CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8»'« JAARGANG DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1927 NUMMER 2244 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden ÊfeÉShk? Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/? cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer beslaat uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Zichzelf overtroefd. A. B. K. schreef weer eens een leuke oproerige kAbbel in Het Volk. De man sclrijft altijd leuk. Steeds is het woord, in dat bepaalde rechter hoek je van Het Volk, sprankelend van pittig leven. Helaas, een leven zoo scherp venij nig tegen al wat niet uit de socialisti sche gedachte opkomt, dat men er soms van huivert. Hij heeft het nu over den boksmatch tusschen Dempsey en Tunney in Ame rika en vermeldt, evenals ook in ons blad reeds vermeld werd, dat twaalf menschen aan hartverlamming stier ven wegens de opwinding. Dan vervolgt hij: „En wij, idioten, maken ons druk om Sacco en Vanzetti, om zeven opgehan gen kommunisten, om het schandaal der onbewaakte overwegen, alsof een menschenleven nog waarde had En daar zitten, verspreid over de wereld, twaalf lijken hij hun Radio. Het stoffelijk overschot vanja, van wat eigenlijk? Van een soort na- tuurgenooten, in staat zich dermate op te winden om twee kerels, die elkaar op de maag, op de kaken, op het hoofd timmeren tot één van de twee er bij neerligt, dat van spanning en harts tocht om dat beestige tweegevecht hun hart stil staat. Hetgeen heteekent, dat we niets, neen, niets zijn opgeschoten sedert de Romeinen, als opvoeding tot den oorlog en om de zenuwen te stalen, de zwaardvechters hij wijze van volksver maak lieten snijden en kerven tot er één bij neerviel. Het christendom ver sloeg de antieke goden. Op één na: Mars. Maar wie in hetzelfde Amerika van 's menschen dierlijke herkomst gewa gen durft, wordt, als schuldig aan ge- loofsschennis, zwaar gestraft!" Hierop zijn heel wat kantteekenin- gen te maken. Slechts twee willen wij noemen. In de eerste plaats deze, dat het juist Amerika als een grief wordt aan gerekend dat het zoo vermateriali- seerd is, dat het een vervolging als in Mexico opzettelijk voorbij ziet, omdat ....dezelfde democratie van A. B. K. in die vervolging voordeel ziet. Oorlog aan de Kerk en het Christendom, dat is de prediking in Mexico en daar zwij gen de Vereenigde Staten bij jtil. De tweede is deze dat A. B. K. hier voor de zooveelste maal erkent, dat het Socialisme onmachtig is om de al- gemeene verbroedering te brengen. De strijd tegen Mars, den oorlogsgod, is een hopelooze strijd. Maar dan is ook de leuze van eenzij dige ontwapening en algemeene ver broedering een misleidende leuze. STADSNIEUWS. DANK- EN BEDESTOND VOOR HET CHR. ONDERWIJS. Gisteravond is in de Hooglandsche kerk de jaarlijksche Dank- en Bede stond voor het Clir. Onderwijs gehou den, waarin als sprekers optraden Ds. H. J. Kouwenhoven en Ds. M. J. Pun- selie. Nadat gezongen was Ps. 90 9, be trad Ds. Kouwenhoven den kansel, ging voor in gebed en liet vervolgens zingen Ps. 78 3 en 4. Spr. ging uit van Matth. 2:11. De Oostersche wijzen, die uit liefde tot den Christus blijmoedige gevers waren, zijn ons ten voorbeeld. Spr. schetste hoe de Magiërs, mannen van naam, kennis en wetenschap, die af komstig waren uit de landen rondom de Perzische golf, waar nog veel van de wijsheid van het oude Babel was blijven voortleven, met blijdschap en geloof het Kindeke van Maria begroet ten en zich voor Hem nederhogen in de nederige woning te Bethlehem. Dit was ongetwijfeld het heerlijkste oogen blik van hun leven. Bij wie wordt dat voorbeeld der Oos tersche wijzen nagevolgd? Bij den geest der wereld, die alle zedelijke op heffing verwacht van het uitstrekken van een dampkring van onderwijs over het volk, waarin allen kunnen ademen, die in het onderwijs ziet het groote panacée tegen alle kwalen? De wijzen bogen voor den Christus; daar om is eens geestes met hen alleen, wie alle onderwijs wil zien gebonden aan Gods Woord, wie Christus in het mid delpunt daarvan wil plaatsen. De strijii om zulk onderwijs voor on ze kinderen is lang en bang geweest, doch God heeft ons gezegend, zoodat we thans kunnen zeggen: „Rehobóth, de Heere heeft ons ruimte gemaakt". De wijzen hebben evenwel nog iets anders gedaan dan alleen aangebeden: zij brachten ook geschenken mee van het kostbaarste, dat het Oostersche land voortbracht: goud, wierook en myrrhe. Zij boden die aan om aldus het Kindeke, den geboren Koning, te huldigen. Die Oostersche wijzen zijn de eerste lingen geweést, wier voorbeeld wij moeten navolgen. Christus zit thans aan de rechterhand des Vaders, maar wij hebben den arbeid die in Zijn Naam verricht wordt te steunen met onze gaven. Wel heeft de Heere ons thans op het gebed van het Chr. On derwijs groote verademing geschonken waarvan onze vaders nauwelijks heb ben gedroomd, en worden de financiëu van het Chr. onderwijs van regeerings wege uit de belastingpenningen be taald, maar dit neemt niet weg, dat de behoeften niet hebben opgehouden, en dat we ook thans nog het Chr. onder wijs kunnen dienen met onze gaven en ons gebed, aldus het voorbeeld der Oostersche wijzen navolgend. Spr. liet vervolgens zingen Ps. G8 19, daarna was het woord aan Ds. M. J. Punselie, die sprak naar aanleiding van Lucas 20 2ö: „Geeft dan den kei zer wat des keizers is en Gode wat Gods is". Voor een groeiende schare in onzen tijd is dit woord uit den tijd; over God en den Keizer haalt men de schouders op: Ni Dieu, ni maitre. Men heeft in onzen democratisch en tijd geen leiding meer noodig; men zal zich zelf wel lei den. Doch op die wijze gaat men naar den chaos, waaruit weer nieuwe heer- schers opstaan. En ook God kan de rnenschheid nooit missen. De vijanden van Jezus die tot hem kwamen met de strikvraag over de be lasting, waren het onderling oneens. Het waren Farizeeën en Schriftgeleer den, d.w.z. nationalisten en Herodia- nen (vrienden van den vreemden in dringer). Jezus vraagt: wiens beeld draagt de munt? Dan moet het ant woord luiden: „des keizers". Willens of onwillens zijn degenen door wier han den dagelijks deze muntstukken gin gen, alzoo onderworpen aan de sou- vereiniteit des keizers. Doch ook God heeft recht op den mensch; deze is naar Zijn evenbeeld geschapen en on danks den zondeval blijft bij dien goddelijken familietrek vertoonen. De mensch voelt zich persoonlijkheid, hij is onrustig tot hij rust vindt in God. Omdat de mensch het stempel van God draagt, is elke ontwikkeling en africhting, die eenzijdig gaat naar het maatschappelijke leven, een roof van God. In de taak van het Chr. onderwijs moeten de horizontale lijn die gaat langs den keizer en de verticale lijn, die opklimt naar God, beide vertegen woordigd zijn. Het is een eisch van nuchter verstand en het is geen dwee- perij, als we den godsdienst op onze scholen willen brengen. Het kind heeft de religie noodig; hunner is het koninkrijk der hemelen. Als wij het kind niet godsdienstig opvoeden, ge ven wij het niet wat des kinds is. Doch ernstiger is het, dat wij op die manier tegenover God roof plegen. God heeft recht op het kind, waarin alle levensmogelijkheden verborgen liggen. Wij moeten het kind brengen onder de zegenende hand van den Heere Jezus. Onze taak is eigenlijk een negatieve: verhindert ze niet! We moeten onze kinderen geen dogmatische formules en leerstellingen leeren; we moeten ze geen vorm van godsvrucht opdringen, die ze niet past; er moet thuis dezelf de sfeer zijn als op school. Voor ons allen, ouders, onderwijzers, ligt hier een ernstige taak. Spr. eindigt met nog eenige opmer kingen te maken in verband met den nonsens, waarmee van zekere zijde in een gedeelte onzer stad gebeurd is: dat het'Chr. onderwijs inferieur is vanwege den tijd aan de „christelijk heid" besteed. Daartegenover wijst spr op de eenzijdigheid van hen, die alleen de hoofden volproppen met kennis en de harten Ledig laten. Heeft dit niet tot gevolg gehad, dat velen topzwaar worden, en dat er in onzen tijd zoo veel op den kop staat? Latèn we daar om met blijdschap en dankbaarheid onze kinderen naar de Chr. school zen den! Nadat spr. in dankgebed was voor gegaan, werd nog gezongen Ps. 86 6. HET HUIS OP DE ROTS. In de kerk van den H. Petrus (Lan- gebrug) werd gisteravond door Pater F .Hendriks S. J. de tweede lezing ge houden van de zes conferenties over: Het huis op. de rots. De tweede conferentie handelde over; Het licht in het huis (de openba ring). Spr. had tot tekst 2 Kron. 7:1: En de Majesteit des Heeren vervulde het huis. God is noodzakelijk bestaand in zich zelf. Hij is het groot geheimenis dei- eeuwen, maar wil zich aan den mensch openharen. Door Zijn zelfont- sluiting openbaring, is Hij zelf hei vvaarheidslicht dat het huis door stroomt. De mensch kan zich daar hoovaar- dig tegen verzetten, kan er onverschil lig tegenover blijven, maar kan er zich ook eerlijk en onbevangen tegenover stellen en dat veronderstelt spr. van zijn hoorders. En de majesteit Gods houdt reke ning met zichzelf maar ook met het redelijk wezen waaraan zij zich open baart. Gods openbaringsrecht straalt in groote harmonie met Zijn eigen wezen. Dit punt behandelde spr. voor de pauze. Gods is almachtig en daarom kan Hij zich openbaren. Hij kan dat doen zooals Hij wil. Zijn woord is niet de eenige kenbron. Hij kon daarom alles gebruiken. Wat Hem tot die openba ring beweegt is Zijn goedheid. Zooals een aardsehe vader zijn kind onder wijst, zoo onderwijst de Vader in den hemel ons en wij mogen niet optornen tegen Zijn wetenschap. Na de pauze behandelde spr. hei punt: Zijn openbaring-slicht straalt in grootsche harmonie met Zijn schepsel. De mensch moet begrijpen dat Gods openbaring bestaat. Langs logischen weg moeten we kunnen vas.stellen dat God zich geopenbaard heeft. Daar heeft de mensch recht op. Het is nog geen rationalisme als men een rede lijken grondslag wil hebben. Gp dat standpunt moet men staan of de ge- heele goddelijke openbaring komt in gevaar. Het bewijs dat deze openbaring van God komt kan niet zijn het fenomena- lisme of liet solipsisme, noch 't prag matisme of het idealisme. God heeft gezorgd dat wij feiten zullen kennen. Spr. haalt daarvoor verschillende be wijzen aan: het getuigenis der cata comben, het jodendom. Aan de echt heid der Handelingen der Apostelen en van de brieven van Paulus twijfelt niemand en van de Evangeliën heeft de ernstige wetenschap uitgemaakt, dat zij door oor- en ooggetuigen ge schreven zijn. En dat de openbaring van God komt daarvan is het wonder een slaand be wijs. Er is een arde der dingen die wij zien. maar er is ook een orde der dingen, die God ziet en voor Hem is het wonder gewoon, zooals voor den onderwijzer een dag herfstvacantie, die op z'n rooster staat, gewoon is, ter wijl de kinderen zulk een dag zien als de gewone orde verstorend. Bovendien kan het niet zijn, dat God ons zoo bedriegt dat Hij het Chris tendom ,dat de liefde op aarde geves tigd heeft als een groot bedrog zou hebben doen doorgaan. Daarom rest ons niet anders dan te doen gelijk ei van de beiden geschreven staat: En ter aarde vallend, aanbaden zij Hem. ZENDINGSACTIE. Gisteravond vergaderden in het Ca techisatielokaal van Ds. Bouwman aan de Hooigracht de Deputaten voor de zending van de classis Leiden der Geref. Kerken met de afgevaardigden van de Zendingscommissies van de Kerken in de classis. Alle commissies of deputaten van de Kerkeraden op 3 na waren aanwezig. Na uitvoerige gedachtenwisseling werd besloten om dezen winter een viertal propaganda-bijeenkomsten te houden, waarvoor de Kerken in viei groepen zullen worden vereenigd. In deze bijeenkomsten, die in het vroege avonduur zullen aanvangen, zal men Irachten minstens een twee tal sprekers, zoo mogelijk personen in Indië werkzaam of werkzaam geweest, te krijgen die practische mededeelin gen zullen doen. Zoo mogelijk zal een deel van het behandelde worden opge luisterd door lichtbeelden. Zendings liederen zullen worden gezongen en er zal ruime gelegenheid tot gedachten- wisseling zijn. De eerste avond, bestemd voor de Kerken van Leiden, Leiderdorp, Voor schoten, Wassenaar en Oegstgeest, zal zijn de reeds door de Zenrlingscommis- sie van Leiden uitgeschreven vergade ring op 12 October. Alsdan zal spreken Ds. A. Pos, missionair Dienaar des svoords te Djocja, met verlof hier te lande, en de heer P. de Koomen, lee- raar aan de Holl.-Jav. Kweekschool te Solo. Laatstgenoemde zal zeer waar schijnlijk mededeelingen over het Zen- dingsonderwijs doen aan de hand van lichtbeelden. Dit belooft een prachtige propagan da te worden. WEDSTRIJD VERSIERDE RIJWIELEN. 't Is een aardig idee geweest van de Buurtvereeniging „Centrumbelang" om een wedstrijd te organiseeren van ver sierde rijwielen voor de jeugd. Na verschillende dagen van regen en wind was het gisteren juist nog al aardig weer en troffen de deelnemers het bijzonder. Onder de rijwielen bevonden zich zeer aardige vehikels, waaraan te mer ken was, dat de jongelui hun best hadden gedaan om zoo goed mogelijk voor den dag te komen. De meeste fietsen waren met bloemenversierin gen, maar ook merkten we eenige bij zondere kunstgewrochten op, o.a. de traditioneele vliegmachines, die na tuurlijk niet mochten ontbreken. Een der jongens had het aardig idee gehad een tonnetje haring en een wit tebrood ali> hoofdmotief van de ver siering te kiezen, terwijl weer een an der de Leidsche sleutels en de bloe men verwerkt had. Er waren ongeveer 25 deelnemers en deelneemsters, die met verlangen uitzagen naar het oordeel van de jury. Deze had een moeilijke taak om allen tevreden te stellen. Er waren echter vijftien prijzen en drie troostprijzen, terwijl de overige kinderen allen nog niets kregen voor hun moeite, zoodat niemand iets te mopperen had. De prijzen werden als volgt ver deeld: le pr. P. v. Zijp met 23.2 p.; 2e pr. P. Pranger met 21.7 p.; 3e pr. H. Stoeke met 21.3 p.; 4e pr. A. v. Duren met 21.2 p.; 5e pr. J. Jansen met 21.0 p.; 6e pr. K. Zitman met 20.0 p.; 7e pr. H. v. d. Heide met 19.1 p.; 8e pr. B. Ouwerkerk met 19.0 p.; 9e pr. J. S Lips met 18.9 p.; 10e pr. P. v. d. Klugt met 18.6 p.; lie pr. J. Wolters met 18.2 p.; 12e pr. L. v. Wingen met 17.9 p.; 13e pr. L. v. Leeuwen met 17.9 p.; 14e pr. P. Schrijvers met 17.7 p.; 15e pr. J. v. Nierop met 16.7 p. De drie troostprij zen werden verleend aan X. v. Dijk. T. Devilee en F. Koets. Nadat de prijzen bekend gemaakt waren, werd een optocht gehouden door de stad. Voorop ging een auto van de jury en daarachter kwam de kleurige troep van de rijwielen. De rijwielen namen de volgende route: De Burcht, Burclitsteeg, Nieuwe Rijn, Kraaierstraat, Hoogewoerd. Bree- straat, Korenbeurssteeg, Botermarkt, (keeren) Botermarkt. Vischmarkt, Aal markt, Boominarkt. K. Rapenburg, Princessekade, Haarl.straat, Hooi gracht, Nieuwe Rijn. Visehbrug. Visch markt, Korenbeurs, Nieuwe Rijn. Hooi gracht, Nieuwstraat, De Burcht. De belangstelling bij De Burcht wa- enorm en ook langs andere straten sponden honderden menschen de op tocht gade te slaan. Bij terugkomst op De Burcht werden de prijzen uitgedeeld en gingen de or ganisatoren zoowel als de deelnemers (sters) voldaan naar huis. De wed strijd is prachtig geslaagd. PROF. DR. W. EINTHOVEN f In het Diaconessenhuis alhier is gis teren op 67-jarigen leeftijd overleden Prof. Dr. W.' Einthoven, hoogleeraar in de physiologie aan de Universiteit alhier en uitvinder van den snaar-gal vanometer. waarvoor hem ten vorigen jare de Nobelprijs is toegekend. Willem Einthoven werd 21 Mei I860 te Semarang geboren. Den 16en Octo ber 1878 werd hij als student in de medicijnen aan de rijksuniversiteit te Utrecht ingeschreven, waar hij de col leges van Donders en Engelsmann volgde, onder wiens leiding hij zijn eers'e wetenschappelijk werk verricht te. Hij ontwikkelde zich verder prak tisch aan Donders' stichting, het Ned Gasthuis voor behoeftige ooglijders to Utrecht. In 1885 promoveerde hij te Utrecht tot doctor in de geneeskunde op een proefschrift, getiteld: Stereos- copie door kleurverschil. Nog in hetzelfde jaar werd hij be noemd tot hoogleeraar in de physio logie aan de Leidsche universiteit, welk ambt hij aanvaardde den 24sten Februari 1886 met een rede over de leer der specifieke energieën. Gedu rende den academischen cursus 1905— 1906 was hij rector magnificus der Leidsche Universiteit, in welke hoeda nigheid hij op den 331sten verjaardag der universiteit een rede hield over de beteekenis der electro-physiologie als onderdeel der levensverrichtingen. Tal van belangwekkende artikelen zijn in den loop der jaren van zijn hand verschenen, zoowel in binnen- als in buitenlandsche periodieken, o.a in de „Archives Neerlandaises des sciences exactes et naturelles"; in Von Graefe's Archiv für Ophtalmologie; in Pflüger's Archiv für die Physiologie en in het „Journal of neurology", enz. Waardoor 't wetenschappelijk werk van prof. Einthoven zich vooral onder scheidde, waren de onderzoekingen welke sedert 1885 geregeld onder zijn leiding in het physiologisch laborato rium te Leiden, waarvan hij directeur was, op het terrein van de onderzoe kingen van den hartslag werden ge daan. De bijzonderheden van den hart slag worden vooral door het electro cardiogram, waarbij men gebruik maakt van het feit, dat het hart bij el ke samentrekking een eleetrischen stroom ontwikkelt, welke zich door het geheele lichaam verspreidt, gere gistreerd. Einthoven nu heeft deze we tenschap een zeer belangrijke schrede vooruit gebracht. Door de handen van den patiënt met de door hem uitge vonden snaar-galvanometer, bestaande uit een zeer fijne platinadraad, welke Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Prof. Br. W. Einthoven te Leiden overleden. De president van Liberia aan oii3 Hof. Ba Itenland Gisteren heeft de slotzitting van den Volkenbondsraad plaats gehad. Een bijeenkomst van vertegenwoor digers van den raad van het Enge!- sche vakverbond met het I .V. V. 03 8 November. Een tramstaking werdt te Eerlijn onvermijdelijk geacht. Dreigende staking van het Berlij ï- sche hotel- en restauratiepersoneel. ttfaasi alle bijzonderheden van den hartslag aantoont, welke dan langs photogra- phischen weg werden geregistreerd, te verbinden, konden de afwijkingen van den hartslag nauwkeurig worden waargenomen. Deze methode is veel fijner en sneller dan de mechanische opname van de har:eurve en biedt bo vendien dit groote voordeel, dat men de draden van het lichaam van den patiënt dadelijk mee kan voeren naar het laboratorium, om ze daar te on derzoeken. Door deze uitvinding heeft prof. Einthoven zich een wereldvermaard heid verworven, waarvoor hem dan ook, zooals gezegd, ten vorigen jare de Nobelprijs is toegekend. De regeering beloonde zijn groote verdiensten door hem te benoemen tot commandeur in de orde van Oranje Nassau en later tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw. Ook was hij lid van de Kon. Academie van Wetenschappen. Behalve de Nobelprijs zijn hem tal van buitenlandsche onderscheidingen toegekend. Eenige jaren geleden werd hem door de universiteit te Edinburgh het eeredoctoraat in de geneeskunde verleend. Wegens het overlijden van prof. Einthoven zijn ten teeken van rouw de gordijnen van het physiologisch la boratorium neergelaten en hangt de vlag halfstok, zoo ook aan de studen tensociëteit Minerva. De inauguratie der nieuwe leden morgenavond zal zonder feestvertoon plaats vinden en ook de gebruikelijke fakkeloptocht zal niet doorgaan. EEN NIEUWE BUURTVEREENI GING OPGERICHT. Op initiatief van hot Bestuur van de woningbouwvereen. „Ons Belang" al hier. had Dinsdagavond in het kan toor van de vereeniging, door haar welwillend daarvoor afgestaan, een be spreking plaats om to: de oprichting van een buurtvereeniging ..Ooster kwartier" te geraken. De voorzitter, de heer J. Gerritsen, zette aan de 20 aanwezigen in het kort het doel van een dergelijke vereeni ging uiteen: het organiseeren van zo- mer-uitgaansdagen, van een St. Nico- laasfeest en het in 't leven roepen van een speel- en sportterrein. Hij deed uitkomen, dat, al was de oproep tot deze bijeenkomst van het Bestuur van de woningbouwvereni ging uitgegaan, de buurtvereeniging zich ook verder dan haar woningcom plexen zal uitstrekken, zooals reeds uit de aanwezigheid van niet bewo ners bleek. Hierna gaf hij het woord aan den lieer West. voorzitter van de woning bouwvereen iging ..Ons Doel", die op een aangename wijze uiteen zette wat andere gemeenten in dit opzicht reeds hebben gedaan of bezitten-, hoe grooi het aantal speeltuinverenigingen en speelplaatsen in Amsterdam is. Hij toonde aan. wat door samenwerking daar is verkregen, waarvan de vele clubgebouwen een sprekende getuige nis zijn. Na beëindiging van de causerie ga ven zich al de aanwezigen als lid van de nieuwe vereniging op. Een voorloopig bestuur, uit 9 leden bestaande, werd gekozen. Tevens werd besloten, de „Buurt" van Haarl. vaart tot Lusthoflaan ongeveer met een circulaire te be werken. Als Dag. Bestuur eveneens voor loopig werden gekozen de heeren: P. J. Pont. voorz.. Amaliastraat 15, H. Smittenaar, Willemstr. 16 en J. Han sen, Amaliastraat 11. DE MELKPRIJS. In de gisteravond gehouden gecom bineerde besturen vergadering van den melkveehoudershond en de melkver- koopers alhier is over den melkprijs overeenstemming bereikt en wel op dezelfde basis als dit te Rotterdam is geschied.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1