CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Dit nummer bestaal uit TWEE Bladen. gat» JAARGANG MAANDAG 19 DECEMBER 1927NUMMER 2312 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal2.90 EERSTE BLAD. Zij, die zich tegen 1 Januari 1928 op de Nieuwe Leidsche Courant abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis Adm. N. L. Ct. De wacht bij de couponschaar Herhaaldelijk is er op gewezen, dat ons volk zeer voorzichtig moet zijn om niet zijn nationaal vermogen te verteren. Voorzichtig, om niet door al te ge forceerde progressie in de belastingen het kapitaal het land uit te drijven. Voorzichtig, om niet door te hoo- ge en ondoelmatig gebruikte belastin gen het algemeen volksinkomen te verteren. Maar ook voorzichtig door de men- schen, die nog een paar centen opzij kunnen leggen, te waarschuwen, dat zij niet dat geld beleggen in buiten- landsche papieren, terwijl de binnen- landsche industrie en de ondernemin gen in Indië op de buitenlandsche geldmarkten zijn aangewezen. Thans komt onze consul in Bombay deze klacht herhalen met een ernstige aanklacht tegen het Nederlandscbe kapitaal; Hij klaagt, dat Nederland nu reeds achter staat bij den invoer in Indië en dat wij op een hellend vlak ons be vinden. Op grond van feiten geeft hij de volgende slotsom; „1. dat de uitvoeren van Nederland naar Nederlandsch Indië gestadig ach teruit gaan; 2. dat de uitvoeren van Japan naar Nederlandsch Indië voortdurend toe nemen; 3. dat de achteruitgang van den Ne- derlandschen handel met Ned.-Indië het gevolg is van de concurrentié van Japan, in de eerste plaats, wat katoe nen goederen betreft, maar tevens ook wat vele andere producten aangaat, terwijl bovendien ook de uitvoer van andere landen (Duitschland, België) ten koste van Nederland is vooruitge gaan; 4. dat door de arbeidstoestanden in Japan, door staatsinmenging met Staatshulp de Japansche nijverheid in de gelegenheid gesteld wordt, met succes te concurreeren; 5. dat ook in andere landen der we reld Nederland den strijd zal moeten aanbinden tegen de Japansche con currentie en daarin het onderspit del ven; 6. dat de concurrentiestrijd zich in0 de toekomst nog scherper afteekenen zal, daar Japan zich meer en meer op de fabricatie van betere soorten van goederen zal toeleggen'1. Angstige resumptie, teekent de Rot terdammer, waaraan wij dit ontleenen hierbij aan. Wij zijn het daarmee eens. Maar wij kunnen nog inhalen wat wij achterkwamen. Maar dan moet ons volk Indië leeren kennen en lief krijgen ook om de nationale voordee- len, die het ons biedt. Maar dan moet ons kapitaal ook daar belegd worden. Dan moet ook de regeering niet zoo beangst blijven voor een actieve han delspolitiek. STADSNIEUWS. OPENING DER OUD-KATHOLIEKE KAPEL IN „DE LAKENHAL". In tegenwoordigheid van een kring van genoodigden had Zaterdagmiddag in het Stedelijk Museum de Lakenhal alhier de opening plaats van de Oud- katholieke kapel in dit Museum. Toen verleden jaar het kerkgebouw der oud-katholieke gemeente alhier aan de Hooigracht werd opgeheven, omdat de nieuw gebouwde kerk aan den Zoeterwoudschen Singel in ge bruik kon worden genomen, zijn het altaar en enkele andere voorwerpen en sieraden door aankoop het eigen dom geworden van het museum de Lakenhal. Het altaar is in barokstijl; het al taarstuk stelt voor de aanbidding van de Drie Koningen en is afkomstig van den Utrechtschen schilder Willem van Inter. (2de helft der 17de eeuw), wiens hoofdwerk het waarschijnlijk is. Bij de opening waren o.a. tegenwoor dig de burgemeester, Mr. A. van de Sande Bakhuyzen, en de oud-burge- moesiei, Jhr. Mr. N. C. de Gijselaar, wethouder Aug. L. Reimeringer, de le den van de Lakenhal-commissie, Prof. P. J. Blok, Prof. Dr. A. W. Bijvanclc, Ir A. G. Bosman, en B. Huurman, de directeur van de Lakenhal, Mr. J. G. O vervoorde, en de adjunct-directeur, ite heer A. Coert; de directeur van ge meentewerken, Ir. G. L. Driesseri; Mr J. Slagter, Dr. J. de Gelder, de pastoor der oud-katholieke gemeente, G. A. Smit* en de voorzitter dezer gemeente, de heer Chr. Kok, Ds. Prins en Dr. Boekenoogen. Allereerst werd het woord gevoerd door den burgemeester, Mr. A. van de Sande Bakhuyzen, die er op wees, dat de Lakenhal weer een belangrijk stuk rijker was geworden door deze aan winst Evenals bij alle verzamelen is ook het verwerven van dit stuk niet zonder moeite gegaan, doch dank zij de vereende kracht der belangstellen den, kon deze kapel hier opgesteld wor der-. Spr wensehte het museum daar mede geluk en dankte in het bijzon der zijn beide voorgangers, in twee erlei opzicht voor hetgeen zij in dezen gedaan hebben; zijn ambtsvoorganger Jhr. de Gijselaar en zijn voorganger als voorzitter van de commissie voor de Lakenhal, weth. Reimeringer. Spr. dankte den heer Coert, door wiens zorg en moeite de schilderijen weer hersteld werden in den geest van den schilder. Vervolgens voerde de pastoor der oud-katholieke gemeente alhier, de heer Smit, het woord, die er zijn groo- te erkentelijkheid over uitsprak, dat de oude kapel een plaats in de Laken hal heeft gekregen. Hij bracht dank aan allen, die hiertoe huri medewer king hebben verleend. Hierna werd de kapel bezichtigd. TENTOONSTELLING OUD-LEIDEN. Zaterdagmiddag is ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Ver- eeniging Dud-Leiden in het Stedelijk Museum ,,De Lakenhal" alhier een tentoonstelling geopend van nog be staande topografische en andere ge gevens, geput uit de prentenverzame- ling van het Leidsche archief en uit een andere particuliere verzameling. De tentoonstelling beslaat een drie tal zalen en is verdeeld in vakken van A tot H. Ze laat een groot aantal interessante schetsen zien van oud- Leiden, hoofdzakelijk, in de 18de en 19de eeuw, waardoor rnen een prach tig overzicht krijgt op de vooruitgang die in de laatste eeuwen is tot stand gekomen. Bij de officiëele opening Zaterdag middag, waren o.a. aanwezig de bur gemeester van Leiden, Mr. A. van de Sande Bakhuizen, de rector-magnifi- cus der Leidsche Hoogeschool, Prof. Dr. A. J. Wensinck; de secretaris van den senaat. Prof. Jhr. Mr. W. J. M. v. Eysinga; de garnizoenscommandant, overste Kist; wethouder Aug L. Rei-' meringer; de directeur van de Laken hal, Mr. J. C.'Overvoorde; de adjunct- directeur, de heer A. Coert; de be stuursleden van Oud-Leiden; de voor zitter der Leidsche kunstafdeeling, Mr. J. Slagter, en de directeur van het Rijks Prentenkabinet, Dr. J. de Gelder, de meesten vergezeld door hun echt- genooten. De voorzitter van Oud-Leiden, Prof. Dr. L. Knappert, herinnerde aan de op richting van Oud-Leiden op 5 Novem ber 19C2, ten stadhuize, waartoe het initiatief was uitgegaan van Prof. Dr. P. J. Blok, en van Mr. J. C. Overvoor- de'. Het doel der vereeniging, belang stelling te wekken en kennis te ver zamelen aangaande de geschiedenis ook die van kunst en nijverheid van Leiden, heeft het bestuur van de op richting af helder voor den geest ge staan. Bij het streven voor het behoud van het verleden is de taak, die het heden meebrengt, evenmin uit het oog verloren. Spr. weidde uit over de verrichtin gen van de vereeniging en herdacht dankbaar, een legaat van den heer D. Harteveld Hzn. Hij betreurde het, dat het jaarboekje, waarvan hij de toe komst niet zonder zorg tegemoet ziet, slechts om de twee jaar is verschenen. Den 24sten Maart 1904 werd de heer Obreen als secretaris opgevolgd dooi den heer S. .i. Ie Poole. Spr. zette uit voerig uiteen de groote verdiensten, die de heer le Poole voor de vereeni ging heeft gehad gedurende de 23 jaar dat hij het secretariaat waarnam. Verder bracht spr. den penningmees ter, den heer H. Th. van Steeden, hul de voor al hetgeen deze voor de ver eeniging heeft gedaan. Spr. wees er vervolgens op, dat voor al in de laatste 50 tot 75 jaar veel schoons van dat oude Leiden aan de eischen van het moderne verkeer, aan den fiscus, enz. is ten offer gevallen. Veel, aldus spr., had niet voorkomen kunnen worden, maar veel ook had zeer goed gespaard kunnen blijven. Spr. dankte degenen, die aan de tot standkoming van deze tentoonstelling hadden meegewerkt en sprak de hoop uit, dat de tentoonstelling ertoe zal medewerken dat de begeerte, het oude te bewaren, gesterkt wordt, opdat dit slechts in hoog noodige gevallen voor het nieuwe plaats zal moeten maken De heer Van de Sande Bakhuyzen wensehte de jubileerende vereeniging geluk. Hij meende, dat Oud-Leiden rnet voldoenning op de afgeloopen 25 jaar kan terug zien. Het nieuwe, al dus spr., heeft zijn rechten, maar het dient te verrijzen, daar, waar er plaats voor is, Spr. is er niet voor naast de vele commissies nog een Schoonheidscom missie in het leven te roepen, inaar hij hoopt, dat. Oud-Leiden steeds een waakzaam oog over de stad zal laten gaan en zoo noodig bij het gemeente bestuur met adviezen aan zal komen. In dit verband wees spr. op een ma gazijn, dat op de Aalmarkt is neer gezet (van de firma Van Nelle) en dat aan de aandacht van het gemeente bestuur ontglipt is. Hierna- verklaarde de burgemeester de tentoonstelling voor geopend. VEREENIGING VAN BELANG STELLENDEN IN „LE LAKENHAL". Onder voorziterschap van'Prof. Dr. A. W. Bijvanck heeft Zaterdag in De Lakenhal een ledenvergadering plaats gehad van de vereeniging van belang stellenden in de Lakenhal. De financiëele toestand der veree niging werd ampel besproken; de' re kening sluit met een batig saldo. De secretaris der vereeniging. Dr. J. de Gelder, deed eenige mededeelingen. Het aantal leden is iets terug geloo- pen; maatregelen werden besproken om een nieuwe propaganda-actie in te zetten. In de in het bestuur ontstane vaca tures werd voorzien. Tenslotte werd medegedeeld, dat is aangekocht een groote teekening van G. C. Haverkamp, overleden 16 De cember 1926, voorstellende het midden schip van de St. Pieterskerk. Dit stulc zal later in een bijzondere vergadering aan de Lakenhal worden aangeboden. TENTOONSTELLING LEIDSCH STUDENTENCORPS. In het midden van Januari zal in de Lakenhal een tentoonstelling gehou den worden van alles wat op de ge schiedenis van het :Le"idsche Studen tencorps betrekking heeft, o.a. van tee keningen, prenten, vaandels, bullen, penningen enz. Een speciale commis sie uit het corps is met de organisa tie van deze tentoonstelling belast. VERKIEZING KERKERAAESLEDEN. Giste)uvond werd, na afloop dei- Godsdienstoefening, in het Kerkge bouw Hooigracht een vergadering gehouden van manslidmaten der Ge- ref. Kerk, ter verkiezing van drie ouderlingen en twee diakenen. Gekozen werden tot ouderling de heeren: I. J van Egmond, F. H. v a n der Kolken E. Wassena a.r Tot diakenen de heeren; H. Kra- ri e ii 1) u r g en D. G. de R o o y. De vergadering, die geleid werd door Ds. H. Thomas, werd door Ds. Kou- wenhovei: met dankzegging gesloten. PH. BOOT JACZ. Den 2den Januari 1928 zal het 25 jaar geledeii zijn, dat de heer Pli. Boot zoon van wijlen den heer Jac. Boot, als patroon zich verbond aan de in de N.V. Scheepsbouw- en Reparatie firma Gebr Boot te Leiderdorp. 1 Januari 1920 werd de zaak omgezet in de N.. Scheepsbouw- en Reparatie- werf ,,De Hoop", v./h. Gebr. Boot, en trad de a.s. jubilaris op als directeur van dit bedrijf. Naar wij vernemen, ligt het in de bedoeling van het personeel, den heer Boot op den dag van zijn 25-jarig ju bileum te huldigen. PROF. D. VAN BLOM. Prof. Dr. D. v. Blom, hoogleeraar in de Staathuishoudkunde aan de Leidsche Uni versiteit en buitengewoon hoogleeraar in het financiewezen aan de Openbare Li chamen van de Ned. Handelshoogeschool te Rotterdam, is heden 50 jaar geworden. Van verschillende zijden mocht de profes sor gelukwenschen ontvangen. GEREF. GEMEENTE. Ds. M. Hofman te Krabbendijke heeft voor hot door de Geref. Gemeen te alhier, op hem -uitgebrachte beroep bedankt. BRAND. Gistermorgen vroeg brak ten huize van den schoenmaker J. N. aan de Hooigracht brand uit, doordat dj kachel, die te heet gestookt was, sprong. De rr oeder, die met haar 5 kinderen alleen thuis was (haar man was naar de R.K. kerk) wist de om wonenden te waarschuwen, die op hun beurt van het gebeurde kennis gaven aan de politie en de brandweer. Door de brandweer werd niet een straal van de waterleiding de brand gebluscht, nadat tevoren reeds een begin met de blussching was gemaakt door een tweetal politic-agenten inel minimaxën. Een woonschip, bewoond r-oor A. T. K_ en liggende aan den 'a gweg, werd Zaterdagmiddag aangevaren door een mo torschip, bestuurd door W. O. De schade is echter gering. Door de gladheid der straten hadden Zaterdag enkele ongelukken plaats. Zoo is in de Marnixstraat het 8-jarig meisje H. B. gevallen. Per brancard werd zij naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd. Het bleek daf zij haar linker dijbeen gebroken had. Op den Maredijk viel de 20-jarige F. M. en brak zijn pols. Opgenomen in de Stedelijke werk inrichting; 12 Dec. 44 volwassenen en 1 kind, totaal 45 personen; 13 Dec. 44 vohv. en 1 k. tot. 45; 14 Dec. 44 volw. en 1 k., tot. 45; 15 Dec. 42 volw. en 1 k., tot. 43; 16 Dec 41 volw. en 1 k., tot. 42; 17 Dec. 38 vo1^ en 1 kind, totaal 39 pers. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: D. J. Somsen, jm. 24 jaar en M. Hooidonk, jd. 27 jaar S. Kleynhans, wedr. 60 jaar en M. C. v. d. Bosch, wede. 62 jaar. F. Bey, jm. 27 jaar en J. A. de Nie, jd. 23 jaar. J. C. Plu, wedr. 44 jaar en II. M. de Kruis jd. 41 jaar. A. J. le .Clercq, jm. 29 jaar en C. T. v. d. Klep, jd. 19 jaar. W. j. B, Zegelaar, jm. 25 jaar en C. A. VV. de Boer, jcl. 24 jaar. G. Kukler, jm. 24 jaar en J. T. Snoeker. jd. 17 jaar. G. B. P. A. v. d Wiel, jm. 24 jaar en S. C. Meii er jd. 28 jaar. L. A. v. d. Krogt, jm. 24 jaar en M. C. Blom, jd. 23 jaar. J C. v. d. Ham. jd. 23 jaar en M. J. Geeve, jd. 23 jaar. D. Vermeulen, jd. 26 jaar en S. Voorzaat, jd. 21 jaar. J. v. <1. Berg, jm. 25 jaar en C. de W'olf, jd. 25 jaar. J. F. Dreef. jm. 25 jaar en M. Som meling, jd. 22 jaar. K. W. P Krom, jm. 23 jaar en B. J. van Amsterdam, jd. 21 jaar. A. S. Straathof, jm. .23 jaar en ;C. Kooien, jd. 21 jaar. C. Wetselaar. jm 27 jaar en J Beekman, jd. 24 jaar. N. J. v. d. Linden, jm. 24 jaar en M. E. Roman, jd. 23 jaar. W. J. v. d. Lubbe, jm. 22 jaar en J. Arbouw, jd. 19 jaar. BINNENLAND. UIT DE S. D. A. P. In bet Zaterdagmiddag te Utrecht begonnen huishoudelijk congres van de SD.A.P. is in de plaats van den heer H. Polak, die als voorzitter1 is afgetreden ,als bezoldigd voorzitter benoemd de heer J. Oudegeest. Verder zijn er besprekingen gevoerd over Het Volk in verband met het af treden van den heer Masereeuw als directeur. Aan cle afgevaardigden was te voren eeh vlugschrift toegezonden, waarin een uiteenzetting over Het Volk wordt gegeven en waarin de heer Masereeuw mededeelt, dat de toestand van het Volk allerminst ongunstig is te noemen. In de Donderdag gehouden ver gadering van het gewestelijk bestuur der federatie Limburg der S.D.A.P., maakte de schorsing van de afd. Heer len een punt van ernstige bespreking uit. Naar uit de correspondentie van de afdeeliiig, hierover met het partij bestuur gevoerd, blijkt, is het stand punt van de afdeeling als volgt: Het schrijven van het Partijbe stuur, meldende, dat de afdeeling Heerlen opgedragen wordt, om. overeenkomstig de uitspraak, ver vat in het bekende rapport, de per sonen die zich aangemeld hebben alsnog toe te laten, maakte het voor de afdeeling Heerlen onmogelijk om deze personen als leden te acceptee ren, aangezien de afdeeling het rap port had.verworpen en het gewest nog geen uitspraak overeenkomstig het verzoek van het Partijbestuur had gedaan". Dit standpunt der afdeeling Heer len wordt volgens Het Volk door het gewestelijk bestuur volkomen goed gekeurd. Het acht de uitspraak inza ke schorsing der afdeeling Heerlen voorbarig, aangezien op 8 Januari a.s. de beslissing over het rapport zal val len. Het kan zich mitsdien met deze schorsing niet vereenigen. Het handhaafd TI. v. d. Ploeg en S. v. d. Bult, resp. secretaris en penning meester van het gewest met volle rechten in deze functies tot voorloopig 8 Januari a.s.. op welken dag de jaar vergadering van het gewest eventueel nadere beslissing kan nemen. BE AANSLAG OP INSPECT. PAUL. Voor de Haagsche rechtbank wordt a.s. Donderdag om 2 uur behandeld de zaak tegen den koopman TI. P. IL, die beschuldigd is van den aanslag op liet leven van Inspecteur Paul in Den Haag en van poging tot doodslag op drie andere Hagenaars. DE ONVEILIGHEID IN LIMBURG. In een nota naar aanleiding-van he: verslag over de wijziging der Justitie begrooting 1927 zegt tie Minister, dat de berichten omtrent onveiligheid, in het bijzonder in Zuid-Limburg, hem niet waren ontgaan. Hij was reeds ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Brand te Assen. Be zaak van den aanslag op Inspec teur Paul komt Donderdag voor de Haagsche rechtbank. Buitenland Amerikaansche onderzeeboot ge ramd. De bfndendverklaring der arbitrale uitspraak in het West-Duitsche me- taalconilict verwacht. Sneeuw en koude in Europa. doende zfth ter zake te doen voorlich ten ten einde te kunnen nagaan, of, en zoo ja, welke maatregelen zouden die nen te worden getroffen. MACHINEFABRIEK STORK. Naar wij vernemen is de levering van de complete machine- en ketelin- stallatie voor de tankboot, welke door t.e Nederlandscbe Scheepsbouw Maat schappij voor de Koninklijke Shell- groep zal worden gebouwd, opgedra gen aan de Machinefabriek Gebr. Stork en Co. te Hengelo. BUITENLAND. AMERIKAANSCHE ONDERZEEBOOT GERAMD. De bemanning verdronken. Uit Provincetown (Mass.) wordt ge meld, dat de Amerkiaansche onderzee boot S 4 door de Paulding, een torpe- dobootvernieler van de kustwacht, geramd en tot zinken gebracht is. De hotsing geschiedde buiten de ha ven om ongeveer 3 uur Zaterdagmid dag. Getuigen zeggen, dat de Paulding de haven binnenvoer toen plotseling de onderzeeboot naar de oppervlakte kwam. De Paulding had geen tijd meer van koers te veranderen en de botsing was onvermijdelijk. De onder zeeboot dook dadelijk weer onder. Men meent, dat het schip ernstig beschadigd is. Er was geen nieuws over het Jot van de bemanning, be staande uit 4 onderofficieren en 35 manschappen. Een later bericht uit Washington meldt: Tiet departement van marine heeft bericht ontvangen, dat niemand van de bemanning van de S 4 gered is. HET CONFLICT IN DE WEST- DUITSCHE METAALINDUSTRIE. Het afwijzend besluit der werkgevers. In een uitvoerige memorie over de afwijzing van de scheidsrechterlijke uitspraak, wijzen de werkgevers er op, dat de totale belasting door de loonschiklting en de loonsverhooging ongeveer 812 pCt. van het bedrag aan loonen zal uitmaken. De werkge vers zijn van oordeel, dat de tegen woordige loonen het reëele inkomen uit den vredestijd belangrijk over schrijden. De nieuwe loonsverhooging brengt groote gevaren mede voor het geheele oeconomisch leven. Wat de werktijden betreft wordt er op gewe zen, dat het onmogelijk is in de ruw- ijzergieterijen en de hoogovenbedrij- ven met het drieploegenstelsel te wer ken. daar dan een belangrijk verlies op de productie ontstaat. De werkge vers waren tot verschillende conres- cies bereid, maar de uitspraak gaat op vele punten een heel eind verder. De werkgevers hebben vrijwillig een verhooging van den toeslag voor over werk van 12Ta tot 15 pCt. aangeboden. Ze moesten daarom na het verloop der onderhandelingen wel zeer wei nig ingenomen zijn met een verhoo ging tot 25 pCt. Men meldt nader uit Berlijn: Het staat thans vast, dat dr. Brauns, de rijksminister van arbeid, de uit spraak van het scheidsgerecht bin dend zal verklaren. FORD STICHT EEN SCHOOL. Om te leeren met de handen te werken en te denken. Henry Ford wil te Sudbury (Mass.) een school stichten voor jongens van 1420 jaar, waar men hen zal leeren om ,.met hun handen te werken en te denken". De school zal den vorm hebben van een kostschool en beginnen met 30 leerlingen, volgens het model van Ford's vakschool te Detroit. De leervakken bestaan o.a. uit: Midbouw, de productie van voedsel 1 de school zelf mede te voorzien, •cteelt, bakken en technisch onder ijs. In 't bijzonder het broodbakken wordt onderwezen, want dat moeten volgens Ford zoowel jongens als meis jes kennen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1