Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8S,# JAARGANG DONDERDAG 3 NOVEMBER 1927 NUMMER 2273 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waer agenten gevestigd zijn Per kwartaalf 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 Werkloosheidsverzekering. Voor degenen, die aan den lijve, of in hun naaste omgeving, gevoelen de ge weldige druk van de werkloosheid is het een vraag van eerste waarde, op welke wijze deze maatschappelijke ellende het best is te bestrijden. De tegenwoordige regeling bij Konink lijk besluit kan slechts als tijdelijke maat regel gelden. Ook is het naar veler meening noodig. dat ook de werkgevers aan de werkloozen kassen bijdragen, waardoor een veel de gelijker grondslag wordt verkregen, maar bovenal omdat dan deze uitkeering meer het karakter krijgt van de eigen hulp van de Maatschappij tegen de misstander. Voornamelijk de korte duur van de uit- keeringen maakt dat de' gemeenten uit eigen middelen zeer vaak aanzienlijke sommen moeten besteden om de uitge- trokkenen. dat zijn zij die nog werkloos zijn, na afloop van den termijn van uit keering, te ondersteunen. In de afdeelingen der Tweede Kamer is ook deze aangelegenheid besproken en ook daar is op spoedige wettelijke rege ling aangedrongen. Op het congres van het Nederlandscb Vakverbond» deze week te Amsterdam gehouden, is deze zaak tot een bepaald punt van bespreking gemaakt. De heer Kupers, de secretaris van het N.\.v.. heeft daar een inleiding tot deze bespre king gehouden, die ook onze mannen wakker moet roepen. Deze S.D. spreker verdedigde daarbij de volgende stellingen: 1. Er dient zoo spoedig mogelijk een wettelijke regeling van de werkloosheids verzekering te komen, berustende op den grondslag van de vrijwillige verzekering; waarbij echter dc mogelijkheid moet wor den opengelaten om bij K. B. voor de meest daarvoor geëigende bedrijven de verplichte verzekering in te voeren met medewerking van de in die b drijven be staande vrijwillige werkloosheidskassen. Alle gemeenten worden verplicht, tot. deze regeling toe te treden. 2. Draagsters der verzekeiing zijn de werkloosheidskassen, die benoudens het noodzakelijk toezicht van overheidswege, volledig zelfbestuur moeten hebben. 3. De kosten der verzekering worden gedragen door de verzekerden, werkge vers en overheid (Rijk en gemeenten). 4. Aan het hoofd van de werkloosheids verzekering staat een bestuur, voor de helft bestaande uit vertegenwoordigers van Rijk en gemeenten en werkgevers, voor de andere helft uit vertegenwoordi gers van de belangrijkste vakcentrales. 5. De overheid verstrekt op de bijdra gen der verzekerden en der werkgevers een toeslag van minimum 100 6. Er wordt een crisisfonds gesticht, waaruit in tijd van crisis gedurende een bepaalden tijd steun wordt verleend aan: a werkloosheidskassen, welke tengevolge van een crisis niet in staat zijn hare re glementaire verplichtingen tegenover ha re leden na te komen; b. aan zoogenaam de uitgetrokken leden; c. aan niet-verze- kerde arbeiders; d. aan nog niet recht hebbende leden van kassen. 7. De middelen van dit crisisfonds wor den gevormd door: a. bijdragen van de werkgevers voor de bij hen in dienst zijn de niet-verzekerde arbeiders; b. een sub sidie van 100 van het Rijk op de bij' dragen der werkgevers voor de bij hen in dienst zijnde niet-verzekerde arbeiders benevens een jaarlijksch, bij Staatsbe- grooting vast te stellen, bedrag; c. een bij drage uit de inkomsten der werkloos heidskassen. Dit crisisfonds wordt beheerd door het onder 4 genoemde bestuur van de werk loosheidsverzekering. 3. In de gemeenten worden plaatselij ke commissies ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers der gemeenten, orga nisaties van werkgevers en arbeiders, welke commissies worden belast met de contróle op de plaatselijke afdeelingen der werkloosheidskassen. Afgescheiden van enkele bezwaren te- gtn de grondslagen en de uitwerking van deze regeling, meenen wij, dat zeer ern stige bedenking moet bestaan tegen de samenstelling van het bestuur der voor gestelde verzekering en tegen de midde len, waaruit het crisisfonds zal worden samengesteld. Noch uit het verslag van de toelichting op deze stellingen, noch uit de besprekingen is duidelijk geworden, welke voornaamste vakcentrales hier bedoeld zijn. Evenmin is diudelijk ge worden wat onder volledig zelfbe stuur moet worden verstaan. Dat een crisisfonds, dat dezelfde bedoe ling heeft als de gewone verzekering, al léén zal worden samengesteld uit bijdra- gen van de Overheid en de werkgevers, zal als vanzelf ernstige tegenstand out- Het is gewenscht dat ook door de Chris- telijte organisaties deze aangelegenheid Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse in ernstige studie worde genomen. Ook wij moeten behoorlijk georiënteerd een eventueele wettelijke regeling tegemoet treden. 7 Trotzki-Stalin één pot nat. J.l. Vrijdag kwam in de Nieuwe Rot- terdamsche Courant een artikel voor van Mevr. H. Roland Holstv. d. Schalk, waarin zij betoogde, dat op schandelijke wijzè in het centrale Bestuur der Com munistische Partij in Rusland tegen Trotzki en Zinofjef, de opposanten in die partij, wordt op^treden. Daartegen komt de Rotterdamse!^ com munist Dr. W. van Ravesteijn in verzet. „Niet ter weerlegging 200 zegt hij van de feiten, die in het artikel al of niet geheel juist worden meegedeeld. Maar wel, omdat het hier gaat om een kwes tie van zoodanig gewicht, van zoo verre internationale strekking, dat ook het groote publiek in Nederland toch wel eens weten mag. waarom het eigenlijk gaat bij dezen inwendigen partijstrijd en wat de ware bedoelingen der „oppositie" zijn. Misschien wordt er daardoor op het ar tikel van de bekende dichteres dal overigens geheel ligt in de lijn van haai optreden en sympathieën sinds vele, vele jaren een eigenaardig, maar daarom "niet te minder verrassend licht geworpen. Het feit, het groote allesbeheerschende feit. het centrale punt in de oppositie van Trotzky c.s. wij mogen hier overigens gerust van Trotzky alleen spreken, daar alle overigen slechts werktuigen in zijn hand zijn is, dat Trolzky naar de macht in de Russische Partij en dus in de Unie der Soc. Sofjet-republieken streeft met slechts één doel: zoo spoedig mogelijk een oorlog met Engeland te. be ginnen. M.a.w. een nieuwen wereldoorlog te doen losbreken. Voor wie iets van Trotzky, zijn geschiedenis en zijn denk beelden weet, bestaat daarover geen twij fel. De conclusie uit dit feit te trekken, laat ik gaarne aan de lezers van uwe courant en het groote publiek over. Hij of zij, die onder de Westersche communisten vóór Trotzky manifesteert, manifesteert daar door ipso facto ook voor het. zoo spoedig mogelijk losbranden van een nieuwe ka- tastrofe, die waarschijnlijk van wat ons nu nog aan beschaving rest, niet veel meer zou overlaten. Natuurlijk moet ik het bewijs van het hier geponeerde feit hier achterwege la ten. Doch ik mag misschien verwijzen, voor wie er belang in stelt, naar een ar tikel, dat ik enkele jaren geleden, aan Trotzky en het Trotzkisme in het toen malige tijdschrift der toenmalige C. P. in Nederland heb gewijd, waar men eenigs- zins uitvoerig de bewijzen voor een en ander kan vinden. De redactie van de N. R. C. teekent hier bij aan, dat zij de andere communisten in Rusland even weinig afkeerig rekent van een oorlog als Trotzky, maar paeent dat er gelukkig nog genoegzaam redenen van staatkundigen en van geografischen aard zijn, om het losbranden van een dergelijken oorlog onwaarschijnlijk te achten. Zij eindigt dan met deze veelzeggende woorden, waar wij ons gevoeglijk bij kun nen aansluiten: „Men kan ons niet zoo bang maken voor Trotzky, dat wij hem anders zouden beschouwen dan Stalin. Zij zijn voor ons beidén één pot nat!" Inderdaad, al wat van die zijde komt, is op den keper beschouwd even weinig te vertrouwen. STADSNIEUWS. LEIDSCHE KUNSTVEREENIGING. Wegens het vertrek van Dr. N. J. Bever- sen, voorzitter van de Leidsche Kunst- vereeniging, heeft het bestuur dier ver- eeniging zich als volgt samengesteld: Mr. J. Slagter, voorzitter; Mej. C. Coebergli. secretaresse-peimingmeesteresse; Mr. Dr. J. C. Overvoorde, H. W. Hannivoort en J. Irish Stephenson. Dp het programma voor het aanstaan de seizoen staat oa een lezing van Prof. Dr. W. Martin over Echte en val9che schilderijen, met lichtbeelden en verder tentoonstellingen van den schilder prof. H. J. Wolter, teekeningen en houtsneden van Maurit.s Esscher en aardewerk (Ita- liaansch majolica) van Mevr. van Stolk van der Does de Willebois. Met andere kunstenaars is het bestuur nog In onder handeling. DE HAAGSCHE TRAM. De Raad van Beheer van de \\V. Ge mengd Bedrijf Haagsche Tramweg Maai- schappij heeft in zijn jongste vergadering besloten, dat voldaan zal word -n aan een verzoek van den Personeelraa l om aan de railvegers instede van een tien vrijen dag een (jen-vrijen dag te geven mei ge lijktijdige vermeerdering van ten werk tijd, zoodanig, dat de 48-urig.- werkweek behouden blijft. Teneinde tegemoet te komen aan den wensch van het personeel der technische diensten, werkzaam in 'nachtploegen uin hun dienst zoodanig te wijzigen, dat ge deeltelijk des nachts en gedeeltelijk in den vroegen morgen zal worden gewerkt zal. overeenkomstig het advies ven den Personeelraad. bij wijze van proef een regeling in dien zin worden ingevoerd. Van 7 dezer af zullen honden in de tramwagens mogen worden vervoerd on der de volgende vaarwaarden: le. de honden worden alleen toegelaten op het. voorbalcon van den wagen; 2e. oj» ieder voorbalcon mag slechts één hond aanwezig zijn; 3e. de hond wordt ver voerd tegelijk met 2ijn geleider; 4e. voor den hond wordt betaald dezelfde vracht prijs als voor den geleider; 5e. bij druk vervoer kan de conducteur het Vervoer van honden verbieden. NED. CHR. REISVEREENIGING. Evenals verleden jaar hoopt de Ned. Chr. Reisvereeniging afdeeling Leiden weer een propaganda-avond te houden op morgenavond 8 uur in de Graanbeurs. Dan zal optreden de heer Louis Han- nell, vertegenwoordiger der Zweedsche Staatsspoorwegen met het onderwerp: „Zweden in woord en beeld', terwijl een strijkje zijn medewerking verleent, t Be looft een mooie, leerzame avond te wor den. Een beperkt aantal kaarten is ver krijgbaar bij d»m heer A Korenhoff. Bree- straat 15 voor leden k 25 cent en voor niet-ledtn A 4» cent en s avonds aan de zaal. L. E. E. R. T. De Leidsche Electrieiteit- en Radio Ten toonstelling, welke zal worden gehouden op 10, 11 en 12 November in de Groote Zaal van de Stadsgehoorzaal, zal op Don derdag 10 November des middags te half twee worden geopend door onzen burge meester, Mr A van de Sande Bakhuijzen. Gedurende de Tentoonstelling Zal des avonds de voorgevel van de Sladsgehoor- zaal worden geillirnuneerd. WAAR FAAM EN BZK VANDAAN KOMEN. Verschillende vertegenwoordigers van de pers hebben up uitnoodiging der Di rectie een omwandeling gemaakt door de grootsche en monumentale fabriek der N.Y. v.h. Louis Dobbelmann, voor eenige maanden geheel voltooid en gebouwd tusschen Hoogstraat en Groenendaal, te Rotterdam; een oppervlakte bestaande van ruim 3UUU M2. Daarin zijn onderge bracht de tabaks-, sigaretten- en thee-fa briek. De directie, bestaande uit de heeren R. S. P. Schuil en L. A. A. van der Heyden, heeft door het initiatief nemen om het bedrijf geheel te inoderniseeren de kroon gezet op den levensarbeid van den stich ter, wijlen den heer Louis Dobbelmann, die in 18ÜÜ te Rotterdam van de firma 11. van Woerden Je Zoon een kleine tabaks- kerverij met winkel aan de l-loogstraat gelegen overnam, welke hij in datzellde jaar onder eigen naam heropende. Hij huurde ook een naastbij gelegen pand, waarin hij een stoomketel met machine liet plaatsen, waarmede zijn machinale kerverij was gesticht. Deze ls de baker mat van de in onzen tijd. zoowel in bin nen- als buitenland, om haar tabakspro ducten beroemde Dohbelmann-fabriek, Want onder 's heeren Dobbelmann's ener giek zakenbeheer werd het bedrijf ge staag grooter in omvang, en thans is het een tabaksbedrijf geworden, dat door zijn kracht, zijn wijd-bekenden naam en zijn enormen omzet inderdaad een sieraad is van de Rotterdamsche groot-industrie. Men heeft zich er van kunnen overtui gen. De gasten werden allereerst rondge leid door de groote drukkerij, waar drie snelpersen voor kleurendruk het benoo- digde verpakkingsmateriaal kunnen af leveren. De KAAM-verpakking werd daar o.a. ook gedrukt. Een blik in de daaraan grenzende car- tonnage-fabriek deed zien op welk een snelle wijze machinaal alle benoodigde doozen voor de verpakking worden geiu- briceerd. Daarna werd de groote kerverij- hal betreden, waar een groot aantal kerf banken de verschillende 'abakken snij den, die uit de enorme trechters nan de zoldering worden opgevangen, 't Is de weg van gekerfd blad tot keurig verpak te tabak. W ant, na de kerfbanken verla ten le hebben, wordt de tabak langs on- dergrondsche transportbanen naar de eesten geleid, waar zij het verdere dro gingsproces ondergaat. Jn zeeven terecht gekomen, wordt zij vervolgens van stof en zand gezuiverd. Als in een revue zullen we even noe men, wat de grootste belangstelling der persinenscheii mocht trekken. De reus achtige vocht ketels, waarin de pruirnta bak B. Z K., de roem van het huis Dob belmann, wordt gesausd; ae spinnerij- machines, waar men de z.g. roliabak. de delicatesse voor den hartstochteiijkeii pruimer, die niet wil weten, dat bij pruimt, buitengewoon vindingrijk 111 el kaar ziet draaien; de machinale pakkerij met haar ingewikkelde machine-techniek, die mogelijk maakt in één dag per pahe leermachtne «ÓUIHI pukie- m I keurjy verpakt af te leveren; de banderolleer- machines: de automatische theewegerij; de sigarettenmachines, w.o. 'er een is met een productievermogen van 250.000 siga retten per dag; de machines in de groote bankwerkerij en smederij, enz. Zoo werd de bovengenoemde opslag' plaats van gekorven tabak bereikt, een ruime lichte zaal met breede buikopenin gen in den vloer, om de tabakken te transporteeren naar de reeds genoemde machinale pakkerij, waar ze, alvorens in de machines te komen, met de hand door meisjes wordt gewogen, omdat er nog geen uitvinding is. die het mogelijk maakt tabak automatisch le wegen. Op het enorme dak, een panorama ge vende van de groote stad, zag het gezel schap de groote „cyclonen' of luchltorens waarmede de tabak uit de kerverij naai de voorraadzolders geblazen wordt. Volg den de stripperij en sorteerderij ten dien ste der melange; de groote timmermans werkplaats, waar vatenduigen worden verwerkt toi export kisten; de z.g. va- ('uum-afdoeling. waar blikken, gevuld met tabaksproducten voor de tropen be stemd, luchtledig gemaakt worden. Iets wat bijzonder in dit grootsche ta baksbedrijf opvalt, is de door de gcheele fabriek loopende transportkelting, ter lengte van 285 M., waarmede alle ver pakte producten naar de verschillende afdeelingen worden gezonden. Ten slotte de groote expeditiehal en le modern 111 gerichte kantoorlocaliteiten. waai den be zoekers het z.g. Holerith kaartsysteem werd gedemonstreerd, waarnu-ile in één uur 24.0(10 kaarten gesorteerd kunnen worden met den naam van den afnemer, zijn woonplaats, zijn aankoop en besteed bedrag, kortom alle bijzonderheden van belang voor de administratie met baar staf van employes en haar reizigers. De ze laatsien reizen per auto het gansche land door Een prachtbedrijf van breeden omvang; een der grootste fabrieken van Rotter dam. liet autopark telt alleen reeds meer dan 2U wagens. Het personeel is ruim 5(IU man sterk. De firma bezit opslag plaatsen aan de rivier de Maas. o.a. aan de Vierhavenstraat, aan de Brielscheluan en aan de Linker Kottckade, waar voor duizenden en duizenden vaten ruimte aanwjzig is, ongerekend de pakhuizen aan Hoogstraat en Groenendaal. Filialen zijn gevestigd te Amsterdam, 's-Graven- hage en Utrecht. Door de voortreffelijkheid der produc ten en het energieke beheer steeg de om zet der N.V. v.h. Louis Dobbelmann met 50 sinds de oorlogsjaren, terwijl door de capaciteit der nimwe installatie op een toename van 1U0 gerekend is. Door het enorme succes, dat de firma thans reeds heeft met haar nieuw rnerl- baai tabak FAAM, is de omzet intusscheh wederom met 10-tallen procenten geste gen. L)e omzet van haar alom bekend merk pruimtabak B. Z. K. is an 'erhalt' maal 200 grout als voor den oorlog. Een bedrijf, dat, een eerste plaats in neemt in de Nederlandscbe tabaksindus trie. THEOL. STUDIECLUB. De Theol. Studieclub Ler bestudeering van het Vredesvraagstuk is thans defini tief opgericht. liet bestuur bestaat uit de heeren A. A. Bredius, voorzitter; F. C. C. van lterson, ab-actis; Mej. P. v. Wijnes, quaestrix, en de heeren G. Oldeman, assessor en R. Boeke, bibliothecaris. DE NIEUWE POLITIEVERORDENING. Heden zijn voor het eerst in overeen stemming met de Maandag j.l. aangeno men politieverordening door de politie agenten de wielrijders, die daarvoor in aanmerking kwamen, gewezen op het verbod om met meer dan twee fietsen naast elkaar te rijden. Het bleef echter nog bij een waarschuwing. Hedenmorgen zijn een tweetal min derjarigen aangehouden, waarvan de een naar Haarlem naar zijn ouders is gebracht, de ander naar de MarMia-stich- ting te Alphen aan den Rijn. Gistermiddag kreeg een surveille rende agent verdenkh g tegen een man die met een gopjezak op den rug liep. Hij hield hem aan en het. bleek dat de in houd van de zak bestond uit een aantal koperen kranen, die ontvreemd waren ten nadeele van de fa. „De Landbouw waar de aangehoudene, de 19-jarige D. J. v. R„ in dienstbetrekking was geweest. De kranen hadden een waarde van on geveer 13.60. T. J. heeft aangifte gedaan dat van zijn winkel aan het Noordeinde heden nacht een reclamebord is ontvreemd. Gistermiddag kreeg de 22-jarige J. A. J. terwijl hij aan t werk was op een opslagplaats aan den Muredijk een sta peltje hout, dal omviel, op de heenen. Hij bekwam daardoor eenige verwondingen en is door den E.H.D. verbonden. Door de politie werd vandaag aan de voetgangers op de Breestraat verzucht 11s 1- wilhn houden ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiëo per regel 22',» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel Uriel Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Belsiigrijliste nisiiws in dit Nummer. Binnenland. Ds. N D. van Leeuwen is jesciiorst. But ten land De in- en ultvoe confere* tie loop! ten einde. De strafiechtcommtssie van den Dult- schen Rijksdag heeft besl *eu, de dood straf niet af te schaffen. Een beirlddelfngscomn.issle voor de Duitsche herstelbetalingen voorgesteld. Te Kanton is een nieuwe na.lonr'lsti- sche regeering gevormd. Léon Duudst zou iu Frankrijk geweest zijn. BINNENLAND. VOORKEUR AAN ARTIKELEN VAN NEBERLANDSCH FABRIKAAT. De minister van binnenlandsche za ken en landbouw heeft aan de bestu ren der gemeenten geschreven: „Ik heb de eer het volgende onder uw aandacht te brengen: De Rijksgebouwendienst heeft de volgende bepaling in de bestekken op genomen „De aannemer is verplicht, van alle bouwmaterialen of constructiedeelen welke hij wenscht toe te passen, op verlangen an de directie een bewijs van oorsprong over te leggen. Indien hieruit mocht blijken, dat bedoelde materialen of constructiedeelen van buitenlandsch fabrikaat zijn en de di rectie van oordeel is. dat deze in even goede kwaliteit en tegen niet hooge- ren prijs in het binnenland kunnen worden betrokken, zal de aannemer verplicht zijn, deze te bestellen van binnenlandsch fabrikaat, tenzij hij het aannemelijk maakt, dat dit wegens kwaliteit of prijs onmogelijk is". De hier weergegeven bepaling, wel ke eveneens reeds door verschillende gemeentebesturen is aanvaard, heeft ten doel, met de noodige waarborgen, voorkeur te geven aan artikelen van Xederlandsch fabrikaat. Ik juicht het streven, dat aan deze bepaling ten grondslag ligt. in hooge mate toe. doch ongetwijfeld zullen de resultaten, welke ermede beoogd wor den. nog grooter zijn. indien zij aller- wege in meer bedoelde besteksbepa- linge wordt aanvaard en toegepast. Zoo uwerzijds nog niet tot invoering mocht zijn besloten, zou ik het op hoogen prijs stellen, indien daartoe thans wordt overgegaan. VRIJE UNIVERSITEIT. Donderdagavond 10 November a s. zal vanwege H. H. Directeuren der Vereeniging voor H. O. een radio-pro- paganda-avond worden gegeven. Aan het provinciaal Comité voor de V. U. Utrecht is de zorg voor een en ander opgedragen. In de Oosterkerk te Utrecht zal als dan een groote vergadering gehouden worden, aanvang te 8 uur, welke uit gezonden wordt door Huizen. Als sprekers zullen dien avond op treden: Z.Ex. Oud-minister J. J. C. van Dijk, directeur der V. U„ met het onder werp; „Aangevat". Z. Ex. Oud-Minister Mr. H .Bijleveld 2de secretaris der Uitbreidingscom missie, met het onderwerp: „Door gezet". Deze avond wordt speciaal gearran geerd in het belang van het uitbrei dingsfonds. Het welslagen van dien avond hangt zeer af van uw medewer king. Het Provinciaal Comité voornoemd is overtuigd van aller streven om de actie voor het Uitbreidingsfonds zoo veel mogelijk te steunen. Daarom wendt het zich tot 11 met 't volgende: 1. Wil trachten een groote vergade ring te organiseeren van leden en be gunstigers en belangstellenden onder leiding van een predikant of ander daarvoor geschikt persoon ten uwent. ter beluistering van de radio-lezingen. 2. Wil zooveel mogelijk bekendheid doen geven aan dezen radio-V. U- avond. 3. Wil op dien avond. h.v. in den tusschenzang. een collecte doen hou den ter dekking der kosten ten behoe ve van tie radio-uitzending. Toelichting: Er is meestal wel een radio-instal- lateur te vinden die bereid is met z'n toestellen een gratis demonstratie te geven. Bespreek tijdig deze aangelegenheid met hem in verband geschiktheid lo- raliteit (schoollocaal b.v.) en den even tueelen bouw van een antenne. Zijn hieraan geringe kosten verbon-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1