CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Gil nummer bestaat uit TWEE Bladen. BelangrijKste nieuws in dit Nummer. 8«'« JAARGANG MAANDAG 14 NOVEMBER 1927 NUMMER 2282 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 EERSTE BLAD. V De ware zending. Wij konden niet vermoeden, toen wij Zaterdag de driestar: „Degeijke organisatie noodg" schreven, dat op hetzelfde oogenblik de „Notenkraker", het bekende „politiek-satirieke" weekblad, zou komen met een uiterst schunnige plaat, vermoedelijk ont leend aan hetzelfde feit, als waarover wij schreven. Op de voorpagina komt voor een teekening van Alb. Hahn Jr., waarop men eenige inlanders aan galgen ziet hangen en voorts door een vuist een inlander ziet dooddrukken op den opengeslagen Bijbel .Er boven staat: „Wat niet te zien is op de Zendings tentoonstelling te Amsterdam" en er onder: ,.De ware zending". Het kan niet anders, of de lezers van het blad moeten den indruk krijgen dat men hun wil doen zien: zóó is eigenlijk de zendeling in Indië. In de eerste plaats wordt op deze schunnige plaat verband gelegd tus- schen de voltrekking van de dood straf aan misdadigers en de zending. Een verband dat wel verre te zoeken is. Maar zoover de plaat betrekking heeft op den eigenlijken zendipgsar- beid, het dooddrukken van een in lander op den opengeslagen bijbel, is deze voorstelling geheel bezijden de waarheid. Niet de zending als zooda nig, al zijn het ook personen in de zending werkzaam, kan verantwoor delijk gesteld worden voor wan daden als wij beschreven. Doch bovenal is de voorstelling een en al leugenachtig, omdat het zen dingswerk domineert in de ware hel dendaden van zelfverloochenende lief de van een Schemer, een Pruijs en anderen. In de groote liefde, tentoongespreid door een Adriani, oeri Krnijt. om van anderen als Van Lith, Verbraalc, Ver tenten, enz. maar niet te spreken. Neen, deze plaat, als smaad voor deze mannen bedoeld, kan niet weg nemen de eer die zij door hun optre den zich hebben verworven, kan niet wegnemen den zegen door deze man nen aan Indië gebracht. Maar ook door dezen smaad gevoe len wij ons met verdubbelden aan drang verplicht hun werk met gebed en of-fer te steunen. En dan zal God recht doen, dwars tegen smaad en laster in. STADSNIEUWS. VERKIEZING AMBTSDRAGERS. Gisteravond werd na afloop der Godsdienstoefening in het kerkgebouw aan de Hooigracht, door de manslid maten een verkiezing gehouden van ouderlingen en diakenen bij de Geref. Kerk alhier. Gekozen werden tot ouderling de heeren: P. S. Anes. W. den Heeten. C. van der Kraan, T. Kuypers, A, F. Mul der, D. Meijer en C. de Ru. Tot diaken werden gekozen de hee ren: N. Bakhuyzen, S. Boorsma, J. B. H. Grotenhuis, S. de Jong. E. Kiel, H. D. M. Knol. J. Mulder en H. J. de Ru. VEREEN. V. CHR. ONDERWIJZERS. Onder leiding van den nieuwen voor zitter, den heer H. de Boer van Noord- wijk, vergaderde de afdeeling Leiden en omstreken van bovengenoemde ver- eeniging Zaterdagavond in de groote Nutszaal. waar dien avond door den heer Willemse, procuratiehouder der bekende uitgeverszaak J. B. Wolters te Groningen en Den Haag, een cause rie met lichtbeelden werd gehouden. Dhr. W. verplaatste het gehoor eens een paar uur op zeer aangename wij ze in een andere wereld dan de school wereld, hoe nauw de betrekking tus- schen uitgeverij en school ook is. Zonder al te veel eigen belangen te bepleiten gaf hij door woord en beeld een kijkje op het ontstaan van een boek, van de bewerking der illustra ties in driekleurendruk, van de vorde ringen op het gebied der volmaking van het boek, getypeerd door Wolters' devies; „Ik Blijf Werken". Een keurcollectie van uitgaven van boeken en platen gaf mede een uitne- menden indruk van wat op het ge bied der boek- en illustratiedrukkunst is bereikt, vooral ook door deze be kende firma. Een en ander had, mede door de wijze, waarop de heer Willemse het gehoor bezig hield, de volle belang stelling. Na de pauze werd een jaarrooster voor het nieuwe jaar vastgesteld. Te vens had de verkiezing voor een lid van het Hoofdbestuur plaats en werd tot afdeelingssecretaris gekozen de heer Bastmeijer van Leiderdorp, die evenwel de benoeming in beraad hield De oud-voorzilter, de heer P. Zijlstra sloot met dankgebed. GEREF. GEMEENTE. Door den Kerkeraad der Geref. Ge meente alhier, werd, ter voorziening in de vacature van wijlen Ds. W. den Hengst, het navolgende tweetal opge maakt: Ds. M. Hofman te Krabben- dijke, en Ds. J. Overduin te Werken dam. DEURWAARDER H. v. d. WOUDE. Bij beschikking van den Minister van Justitie is aan H. v. d. Woudej deurwaarder bij het kantongerecht te Leiden, op zijn verzoek met ingang van 1 Dec. 1927 eervol ontslag ver leend uit zijn genoemde betrekking. SLUITING ..L.E.E.R.T." De L.E.E.R.T. is Zaterdagavond om 11 uur gesloten. Nadat het publiek de zaal verlaten had, verzamelden de standhouders zich in de receptieka mer, alwaar door den voorzitter, den heer W Zwart, een kort sluitings woord werd gesproken. Dit kon, al dus spr., in den meest optimistischen loon geschieden, want de L.E.E.R.T. is een volledig succes geweest. Bij de opening, welke door den Bur gemeester geschiedde, mochten wij ons verheugen in de aanwezigheid van een zeer groot aantal vooraan staande autoriteiten en vertegenwoor digers van Handel en Nijverheid. Ruim 3500 betalende bezoekers heb ben daarna de L.E.E.R.T. bezocht e i met de meeste belangstelling de ten toongestelde goederen bezichtigd. Maar wat spr. het meest getroffen had, was de aangename verhouding tusschen de standhouders onderling. Niet als elkander benijdende concur renten, doch als prettig samenwer kende collega's hebben zij gewerkt voor één doel: propaganda voor de toepassing van electr. machines en apparaten. Spreker bracht dank aan allen, die er toe hebben bijgedragen om de L.E.E.R.T. te deen slagen, en een speciaal woord van dank aan de Pers voor haar aan de L.E.E.R.T. gewijde dagbladartikelen; de heeren Techni- kers van Philips' Radio voor de luid- sp'rekerbediening; den heer Raay- makers én de hem assisteerende Da mes, die de vischlustige bezoekers de emotie der electrische visscherij hebben doen ondergaan; den heer Veenhuizen voor de keurige uitvoe ring van de illuminatie en ten slotte den heer Oenstra met zijn band voor de enthousiaste medewerking. Met de wensch dat op aller mede werking bij de volgende tentoonstel ling weer gerekend zou mogen wor den, verklaarde spr. de L.E.E.R.T. voor gesloten. Onmiddellijk hierop werd de heer Zwart door den heer van der Stok, secretaris v. d. Installateursvereeni- ging, op de meest hartelijke wijze toe gesproken, waarna de heer van Berge Henegouwen namens de overige standhouders het Bestuur huldigde. Met het meeste genoegen kunnen allen op de L.E.E.R.T. terugzien. Nog kan worden medegedeeld, dat het Bestuur van de Leidsche Instal- lateui'svereeniging niet op haar lau weren zal gaan rusten. Nog dezen winter zullen een serie lezingen wor den georganiseerd over verschillen de onderwerpen, welke alle in nauw verband staan met de electrotechniek. Reeds zijn bepaald een lezing over lichttechniek en een lezing over elec trotechniek in de huishouding. BELASTING OP LOOZINGEN. Blijkens een in dit nummer voor komende advertentie wordt door de Leidsche Middenstands Centrale, be middeling aangeboden aan hen, die door bovengenoemde belasting getrof fen zijn en daartegen bemerkingen kunnen inbrengen. Zooals wij de vorige week reeds meldden heeft ook het Raadslid H. M. de Reede over de vrij plotselinge' hef fing van deze belasting, enkele vra gen gericht tot B. en W. MEDEDEELINGEN VAN DE POLITIE. De poltie verzoekt mededeeling van het volgende: De Brigade-commandant der Ko ninklijke Maréchaussee te Sloterdijk verzoekt te worden bekend gemaakt met de herkomst van een reserve- autowiel met band, welke 11 October 1927 in den Grooten IJpolder, gemeen te Amsterdam, is gevonden. De Burgemeester van Beverwijk verzoekt aanhouding en voorgelei ding als verdacht van oplichtnig, van twee manspersonen, zich noemende Neumann, waarvan signalement: Duitscher, ongeveer 40 jaar, joodsch voorkomen, klein van gestalte, don kerblond haar, gekleed met donker- grijskleurig costuum en dito demi, slappen hoed; en Pauwels, c.q. Pau- lus, Hollander, goed Maleisch spre kende, lang van gestalte, ongeveer 35 jaar, rood geonduleerd haar, lak schoenen, waarvan het bovengedeelte stof. slappen hoed. Zij vervoegen zich bij goedgeloovi- ge lieden, ook wel bij personen, die in Indië zijn geweest, wien door een sa menweefsel van verdichtselen geld ter leen gevraagd wordt, waarvoor eenige minderwaardige coupons stof fen in pand worden gegeven, onder voorwaarde, dat die coupons den vol genden dag zullen worden terugge haald en het geleende geld zal wor den teruggegeven; noch het een noch het ander geschiedt. O.m. werd voor gegeven, dat zij hadden geëxposeerd op de Jaarbeurs te Utrecht en dat al daar hun goederen waren opgesla gen, terwijl zij die goederen niet kon den „los maken", omdat zij geen con tanten bezaten om die goederen in Duitschland in te voeren. Zij toonen verschillende stalen, o.a. van linnen goed, pyama's en tafelkleeden, cou pons stoffen, waaruit een colbert- costuums kan worden vervaardigd. Als opslagplaats van hun goederen wordt in den regel „Verkooplokaal De Hanze" te Haarlem opgegeven, al waar na onderzoek blijkt, dat noch omtrent de personen, noch omtrent de goederen iets bekend is. Te Culemborg wordt sedert 25 October 1927 vermist de 17-jarige Her mandus van Malssen, geboren te Cu lemborg 17 Mei 1920, bakkersknecht, wonende aldaar lén huize van 7.ijn ouders. Kleeding.: grijs vest en dito broek en pet. Ofschoon zijn jas, rijwiel met broodrnand nabij den Lekoever gevonden zijn en aan zelfmoord moet worden gedacht, is het niet uit gesloten, dat hij zwervende is. De weduwe v. IC., wier man dood op zijn bed gevonden werd in hun woning aan het Tevelshofje, is eveneens overleden. Gisteravond half negen is in een perceel aan den Zuidsingel de 19-j..- rigé J. v. T. door den eveneens 19-ja- rigen J. M. met een bierglas in het gelaat geslagen. Hij werd vrij ernstig verwond aan de linkerwang en heeft zich, na eerst aan een politiepost te zijn verbonden, ter verdere behande ling naar het Ac. Ziekenhuis begeven. Het merkwaardigste was, dat deze mishandeling geschiedde „zonder eenige aanleiding". Het schijnt dat Bacchus er niet onschuldig aan is. Uit een lantaarn der Ned. Spoor wegen staande aan den overweg aan den Hoogen Morschweg, is een olie lamp ontvreemd. Zaterdagavond omstreeks kwart over 10 is de 18-jarige wielrijder K. op de Hooigracht ter hoogte van de Nieuwstraat aangereden door een luxe auto, H Ü0837, bestuurd door K.. alhier. De auto gaf geen signalen en reed, naar getuigen verklaren, aan de linkerzijde van de straat. Het rij wiel werd vernield, de wielrijder kwam er met een paar ontvellingen aan de rechterknie af. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: M. J. Bon, j,m, 23 j en J. M. Frank, jd, 24 j A. Ba- velaar, jm, 21 j en S. P. Serdijn, jd, 20 j Ph. A. Kuijvenhoven, jm 27 j en C. J. v. d. Maat, jd, 22 j D. v. Duyvenboden,.jm. 30 j en P. v. d. Voet, jd, 23 j C. A. Beurge, jm, 28 j en J. P. Ouwerkerk, jd, 30 j P. J. Degens, jm, 27 j en H. de Heiden, jd, 28 j T. de Vos, jm, 30 j en W. Beurse, jd, 25 j J. Hillebrand, jm, 24 j en M. J. Ouwerkerk, jd, 19 j. BINNENLAND. DE FINANCIEELE BETREKKINGEN TUSSCHEN RIJK EN GEMEENTEN. Op verzoek van de afdeeling Friesland van de vereeniging van Nederlandsche gemeenten hebben, naar de Gemeente- Stem meldt, de gemeentebesturen in de provincie Friesland nagegaan, welke uit- keering aan hun gemeente zou verstrekt zijn, indien het door de Staatscommissie ingediende ontwerp-rijksuitkeerings-wet 1927 van kracht was. Uit het daarvan opgemaakte overzicht, waarbij naast het in 1926 genotene inge volge de wet van 1897 is gesteld het be drag, dat in 1926 zou zijn genoten volgens het ontwerp-rijksuitkeeringswet 1927 blijkt dat van de 42 Friesche gemeenten (één gemeentebestuur had de gevraagde opga ven niet ingezonden) 24 gemeenten bij de nieuwe regeling voordeel en 18 gemeenten daarbij nadeel zouden hebben. Het totaal van het voordeelig verschil bedraagt voor de 24 gemeenten te zamen 149.273.04 en het totaal van het nadee- lig verschil voor de 18 gemeenten te ze men 152.879.02. DE GA3KWESTIE TE VAALS. Op de agenda voor de heden te houden openbare vergadering van den gemeente raad van Vaal's komt. naar wij in de „L. K." lezen, o.m. voor een voorstel om den burgemeester te machtigen tot het instel len eener rechtsvordering tegen den heer H. J. de Groot (oud-directeur der gasfa briek te Vaals thans directeur te Bever wijk) en de firma Gautsch te Amsterdam. DE CORRUPTIE IN DE GAS BEDRIJVEN. De Directeur der Gasfabrieken te Waalwijk heeft gebruik gemaakt van de gelegenheid, die hem geboden werd, om eervol ontslag aan te vra gen en dit verzoek om ontslag met ingang van 1 Mei 1928 ingediend. De Raad dier gemeente heeft in zijn openbare vergadering van Vrij dagavond het verzoek met algemee- ne stemmen ingewilligd. Er was op de publieke tribune een ongekende belangstelling. CHR. OND. AAN ZWAKZINNIGEN. Te Utrecht kwam Zaterdag de Ver een. tot bevordering van het Chr. onder wijs aan achterlijke en zenuwzwakke kin deren in vergadering bijeen. De voorzitter, de heer J. de Graaff van Rotterdam, heeft gereleveerd de pogingen om te komen tot een opleiding van leer krachten voor het buitengewoon onder wijs. Op uitnoodiging van dr. J. v. Voort- huysen, den inspecteur van het Buiten gewoon onderwijs, heeft voor eenigen tijd te Amsterdam onder leidihg van prof. Kohnstamm een bespreking plaats ge had van vertegenwoordigers van de ver schillende organisaties op het gebied van het buitengewoon onderwijs, terwijl de professoren dr. Waterink en dr. Roels en de wethouders van onderwijs van Rotter dam, Utrecht, Haarlem, Groningen en Arnhem, zoomede een vertegenwoordi ger van den wethouder van onderwijs te Amsterdam de bespreking bijwoonden. In deze vergadering zijn een drietal commissies benoemd, n.l. één voor het neutrale, één voor het R.K. en éen voor het Prot. Chr. onderwijs, die tezamen een groote commissie vormen met als voor zitter dr. Van Voorthuysen, welke tot een opleiding voor elk der drie richtingen af zonderlijk wil komen. De bedoeling is, dat daarvoor in aanmerking komende onder wijzers een half jaar verlof met behoud van salaris krijgen om de opleiding van hun keuze bij te wonen. De bedoeling is, dat Rijk, pi'ovincie en gemeente de uit gaven zullen dragen. Bij de discussie werd groote instem ming met dit plan uitgesproken. De vergadering hechtte haar goedkeu ring aan het voorstel tot het aangaan van een samenwerking in los verband met de vereen, van onderwijzer en Artsen en rnet de R.K. organisatie van onderwijzers bij het buitengewoon onderwijs. In de middagvergadering refereerde de heer P. G. Schreuder van Arnhem, met het onderwerp: „Over het doel en de taak onzer scholen". SAMENWERKING VAN GEMEENTEN. De Mem. van Atnwoord op het hoofd stuk V der Staatsbegrooting 1928 (Binnen- landsche Zaken en Landbouw) is thans verschenen. Het tractement voor secretaris-generaal en de toelage voor secretaris-generaal in algemeenen dienst, zoo wordt er in ge zegd, moeten beschikbaar blijven, omdat eerstgenoemde betrekking zeker en de tweede mogelijk weder zal worden ver vuld indien het ministerschap van den tegenwoordigen bewindsman zal zijn ge ëindigd. Binnen niet te langen tijd zijn de voor stellen te verwachten nopens wettelijke regeling van samenwerking van gemeen ten, welke de minister aan vijf burge meesters verzocht heeft in samenwerking met een hoofdambtenaar van zijn depar tement te ontwerpen. De minister zal dan zoo spoedig mogelijk een wetsontwerp tot wijziging van de Gemeentewet op dit punt en op andere punten, welke daar voor in aanmerking komen, aanhangig maken. Door wettelijke regeling van de samenwerking van gemeenten zal annex atie kunnen worden voorkomen in vele gevallen, waarin dit anders de eenige uit komst zou zijn. De minister kan echter niet de toezegging doen, dat in geen ge val vóór het totstandkomen van de wet telijke regeling hier bedoeld een annex atie-ontwerp aan de Staten-Generaal zal worden voorgelegd. Tegenover een voor stel tot vereeniging van de gemeenten Naarden-Bussum en Huizen kan de mi nister zijn standpunt niet bepalen, zoo lang nog geen concreet voorstel is inge diend. BELASTING VAN NEDERLANDERS IN HET BUITENLAND. De heer Van Vuuren heeft een mede door de heeren Snoeck Henkemans, Oud, J. B. van Dijk en de Wilde onderteekend amendement ingediend op art. 6 van het wetsontwerp, houdende bepalingen betref fende de belasting van niet binnen het Rijk wonende Nederlanders enz., welk amendement als volgt wordt toegelicht: in het ontwerp wordt als maatregel, .te nemen tegen hen, die langer dan twee jaar in gebreke zijn gebleven de door hen ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/i cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariel Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Binnenland. Japansch hoog bezoek aan den zen der te Kootwijk. Buitenland. Uitsluiting In de Duitsche tabak en sigarenindnsitrie. Alg. staking bij de West-Dutische kanaal-scheepvaart. Mexlcaanscke stad door bandieten overvallen. Hankau onder het beheer van de Nankingregeering. volgens de voorgestelde regeling verschul digde belasting te voldoen, o.a. genoemd het niet afgeven van eenig uittreksel of eenige verklaring te hunnen behoeve door ambtenaren van den burgerlijken stand. Het amendement nu strekt tot schrap ping uit het ontwerp van dezen maatre gel, welken de voorstellers, voornamelijk wijl de burgerlijke stand niet dient ter be hartiging van persoonlijke belangen, doch is ingesteld in het belang van de ge meenschap, hier niet op zijn plaats ach ten. DIJK DOORGEBROKEN. De boezemkade van den „Anna Pau- lowna'-polder waarlangs de polder „de Wieringer-waard" zijn. afgemalen water via de duikersluizen bij den „Oosthoek" op de Zuiderzee loost, is over een afstand van plm. 35 M. weggeschaven. Enkele omwonenden werden er in den avond opmerkzaam op gemaakt, doordat men strooming in de omringende slooten van den „Anna Pauldwna" waarnam, be nevens het ruischende geluid van binnen- stroomend water, hetwelk spoedig bleek het gevolg te zijn van een afschuiving der boezemkade. Het gevolg hiervan is dus, dat het uit- gemalen water van den „Wieringerwaard" thans in den „Anna Paulowna" loopt, in- plaats van door de duikers bij laag wa ter in zee geloosd te kunnen worden. Zoolang het gat niet gedicht is, kan de „Wieringerwaard" dus niet afmalen, en kan bij den Oosthoek niet gespuid wor den. Echter is men reeds druk bezig met de voorbereidende bezigheden tot dich ting van het gat. Men heit een palenrij in, tegen welke een houten beschoeiing zal worden aangebracht, waarna de afgescho ven grondmassa weer op haar plaats zal worden gebracht. Dit zal echter eerst kunnen geschieden nadat het water van boezem en „Anna Paulowna" genivelleerd zullen zijn. De dijkgraaf van het hoogheemraad schap „Hollandsch Noorderkwartier", ir. Wijdenes Spaan, wees er op, dat de toestand er slechter op is geworden, sinds het Amsteldiep door den dijk Wieringen —van Ewijcksluis is afgesloten en er dus geen strooming meer mogelijk is tusschen eiland en vasten wal. Het Zuiderzeewa ter hoopt zich daardoor onder bepaalde omstandigheden op in den thans gevorm- den hoek. Daarvan is een gevolg, dat de mogelijkheid van spuien door genoemde duikersluizen, n.l. wanneer het zeewater lager staat dan het binnenwater, aan merkelijk beperkt is geworden en het peil in den boezem dus vaak hooger is dan vroeger. Voegen wij er nog aan toe, dat het on gerief voor het oogenblik zich er toe be perkt, dat de „Wieringerwaard" niet kan afmalen, doch dat de machines van den „Anna Paulowna" het water voorshands nog wel kunnen verwerken. Een aantal jaren geleden is de kade op nagenoeg dezelfde plaats doorgebroken. CENTRALE COMMISSIE VOOR DE STATISTIEK. De centrale commissie voor de sta tistiek hield Zaterdag haar najaars vergadering onder leiding van haren voorzitter, prof. mr. P. J. M. Aalberse. Er werden o.m. besprekingen ge voerd over de bedrijfstelling, de sta tistiek van voortbrenging en verbruik, de armenzorg-statistiek, de ambtena- renstatistiek, de verkeersongevallen statistiek, de onderwijsstatistiek, de brandschadestatistiek, statistiek van sterfte en ziekte onder loodwitarbei- ders en belastingstatistiek. DE BUITENPLAATS „SPAAR EN HOUT" TE HAARLEM. Men meldt uit Haarlem: Mr. J. Deenik, alhier, heeft, mede namens eenige andere heeren ver zocht van de gemeente Haarlem, de buitenplaats Spaar en Hout te mogen koopen voor de som van 200.000 ét 225.000. B. en W. stellen voor op dit verzoek in te gaan. Een deF voorwaar den is, dat de buitenplaats geduren de 50 jaren niet worde verkaveld. De buitenplaats zal na verkoop worden ingericht voor Tehuis van ouden van dagen uit den gegoeden stand.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1