Het stormweer van gisteren
Aan het einde der Week
Zoo ligt dan weer de eerste week
van 1928 achter ons.
Men kan niet zeggen, dat er veel
verschil is tusschen de laatste week
van 1927 en de eerste van 1928.
De politieke en economische moei
lijkheden waarmede de wereld het
vorig jaar te kampen had zijn ook
hans nog niet opgelost, de weers
omstandigheden ondergingen van de
jaarwisseling geen verandering en
ook heeft het pas begonnen jaar reeds
weer eenige rampen te boeken gehad,
die een grooter of kleiner aantal
slachtoffers vroegen.
Gelukkig hebben de regeeringen ook
hun goede voornemens van het Oude
in het Nieuwe jaar meegebracht en
het is te hopen, dat er in 1928 ook iets
van in daden zal worden omgezet.
Zoo is er de afgeloopen week nogal
wat te doen geweest over het voorstel
van Kellogg, den Amerikaanschen
secretaris van Staat, aan Briand, om
den oorlog buiten de wet te stellen.
Zoowel in Frankrijk als in Engeland
heeft dit voorstel warmen weerklank
gevonden. Wel wordt in de Fransche
pers nog eenige critiek vernomen,
doch het is de welwillende soort van
critiek die andermans werk tracht te
verbeteren en niet af te maken. De
Engelsche pers juicht over Amerika's
uitstekende bedoelingen om den oor
log als politiek dwangmiddel in den
ban te doen, maar merkt tegelijk op
dat Amerika met zijn voorstel eigen
lijk slechts de eenstemmige verklaring
van de jongste Assemblée tot verbod
van den aanvalsoorlog bekrachtigt.
Dit is wel zoo, maar het is een belang
rijke stap in de goede richting, als de
Vereenigde Staten de beginselen van
Genève in practijk willen gaan bren
gen, ook al zijn zij er vooralsnog niet
toe te bewegen, lid van den Volken
bond te worden.
Helaas dat met deze schoone idea
listische denkbeelden de practijk wel
wat in tegenspraak is. Zoo gelijkt wat
Amerika op het oogenblik in Nicara
gua doet wel wat op een aanvalsoor
log; men weet hoe daar de conserva
tieve president geholpen wordt tegen
zijn liberale tegenstanders, die „rebel
len" genoemd worden. Een dergelijk
ingrijpen in de inwendige aangele
genheden van een onafhankelijken
staat wekt wel eenige bevreemding;
trouwens ook in het Amerikaansche
Congres zijn tonen van critièk verno
men.
Ook liepen er de laatst© dagen ge-
ruchtën, dat er sprake was van een
herziening van het Dcwesplan en de
regeling der oorlogsschulden; volgens
autoriteiten van het departement van
financiën te Washington, zijn deze
evenwel onjuist, zoodat men zich in
Duitschland te vroeg daarover ver
blijd heeft, indien men aan deze be
richten waarde hechtte.
De economische conflicten in
Duitschland blijven nog voortduren,
terwijl thans ook in België de loon
strijd in de komende maanden een
zeer scherpen vorm belooft te zullen
aannemen. Evenals in verschillende
andere landen, hoewel niet in zoo
sterke mate, zijn ook daar de loonen
van het personeel in openbaren dienst
verhoogd, doch blijven de werkg©vers
in de nijverheid zich hardnekkig ver
zetten tegen iedere loonsverhooging.
De arbeiders zijn vastbesloten verhoo
ging van de loonen af te dwingen, daar
de levensduurte de laatste maanden
bijzonder is gestegen.
In verschillende landen van Europa,
vooral in België en Engeland, doch
ook in Bosnië en de Herzegowina zijn
door het winterweer tal van verkeers-
belemmeringen ontstaan of dreigde ge
vaar voor overstrooming.
Vermelden we voorts nog enkele
rampen, die de afgeloopen week plaats
hadden, zooals de gasontploffing te
Hamilton in Engeland en de ontplof
fing in een huurkazerne te Berlijn,
welke laatste 'n 15 a 20 slachtoffers
vroeg, terwijl we tenslotte aan het „De
dood wenkt ieder uur" herinnerd
werden door het plotseling overlijden
van den heer C. Korteweg, directeur
van de Ned. Middenstandsbank te Lei
den en door het na kortstondige
ziekte verscheiden van den Commis
saris der Koningin in Zuid-Holland,
Baron Sweerts de Landas Wyborgh.
Te Hengelo schade aan de centrale.
Te Hengelo woedde gistermiddag te on
geveer vier uur een vrij zwaar onweer,
gepaard met een orkaan en hagelslag. Bij
de electrïsche centrale is het bovenstuk
van den ouden koeltoren afgerukt en te
gen de fabriek geworpen, waardoor ver
scheidene ruiten werden vernield. Verder
is bij de centrale het dak van het ketel
huis afgerukt, evenals een deel van het
dak der machinekamer.
Bij den galanteriewinkel van den heer
Niers werd een spiegelruit vernield. Ver
scheidene huizen kregen schade aan de
daken. De stad was ruim een uur in duis
ternis gehuld.
Ook Enschedé in het donker.
Gistermiddag woedde te omstreeks half-
vier ook boven Enschedé een onweer, ge
volgd door een wervelstorm. De lichten,
die overal waren ontstoken, gingen lang
zaam uit, volgens ingekomen berichten
ten gevolge van de beschadiging der
Twentsche electr. centrale te Hengelo.
Veerdienst stop gezet.
Door den hevigen Westelijken storm is
sinds gistermiddag de veerdienst voor rij
en voertuigen te Zalt-Bommel en Tiel
stopgezet. Voetgangers werden per stoom
boot overgezet.
Ook duisternis te Deventer en
omgeving.
Door de storing in den voedingskabel
der IJsselcentrale waren gistermiddag ook
alle plaatsen in den omtrek van Deventer
geheel van electrischen stroom verstoken.
In de stad was het euvel tamelijk spoedig
hersteld, maar in enkele buitengemeen
ten, o.a. Diepenveen moest men het ook
's avonds zonder electrisch licht stellen.
Storm in de haven der Hoofdstad.
Van het s.s. „Texelstroom", liggende
aan de Handelskade te Amsterdam, is het
voorschip losgewaaid, terwijl van het s.s.
„Simon Bolivar" aan de Surinamekade de
achtertrossen zijn gebroken.
Door den havendienst is een zeilscheep
je, dat met kolen geladen aan de Piet
Heinkade lag,, en Waar het water over
heen sloeg, in veiligheid, gebracht.
Ook op andere punten.
In het SpaarndammerkWartier woeien
verschillende ruiten in.
Op den Adm. de Ruyterweg woei een
kromme distelwagen beladen met hooi
om.
Verschillende reclameborden in de stad
moesten het ontgelden.
Een vrachtwagen, welke op de Hoofd
weg stond, en waarvan de bestuurder zijn
goederen afleverde", werd door den wind
opgenomen en midden op de trambaan ge
plaatst.
Een dak ingestort.
Te ongeveer vijf uur kwam tijdens een
hevigen rukwind het "dak van een twee
tal in aanbouw zijnde huizen op den hoek
van de Jan Evert$enstraat en Mercator
plein met hevig geraas" naar benedeiï.
Planken, latten, stëenen en een groote
ijzeren 1 alk kwamen terecht op een juist
aankomenden mötorvVagen van lijn 13.
Het voorbalcon werd zëer ernstig bescha
digd, de voor- en zijrüiten vernield en
door het dak van den wagen kwamen
balken naar binnen. In den wagen zaten
vijf passagiers, die er bijzonder goed af
kwamen. De bestuurder, die door het on
geval geheel van streek was, werd aan 't
gelaat gewond. De stroom- en zijdraden
waren gebroken, oodat het verkeer op
de lijnen 13 en 7 stilstond.
Brandweer en Bouw- en Woningtoezicht
waren spoedig aanwezig en begonnen met
den chaos op te ruimen.
De Hilversumsche zender.
Gisteravond was de antenne van den
Hilversumschen draadloozen zender ten
gevolge van den storm defect geraakt. Hij
werd echter tijdelijk gerepareerd, zoodat
de uitzending kon worden hervat.
De storm in Den Haag.
Gisternacht is in de Hertekamp een
groote boom omgewaaid en ontworteld.
De storm van gisteravond heeft in het
Haagsche Bosch onder de boomen een
aantal slachtoffers gemaakt.. Verschillen
de zware boomen zijn ontworteld, enkele
ervan waren over den weg gevallen, zoo
dat men gisteravond nog aan het oprui
men moest.
In verband met der? storm, die gister
Gistermiddag is de „Alhena" te Rotterdam binnengeloopen en werd de
bemanning een geestdriftige nulde gebracht door de Rotteruamsche be-r
volking. De kapitein werd het eerst begroet door den Italiaanschen
gezant Graaf Barbaro, daarnaast de Kapitein van de Alhena, de heer
Smoolenaars, adj. havenmeester Kortland, le officier Bakker, 2e officier
Kuiper.
namiddag en avond woei, moest de brand
weer sedert gistermiddag drie uur ver
scheidene malen uitrukken om assistentie
te verleenen.. In het bijzonder te Scheve-
ningen cn tusschen zeven en negen uur
werd haar hulp herhaaldelijk ingeroe
pen. Persoonlijke ongelukken hebben, voor
zoover ons ter oore. kwam, niet plaats ge
had.
Stormschade in Rotterdam.
Tengevolge van den storm is gisteren
avond op den Noordsingel een boom om
gewaaid, die is terechtgekomen op de bo
venleiding van de tram. Het tramverkeer
heeft hierdoor geruimen tijd vertraging
ondervonden.
In den Rijnhaven zijn twee schepen op
drift geslagen zonder, schade te veroor
zaken.
In de Lekhaven is een Japansch s.s.
op drift geslagen. De schoeiing is bescha
digd.
Op het voetbalterrein Feyenoord is een
tribune in elkaar gewaaid.
Voorts zijn in de stad ruiten ingewaaid,
en zijn schuttingen en schoorsteenen om
gewaaid.
Ernstige treinstöring.
Men meldt nader uit Rotterdam:
Tijdens den storm, is gisteravond tus
schen Rotterdam en Schiedam de boven
leiding van de electrische trein defect ge
raakt, waardoor een groote vertraging in
den treinenloop is ontstaan. In den voor
avond is zoo goed als' geer enkele trein
uit de richting' Schiedam hi r aangeko
men. Tégen elf uur zijn enkele treinen
per stoomtractie gearriveerd. De verbin
ding van' hier haar het Zuiden en met
Hoek van Holland was door deze storing
ook geheel in de Avar: De reizigers werd
op het statiön D. P. aangeraden via Pij-
nacker te reizen.
MAAKT RECLAME EEN ARTIKEL
TE DUUR?
Vele huisvrouwen en ook niet wei
nig zakenmenschen antwoorden op
deze vraag kort'en bondig, ja. Deze
menschen meerien,' dat zij bij aankoop
van het door reclame aangekondigde
artikel ook de kosten van de publici
teit moeten betalen, want, redeneeren
zij verder, indien de fabrikant geen
kosten voor reclame heeft, dan kan
hij zijn artikel gopdkooper aanbieden.
Een fabrikant hééft een reeds vaste
onkosten. Deze blijven even hoog, of
hij van zijn artikel" een millioen ver
koopt of twee millioen. Zijn deze
vaste onkosten b.v, 100,000,en ver
koopt hij van zijn artikel 1,000,000
Ko., dan bedragen deze vaste onkos
ten op 1 Ko. berekend, 10 ets, Druk
ken deze zelfde vaste onkosten echter
op 2,000,000 Ko„ dan bedragen ze per
Ko. berekend nog slechts 5 ets.
Elke moderne zakenman weet bij
ondervinding, dat. de andere onkosten
door een dubbel hoogen omzet op ver
re na niet ook met 100 pCt, toenemen,
maar gewoonlijk onder pl.m. 50 pCt,
blijven, Bedragen dus bij een omzet
van een millioen Ko. de veranderlijke
onkosten 400,000 d.i. 40 ets, per Ko„
dan stijgen deze bij een omzet van
twee millioen tot hoogstens 600,000.
Zij worden dus op 1 Ko. verkoop be
rekend 10 ets lager, dan wanneer
slechts een millioen Ko. van het arti
kel verkocht wordt.
De als voorbeeld boven aangehaal
de opvoering van den verkoop met 100
pCt., nl. van 1 millioen Ko, op twee
millioen Ko, heeft dus tot gevolg, dat
alle onkosen, de vaste én de veran
derlijke met 15 ets: per Ko. verminde
ren Een dergelijke vermeerdering van
den omzet kan echter alleen door- re
clame worden bereikt en hoofdzake
lijk door Dagbladreclame, want een
andere mogelijkheid om tot dergelijke,
resultaten te komen, bestaat niet. Men
hoort wel eens zeggen: „Goede wijn
behoeft geen krans". Dit is echter in
onzen modernen tijd een groote dwa
ling. Natuurlijk heeft ook persoonlij
ke aanbeveling goede propaganda-
waarde. Men bereikt daarmede echter
geen cijfers, die een belangrijke ról
spelen bij de beoordeeling der renda
biliteit van een groot bedrijf.
Waarmede wordt nu de dure Dag
bladreclame betaald? Zeker niet uit
dè portemonnaie van de huisvrouw
of den winkelier, welke laatstge-.
noemde voor zijn distributiewerk een
behoorlijke winstmarge moet ontvan
gen.
Keeren wij terug tot ons voorbeeld.
De prijs van het artiki1 is dezelfde
gebleven sinds de verkoop van het
artikel met 10Ü pCt. gestegen is, Deze
itijging maakt echter voor den fabri-
lcan een onkostenbesparing uit van
0,15 per K., dat zijn p. jaar -300,000
en daarmede kan inderdaad heel wat
reclame gemaakt worden.
Wel begrepen, alleen van een wer
kelijk goede-reclame .voor eèn werke
lijk goed artikel kan men dergelijke
resultaten verwachten. Het artikel
moet absoluut first class zijn en op
elk gebied beantwoorden &an de
eischen, welke door de economische
verhoudingen gesteld zijn Zoo b.v,
behoefte aan normale concurrentie en
koopkracht der verbruikers.
In Amerika bv. weet elke winke
lier, en, elke huisvrouw, dat-het. on-
voordeelig is een groote reclame óp
touw te zeiten voor'slechte 'goederen.
Bij het doen van inkoopen wordt
daarmede sterk rekening gehouden.
De winkelier vraagt bv. den handels
reiziger: „Welk bedrag zal Uw Firma
besteden om vraag naar Uw artikel te
scheppen en te onderhouden?" Eërst
wanneer de winkelier ziet, dat" de fir
ma voldoende reclame maakt' „Hoe
meer hoe beter", dan vindt het pro
duct bij hem belangstelling.
De Amerikaan redeneert: „Wat
geeft het één te zijn van de weinige,
die een artikel voeren, er is toch maar
klein debiet". De .Amerikaansche
winkelier is liever een van de vele
verkoopers, «ischt dan echter ook
voldoende en goede reclame, wétende,
dan dat het op zijn winkel komende
aandeel in den verkoop groot en
winstbrengend zal zijn.
In Nederland zijn wij helaas nog
lang niet zoo. ver. Zelfs.bij menschen
waarvan men een verstandig -oordeel
zou kunnen verwachten, stuit men
vaak op de ongelooflijkste meeningen
over de waard, de voor- en nadeelen
van reclame. Nuchtere cijfers van
groote en goedbeheerde ondernemin
gen bewijzen echter steeds weer, dat
reclame een product inderdaad niet
duurder maakt, maar in de eerste
plaats het prestatievermogen van een
bedrijf verhoogt en de uitwerking
daarvan weer lage prijzen zullen zijn
Land- en Tuinbouw.
DE RUPSENPLAAG IN HET SCHIE-
DAMSCHE STERRENBOSCH EN DE
SNEEUW.
Uit Schiedam schrijft men aan cl?
N. R. Ct.:
In h t najaar is geschreven over de
hevig1? rupscnrlang. die een eed? ld
van nu St-Tonbcsch teisterde. Het
brtrrf hier d? rups van den Satijn-
\'lind: i'.
Cr.d r 1 ici'113 van d:n tui nare lr tec':,
d n her itemin'.cus, heeft men on
alter'ei manieren getracht, dez plaag
tee bestrijden. In den zomer zijn ook
honderden kinderen lez'g geweest do
rupsen te vangen. Maar \an een zicht
bare vc.m'ndering was geen sprake,
en d? arch'tcct zeide, dat allem da
vogels ïcdding konden brengen, en
dat alles er op gericht moest zijn,
den vogelstand in het Sterrenbösch
zooveel mogelijk te bevorderen. Van
gemeentewege werden in d? meest ge
teisterde lanen ongeveer boom aan
bc-om vogelkastjes opgehangen en in
h?t najaar cn den winter werden de
stammen nog eenige keeren met staal-
draadborsteh afgeborsteld.
Nu het Sterrenbosch in een sneeuw
kleed was gestoken, heeft men be
langwekkende entdekkingen gedaan. De
rupsjes, die in dezen tijd van het
jaar slechts ongeveer een halven cen
timeter grcot zijn, verstoppen zich
zco diep mogelijk in de naden van
de boomen, maar da meezen hebben
nu er voor hen bij de sneeuw voeid-
selschaarschte was., alle naden zoo
grondie schoongepikt, dat er op het
oogenblik bijna geen rups meer te
vinden is. We hebben in het bosch
de meesjes aan het werk gezien,
boom na boom wordt nagezocht, en
reeds op een afstand van een paar
M. ziet men da boomen staan als be
zaaid met witta pikkels, de plaatsen,
waar de rupsen zijn uitgehaald. Men
mag da stellige verwachting koeste
ren? dat het kwaad in den. volgen
den zomer h el wat minder zal "zijn
dan in het 1 fgelcopen jiar. De vo-
gels. en indirect de sneeuw, hebben
et Sterrenbosch voor verdere vernie
tiging bewaard.
ONKOSTEN EN OPBRENGST.
Een ens bevriend landbouwer in
den Haal'l mmermeerpolder, zegt hat
Hdbl., h eft voor zien eens nagegaan,
wat zijn productiekosten zijn, buiten
zijn grend om. Hij vertelde ons daar
van een en ander en kwam tót e-efi
bedrag van f370,per bunder. Hii
specificeerde dit als volgt: arbeids
loon f170,kunstmest en zaaigra
nen f 70,onderhoud gebruikspaar-
eten f70,uitgaven voor diverse am
bachtslieden f29,rente van benoo-
digd bedrijfskapitaal f25,en ver
zekeringen f15,
Onder „arb-idsloon" begreep hij ook
d? kosten vcor het looridorschen, ter
wijl in den post „ambachtslieden" ook
d_- veearts is verdisconteierd.
Als bedrijfskapitaal zijn berekend de
aanschaffingskosten van den landbouw
inventaris, de aanlegkosten der drai
nage, he: onderhoud der gebruiks
paar den o\ er negen maanden en kunst
mest, zaaigraan en arbeidsloon over
een jaar. ïiet is n.l. vrijwel algemeen
geebruik, dat de boerderij aanvaard
wordt schcofbloot, zoodat men in Au
gustus of September reeds moet gaan
ploegen enz., terwijl men in het vol
gend jaar pas zijn eerste inkomsten
ontvangt.
Anderzijds be;-ft onze zegsman ook
zijn opbrengst berekend, n.l.: tarwe
aan zaad f400, aan stroo fioo, sa
men f 500.
Rogge: aan zaad f330, aan stroo
f 60, samen f 460.
Haver: aan zaad f420, aan stroo
fioo, samen f520.
Erwten: aan zaad f500, aan stroo
f 60, samen f 560.
Boonen: aan zaad f380, aan stroo
f45, samen f425.
Suikerbieten: aan peeën f54°> aan
loof f60, samen fóoo.
Een gemiddelde opbrengst van f500
per H.A. mag dus wel beschouwd wor-
iden als een maximum, zoodat per
bunder pl.m. f130 overblijft, waar
van pacht of rente der grondwaarde
moet worden betaald. Commentaar
overbodig.
Leidsche Penkrassen.
Amice,
Bij den aanvang van 1928 kom ik
je nog wel mijn hartelijke gelukwen-
schen aanbieden, ook al is het van
daag reeds 7 Januari. Moge het inge
treden jaar ons menige merkbare
vriendschapsband brengen. Bovenal
moge God ook over dit eenvoudige
gekeuvel Zijn zegen gebieden.
Je kent het tijdschrift Anti-revolu
tionaire Staatkunde, het orgaan van
de Dr. Abraham Ivuyperstichting.
Daarin kwam onder de vraag en ant-
woord-rubriek ditmaal een vraag en
antwoord voor, waarin een geval be
handeld werd, dat ook voor Leiden
van beteekenis is.
Daarin kwam een vraag voor van
iemand die in de eerste plaats wilde
weten de meening van den redacteur
Mr. J, W, Noteboom over het op Zon
dag openstellen van een Stedelijk Mu
seum van Oudheden en Schilderijen
en in de tweede plaats over het be
schikbaar stellen van een gemeente
gebouw op Zondag voor tooneelvoor-
stellingen en dergelijke.
De bedoeling van de eerste vraag
was niet om een oordeel te verne
men over het bezoek van musea op
Zondag maar speciaal over het ex-
ploiteeren van gemeentewege waar
voor dus op Zondag arbeid gevorderd
moet worden van beambten. In de
tweede vraag ging het ook om de meer
begrensde kwestie van den Zondags-
arbeid van het personeel in de eerste
plaats.
Ik dacht zoo bij mijzelf, dat kon
wel een vrager zijn uit Leiden.
Hier toch is des Zondags De Laken
hal voor het publiek geopend naar ik
meen. Ook meen ik dat Zondags de
Gehoorzaal wel wordt afgestaan
De heer Noteboom gaat bij zijn ant
woord heel aardig opvoedkundig te
werk, Amice. Hij somt eerst op de mo
tieven die een gemeentebestuur zou
kunnen aanvoeren wel eens heeft
aangevoerd en nog menigmaal aan
voert om de musea op Zondag
open te stellen.
In de eerste plaats de meerdere
gelegenheid op den Zondag om musea
te bezoeken terwijl dat bezoek dan ge
acht wordt van cultureele beteekenis
te zijn om zijn beschavenden invloed.
In de tweede plaats als beveiligings
middel om door openstelling van mu
sea het uitgaand en ontspanning-zoe
kend publiek van ander minder on
schuldig tijdverdrijf af te houden.
In de derde plaats om sommigen
die door de week geen gelegenheid
hebben toch musea-genot te verschaf
fen.
In zijn antwoord geeft de heer No
teboom eerst aan hoe weinig of in
het algemeen het bezoek aan de mu
sea iii trek is. Voornamelijk dat ook
zelfs een zeer gering entree-geld nog
een nadeeligen invloed heeft op liet
bezoek, terwijl voor bioscopen soms
aanzienlijke offers gebracht worden.
Voorts toont hij aan dat desillusie
aangaande het bezoek- niet het eenige
is maar dat ook de beschavende en be
derfwerende kracht geen beteekenis
heeft
Hierover heeft Het Volk reeds een
scherp afkeurend oordeel gegeven,
wat tot bewijs kan strekken dat de
heer Noteboom liet hij het rechte eind
had.
„Het is verklaarbaar", zegt hij, „dat
men bij het loslaten van de beginselen
des Christendoms naar middelen zoekt
om de voortschrijdende volksverwil
dering te stuiten. Doch men moet
daarbij niet averechts te werk gaan.
Het bijeenbrengen en bewaren van
kunstschatten en historische docu
menten en voorwebpen in museums
moge uit reverentie tegenover het
voorgeslacht en ter verlevendiging
van het nationaal bewustzijn, ook
met het oog op onze reputatie onder
de ons omringende volken, van be
teekenis zijn, toch zijn wij, in verband
met het bovenstaande (bedoeld is de
steeds veld winnende trek naar ande
re vermakelijkheden als bioscoop e.
d,), geneigd een groot vraagteeken te
plaatsen bij de Vaak met ophef naar
voren geschoven bewering omtrent
opvoedende kracht dezer instellingen.
Wil men bevordering van de ware
volksopvoeding dan moet worden aan
gestuurd op versterking van den in
vloed en de beteekenis van de daar
voor aangewezen organen, met name
van de Kerk.
Plaatst de Overheid zich echter op
het standpunt, dat zij de volksopvoe
ding heeft ter hand te nemen en daar
toe zelfs des Zondags hare museums
behoort open te stellen, dan dient zij
niet de zaak, die zij zegt te. bevorde
ren, doch versterkt veeleer clen ont
bindenden invloed van ongeloof en
revolutie".
Zie, Amice, daar ben ik het vol
maakt mee eens Men moet nooit be
ginnen met iets in de plaats te schui
ven voor hetgeen naar Gods Woord
en het getuigenis der historie daar
voor geordend is. Wanneer gezegd
wordt en de Sociaal Democraten
zeggen dit dat zij ook iets hebben
willen omdat zij van God niet willen
weten en dus ook niet naar de Kerk
willen, dan is het begrijpelijk. Maar
iemand die God niet noodig heeft heeft
dan ook geen behoefte aan iets in de
plaats van God.
Maar hier is wat anders, De Zondag
als dag des" Heeren is op religieuse
en op maatschappelijke gronden een
noodzakelijkheid.
Onverschillig of wij het erkennen
of niet is die dag niet van ons maar
van God. Een wekelijkshce rustdag
is op maatschappelijke overwegingen
noodig. Bewezen is ook dat wie den
rustdag heiligt een vredige ziele-
stemming verkrijgt. Dat is een wet,
die om toepassing vraagt. Om toepas
sing ook wanneer menschen meenen
dat het voor hen niet geldt. Een dief
erkent ook niet het eigendomsrecht
maar moet toch voor de wet bukken.
Een dronkaard die het verkeer belem
mert of de rust verstoord heeft geen
besef van dit kwaad, maar wordt
toch gestraft. Een krankzinnige moet
vaak voor zichzelf beschermd worden.
Zoo nu ook inzake de Zondagsrust.
De Overheid kan en mag niet zeg
gen hoe de Zondag w e 1 moet worden
doorgebracht, maar heeft terdege het
recht en de taak om te regelen hoe hij
niet moet worden doorgebracht.
Op dezen grond is het ook niet
juist om door openstelling van mu
seums de menschen te lokken van
plaatsen die slechter invloed hebben.
Dat is niet de Overheidstaak. Deze
taak ligt in het negatieve, het ver
bod niet in het g e bod.
Een andere vraag is of de Overheid
niet leiden kan door andere middelen.
Ook daarop wijst de heer Noteboom
als hij aangeeft dat de Zaterdagmid
dag tot algemeen vrije middag kan
worden gemaakt en juist op dien mid
dag 't museumbezoek kan worden aan
gemoedigd. Vooral voor die menschen
die op gewone dagen daarvoor geen
gelegenheid hebben.
Ik meen, Amice, dat wij in Leiden
hieruit nog wel een en ander kunnen
leeren.
Wie weet of dit nog niet eens aan
leiding geeft om bij vernieuwing de
ze zaak aan de orde te stellen.
VERITAS.
