CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8,,e JAARGANG DINSDAG 27 SEPTEMBER 1927 NUMMER 2242 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaalf 2.50 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknei Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22l/j cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Zij, die zich tegen 1 October a.s. op ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers GRATIS DE ADMINISTRATIE. Onze handelspolitiek. Wie enkele weken geleden het con gres der Chr. Werkgevers bijwoonde, waar door Dr. Nederbragt gesproken werd over de beteekenis van de eco nomische Conferentie te Genève voor onze handelspolitiek, heeft daar de spr. met dankbare voldoening hooren constateeren, dat gebleken is, dat de door Nederland gevolgde handelspo litiek geheel in overeenstemming ïs met de idealen, die in Genève den vol ken werden voorgehouden. In de troonrede treft ons een zelfde uitlating. Daar toch lezen we: Het ver heugt Mij vast te stellen.dat de aldaar (te Genève) aangegeven richtlijnen der economische politiek overeenkomen met die, welke door Nederland wor den gevolgd. Hierbij valt op te merken, dat in deze stelling alleen sprake is van het algemeen beginsel. De taak van alle volkeren op economisch gebied is vrede, onbeperkte v r ij h e i d en welwillendheid voor eiken na buur. Dit neemt natuurlijk niet weg, dat wanneer onze buren beveiligings maatregelen nemen, die onze vrijheid benadeelen, dat wij dan ook de mid delen in het werk mogen stellen, om ons recht te handhaven. Of wil men, wanneer onze buren ons boycotten, dat wij dan verweermiddelen toepas sen om dien boycot onschadelijk te •maken, opdat er weer oorzaak voor vruchtbare onderhandeling kome. Het eerste standpunt te Genève in genomen en door ons gehuldigd, is niet in strijd met het tweede: voor eigen veiligheid zorgen. Zorgt nu onze Regeering voor beide? Het gaat hier om de verdediging van onze groote nationale belangen. Hier is geen kwestie van meer of minder, hier is slechts de keuze tusschen na- tionalen ondergang of verdediging van onze plaats. Daarom is onze handelspolitiek, zooals die ook nu weer in de troonrede naar voren kwam, hoe edel ook in al- gemeenen zin, niet anders dan zelf bedrog, dat vroeg of laat op bittere teleurstelling moet uitloopen. Deze weg moet verlaten worden. Actieve handelspolitiek moet ge voerd worden. Actief in den edelen zin van ontplooiing van de volks kracht. Actief ook in dien zin, dat de Regeering er op bedacht zij ons te wapenen tegen aanvallen van buiteji door invoering van een tarief, dat stel' tot onderhandelen kan geven. Het valt op, da», wat betreft de eco nomische verdediging van ons vader land onze Regeering blijkbaar een heel andere politiek volgt dan inzake de militaire verdediging. Immers, wat betreft de algemeene ontwapening, heeft men ook reeds meerdere malen getracht te Genève verschillende richtlijnen aan te geven. Er zijn menschen, die ons land ook hierin vóór zouden willen laten gaan, en afgezien van wat de andere landen doen, alvast maar tot de ontwapening van Nederland over willen gaan. Zeer terecht heeft onze Regeering hier tegenover steeds, het gezonde standpunt ingenomen, dat Nederland slechts dan tot ontwapening kan over gaan, a-ls door de andere landen een zelfde politiek wordt gevolgd. Zoolang dat niet het geval is, wordt ons voorgehouden, dat wij den duren plicht hebben onze nationale verdedi ging te verzorgen, om, wanneer dat noodig mocht blijken, onze rechten met hand en tand te verdedigen. Op economisch gebied wordt echter blijkbaar een geheel ander standpunt ingenomen. Alom is men bezig hooge tarief muren op te trekken. Bijna overal ondervindt onze handel moeilijkheden en tegenwerking. Men zou verwachten, dat onze Re geering ook hier zou zeggen: Wij wil len gaarne medewerken aan een alge meene verbetering van den toestand. Nederland zal in geen geval bij andere landen achterblijven. Maar zoolang men 't ons overal lastig maakt, onze vrijheid beknot en onzen handel be lemmert, kunnen we niet anders dan ons daartegen verweren. Maar wie zoo denkt, vergist zich. Tracht men op militair gebied zich weerbaar te maken, op economisch gebied blijft men vrijwel werkeloos, en constateert in blijde voldoening, dat de idealen, die men in Genève zich atelt, hier reeds een ruime toepassing vinden. Hierin zit iet9 scheef! STADSNIEUWS. KERKCONCERT. Aan den aanvang van 't seizoen een kerkconcert onder de auspiciën van de concertdirectie Johan Koning, ge geven door drie eminente kunste naars: Mej. Mia Peltenburg, de Hee- ren Louis van Tulder en Hendrik An- driessen, dat is wel een mooi en goed begin. Andriessen leidde in met de Pastorale-suite van Bach. Bach heeft de koelheid en de strakheid van de Renaissance in zich opgenomen, maar deze doortinteld van :„ijn heimwee. In wezen is Bach een laat-Gothieker, wiens sentiment in zoovele, dingen herinnert aan het herfsttij der mid deleeuwen. Zoo in deze pastorale, waarin de droom fluistert en echoot; alles klaar en helder, maar licht om- neveld als een late, zonnige Septem berdag; er bloeien bloemen, er zingen vogels, maar in de natuur rust toch een zekere vermoeidheid van het le ven. Allés mijmert in stil verlangen naar wat voorbij ging. En daarna her kent men in den laat-Gothischen Bach plotseling den man, die een nieuwe wereld zag. In de finale breekt de jubel los; een fugalisch gedeelte, dat steeds hooger opvoert en eindigt in een machtig slotaccoord. Onmidflel lijk deed Andriessen zich in dit oeuvre kennen als een kunstenaar, die het koninklijk instrument be- hecrscht. Wij hoorden den kunstenaar ook nog in een eigen compositie, die gis terenavond voor het eerst werd uit gevoerd „Sonata da Chiesa", een the ma met variaties en een finale. Het koraalachtig thema was zeer oorspronkelijk gedacht. Uit de bewer king en de variaties bleek, dat men zeer moderne harmonieën kan schrij ven, die wat ongewoon klinken, maar wel aannemelijk zijn en wijzen op groote muzikaliteit. Over geheel lijkt de geest van Andriessen ons Fransch georiënteerd, terwijl hij met de harmonische vindingen van Die- penbrock evenzeer zijn voordeel heeft gedaan. De finale leerde opnieuw, dat er geen groot orgelkunstenaar is, of hij is bij Bach in de leer geweest. Ove rigens is Andriessen een zeei zelfstan dige geest en zijn compositie heeft een zeer oorspronkelijk karakter. Aan de finale vooral ligt een grootsche ge dachte ten grondslag, die op schitte rende wijze werd uitgewerkt en be- - kroond werd met een imposant slot. Het spel was meesterlijk. Ten slotte hoorden we nog van hem „Choralvor- spiel „Komm, Schöpfer Heil'ger Geist" en Fuga C kl. t. van Bach, beide breed en glansvol voorgedragen. Er is bij vroegere gelegenheden wel eens opgemerkt, dat Mej. Peltenburg als kerkzangeres niet zoo tot haar recht komt als in de Gehoorzaal. Ons is dat niet opgevallen. We vonden haar voordracht innig en gewijd en ze werd daarin niet weinig gesteund door de sublieme begeleiding van den Heer Andriessen, waardoor een innige harmonie ontstond tusschen orgel en zangstem. De meer moderne liederen als „En Prière" van Gabriël Fauré, „Cantique Spirituel" van Henk Andriessen en „O Jesu ego amo te" liggen haar uit stekend, zoodat zij er overtuigend haar sentiment aan kon uitleven. Fauré is een componist van uiterste verfijning en gratie; en daarin is een zekerheid en vanzelfsprekendheid, die aan Mozart herinnert. Maar 't pa let is heel anders; er is een moderni teit in van edel gehalte, maar deze is zoo spontaan, zoo gracieus, dat het gedurfde er van nauwelijks opvalt. Nobel en fijn is ook Andriessens lied compositie, heel modern in de harmo nieën, maar men aanvaardt ze gaarne. En Diepenbrocks „O Jesu ego amo te" is een heel sterke compositie, waarin kracht van uitdrukkingsmiddelen be antwoordt aan de inspiratie. Dit werk werd door de zangeres ook heel sterk en overtuigend voorgedragen. Den Heer van Tulder hoorden we als solist „O Jesulijn" van N. H. An driessen, „Amor non amatur" van Pa ter C. Huygens, „Trois Cantiques" van D. de Séverac en „Pater Noster" van Ernest Chausson. Wat te zeggen van de sublieme voordracht dezer liede ren? Het was zeldzaam mooi wat de Heer van Tulder ons te hooren gaf. Zeer bijzonder troffen ons qua com positie de drie werkjes van De Sévé- rac, geheel in den stijl van de oude liederen uit Languedoc. alle drie zeer verschillend van sentiment en toch met het ondefiniëerbare, dat ze ken schetst als te komen uit een bepaalde streek met eigen uitgesproken karak ter. Men zal niet licht vergeten hoe schoon werd voorgedragen: Vive Jésus, Jésus dans mon ê.me! Vive Jésus, Jésus dans mon coeur! Jésus est toute ma flamme Jésus est tout mon bonheurl En eindelijk oorden we nog eenige duetten: „Christus faetos est" van Le onard da Leo en verder drie van Lorenzo Perosi: „Domine salvum me fac", Decora Lux" en „Tu Lumen". Leonardo Leo is een leerling van Allessandro Scarlatti en schreef in denzelfden fijnen stijl, zuiver Itali- aansch, met een fijne klaarheid van expressie. Uitstekend pasten de stem men zich bij elkaar aan en niet min der bij de begeleiding van den Heer Andriessen. Ook de duetten van Pero si werden heel mooi gezongen. In Pe- rosi's muziek is weinig moderns op te merken; maar hij is innig muzikaal en verstaat zijn vak. Alles is zoet vloeiend Italiaansch en herhaaldelijk blijkt dat de groote Italiaansche mees ters der contrapuntiek zijn leermees ters zijn geweest; soms ligt er over zijn composities een oude gloed, die prettig aandoet. Dan weer ontdekt men, dat hij prachtige coloratuur aria's zou 'kunnen schrijven. Hij is grondig thuis in de muziekliteratuur en heeft met het beste zijn voordeel gedaan. Het duet kon aan deze mooie composities zijn voortreffelijke kwa liteiten demonstreeren, wat het op schitterende wijze gedaan heeft, niet het minst aan „Tu Lumen", een wisse ling van jubel en innigheid. Het was een mooie, wijdingsvolle avond. OPTOCHT VERSIERDE RIJWIELEN. Zooals we in ons blad van gisteren reeds meldden wordt morgen (Woens dag) een wedstrijd gehouden van ver sierde rijwielen, georganiseerd door de Buurtcommissie „Centrumbelang". Na afloop der keuring op de binnenplaats van de Burcht wordt een optocht door de stad gehouden. De fietsen zullen de volgende route nemen: De Burcht, Burchtsteeg, Nieuwe Rijn, Kraaierstraat, Hoogewoerd, Bree- straat, Korenbeurssteeg, Botermarkt, (keeren) Botermarkt, Vischmarkt, Aal markt, Boommarkt, K. Rapenburg, Princessekade, Haarl. straat, Hooi gracht, Nieuwe Rijn, Vischbrug, Visch markt, Korenbeurs, Nieuwe Rijn, Hooi gracht, Nieuwstraat, De Burcht. Deze optocht moet niet beschouwd worden als in verband staande met de winkelweek, noch als een voorfeest van den 3 Octoberdag, maar geheel op zich zelf. OOGSTFEEST LEGER DES HEILS. In de zaal van het Leger des Heils aan de Langebrug, heeft het jaarlijk- sche Oogstfeest plaats. Op verschillende uitstallingen liggen een groot aantal' huishoudelijke arti kelen en levensmiddelen uitgestald, die voor een minimum bedrag te koop zijn. De opbrengst v. d. verkoop komt ten bate van de tehuizen voor dakloo- zen. Reeds gistermiddag werd aardig ver kocht. Het feest staat onder leiding van de adjudante Mej. Valkenier, bijgestaan door luit. Mej. Habersma. Aan de be zoekers werd een heerlijk kopje van Nelle's thee (gratis door die firma be schikbaar gesteld) aangeboden. Ook gisteravond was het er echt ge zellig, en er werd aardig verkocht. MR. A. N. MOLENAAR. Mr. A. N. Molenaar, benoemd tot pri vaat-docent aan de Universiteit alhier, om onderwijs te geven in de Ned. so ciale wetgeving en haar geschiedenis, zal zijn ambt aanvaarden met het hou den van een openbare les op Maandag 17 October a.s. te 3 uur* in het klein- auditorium van het het Universiteits gebouw. LEIDSCH UNIVERSITEITSFONDS Het Leidsch Universiteitsfonds ont ving van een, oud-leerling een schen king van f 1000, in dankbare herinne ring aan het aan de Leidsche Univer siteit genoten voortreffelijk onderwijs. DE PRACTISCHE HUISVROUW. Vanwege de firma Vroom en Drees- man alhier is het eerste nummer ver schenen van een maandelijksch tijd schrift „De Practische Huisvrouw", dat gratis verspreid zal worden. De omslag is uitgevoerd in twee kleurendruk. rood en blauw op witten grond wat aan het geheel een frisch cachet geeft. Verschillende zaken zul len in dit tijdschrift worden behan deld. Alle nieuwigheden, die voor de huisvrouw van belang zijn, zullen in dit tijdschrift ter sprake worden ge bracht, terwijl tevens nuttige wenken zullen gegeven worden in de kunst van koopen. Op het terrein van de mode zal de lezeres van de nieuwste snufjes op de hoogte worden gebracht. Het spreekt vanzelf, dat het tijd schrift, dat mede uit reclameoogpunt wordt uitgegeven, tevens als prijscou rant dienst doet. Ook zijn enkele paei- na's aan ontspanningslectuur gewijd, 't Is dus wel een veelzijdig tijdschrift dat de firma Vroom en Dreesman het publiek aanbiedt. We wenschen haar er veel succes LEIDSCHE BURGERWACHT. De uitslagen der 1.1. gehouden on derlinge schietwedstrijden der Leid sche Burgerwacht zijn als volgt: Afd. A: le pr. P. v. d. Drift; 2e pr. Van Staveren; 3e pr. de Gunst; 4e pr. Van Leeuwen. Afd. B: le pr. Hageman; 2e pr. Neij- enhuis. Afd. Veteranen: le pr. Gadri; 2e pr. v. d. Velden, 2a v. Bergen Henegouwen Afd. Personeel: le pr. Van Staveren; 2e pr. Bergman; 3e pr. Haverkorn. Vrije Baan; le pr. Van Staveren; 2e pr. De Gunst; 3e pr. Haverkorn; 4e pr. v. d. Drift; 5e pr. Barendse. De wedstrijden werden o.m. bijge woond door den burgemeester, mr. A. van de Sande Bakhuijzen; den voor zitter, mr. Pijnacker Hordijk; den pen ningmeester, den heer J. W. Henny en den heer H. J. P. Wassenaar, namens het uitvoerend comité. WAARSCHUWING. De Burgemeester der gemeente De Rijp waarschuwt tegen de praktijken van een tweetal sigarenventers, waar van de één zich noemt Netten. Deze lieden trachten onder valsche voorwendsels sigaren aan den man te brengen, welke in verhouding tot de kwaliteit veel te duur zijn. In onze stad is een scharenslijper aan het werk, die alleen voor het slij pen van een schaar een bedrag van 2.10 rekent. Men zij gewaarschuwd. In het Galgewater is een kano komen aandrijven. Inlichtingen bij de politie. AUTOMOBILISME. Nieuw 6-cylinder product van de Studebaker. I. Veertien dagen lang hebben we in de Erskine het land doorkruist. Er was dus alle gelegenheid geweest, do zen kleinen Amerikaan door en door te leeren kennen en laten we er maar direct aan toevoegen, ten zéérste te leeren waardeeren. Den eersten dag ontdekten we eenige fouten in de af stelling van den carburator en de remmen, maar toen deze hersteld wa ren, zooals dat van deze uitstekende vierwiel-remconstructie mocht ver wacht worden, was het rijden met de Erskine van begin tot eind een on verdeeld genoegen. Natuurlijk heeft de Studebaker-fabriek haar laatste product met vierwielremmen van de niewste constructie. Servo Perrot Bendix, ter markt gebracht. Gelukkig versterven hoe langer hoe meer de stemmen, die „subjectieve" bezwaren hadden tegen vierwielremmen. omdat thans vrijwel alle moderne wagens met vierwielremmen als standaard uitvoering geleverd worden. Niemand zal nu wel meer met re delijke argumenten hiertegen durven ageeren. Er is tegen vierwielremmen maar één steekhoudend argument, één wij erkennen het hier volmon dig volkomen afdoend argument. Het argument van het opofferen der veiligheid aan den „schijnbaar" lage- ren verkoopsprijs, 't Gaat hier al pre cies zoo mee als met de verdekte con currentie van het reservewiel met of zonder band. Het is logisch, dat de standaard-prijs van een wagen zonder reservewiel en zonder band lager kan zijn, dan de prijsnoteering van den importeur, die een wagen levert, ge heel rijvaardig voor den weg. De vierwielremmen van de Erskine zijn bijzonder krachtig in hare wer king en bij het bijstellen der inwendig uitzetbare remmen bleek duidelijk, waarom deze zoo opvallend sterk wer ken. Studebaker heeft namelijk de consequentie van de nieuwste servo- rem-constructie, de Perrot Bendix, volkomen aanvaard. Hij bouwt ze niet alleen op de voorwielen, maar ook op de achterwielen. Zoover ons bekend, is dit het eerste goedkoope serie-fabri kaat, dat op dusdanige wijze is uitge voerd en mag dus wel van de Erskine gezegd worden, dat bij den bouw voor gezeten heeft de grondgedachte „safety first". En het is ons gebleken, bij het dage lijks rijden met dit uitstekende, robus- te Studebaker-fabrikaat, dat zulke energieke remmen geen overbodige luxe zijn,want hoe sneller een wagen is, hoe hoogere eisclien aan de rem men gesteld moeten kunnen worden, wil deze ook voor bestuurder en in zittenden in alle opzichten veilig zijn. (Wordt Vervolgd). BINNENLAND. H.M. DE KONINGIN-MOEDER. H.M. d, Koningin-i -oeder is heden Dinsdagvoormiddag met den trei van 8 uur 40 min. uit Utrecht naar het buitenland vertrokken. Na een kort bezoek bij Hare zuster, de Vorstin van Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. H. M. de Koningin-Moeder is naar het buitenland vertrokken. Bnltenland De voorlaatste dag te Genève. Briand en Stresemann hebben te Genève een onderhoud van een half nnr met elkaar gehad. Een trein in een rivier gestort ten* gevolge van de everstrooming in Tirol. Zal Japan een nieuwe vlootconfe- rentie bijeenroepen ErbachSchoenberg reist Hare Ma jesteit door naar Partenkirchen. Het gevolg van Hare Majesteit zal bestaan uit de Hofdame Baronesse van Tuyll van Serooskerken en den Kamerheer Jhr. van Tets. Z.K.H. DE PRINS. Z.K.H. de Prins wordt vanavond op Het Loo verwacht, vanwaar de Prins morgenochtend per auto naar Meppel vertrekt. Donderdagavond keert Z.K.H. voor een langer verblijf op Het Loo terug. MEENINGSVERSCHIL.DE BRUINE— EEELAERTS. Wij lezen in „Het Volk": De officieuze tegenspraak van het „Maasbode"-bericht, dat van de regee ring bepaalde voorstellen inzake de bescherming van de industrie te ver wachten zijn, betrof enkel en alleen de ontkenning van het officieele karakter van dit bericht. Het is ons gebleken, dat het bericht wel degelijk op goeden grond rust. De regeering zal binnen korten tijd een beslissing ne men inzake het dubbele tarief. Dat omtrent de handelspolitiek nog geen standpunt is vastgesteld, vindt zijn oorzaak in een ernstig meenings- verschil tusschen het departement van Arbeid, Handel en Nijverheid en dat van Buitenlandsche Zaken. De heer De Bruine wil aan de wenschen van de industrieelen in de zuidelijke pro vinciën tegemoet komen, terwijl mi nister Beelaerts trouw aan den geest van Genève geen wijziging in onze handelspolitiek wenscht. Buiten de principieele beslissingen om, is reeds een beslissing genomen tot steun van de keramische industrie. Deze zal in de verhooging van het in voerrecht gevonden worden. Waarom de regeering zoo schuile vinkje speelt, is ons een raadsel. Wil de heer De Geer soms niet den indruk wekken dat hij besluiten neemt onder invloed van de R.K. Werkgevers? RAADSZITTINGEN PER RADIO. Een der radio-distributeurs te Alk maar heeft tot B. en W. het verzoek gericht in de raadzaal een microfoon te mogen plaatsen, ten einde het ge sproken woord van de edelachtbaren onmiddellijk in de huiskamer en aan de stamtafel over te kunnen brengen. G. E. BARON VAN TUYLL VAN SEROOSKERKEN VAN VLEUTEN Men meldt uit Baarn. d.d. 26 dezer: De heer G. E. Baron Tuyll van Se rooskerken van Vleuten, de Hofmaar schalk van H.M. de Koningin-Moeder, die zich op het oogenblik ten paleize te Soestdijk bevindt, werd gisteren ernstig ongesteld. De toestand van den patiënt baart zorg. DE ELECTRIFIGATIE VAN DE SPOORLIJN AMSTERDAM— ROTTERDAM. Op de vragen van den heer van Braambeek betreffende de kosten en voordeelen der electrificatie van de spoorlijn Amsterdam-Rotterdam heeft de heer van der Vegte. minister van Waterstaat, het volgende geantwoord: De kosten van de electrificatie der lijnen AmsterdamRotterdam. Haar lemIJmuiden, alsmede van het ge deelte Rotterdam D.P.Schiebroek van de verbindingsbaan om Rotter dam. welke voor ieder dier lijnen, zonder in willekeurige schattingen te komen, niet afzonderlijk kunnen wor den opgegeven, hebben na voltooiing voor den op-2 October a.s. in werking tredenden dienst bedragen de som van 19.425.000, met inbegrip van het voor den dienst op die lijnen benoodigde materieel. Door den electrischen dienst met motorrijtuigen wordt het vervöerver- mogen van den spoorweg belangrijk verhoogd, zoowel in de stations door vermindering van de rangeerbewegin- gen, als op de baan door de grootere aanzetsnelheid, die het rijden van trei nen met onderling korter tuaachenpoo- zen mogelijk maakt. De vergroote talrijkheid van treinen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1