CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
8**o JAARGANG DONDERDAG 12 JANUARI 1928 NUMMER 2233
Bureau; Hooigracht 35 Leiden fflurvCite Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936
Aangesloten op het Streeknet Lisse
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal 2.90
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
7 Begeerde eenheid.
Wel opmerkelijk samentreffen van
feiten. Terwijl in Moskou de Sovjet-
Unie, en onder haar dwangjuk mede
de officieele regeering van de Russi
sche Grieksche Kerk, den Paus te Ro
me ter dood veroordeelt, omdat hij
de anti-bolsjewistische actie steunt,
geeft de Paus een encycliek, waarin
hij de eenheid van de Kerk als li
chaam van Christus bepleit.
Aan 'het slot van dit stuk spreekt
de Paus den wensch uit, dat alle dwa-
lenden, buiten de Roomsche Kerk, tot
den opvolger van Petrus mogen terug
keeren. Dat geldt ook de Grieksche
Kerk, ook het door de Sovjets be-
heerschte deel van die oude Kerk.
Daartegenover een ter dood veroor
deeling door de Moskousche regeering
die zeker de daad bij het woord zoude
voegen als ze de macht daartoe bezat.
Hoe protserig die ter dood veroordee
ling ook moge aandoen, een ernstig
verschijnsel is het zeker.
Gelukkig, dat een dergelijke daad
van de Sovjets beter in staat is om af
keer tegen het communisme op te
wekken, dan tientallen woorden en
dan lange redevoeringen.
Zooals het voorstel van den Russi-
selien afgevaardigde te Genève, om al
le oorlogstuig te vernietigen, ineens
de oogen opende voor de intense on
betrouwbaarheid van het Communis
me, zoo is ook een dergelijke daad
van ter dood veroordeeling voldoende,
om de geheele wereld te doen op
schrikken.
Afgescheiden van de specifiek Room
sche strekking der encycliek heeft de
ze de groote waarde, dat zij de oogen
opent voor cle noodzaak om tegen alle
verschillen in, de machtige taak der
Kerk, de kerstening der wereld, op
den voorgrond te stellen.
Terecht waarschuwt cle Paus er te
gen, om nooit de eenheid te zoeken op
den voet van onderhandeling. Over
de fundamenteele geloofswaarheden
kan niet worden onderhandeld.
De Kerk stelt een leer voor, niet
voor een groep mensclien, die zij in
haar organisaties betrekt. Neen, de
leer der Kerk is er eene voor alle
menschen zonder onderscheid. God
sprak niet voor een zeker aantal per
sonen, maar voor alle menschen.
Ook de ongeloovigen, die God ver
werpen, hebben toch met God te doen.
Ook de Sovjets in Rusland, hoe zij
zich ook kanten tegen God en gods
dienst, zij moeten ook eenmaal daar
van rekenschap geven.
Als een grootsche poging om de
Christenen over de geheele aarde op
te wekken tot het zoeken van eenheid
in belijdenis, heeft deze encycliek ook
voor de Protestantsche Kerken groote
beteekenis. Eenheid tegen het brute
ongeloof is dringend noodig.
STADSNIEUWS.
BURGERLIJK ARMBESTUUR.
De werkloozen, ondersteund door
het B. A., moeten tot op heden zich
dagelijks twee maal melden aan het
bureau voor Sociale Zaken, Leven
daal, ter stempeling van hun werkloo-
zenkaarf.
Door het B. A. zal hierin binnen
kort wijziging worden gebracht door
het bureau voor stempeling der kaar
ten, te verplaatsen van het Levendaal,
naar de voormalige openbare school
aan de Nieuwe Mare.
Deze regeling zal wel blijken goed
te voldoen.
De menschen kunnen voortaan vlug
ger worden geholpen en voor cle arm
bezoekers, die met de stempeling be
last zijn, is het gemakkelijker, nu deze
kan plaats hebben in de onmiddellij
ke nabijheid van het kantoor van het
Burgerlijk Armbestuur.
De werkloozen, ondersteund door de
Commissie tot steunverleening, blij
ven voor de afstempeling hunner
kaarten aan het bureau voor Sociale
Zaken aan het Levendaal.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND
TE LEIDEN.
Gistermiddag te half drie werd door
de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rijnland gehouden de eerste
vergadering in het nieuwe jaar.
Alvorens wordt overgegaan tot de
installatie van cle nieuw benoemde
leden, leest de secretaris, Mr. Knibbe,
het proces-verbaal, opgemaakt door
de commissie tot onderzoek van de
geloofsbrieven der nieuvv-benoemcle
leden der Kamer.
Hieruit bleek, dat een hunner, de
heer W. Wagenaar van Roelofarends-
veen, voor zijn benoeming heeft be
dankt. Binnen den tijd van een maand
zal in deze vacature worden voorzien.
Vervolgens worden de heeren J. J.
M. Meyers en W. M. Appel, beiden te
Leiden, respectievelijk gekozen voor
grootbedrijf en kleinbedrijf binnen ge
leid en aan de leden van de Kamer
voorgesteld.
De Voorzitter feliciteert de herbe
noemde leden met hun benoeming en
heet de nieuw-henoemde leden harte
lijk welkom, daarbij den wensch uit
sprekende, dat ze een werkzaam aan
deel zullen nemen in het werk van de
Kamer.
Vervolgens houdt de Voorzitter zijn
nieuwjaarsrede, die wij gisteren reeds
gedeeltelijk hebben opgenomen en
waarvan het vervolg heden elders in
ons blad is opgenomen.
De heer Mulder beantwoordt met
een enkel woord den Voorzitter. Spr.
dankt hem voor zijn uitgebreide rede
en voor de aangename opzet daarvan.
Voorts dankt spr. den Voorziter en in
hem het geheele Bureau, voor de toe
wijding, waarmede hij steeds de belan
gen van de Kamer heeft gediend. Spr.
biedt wederkeerig de gelulcwensch
van de Kamer aan en twijfelt er niet
aan, of de Voorzitter zal ook weder
voor 1928 als zoodanig worden her
kozen.
De Voorzitter dankt clen heer Mul
der mede namens de ondervoorzitters
en den secretaris voor zijn woorden.
De notulen van de vorige vergade
ring worden gearresteerd.
Vervolgens wordt een aanvang ge
maakt met de verschillende verkie
zingen.
Met op één na algemeene stemmen
wordt tot algemeen Voorzitter herko
zen de heer ten Cate Brouwer.
Tot Voorzitter van de afdeelingen
Groot- en Kleinbedrijf worden respec
tievelijk herkozen de heeren Boot en
Wouterlood.
In de Commissie voor Vervoer, Post
en Telegrafie, worden de aftredende
leden, de heeren: W. v. d. Laan, Voor
ziter; N. C. F. van Ginkel, Jhr. C. C.
Roëll, P. A. Wernink, C. G. J. Alke
made en L. C. Jongenburger herkozen
bij acclamatie.
In de plaats van den heer G. J. v.
d. Kolk, wordt bij acclamatie op voor
stel van het Bureau herkozen de heer
v. Zonneveld van Sassenheim.
In de commissie voor het handels
register worden bij acclamatie herko
zen de heeren; J. v. d. Steen, Voorzit
ter; Th. C. F. Stijnman, C. G. J. Alke-
made, en W. v. d. Laan. In de plaats
van den heer J. Heringa wordt bij ac
clamatie op voorstel van het Bureau
gekozen de heer v. d. Zande.
In de commissie voor Handels- en
Nijverheidsonderwijs worden herko
zen bij acclamatie de heeren J. Herin
ga, Voorzitter; H. M. Simonis, P. A.
Wernink en W. A. Wouterlood.
In de commissie inzake uitbrei
dingsplannen worden bij acclamatie
herkozen de heeren: A. Mulder, J. F.
X. Sanders, Jhr. C. C. Roëll, N. C. F.
van Ginkel en J-. M. J. Molkenboer.
Vervolgens werd een oogenblikje ge
pauzeerd.
Daarna kwamen in behandeling en
kele ingekomen stukken.
In verband met een adres van het
personeel van het postkantoor alhier,
waarin gevraagd wordt een verzoek
te richten aan den directeur van het
postkantoor om het uur, waarop des
Zondags de post kan worden afge
haald, te verzetten van 10.30—11,30 op
8.309.30, adviseert de commissie van
Vervoer aan dit verzoek te voldoen.
De Voorzitter is van meening, dat
dit uur vooral des winters wel wat te
vroeg is, en zou het beter vinden, wan
neer het bepaald werd van 9—10 uur.
De heer v. d. Zande maakt hiervan
een voorstel, dat in stemming ge
bracht wordt verworpen met 5 stem
men voor.
Aangenomen wordt het voorstel van
de commissie.
In verband met verschillende klach
ten over het niët op tijd innen van
de telefoongelden wordt besloten een
adres te richten aan den directeur
der P. T. T.
De Voorzitter deelt mede, dat de
Kamer vertegenwoordigd is geweest
hij het jubileum van de firma Wer
nink.
De heer Wernink vraagt het woord,
voor een persoonlijk feit en dankt den
Voorzitter voor zijn bezoek, alsmede
voor de fraaie bloemenhulde hij gele
genheid van zijn jubileum door de
Kamer gebracht.
De Voorzitter doet voorts nog eoni-
ge mededeelingen, betreffende de Kou
dekerksche brug. Deze brug is thans
van de familie van den overleden
eigenaar aangekocht. Ze zal afgebro
ken worden en een nieuwe zal worden
gebouwd. Er zal een fonds gevormd
worden van 24.000 uit welk fonds
de bedieningskosten moeten worden
bestreden. Ook de Kamer zal mede
werken aan de stichting van dit fonds
Zoolang dit fonds nog niet geheel
gevormd is, zal nog tolgeld moeten
worden geheven. De doorvaartwijdte
is thans 10 M. Van verschillende kan
ten is echter de wensch kenbaar ge
maakt, dat deze wijdte 12 M. zal wor
den. De kamer zal deze zaak onder
zoeken.
De datum van de nieuwe verkiezing
wordt vastgesteld op 14 Febr. a.s.
Daanra wordt besproken de eventu-
eele vaststelling van een adres inzake
het ontwerp ziektewet.
Verschillende bezwaren worden naar
voren gebracht.
De heer Sanders gevoelt zich niet
competent om in deze een gedecideerd
besluit te nemen en zou dit punt voor-
loopig van de agenda willen afvoeren.
De Voorzitter stelt voor om het
adres nog een week op het bureau te
laten rusten en wanneer geen adres
sen inkomen, waarin wijzigingen wor
den voorgesteld, het onveranderd te
verzenden.
(We hebben dit adres nog niet ont
vangen en kunnen dus geen nadere
bijzonderheden over een en ander ge
ven. Red.).
Bij de rondvraag dankte de heer
Appel den Voorzitter voor zijn woor
den bij de installatie gesproken en
gaf de verzekering te zullen trachten,
zooveel mogelijk mede te werken aan
de behartiging van de belangen van
de Kamer.
Daarna volgt sluiting van de open
bare vergadering.
DE LEIDSCHE EFFECTENBANK
STAAKT HAAR BETALINGEN.
Gisteren kwam plotseling, voor de
meesten als een donderslag bij hel
deren hemel, het bericht dat de Leid-
sche Effectenbank, Breestraat 123, al
hier, haar betalingen had gestaakt.
Deze hank was vroeger een filiaal
van Slavenburg en Co.'s Bank. Bij
ite opheffing van het filiaal Leiden
zijn de zaken overgenomen door den
toenmaligen directeur, den heer P.
W. Hardebol, die de bank 19 Maart
1924 omzette in een naamlooze ven
nootschap onder den naam van de
Leidsche Effectenbank (St.-Crt. 1
Augustus 1924).
De heer Hardebol trad als directeur
op, terwijl tot commissarissen werden
benoemd de heeren mr. W. de Clercq,
T. S. Goslinga en F. Los, alhier en F.
S. Kuusman, te 's-Gravenhage.
Hot passief bedraagt ongeveer
80.000 a 100.000, waartegenover een
actief staat van 8000 9000. Een
groot aantal kleine spaarders zijn ver
moedelijk mede de dupe; voornamelijk
echter kleine middenstanders.
Wij vernemen nog, dat Vrijdag a.s.
's middags te 2 uur ten kantore der
vennootschap een spoedvergadering
van aandeelhouders zal plaats hebben
Van het aandeelenkapitaal, dat
slechts 50.000 bedraagt is 10.000
gestort.
Als gemachtigde van enkele credi
teuren zal optreden Mr. Nord Thom
son.
FAILLISSEMENT VEENDAMMER
HYPOTHEEKBANK.
In verband met het faillissement
van de Veendammer Hypotheekbank,
vestigt de heer J. P. Vergouwen,
agent van de Nederlandsche Hypo
theekbank te Veendam, opgericht in
1890 door de heeren Mr. N. F. Wilkens
en Dr. D. Bos, er de aandacht op, dat
laatstgenoemde Bank niet verward
moet worden met de thans faillietver-
klaarde Veendammer Hypotheekbank
NOODWONINGEN VERBRAND.
Weer zijn hedenmorgen een tweetal
woningen aan de Magdalena Moon-
straat, die ons overgebleven zijn als
souvernirs aan den oorlogstijd, een
prooi der vlammen geworden.
De oude krotwoningen schenen
verbazend nat te zijn, want het duur
de tamelijk lang voor de vlam er goed
was ingebracht. Maar nadat wat mper
openingen waren gemaakt om den
wind gelegenheid te geven van alle
kanten het vuur aan te wakkeren,
waren de houten huisjes spoedig ver
anderd in c i vuurzee en spoedig
uitgebrand.
De brandweer hield met vier stra
len op de motorspuit de belendende
huisjes nat en alles had een vlot ver
loop.
JUBILEUM.
Onze stadgenoot, de heer Th. J. Bol
ster, zal 19 Jan. a.s. herdenken, dat
hij voor 40 jaren als smidsleerling in
dienst kwam bij de Kon. Ned. Grof
smederij alhier en sedert dien onaf
gebroken zijn werk heeft vervuld. De
a.s. jubilaris is thans vuurwerker.
DAMMEN.
Christelijke Damvereeniging.
De op Dinsdag j.l. gehouden Dam-
wedstrijd tusschen de Chr. Leidsche
Damvereeniging en de Leidsche Dam
vereeniging had tot resultaat een 10—
8 overwinnig der L. D. V.
Uit onderstaande specificatie blijkt,
lat het krachtsverschil zeer miniem
was, zoodat beide vereenigingen met
het resultaat tevreden mogen zijn.
De uitslag was als volgt;
BoezaartReek 02
Van ZwietenEppinga 02
T. D. v. d. BoschHuisman 11
De GraafKlein 02
OptendreesKlinkenberg 20
Meinemade Loof 02
N. N.Teunisse 11
KwaadgrasCapaan 20
Later veerBerg 20
8-10
De totaal-uitslag naar den vorigen
wedstrijd gerekend is thans 18—10 in
het voordeel der Chr. Leidsche Dam
vereeniging.
HET KAASMERK.
Maandagmorgen zal de nieuwe fa
briek van de Vereen. „Het Kaasmerk"
aan de Roomburgerlaan, waar de
Rijkskaasmerken worden vervaar
digd, in tegenwoordigheid van se-
noodigden officieel worden geopend.
HET SPOORWEGONGELUK.
De enquête vanwege de Ned. Spoor
wegen, in verband met liet spoorweg
ongeluk op Dinsdag j.l. alhier is nader
bepaald op Maandag a.s. in de eerste
klas wachtkamer van het station al
hier.
KANTONGERECHT.
Voor het Leidsche Kantongerecht
zijn in het afgeloopen jaar behandeld
622 civiele zaken, 70 zaken betreffen
de de wet op het Arbeidscontract en
4200 strafzaken, tegen 25 waarvan
appèl is aangeteekend.
EXAMEN BOEKHOUDEN.
Geslaagd is voor het examen Boek
houden, afgenomen door de Federatie
van Handels- en Kantoorbedienden-
verecnigingen, de heeren J. Nievaart
te Leiden en C. Varkevisser te Kat\vijk
aan Zee, leerlingen van den heer J. A.
Christiaanse.
Geslaagd zijn voor het examen
ter verkrijging van het „Mercurius-
diploina voor Boekhouden en aanverw
vakken, afgenomen vanwege de Fede
ratie van Handels- en Kantoorbedien-
öenvereenigingen, de heeren C. Blan-
kespoor te Wassenaarden J. B. Burger
M. l;aas, W. Mulder, I). de Roode. W.
van Venetiën en A. H. van Vliet, al
hier, allen leerlingen van het Genoot
schap „Kennis is Macht" alhier, (Lee-
raar de heer H. D. M. Knol).
Bovendien zijn nog voor dit examen
geslaagd de heeren J. J. Binnekamp
L. J. Nagtegaal, beiden alhier, leer
Kngen van den heer H. D. M. Knol.
Geslaagd voor het Federatie-exa
men boekhouden Mercuriusdiplonia
de heeren A. J. J. v. d. Drift en Chr. .T
J. Stikkelman, beiden alhier, leerlin
gen van den heer J. A. Jansen alhier.
In de Oosthavenstraat bij den
bakker v. T. is gisteren een begin van
brand ontstaan doordat een pot met
suiker overkookte. De brandweer, die
was uitgerukt behoefde geen dienst te
doen. Het vuur was met emmers wa
ter spoedig gebluscht.
Aangehouden zijn 2 minderjari
ge jongens, C. D. en H. P., die uit Rot
terdam waren weggeloopen omdat ze
een slecht rapport van de Ambachts
school hadden gekregen. Ze zijn naar
hun ouders teruggebracht.
Ter zake van overtreding van de
politieverordening (ze verkeerde in
staat van dronkenschap) is aange
houden in de Morschstraat alhier,
mej. R. van 's-Gravenhage, die zich
bij cle aanhouding zoodanig verweer
de, clat een cler politieagenten niet ern
stig werd gewond.
Ingebroken is in de Steenstraat
bij P. V. Niets wordt vermist.
BINNENLAND.
DE NIEUWE COMMISSARIS.
Naar met aan zekerheid grenzen
de waarschijnlijkheid vernomen
wordt, komt (ie Minister van Staat,
jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek, oud
minister van Buitenlandsche Zaken
en oud-burgemeester van 's-Graven
hage, zeer ernstig in aanmerking voor
het ambt van Commissaris der Ko
ningin in de Provincie Zuid-Holland,
ter vervanging van wijlen baron
Swcerts cle Landas Wyborgh.
Jlir. mr. dr. H. A. van Karnebeek
werd 21 Augustus 1874 te 's-Graven
hage geboren, bezocht het gymnasium
en de l'trechtsche universiteit, waar
hij op denzelfden dag tot meester in
de rechten en cum laude tot doctor in
de staatswetenschap promoveerde.
Reeds vroeg begon hij zijn politieke
carrière. In 1899 was hij secretaris
ter eerste Vredesconferentie en in 1901
werd hij benoemd tot adj.-comm. bij
het departement van Koloniën. De
heer Van Karnebeek was in 1907 Xe
derlandsch afgevaardigde bij de twee
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/t cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da-
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Verlaging van eenige posttaricven.
Naar verluidt komt jhr. mr. dr. H.
A. van Karnebeek ernstig in aanmer
king voor het ambt van Commissaris
der Koningin in Zuid-Holland.
Buitenland.
Dreigend grensconflict tusschen Po
len en Litanen.
De verbanning van de Russische
oppositieleiders.
Heldenmoed van een 20-jarig
meisje te Londen.
De Amerikaansche minister van
marine over het vlootprogram.
Mr. H. V. Rutgers te Genève.
de vredesconferentie en in 1908 werd
hij referendaris bij het departement
van Koloniën.
Van 1911 tot 1918 w jhr. Van Kar
nebeek burgemeester van Den Haag,
maar hij verwisselde dien post in
1918 voor dien van Minister van Bui-
terlaiulsche Zaken in het Ministerie
Ruys de Beerenbrouck. In 1922 ging
hij over in 't tweede ministerie-Ruys
clat tot 1925 aanbleef, om in dat jaar
over te gaan in het ministerie-Col ijn,
dat op 11 November van dat jaar af
trad. Den 8en Maart 1926 werd jhr.
Van Karnebeek opgenomen in het
ministerie-De Geer tot hij korten tijd
daarna aftrad wegens de verwerping
van het verdrag met België door de
Eerste Kamer.
Jhr. van Karnebeek vertegenwoor
digde ons land meerdere malen op in
ternationale bijeenkomsten en was
'zelfs in 1921 voorzitter van de tweede
Volkenbondsvergadering te Genève.
MINISTER SLOTEMAKER DE
BRUINE ONGESTELD.
Sedert Dinsdag is de Minister van
Arbeid, de heer Sloteinaker de Bruine
ongesteld. Hoewel de ziekte niet van
ernstigen aard is, moet de Minister
het bed houden.
Wegens deze ongesteldheid van den
Minister, zou het bezoek aan Oost-
Schoterland heden niet plaats heb
ben, doch een week worden uitgesteld
DE GASCORRUPTIE.
Naar „Het Volk" verneemt, heeft
het justitioneel onderzoek naar de
gascorruptie sedert een viertal weken,
zich uitgestrekt tot de Gemeente-Gas
fabriek te Amsterdam.
Als resultaat hiervan is, volgens
het blad, komen vast te staan, dat een
paar ambtenaren, zij het dan ook op
geringe schaal, z.g. retourcommissies
van leveranciers hebben aangeno
men.
In verband hiermede is hun door
B. en W. aangezegd, dat ze gestraft
zullen worden. Het blad kan hieraan
nog toevoegen, dat op het oogenblik
omtrent deze zaak de wildste geruch
ten hi omloop zijn, o.a. dat een zestal
ambtenaren van het bedrijf, waaron
der technische hoofdambtenaren
schuldig zouden zijn bevonden en
door B. en W. zouden zijn geschorst.
Omtrent deze geruchten echter ont
ving het blad van alleszins bevoegde
zijde positieven tegenspraak.
EEN GEWIJZIGD ONTWERP
WINKELSLUITINGSWET.
Naar het Hbl. meldt, heeft de Mi
nister van Arbeid, Handel en Nijver
heid een gewijzigd ontwerp-Winkel-
sluitingsvvet om advies toegezonden
aan de Kamers van Koophandel in
Nederland. De toezending is vertrou
welijk geschied.
Het schijnt den Minister dus, niet
tegenstaande de bezwaren in midden-
standskringen van alle richtingen
tegen een wet in dezen tijd, wel ernst
te zijn met de voorbereiding der wet.
HOOG BEZOEK BIJ DE MIJ.
„NEDERLAND*.
Gistermorgen hebben de Minister
van Marine a.i. de heer Lambooy en
ue Minister van Koloniën, dr. Konings
berger een bezoek gebracht aan de
Stoomvaart Mij. „Nederland".
De Ministers, die door den directeur
den heer W. C. Koning verwelkomd
werden, hebben in oogenschouw ge
nomen de accomodatie der vierde
klasse van de motorschepen Chris-
tiaan Huygens en Pieter Cornelisz.
Hooft, en van het stoomschip J. P.
Coen.
In deze klasse worden de schepe
lingen en korporaals der Kon. Ned.
Marine naar Indië overgebracht.
HIJ HEEFT ER GENOEG VAN.
Hoe het eens bejubelden commu
nisten vergaat, wanneer zij in onge-
