CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Oil nummer bestaat uit TWEE Bladeo.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
8«(» JAARGANG VRIJDAG 10 FEBRUARI 1928 NUMMER 2357
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week 1 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22*/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarlei
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Een bestuursconflict?
Het Weekblad van den Nederland-
schen Bond van Gemeenteambtenaren
brengt de- uitvoerige correspondentie
gevoerd tusschen tusschen Burge
meester en Wethouders van Smallin-
gerland en Gedeputeerde Staten van
Friesland inzake den Directeur dei-
Gasfabriek te Dragten.
In een uitvoerig rapport heeft een
raadscommissie dier gemeente in
overeenstemming met het gevoelen
van Burgemeester en Wethouders
aan den gemeenteraad geadviseerd
den Directeur niet te ontslaan, maar
hem met een altijddurende achteruit
zetting in salaris van 500 per jaar te
straffen voor het aannemen van steek
penningen. Wie dit rapport leest moet
toestemmen, dat hier inderdaad van
liet begaan eener ernstige fout door
een overigens niet alleen geschikt,
maar een verdienstelijk Ambtenaar
sprake was. Met algemeene stemmen
vereenigde de Raad zich met dit ad
vies. Hier was dus een na rijp beraad
verkregen volledige overeenstemming
in een ernstige zaak.
Maar Gedeputeerde Staten van
Friesland denken er anders over.
Eerst toch bepaalden zij dat wel op
andere posten der begrooting uitga
ven mochten worden gedaan in af
wachting van de goedkeuring der be
grooting, maar niet op het artikel in
zake het salaris van den directeur der
gasfabriek.
Na door Burgemeester en Wethou
ders op het onhoudbare van dit stand
punt te zijn gewezen werd deze bepa
ling terug genomen.
Dat geschiedde echter in een brief,
die duidelijk deed uitkomen de be
zwaren van Gedeputeerde Staten.
Daarin toch wordt gezegd: „cfat zij
het niet eens zijn met het besluit van
den gemeenteraad tot handhaving van
den directeur der gasfabriek als zoo
danig en aan dit besluit bezwaar zul
len moeten ontleenen goedkeuring te
hechten aan de begrooting, waarvan
een belangrijk onderdeel, de gasfa-
briekbegrooting, zal worden uitge
voerd door iemand, die in &eMzaken
onbetrouwbaar is gebleken, die daar
door zijn prestige heeft verloren je
gens den raad, die in hem geen be
trouwbaar adviseur en bedrijfsleider
kan zien, en jegens zijn ondergeschik
ten, tegen wie hij, in het algemeen en
in het bijzonder geval zij zich schul
dig maken aan oneerlijkheid, niet zal
kunnen optreden, omdat hij zich aan
oneerlijkheid heeft schuldig gemaakt
en die dus uit hoofde van zijn finan-
eieele onbetrouwbaarheid ongeschikt
is om aan het hoofd van een bedrijf
te staan".
De redactie van het Weekblad tee
kent hierbij aan, dat Gedeputeerde
Staten het recht, dat hun gegeven is
om een goed financieel beheer te
waarborgen, gebruiken om in te grij
pen in het aan den raad overgelaten
bestuur van de huishouding der ge
meente. Dit is gebruik van een be
voegdheid voor een geheel ander doel,
dan waarvoor zij is gegeven. Dit is
onwettig, meent deze redactie.
Opgemerkt moet worden, dat Ge
deputeerde Staten hier wel een be
zwaar aankondigen, maar dat dit nog
niet in een besluit is vastgelegd. Er is
dus nog een mogelijkheid, dat over
eenstemming wordt bereikt.
Wanneer echter Ged. Staten hun
bezwaar aldus geformuleerd handha
ven dan is ook naar onze meenirig
hier een weg gevolgd, die niet betre
den mocht worden. Hier was gebie
dend noodzakelijk geweest een weg
van overleg in stede van dwang door
het middel van goedkeurings-weige-
ring der begrooting.
Het betreft hier niet het tekort doen
van een plicht door de gemeente, maar
een kwestie van inzicht in de be
stuursvoering. Dat laatste staat aan
de gemeente en niet aan Ged. Staten.
Wanneer de Staten meenen, dat de
gemeente dat niet goed doet, dan is
de weg om haar van het ongelijk te
overtuigen, niet om zelf maar aan
stonds op den stoel van den raad te
gaan zitten.
Het is goed om op het gevaar, dat
daarin steekt te wijzen.
STADSNIEUWS.
ZENDINGSSAMENKOMST.
In de beter dan de vorige keeren be
zette Heerengrachtkerk, had gisteren
avond de aangekondigde vergadering
plaats, alwaar Ds. C. de Bruin, Em.
Miss. Pred. van Soemba, sprak.
De Voorz. der Zendingscommissie,
de heer Huinink, liet zingen Psalm 9,
vers 16 en 18, las 2 Kon. 13 vs. 1419,
en ging voor in gebed.
Vervolgens heette hij Ds. de Bruin
welkom, die schier een menschenleef-
tijd op Soemba heeft gearbeid. Die
daar met zijn echtgenoote schier alle
denkbare ellende heeft meegemaakt:
moord, roof, oorlog, ziekte, enz.
Verder beveelt hij namens de Zen-
dingscommissie de financiën in de be
langstelling der gemeente aan, ook de
collecte, die gehouden zal worden.
Ds. de Bruin, daarna het woord ver
krijgende, begint met te vertellen, hoe
hij in 1892 met zijn echtgenoote voor
het eerst de reis naar Soemba maakte
Toen waren de verkeersmoeilijkheden
nog groot. Een landingssteiger ont
brak op Soemba, zoodat' de pas aan-
gekomenen tegen de rotsen van de
kust moesten opklauteren. Een brug
over de rivier bestond nog niet, zoodat
zij moesten gedragen worden. Even
min was een rijtuig aanwezig, zoodat
een wandeling van ongeveer een uur
in de brandende zon niet aangenaam
was.
Verder vertelt hij vele bijzonderhe
den uit het leven van de bewoners op
Soemba. Helaas is het een lang ver
haal van roof en moord en wraak
oefening. Men siddert bij het hooren
van het verhaal van het ophangen
van de stukken van het lijk van een
paardendief. Van het schoonmaken
van 'n pasgesnelden schedel en 't plaat
sen daarvan op den doodenboom. Van
het vinden in een kloof tusschen de
rotsen van overblijfselen van mensche
lijke lichamen met het touw, waar
mede ze geworgd zijn.
Maar ook leeft men mede met de
wonderbare bekeeringen van deze god
delooze zondaren. Vooral van de hoog-
geplaatsten, zooals de zoon van den
Radja. Men geniet mede van den ze
gen, die het onderwijs en de toen nog
primitieve medische hulp brengen.
Vooral de aandrang van onze zen
delingen naar een oprechten levens
wandel, o.a. door vóór het H. Avond
maal een gemeentevergadering te hou
den, waarop vaak heerlijke overwin
ningen op de oude, booze gewoonten
worden aangetroffen, maakt indruk.
Ook toont hij ons in cijfers en ande
re mededeelingen de groote ommekeer
die door het werk der zending op
Soemba mocht worden bereikt in
maatschappelijk opzicht,
Na een tusschenzang, waarin gecol
lecteerd werd, maakten een achttal
broeders en zusters gebruik van de ge
legenheid om vragen te stellen.
Gevraagd werd o.a. naar de inrich
ting van het bestuur, naar de rasver
houdingen tusschen Soembaneezen en
Savoeneezen onder de Christenen,
naar de diepte van het geloofsleven,
o.a. in het zondebesef uitkomende,
naar de sociale verbetering ook op hy
giënisch gebied, de aanwezigheid van
de Roomsche missie, enz.
Uitvoerig beantwoordde Ds. de Bruin
al deze vragen.
Te 10 uur werd, na het zingen van
Psalm 25 vers 4, een woord van dank
aan Ds. de Bruin voor zijn onderhou
dende wijze van vertellen, en dank
gebed van Ds. de Bruin, deze leerza
me bijeenkomst gesloten.
Deze methode vran propaganda voor
de zending lijkt ons meer en meer
juist gezien. Langzaam aan wordt de
gemeente meer belangstellend. De
zendingsliefde is aanwezig, maar moet
opgewekt worden.
CLASSICALE VERGADERINP.
Gisteren vergaderde in de Kerke-
raadskamer der Hooigrachtkerk de
classis Leiden der Geref. Kerken.
Na de gebruikelijke opening werd
het volgende moderamen gekozen:
Ds. W. H. Gispen Jr., te Hazerswoude,
praeses; Ds. E. H. Broekstra, te Rijns
burg, assessor en Ds. H. Haspers, te
Koudekerk, scriba.
v Ds. H. Ph. Ingwersen van Katwijk
aan Zee, die voor het eerst de Classis-
vergadering bijwoonde, werd door den
praeses hartelijk welkom geheeten.
Aan Ds. F. A. van der Iieyden, te
Wassenaar, werd op eervolle wijze
emeritaat verleend, ingaande 1
Maart aanstaande. Hij werd in har
telijke bewoordingen door den prae
ses toegesproken, waarna hem door
de vergadering toegezongen werd Ps.
121 :4. Aangezien Ds. v. d. Heyden in
Wassenaar blijft wonen, zal hij na
den ingang van zijn emeritaat toegang
tot de classicale vergaderingen blij
ven behouden als adviseerend lid.
Aan Dr. D. K. Wielenga te Voor-
schpten werd op zijn verzoek onthef
fing verleend van de quaestuur der
classis, zulks in verband met zijn be
noeming tot leeraar in het godsdienst
onderwijs aan de Chr. H. B. S. te Lei
den.
De quaestuur were, opgedragen aan
Ds. v. d. Heyden, die dit bereidwillig
op zich nam.
^taande do vergadering weid aan
Dr. D. J. van Katwijk in verhand mot
de aanneming van het beroep naar
Velzen acte van ontslag van de clas
sis verleend.
Door de Deputaten van de Zending
werd het rapport betreffende de Zen
ding voorgelezen; na bespreking werd
de begrooting voor de Zending defi
nitief goedgekeurd.
Inzake de bekende kwestie te O.,
werd na breedvoerige bespreking een
besluit genomen, waardoor de clas
sis harerzijds de zaak als geëindigd
beschouwt en waarin op verzoening
der partijen wordt aangedrongen.
Als roepende kerk voor de volgende
classicale vergadering werd aangewe
zen de Kerk van Noord wijk aan Zee.
ONS KANTONGERECHT.
Naar wij vernemen, moet het niet
in de bedoeling van den Minister van
Justitie liggen, in den eersten tijd in
de vac. van kantonrechter alhier te
voorzien.
JUBILEA BIJ HET OPENBAAR
SLACHTHUIS.
Op 18 Februari a.s. hoopt de heer
J. G. Lamme, hoofdkeu-meester-op-
zichter, het feit te herdenken, dat hij
25 jaar als keurmeester is werkzaam
geweest bij den keuringsdienst van
vee en vleesch in de gemeente Leiden.
Van 18 Febr. tot en met 30 April was
hij werkzaam bij de toen bestaande
keuringsdienst en vanaf 1 Mei 1903
aan het openbaar slachthuis.
1928 is wel een bijzonder jaar voor
het Openbaar Slachthuis.
Op 1 Mei 1903 werd het slachthuis
voor de gebruikers opengesteld, alhoe
wel niet verplichtend, maar op 1 Juli
van datzelfde jaar werden de slagers
verplicht hun vee op het Openbaar
Slachthuis te doen slachten.
Het Slachthuis bestaat dus 1 Mei
a.s. 25 jaar. Op dien datum zijn er
weer twee jubilarissen, die hun 25-ja-
rig dienstverband zullen herdenken.
JAARVERGADERING KNAPEN-
VEREENIGING „MIJN ZOON GEEF
MIJ UW HART".
Als No. 4 in de rij der Geref. Jeugd
organisaties hield Woensdagavond de
Knapenvereen. op Geref. Grondslag
„Mijn Zoon geef Mij Uw hart" hare
J aarvergadering.
In tegenstelling met voorgaande ja
ren, waarin deze vergaderingen een
besloten karakter droegen, was zij
ditmaal openbaar. Aan de vriende
lijke uitnoodiging hadden vele ouders
en belangstellenden gevolg gegeven,
er. toen de leider der Zondag-afdee-
ling, de heer A. v. Weeren, om half
acht de vergadering opende was de
zaal van Prediker geheel gevuld.
Nadat gemeenschappelijk gezongen
was Ps. 138 1 en de voorzitter in ge
bed was voorgegaan, las hij een ge
deelte voor uit 1 Cor. 1, waarna hij
allen, de knapen zoowel als de ouders,
de afgevaardigden en verdere belang
stellenden een hartelijk welkom toe
riep.
Uit het overzicht, dat hij gaf verna
men wij, dat van veel zegen kon wor
den gesproken. Het leden-aantal klom
tot ruim vijftig, de bibliotheek werd
met een vijftig-tal no's uitgebreid en
toch boekte de penningmeester nog
een saldo van 47.
Ook het verdere werk gaf reden tot
blijdschap. Getrouw bezoek der ver
gaderingen, een goede bijbelbespre
king en ijverig deelnemen aan de
werkzaamheden kon geconstateerd
worden. Toch waren de leiders niet
voldaan. Gezien het groote aantal
jungens, dat in onze Geref. Kerk ge
vonden wordt, is het aantal leden te
klein. Spr. wekte allen, elk in zijn
kring, op, propaganda voor de jeugd-
arbeid te maken.
Alsnu ving de afwerking van het
programma aan, en werden de aan
wezigen beurtelings vergast op op
stellen, voordrachten ernst en luim.
Voordat de pauze intrad, bracht de
afgevaardigde van den Kerkeraad de
groeten en gelukwenschen over. Dat
de belangstelling van den Kerkeraad
door de verschillende jeugdorganisa
ties op zeer hoogen prijs gesteld
wordt, blijki telkenmale, omdat, ter
wijl alle afgevaardigden hun geluk
wenschen in de pauzt overbrengen,
voor den Kerkeraad een uitzondering
wordt gemaakt.
De in onze jeugdkringen zoo gaar
ne geziene heer P. v. Weeren Sr. was
hedenavond met den heer Blommen-
daal in ons midden en hij getuigde in
hartelijke bewoordingen van de lief
de en sympathie van den Kerkeraad
voor hét jeugdwerk.
Nadat gezongen was Ps. 119 1 en
5, waaronder gecollecteerd werd, trad
de pari ze in.
Na de pauze ging de leiding der
vergadering over op den heer A. van
Weeren Jr.. leider der vveekafdeeling.
Het verdere gedeelte van het pro
gramma was nu uitsluitend aan luim
"owijd. v-Ons aardappellandje", voor
gedragen door Arie Keizer, ontlokte
herhaaldelijk een daverend gelach en
het geheel werd besloten door een
zoozeer gewilde leeswedstrijd. Bene
veld, pijpetuitje, benepen en gezel, ble
ken klippen te zijn waarop menige
goede wil strandde, en de bebabbelde
babbelende babbelaars en babbelaar-
éters deden menigen jongen babbelaar
allerbedroevendst babbelen, tot groot
vermaak der aanwezigen.
De vraag waar in den bijbel de zin
spreuk der Vereen iging te vinden
was, wist niet een met juistheid te
zeggen en het diepzinnige nadenken
der knapen kon hei. de wijsheid van
den maker dier spreuk niet verschaf
fen.
Hiermede was het programma af
gewerkt en werden door de verschil
lende jury's de uitslagen der wedstrij
den bekend gemaakt.
Bij den Opstellen-wedstrijd droeg
vr. J. Brederveld de eerste en vr. Over-
dijk de tweede prijs weg.
Voor reciteeren ernst werd vr. Mei
lof met den eersten en vr. Goslinga
met den tv „eden prijs bekroond.
Voor reciteeren luim zag vr. Kei
zer zich de eerste en vr. Kiel zich de
tweede prijs toegekend.
Bij den leeswedstrijd waren de
vrienden H. v. d. Meij, H. Mieremet en
J. Dercksen degenen, die eerste,
tweede en troostprijs, de laatste ge
schonken door een der ouders weg
droegen.
"Tiermede waren wii aan het slot
der vergadering gekomen.
De voorzitter dankte allen, die aan
het welslagen van dezen avond in
welken vorm dan ook, hadden mede
gewerkt en verzocht degenen die hij
mocht hebben vergeten, dit even te
zeggen. Niemand meldde zich, zoodat
hij met gerust hart den heer A. de
Graaff kon verzoeken de vergadering
met gebed te sluiten, hetgeen deze
deed, nadat vooraf gezongen was Ps.
25:6.
M.Z.G.M.U.H. kan terugzien op een
welgeslaagde en zeer gezellige jaar
vergadering en de wensch in het be
gin door den voorzitter geuit, was
hiermede in vervulling gegaan; en wij
hopen, dat deze vergaderingen in het
vervolg steeds openbaar en op derge
lijke wijze gehouden mogen worden.
BEWUSTELOOS AANGETROFFEN.
Hedennacht te 2 uur is in het onder
station van de Ned. Spoorwegen aan
de Maredijk de schilder D. W. uit
Utrecht bewusteloos aangetroffen.
De man moest aldaar werkzaamhe
den verrichten en had eerst aan den
monteur L. gevraagd, of alles uitge
schakeld was. Deze had hierop beves
tigend geantwoord.
Later bleek evenwel, dat de laag-
spanningsstroom niet uitgeschakeld
was. W. is daarmede in aanraking ge
komen, en heeft een schok gekregen,
waardoor hij bewusteloos werd en ge
vallen is. Bij deze val brak hij een
beeri.
Door aanraking met de draad heeft
hij eenige brandwonden bekomen.
Hij is naar het St, Elisabethsgestieht
overgebracht. Zijn toestand is bevre
digend.
Door K. is bij de politie aangifte
gedaan, dat ten zijnen nadeele een
handwagen is ontvreemd.
Door R. is op de Oude Vest een
transportrijwiel onbeheerd aangetrof
fen.
BINNENLAND.
HOFBERICHT.
H. M. de Koningin geeft Maandag
avond 20 dezer ten Paleize Noord-
einde een gastmaal voor de civiele
autoriteiten.
PRINS HENBRIK NAAR
ST. MORITZ.
Z. K. H. de Prins was gistermiddag
bij zijn vertrek per gewonen Staats-
spoorirein van 12.15 uur naar St. Mo-
ritz, vergezeld door zijn adjudant, ma
joor Jhr. Laman Trip.
De Prins wordt 21 dezer terug ver
wacht.
Een B. T. A-telegram uit St. Mo-
ritz meldt, dat de Prins aldaar is aan
gekomen.
ARMENZORGS-STATISTIEK.
Nederland heeft aan armenzorg inde
jaren 1924 en 1925 telkens ruim f55
millioen besleed of wel per hoofd der
bevolking in 1924 f7,59 en in 1025
f7,49. In deze buitc: gewoon belangrijke
bedragen zit geen cent steun aan ar
beiders, die eenigen tijd werkloos wa
ren. En toch is er duidelijk aanwijsbair
verband tusschen wer'. l o3he'd en arm
leis'igheid.
Eij de'mannen is ii totaal in m'ér
dan 60 pet. der nieuwe steungevalle:
werkl^sn i 1 oerz ak en in ine r dan
20 pet ziekte.
Ycor de vioaWwn i-> bui.en de ver-
Brutale juweelendielstal te Den
Haag.
Het vaccinatie-ontwerp Ün de Eer
ste Kamer aangenomen.
Buitenland.
Een Nederlandschc nota aan het
Volkenbondssecretariaat.
Groote brand te Riga.
Ernstig tramongelnk bij Thionville.
Noodweer in Noorwegen.
melde oorzaken een der aanleidingen
tot armlastigheid: lut overlijden van
het hoofd van het gezin of een der an
dere gezinsleden fin 1925 26,4 pet. der
gevallen;.
In Nederland waren 626 mannelijke
gezinshoofden, die iinancieele onder
steuning behoefden, minderjarig; in to
taal 1341 mannen en 1149 vrouwen
waren jorg r dan 21 jaar of wel ruim
1,5 pet. van het totaal ondersteunden.
Nederland telde in do jaren 1923
tot en mot 1925 17 a 18.000 verpleegde
armlastige krankzinnigen.
De juiste cijfers zijn:
1923 16.732 peisjnen; 1924 17.319
personen; *1925 18.000 personen.
De verpleging van deze armlastige
krankzinnigen kosde in:
1923 f 12.4 miliioen; 1924 f12,2 mil-
lioen; 1925 f12,0 millioen.
Wegens een gebrek (.mei gewone ou
derdomsgebreken; of om andere rede
nen van maatschappelijke ongeschikt
heid zijn in verpleging genomen in '25
3.756 personen en in 1924 3.7S5 pers.
'Ie zamen me; de verpleegde armlas
tige krankzinnigen vormden deze maat
schappelijk ongeschikten in 1925 eea
massa van 21.750 personen, welik aan
tal ongeveer ge,ijk is aan het inwoner
tal van Vlissingen en grooter dan het
zielental van b.v. Middelburg.
GELEERD PROLETARIAAT.
Het gevaar zoo driestart de
Standaard van een „geleerd prole
tariaat" in Nederland is verre van
denkbeeldig.
Wie er aan. twijfelt, neme kennis
van deze feiten, die in het nieuwe tijd
schrift „Bevolking en bestaan" wor
den vermeld:
„Het te veel aan onderwijzers werd
in 1926 vergroot met 535.
Op elke bevolkingsvermeerdering
met 500 zielen komt er tegenwoordig
één arts hij (een geneesheer wordt ge
acht eene bevolking van 2000 zielen te
kunnen behandelen).
Er zijn te veel juristen en te veel
ingenieurs.
Voor de functie van politie-agent te
Nieuwer-Amstel hebben zich 160 ge
gadigden aangemeld, o.w. personen
met 5-j. H.B.S. diploma en zelfs met
lioogeschool-opleiding".
De ernst van het gevaar, waarop
hier wordt gedoeld, worde niet onder
schat.
Velen worden als student inge
schreven, wier naam in het album ci-
vium academicorum niet moest voor
komen.
Een misstand is het, dat voor jon
gelieden, die in niets uitmunten en
wier ouders tot het dragen der uni
versitaire kosten niet in staat zijn, al
les wordt in de weer gebracht, om ze
tot academie-burger te maken.
Velen worden kunstmatig uit hun
milieu gerukt en in een voor hen on
bekende en dikwijls ongeschikte sfeer
gebracht.
Hebben ze ten slotte hunne studiën
geëindigd, dan begint de ellende eerst
recht; zij beschikken niet over vol
doende middelen om rustig betere
tijden to kunnen afwachten.
Verbittering ontstaat zoo bij een ge
leerd proletariaat, dat den volksgeest
bederft.
Daarom mag niet worden toegege
ven aan het ziekelijk streven om door
onmatig ruime toepassing van het
beurzenstelsel, door lage college- en
lesgelden den toevloed tot H. B. S.,
Gymnasium en Universiteit kunstma
tig te- prikkelen.
Voor werkelijk buitengewoon be
gaafden kan het noodig wezen finan-
cieelen steun te verschaffen.
Maar het is een wanbegrip, dat voor
allen die wenschen te studeeren, de
weg gebaand moet worden.
Dergelijk natuurrecht bestaat niet
en mag niet bestaan.
HET ABORTUS-GEVAL. IN DE VAN
LIMBURG STIRUMSTRAAT.
Voor de strafkamer der Haagsche
rechtbank zijn gisteren behandeld de
zaken, welke verband houden met het
ontdekken van liet geruchtmakende
abortusgeval in een woning in een hof
je in de Van Limburg Stirum9traat
