Gewijde en Ongewijde
Historie.
JOZEF ALS DROOMUITLEGGER.
In de geschiedenis van Jozef spelen
droomen een groote rol. Droomen
van. hemzelf, droomen van de beide
eunuchen in de gevangenis, ten slot
te droomen van den farao.
Dit is typisch Egyptisch, want in
het Nijldal werd aan droomen zeer
groote waarde gehecht, en degenen
die de gave bezaten ze op de rechte
wijze uit te leggen werden in hooge
eere gehouden.
De Egyptenaren hielden de droo
men voor openbaringen van den god
Thot. Zoo wordt van Thoetmosis IV
verhaald dat toen hij als prins bij een
sfinx sliep, hem in den droom een
god verschenen is die hem zijn toe
komstige grootheid profeteerde. Van
een anderen Egyptischen koning,
Mernephta wordt verteld, dat een god
hem in den droom verboden heeft aan
een bepaalden oorlog deel te nemen.
In een Egyptisch sprookje wordt
verhaald, dat een Egyptisch god tot
een Aziatisch vorst werd gebracht,
opdat diens dochter genezen zou wor
den. In een droom ziet de vorst, hoe
de god zijn schrijn verlaat en in de
gedaante van een gouden sperwer
naar Egypte vliegt. Hieruit begrijpt
de koning dat hij den god weer naar
Egypte zenden moet.
Voorts was de droom voor den
Egyptenaar een middel om in per
soonlijke gemeenschap met den god
te treden.. Men ging dan b.v. in een
tempel slapen teneinde van den god
een droom te ontvangen ter beant
woording van vragen die den geest
bezig hielden. Ook geloofde men door
het aanwenden Van magische formu
les de goden zelfs te kunnen dwingen
zich in droomen te openbaren.
In een dergelijk milieu leefde Jozef
in Egypte, en dit maakt het begrijpe
lijk, waarom zoowel door de beide
ambtenaren in de gevangenis als ook
door den farao aan droomen en de
uitlegging daarvan zulk een groote
waarde werd toegekend.
De opperbakker en de opperschen
ker hadden in denzelfden nacht bei
den een droom gehad. Toen Józef den
volgenden dag bij hen kwam, zag hij
droefheid op hun gelaat, en toen hij
hen naar de reden daarvan vroeg,
antwoordden zij: „Wij hebben een
droom gehad, en er is hier niemand
om hem uit te leggen".
De beide hovelingen van den farao
waren gewoon in hun droomen een
openbaring van den god Thot te zien,
en men begrijpt welk een oorzaak
van droefheid het voor hen was, dat
zij niet naar de priesters-droomuit
leggers konden gaan om naar den
zin van hun droomen te vragen en te
vernemen welk een toekomst voor
hen weggelegd was. Iets wat hen in
de omstandigheden, waarin zij zich
thans bevonden, nu zij niet wisten
wat hen boven het hoofd hing, wel in
zeer bijzondere mate moest interes
seeren.
Jozef stelt hen voor, met de hulp
van den waren God, hun droom uit
te leggen. Zij nemen zijn voorstel
aan, bij gebrek aan een droomuitleg
ger. Eerst vertelt de opperschenker:
$In mijn droom zag ik een wijnstok,
en die wijnstok had drie vertakkin
gen, en hij bracht knoppen voort, en
kwam in bloei, en droeg trossen met
rijpe druiven. En de beker van den
farao was in mijn hand; ik nam drui
ven, ik drukte het sap ervan in den
beker van den farao uit en ik gaf den
beker in de hand van den farao".
Het materiaal waaruit onze droo
men zijn samengesteld zijn onze voor
stellingen en denkbeelden, dit blijkt
heel duidelijk uit dezen droom, waar
in de opperschenker zijn werkkring
beschrijft. Een van de mooiste illus
traties van dezen droom is een der af
beeldingen op den tempel van Edfoe,
voorstellende den koning die den be-
Leidsche Penkrassen.
Amice,
Nu wij deze week in Leiden een
stuk openbare schoolstrijd hebben ge
had gevoel ik behoefte om op een
zaak, die mij al lang op het hart ligt,
te wijzen.
Wat toch was de donkere onder
grond van het openbaar debat in den
Gemeenteraad? Het Schoolbestuur
kwam met een verzoek om school
stichting en legde daarbij over een
lijst van een voldoend aantal leerlin
gen. Allemaal handteekeningen van
ouders die verklaarden straks die
kinderen naar de nieuwe school te
willen zenden. Daartegenover Volks
onderwijs dat de echtheid dezer ver
klaringen ontkende.
Ik weet niet, Amice, of jij al wel
eens met een of andere lijst voor
handteekeningen gewerkt hebt, zoo
ja, dan zul je ook wel weten, dat het
doorgaans erg gemakkelijk gaat, als
't maar niets kost. Wanneer het dan
nog zoo iets als een school betreft,
heeft men doorgaans onmiddellijk de
harten getroffen. Dat is de goede zij
de van ons volkskarakter, maar ook
een gevaar. Alle Nederlanders, zon
der onderscheid, begeeren voor hun
kinderen onderwijs, en liefst goed on
derwijs. Je moet soms in eenvoudi
ge kringen de discussie over de scho
len maar eens hooren, werkelijk dan
sta je verbaasd wat een psychologi
sche kijk menig vader, maar vooral
menige moeder, op de opvoeding
heeft. Ik noem dat gelukkig, want
dank zij ons goede onderwijs, staan
ker in de hand houdt en de tekst, die
haar verklaart, begint aldus: „Men
heeft druiven in het water uitge
drukt: de koning drinkt het".
Nadat Jozef een gunstige uitlegging
van dezen droom gegeven heeft, ver
telt ook de opperbakker zijn droom.
Deze hield eveneens nauw verband
met zijn werkkring en hij verhaalt:
„Ook ik heb mijn droom gehad: zie,
ik had drie manden mét fijn brood
op mijn hoofd, en in de bovenste mand
bevond zich allerlei soorten banket
voor den farao, en de vogels aten het
op uit de mand die op mijn hoofd
was".
Deze droom is niet minder Egyp
tisch dan die van den schenker. De
banketbakkerij stond in Egypte op
een hoogen trap van ontwikkeling.
Dat de Egyptenaren de brooden op
het hoofd droegen, blijkt uit een schil
dering in het graf van Ramses III.
Ook de manden waarvan in dit ver
haal sprake is, vinden we herhaal
delijk op de monumenten terug, het
zij afzonderlijk, op het hoofd der bak
kers of in de handen der arbeiders.
Zij zijn van teenen of van riet ver
vaardigd.
Jozef legt de beide droomen uit. Hij
kondigt den schenker aan dat hij
over drie dagen weer zijn oude func
tie zal waarnemen, en hij vraagt hem
zijner te gedenken, wanneer hij weer
in de gunst van den farao zal hersteld
zijn. Aan den bakker daarentegen
kondigt hij aan, dat de koning hem
zal doen onthoofden en zijn lijk, op
gehangen aan een hout, door de vo
gelen des hemels zal verslonden wor
den.
De uitkomst beweest, dat Jozef de
beide droomen op de juiste wijze had
uitgelegd, Drie dagen later was het
de verjaardag van den farao en op
dezen dag werd een luisterrijk feest
gevierd. Ook dit ligt volkomen in de
lijn der Egyptische astrologie; een
volk dat aan het geboorte-uur zoo
groote waarde hechtte met het oog op
den horoscoop van den jonggeborene,
moest aan den geboortedag wel een
bijzondere beteekenis toekennen.
Op dezen dag dan werd de opper
schenker in eer hersteld en de opper
bakker opgehangen.
UIT DE OMGEVING.
VOORSCHOTEN.
Gemeenteraad.
Donderdagavond 8 uur vergaderde
onder voorzitterschap van den burge
meester, den heer E. Vernède, de raad
onzer gemeente.
Aanwezig waren alle leden met uit
zondering van de heeren Dijkman en
de Kleermaker (met kennisgeving van
verhindering).
De V o o rz. opent de vergadering en
geeft daarna het woord aan den waar-
nemenden secretaris voor het voorle
zen van de notulen der vorige verga
dering, die onveranderd werden goed
gekeurd.
Daarna doet de V o o r z. mededee-
ling van de ingekomen stukken, waar
onder missiven van Ged. Staten, be
helzende goedkeuring van genomen
raadsbesluiten; voorts een verzoek van
de Voorschotensche Pluimveevereeni-
ging om de beschikking te krijgen
over het gymnastieklokaal der open
bare school van 24 tot 27 December,
wordt toegestaan voor 20.
Ingekomen is een motie van de hee
ren Dijkman c.s.. inzake den onlangs
plaats gehad hebbenden brand; in
handen gesteld van B. en W. om prae-
advies.
Jaarverslag 1926 van de Schoolcom
missie; voor kennisgeving aangeno
men.
Een verzoek van de burgerwacht
om een subsidie van 150 over 1928;
wordt in handen gesteld van B. en
W.
Uitgeloot moeten worden 3 obliga
ties van 500, de nos. 53. 23 en 32; 2
obligaties van 100, de nos. 115 en
122.
wij in het buitenland in veel opzich
ten nog nummer één.
Wanneer het dus gaat om een
schoolzaak dan is ieder belangstel
lend. Kom je nu bij een ouderpaar
dat bekend staat als Christelijk on
derwijs voor zijn kinderen te begee
ren, dan is het gemakkelijk praten
bij deze menschen. Maar dat niet al
leen. Tien tegen een, dat men dan
menig adres van de buren krijgt
waar men ook maar eens moet aan-
loopen. Ja, zie je, wordt dan gezegd,
die kinderen gaan nog 'wel op de
openbare school, omdat ze dat al zoo
lang doen, maar als ze eens verhuis
den of wanneer er om andere rede
nen verandering moest komen, neen
maar dan stuurden zij ze vast naar
de Christelijke school.
Het kost dan ook geen moeite om
in een volkrijke wijk het dubbele aan
tal te krijgen dat de wet vereischt.
Wat is dan echter het gevolg? De
zonder moeite verkregen handteeke
ningen hebben niet de waarde die
men ze toekent, want wanneer een
week daarna een ander de menschen
bezocht, dan durven ze niet te zeggen
dat ze uit innerlijke aandrang hun
kinderen naar de Christelijke school
zenden.
In de meeste gevallen is het ook al
leen een ontvankelijk gemoed voor
de zaden van het Christelijk geloof,
dat de voedingsbodem was voor Je
handteekening. Men vindt het mooi.
Ook voor de kinderen wordt dat
mooie begeerd. In ieder mensch leeft
nu eenmaal de Bileam's wensch om
te sterven als de oprechten. Naar den
hemel wil ieder wel graag. Maar dat
Het R. K. Kerkbestuur diende ex-
art. 72 der L. O.-wet 1920 een verzoek
om gelden tot aanschaffing van leer
middelen in; goedgekeurd.
Op een verzoek om subsidie van de
R. K. vereeniging „Moederschapszorg"
om subsidie wordt afgewezen, omdat
het hier een kwestie van armenzorg
betreft (de heer Braggaar gaat met
deze motiveering niet accoord).
Een verzoek van de Landstormcom
missie om subsidie wordt afgewezen,
alleen wordt eens per maand het gym
nastieklokaal beschikbaar gesteld.
Het punt „intrekking verordening
op de persoonlijke diensten" wordt
aangehouden tot de volgende verga
dering.
Aan de orde komt de vaststelling
verordening noodslachtplaats; goed
gekeurd. Inzake exploitatie noodslacht
plaats wordt een schikking getroffen
met den slager v. d. Burg. Deze moet
voor het schoonhouden zorgen en hij
krijgt dan de beschikking over de
slachtplaats.
Op een vraag van den heer L i m-
b u r g antwoordt de V o o r z., dat de
ze regeling een ambtenaar uitspaart,
't Is thans een nieuwe zaak, over een
jaar kunnen we weer zien.
De heer v. Duynisveld wijst op
de bezwaren dezer regeling; de heer
v. d. Burg komt in een gunstige con
ditie tegenover eventueele concurren
ten.
De V o o r z. antwoordt, dat daarte
genover staan de gepresteerde dien
sten,
Besloten wordt den gasprijs te ver
lagen met 1 cent per M3. voor alle ca
tegorieën. aangezien het door de aan
sluiting aan nieuwe perceelen moge
lijk wordt geacht het verbruik op het
peil van 1927 te houden. Deze verla
ging gaat met 1 Jan. a.s. in. Dan wordt
de prijs 10 cent (muntgas 11 cent) per
kub. M
Besloten wordt, met den heer van
Drunon over te gaan tot ruiling van
een stukje grond aan de Papelaan.
De termijn onbewoonbaarverklaring
van 4 perqeelen van den heer v. d.
Hulst wordt in verband met diens toe
zegging tot verbetering van in elk ge
val een tweetal dezer woningen, met
een half jaar verlengd.
Op een vraag van den heer Lim
burg antwoordt de Voorz., dat be-
woonbaarmaking van onbewoonbaar-
verklaarde woningen mogelijk is.
Hierna komt aan de orde de begrooting
dienst 1928. Er worden geen algemeene
beschouwingen gehouden.
Bij de begrooting gasbedrijf wil de heer
Braggaar het woord voeren over de
salarissen, doch de voorzitter zegt toe,
dat B. en W. met een afgerond voorstel
omtrent de loonkwestie zullen komen.
De heer Braggaar kan zich daar
mede vereenigen, en vraagt ook de va-
cantieregeling onder de oogen te zien.
Ook de begrootingen electriciteitsbe-
drijf, waterbedrijf en badhuisbedrijf wor
den vrijwel zonder discussie goedge
keurd.
Bij de gemeentebegrooting maakt de
heer Braggaar aanmerking op de kosten
voor de burgerwacht; de crisis is voorbij,
't is thans slechts een schietvereeniging.
Spr. stelt schrapping van dien post voor
en vraagt stemming over dit punt.
Wat betreft den geneeskundigen dienst
vraagt spr. afschaffing van het biljet
„mazelen", omdat Voorschoten in dit op
zicht een unicym is en deze maatregel
toch geen waarde heeft als voorbehoed-
middel. Spr. bepleit voorts de aanstelling
van een schoolarts, in samenwerking met
de omliggende gemeenten.
Spr. vraagt ten slotte of het mogelijk
is, 's zomers een of meer goede concerten
hier te doen geven.
De voorzitter gelooft inzake de
kosten voor de burgerwacht vrijwel lijn
recht tegenover den heer Braggaar te
staan, zoodat discussie onvruchtbaar is.
Met de opmerking over de mazelen is
spr. het volkomen eens; in de nieuwe po
litieverordening vervalt deze maatregel.
Inzake de schoolartsen is spr. persoon
lijk het met den heer Braggaar eens, doch
deze zaak is nog niet in het college van
B. en W. besproken. Spr. is van het nut
van schoolartsen overtuigd en is bezig
de belangstelling der omliggende gemeen
ten voor deze zaak te wekken. Op het
is nog geen leven des oprechten.
Dit nu bedreigt onze Christelijke
scholen en de actie die daarvoor ge
voerd wordt. Onze scholen pompen
stelselmatig de openbare scholen leeg.
Versta mij wel, niet de Schoolbestu
ren, niet de onderwijzers, niet de Ge
meenteraad of de Regeering, neen de
scholen doen het. Er is een aan
drang in ons volk in de eene plaats
is dit sterker dan in de andere
naar Christelijk onderwijs. Daardoor
komt er een verloop van de openbare
naar de bijzondere school.
Maar evenmin als ieder die het
Christelijk geloof mooi vindt, nog
geen Christen is, evenmin zijn alle
ouders die bereid zijn hun handtee
kening te geven voor een Christelijke
school nog geen steunpilaren van het
Christelijk onderwijs.
Dat nu is wellicht ook de oorzaak
geweest dat Volksonderwijs kon zeg
gen dat zooveel ouders hun handtee
kening niet gestand zouden doen. Nu
geloof ik practisch er niks van, Ami
ce, dat deze ouders inderdaad straks
hun kinderen niet zullen zenden.
Neen wij kunnen veilig aannemen,
dat wanneer de school er eenmaal is.
spoedig een dubbel aantal zich zal
aanmelden. Maar nu geeft het de te
genstanders een wapen in de hand.
Dat is jammer.
Maar er is hierin ook een b 1 ij -
vend gevaar voor onze scholen. Daar
is in de eerste plaats bij deze ouders,
met een onstandvastige meening,
geen aansluiting van het gezin aan
de school. Het Christelijk onderwijs
is geen voortzetting van de Christe
lijke opvoeding. Ja menigmaal zal de
platteland bestaat echter over het alge
meen weinig sympathie voor deze zaak.
De gedachte betreffende de concerten
heeft ook spr.'s instemming; spr. zal deze
zaak in het college van B. en W. in over
weging brengen.
De heer v. Duynisveld vraagt ver
plaatsing van het aanplakbord, dat voor
de pastorie der R.K.' Kerk staat; de voor
zitter zegt overweging toe.
De heer Bakker vraagt scherper toe
zicht op schoorsteenen, stookplaatsen,
hooibergen, enz.; wijst voorts op het ge
vaar van dubbele bèdeeling bij steunver-
leening en merkt op, dat het verschil wel
wat groot is tusschen de 80 opcenten op
de gebouwde en 20 op ongebouwde eigen
dommen.
De voorzitter antwoordt, dat dit
laatste de wettelijke maxima zijn; het
toezicht op hooibergen wordt wel uitge
oefend, in hoeverre dit stelselmatiger
kan geschieden, zullen B. en W. gaarne
onder de oogen zien; de uitdrukking „geen
genoegzame steun" wijst er op, dat de
Armenwet-1912 toelaat, dat steun ver
leend kan worden door een armbestuur
met de gemeente samen, al komt dit hier
in de gemeente weinig voor.
De heer Limburg vraagt of de eeni-
ge jaren geleden benoemde commissie
voor uitbreiding der algemeene begraaf
plaats nog diligent is.
Wethouder E g g i n k antwoordt, dat
deze commissie in werking is, doch de
moeilijkheden, die zich hier voordoen zijn
vele. De zaak heeft evenwel geregeld de
aandacht.
De voorzitter doet mededeeling van
een voorstel, strekkende om de jaarwed
de van den gemeente-opzichter te ver-
hoogen van 1200 tot 1500 met ingang
van 1 Jan. 1928. Goedgekeurd.. Nog een
verhooging van een salaris van 100
wordt goedgekeurd.
Gestemd wordt over den post voor de
burgerwacht; goedgekeurd met de stem
men van de heeren Braggaar en v. Leeu
wen tegen.
Daarna wordt de begrooting met alge
meene stemmen goedgekeurd.
Eenige besluiten comptabiliteit worden
goedgekeurd.
Bij de rondvraag vraagt de heer
Verboom of het niet mogelijk is een maxi
mum-snelheid vast te stellen, zulks in
verband met de vele ongelukken, vooral
bij de Haagsche Schouw.
De voorzitter antwoordt, dat deze
zaak ter sprake kan komen bij de nieuwe
politieverordening.
Te 10 min. voor 10 sluit de voorzit
ter de openbare vergadering en gaat de
raad in geheime zitting.
NOORDWIJK.
De brutale roofoverval.
Nader meldt men ons, omtrent den
brutalen overval alhier, dat S. juist
bezig was met het tellen van geld.
toen de aanrander binnenkwam.
Deze sloeg S., die voor een lessenaar
stond, op het hoofd, waardoor de post
beambte bewusteloos ineenzakte.
Toen S. weer was bijgekomen, wist
hij echter niet te zeggen, of de slag
met een hard voorwerp was toege
bracht.
Volgens hem droeg de aanrander
een bruinen, slappen hoed en een brui
ne jas. Hij had een glad geschoren ge
zicht en was ongeveer dertig jaar oud.
Hij had een lengte van ongeveer 1.75
meter.
In het geheel heeft de indringer
zich van 790, alles klein bankpapier,
meester gemaakt.
De politie in de buitengemeenten
werd dadelijk van alles op de hoogte
gesteld, en ook de politie te Leiden,
welke de toegangen tot de stad met
rechercheurs bezette, echter, zonder re
sultaat.
S. kon in den laten namiddag zijn
werk weer hervatten.
NOORDWIJK BINNEN.
Na verhooging van het voetpad
langs een gedeelte van de Voorstraat
volgde een voetpad langs de Zee-
Vooral hier geldt het belang van de
voetgangers; voorheen was dit voet
pad schijnbaar ook voor het rijdend
verkeer bestemd, zoodat voetgangers
niet Christelijke opvoeding het Chris
telijk onderwijs tegenstaan.
Doch dat niet alleen. Het milieu
waaruit deze leerlingen komen, werkt
nadeelig op de leerlingen uit Christe
lijke gezinnen. Reeds nu klagen vele
christenouders over de on-christelijke
gedachten die de kinderen van de on-
derwijs-inrichtingen medebrengen.
Dit is een vraagstuk, Amice, dat ons
terdege moet bezig houden.
Gelukkig dat er meer en meer nei
ging komt, ook van andere zijde, om
tot oprichting van bijzondere scholen
over te gaan. Daardoor zullen \yij wel
licht eenige leerlingen verliezen, maar
dat zal het peil onzer scholen ten goe
de komen.
Onzerzijds kan daartegen geen be
zwaar bestaan. Zelfs niet wanneer
Vrijdenkers een school naar hun
smaak willen stichten. Hoe droevig
ook op zichzelf, ik ben van meening,
Amice, dat dit toch nog verre te ver
kiezen is boven een z.g.n. neutrale
school waar allerminst neutrale leer
krachten onderwijs moeten geven.
Daar zit voor ons ook nog dit mooie
in, dat wij dan nog scherper met ons
onderwijs moeten concurreeren. Dat
immers is ons het liefste, voor de op
voeding onzer kinderen het beste wat
wij krijgen kunnen, want onze kinde
ren zijn niet alleen de spes patria,
maar bovenal een erfdeel des Heeren.
Dan zal ook voor onze scholen weer
meer gaan klemmen de noodzaak
van het nauwe verband met de gezin
nen.
Nu ik het daar toch over heb. Ami
ce, wil ik nog even het volgende mee-
deeien:
groot pevaar liep-n daarmee in aanrt
king te komen, wat nu niet gemaKKe-
lijk meer gaan zal.
PREDIKBEURTEN.
AARLANDERVEEN.
Ned. Herv. Keik: v.m 9.30 Dienst
en 's avonds 6 30 uur Ds. Klomp.
Gerei. Kerk v.m. 9.30 ^..1 0 .wónds
6.30 uur Ds. Moolhuiaen.
Chr. Geref. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Preeklezen.
NIEUWVEEN.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en 'savonds
6.30 uur Ds. Speelman.
Nel. Herv. Evangel.: v.m. 9.30 en
s avonds 6.30 uur de heer de Jong.
NIEUWKOOP.
Herv. Kerk: v.m. 9.30 en 's avonds
6.30 uur, Ds. W. J. Keiler.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en 'savonds
6.30 uur Preeklezen.
TER AAR.
Ned. Herv. Kerk: v.fn. 9.30 uur
Ds. J. J. H. Klomp van Aarlanderveen
en n.m. 6.30 uur Preeklezen.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en 's avonds
6.30 uur Ds. v. Heiningen.
NOORDEN.
Ned. Herv. Keik: n.m. 1.30 uur Ds.
C. v. d. Wal van Rijnzaterwoude.
Geref. Ke^k: v.m. 9.30 - uur Ds. T.
Nauta van Woubrugge en n.m. 1.30
uur Preeklezen.
BOSKOOP.
Geref. Kerk: V.m. 10 en n.m. 6 uur,
Ds. Petersen.
Gebouw „Salvatori", v.m. 9.30 uur
Ds. Riemens uit Leiden, en 's avonds
6 uur de heer de Jonge.
HAZERSWOUDE.
Ned. Herv. Kepk: v.m. 9.30 uur Ds.
de Bruin van Alphen en 's avonds 6.30
uur Ds. Luuring.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en 'savonds
6.30 uur Preeklezen.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6 uur Ds. Bollee.
Geref. Kerk vm 9.30 en n.m. 6 uur
Ds. Metering.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Ned. Herv. Keik: v.m. 10 en n.m.
5 uur Ds. Hospers.
Geref. Kerk v.m. 10 en n.m. 5 uur
Ds. Koers.
NOORDWIJK BINNEN.
Ned. Herv. Kerfk: v.m. 10 en n.m.
5.30 uur Ds. van Haaften.
Geref. Keik: v.m. 10 en n.m. 5 uur
d© heer Kuyper, .Cand. te Kampen.
NOORDWIJKERHOUT.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 uur Ds.
Nicolai van Voorhout.
WOUBRUGGE.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Ds. Kqne.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en n.m. 6.30
uur Ds. Nauta.
LEIDERDORP.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 en n.m.
6.30 uur Ds. Mondt.
Geref. Keik: v.m. 9.30 en 's avonds
6.30 uur Ds. Bouma van Dirkshorn.
KOUDEKERK.
Ned. Herv. Keik: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Ds. Israël.
's Morgens Voorber. H. A.
Geref. Kerk v.m. 9,30 en n.m. 6.30
uur Ds. Has pers.
WASSENAAR.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 uur Da.
Hartwigsen uit Leiden en n.m. 2.30 uur
Ds. Wartena van Soheveningen, Bed.
H. Doop.
Kievitskerk: v.m. 10 uur Ds. ide
Groot van 's-Gravenhage.
Geref. Kei'k: v.m. lo en n.m. 5 uur
Ds. v. d. Heyden.
VOORSCHOTEN
Herv. Kerk. v.m. 10 en n.m. 5 uur,
Ds. H. P. Fortgens.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5 uur
Dr. Wielenga.
In „Gezin en School" gaf dr. L. van
Oss onlangs een roerende schets, met
in het kort den volgenden inhoud:
een 16-jarige leerlinge wordt weer
eens de klasse uitgestuurd: ze kende
haar Fransche woordjes niet. Het
meisje erkent tegenover den direc
teur, dat in den laatsten tijd ook an
dere leeraren over haar klagen. Ze
doet haar best niet meer en verzint
telkens een andere verontschuldiging.
Ze leert haar lessen niet meer, omdat
thuis niemand er om geeft: „Er is
thuis niemand, die zich met me be
moeit, sedert moeder dood is".
„Ze verbergt haar hoofd in haar
handen. Overmand door haar smart
laat ze zich gaan en wringt zich als
onder een zwaren last.
De directeur, nu alles begrijpend,
zwijgt eerbiedig voor het geweldige
leed.
„Na teenigen tijd vraagt hij: „Wan
neer is je moeder gestorven?"
„In de vacantie".
Daarin scheide deze 16-jarige aï
haar leed uit.
Hier was het een leerlinge die het
uitte; een meisje van 16 jaar, waar
bovendien misschien natuurlijke oor
zaken invloed uitoefenden, maar hoe
veel leed is er in menige kinderziel
van jeugdiger leeftijd, dat niet min
der ernstig is.
Zie, Amice, dat zijn van die onder-
wijs-problemen waar een openbare
actie ons soms eens weer zoo recht
tegenover plaatst. Ik meende wel te
doen om daar eens op te wijzen. Ook
hier in Leiden moeten wij dat vooral
niet vergeten.
