CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8*1* JAARGANG DONDERDAG 1 DECEMBER 1927 NUMMER 2297 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRUS Gewone Advertentiën per regel 22Vi cent Ingezonden Mededeeiingen dobbel tariei Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën bij Toornitbet&ling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Een demagogische truc. J.l. Zondag hield de S. D. A. P. een meeting tegen de doodstraf. De heer Albarda deed daar onder andere ook eenige mededeeiingen over den eco- nomisehen toestand op Java. Voor zoover wij hebben kunnen na gaan, verscheen daarvan geen door anderen dan S. D. opgemaakt breed voerig verslag. Wij zullen dus over nemen wat Het Volk er van zegt. Dit blad schrijft: „De Javaansche landbouwer heeft een goed loon, als hij /3U0 per jaar haalt. De dagloonen in de suikerindustrie bedragen voor mannen 30 cent, voor vrouwen 15 cent. De kosten van levensonderhoud zijn sinds den oorlog gestegen; vóór 1914 leef de de Javaan in armoede; sindsdien ls het gemiddeld gezinsinkomen nog gedaald. Na uitgezogen te zijn door degenen, die voor de winst moeten zorgen der Hoi- landsche aandeelhouders in suiker-, ta bak-, thee- en koffieondernemingen gaat de Javaan onder de belastingpers van het bewind der blanke overheerschers door. Bij een jaar-inkomen van ƒ225 moet nog 10 pCt. belasting worden betaald. Dit alles vertelde Albarda en het wekte de verontwaardiging van de vergadering." Terecht maakte het Handelsblad aan merking op deze voorstelling. Dit li berale orgaan noemde dat bedenke lijke voorlichting er o.a. op wijzende, dat het loon van 30 cent per dag voor den Inlander in Indië iets heel anders beteekent voor het oor van een Neder landschén arbeider dan de werkelijk heid aangeeft. Woning, voeding en kleeding stellen ginds heel andere eischen dan hier. Daarop gaf het Volk het volgende antwoord: „Inderdaad, de Javaansche arbeider woont allermiserabelst, hij eet een hap rijst en brengt zijn kippetje naar de pas- sar, en hij kleedt zich in een katoentje, dat de Twentsche fabrikant herb half orn nief levert. Voor minder dan de helft van een Hollandsche ouderdomsrente wer kend, leeft hij als een prins. Zonderling, dat de Hollanders in het zelfde land bij hoogere Inkomens dan het moederland kent, steen en been klagen over de duurte. De hoorders van Albarda behoefden niet te vergelijken met Hollandsche arbei- dersloonen. De mededeeling. dat de Ja vaan, die in 1913 in nooddruft leefde, thans minder inkomen heeft dan toen, —een mededeeling, die het „Handelsblad" zijn lezers onthoudt bewijst, dat hij er zelfs voor een geringe behoeften kennen- den inlander, ellendig aan toe is. Dat mo tiveert de verontwaardiging, die het „Han delsblad" ongepast vindt, ten volle. De mededeeling, dat van het loon, waarbij zelfs een inlander veroordeeld is bene den de grens van een Indisch bestaans minimum te leven, nog 10 pCt. belasting afgeknepen wordt een mededeeling, die het „Handelsblad" zijn lezers ont houdt motiveert ten volle, dat deze verontwaardiging over de Hollandsche uitbuiters zich uitstrekt ook tot de Hol landsche regeerders. Vlerhonderdmlllioen baten, uit Indi- schen arbeid verkregen, vloeien jaarlijks den Hollandschen aandeelhouders van In dische ondernemingen toe." Hiermede wordt de zaak nog erger. Instede toch van in te gaan op de ge maakte opmerking, wordt hier een voudig weer een mededeeling gedaan, die absoluut niet de juiste verhouding weergeeft. Het Volk kon weten, dat 30 cent per dag een loon is, dat volstrekt niet meer het normale loon is. ja. dat loo- nen van vier of vijf maal dat bedrag voor geoefende werkers geen zeld zaamheid zijn. Wat erger is, is, dat Het Volk een voudig beweert, dat de toestand thans minder is dan in 1913. Dat nu is ge heel onjuist. Met uitzondering van de belasting, die thans inderdaad hoo- ger is dan het geval was voor den oorlog, zijn de levensomstandigheden gunstiger dan in 1913. Ook is het on juist. dat zonder meer van 225 in komen. 10 pet. belasting wordt afge knepen. Er wordt daarbij wel degelijk met allerlei factoren rekening gehou den. Het oncontroleerbare gezegde, dat jaarlijks 400 millioen gulden uit In dië ons toevloeit, had vergezeld moe ten gaan van de mededeeling, dat de ondernemingen in Indië werk en le ven brengen en dat zonder die het Uiteraard gaat het hier niet "om de land dood zou zijn, aan den grooten economische ellende overgegeven, vraag of de toestanden in Indië geen verbetering behoeven. Het gaat uit sluitend over de wijze waarop dit door den heer Albarda op zeer opvallende wijze invlocht in het betoog dat ook in Indië de doodstraf moet afgeschaft worden. Helaas moeten wij erkennen, dat wat Albarda deed. beneden peil was en zouden wij geneigd zijn. Het Volk gelijk te geven, dat het Handelsblad de woorden demagogische truc in den mond legt. STADSNIEUWS. GEMEENTERAAD. Vergadering van den Gemeenteraad op Maandag 5 December des namid dags te twee uur. De vergadering zal, zoo noodig, worden voortgezet: op Dinsdag 6 De cember, des namiddags te twee uur; op Woensdag 7 December, des nam. te twee uur en des avonds te 8.15 uur; op Donderdag 8 December, des nam. te twee uur en des avonds te 8.15 uur; op Vrijdag 9 Decembe., des nam. te twee uur en des avonds te 8.15 uur. Te behandeld, onderwerpen: 1. Begrooting van inkomsten en uit gaven der gemeente voor den dienst 1928. 2. Benoeming van 3 leden van het Burgerlijk Armbestuur. 3. Voorstel tot verhuring van een der lokalen van de voormalige school aan de Pieterskerkgracht No. 9, aan de Chr. Muziekvereen. „Polyhymnia". 4. Voorstel tot verhuring van een der lokalen van de voormalige school aan de Pieterskerkgracht No. 9, aan het Leger des Heils. 5. Voorstel tot het doen rooien en verkoopen van boomen. GEMEENTEZAKEN. Vacatures Burgerl. Armbestuur- Wegens periodieke aftreding op 1 Januari a.s. van Mej. D. M. J. Coe bergh en den heer J. Zitman en in de tusschentijdsche vacature wtgens eer vol ontslag aan Mej. C. Korsse, stellen B. en W. den Gemeenteraad voor een keuze te doen uit de volgende dubbel tallen. Vacature-Me j. D. M. J. Coebergh: 1. Mej. D. M. J. Coebergh, 2. Mej. R. Driessen; Vacature-J. Zitman: 1. L. van der Laan; 2. J. P. Creyghton; Vacature-Mej. C. Korsse: 1. Mej. F. W. C. Riphaagen, 2. Mej. J. B. Loeber. Verhuur oefenlokaal aan „Polyhymnia". De Chr. Muziekvereeniging „Poly hymnia", die vroeger een lokaal van 't voormalig Invalidenhuis in gebruik had, vraagt thans een lokaal in het gebouw iPeterskerkgracht 9 te huur. Zij is bereid 75 huur per jaar te be talen. B. en W. geven in overeenstemming met de Commissie van Fabricage, in overweging een door B. en W. aan te wijzen lokaal van genoemd gebouw aan deze vereenigin^ voor dien prijs te verhuren. Verhuur lokalen aan Studenten en Leger des Heils. Aangezien de lokalen, verhuurd aan de vereeniging de „Paedagogische Bibliotheek" in het voormalig school gebouw aan de Pieterskerkgracht 9 niet geheel in gebruik genomen zijn, hebben B. en W. met genoemde Ver eeniging overlegd en is deze bereid een daarvan af te staan en het andere voor medegebruik onder te verhuren. In verband daarmede deelen B. en W. mede, dat deze onderhuur aan de Sociaal-Democratische Studentenclub voor een jaarhuur van 50, vanwege hun College plaats heeft. Het andere door de Paedagogische Bibliotheek niet meer benoodigde lokaal kan door den Raad worden verhuurd aan het Leger des Heils voor zijn Padvinders troepen, eveneens voor een huurprijs van 50 per jaar. Daartoe doen zij het voorstel. Rooien van boomen. B. en W. drager, den Raad voor om te rooien een lijst van 104 hoornen,, welke gedeeltelijk dood of slecht zijn, gedeeltelijk te dicht op elkaar staan en voor een ander deel moeten worden opgeruimd omdat zij in den >veg staan. Daartoe beliooren ook 41 iepen en 1 kastanje, staande op den Lagen Rijn dijk, tusschen Heerensingel en Drift straat. B. en W. merken in een noot op, dat de aldaar staande jonge boompjes verplaatst zullen worden. BAZAR DIERENBESCHERMING. Ook den tweeden dag was er druk bezoek op den bazar van Dierenbe scherming en de bijzondere attrac ties waren dat ook overwaard. De poppenkastvertooning der leer lingen van de Kweekschool voor Be waarschool-onderwijzeressen was al leraardigst. Het huisje van Hans en Grietje van Mevr. Colenbrander, trqk veel belangstelling (no. 83 werd de gelukkige) en cle avondvoorstelling onder leiding van Mevrouw Ivuenen stond op hoog peil. Wij kunnen ieder aanraden vanavond (Donderdag) de tweede voorstelling te gaan bijwonen. De bazar blijft open tot Vrijdag avond 11 uur, zooals de advertenties aangaven. ST. NICOLAASVIERING. Gisteravond vierde in de Concert zaal L'Union de Buurt- en Speeltuin- vereeniging „Zuiderkwartier' met on geveer 500 kinderen St. Nicolaasfeest. Om tl uur opende de voorzitter, de heer P. Sjerp, den feestavond met een kort openingswoord, waarin hij cle jeugd, ouders, donateurs, genoo- digden en in het bijzonder de Muziek vereeniging Orpheus", die zoo be reidwillig gevonden was dezen avond met muziek op te luisteren, hartelijk welkom heette en allen een gezelli- gen avond toewenschte. Spr. memoreerde in zijn openings woord nog den uitgaansdag dien het Best.uur met de kinderen deze zomer naar Den Haag en Scheveningen ge maakt heeft, en die alleszins geslaagd rnag boeten, alleen zag spreker nog iets gaarne veranderd, ja eischt zelfs dat door de kinderen andere versjes, peen straatdeuntjes, doch echte kin derversjes gezongen worden. Na een paar stukjes muziek trad op de bekende Haagsche Goochelaar, de heer Genne. die op aangename wijze de jeugd wist bezig te houden door vertooning van goocheltoeren en een poppenkast van Jan Klaassen en Dikkie Bigmans. Het glanspunt van den avond was evenwel de intocht van den echten St. Nicolaas met zijn knecht, die aan alle kinderen een aardig geschenk uitreikte. Alle kinderen gingen wel voldaan huiswaarts. BELASTING VAN NIET BINNEN HET RIJK WONENDE NEDER LANDERS. Op uitnoodiging van de Vereeniging voor Staatkunde heeft gisterenavond Mr. J. W. W ij n a e n d t s in sociëteit Minerva" alhier gesproken over het wetsontwerp betreffende de belasting \an niet binnen het Rijk wonende Ne derlanders. Spreker ving aan met op te mer ken, dat, toen eenige jaren na den oorlog de belastingvlucht belangrijke afmetingen ging iiatmeinen van ver schillende zijden op het nemen van wettelijke maatregelen daartegen aan gedrongen werd. Daarop volgde de Troonrede met een passage, waarbij het indienen van een wetsontwerp in het vooruitzicht werd gesteld, dat inderdaad in het voorjaar van 1927 is verschenen. Was voordien bij de in het ontwerp bedoelde belastingwetten het territo- ïialiteits-principe streng gehandhaafd, thans is de bedoeling aan het natio naliteitsprincipe een grooter plaats in te ruimen. Het ontwerp wil, dat door vertrek naar het buitenland geen verandering zal ontstaan in de positie van den be trokkene t.a.v. de Nederlandsche be lastingen. Men ziet over het hoofd, dat de Ne derlander vooreerst voor 100 pCt. is aangeslagen in de belastingen van het land zijner vestiging, maar boven dien nog een zeker percentage Neder landsche belastingen betaalt, terwijl zijn in het vaderland wenende land genoot alleen voor 100 pet. in de Neder- Inimers het samenstel der verschil lende belastingen is in onverbreekba ren samenhang met het economisch milieu van het land. waar zij geheven worden. Als een onbillijkheid wordt door de betrokkenen gevoeld, dat zij tegen over den hun op te leggt belasting plicht de rechten missen, welke elke staatsburger in Nederland heeft: kies recht en verkiesbaarheid, d.w.z. mede zeggenschap over de him op te leg gen lasten, alsmede over de wijze, waarop de door hen opgebrachte gel den, worden besteed enz. Ook is het onredelijk een inkomen te belasten, dat veelal verkregen is op vreemd grondgebied, dus geheel buiten de rechtsbescherming, door de Nederl. Staatsgemeenseliap geboden. In werkelijkheid een uitzonderings wet zijnde tegen belastingvluchtelin gen. schiet het ontwerp zijn doel voor bij en koint bovendien veel te laat. Uit een oogpunt van wetstechniek zijn ernstige bezwaren te opperen: ge brek aan scherpe omlijning; bij de toepassing is te veel aan de admini stratie overgelaten, wat bij de wet had behooren te zijn geregeld; de re geling van den aanslag is gebrekkig; omkeering van den bewijslast, onmo gelijkheid om behoorlijke kohieren samen te stellen. Het lijdt, aldus besloot spr., geen twijfel, dat het totstandkomen der wet aan het Nederlandsche leven in den vreemde een zwaren slag zou toebren gen, waarvan Nederland zelf de scha delijke terugwerking zal ondervinden. Na de bestrijding van het ontwerp door Mr. J. W. Wvnaendts kreeg Prof. Dr. A. van G ij n. lid der Tweede Kamer, en oudminister van financiën, het woord ter verdediging van de be lasting Prof. van Gijn betoogde, dat.de reus achtige uitbreiding van de verbin dingen met het buitenland in de tot voor kort gevolgde lijn in die rich ting verandering hebben gebracht. Vooreerst heeft zij den uittocht van burgers naar een ander land zeer vergemakkelijkt. Voorts heeft die uit breiding ook het belasten van ingeze- nen zelf zeer sterk bemoeilijkt, door dat het gemakkelijker werd zijn ver mogen naar het buitenland over te brengen en aldus aan het oog van den fiscus te onttrekken, en tenslotte hebben de in elk opzicht betere ver bindingen de moeilijkheden van het belasten van burgers, die «ich in het buitenland bevinden sterk vermin derd. De omstandigheid, dat ten onzent van den beginne af, dat wij belastin gen naar het vermogen en het in komen hadden, de burgers van den staat, die elders vertoeven, op pnacti- sche gronden had vrijgelaten, is thans de oorzaak, dat men het voorstel van minister De Geer, om daarop gedeel telijk terug te komen, als een zeer buitengewonen maatregel beschouwt. Buitengewoon echter is volgens prof. Van Gijn, de toestand, zooals deze tot dusverre was. Al stelt nu minister De Geer de zaak wat laat aan de orde, een andere vraag is of hij niet te ver, dan wel niet ver genoeg is gegaan. Spr. betoogt dat on juist is de opmerking, dat na aanvaar ding van het voorstel-De Geer de Ne derlanders in den vreemde, die toch zeker minder van den Nederland- schen staat profiteeren dan de inge zetenen. te zwaar zullen worden be last in vergelijking met hetgeen zij van den Staat genieten. Men mag. naar het Spr. voorkomt, veilig aannemen, dat alle Nederlan- dors. waar zij ook wonen, er belang bij hebben, dat ons land zijn onafhanke lijkheid behoudt, ook dat de rechts orde en de veiligheid van ons land gehandhaafd wordt. Een belang van alle Nederlanders is voorts, dat onze cultuur niet alleen op peil blijft, doch tenminste gelijken tred houdt met die van andere West-Europeesche vol ken. De kosten van al deze en andere voor hen van belang zijnde zaken be dragen in 1927 133 millioen. Aan alle andere zaken, waaronder tevens nog zijn die ook aan de uitwonenden ten goede komen, behoeven deze volgens het wetsontwerp-De Geer niets mede te betalen. Spr. behandelt dan de kwestie dei- vrijstellingen, die hij eer te eng dan te ruim gesteld vindt. Anders is het met de groep van hen. die ter zake van 's lands dienst in het buitenland vertoeven. Spr. motiveert, waarom er z.i. geen reden is, om. nu men alle Nederlanders in het buitenland in de inkomstenbelasting wil belasten, ambtenaren vrij te laten gaan voor al hun inkomsten buiten traktement. Sprekers slotsom is, dat, al doet het ontwerp-De Geer bedenkingen rijzen, en al kan het na meer diepgezette studie op enkele ondergeschikte de tailpunten wel eenige verandering ve len, er grooter belangen bij betrokken zijn dan veelal wordt ingezien. Boven dien past het in elke belastingtheorie De Volkenbond kan hier. gezien dat de belangen der verschiHende landen, voor wat betreft het herstel van de openbare financiën uiteenloopen, niet helpen. Er volgde re- en dupliek. KAMER VAN KOOPHANDEL TN FABRIEKEN VOOR RIJNLAND. Gistermiddag te half drie vergader de de Kamer van Koophandel en Fa brieken voor Rijnland, onder voorzit terschap van den heer D. ten Cate Brouwer. De notulen der vorige vergadering worden zonder bemerking goedge keurd. Onder de ingekomen stukken be vonden zich de volgende: Een adres van de K. v. K. te Rotter dam, met een voorstel om een geza menlijk adres tot den minister te rich ten om de gemeenten de bevoegdheid tot het heffen van een zakelijke be lasting op het bedrijf te ontnemen. In het conceptadres waren eenige kleiewijzigingen aangebracht door't bureau der Kamer. Aldus gewijzigd, wordt besloten adhaesie te betuigen aan het adres. Van de Kalkzandsteenvereeniging te Hillegom is een verzoek ingekomen om bij de regeering erop aan te drin gen, dat metselsteen onder het alge meen invoertarief van 8 pet. wordt geplaatst. In verband met dit verzoek is door het Bureau der kamer een rondschrij ven gericht onder belanghebbenden, waarop van de Vereen, van Rijnsteen- fabrikanten en Steenfabrieken bene vens van verschillende fabrikanten adviezen hieromtrent waren ingeko men. De vereenigingen waren ten de ze vrij eensluidend, doch er waren ook wel afwijkingen. De heer v. Ginkel achtte dit een Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Carton de Wiart over de Belgisch Nederlandsche betrekkingen. Buitenland. De Russische voorstellen ter voor bereidende ontwapeningsconferentie. De Litausche ministerraad besloot onder geen omstandigheden van Wil" na af te zien Het Deensche wetsontwerp voor de landsverdediging. moeilijke kwestie. Maatregelen te ne men als hier gevraagd, zijn niet ge makkelijk te treffen. Spr. gelooft, dat men zich hier op glad ijs begeeft, want er zijn wel meer industrieën, die de nadeelige gevolgen hiervan onder vinden, en spr. waarschuwt tegen meerdere uitzonderingsbepalingen, als het schoenenwetje, enz. Spr. betwijfelt bevendien, of er eenige kans van sla gen is. De heer Sanders sluit zich aan bij het betoog van den heer Van Ginkel. De heer v. Zonneveld steunt het adres. De voorz. zegt. dat de zandsteen- industrie In opkomst is en naar spr.'s meening is de niet-opheffing van de invoerrechten een gevolg van het feit, dat er vroeger geen concurrentie was. Als er iets gedaan moet worden, dan meent spr., dat de idee van den heer van Ginkel de voorkeur verdient en dat men beter doet, eerst te. informee- ren aan het departement. De heer Mulder verwacht van een dergelijk vischje uitwerpen op het departement weinig succes, Spr. oor deelt, dat het beter is. er bij de regee ring op aan te dringen de toestanden in de industrie beter onder de oogen te zien. De heer v. d. Laan zegt. dat de pro tectie steeds meer handelsbelemme ringen veroorzaakt, in verband waar mee spr. wijst naar den strijd tusschen Frankrijk en Amerika, waardoor z.g. vechtfarieven ontstaan. We mogen nu toch al graag vrijhandelaar zijn, wan neer we zien. hoe er rondom ons hoo- ge tariefmuren worden opgericht, dan moet er toch ook iets van Nederland sche zijde gedaan worden. De heer v. Ginkel vindt de voorbeel den van den heer v. d. Laan niet erg smakelijk en de ons omringende lan den zijn er door hun tarieven toch niet beter mee. Spr vindt het beter een onderzoek in te stellen. Tenslotte wil spr. liever afwachten wat de on derhandelingen te Genève in zake de tarieven opleveren. De Voorzitter stelt ten slote voor aan de regeering een verzoek te rich ten rekening te houden met de moei lijkheden. waarin de kalksteenfabri- cage verkeert. Na nog eenige discussie wordt dit voorstel goedgekeurd. Tegen stemden de heeren; Jongen burger, Sanders, v. Ginkel, en Mulde» De heeren v. d. Zanden en Leman ont hielden zich van stemming. In verband met een adres van den Directeur van het telefoonkantoor te Leiden over een aansluiting hij het Streeknet Lisse. stelt het Bureau voor deze aansluiting tot stand te brengen. Aldus wordt besloten. Van den heer S. ten Bokkel Hui- nink is namens de vereeniging voor het tot stand komen van bijzondere autowegen voor snelverkeer, ingeko men een verzoek om lid te worden van evengenoemde vereeniging. Besloten wordt, de vereeniging voor loopig moreel te steunen. Betreffende een adres van het co mité van Actie tot Bestrijding van den. verkoop met cadeaux, waarin een verslag gegeven wordt van een vergar dering van 9 November in Den Haag en een verzoek wordt gedaan om steun, geeft de heer Molkenboer, de voorz. van Kleinbedrijf, eenige inlich tingen. Een verzoek om inlichtingen en om financieele steun van de Commissie voor Cultureele en Econ. Propaganda terzake de Olympische spelen in 1928. wordt voor' kennisgeving aangenomen In verband met een verzoek van de Leidsche Pluimvee Vereen, om voor de Lustrum-tentoonstelling een prijs beschikbaar te willen stellen, stelt 't Bureau voor een groote lilveren me daille aan te bieden. Aldus wordt besloten. De voorzitter deelt nog mede. dat hij uitgenoodigd is tot een conferentie tusschen de gemeentebesturen van Hazerswoude en Koudekerk en de Ged. Staten inzake de Koudekerksche brug. Omtrent de verschillende ondiepten in het Leidsche vaarwater deelt de voorzitter mede, dat da adjunct-secre-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1