CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8,t# JAARGANG MAANDAG 5 DECEMBER 1927 NUMMER 2300 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 pylQgJIï Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Toch wel met wapengeweld Tot de gevaarlijke organisators van Communistische revoluties buiten In dië, behoort ook een zekere Tan Ma- lakka, een man, die indertijd metter haast Indië verliet, omdat figuurlijk de grond te warm onder zijn voeten werd.. Hij is een man, die Indië kent en die, als goed ontwikkeld persoon, ook hier en daar grooter invloed heeft dan men vaak meende. Hij reist, ver moedelijk rechtstreeks door de Rus sische Sovjets daartoe in staat gesteld, voortdurend de omgeving van Indië af en oefent aldus zijn invloed uit. Onlangs werd een bericht gepubli ceerd, waarin de mededeeling vervat was, dat Tan Malakka geloofde in een vreedzame revolutie op Java, zoodat geen wapengeweld noodig zou zijn. Vermoedelijk is dat praatje niet naar den zin van zijn Russische mees ters, die, evenals indertijd ten aanzien van Lou de Visser, blijkbaar niets verloop op Java. moeten hebben van het langzame Zeldzaam brutaal komt Tan Malak ka nu op dat bericht terug. De Locomotief, bet te Semarang verschijnend Indisch dagblad, schrijft: „Niet zonder bevreemding troffen wij onder de jongste aan ons blad uit Sjanghai gerichte mailstukken een schrijven aan, onderteekend„Tan Malakka". Het bleek inderdaad een brief te zijn van den bekenden voort- vluchtigen communist en nog wel be stemd om als ingezonden stuk in de kolommen van de Locomotief te wor den opgenomen! Een verzoek, waaraan uiteraard niet zal worden voldaan maar dat weer eens treffend de verouderde bepalin gen van bet Indische persrecht illus treert, die, voerde men ze letterlijk uit, tot de curieuze cónsec entie zouden leiden dat men door de wet gedwon gen zou worden een stuk van een op roermaker op te nemen! Hoe dit zij: het inderdaad welver zorgd proza van den heer Tan Malak ka, in bijna onberispelijk Neder- landsch gesteld, zullen wij onzen lezers onthouden, doch vermelden van den inhoud, dat deze geëxterneer- de daarin de vrijmoedigheid heeft, om een rectificatie te geven van de door Aneta aan de Manilla-bladen ontleende bijzonderheden omtrent zijn lotgevallen op de Filippijnen. Daar staat namelijk in, dat hij ver klaard zou hebben, dat hij „niet in wapengeweld gelooft", en Tan Malak ka haast zich, dat misverstand te herstellen. Hij gelooft, schrijft hij, daar wel degelijk in en het zou hem spijten, als men het tegendeel ver moedde. Aldus, ontdaan van uitvoerige com munistische rhetorica, de brief van Tan Malakka, dien wij curiositeits- halve vermelden als een staaltje van de brutaliteit dezer lieden." STADSNIEUWS. DE ACTIE VOOR DE V. U. Aanstaande Woensdagmiddag te 2 uur zal in het Kuyperhuis te 's Gra- venhage een vergadering plaats heb ben van het Provinciaal Comité van de actie voor de Vrije Universiteit in Zuid Holland (Noord). In verband hiermee worden de plaatselijke comité's in den ring Lei den verzocht', zoo spoedig mogelijk aan Ds. A. M. Boeijinga te Sassen- heim opgave te doen" van de thans bereikte resultaten. BAZAR CHR. FRÖBELSCHOLEN. Ten bate van de vereen, voor Chr. Fröbelscholen te Leiden is, zooals men weet, werkzaam een dameskrans, ge naamd „Clara Dozij". Deze Dameskrans organiseerde het vorige jaar een Bazar in de school der Vereeniging a. d. Heerensingel. Het succes daarmede behaald, heeft de da mes aangemoedigd, ook dit jaar weer een Bazar te houden. De Vereen, voor Chr. Fröbelscholen heeft het plan, binnen kort een tweede Fröbelschool te openen en wel in de omgeving van Staaiwijk (Heerenstraat). Daarvoor is veel geld noodig. En nu tracht de dameskrans „Cla ra Dozij" door het houden van een Bazar op 31 Januari en 1 en 2 Febru ari a.s. in het Gymnastieklokaal der school Stadhouderslaan, aan de plan nen tot oprichting van een tweede school, krachtigen steun te bieden. De dameskrans wordt gevormd door Mej. N. de Rave, Pres.; Mevr. P. Boot, Seer Mevr. T. S. Goslinga. Penn.; Mej Al. Maas,Vice-Pres.; Mevr. VV. v. d.^ Brink, Mevr. F. v. Zuylen, Mej. L. E. Boezaart. Het Bazar-Comité bestaat uit de dames B. J. Bink, J. Bink en M. H. Koekkoek. Allen die, in welken vorm ook, aan het welslagen van dezen Bazar willen en kunnen medewerken, kunnen zich hij een der bovengenoemde dames aan melden. Vervaardigde voorwerpen kunnen bezorgd worden bij Mevr. T. S. Gos linga, Breestraat 127. Wij wekken onze lezers(essen) gaar ne op, tot medewerking en vooral tot getrouw bezoek. NEDERLANDSCH INDONESISCH VERBOND. Alhier zal in de komende week de definitieve oprichtingsvergadering plaats hebben van de afdeeling Leiden van het Verbond, waaraan o.a. zeven studentenverenigingen zullen deelne men. Het ligt in de bedoeling, onder de studenten kringen te vormen, waar binnen Westerlingen en Oosterlingen doch in het bijzonder Nederlanders en Indiërs en de belangrijde vraag stukken van Oost en West in studie zullen nemen en hun inzichten en be schouwingen aan elkandeg kenbaar kunnen maken in rechtstreeksch per soonlijk contact. Gemeld wordt nog. dat de heer J. F. E. Einaar, Surinamer van Negerbloe- de, Dinsdagavond 6 Dec. a.s., in de clublokaliteiten van het Verbond, Ho tel De Twee Steden, in Den Haag, een lezing met lichtbeelden zal houden over: „De vroegste bewoners van Su riname, de Indianen". G. J. B. H. HAITINX. Vrijdag 2 Dec. j.l. is op 70-jarigen leeftijd overleden te Den Haag, de heer G. J. B. II. Haiting, oud-directeur der Kon. Ned. Grofsmederij alhier Vanaf 1900 tot 1920, dus 20 jaar aan een, was de heer Haitink als direc teur werkzaam en heeft zich doen kennen ais een hij uitstek bekwaam man, In 1920 nam hij als dirècteur ont slag en vestigde zich te 's Graven- hage, Voordat de heer Haitink zijn functie als directeur der Grofsmederij alhier aanvaardde, was hij geruimen tijd directeur van de Société Anonyme de Chantiers de Nikolajeff. dat zijn hoofd kantoor te Brussel gevestigd had en directeur van de scheepsbouwwerf De Maas, Jater de Rotterdamsche Droog dokmaatschappij. De heer Haitink was hier ter stede o.a. bestuurslid van de Commissie voor de Zeevaartschool. TOONKUNST. Onder verwijzing naar de in dit nummer voorkomende advertentie van de afdeeling Leiden der Maatschappij tct Bevordering der Toonkunst, her inneren we onze lezers aan de Gene rale Repetitie, die Donderdag 8 en de uitvoering, die Vrijdag 9 December a.s. zal plaats hebben. Het betreft hier wel een bijzonder belangrijke uitvoering, aangezien de heer Kodaly, de componist van „Psal- mus Hungaricus", zelve zijn werk zal dirigeeren. EEN AANKLACHT De heer L. Groenewegen alhier, oud-directeur van éen motor- en sleep dienst LeidenAmsterdam, heeft bij den officier van Justitie een aan klacht ingediend, tegen den heer J. F. P., voorheen directeur van de Han- zebank in het bisdom Haarlem met een verzoek tot voorloopige in hech tenisneming en ter verantwoording roeping van Mr. A. M. de G., rechts kundig adviseur dezer bankinstelling, terzake dat deze een onrechtmatig vonnis zou hebben uitgelokt, door welk onrechtL itig vonnis te execu- teeren hij op een onrechtmatige wijze in het bezit zou zijn gekomen van 12000 van een middenstander alhier. Tevens is bij de Orde van Advoca ten op schorsing en ontslag van ge noemden rechtskundig adviseur aan gedrongen. Bij informatie te bevcegder plaatse bleek het volgende: De heer L. Groenewegen is, nadat doordat door den directeur van de Hanzebank de hem opgelegde eed was afgelegd, door de rechtbank veroor deeld tot betaling van een bedrag, waarvoor hij tegenover een familielid borg was gebleven. Deze veroordee ling is door het Gerechtshof en den Hoogen Raad bevestigd. Ongeveer anderhalf jaar geleden is door genoemde Groenewegen een klacht wegens meineed tegen den di recteur van de Hanzebank ingediend met dit gevolg, dat de iustitie, na ver hoor van genoemden directeur en aan klager^) geen aanleiding' vond om tot een vervolging over te gaan. Van een klacht bij den officier van Justitie over rrir de G. is nimmer iets gebleken, aangezien ds officier van Justitie zelfs mr, de G. terzake niet heeft gehoord of doen hopren; noch een vervolging tegen hem ingesteld. Omtrent een klacht over mr. de G. bij de Orde van Advocaten is tot he den evenmin iets gebleken en zelfs den deken dier Orde was bij het ver nemen van bovenstaand bericht niets daarvan bekend. HET MOBILISATÏEKRUIS. Op Zaterdag 3 December j.l. heeft in de bovenzaal van het restaurant „In de Vergulde Turk" eene verga ring plaats gehad yan het voorloopig comité tot oprichting van eene afdee ling Leiden van dé Vereeniging „Het Mobilisatiekruis". Half Januari a.s. zal eene vergadering plaats hebben tot definitieve oprichting van die af deeling. Het secretariaat is voorloopig gevestigd op de Hoogl. Kerkgracht 24 AANVRAAG KOSTELOOZE RIJWIEL MERKEN. Evenals vorige jaren, zal ook thans de daarvoor in aanmerking ko menden. die overdag geen tijd heb ben, gelegenheid worden gegeven, om zich in de avonduren ten kantore van den Ontvanger der Directe Belastin gen, Invoer en acc. te Leiden, 2e kan toor, Langebrug 20, te vervoegen tot het aanvragen van een kosteloos rij- wielmerk voor het jaar 1928. Het kan toor zal hiervoor, behalve op de ge wone kantooruren, geopend zijn op de werkdagen, uitgezonderd des Zater dags, van 12 Dec. 1927 tot 7 Jan. 1928. des namiddags van 5 tot 6 uur en bo- \endien op den laatstcn Woensdag en Vrijdag van de maand December 1927 en den eersten Woensdag en Vrijdag van de maand Januari 1928 van des i amiddags 5 tot 7 uur. Tevens zal voor personen in de bui tengemeenten wonende, gelegenheid bestaan, tot het inleveren van een aanvraag op de in de maanden Dec. -en Januari aldaar te houden zitdagen TRAMBOTSING. Hedenmorgen te' half tien had op den Rijrisburgerweg bij Posthof een aanrijding plaats tusschen twee trams van de N. Z. H. T. M., vermoedelijk tengevolge van een defect aan den wissel. Er was vrij veel materieel e schade de eene tram werd ontzet, van de an dere werd de zijwand open gescheurd. Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats. Het betrof twee trams voor door gaand verkeer, waarvan de eene uit Leiden, de andere uit Noordwijk kwam. Geslaagd voor liet bijvak Boek houden van liet examen van de Ned. Broederschap van Accountants te Am sterdam, de heeren H. E. Christiaanse, H. M. van Wel, alhier; en G. van Kooi, te Voorschoten. Te 's Gravenhage slaagde voor het examen Wiskunde L. O., art. 86, Mej. E. J. Pilon, alhier. Gisterenmiddag (Zondag) derail leerde op het emplacement der N. Z. H. T. M. nabij het halte-gebouw een aanhangwagen der H. T. M.. Vermoe delijk ten gevolge van het niet goed functioneeren van den wissel. De wagen kwam hierdoor op de straatsteenen te staan. Rémiseperso- neel bracht den wagen weer in de rails. Door de brandweer is een schoor steenbrand in de Lange Diefsteeg ten huize van v. d. K. gebluscht. Door de politie is alhier aange houden de deserteur T. L., korporaal bij de Vesting-artillerie en woonachtig te Amsterdam. Zaterdagmiddag had op de Haar lemmerstraat, bij de Koestraat een bot sing plaats van een luxe auto, be stuurd door H. A. IT. en een van de IT. T. M.. Er was weinig schade. Ten nadeele van J. K. zijn uit een stoomboot, die tusschen Amster dam en Leiden voer, een tweetal pak ketten, inhoudende '30CO sigaretten, ontvreemd. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: A. Boekee, jm. 29 jaar en W. P. Somerwil. jd. 29 jaar. J. Pal land, jm. 29 jaar en L. M. Leeu wenburg, jd. 20 jaar. J. Marijt, jm. 26 jaar en J. Montanus, jd. 21 jaar. J. Met selaar, jm. 32 jaar en L. M. Boot, jd. 38 jaar. H. B. v. Benten, jm. 31 jaar en A. M. S. Kok, jd. 25 jaar. J A. Pison, jm. 27 jaar en H. Bavelaar, jd. 24 jaar. D M. Corpel, jm. 24 jaar en M. Kuiven hoven, jd. 25 jaar. G. v. d. Berg, jm. 24 jaar en J. C. Pardon, jd. 23 jaar. C J. Jonk, jm. 27 jaar en C. de Mun- nik. jd. 20 jaar. A. Hillebrand, jm. 23 jaar en W. C. v. Klaveren, jd. 18 jaar. W. Zitman, jm. 22 jaar en M. Later- veer, jd. 19 jaar. T. C. Stuivenberg, jm. 24 jaar en E. Pont, jd. 22 jaar. D. A. Eppenga, jm. 27 jaar en G. W. de Haas. jd. 26 jaar. J. Veldman, wedr. 44 jaar en E. H. Boot, jd. 44 jaar. J. v. Leeuwen, wedr. 50 jaar en C. Volkers, jd. 40 jaar. P. M. 'v. d. Weel, jm. 30 jaar en E. Sagekuele, jd. 27 jaar. BINNENLAND. JHR. DR. C. G. W. VAN VREDEN- BURCH. f Jhr. dr. C. G. W. van Vredenburch, Hr, Ms, gezant te Brussel, is Zater dagavond om 8 uur 15 overleden in de kliniek van dr. Mayer, waar hij in het begin van de week wegens blinde darmontsteking was geopereerd. Se dert Zaterdagochtend was door de groote zwakheid van het hart alle hoop verloren en ook prof. dr. Otto Lanz, een dag te voren in allerijl uit Amsterdam geroepen, vermocht niets meer te doen tegen den 'naderenden dood. Br. van Vredenburch was in Oct. 1874 te 's-Gravenhage geboren. Na zijn universitaire studies te hebben vol tooid, werd hij werkzaam gesteld aan het departement van buitenlandsche zaken te 's-Gravenhage. Vervolgens was hij successievelijk attaché bij de legaties te Sint Petersburg, Weenen. Berlijn en zaakgelastigde te Lissabon, I.: 1910 ging hij als gezant naar Boe karest, waar hij tot 1917 bleef. Toen ging hij naar Stockholm. Sedert 1919 was hij buitengewoon gezant en ge volmachtigd minister te Brussel. Dr. van Vredenburch was in de di plomatieke wereld der Belgische hoofd stad een zeer geziene persoonlijkheid. Ook onder de Belgische autoriteiten telde hij door zijn hartelijken omgang en stillen 'eenvoud niet anders dan vrienden. Zijn diplomatieke talent wist hij te laten gelden als president van de in 1917 en 1918 te Berlijn ge houden Engelsch-Duitsche conferentie voor de behandeling van de krijgsge vangenen en bij de onderhandelingen over het Nederlandsch-Belgische ver drag. Enkele weken geleden nog on- derteekende hij namens de Nederland- sche regeering het Nederlandsch- Belgische intellectueele accoord. Voor de Nederlandsche kolonie in België is het verscheiden van jhr. van Vredenburch een buitengewoon zwa re slag. Mede dank zij zijn werk wist deze kolonie zich spoedig na den oor log weer te groepeeren en vijf jaar ge leden kwam dan ook onder zijn eere voorzitterschap de Bond van Neder- lalfdsche vereeniigingen en lichamen tot stand, die juist Zaterdagavond zijn eerste lustrum te Antwerpen zou vie ren. Dez-e feestelijkheid was echter reeds in verband met de minder gun stige berichten omtrent den toestand van den gezant voor onbepaalden tijd uitgesteld. Geen uiting van Neder- landsch leven en Nederlandsch natio naliteitsgevoel of de gezant nam er deel aan; geen werk van" steun ten bate van de behoeftige landgenooten werd in de Belgische hoofdstad of elders in het land op touw gezet of jhr. van Vredenburch en zijn innemen de echtgenoote wisten, steeds op de discreetste wijze, in de ruimst moge lijke mate hulp te verleenen. Voor' honderden arme Nederlanders is het gezantschapsgebouw te Brussel in moeilijke tijden een toevluchtsoord geweest. FEDERATIE VAN BOEKDRUKKERS. De heer Mr. Dr. A. A. van Rhijn, Secretaris van de Federatie van Werk gevers in het Boekdrukkersbedrijf, is benoemd tot Referendaris aan het De partement van Arbeid. In het jo'ngste nummer van „Het Tarief" doet hij hiervan persoonlijk mededeeling. „Langs dezen weg stel ik er prijs op, ter kennis van de leden der Fede ratie te brengen, dat ik binnen kort de Federatie ga verlaten. Eenigen tijd geleden bereikte mij het verzoek, om de functie van 'Referen daris aan het Departement van Ar beid, afdeeling Volksgezondheid, op mij te nemen. De perspectieven, aan deze functie verbonden, hebben mij doen besluiten, de uitnoodiging te aan vaarden. Zij, die weten, met hoeveel genoe gen ik in mijn tegenwoordigen kring arbeidde, zullen begrijpen, dat ik dit besluit slechts na aarzeling heb ge nomen. Wie met vreugde zijn arbeid verricht, krijgt zijn arbeid lief. Zoo is het o..k mij gegaan in de bijna negen jaren, dat ik bij de Federatie ben. Ik kan mij .nog niet indenken, dat ik straks het secretariaat van het Algemeen Hoofdbestuur, de wekelijk- sehe verzorging van dit orgaan, het secretariaat van de Centrale Commis sie, de doorvoering van het Pensioen fonds, de samenwerking met de leve ranciersbonden en zoovele andere za ken in andere handen zal moeten over geven. Bij al dit werk zijn immers tal van banden ontstaan met de leiders uit de kringen van patroons en arbei ders in de Typografie. Het zal mij ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da» gelijks geplaatst ad. 40 cents BeiangriJksJe nieuws in dit Hummer. Binnenland. Aardschokken op Celebes. Jhr. van Vredenburch, de Ned. ge zant te Brussel, is overleden. Buitenland De volgende zittlna der voorberei dingscommissie voor de ontwape ningsconferentie is op 15 Maart 1923 vastgesteld. Rusland heeft bet protocol tegen den chemischen en bacteriologischen oorlog geteekend. Een verzoek van Portugal om fi- nancieelen steun van den Volken bond. Hedenmorgen kwam de Volken bondsraad bijeen. ■TinillilJllBIBI niyMWMKjmy. moeilijk vallen om deze banden te moeten losmaken". HET ECHTPAAR PISUISSE. 'Naar men bericht, heeft de politio in Den Haag beslag gelegd op de bro chure: „'Waarom werd Pisuisse ver moord?" Deze beslaglegging is een gevolg van een klacht van de familie Pi- suisse, welke zij ontleent aan art. 271 W. v. Str. (smaad van overledenen). Intusschen wordt vernomen, dat de naaste familie van Pisuisse,-die de klacht deed, een onderhoud gehad heeft met den schrijver van hetvlug- schrift. In zooverre werd overeenstem ming bereikt, dat in volgende oplaag de passages, welke de bloedverwanten beleedigend achten, geschrapt zullen worden. HILVERSUM 50.030 INWONERS. Hilversum hoopt in den zomer van 1928 zijn 50.000sten inwoner te krijgen. Er worden plannen beraamd, om aan het gemeentebestuur, bij gelegenheid van dit feit een blijvende herinnering aan te bieden. MASSA VERVOLGING. Voor het Kantongerecht te Gronin gen stonden Zaterdagmiddag terecht 160 kiezers, die bij de verkiezingen voor de Prov. Staten op 6 April of voor den gemeenteraad op 16 Mei hadden verzuimd hun plicht te doen. Een 15-tal had gevolg gegeven aan' het bevelschrift, om voor den kanton rechter te verschijnen. Deze, de heer Mr. S. Meihuizen, wees hen op den ge weldigen rompslomp, die hun ver zuim voor stadhuis en kantongerecht had meegebracht en drukte hun op het hart, voor het vervolg wel hun kiezersplicht te vervullen. Er werden boetetjes opgelegd van 50 cent of van 1,50. Een, die beslist onwillig was geweest, kreeg 2 boete Dat zullen ook de niet verschenen nalatigen hebben te betalen. DICHTER STAATSMAN. D. Hans vertelt in „De Vrijheid" het volgende aardige voorval: Toen Prof. Mr. G. A. van Hamel, de bekende juridische specialiteit, die eenige jaren deel uitmaakte van de fractie der liberale Unie in de Tweede Kamer eens een jubileum vierde, zond Troelstra hem dezen gelukwensch; Een groet van Pieter Jelles, Ook Troelstra zegt men wel-is. Van Hamel, die een fijne geest was, broeder van den bekenden literairen hoogleeraar A. G., antwoordde als volgt: Een staatsman-dichter, schoon zijn woord soms vlijmt, Heeft van natuur twee gaven meege kregen. Zich-zelf tot heil, het vaderland ten zegen: Steeds houdt hij maat, nooit spreekt hij o n g e r ij m d. POLITIEKRUISERS NAAR DE SCH. 421. De Marine heeft den politiekruisers „Triton" en „Oceana" draadloos Tast gegeven naar de „Sch. 421" uit te zien. iederen logger te praaien en te infor- meeren of zij ook iets van het vaar tuig hebben vernomen. Toen gisteravond verschillende log gers de Scheveningsche haven binnen vielen, werd de hoop weer veel ge ringer, daar zij niets van de Sch. 421 hadden gezien of vernomen. Er bestaat echter nog een kleine kans, dat het schip meer noordwaarts is gegaan, boven Doggersbank de net ten heeft uitgeworpen en ten slotte is vastgeloopen. Hier komen over het algemeen weinig schepen, zoodat het praaien er niet veel voorkomt. De r'eederij deelde ons mede, dat het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1