CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8s,e JAARGANG WOENSDAG 18 JANUARI 1928 NUMMER 2337 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Postbox 20 Postgiro 58936 Telefoonnummer 2778 Aangesloten op het Streeknei Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen EERSTE BLAD. V Ballingen. Er zijn lieel veel kringen in ons volk, waarin men bijzonder gehecht is aan de geboorteplaats, aan de streek, waar men werd opgevoed en waar de familie van geslacht op ge slacht leefde. Vooral op het platteland vindt men dit. Maar ook de steden hebben dit in meer of mindere mate. De Amsterdammer, Rotterdammer, Hagenaar, Leidenaar van den ouden stempel, vechten voor hun vader stad. Het verkeerde weten zij te ver goelijken, het goede breed uit te me ten. Wanneer deze menschen gedwon gen worden buiten de geliefde plaats hun woning te zoeken, dan is dat een geweldige opoffering. Veel sterker ondergaat echter zoo iemand de emotie der verandering, wanneer hij bovendien nog buiten de landsgrenzen zich moet begeven. Vaak is dan ook slechts bittere noodzaak de eindelijk overwinnende drang die doet beslissen. Vandaar dat ons volk over het al gemeen zoo weinig voelt voor emigra tie. Wordt het de laatste jaren beter, er is een tijd geweest, dat alleen uit bepaalde families enkelen de groote wateren overstaken. Een emigreerend volk is ons volk nog lang niet. Vandaar ook, dat men soms een toon beluistert, die volstrekt niet in overeenstemming is met de werkelijk heid. maar die alleen weergeeft de eigen zielestemming, bij het gelukkig weer betreden van den vaderland- schen bodem. Dan kan het hart zich soms in bitterheid luchten, in onrecht vaardige bitterheid, tegen het vreem de land. Hieraan moeten wij denken bij het lezen van een beoordeeling van het boek van de bekende schrijfster, An nie Salomons, over Indië, verschenen bij Holkema en Warendorff te Am sterdam, dat zij den veelzeggenden ti tel gaf van „Ballingen". Bij ballingen denkt men aan balling schap en aan een land van onherberg zaamheid, waar men alles, wat lief is en zacht stemt, ontberen moet. Annie Salomons heeft blijkbaar in Indië geen prettige ervaringen opge daan. De toon, waarop zij in haar „Bal lingen" over Indië spreekt, doet het vermoeden rijzen, dat zij een innigen afkeer heeft gekregen van het land en zijn bewoners. Zij schildert de eenzaamheid der Europeanen, verdwaald in het groote verre Oosten, tusschen vreemde, on begrepen volken. Ballingen, daarheen gebracht door een materialistische maatschappij. Ballingen, die daar wer den: bruten, cynici, verwordenen, te- leurgestelden. zenuwzieken, onder mijnd naar lichaam en geest, een een tonig. waardeloos leven voortsleepend, voor wie slechts één ideaal overbleef, terug naar het vaderland met een flink gevulden buidel. Zij schildert wel wat al te realis tisch in haar verhaaltjes van lichtzin nige mevrouwtjes, van verlokkende baboes en van blanke Don Juan's. Wel, laat pns die beelden niet weg doen, maar ons die vast in de ver beelding plaatsen. Zoo zijn er in Indië Helaas, zoo zijn er velen! Maar, Gode zij dank, er is verbete ring gekomen. Verbetering ook op moreel gebied. Er zijn gelukkig honderdtallen jonge menschen, die zich nimmer vergrepen aan de aanraking van vreemde vrou wen. Voor wie Indië wel was het land van vreemdelingschap, maar toch een land met een kans om God te dienen. God te dienen met levendige toewij- dign, ohidat God er een oogenblikke- li'jken zegen aan verbond, ook 'n stof- felijken zegen. Neen, dan geen ballingen, maar dan een uitkomst in dubbelen zin. Uit komst. doordat God daar een taak w eglegde, die hier onbereikbaar was. Uitkomst ook, omdat hij daar een taak weglegde. Hem ter eere te leven en daarin anderen tot zegen te zijn. STADSNIEUWS. OUDSTE SPOREN VAN HET CHRISTENDOM IN ONS LAND. Gisteravond hieTd in het Rijksmu seum van Oudheden alhier. Prof. Dr. J. H. Holwerda, directeur van dit mu seum, een lezing over bovenstaand onderwerp. Spr.'s bedoeling was niet, na te gaan, of er onder de Romeinsche sol daten hier te lande wellicht enkele Christenen geweest zijn; ook zou spr. het niet hebben over het geromani seerde gedeelte van ons land (Maas tricht, waar in de vierde eeuw St. Ser- vaas bisschop was), doch spr. wilde onderzoeken of er reeds voor.Wille- brord onder de inheemsche bevolking van ons land sporen van Christendom te vinden zijn. Gelijk bekend, kwam in 692 Wille- brord met zijn 12 gezellen naar ons land en werd de eerste bisschop van Trecht (Utrecht). Doch in een brief van Bonifatius is sprake van een kerkje te Trecht, dat reeds in 630 vervallen was; hier hebben we reeds een aanwijzing, dat er in de 6de eeuw reeds Christendom hier te lande gevonden moet worden, de bewijzen heeft spr. gevonden bij de opgravingen in onzen bodem. Spr. liet vervolgens lichtbeelden zien van een urnenveld met branJ- graven, heuvels, omgeven door een houten palisadeering, waarvan de grep pels in den grond zijn bewaard ge bleven. Deze Frankische graven zijn ken baar aan het typische ceramiek, en dateeren uit de 5de en 6de eeuw. Bij zijn opgravingen te Katwijk heeft spr. een klein bronzen blokje, met in liet midden een kruis ingegrift, ge vonden, dit is een bewijs, dat er in den tijd, waaruit dit grafveld dateert, (7de eeuw) reeds Christendom in die streek was. Spr. liet vervolgens een grafveld uit het Westen van Duitschland zien, van de Alemannen, Thuringers en Sueben: lijkgraven en brandgraven door elkaar heen. Ook in Wageningen heeft spr. in den afgeloopen zomer een dergelijk grafveld onderzocht, grafheuvels en brandgraven door elkaar, zelfs graven van paarden. Uit de ceramiek blijkt de typische invloed der Franken op de inheem sche stammen. Bij zijn opgravingen op de Veluwe (bij Putten) daarentegen heeft spr. de lijkbegraving als regel gevonden. Deze graven zijn, in tegenstelling met de Frankische, zeer arm; er zijn daar weinig voorwerpen gevonden, oa. een klein bronzen kruisje Wijst dit reeds op Christendom, het bewijs heeft spr. gevonden in de 120 graven, waarvan de dooden allen ge strekt liggen van het Westen naar het Oosten. Dit is volgens den Christelijken ri tus, gelijk spr. met eenige citaten van Middeleeuwsche schrijvers, aangehaald in „De heilige Linie" van J. K. Alber- dingk Thijm staaft. De dooden moe ten met het hoofd naar het Westen, de voeten naar het Oosten begraven worden om daarmee aan te duiden, dat zij naar het Oosten, waar het Pa radijs ligt, reizen. Deze graven dateeren blijkens de Frankische ceramiek uit het laatst der 6de eeuw. We hebben hier dus te doen met Christendom, door Frankischen in vloed bij een Saksischen stam inge voerd, omstreeks 550. alzoo 160 jaar voor Willebrord, den eersten offici- eelen prediker van het Christendom hier te lande. MR. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN CURATOR DER UNIVERSITEIT. Benoemd is tot lid van het college van curatoren der Rijksuniversiteit al hier, Mr. A. van de Sande Bakhuyzen. burgemeester onzer gemeente. PWflFT cniir .HANDELSCORRESPONDENTIE. Geslaagd voor het Mercurius-diplo- ma Engelsche Handelscorresponden tie de heer J. van de Kreke en Mej. J. W. Nagtegaal. beiden te Leiden en leerlingen van Mej. Zaalberg. HET AUTO-ONGELUK BIJ OEGSTGEEST. Voor de Haagsche Rechtbank heelt terecht gestaan O. P. A., chauffeur, wonende te Isëghein (België), ter za ke, dat hij te Oegstgéest op of om streeks 25 Augustus 1927 hoogst roe keloos, onvoorzichtig, onoordeelkun dig, onachtzaam en onhandig, met een door hem bestuurd vierwielig motor rijtuig, den openbaren rijweg, den Ilaagschen straatweg, heeft bereden, tengevolge van welk rijden hij, ver dachte, met het door hem bestuurd motorrijtuig tegen een hem tegemoet rijdend vierwielig motorrijtuig is aan gereden en daarmede in botsing geko men, waardoor het in het motorrij tuig zich bevindende meisje, Maria E. van der Spoel, zoodanige kwetsuren heeft bekomen, dat zij aan de gevol gen daarvan terstond is overleden. Zoowel vanwege het O. M., waarge nomen door* Mr. Rijkens, als door den raadsman van verdachte, Mr. Roeper Bosch, waren verschillende getuigen en deskundigen gedagvaard. LEZING DR .A. H. DE HARTOG. We herinneren onze lezers aan de 2de Winterlezing, die Vrijdagavond ge houden zal worden in de Oosterkerk en waar als spreker zal optreden Prof. Dr. A. II. de Hartog van Amsterdam, over: „Uitverkiezing". Prof. de Hartog is een welsprekend en geleerd philosoof, en het onder werp, dat hij zal behandelen, is zeer belangwekkend. Onze vaderen noemden de uitver kiezing het „cor ecclesiae" (het hart der kerk) en nog steeds is het een on derwerp van veel discussie, zoodat het wel interessant is daarover de meening van een apologeet als Prof. de Hartog te hooren. HET NIEUWE ZIEKENHUIS. Met de voltooiing van liet gebouw voor de oogheelkundige kliniek op het terrein van het nieuwe Acade misch Ziekenhuis alhier is men thans zoover gevorderd, dat begin Maart deze kliniek van het oude naar het nieuwe Ziekenhuis zal kunnen wor den overgebracht. RUITENKRASSESRS. De ruitenkrassers trekken naar het Noorden. Nadat zij eerst te Rotter dam, Delft en Den Haag hun vanda lisme hebben botgevierd, hebben zij hedennacht Leiden onder handen ge nomen. zij het gelukkig niet zoo uit gebreid als in Den Haag. Vooral op de Botermarkt, doch ook op de Vischmarkt zijn eenige spie gelruiten het slachtoffer dezer ver nielzucht geworden, wat hedenmor gen veel bekijks uitlokte. Zal na Leiden Haarlem aan de beurt komen? BURGERLIJKE STAND. Geboren: Rudolfina Sara, dv. W. de Bres en S. Flandrijn. Ariena, dv. C. D. Verheij en C. Breederland. Fe- mina, dv. M. F. Frank en W. Gerrits. Arie, zv. B. de Bruin en A. van Grie ken. Louisa Helena, dv. W. G. Jonk man en II. M. Teegelaar. Bartholo mew. zv. B. Erades en C. P. Velthuij- sen, Judocus Harms., zv. J. H. Lossie en A. H. C. van Kraaij. Cateau en Wil- helmina, dochters van C. Kromhout en P. H. Boezelijn. Maria Joha. Jaca., dv. J. Azier en J. v. der Reijden. Pie- ter Hendrik, zv. P. J. van Dam en S. W. v. der Zaal, Hendricus, zv. J. de Vries en II. Schoneveld. Laurens, zv. L. Gijsman en J. Owel. Dirk. zv. D. v. der Reijden en S. G. H. Fluiter. Alber- tus, zv. A. Zandbergen en B. Wesse- link. Nicolaas Johs.. zv. G. Q. Nieu- wenbroek en H. Lelieveld. Maria Ca- tharina, dv. W. Huisman en M. C. Ma- rijt. Maria Christina, dv. W. A. Muy- zert en G. H. Ebbinge. Catharina Wil- ha., dv. T. J. M. Damave en G. J. M. v Ruijvert. Elisabeth Cornelia, dv. H. W. Braun en T. E. Busscher. Maria Cornelia, dv. A. Teegelaar en C. J. Neu teboom. Elizabeth Wilha., dv. L. E. J. Florisson en E. W. van Eijk. Hendrik Jan, zv. H. Smittenaar en M. Cupido. Petronella, dv. B. P. Cramer en J. E- rades. Isaac Marinus, zv. C. M. Door nik en M. v. den Bosch. Suzanna. dv. D. Ladan en T. van Gelder. Hendrika Antha. Theda., dv. G. J. Huijzendveld en W. A. van Rossum. Gehuwd: H. J. Dreef. jm. en A. Bey. jd. H. Kalkhoven, jm. en H. v. Dalen, jd. C. v. Tol. gesch. en D. v. Rijn, jd. D. Holsvvilder, jm. en S. van Es, jd. II. Nijssen, jm. en Th. M. La- gerberg, jd. A. Owel. jm. en G. Nauta, jd. Th. v. d. Berg, jm. en J. Kruijk, jd. Overleden: S. den Ouden, dr. 25 jaar. J. v. Leeuwen, dr. 6 weken. J. Roozendaal-Vëlthuijzen, vr. 61 jaar. M. Bekooy-v. Werkhoven, vr. 51 jaar. A. de Roode, m. 55 jaar. C. v. Es-v. d. Heijden, wede. 62 jaar. C. M. Zwart, dr. 2 mnd. H. Kettenis, man 77 jaar. A. M. Veeren, dr. 3 mnd. M. Benders- Hoooendoorn, vr. 34 jaar. M. C. Aal- bersberrr-Boom, vr. 70 jaar. J. Gijkels- de Haas, wede. 66 jaar. A. Colpa-de Jongh, wede. 71 jaar. W. Kleijn, zn. 4 mnd.. A. S. Boelee, dr. 5 mnd. J. D. C. Koek, man 65 jaar. S. E Wijtenburg, dr 63 jaar. M. E. Hagemans-Haalebos, vr. 47 jaar. J. Crama, dr. 32 j. A. v. d. Meij, wedr. 73 jaar. M. E. Cornelisse, dr 4 mnd. J. Zwaan, m. 37 jaar. BINNENLAND. HOFBERICHT. De Koninklijke Familie is voorne mens morgen 19 dezer omstreeks 1 uur s namiddags per auto van Het Loo naar Den Haag terug te keeren, waar de aankomst omstreeks 4 uur kan worden .verwacht. PRINS HENDRIK NAAR ST. MORITZ Naar liet Geneefs«.he blad „la Suis se" meldt, zal Prins Hendrik de Olympische winterspelen te St. Mo- ritz bijwonen. Hij wordt 9 Februari, dus voor de offieieele opening, te St. Moritz verwacht. DE RIJKSMIDDELEN. Als een waarschuwend teeken staat daar het overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over de maand December. Het is een schrale maand. Slechts met 436.000 overtreft de op brengst de raming en met even een halve ton gouds overtreft December 1927 de gelijknamige maand van 1926 Als men zich herinnert, dat een maand geleden de gemiddelde meer opbrengst, boven de raming bijna 3 millioen per maand bedroeg, en dat wij dientengevolge deze meer-op- brengst voor het geheele jaar 1927 be cijferden op ruim 33 millioen, dan ge voelt men de beteekenis van den te genvaller. Niet- met ruim 33 millioen slechts met 30.700.000 gaat de jaar-opbrengst van 1927 de raming te boven; en het gunstig verschil voor 1927 ten opzichte van het geheele jaar 1926 bedraagt slechts even 14 millioen. De juiste cijfers geven wij hier: Totaal-opbrengst over '27 503.209.579 Totaal-opbrengst over '26 489.183.075 Vooruitgang in 1927 14.0.26504 Totaal-opbrengst over '27 503.209.579 Raming voor het jaar '27 f 472.508.600 Meer-opbrengst bov. ram. 30.700..979 Vergelijken wij de afzonderlijke cijfers van December 1927 met die van December 1926, zoo blijkt slechts bij zeer enkele heffingen van noe menswaardig verschil. De meeste be dragen zijn vrijwel aan elkander ge lijk. Stegen in 1927 de personeele belas ting met 460.000 en de Rijksinkom stenbelasting met 1.362.000 in 1926 was de opbrengst van de vermogens belasting 683.000 hooger en die van de tantième-belasting 319.000 hoo ger dan in 1927. De opbrengst der loodsgelden bleef in December 1927 ruim 40.000 bene den de bate van December 1926: doch de bedragen dezer heffing over de bei de geheele jaren is nc ongeveer ge lijk: even vijf millioen. Alles samenvattend, meenen wij te mogen vaststellen, dat de loop der Rijksmiddelen, althans in het laatste kwartaal van 1927, wijst op teruggang en dat groote omzichtigheid met de baten en lasten van 's Rijks kas ge boden is. VERLAGING POSTTARIEVEN. Het hoofdbestuur der posterijen en telegrafie deelt mee: Zooals bij de puilicatie van de port- verlaging in het binnenlandsche ver keer werd meegedeeld, wachtte in voering van de tariefswijzigingen in het buitenlandsch verkeer en met de overzeesche gewesten op de instem ming van de Nederlandsch-lndische administratie. In afwachting van deze overeen stemming zal voor het buitenland, Suriname en Curacao de tariefsverla ging, zooals deze door den Minister van Waterstaat op 9 Jan. j.l. aan den voorzitter der Tweede Kamer is be kend gemaakt, eveneens op 1 Februari a.s. worden doorgevoerd. EXPLOITATIE VAN EIGEN LIJNEN DOOR DE STAATSMIJNEN. Naar aanleiding van het dezer da gen in sommige bladen gepubliceerde bericht, dat de Staatsmijnen door het exploiteeren van eigen spoorlijnen zouden trachten zich zooveel moge lijk onafhankelijk te maken van de Nederlandsche Spoorwegen, heeft de Tel. met de Spoorwegdirectie een on derhoud gehad. Haar werd medegedeeld, dat deze zaak twee jaar geleden reeds haar beslag heeft gekregen. Dat de Spoor wegen zich met hand en tand tegen deze plannen zouden hebben verzet of zich thans nog zouden verzetten, sprak de directie pertinent tegen. Zij hebben zich n.l. op het standpunt ge steld, dat aan de plannen der mijndi- recies geen afbreuk mocht worden gedaan omdat anders een groot be lang der mijnen zou worden geschaad In tegenstelling met de bijna alge meen heerschende gedachte, als zouden de Spoorwegen het beheer be zitten over de Limburgsche Tramweg Mij., wenschte de directie uitdruk kelijk te stipuleeren, dat de Spoor wegen bij de L.T.M. niets te zeggen hebben. Vermoedelijk zijn deze on juiste veronderstellingen toe te schrij ven aan de omstandigheid, dat de heeren ir. J. A. Kalff en dr. H. van Manen als directeuren der Limburg sche Tramweg Mij. fungeeren. Van belangengemeenschap met de Neder landsche Spoorwegen is derhalve geen sprake. HET WONDER VAN KONNERS- REUTH. De te 's-Gravenhage hedenavond in Diligentia te houden lezing met licht beelden door den natuurkundige Dr. J. E. Nordberg uit Weenen, kan als een interessante gebeurtenis worden beschouwd, daar de spreker de be roemde gestigmatiseerde Therese Neumann in wakenden toestand, zoo- ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/» cenl Ingezonden Mededeelingen dubbel t&riei Bij contract belangrijke rednetie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Belangrijkste nieuws in till Hummer. Buitenland. In Washington worden de onder handelingen m3t Frankrijk ovar liet anti-oorlogveidrag als mislokt be schouwd. Stegerwald is als tweede voorzitter van het Centrum afgetreden. President Coolidge is weer scheep gegaan naar Washington. De in- en uitvoerconierentie komt in Juli weer bijeen. Trotzky is naar Wjerny vertrokken. Raadselachtige branden te Y/as- hington. wel ook gedurende de aangrijpende en ontroerende Vrijdags Passion Ex tase heeft gezien, en de lidteekcns, die zij op het lichaam draagt nauw keurig onderzocht heeft en daarvan een nieuwe verklaring zal geven. INDONESISCHE STUDENTEN. De derde Kamei der rechtbank heeft gisteren in de zaak van de In donesische studenten, die zijn aange houden als verdacht van opruiing, den termijn van gevangenhouding wederom met 30 dagen verlengd. AFGELEVERDE KOEPOKSTOF. In de Staatscrt. worut medegedeeld dat in de week van 1 tot en met 7 Jan. is afgeleverd door de entstofinrichting te Amsterdam, koepokstof voor 847 personen, door die te Rotterdam voor 140 personen en door die te Gronin gen voor 49 personen, totaal voor 1036 personen. HET ABORTUSGEVAL IN DE VAN LIMBURG STIRUMSTRAAT TE 'S-GRAVENHAGE. De derde Kamer der Haagsche rechtbank heeft gisteren den termijn van gevangenhouding van K„ die ge arresteerd was als verdacht betrok ken te zijn bij het geruchtmakende abortusgeval, dat zich eenigen tijd ge leden in de Van Limburg Stirum- straat heeft voorgedaan en waarvan, een Duitsche dienstbode het slacht offer is geworden, met 30 dagen ver lengd. CIVIELE ACTIE TEGEN DEN GOUV. VAN SURINAME. Op de rol var. de burgerlijke kamer iler Haagsche rechtbank kwam gis teren voor de civiele procedure tegen den Gouverneur van Suriname, baron van Heemstra. In een ordonnantie van dezen gou verneur, waarbij zekere Ds. O. werd ontslagen, kwam in de overwegingen voor een beleedigende uitdrukking ten opzichte van het lid der Koloniale Staten Simons. Dit Statenlid wilde op grond daar van een strafrechtelijke vervolging uitlokken, maar zulks werd door de Kroon geweigerd. Daarop werd, nadat de heer Simons zijn vordering had gecedeerd, een ci viele actie tegen den gouverneur van Suriname ingesteld, waarbij voor den eischer als procureur optrad mr. Frima. Gisteren stelde zich als procureur voor den gedhagden gouverneur mr. C. J. de Vries. Nadat mr. Frima voor den eiscli had gecloncudeerd, werd de zaak 6 weken aangehouden. WIJZIGING ONTWERP-WET WINKELSLUITING. Het Hoofdbestuur van den Nederl. R.-K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbedienden „St. Franciscus van Assisië" heeft zich mot een ver zoek gewend tot Zijn Excellentie den Minister van Arbeid, Handel en Nij verheid, om ,nu aan de Kamers van Koophandel en Fabrieken en den Middenstandsraad eenige belangrijke wijzigingen in het wetsontwerp ter advies zijn toegezonden, hiertoe even eens in de gelegenheid te worden ge steld in verband met de groote belan gen welke aan deze wet voor de Winkelbedienden zijn verbonden en zij niet vertegenwoordigd zijn in de genoemde corporaties. EEN ONDERSCHEIDING VOOR LUITENANT KOPPEN. Het bestuur van het Internationaal verbond voor de luchtvaart heeft, naar uit Parijs aan de Tel. wordt ge meld, besloten aan luitenant Koppen in verband met zijn vlucht Nederland Indië v. v. de Clifford Harmontro- phee pour Nations toe te kennen. PERSONEEL PENSIOENRAAD. De Minister van Financiën heeft een nieuwe formatie van bet personeel van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1