CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belangrijkste nieirws in dit Nummer. 8 JAARGANG ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. i 2.50 Per week 1 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/» cent Ingeronden Mededeelingen dobbel tariei Bij contract belangrijke redactie Kleine Adyertentlên bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents De strijd voortgezet. Het Comité van Actie voor de Open bare School zet den strijd niet vóór de Openbare school maar te— gendehijzondere school voort. Thans wordt in het Kooikwartier, aan den Zijlweg en aan den Zijlsingel, met zijstraten, een circulaire verspreid, waarin wordt opgewekt om voor de op 5 Januari a.s. te openen Openbare School aan de Driftstraat leerlingen te laten inschrijven. Wanneer in deze circulaire uitslui tend propaganda werd gemaakt voor de Openbare School, dan ware dat op zichzélf toe te juichen. Alleen mag ook daarbij geëischt worden, dat men waar zij. Wanneer de circulaire zegt: „De tegenstelling christelijk- of open haar onderwijs is door en door valsch. Zegt men: Op de openbare school mag geen onderwijs in een bepaalde ge loofsleer worden gegeven dan is dit volkomen juist. Het is den openbaren onderwijzers hij de Wet verboden iets te leeren, te doen of toe te staan, wat strijdig is met den eerbied, verschul digd aan de godsdienstige begrippen van andersdenkenden. Meent echter niet, dat deze bepaling als een knel lenden band wordt gevoeld. Ook wan neer ze niet bestond, zouden de on derwijzers zich overeenkomstig het voorschrift gedragen, daar hun pae- dagogisch geweten hun zegt, dat het leerstellige, het dogma, ver boven het bevattingsvermogen der leerlingen gaat", dan wordt daarbij niet ver meld, dat geen enkel onderwijzer absoluut neutraal kan zijn. Wordt na tuurlijk verzwegen de stille propagan distische kracht die de onderwijzer in zijn leven doet uitgaan. Eveneens is het met de waarheid in strijd, dat de openbare school bij uit stek de plaats zou zijn waar de kin deren „leeren kennen en waardeeren de andersdenkenden, leeren kennen vooral, wat noodig is om hen te lee ren waardeeren". Het zou ten eenen- male met het neutraliteitsbeginsel in strijd komen als de school zich daar mede bezig hield. Erger is, dat in de circulaire een aanval wordt gedaan cp het bijzonder onderwijs. Daarbij achten wij nog niet eens het ergste de geheel uit het verband gerukte uitspraak van Dr. J. H. Gunning Wzn., die in een tegen stelling van de openbare en de bij zondere school oa. dit zeide: „Ik heb nog nimmer en gij weet ik spreek veel menschen nog nimmer zeg ik U, iemand ontmoet, die verklaarde, dat hij door de open bare school een ongeloovige of so ciaal-democraat was geworden, maar daarentegen meer dan één, die positief verklaarde, dat hij door de christelijke school en de wijze waarop daar het geloof werd inge stampt, geheel van 't geloof en den misdienst zijner vaderen was ver vreemd". Ieder die met de geschiedenis op de hoogte is. weet dat Dr. Gunning's waar schuwing zich richtte tegen diegenen die de school beschuldigden van op zettelijke ongeloofspropaganda. 1 at gaat nauurlijk niet aan. Maar daarentegen toont de uitspraak van Gunning juist aan, dat de stille in vloed van, de school, de sfeer, die de onderwijzer schept, b e s 1 is s'e n d is. niet wat met veel pathos wordt in gestampt. Het ergste achten wij, dat de circu laire een tegenstelling maakt als volgt: „De bijzondere school leert het kind wat het moet doen, maar maakt voor het kind de toepassing daarvan zooal niet onmogelijk, dan toch uiterst moeilijk. De openbare school bevordert de daad, schept de voorwaarden, waaronder alleen naastenliefde kan opbloeien. De openbare school vertegenwoor digt het Christendom van d e daad, de bijzondere, dat van het woord. Het woord, dat voor het kind zoo licht niets ander9 blijft dan een holle klank, zonder leven, zon der beteekenis. Deze uitspraak is zoo absoluut in strijd met de ervaring, dat wij niet aarzelen het een brutale leugen te noemen. Wij willen niet de openbare school aantasten, integendeel, wij gelooven d t alle9 gedaan wordt om de stille invloed, de ongeloovige gevoelens die vele onderwijzers eigen is, zooveel mogelijk naar den achtergrond te dringen. Wij nemen aan dat het pae- d; gogisch geweten sterk spreekt, al zal het het andere geweten niet steeds onderdrukken kunnen. Maar nimmer laten wij toe, dat men de bijzondere school ontzegt wat men elf opeischt. Nimmer laten wij ons aanleunen, dat op de bijzondere school de jeugd niet zou worden gevormd tot Christenen van de daad. Het paedago- gisch geweten heeft de heeren hier wel leelijk parten gespeeld. Zoo ooit een voorbeeld van openbare onderwij zers onze stelling kwam onderstre pen, dan hier. Hier juist blijkt dat men in dien kring geen waardeering kan koesteren. De propaganda voor de openbare school is daar steeds een actie tegen dc bijzondere school. Intusschen gelooven wij dat de vorm die gekozen is geen propaganda voor de openbare school is. De ouders van kinderen die de bij zondere school, om het onderwijs, leerden waardeeren zullen zich door deze afbraak niet laten overreden. STADSNIEUWS. GEMEENTERAAD. Vergadering van den gemeenteraad van Leiden op Maandag 19 December a.s., des namiddags te twee uur. Te behandelen onderwerpen: 1. Benoeming van 5 leden der Com missie, bedoeld in art. 2, le lid, sub 3 der verordening, houdende reglement voor de Commissiën van advies, be treffende de arbeids- en dienstvoor- waarden van liet personeel in dienst van de gemeente Leiden. Aftredend: de heeren F. Eikerbout, J. Wilbrink. P. Heemskerk, K. Sijtsma en H. J. Baart. 2. Benoeming van 5 plaatsvervan gende leden dier Commissie. Aftredend: de heeren D. Parmentier J. A. van der Heijden, Th. M. W. Ber gers, Mr. A. J. Romijn en J. J. Val- lentgoed. 3. Begrooting, dienst 1928, van ntt Geref. Minne- of Arme Oude Mannen- en Vrouwenhuis. 4. Staat van af- en overschrijving op de begrooting, dienst 1926, van het College van Vrouwen-Kraammoeders. 5. Rekening, dienst 1926, van het College van Vrouwen-Kraammoeders, 6. Begrooting, dienst 1928, van het College van Vrouwen-Kraammoeders. 7. Voorstel tot verhuring van ver schillende perceelen land c.a. 8. Voorstel inzake het sluiten fan kasgeldleeningen, gedurende het eer ste kwartaal 1928. 9. Verordening, tot wijziging van de verordening van 2 Augustus 1920 (Gem.blad No. 35), laatstelijk gewij zigd bij verordening van 22 Novem ber 1926 (Gem.blad No. 19), betreffen de het verleenen van een hijslag op de pensioenen aan gemeente-ambtenaren en hunne weduwen en weezen toege kend, krachtens de verordening, rege lende het verleenen van pensioen en wachtgeld aan gemeente-ambtenaren, en de verordening regelende het ver leenen van pensioen aan weduwen en kinderen van gemeente-ambtenaren. 10. Voorstel om B. en W. te machti gen de verschillende lokaliteiten der Stadsgehoorzaal en een viertal loka len aan de meisjesschool aan de Bree- straat, gedurende het tijdvak van 414 Juli 1928, kosteloos af te staan, ten behoeve van het te houden Inter nationaal Astronomisch Congres. 11. Voorstel inzake het verleenen van een extra ondersteuning in de Kerstweek aan gehuwden, kostwin ners en alleenstaande personen, die door het Burgerlijk Armbestuur of door den Gemeentelijken Dienst voor Sociale Zaken worden ondersteund. 12. Voorstel inzake de afsluiting van de Maria Gijzensteeg. 13. Voortzeting van de behandeling van het voorstel: a. inzake het verleenen van een voorschot aan de Woningbouwvereeni ging „de Goede Woning" ten behoeve van de voltooiing van haar gebouw aan de Gasstraat, oorspronkelijk be stemd voor Badhuis en van een bij drage in het exploitatietekort van dat gebouw; b. inzake het huren van bet sub a bedoeld gebouw, ten einde daar in het tijdelijk Gemeentelijk Wasch- bureau te vestigen; c. tot vaststelling van den desbe- treffenden begrootingsstaat. ZENDINGSACTIE. De Zendingscommissie der Geref. Kerk had gisteravond een vergadering belegd in de Heerengrachtkerk al waar de Voorzitter der Commissie, de Jieer Huinink, een lezing hield over de Zending-staak in Indië. Nadat de heer J. Hemmes, als waar nemend voorzitter de vergadering had geopend, en had medegedeeld, dat de ze bijeenkomst is bedoeld als de eer ste van een drie of viertal vergaderin gen in dezen winter, ontving de heer Huinink het woord. Spr. schetste in de eerste plaats in grove trekken Land en Volk van Indië en de plaats, die het bestemd schijnt in te nemen in het groote volkeren- verkeer. Waar aller oogen op de actie in bet verre Oosten zijn gericht en ook in ons Indië de ritseling van het groo te gebeuren merkbaar wordt, daar heeft de Zending thans, meer dan ooit de taak, om goed georganiseerd te werken. Evangelieprediking beteekent tevens helpen aan beschaving en ont wikkeling van de Indische volkeren; beteekent ook bet tegenhouden van de revolutie. ..De Kerken hebben de dure roeping, om dien arbeid te organiseeren en zich voor'te bereiden op een massaal werk. Wat tot heden in een eeuw tot stand kwam, kan zich weldra in en kele tientallen jaren ontwikkelen. Daarvoor is geld noodig, maar bo venal medewerking van alle leden der gemeente. Na deze met aandacht gevolgde ré de, werden een 63-tal lantaarnplaatjes van Solo en zijn bevolking, van de Zendingsgebouwen en Zendingsarbei ders en van de schoone omgeving ver toond. Om ruim half tien sloot Ds. Kou- vvenhoven met dankzegging. Jammer, dat bet weer vermoedelijk oorzaak was, dat slechts weinig leden der gemeente waren opgekomen. Deze vergaderingen zijn wel in staat de Zendingsliefde op te wekken. DE MARGARITA VAN CORTONA-STICHTING. 't Is nu reeds ruim anderhalf jaar geleden, dat het bestuur der Zita- vereeniging alhier door aankoop eige naar werd van het perceel Haagweg 47, alhier, om daarin onder te bren gen de Margarita van Cortona-stich- ting. Het huis moest echter eerst gron dig gerestaureerd worden, en er moest bovendien bijgebouwd worden. Door verschillende omstandigheden kon hiermede eerst dit jaar begonnen wor den en eerst than9 is het gereed. Bij het bestaande gebouw werd een paviljoen bijgebouwd, ter grootte van 10 X 11 M. Daarin bevindt zich een kinderzaal van 9.50 X 6.50 M. inge richt voor de verpleging der kinderen. Er zijn twee boxen voor lichte infec tie-ziekten, een isoleervertrek voor meer zieke kindertjes, een kamer voor de verpleegsters, een kleedkamer en toiletten voor de moeders, die hun kleinen komen verzorgen. Het pavil joen heeft een overstekend dak, waar onder de kindertjes ook bij regenach tig weer van de buitenlucht kunnen genieten. Er is verder een kelder bij gebouwd, waarin een ketelhuis voor centrale verwarming en een warmwa tervoorziening, een droogkelder, een melkkeuken en een koelkelder. Het oude gebouw is geheel geres taureerd en waar noodig, gewijzigd. Ingericht zijn een verloskamer, een badkamer, kraamkamers, recrea tiekamers, enz., Alles beantwoordt na tuurlijk ten volle aan de strengste eischen der' hygiëne. Gisteren is een 25-tal kindertjes, die op den zolder van het tehuis aan het Galgewater gehuisvest waren, in het nieuwe verblijf ondergebracht. De officieele opening zal eerstdaags plaats hebben. DE WINKELSLUITING IN DE KERSTWEEK. In de week van 1724 December mogen de winkels op werkdagen van 's morgens 5 tot 's avonds 11 uur ge opend zijn voor het publiek. DEMONSTRATIE DENNISON CRèPE-PAPIER. Gisteravond werd in een der boven zalen van de Harmonie voor de leden der drie plaatselijke Middenstands- vereenigingen door den heer L. van Doorne, den vertegenwoordiger der Dennison Manufacturing Co. Ltd. te Londen, een demonstratie gehouden met haar Dennison etalage-Crêpe papier. Het wordt hoe langer hoe meer door de winkeliers ingezien, dat het win kelraam de meest rechtstreeksche methode van adverteeren is en omdat dit het geval is, worden door winke liers in de voornaamste wijken, die hun zaken met succes drijven, hun vensteretalage-ruimte steeds als het meest waardevolle deel der winkel geacht en zij zijn bereid zeer hooge huren te betalen voor magazijnen, in zekere sraten, die hijzonder gunstige ruimten voor winkeletalages bieden. Het is echter dikwijls al te waar, dat het venster, de meest waardevolle ruimte in het magazijn, niet op de voordeeligste wijze gebezigd wordt. Ten einde op de best mogelijke wijze doeltreffend te kunnen zijn, dient men nift te vergeten aan twee of drie pun ten van belang. De vensteretalage be hoort aanlokkend te zijn, zoowel ten opzichte van kleur als van ontwerp, zco dat zij de aandacht van het pu bliek tot zich trekt, en dit gedaan zijnde, dient de uitstalling der goede ren de aandacht, gaande te houden en een verlangen tot koopen te scheppen. Dj heer van Doone liet zien wat met het I)ennison-crêpe-pap:er in een eta lage tot stand kan worden gebracht en dan openen zich werkelijk honder den mogel jkheden. Men kan daarvoor gebruiken het gewone effen crêpe-papier in ontel bare soorten kleuren en het decoratie- crêpepapier, waarin eveneens ontel bare fraaie dessins bestaan. Speciale dagen en seizoenen van het jaar eischen de toepassing van bij zondere kleuren en motieven. Denni- son's Decoratie Crêpe Papier wordt speciaal vervaardigd cm in deze be hoefte te voorzien. Door de toepassing van geschikte kleuren en dessins kan een achter grond van een eenvoudig winkelraam pt.ssend worden gemaakt voor de ver schillende seizoenen en voor de uit stalling van een groote verscheiden heid van goederen. Het papier kan worden toegepast, hetzij om den geheelen achtergrond te bedekken, of alleen maar de onder ste helft van het venster, naar men verkiest. Een rand, hetzij van de ge- heele breedte van een haan van De coratie Crêpe, of een smallere strook, wordt gespannen over den achter grond. Lange linten of smalle guir landes van harmonieerende of con trast-vormende kleuren geven een zeer fraai effect tegen het glas of aan het open gedeelte van de etalage. Pijpen van crêpe worden gebruikt ter vol tooiing. en rosetten ter bedekkipjg der naden aan de hoeken, en zijn te vens aan te bevelen als voltooiing in de voorhoeken. De heer van Doorne liet zien hoe men al deze dingen tot stand brengt. Het zou ons te ver voeren om hier breeder op in te gaan. Tenslotte zij nog vermeld dat het Dennison Crêpe Papier verkrijgbaar is te Leiden bij de Fa. Servaas op de Hoogewoerd. LEZING DS. SCHILDER. We herinneren nogmaals aan de lezing over: „Het Boek Prediker", die Ds. Schilder van Oegstgeest heden avond te acht uur in de Hooigracht- kerk hoopt te houden voor den Ring „Leiden en Omstreken" van den Bond van J. V. op G. G." Wanneer men zich nog niet heeft voorgenomen deze vergadering bij te wonen, laat men dan daartoe thans nog besluiten. RIJKSTELEFOON. Naar aanleiding van ons bericht van gisteren, betreffende de vlugge inning van het telefoonabonnement over het eerste halfjaar 1928, deelt een onzer abonné's ons mede, dat op 8 December j.l. van zijn saldo op de postgiro het verschuldigde abonne mentsgeld van 1 Jan. tot 1 Juli 1928 tot een bedrag van cica 130 is afge schreven. Zonder eenige kennisgeving of bericht dienaangaande, wordt een bedrag van 130, bijna een volle maand eerder opgeëischt, dan waartoe men recht heeft. Voor elk zakenman kan een bedrag van 130 op bepaalde momenten groo te waarde hebben. Het komt niet te pas bijna een maand eerder betaling te eischen dan men recht heeft, maar het wordt nog erger, als dit zoo maar, zonder eenig bericht of kennisgeving eigenmachtig plaats heeft. Wanneer een dergelijke handelwijze door den zakenman bij zijn cliënten werd toegepast, zou men spoedig zijn debiet kwijt zijn. Vindt de Kamer van Koophandel in dit optreden v. d. Rijkstelefoondienst geen aanleiding, hiertegen een ernstig protest te doen hooren? zoo vraagt onze abonné. VEREENIGING „OUD LEIDEN". Zaterdagmiddag 4 uur zal hier ter stede in het Museum De Lakenhal een tentoonstelling van Leidsche Topogra fie geopend worden, bijeen gebracht uit de Prentenverzameling van het Gemeente-archief en geëxposeerd ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan der vereeniging „Oud Leiden". DAMMEN. Chr. Leidsche Damvereeniging. Met een onvoltallig tiental speelde bovengenoemde Vereeniging tegen de Leidsche Damvereeniging haar eerste vriendschappelijke Wedstrijd. De Leidsche Damvereeniging was zoo sportief te laten uitvallen, zoodat met twee achttallen werd gespeeld. De uitslag was 10—6 voor de Chris telijke Damvereeniging. KleerVan Reek 2—0 G. v. Zwieten Sr.Huisman 2—0 T. D. v. d. BoschEppinga 2—0 N. N.Klinkenberg Jr. 11 KwaadgrasTeunisse 0—2 G. van Zwieten Jr.Altorf 1—1 Siere—Capaan 02 LaterveerKlinkenberg Sr. 20 10 BlnneolancL Het wetsvoorsfel-Albarda Inzake den zevenjarigen leerplicht verworpen. Boltanland. Het gewijzigde Gebedenboek der Engelsche kerk door het Hoogerhuis aangenomen. Lindbergh heeft zijn vliegtocht New YorkMexico volbracht. Gisteravond kwam het economisch Volkenbondscomité bijeen. Door de politie alhier is gearres teerd J. v. d. M., van Katwijk, ver dacht van diefstal van een blauwe trui. Hoewel hij ontkende den diefstal gepleegd te hebben, bleef de politie bij haar arrestatie, want hij had de trui aan. De politie alhier waarschuwt te gen kooplieden, die langs de deur ka toen of tapijten verkoopen, omdat de ze dikwijls blijken van inferieure kwa liteit te zijn. In Leiden en Sassenheim hebben deze personen getracht hun slag te slaan. Gistermorgen is in het Plantsoen door een hond een gans doodgebeten, die toebehoorde aan de gemeente. BINNENLAND. GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND. De heer P. F. Fruytier (R.-K.,). te Hontenisse, heeft ontslag genomen als lid van Gedeputeerde Staten van Zee land, waarvan hij sedert 1916 deel uit maakte. DE GASBEDRIJVEN. Men meldt aan de N. R. Crt., dat de gasfabriek te Apeldoorn voorkomt in de door de justitie in beslag genomen- boeken van de firma Gautzch te Am sterdam, aarin de retourcomttnissies geboekt staan. MEVROUW DE BAS. f In den ouderdom van 70 jaren is te 's-Gravenhage overleden mevrouw de weduwe F. C. de BasBeausar, die sedert een 10-tal jaren besturende zus ter is geweest van het Haagsche Dia- conessenhuis. HOOFDINSPECTEUR VOOR DE SCHEEPVAART. Naar men meldt, zal de heer C. Fock tot hoofdinspeceur voor de scheepvaart worden benoemd. R.-K. WERKLIEDENVERBOND. In de gisteren te Utrecht voortgezet te vergadering van het R.-K. Werk liedenverbond heeft prof. drs. H. Kaag te Tilburg, een rede gehouden over ,.Onze economische politiek, waarin hij tot de volgende conclusies kwam: 1. Vrijheid van ruilverkeer waar borgt noch nationaal noch internatio naal een maximum volkswelvaart. 2. Het is mogelijk door ingrijpen van den staat of andere georgani seerde machten, het economisch leven in een bepaalde richting te beïnvloe den. 3. Vrijheid van ruilverkeer bestaat thans nergens en de tendenz gaat in de richting van een verdere beperking van de vrije prijsvorming met name tengevolge van de ontwikkeling van het trust- en kartelwezen. 4. Gewenscht is een ordening van het economisch leven, in eerste in stantie nationaal, in tweede instantie internationaal. 5. Er bestaat een eng verband tus- schen de handelspolitiek en de econo mische politiek in het algemeen, met name de sociale wetgeving en de geld en hankpolitiek. 6. Nederland heeft zich gedurende de laatste decennia in toenemende mate ontwikkeld tot een industrieele natie. 7. In verband met de toeneming van de bevolking moet deze tendenz wor den toegejuicht; zij zal ook in de toe komst voortgang vinden, wanneer kunstmatige invloeden, met name pro tectionistische maatregelen in het buitenland, haar niet tegenwerken. 8. De economische politiek zij ge richt op een vermeerdering van werk gelegenheid en kapitaalinvestatie binnen de nationale grenzen. 9. Het is gewenscht de economische weerloosheid van ons land op te hef fen door een reorganisatie van onze tc.riefwetgeving. Over deze rede vond eenige gedach- tenwisseling plaats, waarna de ver gadering op de gebruikelijke wijze werd gesloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1