CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Oit nummer bestaat uit IWEE Bladen. Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 8,le JAARGANG WOENSDAG 28 DECEMBER 1927 NUMMER 2319 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. f 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknel Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/» ceni Ingezonden Mededeelingen dobbel taxie! Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents EERSTE BLAD. Zij, die ziek tegen 1 Januari 1928 op de Nieuwe Leidsche Courant abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis Adm. N. L. Ct. V Eenheid tusschen Plein en Bogor. Er is in de weken, voorafgaande aan de behandeling van de wijziging der Indische Staatsregeling in den In- discten Volksraad en van de Indische begrooting in de Tweede Kamer, een angstige spanning geweest. In Indië kwam heftig verzet tegen deze wijziging der Staatsregeling. Een verzet van de zijde der pers en van de zijde van handel en cultures. Dat ver zet vond voedsel in de persuitingen in Nederland. Ook wij meenden, dat de tijd voor de indiening van dit ontwerp al zeer ongelukkig gekozen was. Hiervoor waren zeker vele redenen. In de eerste plaats het nog slechts kort werken van de staatsregeling, terwijl practisch de wijziging eerst na 1930 in werking kan treden. In de tweede plaats, omdat men vreesde, dat een dergelijk onderwerp, na de goedkeuring' in Indië verworven te hebben geen gunstig onthaal in Ne derland zou ontvangen, of wanneer het in Indië zou verworpen worden, dat het. dan het prestige der Indische Regeering, met name van den Gouver neur-Generaal zou schaden. Onder dat alles bleef onbekend, of men in het Paleis te Bogor (Buiten zorg) en op het Departement van Ko loniën aan het Plein in Den Haag wel geheel gelijk dacht. Nog pas was Gouv.-Gen. Fock afge treden. wiens politiek in zooveel op zichten afweek van die van G. G. De Graaf f, terwijl beider bestuur door minister Koningsberger met zijn ver antwoordelijkheid gedekt moest wor den, stond de minister nu achter De Graeff, niet alleen maar formeel, maar ook in volle confessie? Zoowel in het Hertogspark te Wel tevreden, als aan het Binnenhof in Den Haag is heel duidelijk gebleken, dat zoowel de minister als de Gou verneur-Generaal volkomen gelijk dachten. Mr. Schriecke, de vertegenwoordiger van de Indische regeering, heeft bij herhaling verklaard, dat de minister en de Gouverneur-Generaal één lijn trokken en dat zij beiden onder geen voorwaarde één stap voor de oppositie op zij wilden gaan. In Den Haag was het minister Ko ningsberger, die op een der laatste dagen voor 't Kerstreces in manlijke taal sprak, dat de Gouverneur-Gene raal volstrekt niet alleen stond, maar dat de minister volkomen zijn hou ding dekte en van hem sprak als van een moedige, krachtige figuur, een der beste zonen, die Nederland in de laatste jaren had opgeleverd. Vermoedelijk heeft deze vastbera denheid in Indië de oppositie den mond gesnoerd. Vermoedelijk, dat ook in de Tweede Kamer zoo met volle aandacht werd gesproken over de verhouding tus schen Plein en Bogor, omdat men wist, dat deze twee bewindslieden één lijn trokken. V Het Europeesch overwicht. In Indië had men bepaald bezwaar tegen de voorgestelde wijziging, om dat men, zoo al niét bevreesd voor het verlies van 't Europeesch overwicht, dan toch meende, dat dit een te groote en te vroegtijdige concessie was aan de opdringende nationaliteitswaan van zekere Inlandsche zijde. Ten slotte heeft men gepoogd, om door uitstel de Regeerig eert eervollen aftocht te bezorgen. Tegen dit alles in, kwam Mr. Schrie cke verklaren, dat de Gouverneur-Ge neraal en de minister van geen uitstel wilden weten. Dat zij heiden met vol le overtuiging de vermeerdering van de Inlandsche leden verdedigden. De vrees voor verlies van het Euro peesch overwicht deelde de regeering niet, want. zoo zeide de heer Schrie cke, dit overwicht ligt niet in het Semi-Parlement, de Volksraad, maar in de figuur op den troon te Buiten zorg en in het centrale bestuur, dat van hem uitgaat. In de eerst plaats ligt daarin opge sloten, dat de Regeering voorshands niet voornemens is, om de bevoegd heden van den Volksraad uit te brei den. Van Semi-Parlement komen tot Parlement zal niet aanstonds gebeu ren. In de tweede plaats de beteekenis van Indië is niet in de eerste plaats het bestuur in het Oosten, maar de gedachte, die van uit Nederland be heer scht. Met volle overtuiging wordt de zetel winst aan de veld- en invloed win nende nationale stroomingen toe gestaan, maar ditis dan ook de grens, aldus zoowat de regeering in Indië. Krachtige waarborgen, dat de Staten-Generaal het daadwerke lijke toezicht op het Indische bestuurs beleid behouden, zijn in de Grondwet vastgelegd. De Europeesche oppositie in Indië heeft daarmede den genadeslag ge kregen. Niet in den Volksraad zal het overwicht liggen, maar in het be stuursbeleid van uit Nederland aan gegeven. Wij kunnen, hoezeer ook meenende, dat te vroeg een concessie gedaan is, niettemin met deze scherpe stelling van het beginsel vrede hebben. Geen angstpolitiek. Wel verre dus van te zijn een angst politiek is de politiek, die nu gevolgd is, er eene van groote doortastendheid Daarvoor is reden. De ligging van Ned. Indië, temid den van Japansche, Amerikaansehe, Engelsche en Fransche gebieden, na bij het toekomstige stormcentruin van de Stille Zuidzee, brengt de noodzaak mede van een krachtig, centraal be stuur. Sedert generaal Van Heutsz bestaat er krachtig Nederl. centraal gezag en is het aardrijkskundig begrip Ned. In dië een staatkundige wérkelijkheid ge worden. Dit centrale gezag wortelt in Nederland. Het buitenland heeft te maken met een Nederlandsch, niet met een Ned. Indisch gezag. De tegenwoordige Volksraad, voor een groot deel samengesteld uit leden der tallooze bevolkingsgroepen, van zeer uiteenloopenden aard, en geheel verschillend peil van ontwikkeling, met voorbijzien van de in die bevol kingsgroepen op traditie berustende gezagsverlioüdingen, is een kunstma tig in het leven geroepen, niet orga nisch uit het bestaande gegroeid li chaam, daarvan kan nooit overwicht op de heterogene inlandsche bevol king uitgaan; de Volksraad kan dus geen centraal gezag vormen, ook niet in de naaste toekomst. Intusschen kan nooit de aandrang van het Indische nationalisme geheel geweerd worden. Elke nieuwe ontwik- kelingsphase zal nieuwe decentralisa tie brengen. Vandaar dat de gedane concessie naar onze meening een stap is geweest, die door andere en verde re gevolgd moet worden. Instede van vergrooting van het aantal Inlandsche leden van den Volksraad, ware grootere ontwikke ling van de deelen en versterking daarin van de Inheemsche vertegen woordiging misschien te verkiezen ge weest. Denkbaar zou zijn het bestaan van een aantal volksraden met Inland sche meerderheden en op den duur groote bevoegdheden voor de ver schillende, eenigszins homogene be volkingsgroepen, elk uitsluitend be moeienis hebbend met de belangen van de betreffende groep en daardoor gelegenheid gevend tot zelfstandige ontwikkeling van die groepen, een en ander gepaard met ongerepte 'handha ving over den geheelen Archipel van een Centraal gezag, dat nog geduren de zeer en zeer lange tijden slechts 'n uitheemsch gezag kan zijn. Gezags oefening van een inlandsche bevol kingsgroep over een andere groep blijft daarbij uitgesloten. Een dergelijke toestand behoeft het bestaan van een adviseerend orgaan met vertegenwoordigers uit den ge heelen Archipel niet uit te sluiten. Maar de verdere decentralisatie, de instelling van nieuwe provinciën,'van betere organisatie en uitrusting van regentschapsraden en vooral van be tere bestuursrnogelijkheden voor de desa-raden, enz. is .wellicht meer In disch belang dan vergrooting van den Inheemschen invloed in den Volks raad. Dat de regeering ook dat wil, be wijst dat het nu aangenomen voor stel niet door angstpolitiek is inge geven. STADSNIEUWS. TERAARDEBESTELLING Dr. A. E. REMOUCHAMPS, Hedenmiddag te 12 uur ongeveer had op de begraafplaats der Ned. lïerv. Gem. „Rhijnhof". b'i de Haag- othe Schouw, plaats de teraardebestel ling van het stoffelijk overschot van Dr. A. E, Remouchamps, in leven con servator bij de Ned. Afdeeling van het Rijksmuseum van Oudheden alhier. Bij deze begrafenis waren tegen woordig het wetenschappelijk en tech nisch personeel van het Museum n vele vrienden van den overledene. waaronder verschillende uit de Groot- Nederlandsche beweging Bij de baar, die bedekt was met ve le bloemen, werd het eerst gesproken door Dr. J. H. Holwerda, directeur van het Rijksmuseum van Oudheden, die namens het geheele personeel getuig de van de groote vriendschap door al len voor den overledene gevoeld. Zijn groote energie heeft het zwakke li chaam tot zooveel arbeid gedwongen. De betrekkelijk weinige jaren dat hij aan het museum heeft gearbeid zijn gelukkige geweest en datzelfde geluk werd' ook gevonden in zijn huisje te Voorschoten bij zijn lieve vrouw, die vooral in de laatste maanden zooveel dapperheid heeft getoond. Gelukkig was hij ook als Vader en zijn zoon heeft het voorrecht zich te kunnen houden aan het voorbeeld van een uitnemenden vader. Tenslotte sprak Spr. nog een persoonlijk woord, waar in hij wees op de groote plannen die hij nog gehad had en waarvan, hij de uitvoering hoofdzakelijk had willen overlaten aan den overledene. Het heeft niet zoo mogen zijn. Ook zal Spr. zijn werk niet zooals hij gehoopt had kunnen neerleggen in de hand van zijn jongeren vriend. Dat alles stemt oneindig droef. Spr. besloot met de woorden: Rust wel, beste vriend. Vervolgens sprak namens de Vlaamsche vrienden van den overle dene Prof. C. Gerretson uit Utrecht, die er op wees, dat in het leven van den gestorven vriend twee scherp ge scheiden gedeelten naar voren komen: ten eerste van den man, die ge vonden heeft de rust als Leidsch ge leerde en ten tweede van den jon geling. die met hart en ziel medewerk te aan de Vlaamsche beweging. In schijn ligt tusschen deze twee gedeel ten een diepe kloof maar inderdaad is er geen kloof, veeleer een innige relatie. Zoolang hij de mogelijkheid zag van de vervulling van de Vlaam sche idealen door gemeenschappelijke strijd, heeft hij daaraan meegedaan, maar toen die mogelijkheid niet meer bestond heeft hij zijn idealen indivi dueel trachten te* verwezenlijken. Door te worden Leidsch geleerde heeft hij het ideaal van zijn jeugd in dividueel gerealiseerd. Spr. dankt daarom den overledene in naam van Vlaanderland en besluit met de woor den: Rust dan zacht in de Dietsche aarde, totdat het ideaal vervuld zal zijn en wij zullen zijn één land en één volk. Tenslotte sprak de heer Leo Picard, oud-redacteur van de Vlaamsche Post, thans te Den Haag, die diep ontroerd er op wees, dat het ideaal om te vor men een Vla'amschNederlandsche aristocratie van den geest nog niet vervuld is. Dit treft weder diep bij het graf van den overledene. Uw mooie bloei is te vroeg geroofd, aldus Spr., maar tal van schoone herinneringen zullen in ons blijven en de gedachte aan U zal ons sterken. Daarna werd het stoffelijk over schot van den overledene grafwaarts gedragen en aan de aarde toever trouwd. DEURWAARDERSBENOEMING. Ter vervulling in de vacature H. v. d. Woude van deurwaarder bij het Kantongerecht alhier, is door den plaatsvervangend Kantonrechter de volgende aanbeveling bij den Minister van Justitie ingediend: 1. P. A. H, van der Woude, te Leiden; 2. A Baan, te Leiden; 3, A. Vink, te Vlaardingen, COöP. MIDDENSTANDS- SPAAR EN VOORSCHOTBANK „BOAZ". Men deelt ons mede: In de gisteravond gehouden Alge- meene ledenvergadering van de Coöp. Middenstands- Spaar- en Voorschot bank „Boaz" voor Leiden en Omstre ken werden de balans en verlies- en winstrekening over 1920 goedgekeurd. Voorts kwam aan de orde het voor stel van de Nederlandsche Midden- standsbank te Amsterdam, waarbij deze de activa van de Boaz—Bank overneemt en waartegen zij zich ver bindt de crediteuren dier Bank inte graal hunne vorderingen uit te beta len. In een binnenkort op te roepen le denvergadering zal het voorstel in be handeling genomen worden om de Vereeniging in likwidatie te doen gaan. Het Kantoor van de. Vereeniging is van heden af gevestigd Turfmarkt 3 PROF. BUYTENDIJK. Naar de Tel. verneemt, is met zeer groote waarschijnlijkheid dezer dagen de benoeming te verwachten van Prof, Dr. F. J. J. Buytendijk, momen teel hoogleeraar in de physiologie te Groningen, tot hoogleeraar in hetzelf de vak te Leiden, als opvolger van wij len Prof. Dr. Einthoven. WELrADIGHEIDS-POSTZEGELS. Het Comité Leiden voor den ver koop van Weldadigheidspostzegels en briefkaarten meldt ons. dat in de eer ste dagen van den verkoop reeds 6700 zegels van 2 cent, 9000 van 5 cent 13400 van 11 cent en 3000 van 15 cent door bemiddeling van het Comité zijn uitgereikt, waarbij nog 240 series brief kaarten moeten worden gevoegd. Wel een bewijs, dat de kinderzegels populair worden. Verschillende auto-ongevallen hebben gisteren plaats gehad tenge volge van de gladheid van den weg. Nabij de Warmonderdam is de luxe auto G 36903 zoodanig aangereden, dat ze door de firma v. d. Ameele naar haar garage moest worden gesleept voor reparatie. Nabij de Haagsche Schouw is 'n luxe auto tegen een hoorn gereden en beliep belangrijke materieele schade. Later reed een luxe auto in een langs den weg gelegen greppel. Ook deze liep materieele schade op. Gisteren is op het emplacement van de N. Z. H. T. M, de 37-jarige P, B, hij het rangeeren bekneld "eraakt tusschen een veewagen en een goede renwagen, doordat hij bij het aankop pelen de aankoppeling miste. Hij is door den E. H. D. naar zijn woning vervoerd en zal eenigen tijd rust moe ten houden. BURGERLIJKE STAND. Geboren: Neeltje, dv. W. Griffi oen en F. Frankhuizen. Jacob, zv. N. Koree en S. Bekooy. Cornelis, zv. L. Zwanenburg en M. Mulder. Adriana, dv. L. Arbouw en A. Sterk. Joha. Geer .tra Henda., dv. H. A. Carabain en G. C. W. de Kruijf. Jan, zv. J. Kukler en H. Dreef. Reinier Lodewijk, zv. H. Vos en S. Kallenberg. Antonius Gerardus, zv. M. J. Baan en C. M. Erkamp. Ma ria Alida, dv. J. de Mooij en E. J. Hop penbrouwer. Johannes, zv. D. van Boo ren en C. Colijn. Johannes, zv. J. de Lange en A. Groothelm. Gerrit. z.v. G. Verlind en C. G. Bentveld. Jacoba Jan. nigje, dv. J. Kuiken en J. S. Olden burg. Abraham, zv. S. Pracht en C. Eduard. Christina Marie, dv. S. Struik en A. E. Soeters. Maria Clasina. dv. W. Bodrij en S. Kikkert. Jeremias, zv. J. v. Oosten en M. J. v. Iterson. Anto nius Joseph, zv. L. v. Sehagen en M. G. Looving. Maria, dv. A. H. Leuering en E. Kuijl. Willem Nicolaas. zv. M. Betram en A. Beij. Maria Elisabeth dv. I. Hollebeek en G. Verlind. Marti na, dv. M. Ramp en C. W. Schouten. Catharina Jacoba, dv. M. D. Leef lang en A. P. van Leeuwen. Geertruida Jo hanna, dv. P. Sjardin en J. M. Koene. Cornelia Theresia, dv. A. A. v. d. Spek en C. G. Topper. Lena, dv. J. H. Schild en C. Kanbier. Johannes, zv. M. van Dam en N. van Bemmel. Hendrika Jo hanna, dv. J. A. v. Breen en J. Wesse- lius. Gerardus Wilhs., zv. P. H. Spruijt en C. Kuipers. Maria, dv. H. Roden burg en J. Schouten. Jan, zv D. de Vos en C. v. As. Johannes, zv. J. v. d. Woerd en M. J. Eradus. Louis. zv. L. Kanbier en G. Smink. Franciscus. zv. F. v. d. Zeeuw en E, v. Heuzen. Dirk Hendrik, zv. D. H. de Bruyn en M. A. Cannoo. Hendrika, dv. B. Kanbier en C. A. v. d. Wetering. Maria Elisabeth, dv. L. H. Janssen en J. Oudshoorn. Paulus, zv. J. P. Rozemeijer en A. Kv.i per. Anna Wilha. Thera., dv. J. J. Smit en W. Eichler. Pieter, zv. P. v. Westrienen en W. J. Koet. Johs. Mars. Gers., zv. P. J. J. Kastermans en M. Teegelaar. Lena Adriana, dv. W. F. Steenbergen en J. C. Bon. Gehuwd: G. H. Beekman, wedr. en C. v. Es, jd. P. Visser, jm. en I. M. Omes. jd. N. J. v. d. Lubbe jm en J. Ar bouw, jd. N. J. v. d. Linden, jm. en ,M. E. Roman, jd. C. Wetselaar, jm. en J. Beekman, jd. A. S. Straathof, jm. en C. Kooien, jd. K. W. D. Krom, jm. en B. J. v. Amsterdam, jd. J F. Dreef, jm. en M. Sommeling, jd. D. Vermeu len, jm. en S. Voorzaat, jd. J. v. d. Berg, jm. en C. de Wolf, jd. 1). J. Som sen, jm. en M. v. Hooidonk, jd. S. Kleynhans, wedr. en M. C. v. d. Bos, wede. F. Bey, jm. en J. A. de Nie, jd. J. C. Plu, wedr. en H. M. de Kruis, jd. J. C. v. d. Ham, jm. en M. J. Geeve, jd. G. Kukler, jm. en J. Th. Snoeker, jd. Overleden: J. A. den Haan, dr. 42 jaar. E. Bonte-Bodijn, wede. 88 jaar H. v. Rijk, man 64 jaar. M. C. Kok, zn. 2ö jaar. M. C. J. Verhoeven-van der Meel, wede 81 jaar. C. Flippo, wede. 82 jaar. J. J. v. d. Berghe, zn. 1 dag. C. M. van Voorthuysen, ongeh. man 67 jaar. W. v. Gulik, zn. 26 jaar. J. M. Bouman-v. Koperen, wede. 82 jaar. W. den Houter, man 64 jaar. M. F. Brug- man-de Wolf, vróuw 35 jaar. L. Sloos- Berleman, vrouw 64 jaar. H. J. Wus- tenberg, zn. 2 jaar. M. C. Ouwerkerk, ongeh. vr. 56 jaar. J. v. d. Bosch-Snoo ker, wed 69 jaar. J. M. Kikkert-Bol, wede. 86 jaar. P. C. J. Verschuur, on geh. vr. 73 jaar. H. Kramer, man 44 jaar, B. Vogelenzang, zoon 8 mud., li. A. H. v. Leeuwen, dr. 5 jaar. Binnenland. Opnieuw is een dijk van de Bolks beek in Overijssel doorgebroken. Ernstige zandverschniving op de mijn Jolfa. Buitenland Tsjang kai Sjek rukt tegen Kanton op. Ernstige hongersnood in China. Sneeuwstorm in Engeland. Overstroomingsgevaar in België. Liefdesdrama te Grasse (Zuid- Frankrijk). Bij de ramp in de Zee van Marmora zijn waarschijnlijk 40 menschen ver dronken. BINNENLAND. MEVR. HARTE v. TECKLENBURG. t Z. K, H, de Prins heeft Zaterdagmid dag een bezoek van rouwbeklag af gelegd bij den oud-minister van Fi nanciën, den Staatsraad mr. Harte van Tecklenburg, naar aanleiding van het overlijden van diens echtgenoote. Na een plechtigeiuuitvaartdienst in de parochiekerk aan den Wassenaar- schen weg, welke werd bijgewoond door vele autoriteiten en door ver schillende léden van den Raad van State, is gistermiddag op de R.-K. Begraafplaats ter aarde besteld het stoffelijk overschot van mevrouw P. F. Harte van TecklenburgJurgens. Onder de talrijke aanwezigen, die op de begraafplaats waren saamge- komen, waren graaf Du Monceau, op- per-ceremoniemeester der Koningin; jhr. Van Suchtelen van de Haar, groot officier van de Koningin; baron Snouckaert van Schauburg; baron Van Voorst tot Voorst, mr. S. K. D. M, van Lier, de leden van den Raad van State, mr. Romme, oud-minister Ram- bonnet, benevens vele attaché's der verschillende legatie?-. De beaarding oi. absoute werden verricht door pastoor Gillissen. Aan de groeve heeft mr. Harte van Tecklenburg, lid van den Raad van State, een woord van dank gesproken voor de betoonde belangstelling. EG-KEIZER WILHELM VELDE ZELF WEER ZIJN KERSTBOOM. Volgens mededeelingen van de British United Press" aan de Engel sche bladen is het Kerstfeest op huize Doorn weer op plechtige wijze ge vierd.^ Ook nu heeft de ex-keizer zelf den Kerstboom geveld, welke thans in al zijn praal en pracht in een der vertrekken van het kasteel is opge steld. In den „Keizerlijken Kring" was de kwestie der keuze van den boom als andere jaren een groote gebeurte nis. Eenige dagen had de ex-monarch er voor noodig om vast te stellen, wel ke den zou moeten vallen. Het mo ment, dat de ex-keizer de bijl ophief was ook nu weer zeer spannend, al9 gold 't hier een gewichtige vorstelijke plechtigheid. Dit jaar waren er niet zooveel gas ten voor de kerstfeestviering op het kasteel. Onder hen, die er toeven be vindt zich de broeder van Wilhelm, prins Heinrich van Pruisen, die laatst nog van zich deed spreken wegens zijn rede tot de equipage van den kruiser „Berlin". Er was ook dit jaar weer een extra-maaltijd voor het personeel van den huize. Verschillende schotels, bereid onder speciaal toezicht van den ex-keizer, werden door hemzelf opge diend. Vooraf hadden de gasten in structies ontvangen, dat zij vooral al les wat er aangeboden werd in groo- ten dank dienden te aanvaarden. JHR. BAUD. Omtrent den toestand van den ge zantschapssecretaris der Nederland sche legatie te Berlijn, jhr. Baud, die tengevolge van een auto-botsing een zware hersenschudding heeft beko men, is bij het Departement van Bui ten landsche Zaken bericht ontvangen dat de heer Baud buiten levensgevaar is, maar dat hij nog een drietal weken zal moeten verblijven in het zieken huis, waarheen hij vervoerd werd. DE RAADSVERKIEZING TE RHENEN Ged. Staten van Utrecht hebben gis teren uitspraak gedaan inzake een bezwaarschrift der Rhenensche ge meenteraadsleden E. P. v. Dijk en an deren, die geprotesteerd hadden te- pen de toelating van den heer A. van de Nadort als lid van dien raad inge volge. raadsbesluit van 9 December. Ged. Staten overwogen dat op het bezwaarschrift niet kon worden inge daan, omdat geen enkele verdenking

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1