CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN e*'« JAARGANG NUMMER 2302 ABONNEMENTSPRIJS Id Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd lijn Per kwartaal. i 2.50 Per weekI 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22l/s cent Ingezonden Mededeelingen dobbel tariel Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling* van ten hoogste 30 woorden, worden da* gelijks geplaatst ad, 40 cents Gil nummer beslaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Y Eindelijk voor het voetlicht Gedurende en na de communisti sche onlusten in Indië in Nov. 1926 en begin 1927 heeft de Sovjet-pers hard nekkig gezwegen van deze actie. Een onderzoek heelt duidelijk aangetoond dat er verband bestond tusschen In dië en Rusland eenerzijds en tusschen Holland en Rusland anderzijds. We) Leeft ook aandacht getrokken, dat Lou de Visser, direct daarna naar Rus land ging en ook dat op de «Executie ve de Tsjecho-Slowakijsche afgevaar digde Smeral onzen Lou geweldig aanviel om de fouten die hij maakte, maar een positieve uitspraak ontbrak Thans hebben wij die uitspraak. Op het oogenblik, dat in Genève de dramatische klucht wordt opgevoerd, waarin de Sovjet-regeering voorstelt tot algeheele ontwapening over te gaan, is het interessant het volgende artikel te lezen, dat 23 November '27 verscheen in de Inprekorr, het offi- cieele orgaan van de Komintern, de alter-ego van de sovjet-regeering. „Naast den revolutionnairen strijd in China maakt de Indonesische op stand van einde 1926 en begin 1927 deel uit van die buitengewoon belang rijke gebeurtenissen, welke ons aan- toonen, dat de onderdrukte massa's van het Oosten den wereldstrijd tus schen arbeid en kapiaal hebben aan gevangen. De nationaal-revolutionnaire bewe ging in Indonesië onderscheidt zich voor alles van overeenkomstige be wegingen in andere koloniën, eens deels door het ontbreken van een in- heemsche bourgeoisie, anderdeels door het aanwezig zijn van eene pro letarische massa, geconcentreerd in groote aan de imperialisten toebehoo- rende ondernemingen. Deze beweging heeft dan ook andere wegen gevolgd. De arbeidersklasse is erin geslaagd be trekkelijk gemakkelijk een actieve rol te spelen in de Maleische beweging De economische toestand, voor de massa zeer moeilijk, de staat van ar moede van de kleine bourgeoisie en de intellectueelen zich verscherpende tegelijk met den groei der Communis tische partij en der roode syndicaten, karakteriseeren de ontwikkeling van Indonesië in den loop der laatste ja ren. De opstand brak uit in November 1926 op het eiland Java, om zich ver volgens tot het eiland Sumatra uit te breiden. De beide opstanden werden In het bloed gesmoord. Niettemin blijft het belang ervan zeer groot". Accoord heer Litwinow want van hem is ongetwijfeld deze uiteenzetting ook wij achten het belang van die opstanden gToot. Groot vooral omdat de Russische Sovjet er achter staat. V Fouten en toekomstplannen Maar de „Inprekorr", doe tnog meer als het belang van de Commu nistische woelingen aanwijzen. Het blad geeft ook aan de fouten die ge maakt zijn. Verder welke taak in de toekomst voor het Communisme is weggelegd. „Het verloop van den opstand zoo heet het verder heeft het ont breken aangetoond van eene ernstige politieke voorbereiding en van een or ganisatie van deze beweging. Het is karakteristiek, dat de opstand ontke tend is onder de leuze van strijd .te gen het Hollandsche imperialisme, zonder dat' daaraan eenige leuzen van concreet politieken of economischen aard zijn verbonden, in staat de mas sa te mobiliseeren en van den opstand het begin van een algemeene staking en van eene opstandige boeren-bewe- ging te maken. De Communistische partij heeft hare beste krachten aan het werk gezet, zonder de noodige maatregelen te hebben genomen om zich van de verschillende i.ouverne- ments-instellingen meester te maken. Welke is de toekomstige taak v. de Communistische Partij in Indonesië? De essentieele taak van de Malei sche communisten is het reconstruee- ren van de partij als volkomen onaf hankelijke organisatie, zelfs ten koste van groote opoffferingen. Alle com munistische krachten moeten in het werk worden gesteld om de vakbon den te herstellen en te strijden voor hun wettelijke erkenning. Steunende op de vakbonden, moet de Communis tische partij een arbeiderspartij van de massa worden. Zich baseerende op een onwettige organisatie moet de partij gebruik maken van alle wetti gt mogelijkheden (verkiezingen, enz.) en de grootst mogelijke activiteit ont wikkelen in de nationale organisaties, vooral in de jeugdorganisaties. Het is noodzakelijk een nauw contact tot itand te brengen met de linksche ar beidersbeweging van Australië, Nieuw- Zeeland, Japan, en vooral met de na tionaal-revolutionnaire en arbeiders beweging van China. Terwijl de Communistische Partij de massa voorbereidt voor een nieu wen aanval tegen het Hollandsche imperialisme en tot den strijd voor de onafhankelijke nationale republiek van Indonesië, moet zij de massa op voeden en organiseeren tot den strijd voor de oogenblikkelijke eischen: al geheele amnestie voor politieke ge vangenen, terugtrekking van het be zettingsleger, vrijheid van vereeni- ging, 8-urige werkdag. afschaffing van het Hollandsch als offieieele taai enz." Vakbonden herstellen, groote acti viteit ontwikkelen in nationale orga nisaties, vooral de jeugdorganisaties. Is het niet of we hier voor ons zien, het werk waaraan de heer Tjokro Amionto thans bezig is? Zou de Regeering misschien niet wel doen om dezen onruststoker goed na te gaan en vooral goed na te gaan of het overbrengen van het partijbu reau naar Batavia en de uitgifte van een gedenkboek van de Sarekat Islam geen voorwendsels voor iets anders zijn? STADSNIEUWS. GEMEENTERAAD. B. en W. stellen voor alsnog aan de thans sedert Maandag in behandeling zijnde agenda voor de raadsvergade ring, toe te voegen: Voorstel tot het voeren van verweer in 't proces ingesteld door J. van den Broek, wed. J. J. Weyll, ter zake van een haar echtgenoot overkomen on geval. DE GEMEENTE GEDAAGD. De Wed. J. Weyll—van den Broek heeft tegen de jemeente bij de arron dissementsrechtbank te s-Gravenha- ge eene vordering ingesteld tot beta ling van 10,000,—, wegens vergoe ding van schade, -door haar geleden tengevolge van het overlijden van haar echtgenoot, of wel tot betaling van 15 per week tot aan haar overlijden. Naar de stellingen van de dagvaar ding zou het ongeval, waarbij liaar echtgenoot om het leven is gekomen, veroorzaakt zijn door schuld van den chauffeur van de auto van den Ge meentelijken Geneeskundigen Dienst alhier. Met den rechtsgeleerden raadsman de gemeente komt het B. en W. voor. dat door de gemeente tegen de zen eisch verweer behoort te worden gevoerd en zij stellen mitsdien voor daartoe te besluiten. GEEN ZONDAGMIDDAGBIOSCOOP. De Ned. Bond van Bioscoopexploitan ten heeft voor eenige maanden een verzoek aan B. en W. gericht om te willen toestaan, dat alhier des Zon dagsmiddags te 2 uur begonnen mag worden met het geven van bioscoop voorstellingen. B. en W. hebben daarop het ant woord verzonden, dat zij vooralsnog ,geen termen aanwezig achten om van de tot nog toe gevolgde gedragslijn met betrekking tot de toepassing van art. 4 van de Zondagswet af te wij ken. Wij kunnen hiermede onze hartelij ke instemming betuigen. INTREEREDE VAN PROF. MR. R. P. CLEVERINGA. Zeerechtelijke bijzonderheden. Mr. B. P. Cleveringa, rechter bij de arrondissementsrechtbank te Alkmaar benoemd tot hoogleeraar aan de Uni versiteit alhier, als opvolger van Prof. Mr. F. G. Sclieltema, om onder wijs te geven in het handelsrecht en de burgerlijke rechtsvordering, heeft hedenmiddag zijn ambt aanvaard met het houden van een rede in het groot auditorium over; Zeerechtelijke Bij zonderheden. Prof. Cleveringa begon met op te merken, dat men menigmaal hoort verkondigen, dat het zeerecht, afge scheiden van wat het door zijn bijzon der onderwerp vanzelfsprekend voor eigenaardigs heeft, zich in het alge meen op de een of andere opvallende wijze kenmerkt. De vraag, in hoever dit terecht wordt opgemerkt, is voor namelijk in Frankrijk stelselmatig be handeld. De bijzondere kenmerken, die men aan het zeerecht toegeschre ven vindt: eenvormigheid, onverander lijkheid, en zelfstandigheid, schijnen steeds bewust of onbewust, recht streeks of middellijk ontleend te zijn aan den Franschen zeerechthistoricus Perdessus. Het kenmerk der internationale een vormigheid, dat men bij Perdessus aari het zeerecht vindt toegekend, vindt men ook thans nog dikwijls als een eigenaardig zeerechtelijk karakter vermeld. Het beeld der huidige zeereehtstel- 9eU lijkt spr. echter van dien aard, dat men goed doet, met die karakte ristiek zeerechtelijke eenvormigheid niet al te hoog van den toren te bla zen. Een andere vraag is, hoever zij groeit, en daarbij wijn spr. drie voor beelden aan uit den laatsten tijd; Het buitenwettelijke der „York-Antwerp- Rules" in de stof der avarygrosse en de wettelijke op het scheepvaart, han del en verzekeringsbedrijf betrokken, getracht, waar dit bereikbaar scheen, eenvormigheid te brengen. Laat spr. de bijzondere kwestie der immuniteit van staatsschepen ter zijde, dan komt het resultaat van deze pogingen tot uitdrukking in het ont staan en de lotgevallen der drie Brus- selsehe diplomatieke overeenkomsten, van 1923 en 1926. Na deze te hebben besproken, zet spr. uiteen, dat bij de vraag naar den groei van het zeerecht in de richting der cenvormingheid ook dient bedacht te worden, dat een eenvorming regle ment of een alom aanvaard tractaat nog geen eenvormige toepassing waar borgt. Dit alles ten spijt", speelt echter het speciale belang van een enkel volk nog een rol van gewicht in de wereld, en van deze omstandigheid moet de eenheidsbeweging den voor haar na- deeligen invloed wel ondervinden. De zeerecht-ontwikkeling is voor argu menten van nationaal eigenbelang zeer gevoelig. Het kan dan ook niet anders, of dit belang is een sterke rem op de zeerechtelijke eenheid, en daarnaast op de deugdelijkheid der eenvormigheidsmaatregelen. Spreker denkt hierbij o.m. aan de weigering eenerzijds der Vereen. Staten om toe te laten, dat het boven hypotheek gaande voorrecht voor inschulden we gens scheepvaartleveranties en her stellingen zou verdwijnen, en aan de hardnekkigheid anderzijds, waarmede het zeevarende Engeland het aanva- ringsvoorrecht verdedigde. Voorts doet spr, de vraag, of nooit eenvormigheid zal kunnen worden bereikt inzake de scheepsnationaliteit. Tot dusver, aldus spr., lijkt het, of men de grondbeginselen meer heeft vermeden dan -g-ezoclu en de vraag kan gesteld worden, of men bij het streven naar eenvormig zeerecht niet eenigszins stelselloos is te werk ge gaan, wat spr. met enkele voorbeelden 2ooals het aanvaringsverdrag, e.a., na der motiveert. In de stof der avary grosse is men indertijd met brokwerk begonnen, hetwelk op de nationale ayary-grosse-regelingen zou worden ingeënt; een methode, welke juist» om der wille der eenvormingheid in dertijd reeds is afgekeurd door Jo- sephus Jitta. Door de onvastheid van de fundamenten van het bestaande avary-grosse-gebouw moet voor de na gestreefde eenvormigheid een voortdu rend gevaar blijven. Spr. onderwerpt hierna achtereen volgens verschillende zeerechtelijke instituten aan een beschouwing en komt vervolgens tot de slotsom, dat het zeerecht nog slechts in enkele zij ner onderdeelen het kenmerk der zelf standigheid bezit. Het dunkt spr. niet aanbevelenswaardig dit feit te mis kennen en het zeerecht op internatio nale congressen tot zelfstandigheid te forceeren. Bij het streven naar eenvor mig recht moeten de behandelde in stellingen tot een zelfstandigheid wor den gewekt, die zij om haar eigen verbreidheid en rechtskundig wezen verdienen; zij moeten niet worden ver knipt, opdat dê stukken willekeurig worden bijgevoegd. Het zeerecht wordt hiermee niet als afzonderlijk object van beschouwin gen onmogelijk gemaakt. Het zal be langwekkend blijven, dit recht te door vorschen om der wijle van zijn ge schiedenis, die den rijkdom aan ver- keersrechtelijke instellingen vergroot te, en om zijn bijzonder voorwerp, het zeeverkeer; het trekken en vervoeren met al zijn eigen moeiten en gevaren langs de wijde wateren ,die de vol ken scheiden en ze verbinden tevens. Met de gebruikelijke toespraken, waarbij hij in het bijzonder het woord woord richtte tot de aanwezige leden der Alkmaarsche rechtbank, besloot spreker. SEMPRE CRESCENDO. Gisterenavond heeft in de Stadsge hoorzaal alhier het feestcóncert plaats gehad, dat door het Leidscli studen- ten-niuziekgezelscha „Sempre Cres cendo" ter eere v. "t 25-jarig directeur schap van den heer Koeberg werd ge geven. De heer Koeberg had geen hul diging gewenscht. Niettemin is dit feest niet geheel onopgemerkt voorbijgeen~ Een groot aantal bloemstukken werd aangedra gen. Het concert werd o.a. bijgewoond door Prinses Juliana. Deze heeft zich tijdens de pauze met verschillende aanwezigen onderhouden, o.a. den rec- tor-mfiicuificus prof. Wensinck, prof. van Eysinga, haar oud-leeraar prof. 'uMer er. (ion oud-burgemeester jhr. De Gijselaar. STORING BIJ HET ELECTRISCH TREINVERKEER. Gisteravond omstreeks 10 uur is er een defect ontstaan in een electrisch onderstation te 's-Gravenhage. Aange zien dit stroom levert voor het trein verkeer tusschen Den Haag en Leiden stond tusschen beide stations de stroomlevering dadelijk stop en kon den de electrische treinen daar niet rijden. Het storingsbureau, dat te Leid- schendam is gevestigd, gaf toen aan Leiden opdracht twee schakelaars hij de Gevangenlaan, vlak bij het sta tion aldaar, in te schakelen. Intusschen was trein 1129, die om 21.54 uur uit Leiden moest vertrek ken, met een reserve-locomotief van Leiden doorgevoerd naar Den Haag, waarbij deze tevens heeft overgeno men de reizigers van trein 1135, die om 22.22 uur uit Amsterdam te Leiden moesten binnenkomen. Trein 1129 vertrok met het oog hier op met een half uur vertraging uit Leiden. Trein 1135 is, nadat inmiddels de stroomlevering weer geschiedde, leeg naar Den Haag vertrokken. Trein 26, die tijdens de storing 2ich tusschen Den Haag en Leiden bevond, onder vond hierdoor geen vertraging, omdat dit een stoomtrein is, wel enkele an dere opvolgende treinen uit Den Haag, die echter slechts geringe vertraging ondervonden. VREEMDELINGEN. De Commissaris van Politie alhier brengt in herinnering de verordening, regelende het toezicht op in Leiden vertoevende vreemdelingen (niet Ne derlanders), waarbij is bepaald, dat een ieder, die een Vreemdeling in zijn inlichting, huis of woning opneemt, binnen 24 u. verplicht is daarvan ken nis te geven aan genoemden Commis saris van Politie (bureau Vreemdelin gendienst Zonneveldstraat alhier, ge opend van 912 uur, van 24 uur en van 79 uur.) Door aangifte aan het bureau dei- Bevolking en den Raad van Arbeid vervalt bovengenoemde verplichting niet. Verzuim wordt strafbaar gesteld... Deze bepaling geldt niet alleen voor dienstpersoneel, doch ook voor logé's, enzoovoorts. DAMMEN. Christelijke Damvereeniging. De uitslag der Simultaan-seance door den heer Rijkhoek, uit Rotter dam, gegeven is als volgt: De heer Rijkhoek won van de heeren Van Zwieten Sr., Laterveer, Isselman, Guley, van Zwieten Jr.. Optendrees, Hoogervorst, Siera, Meinema. Speelde remise met: van der Mey, v. d. Vecht, van den Bosch; en ver loor van: Boezaart de Graaf, Colpa. KI eer. De heer Rijkhoek speelde met een gemiddelde snelheid van 5 6/10 min. per partij. BURGERLIJKE STAND. Geboren; Jannes Jan, zv. A, Jansen en T. Visscher. Klaasje, dv. B. P. Klootwijk en J. Batelaan. Rosalia ITenrica, dv. H. M. Broekmeulen en G. E. M. v. Kessel. Matthijs, zv. M. de Koning en E. de Keizer. Leendert, zv. B. Chaudron en N. Ververs. P.ola Ella, dv. C. J. van Cittert en N. T. Dekker. Dirk, zv. D. P. Meijer en J. M Kramp. Maurits, zv. M. van Nood en S. de' Jong. Abraham, zv. A. v. Polanen en A. Teljeur. Hendrik, zv. H. Nagtegel- ler en M. J. v. d. Linden. Celia, dv. J. v. Duyvenboden en J. Post. Grietje, dv. A. Hoge woning en A. Teljeur. Bou- we, zv. B. Leenstra en M. L. Harmeijer Aaije Dirkje Corna., dv. A. M. Roden burg en A. A. van Leeuwen. Anthoni- us, zv. A. Vianen en C. C. Jansen. Berta, dv. A. J. Web er en H. Treske. Maria, dv. G. Houweling en A. Rouw. Johs. Corns. Hendrik, zv. Tl. J. de Heiden en C. M. van Zijl. Wilhelmina. dv. R.v. den Bosch en P. C. van Ben ten. Joha. Petra. Clasa., dv. J. IJ. Bies- sot en D. Wagemans. Johanna Catha- rina, dv. A. J. Eradus en M. J. de Mooy. Maria, dv. N. J. v. den Hoek en C. Paling. Jannetje, dv. IJ v der Mark en J. Beerenfenger. Johanna, dv. W. Ie Maitre en A. H.„Arnoldus. Gehuwd: P. van Leeuwen, jm. en E. Kret, jd. J. F. Touw, jm. en L. G. Weydung, jd. J. J. Montfoort. jm. en H. Pardon,jd. H. Flaman, jm. en C. C. v. Meurs, jd. P. Jasperse. jm. en M. van Rijn, jd. H. A. Blonk, wedr. en G. Vermond, wede. Overleden: J. van Leeuwen, m. 52 jaar. D. Lovink, jm. 84 jaar. J. Schoo, m. 64 jaar. S. v. Rijn-de Bruin, vr. 28 jaar. G. A. Kohschulte Brok- haus-Meyers, vr. 66 jaar. C. G. J. Jan sen! jm 47 jaar. J. Schroef, gesch. 41 jaar. J. Koeman, man 68 jaar. W. v. d. Broek, wedr. 81 jaar. G. Boender- Hoogmoed, wede 77 jaar. N. Zirkzee, m. 51 jaar. M. M. v. Haaster, m. 43 j. C. v. d Linden, dr 9 mnd J. C. J. v. Belangrijkste nieuws in dit Nammer. Blnnenlnnd. Ernstige storing in het electTiciteits- bedrijf te 's-Gravenhage. Gasten bij H. M. de Koningin-Moeder Buitenland. De heer Colijn benoemd tot voor zitter der in den a.s. zomer te honden diplomatieke conferentie inzake de in- en uitvoerverboden. De besprekingen inzake het Poolsch- Litansche geschil. In den Duitschen Rijksdagzijn de moties van wantrouwen verworpen. De boodschap van President Coo- lidge aan het Congres. a Valderen, zn. 18 jaar. J. v Benten-Fon tein, wed 92 jaar. De 19-jarige nat ht verblijver D. v. M., is door de politie aangehouden en als minderjarige op transport gesteld naar Rotterdam Bij de politie is aangifte gedaan door M., dat Zaterdagavond zijn jas uit de Stadsgehoorzaal is ontvreemd. 7~ ^.e 17~jari&e D. v. D., door de po litie uit Rotterdam hierheen gebracht, is op transport gesteld naar Noord- wijk. Gistermiddag had op de Haar lemmerstraat bij de Hartebrugkerk de 75-jarige G. M. de C. het ongeluk te struikelen, waarbij hij eenige ver wondingen opliep. Na eerst in de apotheek van Driesum op de Mare verbonden te zijn, werd zij door den E. H. D. naar het Ac. Ziekenhuis ver voerd. Op 3 Nov. 1927 is in bewaring gegeveii een hazenwindhond. De eige naar is onbekend. I>e hond is een re kel en draagt een lederen halsband. De Commissaris van Politie te Nij megen verzoekt mededeeling wie de eigenaar van dien hond is. BINNENLAND. HOFBERICHTEN. Per S.S.-trein van 9.04 is gisteravond der vorst van Waldeck en Pyrmont, broeder van H. M. de Koningin-Moe der, in de residentie aangekomen om eenige dagen de gast van H. M. te zijn. Namens de Koningin-Moeder werd hij op het perron van het S.S.-station begroet door haren Kamerheer Sixma baron van Heemstra, die den vorst door de koninklijke wachtzaal bege leidde naar den auto, waarmede naar het paleis van de Koningin-Moeder in het Voorhout werd gereden. De Koningin en de Prins hebben gisteravond den maaltijd bij de Ko ningin-Moeder gebruikt. DE NIEUWE DUITSCHE GEZANT. Uit Berlijn wordt gemeld: Naar verluidt, zou de benoeming te verwachten zijn van den thans op het Duitsche departement van buitenland- sche zaken werkzamen gezant graaf von Zech tot gezant in Den Haag, als opvolger van baron von Lucius-Stoed- ten, die reeds geruimen tijd geleden met ziekteverlof is vetrokken. Graaf von Zech is de schoonzoon van wijlen von Bethmann-Holweg. JHR. DR. VAN VREDENBURCH. f De Koningin zal zich Donderdag middag bij de begrafenis van het stoffelijk overschot van Hr. Ms. gezant te Brussel, jhr. dr. Van Vredenburch, laten vertegenwoordigen door haar kamerheer in buitengewonen dienst, jhr. mr. W. M. de Brauvv, rechtsge leerd adviseur van het Huis van H; M. Het stoffelijk overschot van den ge zant zou hedenmiddag 4 uur 42 min. per trein aan het Hollandsche Spoor station te 's-Gravenhage aankomen. Zonder ceremonieel betoon zal het dan per rouw-auto rechtstreeks naar de begraafplaats Oud- Eik en Duinen worden vervoerd, waar het in de rouw kapel op een katafalk zal worden ge plaatst, tot de begrafenis op morgen middag 2 uur. De heer W. Ridder van Huyssen van Kattendijke, gezantschapsraad bij de Nederlandsche legatie te Brussel, die na den dood van den gezant met het beheer van het gezantschap is belast, heeft opdracht gekregen, namens de Nederlandsche regeering een krans neer te leggen ten huize van wijlen jhr. Van Vredenburch. Uit Brussel wordt nog gemeld, dat de Koning der Belgen zich bij de be grafenis van Jhr. dr. Van Vredenburch zal doen vertgenwoordigen door zijn adjudant en ordonnans-officier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1