CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 8s,e JAARGANG VRIJDAG 27 JANUARI 1928 NUMMER 2345 NIEUWE LEIDSCHE COURANT Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS Ia Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 EERSTE BLAD. V Samen gegeten. Het is in de internationale verhou dingen zoo langzamerhand gewoonte geworden, dat de partijen, die het een of ander samen hebben te bedisselen, ter verkrijging van 'n wederzijds mil dere stemming, eens samen gaan eten. In Genève is menige tafel aange richt, waarvan men, niet alleen in stof felijken, maar ook in 2edelijken zin, kon zeggen, dat men verkwikt en ge sterkt heenging. Zoo was er ook in Indië een geladen stemming ontstaan. Gouverneur Generaal Fock had een streng bezuinigingsbestuur moeten voeren. De veiligstelling van den In- dischen gulden was zijn doel. Dat doel was bereikt toen hij aftrad. Toen kon een mildere bestuursvoering intreden. Als zoodanig trad Jhr. de Graeff op. Toen deze echter reeds dadelijk van een politiek van toenadering en ver zoening sprak, trok men in sommige kringen de wenkbrauwen saam en dacht: wat zal dat worden? De voorstellen inzake de inlandsche meerderheid in den Volksraad en de vertegenwoordiging van 't Inheemsche element in .den Raad van Indië deden de deur dicht. Daarop is gevolgd de actie Trip, die veel stof heeft opgewaaid, doch die is geëindigd met een volledige overwin ning van de vasthoudende regeering. Was het wonder, dat men bleef vra gen: wat nu? Nu deed zich in het eeuwjubileum van de Javasche Bank een schitteren de gelegenheid voor om elkaar te vin den. Daar toch waren de kopstukken uit handel en cultuur en het bankwe zen bijeen. Daar zat ook de Gouver neur Generaal mede aan. Verschillende klinkende redevoerin gen zijn daar gehouden. Men wachtte in spanning wat de Gouverneur Gene raal zou zeggen. De heer de Graeff heeft gesproken. Hij verklaarde aan het slot, zoo lezen wij in een beschouwing van de Neder lander, te hebben gesproken uit de volheid van zijn gemoed. In sidderen de stilte luisterden de 500 aanwezigen, bijna allen uit kringen, waar de on rust ontstaan en de onwelwillende uitingen waren gehoord. Men ver wachtte iets bijzonders, misschien wel een nadere verklaring, mogelijk een voorzichtigen terugtred. Maar dit bijzondere kwam niet. „Men wacht op een woord", zeide Jhr. de Graeff, „en toch zal ik dit woord niet spreken". De Gouverneur Generaal noemde het een sprookje, dat de regeering on welwillend zou staan tegenover het kapitaal en geen waardeering zou heb ben voor hetgeen het kapitaal had ge wrocht en tot stand gebracht". En met fijne hoffelijkheid tegenover zijn gastheeren, vlocht de spr. hulde en onderwijzing samen tot een per soonlijk woord aan het adres van den directeur de jubileerende bank: „voor hem, Mr. Trip. was een tegenspraak van dit sprookje onnoodig, maar het was toch pijnlijk en bedroevend, dat het sprook je in de wereld had kunnen komen. Bevatte het sprookje ook maar ecnige waarheid, de Gouverneur Generaal zou tot dit feestmaal niet zijn gekomen". Met een gelukwensch en de uitnoo- diging tot een heildronk op den bloei en den voorspoed van de Javasche Bank, werd het woord van Jhr. de Graeff besloten. In het overweldigend gejuich, dat de diepe stilte verbrak, welke tijdens het spreken van den Gouverneur Ge neraal had geheerscht, verstierven de laatste klanken van wantrouwen en misverstand, die in de laatste maan den de atmosfeer in Indië hadden be dorven. Het staat nu vast, dat de politiek van samenwerking en vertrouwen, door den Gouverneur Generaal met volharding gevolgd, even sterk geldt als de inheemsche bevolking, die ver trouwen stelt in de kracht en de be doelingen van het Nederlandsche Gou vernement als de Europeesche neder zetting, in het bijzonder de vertegen woordigers van het kapitaal, belast met de verantwoordelijkheid voor on dernemingen en ontginningen, waar van zoo ontzettend veel afhangt voor de ontwikkeling en de toekomst van Indië. Deze vertegenwoordigers van dit ka pitaal bewezen door de overweldigen de uiting hunner instemming, het woord van den Gouverneur Generaal, sterker nog het hart, waaruit dit woord opwelde, te hebben verstaan. Misschien gaf een onbewust besef van een tekort aan vertrouwen, dat in dezen kring geheerscht had. te meer drang, thans van het verdwijnen van dit te kort ondubbelzinnig te ge tuigen. Laat ons hopen, dat hiermede de ge spannen verhouding voor goed ver dwenen is. STADSNIEUWS. DE PROF. BUYS-HERDENKING. Behalve de reeds vermelde personen waren bij de Buys-herdenking in het Groot-Auditorium o.a. nog aanwezig de oud-minister en de oud-gouverneur generaal van Ned. Indië, Mr. D. Fock Mr. G. Scheltema, als secretaris van het college van de visscherijen, de burgemeester van Utrecht, Mr. J. P. Fokkema Andreae, Mr. G. Vissering, president van de Nederlandsche Bank en het gemeentebestuur van Leiden, het collegium van het Leidsch Studen ten Corps,, en de besturen van de Ver. voor Vrouwelijke Studenten, van de R. K. Studentenvereeniging „St. Au- gustinus" en van de Ver. voor Staat kunde. De receptie, welke het herdenkings comité hierna in de Senaatskamer ge houden heeft, was druk bezocht. De op de herdenkingsbijeenkomst aanwezige autoriteiten en besturen van corporaties waren daar tegenwoor dig. Eenige dames-studenten boden thee en andere ververschingen aan. Tegen het einde der receptie bracht de president curator der Leidsche U- niversiteit, Jhr. de Gijselaar, het her denkingscomité dank voor het geno men initiatief, waarbij hij in het bij zonder het woord richtte tot den voor zitter Staatsraad Prof. Fabius. Na afloop der receptie begaven de ministers Kan, Beelaerts van Blok land, Donner en van der Vegte, alsme de de leden van het comité en ver scheidene professoren zich naar de studentensociëteit Minerva, waar het collegium van het L. S. C. receptie hield. PROF. DR. H. A. LORENTZ. In aen toestand van Prof. Lorentz is een gunstige wending gekomen, welke hoop geeft op volledig herstel. STOPPLAATSEN AUTOBUSSEN. Door de Ned. Brockway-Mij. en de Haarlemsche Brockway-Bus-Mij. is het volgende schrijven gericht aan het College van Burgemeester en Wethou ders der gemeente Leiden. Edelachtbare Heeren, Ondergeteekende, Martin C. van der sche Brockway Bus Mij. te Amster dam, welke op haar beurt de directie Wal, directeur der N. V. Nederland- voert over de N. V. Haarlemsche Brockway Bus Mij., gevestigd te Heem stede, heeft de eer U te berichten. dat zij, conform de door U per 1 Jan. 1.1. ingestelde politie-verordening, hare autobussen niet meer doet stop pen voor het in- en uitstappen van passagiers aan het stationsplein in uwe gemeente; dat zij meende, alvorens te protes-< teeren tegen dit groote ongerief voor het reizend publiek en het voor haar daaruit onvermijdelijk volgend finan- cieele nadeel, eerst af te moeten wach ten, hoe in de practijk de gevolgen dier verordening zouden zijn; dat zij thans, na een halve maand, o'ver voldoende gegevens beschikt, om te kunnen bewijzen, dat niettegen staande dient te worden aangenomen dat, nu de geregelde klanten aan de zen maatregel gewend zijn, toch blijkt, dat het veroorzaakte ongerief vooral in de richting Haarlem ernstig is en groot; dat, zoolang iedereen met allerlei mag stoppen en stationeeren aan het trottoir der café's, etc. aldaar, er geen reden is om bezwaren te hebben, dat tweemaal per uur een publiek vervoer middel aldaar stopt, hetwelk toch in de eerste plaats in aanmerking komt om zoolang mogelijk te worden ont zien; dat dan ook deze maatregel hoog stens als oorzaak kon hebben, dat derden misbruik maakten van den toe stand, door met een autobus soms 510 minuten midden op den weg aldaar te blijven staan; dat zij van meening zijn, dat derge lijke gevallen ook op andere wijze wa ren te voorzien, zonder dat zij daar door worden getroffen; reden, waarom zij zich thans tot Uw geacht college wendt met het ver zoek, ten spoedigste wederom in de gelegenheid te worden gesteld aan het Stationsplein zelve, te stoppen voor het opnemen en uitlaten van passa giers. Hoogachtend, N. V. Ned. Brockway Bus Mij. (w.g.) Martin C. van der Wal. FAZAR CHR. FRÖBELSCHOOL. Ee bazar, welke ten bate van Je Chr. Fröbelschool aan de Heerensin gel op a.s. Woensdag, Donderdag en Vrijdag zou worden gehouden, is door ziekte van één der Comité-leden uit gesteld tot 2U, 21 en 22 Februari a.s. Het Comité verzocht ons, de lezers hierop attent te maken met verwij zing naar de desbetreffende adverten tie in dit nimmer, waaraan wij gaar ne voldoen. WETENSCHAPPELIJKE VOOR DRACHTEN OVER HET KATHOLICISME. Gisteravond heeft prof. Verhaar, van W armond, zijn onderbroken acade mie-voordrachten voortgezet in bet Klein-Auditorium der Universiteit. Deze serie handelt over enkele „Le venspraktijken". Dezen avond werd gesproken over de katholieke leer en praktijk der goede werken. Na een korte inleiding liet Spr. in een eerste deel zien, wat in deze voor dracht bedoeld wordt met goede wer ken. Bovendien werd de objectieve en subjectieve norm aangegeven, waar door wij kunnen bepalen of een han deling goed genoemd kan worden. In een tweede deel werd de algemeene ethische waarde zoowel van de na tuurlijke als van de bovennatuurlij ke goede werken nader omschreven. Het derde deel behandelde de nood zakelijkheid en de meritorische waar de der supernatureele, goede werken. Die noodzakelijkheid werd aange toond èn uit de Schrift èn uit de re de. Dat onze goede werken ook meri torische waarde hebben voor het be reiken van ons einddoel (de eeuwige zaligheid) werd zeer uitvoerig aange toond door een reeks Schriftuurteks ten (vooral uit den Jacobusbrief) en door de universeele opvatting der oud-christelijke Kerk. Tevens werden de objecties weersproken, als zou de ze leer tekort doen aan de verdien sten van Christus en als zou deze leer tot egoisme voeren. In het vierde deel werden enkele korte beschouwingen gegeven over de psychische, cultureele en sociale waarde der goede werken, waardoor nog duidelijker deze katholieke leer en praktijk gerechtvaardigd wordt. Het zal wel niet noodig zijn voor onze lezers, een uitvoerige weerleg ging van het standpunt der R.-K. Kerk te geven. Zij weten immers uit den Heidelbergschen Catechismus, dat goede werken wel beloond worden door God, doch dat deze belooning niet uit verdienste maar uit genade geschiedt. En de norm, waardoor wij kunnen bepalen of een handeling goed is, is of zij uit een waar geloof, naar de wet Gods en Hem ter eer geschiedt. NA DE LAGERE SCHOOL. Curatoren van het stedelijk gym nasium alhier hebben tot den Minis ter van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen een schrijven gericht, waar in zij verzoeken: le. dat het Fransch op de lagere school, waaraan het gymnasium aansluit, weer ingevoerd worde; 2e. dat er een 3-jarige tusschen- school tusschen de lagere school en de 3de klasse van het gymnasium opgericht worde met een gemitigeerd klasse-leeraren-stelsel; 3e. dat op grond van den uitslag van het verplichte admissie-examen en van „tests", beide getoetst aan ver klaringen van het hoofd van de be trokken lagere school, worde bepaald, wie tot het gymnasium wordt toege laten, wie tot de tusschenschool, en wie wordt afgewezen; 4e. dat het leerplan der gymnasia, en in aansluiting hieraan het program ma van het eind-examen, herzien wor de in dier voege, dat voor de A-leer lingen en de aanstaande juristen on der de B-leerlingen voor wat de wis- en natuurkundige vakken, en voor de B-leerlingen, uitgezonderd de aan staande juristen, voor wat de oude ta len betreft, de eischen gewijzigd wor den, aldus, dat, bij volledig behoud der essentieele algemeen vormende elementen van het onderwijs in die vakken, de omvang der leer- en exa menstof aanmerkelijk worde geredu ceerd. LEIDSCH STUDENTENCORPS. Morgen zal vanwege de provinciale gezelschappen van het L. S. C. het elfde pan-provinciale congres plaats hebben. Om 5 uur vindt een receptie in de Sociëteit Minerva plaats, gevolgd door een contTes en gemeenschappe- 1 ijken maaltijd. Het congres wordt besloten met een avondfeest in de sociëteit Minerva. LEIDSCHE CHR. RADIO-VEREEN. Zooals reeds gemeld, zal op 20 Febr. a.s., 's avonds half acht, in de Stads gehoorzaal een uitzendavond van de Leidsche Chr. Radio-vereeniging ge geven worden. De samenkomst zal onder leiding staan van den Voor Kier der L. C. R. V., Es. W. Bouwman. De burgemeester, Mr. A. van de Sande Bakhuyzen, zal het woord voe ren, terwijl voorts door tal van mu ziekgezelschappen en zangverenigin gen medewerking is toegezegd. Uit alles blijkt, dat er veel sympa thie voor deelname aan dezen avond bestaat, zoodat een volle zaal verwacht wordt. OPLICHTING. Bij zekere K. K. alhier vervoegde zich dezer dagen een schipper, die voorgaf een motorboot te willen hu ren, terwijl hij dan de zoon van K. te gen een flink salaris in dienst zou ne men. Hij had echter voor de onkosten der registratie enz. geen geld, waar voor hij van K. een bedrag van 25 vroeg, dat deze hem verstrekte. Later bleek evenwel, dat de welbespraakte schipper een oplichter was. INTERACADEMIALE MOTORCLUB. Eenige leden van het L. S. C., die verledén jaar aan den interacademia- len motorrit te Delft deelgenomen hebben, hebben het initiatief geno men ook dit "jaar zulk een rit te orga- niseeren. De datum is op 25 April vastgesteld. Aan den Minister van Waterstaat is reeds goedkeuring aangevraagd. Er.heeft zich een voorloopig comité gevormd om tot definitieve oprichting van een interacademiale motorclub te geraken. De vergadering hiertoe zal a.s. Dinsdag plaats hebben. Dr. W. J. LENTE, f Ds. W. J. Lente, Remonstrantsch predikant alhier, is hedenmorgen, ter wijl bij op zijn rijwiel reed op de Lan- gebrug van zijn rijwiel gevallen en blijven liggen. Hij werd in de gymnastiekzaal van de openbare lagere school binnenge dragen, waar hij bleek te zijn overle den, vermoedelijk ten gevolge van een hartverlamming. Ds. Lente werd 22 Aug. 1874 te Den Haag geboren. Na te Leiden gestu deerd te hebben, werd bij in 1902 be roepen tot predikant te Oude Wete ring, welke gemeente hij in 1904 voor Leiden verliet. SEMPRE CRESCENDO. Het eerstvolgend concert van het Leidsch Studenten Muziekgezelschap Sempre Crescendo zal plaats hebben 6 Maart in de Stadsgehoorzaal. Ten nadeele van mej. K. is in de Boerhaavestraat een rijwielbelasting- plaatje ontvreemd. Door de politie alhier zijn aan gehouden de gebr. A. v. d. H., schip per, en. G. v. d. H., los werkman, en de chauffeur P. M., allen wonende al hier, verdacht van kaasdiefstal. Het betreft hier de diefstal van kaas en vet ten nadeele van een schipper, lig gende in de Haven. Later is het ge- stolene teruggevonden in oen sloot te Oegstgeest. De gebr. v. H. zijn reci divisten. BINNENLAND. Z.K.H. PRINS HENDRIK. Z.K.H. de Prins heeft het voorzitter schap aanvaard van het eerecomité, dat gevormd wordt voor den vierdaagschen marsch, uitgeschreven door den Neder- landschen Bond voor Lichamelijke oefe ning, aan welken marsch, die 17, 18, 19 en 20 Juli te Nijmegen wordt gehouden, dit maal een internationaal karakter wordt gegeven. VERJAARDAG VAN DEN EX-KEIZER. Men meldt uit Doorn: Gisteravond omstreeks 9 uur is de ge wezen Duitschê kroonprins te Doorn aan gekomen met het doel een bezoek te bren gen aan zijn vader, die heden jarig is. Gistermiddag waren reeds verschillen de gasten aanwezig, onder wie Prins Hein- rich, de broer van den gewezen keizer, diens dochter, Prinses Victoria en gemaal, de hertog van Brunswijk, alsook de Prin ses van Hessen en haar zoon, de landgraaf van Hessen. In verband met den verjaardag had he denochtend een speciale godsdienstoefe ning op huize Doorn plaats. GEMEENTERAAD VAN HAARLEM. De gemeenteraad van Haarlem zette j.l. Donderdagmiddag de behandeling van de begrooting voort. Uitvoerig werd de kwes tie der werkverruiming en de bedeeling van het Burgerlijk Armbestuur besproken. Een voorstel-v. Ressel om uit een oogpunt van werkloosheidsbestrijding de boomen aan den Zjjlweg te verplaatsen ging naar B. en W. om advies. Een voorstel koppen om voor de verleening van bijdragen in de kosten van verpleging van arme krank zinnigen de commissie voor de verpljeg- gelden te hooren, werd verworpen. Een voorstel-Koppen om het B. A. te verzoe ken de uniforme kle^ding in het stads-, armen- en ziekenhuis door een njrrnale kleeding te vervangen, werd naar B. en ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Adrertentiin per regel 22'/t cent Ingezonden Mededeelingen dubbel lariel Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiin bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da- gelijke geplaatat ad. 40 cents Binnenland. Verschenen is de Memorie van Ant woord inzake wettelijke regeling ra dio-omroep. De nieuwe golflengte van Halzen. Buitenland. Het Amerikaansche lnchtvaartpro- gram. Tusschentijdsche verkiezing te Fa- versham; een succes voor de conser vatieven. De samenstelling der nienwe Noor- sche regeerüng. W. gezonden om prae-advies. Een voor- stel-Mizerus om den post subsidies aan vereenigingen voor hulpverleening aan kraamvrouwen te splitsen en de Chr. Ver een. tot Kraamhulp 1900 subsidie te ver- leenen, werd verworpen met 4 stemmen voor. Daarna wordt begonnen met de be handeling van het hoofdstuk Belastingen. DE TOESTAND IN ZEEUWSCH- VLAANDEREN. Door het Tweede Kamerlid, den heer Kortenhorst zijn aan den Minister van Fi nanciën, Voorzitter van den Raad van Ministers, de volgende schriftelijke vra gen gesteld. Is de Regeering bereid mede te deelen, welke wenschen omtrent den socialen en economischen toestand van Zeeuwsch- Vlaanderen in den laatsten tijd aan de Re geering en meer speciaal aan de Minis ters van Waterstaat en van Arbeid, Han del en Nijverheid, zijn bekend geworden? Wil de Regeering de Kamer op de hoog te stellen van den stand der werkloosheid en van den economischen toestand in het algemeen van dat gewest? Is de Regeering voornemens, om in het economisch belang van Zeeuwsch-Vlaan- deren maatregelen te treffsn? Zoo ja, waarin zullen die maatregelen bestaan? S.S. „PRINS DER NEDERLANDEN". Het stoomschip „Prins der Nederlanden" wordt Zaterdagmorgen 6 uur van Batavia te IJmuiden en te 10 uur te Amsterdam verwacht. TWAALF INDIë-VLUCHTEN IN 1929? Het jaar 1929 zal waarschijnlijk het jaar der Indië-vluchten worden. Niet minder dan twaalf tochten naar onze Oost en te rug hoopt men dan te ondernemen, het geen dus neerkomt op een maandelijksch vertrek en terugkomst van een postduif. Van de resultaten, welke deze vluchten zullen hebben, zal bet in het leven roepen van een geregelde luchtverbinding met on ze koloniën grootendeels afhangen. Uit den aard der zaak is echter nog niets de finitiefs vastgesteld. Dit alles is nog slechts een plan der K. L. M., dat, wil het verwezenlijkt worden, volledigen steun en medewerking der pos terijen zal behoeven, daar bet in de be doeling der K. L. M. ligt deze vluchten ge heel ten behoeve van het postvervoer te organiseeren. Daar men zich op het oogen- blik nog niet met het hoofdbestuur der posterijen over deze aangelegenheid in verbinding heeft gesteld, waaruit wel blijkt, dat dit grootsche plan nog in een beginstadium verkeert, valt over de kans van slagen ervan nog niets te voorspellen. WETTELIJKE REGELING RADIO- OMROEP. Verschenen is de Memorie van Ant woord op het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer aangaande bet ontwerp tot aanvulling en wijziging van de tele graaf- en telefoonwet 1904, zooals deze laatstelijk is aangevuld en gewijzigd bij de wet van 31. Mei 1923. De Minister zegt daarin o.m., dat hij er thans meer dan ooit van overtuigd is, dat in de radio nog zooveel ontwikkeling, zoo veel vinding en onvoorzien gebruik ver borgen is, dat het hoogst onpraetisch zou zijn, definitieve regelingen in de wet vast te leggen. Richtinggevende, dat zijn te vens beperkende, bepalingen moeten in deze wetsaanvulling zooveel mogelijk ver meden worden, omdat ainstonds zal kun nen blijken, dat de practijk zich niet meer aan die beperking kan storen. Ten aanzien van hetgeen betreffende de controle op hetgeen door middel van de inrichtingen wordt uitgezonden, is opge merkt, vestigt de Minister er de aandacht op, dat te onderscheiden valt de bevoegd heid aan het uitvoerend gezag, te verlee- nen tot regeling der materie, en de be voegdheden, die krachtens die regeling c.q. door de regeering. zouden worden uit geoefend. De regeling bij algemeenen maatregel van bestuu: is als een tusschen- fase te beschouwen, welke gelegenheid biedt, zonder eenige belemmering van de verdere ontwikkeling, nauwkeurig deze gade te slaan, te dienen en te leiden door herziening en aanlassing van de regelii; wanneer dat noodig is, om zoodoende

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1