CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN CONDERDAG 22 SEPTEMBER 1927 NUMMER 2238 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. i 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer beslaat uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Zij, die zich tegen 1 October a.s. op ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers GRATIS DEA DMINISTRATIE. V Ben Hur. De film, die naar aanleiding van deze mooie geschiedenis gemaakt is, en thans in één der Leidsehe Biosco pen wordt vertoond, trekt in breeden kring belangstelling. Het is te begrijpen, dat er ook in onze kringen mensehen gevonden worden, die de verleiding niet kun nen weerstaan om eens te gaan zien naar wat hier wordt geboden. Wie is er die dit pakkende boek hiet gelezen heeft? En onwillekeurig voelt men de begeerte in zich opko men om dat alles nu ook eens te zien. Menigeen komt tot de conclusie dat men voor een voorstelling als deze een uitzondering mag maken op den algemeenen regel, en dat er niets te gen is om eens een voorstelling van „Ben Hur" bij te wonen. Wij willen de menschen, die zóó denken, niet veroordeelen. Er zijn nu eenmaal tal van dingen in 't leven, waarover door ieder Christen persoon lijk een beslissing moet worden geno men. Hier geldt o.i. dat een ieder „in eigen gemoed ten volle verzekerd zij". Maar toch zouden we onze men schen wel op een paar bezwaren wil len wijzen. Wij zijn het er wel over eens dat vf.n de Bioscoop in 't algemeen nu niet bepaald een verheffende en ver edelende invloed uitgaat. De titels der films, de aangeplakte reclamebiljetten zeggen in dit opzicht genoeg. Wie niet blind is. en het leven onzer dagen eenigszins kent, zal ook moe ten toegeven, dat het hoe langer hoe moeilijker wordt ons jonge geslacht tegen al die degenereerende invloeden te beschermen. De wereld in 't algemeen, en alles wat van de wereld is oefent nu een maal op het menschelijk hart, vooral op het jonge menschelijk hart, groote bekoring uit. Ook de Bioscoop! En als er nu menschen zijn, die hun kinderen het Bioscoop-bezoek verbie den, maar als 't zoo uitkomt niet aarzelen om zelf eens te gaan kijken, gelooven we dat dit hun standpunt tegenover 't jongere geslacht zeer ver zwakt. En wat in 't bijzonder tegenover on ze kinderen geldt, geldt ook voor 't jonge geslacht in 't algemeen. Wat voor indruk moet het op jonge menschen maken wien 't Bioscoopbe zoek door hun ouders is verboden, als ze daar menschen zien binnengaan die als goede Christenen bekend staan. Zou het nu zoo'n zwaar offer zijn, om zelfs wanneer we in een voorstel ling als „Ben Hur" op zichzelf geen kwaad zouden zien, en wel eens graag zouden willen gaan kijken, ons dit kleine genoegen terwille van het op komend geslacht te ontzeggen? Laten onze menschen althans over deze dingen nadenken voordat ze een besluit nemen. De winkelweek. Toen voor eenige jaren op eens bleek, dat ons economisch leven aan den rand v. den afgrond stond en er in ons land, evenals in andere landen, een staatsbankroet dreigde, juichten alle verstandige Nederlanders de be- zuinigings-maatregelen toe. Er werd bezuinigd op de staatsuit gaven, maar er werd ook bezuinigd in het particuliere, in den handel en overal. Daardoor hebben wij een herstel gekregen, dat thans onze positie, ver geleken bij andere landen, gunstig doet afsteken. Maar het leven herneemt zijn gewo nen gang onmiddellijk als de banden worden losgemaakt. De onnatuurlijke druk naar beperking en vooral uit breiding wordt slechts tijdelijk ver dragen. Zoo zien wij nu ook allerwege een krachtig opleven. Dat weerspiegelt zich in onze lands- en gemeentefinan- ciën, maar dat uit zich ook in een ge zonde expansie in het leven zelf. Wel verre van de oogen te sluiten voor de groote moeilijkheden, die wij nog hebben te overwinnen, en met na me de groote gevaren die onze indus trie vooral bedreigen door maatrege len in het buitenland en door een te kort aan deelneming van ons kapitaal aan de Vaderlandsche industrie, mo gen wij toch dankbaar zijn dat de in dustrie en de handel zelf krachtige ro"Tii5gen doen om zich te handhaven Een dier pogingen zien wij in de winkelweek, die ook nu weer hier ge houden wordt. Hierin komt een een drachtige samenwerking aan het licht die een kostelijke profetie inhoudt. Een winkelstand die zoo aanpakt toont zijn plaats te kennen, maar weet ook dat hem een taak van meer dan oogenblikkelijke beteekenis is op de handen gezet. Als symptoom van krachtig welbewust voortwerken in een aangegeven richting, verdient de winkelweek dank en waardeering van heel de burgerij. Wij wenschen onzen winkelstand met deze winkelweek een goed succes toe. Wij meenen te mogen zeggen, dat onze handel, zoolang hij nog zulke uitingen van gezond leven en van le venswijsheid toont, zal blijken een nationale steun van onze plaats en van ons volk te zijn. STADSNIEUWS. PRINSES JULIANA ALS STUDENTE Prinses Juliana heeft zich heden morgen om 10 uur bij den Rector-mag- nificus der Universiteit alhier. Prof. Wensinck, als studente laten inschrij ven. De Prinses was vergezeld van haar studievriendinnen, de dames Roozen- boom, Michelin en Jkvr. de Brauw, die zich eveens lieten inschrijven. De inschrijving had plaats in de Senaatskamer, waarna de Prinses on der leiding van Prof. Wensinck het Universiteitsgebouw heeft bezichtigd. GEMEENTERAAD. Vergadering van den Gemeenteraad op Maandag 2(5 September, des na middags te 2 uur. Te behandelen onderwerpen: 1. Benoeming van een Curator van het Gymnasium. 2. Benoeming van twee Curatoren van het Gymnasium. 3. Benoeming van een leerares in het Hoogduitseh aan bet Gymnasium, voor den verderen duur van den cur sus 1927—1928. 4. Voorstel tot verhuring van het perceel Vischmarkt No. 14, aan de N. V. Hollandsche Naaïtnaehinehandel te Rotterdam. 5. Voorstel tot verkoop aan de ge meente Noordwijkerhout van een ge deelte berm langs de Haarlemmer- trekvaartweg. 6. Voorstel om Burg. en Weth. te machtigen cxm over te gaan tot ver breeding van het Gangetje door af braak van een 3-tal perceelen. 7. Voorstel: le. om medewerking te verleenen aan: a. het bestuur der vereeniging voor Christelijk Onderwijs te Leiden, voor de aanschaffing van schoolmeubilair ten behoeve van de. school voor U.L.Q. aan het Noordeinde No. 40; b. het bestuur der Gereformeerde Schoolvereeniging te Leiden, voor de aanschaffing van leermiddelen ten behoeve van de school voor U.L.O. en voor L.O. aan de Hooglandsche Kerk- gracht No. 20a; 2e. tot vaststelling van den de9be- treffenden begrootingsstaat. 8. Voorstel in zake het aangaan van eene overeenkomst, betreffende de le vering van gas aan de gemeente Was senaar door de Stedelijke Gasfabriek te Leiden. 9. Voorstel: a. tot bet aangaan van eene over eenkomst met de gemeente Nieuw koop, betreffende de lvering van elec- triciteit aan die gemeente en tot wij ziging' van de desbetreffende overeen komsten met de gemeenten Nieuw- veen, Ter Aar en Zevenhuizen; b. om goed te keuren dat een hoog- spannings-koppelkabel tusschen bet Leidsehe en Utrechtsche net der Elec- triciteitsfabriek wordt aangelegd. 10. Voorstel om goed te keuren dat een nieuwe bedrijfswaterinstallatie voor de electFische Centrale wordt ge bouwd. 11. Verordening, tot wijziging van de verordening van 26 Juli 1920 (Gem.- blad No. 33), houdende Reglement vjor het Burgerlijk Armbestuur te Leiden. 12. Voorstel: a. tot vaststelling van de verorde ning betrefende het verleenen van kostelooze genees- en heelkundige hulp aan onvermogenden en den werkkring en de bezoldiging van de Stads-geneesheeren te Leiden; b. tot wijziging van den staat van betrekkingen, die als nevenbetrekking worden beschouwd, vastgesteld bij raadsbeluit van 2 Aug. 1920 (Gem.blad No. 37. 13. Verordening, houdende wijzi ging van de verordening van 10 Juli 1913 (Gem.blad No. 21', op de Winkel sluiting. HET HUIS OP DE ROTS. In de St.-Petruskerk (Langebrug) hield gisteravond Pater F. Hendrichs S.J. de eerste van een zestal conferen ties over de grondslagen van het Roomsch gelooi, getiteld: „Het Huis op de Rots" .Het ruime kerkgebouw was vrijwel geheel gevuld. Gisteravond was het onderwerp: „De zucht naar het huis" en zette pa ter Hendrichs de gronden voor het aannemen van het Godsbestaan uit een, daarbij uitgaande van een tekst uit het apocriefe boek Spreuken van Jezus Sirach: „Initium vitae hominis aqua et panis, et vestimentum, et do mus protegens turpitudinem (De aanvang van 's menschen leven is wa ter en brood en kleedij en een huis, dat hem beschermt)", Eccl. 'XXIX. 28. Spr. schetste hoe er in het hart van alle menschen leeft een drang, een zucht, soms onbewust, doch in zijn beste oogenblikken bewust, naar het rustig huis der waarheid Gods. Zijn denken zoowel als zijn gevoel heeft geen rust voor het die gevonden heeft in God, Wiens stem klinkt in het ge weten. Het antwoord, dat de wereld geeft op die vraag van het menschelijk hart, is velerlei, doch het bevredigt niet maar maakt de verwarring .in 's men schen geest grooter. In onzen tijd is veelal het pantheïsme aan het woord, dat het heelal, de menschheid tot God verklaart, een antwoord dat den zoe kenden mensch niet voldoet en geen bevredigende verklaring geeft van verschijnselen als plichtsgevoel, het geweten, enz. De mensch heeft behoefte aan een persoonlijk God, die boven hem staat en hem en de gebeele wereld ge schapen heeft. Alleen voor zulk een God kan hij de knie buigen; bij het geloof daarin vindt zijn hart en den ken rust. Begrijpen kan hij zulk een God niet: hoe zou de eindige geest des menschen den Oneindige kunnen bevatten? Doch God heeft Zichzelf den mensch ontsloten, Zich aan hem ge openbaard. Over dit feit der openba ring zal Spr. in zijn volgende Confe rentie handelen. AFSCHAFFING VAN DEN DIENST PLICHT. De R.-K. Leidsehe Courant deelt het volgende mede: Op de agenda van de vergadering der R.-K. Kamercentrale Leiden komt voor: Bespreking van ingediende voorstellen ter behandeling in den Partijraad. En het eenige ingediende voorstel is: Voorstel Gouda: te trach ten in het Partijprogram opgenomen te krijgen: „Afschaffing van den Dienstplicht". Hiermede wordt ongetwijfeld een belangrijk onderwerp ter tafel ge bracht! Maar juist omdat dit zoo belangrijk is, zouden wij de voorkeur geven aan een andere behandeling ervan; wij zouden beter op zijn plaats achten ten voorstel, om dit onderwerp zoo spoedig mogelijk in de Partij te doen bespreken en een punt van beraad slaging te maken. Daarna kan dan nog altijd een po ging worden gedaan, om de „Afschaf fing van den Dienstplicht" tot pro grampunt te maken. DE LEIDSCHE LIJN DER H. T. M. Naar wij vernemen, heeft de direc tie der H. T. M. een brief van Gedepu teerden ontvangen, waarin deze me- dedeelen, dat de aanvraag der H.T.M. voor het doortrekken van de Leidsehe lijn naar bet Plein, gisteren is ter vi sie gelegd en dat blijft tot 20 October. Verder dat Gedeputeerden tegen 3 Oc tober een openbare zitting voor deze aangelegenheid hebben belegd in het gebouw der Griffie, 's morgens om half elf. Hieruit blijkt dus, dat de eventuee- le vergunning nog op z'n minst oen maand op zich zal laten wachten. Met het doortrekken van de lijn zelf zal, naar schatting, een maand of drie, vier gemoeid zijn, daar de Ko- ningsbrug en de brug aan de Jozef Israëlslaan moeten worden versterkt. We moeten dus de hoop, dit jaar nog de doortrekking te beleven, laten varen. ONTSPANNINGSAVOND HERHALINGSPLICHTIGEN. Het Chr. Militair Verband heeft gisteravond de kroon op zijn werk ge zet. Alle avonden door dit Verband georganiseerd zijn prachtig geslaagd, maar deze laatste avond al bijzonder prachtig. Zeer vele militairen waren opgeko men om nog eens recht te genieten, maar ook vele burgers hadden den smaak van zulke avonden blijkbaar te pakken gekregen, zoodat bij den ingang van de Stadsgehoorzaal de menschen in de rij stonden en bij ge deelten binnengelaten werden, terwijl nog een groot aantal onverrichterza- ke weer huiswaarts kon gaan. Ondanks dit alles werd de avond precies half acht op de gebruikelijke wijze geopend door den heer J. Bosch, voorzitter van het Chr. Militair Ver band, die daarna alle aanwezigen zoowel militairen als burgers harte lijk welkom heette, lien een gezegen- den avond toewenschende. De muziek, de Chr. Harmoniever- eeniging „Polyhymnia", zette daarna het Wilhelmus in, waarvan twee cou pletten staande werden gezongen. Vervolgens nam het woord Ds. H. Janssen, leger- en vlootpredikant, die begon met de Leidsehe burgerij har telijk dank te zeggen voor wat ze in deze drie weken voor de soldaten heeft gedaan. Spr. meende, dat de sol daten op deze manier voor hun plei- zier onder de wapenen waren geko men. (Applaus). Spr. hield daarna een causerie over Indië en vertelde op een zeer geestige wijze van zijn bevindingen op de mail boot en verder over de warmte in In dië, waar men in 't eerst niet zoo bij zonder veel last van heeft. Dat komt omdat men uit Europa een hoeveel heid latente kou meebrengt, volgens sommige menschen. Maar of dat zoo is, weet spr. niet. 't Is echter in Indië altijd even warm. En dominé die op Oudejaarsavond in Indië gepreekt had, had 24 zakdoeken meegenomen, maar moest na drie kwartier zijn predikatie beëindigen, omdat zijn zakdoeken op waren. Dat Indië groot is, bewees spr. even eens met eenige leuke staaltjes en daarna wees hij op de geweldige rijk dom van het land, waar de schatten als 't ware opgestapeld liggen, en er op wachten om gebruikt te worden. Tenslotte behandelde spr. de vraag of in Indië een toekomst is. Het is daarmede volgens spr. net als met trouwen, als men daarvan de conse quenties van te voren kon zien, zou rr.en zich misschien nog wc1 eens af denken. Men moet zich allereerst af vragen: Voel ik wat voor dat land en daarna: Hoe sta ik tegenover de geva ren en verleidingen van dat land. Te gen dit laatste is de vreeze Gods het eenige medicijn. Spr. raadde ook steeds sterk aan om als men naar In dië ging een vrouw mee te nemen, maar dan een vrouw die eveneens voor het land voelt. Maar dan heeft het ook een goede toekomst en kan men gerust trachten zijn brood daar te verdienen. Deze rede werd met een hartelijk applaus begroet. De clou van dezen avond was de op voering van het groote tooneelstuk: „De Lelie van ons Vorstenhuis", door de Timdelerclub. Omdat we bij een vorige opvoering hiervan reeds een uitvoerige beschrij ving gaven, kunnen we ditmaal kort zijn. Het zij genoeg te zeggen, dat de Timdelerclub ook dezen avond weer schitterend werk geleverd heeft, zoo als we dat van haar gewoon zijn. Het spel van de hoofdpersonen was over 't algemeen zeer goed, maar ook de bijfiguren gaven er blijk van hun rol te kennen en te begrijpen en vooral dat laatste is zoo noodig wil men met iets goeds voor den dag komen. We kunnen gerust zeggen, dat het spel van de club in stijgende lijn gaat, want deze opvoering van het stuk was nog wel zoo goed als de vorige. De Timde lerclub heeft ook deze keer weder bewezen, dat er met veel goede wil veel te bereiken is en we zijn haar dankbaar dat ze op deze manier de geschiedenis voor ons heeft doen her leven en we enkele uren hebben mo gen beseffen hoe zwaar de strijd van den Vader des Vaderlands geweest is en welk een groote plicht we hebben tegenover het Huis van Oranje. Charlotte van Bourbon (Mej. v. Hou- welinge), die lieftallige lelie van ons Vorstenhuis, werd een bloemenhulde gebracht, wat zij stellig verdiend heeft. Ook de regisseur, de heer J. v. Hooidonk werd gehuldigd en had een groote krans in ontvangst te nemen. De heer Hobbezak van de Haar lemmerstraat zorgde voor de costuums en de grime tot volle tevredenheid van de spelers. Een woord van lof komt ook teo aan het Chr. Harmoniegezelschap „Polyhymnia", dir. de heer Snel, dat zich kranig heeft geweerd. Ds. Janssen sloot den avond met dankgebed, waarna nog staande ge zongen werd Ps. 150 1. VER. VAN ONDERWIJZERS(ESSEN- IN DE INSPECTIE LEIDEN Hedenmorgen werd in de Stadsge hoorzaal de Algemeene vergadering gehouden van de Vereeniging van on derwijzers en onderwijzeressen in de inspectie Leiden. Benevens een groot aantal onderwij zers en onderwijzeressen waren op de ze vergadering aanwezig de heer Tepe, wethouder van Onderwijs en de heer Goslinga in zijn functie van voorzit ter van de plaatselijke schoolcommis sie. De voorzitter, de heer J. Baak Jz.. opent even over tien uur de vergade ring en heet allen hartelijk welkom, waarna hij herinnert éan de vorige Belangrijkste nieuws in dil Nummer. Binnenland. De Leidsehe gaslevering aan Wasse naar. Het gonden jubileum van Patrimo nium. De vermoedelijke medeplichtige aan den aanslag op den Haagschen inspec teur Paul gearresteerd. Buitenland Ontwapenings-resolutie te Genève aangenomen. De voorbereidingscommissie van de ontwapeningsconferentie zal In No vember weer bijeenkomen. Ook de Poolscbe senaat is verdaagd. vergadering, waarop hef 40-jarig be staan werd herdacht, welke bijeen komst zoo uitnemend goed geslaagd is. Spr. hoopt dat van de vergadering, die thans zal worden gehouden. het resultaat zal zijn dat de onderwijzer^ op hun terrein elkaar zullen kunnen waardeeren ondanks alle scheidings muren. Vervolgens vraagt spr. de aandacht voor een enkele opmerking over ver schijnselen die zich in het schoolleven voordoen. De school is uiteraard zeer conservatief. Is er een woord dat lui der opgeklonken heeft dan het woord vrijheid, maar is er ook een woord dat op meer verschillende wijzen wordt uitgelegd, dat meer beteekenissen heeft. Zoo is het ook met de paedago- giek. Ten opzichte van de paedagogiek neemt men een heel ander standpunt in dan vroeger. Van verschillende dwa lingen is men reeds terug gekomen. Spr. citeert een gedeelte uit een arti kel van Prof. Casimir, waarin nadruk gelegd wordt op de psyche van het kind. En die psyche staat tegenwoor dig weer veel meer in de belangstel ling van den onderwijzer dan vroeger. En daarvoor kan men dankbaar zijn, maar er is ook een grefbt gevaar aan verbonden. Men moet zeer voorzich tig in deze zaken zijn, omdat zelfs nog verschillende deskundigen pioniers werk moeten verrichten in verband met de psyche van den mensch. Toch moet een onderwijzer zich niet van die studie afzijdig houden, maar hij mag zich niet aanmatigen zulke proeven te nemen, dat hij den inhoud van een kinderziel in cijfers om kan zetten. Verder wil spr. nog wijzen op een ander euvel, n.l op de overlading van het leerprogram. Met aanleering van verschillende Chr. en maatschappelij ke deugden wil men als taak op de school leggen. Al deze dingen zijn nut tig en noodig en het propageeren wel waard. Maar men mag daarmede het schoolprogramma niet overladen. De onderwijzer moet het oude in de school, dat goed was. behouden in zijn leerplan en het nieuwe bestudeeren en daarvan nemen wat nuttig en noodig is. Spr. besloot met de woorden: Moge ook deze vergadering ertoe medewer ken het inzicht te verdiepen, opdat gij allen weer met nieuwe lust en groo ter opgewektheid uw taak weer zult kunnen volbrengen met wijsheid, want wijsheid is weten, met liefde ge wonnen. Spreker heette daarna speciaal wel kom de heeren Tepe en Goslinga. als mede de dames Mevr. W. D. Cramer— Schaap en Mevr. De MinSimonis, alsmede Mevr. Klein, de penvoerende vrouwen, zooals spr. het uitdrukte. Daarna werd een aanvang °emaakt' met afwerking van de agenda. De notulen werden ter visie gelegd. Daarna deed de seeretaris mededee- ling van de ingekomen stukken. De Kascommissie bracht hij monde van den heer Meyer verslag uit over de financiën. De penningmeester werd gedechargeerd. Vervolgens werd overgegaan tot de verkiezing van een vijftal bestuursle den. wegens aftreding van de heeren J. M. Mazurel. H. v. Tienden, G. J. Wansink, C. P. Paardekooper en we gens vertrek van den heer K. v. Laar. 'Voorgedragen worden respectieve lijk: I. 1 A. v. d. Hoogt. Leiden. 2. J. A. Zuidhof, Leiden. II. 1. J. H. Dommerholt. Leiden. 2. J. C. v. cL Valk. Leiden. ITT. 1. A. H. A. Burcksen. Warmond. 2. Th. Brouwer. Zoeterwoude. IV. 1. H. de Boer, Woubrugge. 2. J. Raadsveld. Katwijk aan den Rijn. V. 1. A. J. v. Gilst, Sassenheim. 2. W. A v. d. Wal, Hillegom. De uitslag hiervan zal in de middag vergadering worden medegedeeld. Vervolgens "hield de WelEd. zeerge leerde heer Dr. P. H. Ritter een lezing over: „Het kind in de litteratuur." Spr. begint met te zeggen dat hij 7i'n onderwerp wil begrenzen. Hier in

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1