DE TROONREDE CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Nummer. NUMMER 223b COURANT 8,te JAARGANG DINSDAG 20 SEPTEMBER 1927 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.S0 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse Bij de opening der* Vereenigde zitting van de Staten-Generaal hield H.M. de Koningin hedenmiddag de volgende rede: Leden van de Staten-Generaal! De plechtigheid van dit oogenblik heeft voor Mij eene meer dan gewone beteekenis. Mijn beminde Dochter aan Mijne zijde te zien bij het openen van Uwe vergadering vervult Mijn hart met dankbaarheid jegens God, die Haar leven gespaard en Haar jeugd In zoo vele opzichten gezegend heeft. Met erkentelijkheid gedenk Ik de "Wijze waarop ons volk heeft meege leefd bij Haar intrede in het openbare leven. De algemeene toestand van het land geeft in menig opzicht reden tot vol doening. Dank zij de voortschrijdende verbe tering in de wijze van bedrijfsuitoefe ning en ontginning, neemt het voort- brengingsvermogen van land- en tuin bouw toe. Weinig loonende prijzen, be moeilijking van den afzet in den vreemde en mingunstige weersgesteld heid leiden nochtans voor sommige takken van het bedrijf tot niet zeer bevredigende uitkomsten. Door handel en nijverheid worden, ondanks verschillende moedgevende verschijnselen, nog steeds groote moei lijkheden ondervonden, niet het minst door de kunstmatige belemmeringen die aan het internationaal ruilverkeer worden in den weg gelegd. De financieele toestand blijft zorg- eischend, in de voornaamste plaats, omdat de zware lasten, op de bevol king gelegd, de herleving der wel vaart en de verruiming der werkgele genheid vertragen. Met deelneming gedenk Ik de slacht offers van de ramp, die eenige maan den geleden opnieuw het oostelijk deel van ons land teisterde. De spoedige en milde hulp, die ook nu van vele zijden verleend werd, was Mij een oorzaak van vreugde. Onze betrekkingen tot de andere Mo gendheden bleven van den meest vriendschappelijken aard. Ik vertrouw, dat het mogelijk zal zijn met den buurstaat België in een geest van onderlinge samenwerking een regeling te vinden in een voor bei de landen aannemelijken zin van de vraagstukken, die door de verwerping van het verdrag van 3 April 1925 aan de orde zijn gebleven. Het samenstel dier vraagstukken is thans nog het voorwerp van een nader onderzoek hier te lande. In de Organen van den Volkenbond, In welks Raad ons land geroepen werd zitting te nemen, dragen de Neder- landsche vertegenwoordigers naar hun vermogen bij tot de ontwikkeling van do organisatie der volkerengemeen schap. Van de resultaten der door den Vol kenbond bijeengeroepen Economische Conferentie heb Ik met voldoening kennis genomen-, het verheugt Mij vast te stellen, dat de aldaar aange geven richtlijnen der economische po litiek overeenkomen met die welke door Nederland worden gevolgd. Naast de reeds aanhangige wetsont werpen zullen eenige andere aan Uw oordeel worden onderworpen. Daartoe behooren ontwerpen tot wij ziging van het strafstelsel, o.m. be- oogende nadere voorzieningen betref fende de voorwaardelijke veroordee ling, invoering van de jeugdgevange nis en krachtiger bestrijding van de beroeps- en gewoontemisdadigheid; 'n ontwerp strekkende tot wijziging der Niet zoo somber als verleden jaar, dat is de eerste indruk van deze troon rede. Verleden jaar was het een voorzich tig vaststellen van den toestand se dert Maart van dat jaar ingegaan. Nu een meer bewust uitwerken van een program. In dat opzicht is er verbetering, in dien men het regeeren van dit Ka binet als goed mag beschouwen. Dat de zorgeischende toestand van de financieele kracht van het volk ge paard gaat met aankondiging van be lastingverlaging, zij het ook van slechts één belasting, stemt toch tot blijde hoop. Met spanning zullen velen verwach ten (jle wet die wijziging zal brengen in de Gemeentewet, beoogende samen werking van naburige gemeenten. Zal daarmede de annexatiezucht worden bepalingen omtrent de ouderlijke macht en de voogdij; en een ontwerp houdende bepalingen betreffende den rechtstoestand der ambtenaren. Een voorstel om de uitoefening van het kiesrecht te vergemakkelijken voor hen. wier beroep hen noopt ten tijde van de stemming buitenslands te vertoeven, zal U spoedig bereiken. Aanhangig zullen worden gemaakt een technische herziening van de Ar menwet, en eene wijziging van de Ge meentewet beoogende de samenwer king van naburige gemeenten te be vorderen. Een ontwerp tot vervroeging van den datum waarop het zevende leer plichtjaar in werking zal treden, zal spoedig worden ingediend. Een wetsontwerp tot verlaging der inkomstenbelasting zal U worden aan geboden, evenals een technische wijzi ging van de vermogensbelasting en één der verdedigingsbelastingen, in hoofdzaak bedoelende aan ongegronde verschilpunten tusschen de bepalingen van die beide heffingen een einde te maken. In aansluiting aan de in het achter liggende jaar tot stand gekomen Comp tabiliteitswet zal eerlang het ontwerp van een Bedrijvenwet bij U worden ingediend. De voorbereiding van de herziening der financieele verhouding tusschen het Rijk en de gemeenten, waarom trent Mij kortgeleden het rapport der betreffende Staatscommissie heeft be reikt, is door de Regeering ter hand genomen. Eene aanvulling van de wetgeving wordt voorbereid ten einde onder alle omstandigheden de mogelijkheid van het afsluiten van handelsverdragen te behouden en hierdoor het vrije ruil verkeer te bevorderen. Binnenkort zal aan Uw oordeel wor den onderworpen het ontwerp eener Wegenwet. De indiening van een ontwerp-Elec- triciteitswet kan worden tegemoet ge zien. Voorstellen tot herziening van de Veiligheidswet en de Invaliditeitswet zijn in voorbereiding. De ten vorigen jare reeds aangekondigde herziening van de Ziektewet, welke aan de in voering van deze wet moet vooraf gaan, zal Uwe vergadering spoedig bereiken. Op Java en op de Westkust van Sumatra zijn betreurenswaardige on lusten voorgevallen, welke dank zij het doortastend optreden van bestuur, politie en leger spoedig werden be dwongen. Aan het eigen Indische volksleven zijn deze onlusten vreemd. Maatregelen zijn genomen om ook in de toekomst de bevolking tegen aanslagen op haar welvaart en vei ligheid te beschermen. Daarnaast wordt, zooveel de gelde lijke omstandigheden toelaten. de cultureele en welvaartspolitiek in Ne- derlandsch-Indië met kracht voortge zet. Met belangstelling wordt uitgezien naar de vruchten, welke de kortgele den voor Suriname aanvaarde maat regelen ten bate van dat overzeesche gebiedsdeel zullen afwerpen. De economische toestand van Cura sao blijft gunstig. Met den wensch dat Góds milde ze gen op Uwen arbeid moge rusten, verklaar Ik de gewone zitting der Staten-Generaal geopend. teruggedrongen, mag men vragen. Te betreuren is dat de regeling van de fi nancieele verhouding tusschen rijk en gemeenten zoo vaag wordt aangeduid. Ter hand genomen zegt nog zoo wei nig. Nieuw zijn voorts de Electriciteits- wet, de wegenwet, de technische her ziening van de Kieswet voor wat be treft stemmen door Nederlanders bui tenslands vertoevende, en regeling van den rechtstoestand van ambtenaren. De andere aangekondigde ontwer pen beoogen alle uitvoering te geven aan reeds lang als noodig gevoelde regelingen. Daaronder zijn er van zeer groote beteekenis, o.a. die tot aanvul ling van onze strafwetgeving, de han delswetgeving en de sociale wetten. Dat de door de economische Confe ren tie aangegeven richtlijnen overeen komen met de economische politiek van Nederland en dit tot verheuging stemt, kan een onderwerp van lange bespreking vormen, omdat het in houdt een massa vragen over ingrij pende maatregelen, waaromtrent maar één punt wordt aangevoerd, n.l. het sluiten van handelsverdragen en vrij ruilverkeer. Over de onlusten in Indië wordt te recht opgemerkt, dat deze buiten het eigenlijke volksleven staan. Dat mag wel dubbel onderstreept worden te genover elke poging die wordt aange wend om te doen schijnen dat de be volking door economische ellende tot revolutie wordt, gebracht. Dat de troonrede aanvangt met de inleiding van Prinses Juliana in het parlementaire leven is meer dan vorm alleen. Dat heeft groote nationale be teekenis. Ook nu weer treft de vorm waarin dit gezegd wordt, welke vorm zeker wel niet zonder voorkennis van Hare Majesteit zal gekozen zijn. Dat op grond van deze troonrede een vruchtbaar parlementair jaar ver wacht mag worden, is naar onze mee ning niet aanvechtbaar. STADSNIEUWS. LANDSTORM-FILM In de Graanbeurs werd gisteravond weder een ontspanningsavond voor de herhalingsplichtigen gehouden, uitgaande van het Chr. Militair Ver band. De avond werd geopend door Ds. H. Thomas, op de gebruikelijke wijze, waarna hij alle aanwezigen hartelijk welkom heette. Spr. sprak daarna zijn spijt uit, dat Gtneraal-majoor F. L. Duymaer van Twist, voorzitter der Nat. Landstormcommissie, niet aan wezig kon zijn, om, zooals het pro gramma aangaf, een rede over den Bijz. Vrijw. Landstorm uit te spreken. De heer Duymaer van Twist is een man voor de kleine luiden, een man der boeren van Staphorst en van de schippers van de. Binnenvaart. Dat is de man van de Bijz. Vrijw. Lanclst.; en omdat hij hier niet aanwezig is kan spr. dat des te guller uitspreken. Men heeft echter een waardige Dlaatsvervanger gevonden in kapitein Boulogne, die de Landstorm-film zal illustreeren. Spr. dankt hem hartelijk voor zijn bereidwilligheid. Tevens dankt spr. den heer Gronsma. decla mator uit Alkmaar, voor zijn bereid willigheid om met zijn declamatie de zen avond op te luisteren; en den heer Plu met zijn makkers, die voor de muziek zullen zorgen. Verder wenscht spr. allen een ge ze genden avond xoe. Daarna werd een aanvang gemaakt met de afwerking van het program ma. De heer Plu met zijn strijkje weer de zich dapper en ook de Vaderland- sche voordrachten van den heer Gronsma vielen zeer in de smaak. Ook over de Landstormfilm kunnen we kort zijn. Bij verschillende onzer lezers zal deze film wel bekend zijn. Eerst werden verschillende tafereel tjes uit het leven van H. M. de Ko ningin als prinses gegeven en ook werden vertoond de feesten ter gele genheid van den 18den verjaardag van Prinses Juliana. Daarna werden eenige tafereelen gegeven van land- stormdagen enz. van den Bijz. Vrijw. Landstorm. Kapitein Boulogne gaf intusschen een prachtige uiteenzet ting van dit Nationaal Instituut. Door de electriciteitsstoring ont stond ook hier eenige stagnatie en verlieten nogal wat militairen de zaal. Overigens had de avond echter een clot verloop en kunnen we ook dezen avond weer goed geslaagd noemen. LEIDEN EN 31 OMLIGGENDE GEMEENTEN IN DONKER. Gisteravond heeft onze stad eenige donkere oogenblikken doorgemaakt, in den letterlijken zin va.i het woord. Even negen uur gingen plotseling alle electrische lichten uit, zoowel in de huizen en gehouwen als op straat en stonden de electrische trams stil. Ook 31 omliggende gemeenten waren plots van licht verstoken. Aanvankelijk scheen het of de sto ring maar kort zou duren, want na een korte onderbreking begon het licht weer flauwtjes te branden. Toen begon echter de storing opnieuw, wel ke voor wat Leiden betreft, tot 9.20 uur heeft geduurd. Het electrische tramvei' eer tus schen ScheveningenDen HaagKat wijk en Noordwijk stond tengevolge van de storing stop. Zooals begrijpelijk is deelden ook de bioscopen en de schouwburg in de gevolgen van de storing. In den schouwburg, waar het Politieraadsel werd opgevoerd, was juist een der entre-actës begonnen,, zoodat de licht- storing daar alleen maar heeft teweeg gebracht, dat die iets langer was dan gewoonlijk en het publiek de gelegen heid had behalve met het Politie raadsel zich ook met het raadsel van de lichtstoring bezig te houden. In de ziekenhuizen heeft men geen nadeeligen hinder van de storing on dervonden. In het academisch zieken huis was juist de directeur, de heer Maas, aanwezig. Daar waren met het oog op eventueele electriciteitsstorin- gen reeds maatregelen genomen en werden vanuit een centraal punt kaarsen naar de verschillende afdee- lingen gebracht, waarmede men de ziekenzalen verlichtte. Het is gebleken, dat de storing is ontstaan doordat een der turbo-gene ratoren heeft uitgeschakeld. Door daarvoor een andere in de plaats te stellen is het kwaad verholpen. De oorzaak van de storing was echter gis teravond laat nog niet bekend. Tegen"1 halftien was het euvel weer hersteld. De buitengemeenten had den daarmede ook weder stroom en de menschen konden hun kaarsen en petroleumliclitjes weer wegzetten. MEERDAAGSCHE OEFENINGEN. De 2 batterijen van het 3e regiment vi' dartillerie van hier, die, onder be vel van kapitein A. E. W. de Jong, te Nijmegen, oefeningen houden niet de infanterie aldaar, -vertrokken morgen naar Ede voor liet houden van oefe ningen met de I Ie infanteriebrigade. GESCHENK AAN HET RIJKS LTHN OGRAPHISCH MUSEUM. De Minister van Onderwijs deelt mede, dat het Indisch comité voor Wetenschappelijk Onderz. te Welte vreden een verzameling van bijna 500 ethnograpliica, afkomstig van de pyg- moïde bevolking van Nieuw-Guinea, aan het rijk ten geschenke heeft aan geboden, ter plaatsing in het Rijks Ethnograph -ch Museum alhier. CENTRALE VERWARMING HOOGL. KERK. Ieder herinnert zich de' brand in het stovenhok van de Hoogl. Kerk. Daar bij is aan den dag getreden, dat het toch in onze dagen niet meer aan gaat om op de ouderwetsehe manier voor verwarming te zorgen. Men be sloot tot het aanbrengen van een cen trale verwarming zooals in de Ooster- kerk. Naar wij vernamen is deze verwar ming thans zoo goed als gereed. Wij t\\ ijielen niet of deze verbetering zal zeer worden gewaardeerd. OFFERVAARDIGHEID. In de Geref. Kerk a. d. Heerengracht werden Zondagmorgen drie extra gif ten gecollecteerd, n.l. voor de armen 2 maal 200 en voor de Kerk 100, sa men 500. VRAGEN VAN DEN HEER SIJTSMA. Door den heer K. Sijtsma is in ver band met bet omvallen van een schut ting verleden Zaterdagnamiddag in de Janvossensteeg en het neerstorten van een muur van een in slooperij zijnd pand aan de Oude Heerengracht, hoek Ververstraat, gisternamiddag aan B. en W. verzocht daarover nadere in lichtingen in de eerstvolgende ver gadering aan den Raad te verstrekken en met name te willen mededeelen of er vooraf voorzorgsmaatregelen door de Bouwpolitie waren genomen en zoo ja, of deze al of niet behoorlijk zijn nageleefd. DE INVAL BIJ DE INDONESISCHE STUDENTEN. Naar wij vernemen is de censuur, welke sedert den inval bij de Indone sische studenten op de hun per post toegezonden brieven enz. vanwege de justitie werd toegepast, sedert eenige dagen opgeheven. PROF. KLUYVER 35 JAAR HOOG LEERAAR. Woensdag 28 dezer zal het 35 jaar geleden zijn, dat prof. dr. J. C. Kluyver aan de Leidsche Universiteit het hoog- leeraarsambt in de hoogere stelkunde, differentiaal- en integraalrekening, de theorie der functiën en de waarschijn lijkheidsrekening aanvaardde. JAARBOEK DER UNIVERSITEIT. Verschenen is bij de firma I. G. van Doesburgh, alhier, het jaarboek 1927 van de rijksuniversiteit alhier. Hierin is o.m. opgenomen de samenstelling van het college van curatoren, bestuur van den senaat, de besturen der com missies, die in eenigerlei verband tot de universiteit staan, alsmede van de wetenschappelijke inrichtingen en ver zamelingen enz., overzicht van prijs vragen, beurzen, de diesrede van prof. Meijers. den 8 Febr. j.l. uitgesproken, biogrsphica van de hoogleeraren H. T. ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentien per regel 221/j cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentien bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Binnenland. De Troonrede. Leiden en omliggende r meenten in het donker. Ernstig tramongeluk te Amsterdam De lUo^soopwot za! vermoedelijk 1 Jan. a-s. in werking treden. Buitenland De behandeling van het Fonnaarsch Roemeensch c^"f'»ct is tot de De cember-verernd/ring van den Vol^sn- bond uitgesteld. De derde commissie uit de Volken- bondsvergadering heelt het Poolsche voorstel tot veroordeeling van den aanvalsoorlog eenstemmig aangeno men. Pelletier d'Oisy heeft zijn vliegtocht rondom de Middellandsche Zee vol bracht. Het Amerikaansche Legioen te Pa rijs. PKWBH5%H?MZWISBX!lWBrflm'ji''JWI—UI— de Graaf, J. P. M. L. de Vries, H. G. Bungenberg de Jong en de heeren dr. D. J. Steenhuis en R. A. Kern, een ne crologie. van prof. dr. J. Offerhaus en dr. J. Pools, verslagen omtrent Je werkzaamheid van universitaire ver- eenigingen en de oratie tot overdracht van het rectoraat van prof. mr. E. M. Meijers aan prof. A. J. Wensinck, gis termiddag gehouden. Als aanhangsel zijn ook nu weer toegevoegd de Acta L e i d e n s i a, Academische Bibliographie, uitgege ven vanwege het Leidsch Universiteits fonds. DE OPENING DER R.-K. H.B.S. (Slot). Na de rede van den Z.Eerw. Pater J. H. Keysers voerde nog het woord de Hoogeerw. pater Provinciaal der Franciscanen Rogalatus Hazebroek. die dank en hulde bracht voor het vele werk, dat tot stand was gekomen en in het bijzonder dankte voor het vtr- eerend verzoek, dat de paters Francis canen de leiding op zich zouden ne men. Spr. huldigde in het bijzonder pastoor Beukers aan wiens doortas tendheid het te danken is, dat de R.-K. H.B.S. tot stand kwam. Verder werd nog het woord gevoerd door den heer J. P Mulder, vice-voor- zitter der Chr. H.B.S. en door den direc tour der school, pater drs. de Goede, die in het bijzonder allen dankzegde voor den hem verleenden steun en de medewerking van ouders, leerlingen en lëeraren vroeg voor het zware werk dat wacht. Hierna sprak namens het gemeente bestuur wethouder A. F. L. M. Tepc> die het een voorrecht achtte voor rje stad weer een nieuwe H.B.S. rijk te zijn en zijn beste wensehen voor haar bloei uitte. N'adat namens de ouders 9en kort woord was gesproken door den heer J. J. M. Meyers, was de officieele plech tigheid afgeloopen en werd het gebouw- bezichtigd. DE DOORTREKKING VAN DE HAAGSCHE TRAM. Naar Het Volk verneemt zijn de stukken, noodig voor het doortrekken van de H. T. M.-lijn Den HaagLei den naar het Plein te 's-Gravenhage, binnen enkele dagen van Gedeputeer de Staten te verwachten. Na ongeveer een maand zal met de uitvoering der werkzaamheden be gonnen worden. DE COLLEGES VAN PRINSES JULIANA. Naar wij vernemen, zal Prinses Ju liana ook de colleges van prof. dr. Al- bert Verwey over de Nederlandsche letterkunde en hare geschiedenis vol gen. PRINSES JULIANA STUDENTE. „Het is waarlijk jammer," schrijft J. B. in „le Temps", dat de brave heer Berquin niet meer onder ons leeft, om er stof te vinden voor verhalen voor kinderen: de geschiedenis van prin ses Juliana, vermoedelijke opvolgster op den Nederlandschen troon, die zich heeft laten inschrijven als studente in de rechten aan de Universiteit van Leiden, zou hem een bekoorlijk onder werp hebben verschaft, tenzij men die zou willen reserveeren voor de prentenfabriek van Epinal. Ze is zoo lief iiï haar eenvoud die kleine vertelling, het land zoozeer waardig, waarin zij ontstaat. Prinses Juliana, die verlangde de colleges der juridische faculteit te volgen, zich te laten inwijden in de wetenschap der DE TROONREDE.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1