les.
Duidelijk werd op liet doek gebracht
hoe de electrische strocm wordt opge
wekt en later in de verschillende ka
bels naar de plaatsen van bestem
ming geleid. Daarna volgde nog een
film over de waarde van de electrici
teit in het dagelijksch leven, waarin
het gebruik van de verschillende
electrische apparaten werd toegelicht
en de schrille tegenstelling tusschen
vroeger en nu.
Nadat vervolgens de heer Teders
een en ander nogmaals in de belang-
telling van de betrokken personen
had aanbevolen, sprak de Burgemees
ter, Mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen,
ren enkel woord van dank tot den
heer Teders voor zijn mooie toelich
ting hij de interessante film, daarbij
er op wijzende, dat het thans de taak
is van de gemeentebesturen enz., om
een en ander te overdenken, waarna
dan later de vrucht van deze propa
ganda kan blijken.
DOOR DE GLADHEID.
Zaterdagavond is door de gladheid
op de Blauwpoortsbrug de 48-jarige
Mej. H. M. gevallen. Zij brak een been
en moest naar het Ac. Ziekenhuis
vervoerd worden.
Even later kwam op de Garenmarkt
de 58-jarige A. V. te vallen. Hij klaag
de over pijn in zijn beenen, doch de
dokter kon geen letsel constateeren.
VERMIST.
Sinds enkele dagen is vermist de
25-jarige textielarbeider Abram Kes-
seboom, die spoorloos verdwenen is.
Hij heeft in hoogst overspannen toe
stand zijn woning aan de Suzanna
Klinkertstraat verlaten.
JOURNALISTIEK.
Tot redacteur van de A.-R. „Rotter
dammer" is benoemd Mr. C. Beeken
kamp alhier.
BOND VAN LEIESCHE STUDENTEN
De Senaat van den Bond van Leid-
sche Studenten voor het Vereenigings-
jaar 19281929 is als volgt samenge
teld: J. J. Kips, praeses; N. Heems
kerk. ab-actis, Breestraat 56a; U. Bak
ker, quaestor; B. P. van der Veen. as
sessor Ten R. A. Jansonius, assessor II
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd:
W. Z. de Jong, jm, 23 j en A. C. A.
Luisman, J, 24 j H. A. Koet. jm. 22
j en A. Teyn, jd. 20 j C. B. Devilee.
jm, 25 j en J. Meijers, jd, 25 j W.
Henderson, jm, 21 j en Th. van Oosten,
id, 23 j C. Brouwer, wedr, 42 j en J.
M. Blóte, jd, 37 j J. v. d. Ende, jm,
23 i en T. C. van Beek jd, 25 j N.
Vv i sse, jm, 21 j en H-. E. Nieboer.
jd 21 j.
In de Stedelijke Werkinrichting
zijn in de afgeloopen week opgeno
men 243 volwassen personen en 6 kin
deren, totaal 249 personen.
Bij de politie zijn inlichtingen te
bekomen betreffende een damesrij
wiel, dat onbeheerd is aangetroffen.
De caféhouder L. B. in de Peli
kaanstraat, heeft zich beklaagd over
P., die twee spiegelruiten van zijn ca
fé heeft vernield, omdat hij weigerde
hem nog een glas bier te verstrekken.
P. van zijn kant heeft aangifte ge
daan dat hij van den herbergier een
klap heeft ontvangen, waardoor hij
een kleine verwonding bekwam.
Bij een anderen caféhouder in de
zelfde straat, A. W., is ook een ruit
vernield, en wel door K. S.
Gisteravond brak in het perceel
Uiterstegracht 5 een schoorsteen
brandje uit ten huize van A. W. V.
Het kon met eigen middelen gebluscht
worden.
BINNENLAND.
ONTVANGST COMMISSARIS DER
KONINGIN IN ZUID-HOLLAND.
Men meldt uit Den Haag:
Zaterdagmiddag had in het gebouw
van het Provinciaal bestuur te 's Gra-
venhage een ontvangst plaats van de
leden der Provinciale Staten van Zuid
Holland en eenige hoofdambtenaren
door den Commissaris der Koningin in
die provincie en Mevrouw van Karne-
beek-baronesse van Wassenaar van
Bosande.
COMMISSIE INZAKE WETTELIJKE
REGELING VAN DE
WERKLOOSHEIDSVERZEKERING.
De Voorzitter van den Hoogen Raad
van Arbeid heeft benoemd tot leden
van de commissie, welke prae-advies
zal uitbrengen omtrent de bij den
Raad aanhangig gemaakte praelabele
vragen, betreffende de wettelijke re
geling der werkloosheidsverzekering
Prof. Dr. W. H. Nolens (tevens voor
zitter); Prof. Mr. P. J. M. Aalberse, J.
C. Blanlcert, Mr. P. W. J H Cort van
der Linden, A Folmer, Chr. van den
Heuvel, Joh. Jeromius, Mej. Mr. C. Fri
da Katz, Mr. L. G. Kortenhorst, K.
Kruithof, E. Kupers, J. Th. Nijkamp,
Ir. A. Plate, Mr. Dr. A. L. Scholtens,
H. Sneevliet, Prof. Ir. I. P. de Vooys
en tot secretaris Mr. J. Gerritsz.
AFSCHAFFING VAN UITVOER
VERBODEN VAN HUIDEN EN
BEENDEREN.
Op de bijeenkomst op 14 Maart a.s.
die den Volkenbondsraad bijeen geroe
pen heeft ter bespreking van de af
schaffing van uitvoerverboden van
huiden en beenderen, zal Dr. F. E.
Posthuma, oud-mnister van landbouw
handel en nijverheid, voorzitter van
den Nijverheidsraad, de Nederland
sche regeering vertegenwoordigen.
Als deskundigen zijn aan den ver
tegenwoordiger van de Nederlandsche
regeering toegevoegd Mr. W. P. M.
van der Loo, secretaris van de Fede
ratie van vereenigingen van Nederl.
lederfabrikanten en de heer C. B. J.
Müller, lid van de firma Wed. P.
Smits en Zoon te Utrecht, respectieve
lijk voor de uitvoerverboden van hui
den en beenderen
HET CONFLICT IN HET
KLEEDINGBEDRIJF.
Vrijdagmiddag is een conferentie
gehouden tusschen vertegenwoordigers
van de kleermakers en den Bond van
kleermakerspatroons (de organisatie,
bij welker leden de uitsluiting of sta
king heerscht). Het Volk verneemt, dat
de kleermakerspatroons zich bereid
hebben verklaard, een contract af te
sluiten, waarin dezelfde verbeteringen
zijn vervat, als de maatconfectiepa-
troons hebben aangeboden, n.l. vergoe
ding voor vuur, licht en verwarming
van de persijzers cn een productie-
premie, die neerkomt op vacantie.
Heden zouden huishoudelijke ver
gaderingen met de kleermakers wor
den gehouden ter bespreking van d»n
toestand.
VLAAMSCHE TOURISTEN NAAR DE
BOLLENVELDEN.
De correspondent der N. R. Crt. te
Brussel meldt, dat cle Vlaamsche Tou-
ristenbond met het oog op het bezoek
aan de bloembollenvelden. twee reis
jes naar Nederland organiseert. De/.^
zullen in de Paaschweek plaats heb
ben. Behalve de bollenvelden wor.Lm
Rotterdam, Den Haag, Scheveningeo
en Amsterdam en, door de deelnemers
aan het tweede reisje, ook de Zaan-
stieek, Edam, Volendam, het Gooi.
Hilversum, Utrecht en 's Hertogen
Losch bezocht.
DR. J. G. SCHEURER.
„Dr. Sclieurer - aldus Dr G. Kei-
i in de Geldersihe Kerkbode leeft
nog. Wel is hij erg zwak en hoorde men
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
De toestand van Dr. Schenrer.
Intrede Ds. Lijsen te Woubragge.
Het conflict in de kleedingindustrie.
Vlaamsche toeristen naar de Bollen
velden.
Mr. D., Directeur der Discontobank,
gearresteerd.
Buitenland.
De slotzitting van den Vdlkenbonds-
raad.
Een Nederlandsch-Fransch arbitra
geverdrag geteekend.
Aardverschuiving Ün Brazilië.
Verscherping van het conflict ii da
Berlijnsche metaalindustrie.
Koude en vorst in West-Europa.
dat hij het wellicht niet lang meer
maken zal, echter de Heere ver1 mgde
nog zijn leven. Och, mochten wij hein
nog wat hebben in ons midden, als ver
tf genwoordiger van dat geslecht dat
zoo weinig zichzelf zoekt, dat den Hee
re wil dienen, ook met zelfverlooche
ning van eigen voordeel en gewin.
Zulke sprekende voorbeelden kun
nen wij maar kwalijk messen. Dezen
zijn van het geslacht dergener. 'dio
maar geen hoorders des Woords zijn,
r aar ook daders. Dit is het leven naar
de Koninklijke wet, door Jacobus ons
gepredikt".
DE KNOEIERIJEN IN DE
BEDRIJVEN.
In een niet voor de pers toegankelij
ke vergadering van het Comité Mr.
Nothorn, tegen de knoeierijen in de
staats-, gemeente- en andere bedrijven
is Vrijdagmiddag te Utrecht opgericht
de vereeniging Algemeen Belang, ten
doel hebbende bestrijding van corrup
tie in alle bedrijven, te streven naar
belastingverlaging en het tegengaan
van alle oneconomische uitgaven.
Het bestuur is uit de volgende hee-
ren samengesteld: Mr. B. J. Nothorn
te Zutphen, voorzitter; E. J. Duetz te
Utrecht, secretaris; J. A. Adriaans te
Nijmegen, penningmeester, A. Visser
te Soest; Dr. v. d. Meyle te Heeze; Wa
genaar, burgemeester van Workum;
Dr. H. A. Naber, te Hilversum en P.
Brand te Utrecht.
BUITENLAND.
DE VOLKENBONDSRAAD.
De slotzitting.
De volkenbondsraad heeft Zaterdag
ochtend in geheime zitting het voor-
loopige rapport van het comité van drie
uit den raad aangaande de klacht in
zake investigatie door de kleine entente
gericht tegen Hongarije, aangenomen.
In het rapport wordt er op gewezen,
dat de werkzaamheden van het comité
nog niet ten einde konden worden ge
bracht. In de volgende zitting zal het
comité rapport uitbrengen, na bestu
deering van nog ingewachte documen
ten en nadere inlichtingen.
Intusschen zal het comité blijven zit
ting houden en zoo noódig door des
kundigen van den volkenbond ter plaat
se een onderzoek laten doen.
Des middags heeft de raad in een
korte openbare bijeenkomst, die nau
welijks 20 minuten duurde, dit voor-
loopig rapport behandeld en aangenomen.
Nadat als laatste punt der agenda de
kwestie der uilwisseling van bevolkin
gen tusschen Griekenland en Turkije
aan de orde was gekomen, werd de
49ste vergadering van den raad van
den volkenbond gesloten.
NEDERLANDSCH-FRANSCH
ARBITRAGE-VERDRAG.
Door Brïand en Minister Beelaerts
onderteekend.
Briand en min. Beelaerts van Blok
land hebben Zaterdagavond terstond na
de sluiting van de volkenbondsraad
zitting in het hotel de Bergues te Ge-
nève in den salon van Briand het ar
bitrage- en verzoeningsverdragtusschen
Nederland en Frankrijk onderteekend.
Dit verdrag was eenigen tijd geleden
tusschen de departementen van buiten
landsche zaken te 's-Gravenhage en
Parijs voorbereid, doch de beide minis
ters van buitenl. zaken stelden er prijs
op, de onderteekening daarvan op den
zetel van den volkenbond te doen ge
schieden.
