CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Dit nummer bestaat uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belangrijkste nieuws in dit Hummer. 8ste JAARGANT3 WOENSDAG 10 UAGUSTUS 1927 NUMMER 2201 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week .......f 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22'/* cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage- Iijks geplaatst ad 40 cent V Overschot. In Lndië in nog veel sterkere mate dan in Nederland acht men het noo- dig om de Overheidsbedrijven „nor maal" te doen werken. Nu wil „normaal" in lndië nog al eens heteekenen „eenige winst afwer pen". Menig Overheidsbedrijf heeft echter te dampen met een gebrek aan welvaart, zoodat dat winstmaken we! eens moeilijk wordt. Daarom vonden verschillende be drijven allerlei middeltjes, oon een klein verlies een winstje te doen ge lijken. 't Was indertijd de Oud-Direc teur van Financiën en Oud-Regee- rmgsgemachtigde bij den Volksraad, later Voorzitter van den Suikerbond, dus een man, die tot oordeelen be voegd was, die zich de moeite gaf, om in de begrootingen van de diensten, ressorteerende onder het departement van Gouv. Bedrijven, na te gaan op welke wijze daarin begrippen als winst en verlies, overschot e.d. wer den gebezigd. Men herinnert zich het geval wellicht; de heer Talma kwam tot zeer verrassende uitkomsten: er werd met „overschot", „bedrijfs- overschot", „netto-overschot" enz. gewerkt, dat het een aard had, maar de bedrijven gaven verlies. Op het voetspoor van mr. Talma is het „Soer. Hdbl." aan het speuren ge gaan in de uitgewerkte staten van uitgaven en ontvangsten der ver schillende landsbedrijven, zout en tin uitgezonderd. En het heeft de vol gende woorden tot het aantal daar achter genoemde keeren vermeld ge vonden: „bedrijfsoverschot" 38 keer. „batig saldo" 9 „bedrijfswinst" 5 „bruto overschot" 3 „overschot" 1 „netto saldo" 1 „verlies" geen enkele keer. In de memorie van antwoord op „Financiën" kon men echter dezer dagen meegedeeld vinden, dat de win sten op tin (de zeer buitengewone winsten) voor een deel aangewend moesten worden om de verliezen der andere bedrijven tezamen te dekken. Want de overschotten op andere pro ducten dan tin en de bedrijven zijn ontoereikend om de normale kapi- taalslasten te bestrijden. De heer Roelofsen, die als directeur van Gouv. Bedrijven voor dat depar tement moest opkomen, is destijds ernstig boos geweest op den heer Talma. De heer Roelofsen heeft plaats gemaakt voor een jongere, frissche kracht, en als we niet verkeerd verstaan aldus het „Bat. Nwbl." meenen wij in de thans verschenen memorie van antwoord op G. B. een nieuw geluid te hooren. Stellig vindt men er niet in terug den toon van zelfgenoegzaamheid, die in vroegere stukken zoo onaangenaam kon aan doen. Wij gelooven dat de heer De Jongh wel geheel veranderd moest zijn, in dien hij er in toe zou stemmen dat onder zijn beheer aan het Departe ment van Gouv. Bedrijven met holle leuzen zou worden gewerkt. De dege lijke wijze waarop hij er naar .stond om het beheer der gemeente Sema- rang op te bouwen, gaf aan de ver wachting grond dat het onder hem bij G. B. wel een ietsje anders zou gaan. Wanneer daarmede een nieuw ge luid is gehoord dan zal dat zeker ve len verheugen. De flatteerende cijfers zijn toch eigenlijk een voor den gek- houderij waar niemand voordeel, in tegendeel allen ernstig nadeel van ondervinden. In alles, maar vooral in de be drijfsresultaten, moet eerlijkheid voorop staan. V Men zij gewaarschuwd! Het is merkwaardig, dat terwijl de communistische partijen in de meeste landen zoo weinig te beteekenen heb ben, de invloed van het communisme toch zoo groot is. Overal, in de geheele wereld, trachten zij onrust te stoken en dikwijls niet zonder succes. Men denke, wat dit laatste betreft, slechts aan de revolutionaire bewegingen in lndië. Vanwaar de verklaring van dit feit? Deze ligt hierin, dat het communis me niet steeds met open vizier strijdt. Waar het dit doet zooals in de re- geeringscolleges is het zoo gevaar lijk niet, ja dikwijls is zelfs de wijze van optreden zijner vertegenwoordi gers niet onsympathiek, b.v. Dr. Knut tel in den Leidschen gemeenteraad. Doch het eigenlijke gevaar der com munistische beweging ligt in de cel- vorming. 7ij dringen overal binnen met name in de moderne vakbeweging bouwen daar hun cellen en trachten van daaruit geheel die beweging te be- heerschen en tegelijk haar grondsla gen te ondermijnen. Doch ook de Christelijke en Katho lieke vakbeweging zijn niet veilig voor deze cellenbouwers. In dit verband is leerzaam de uiteenzetting van Pjat- nitzki in de artikelen van de „Praw- da" over de noodzakelijkheid van com- munistischen arbeid niet slechts in moderne vakbonden, maar ook in de christelijke. „Voor de communistische partijen (aldus Pjatnitzki) van die landen, waar ook vakbonden bestaan, niet op het standpunt van den klassenstrijd staande, is het de taak naast verster king van haar invloed in de moderne vakbeweging, ook een systematischen arbeid in de katholieke en christelijke vakvereenigingen te beginnen. De invloed, dien de christelijke en nationaal socialistische partijen op de arbeidersklasse uitoefenen, kan ver nietigd of minstens verzwakt worden door de intrede van communisten in de vakbeweging dezer partijen en door de uitoefening van gepasten ar beid. Met de intrede in de vreemde vakbonden moet dadelijk worden be gonnen zonder terug te deinzen voor de noodzakelijkheid, dat de betrokken leden uit de roode vakbonden moeten treden." Bij het aanwerven van nieuwe leden zal het derhalve zaak zijn, dat de af- deelingsbesturen onzer christelijke vakorganisaties er op letten, of dege nen die toetreden willen, inderdaad staan op het standpunt der christelij ke vakbeweging: aanvaarding der christelijke beginselen en verwerping van den klassenstrijd. En zoo niet, dan volge onverbiddelijk afwijzing of roye ment. De christelijke en de katholieke vak beweging hebben in het verleden steeds getoond, onwrikbaar te staan op den bodem der christelijke beginse len en wars te zijn van alles wat naar revolutie zweemt. Wij twijfelen niet, of zij zullen dit ook in de toekomst zijn, doch wel is het noodig de waak zaamheid te blijven betrachten in ver band met het gevaar, dat uit Rusland dreigt. Men zij dus gewaarschuwd! Een gewaarschuwd man geldt voor twee. STADSNIEUWS. GOEDKOOPE TREIN. Weder wordt vanwege de Nederland sche Spoorwegen, blijkens een adver tentie in dit nummer een goedkoope reis georganiseerd naar Breda en Ois- tervvijk en terug van de stations der lijnen: Amsterdam C.SRotterdam Beurs, Hoek van HollandRotterdam D.P. en UtrechtRotterdam Maas, op Donderdag 18 Augustus a.s. Vanaf Lei den vertrekt deze trein om 7.35 uur en arriveert om 9.38 uur in Breda. Om 10.37 uur gaat de trein uit Breda en is 11.11 uur in Oisterwijk. 's Avonds vertrekt de trein om 19.03 uur uit Oisterwijk, om 19.53 uur uit Breda en is in Leiden om 21.43 uur. Vanaf Leiden kost deze trein naar Breda heen en terug 2e klasse ƒ2.50, 3e klasse 1.80, naar Oisterwijk res pectievelijk 3.35 en 2.40. We raden een ieder aan van deze mooie gelegen heid gebruik te maken. GEREF. SCHOOL VOOR U.L.O. Aan bovengenoemde school (Hoofd de heer W. G. Aldershoff Jr.), is door de uitbreiding van het aantal leerlin gen met ingang van 1 Sept. a.s. tot tijdelijk onderwijzer benoemd de heer T. Massink te Zeist, die deze benoe ming heeft aangenomen. ZESTIGJARIG JUBILEUM. Op Zaterdag 13 Aug. a.s. zal liet 60 jaar geleden zijn, dat de heer H. Sin- geling, Oranjegracht 25a voor 60 jaar in betrekking kwam bij de firma v.h. Gebr. van Wi;k en Co., alhier. Voor waar een zeldzaam jubileum, wat wel niet onopgemerkt zal voorbijgaan. ir. W. J. MODDERMAN. Ir. W. J. Modderman, chef van den Dienst der exploitatie bij de N.Z.H.T.M. alhier, komt als no. 2 voor op de voordracht van B. en W. voor direc teur aan het Gem. Trambedrijf te Rotterdam. J. T., heeft bij de politie aangifte gedaan dat van zijn motorboot liggen de aan de Vliet bij den Heerenweg een zijlantaarn is ontvreemd. Omtrent het motorongeluk op den Haagweg dat gisteren plaats had. vernemen wij nog, dat de ernstig ge wonde motorrijder uit Wassenaar af komstig is en J. L. Koning heet. De ander kwam uit Den Haag en is G. L. Valkenburg genaamd. Ook de bestuurder van de vracht auto, zekere N., is opgespoord. De toestand van den heer Koning was hedenmorgen bevredigend. -i- De wethouder van onderwijs, de heer J. B. Meynen zal in de maand Augustus geen spreekuur houden. BURGERLIJKE STAND. Geboren: Jacoba Johanna. 'd.v. T. Ouwerkerk en C. Vroom. Philipous Frans., z.v. W. Zaalberg- en P. Ver- straaten. Elisabeth, d.v. P. A. Bon ter en E. A. Vermeulen. Frans. z.v. T. Arnoldus en G. Kokkedee. Atha. Maria Josepha., d.v. H. E. v. Haaste- ren en 1. M. T. Vintges. Hendrik, ziv. H. v. d. Velden en M. Rïinsburgen. Cltemens Anths., z.v. A. D. Mossel en A. A. Hovelmeïfer. Tohanna Theresia, d.v. H. v. Polanen en A. W. Ouwen- dijk. Frits, z.v. F. Labordus en E. C v." Heusden. Maarten, z.v. A. Schouten en P. Schaap. Dirkje d.v. D. Hasenoot en D. Zwanenburg. Maria Clemenria, d.v. A. v. d. Poel en M. J. M. Maas. Adriana, d.v. P. J. v. Leeuwen en J. van Soest. Antonie, z.v. A. v. Haarlem en C. Derks. Theoda. Maria Elisth., d. v. J. v. Geel en M. C. Antonissen. Willem, z.v. W. Plu èn V. v. Hoven. Huberts. Frans. Josephs., z.v. H. F. J. Mentink en T. C. G. Veeren. Gerar- 'aa Maria, d.v. G. Rosier en C. Dobbe. Pieter. z.v. J. Azier en A. M. de Rid der. Nicolaas, z.v. R. Cramer en T. Stol. Jonas, z.v. C. Dreef en G. C* Brashoven. Adriamis Cornelis, z.v. A. C. den Hertog en H. C. Sirag. Willem! Lambs. Corns., z.v. J. v. Tongeren en P. C. Roelandse. Susanna, d.v. A. Fi- lippo en J. Dubbelaar. Anna Maria, d.v. H. T. van Kampen en A. M. Wal raven. Gesina Susa. Thera. Maria, dv. G. G. Knijnenburg een A. P. v. d. Meer. Dirkje, d.v. W. J. Pison en M. Brier. Alexander, z.v. C. v. d. Dop en A. M. J. van Loon. Wilhelmina, d.v. P. Stol en de Vos. Hendrik Tan, z.v. G. Wielders en E. M. Beij. Wilhelmi na Adra., d.v. H. Tuinhot de Moedl en C. de Vogel. ^Marius, z.v. S. Boe- lee en J. P. Fransen. Lambertus Wil helm, z.v. W. B. Dekker en C. G. Petersen. Elisabeth, d.v. J. de Wa ter en M. J. Nieuwenhuijsen. Petrus Wilhs. Johs., z.v. A. T. v. d. Linden en A. M. v. Schie. Willem Nicolaas, z.v. H. Fuchs en P. A. Schaap. Johan na. d.v. A. J. van Wijk en G. Fakkel. Johannes Wilhs., z.v. A. v. Es en J. W. C. Evers. Maria Rijkje, d.v. G. Vlasblom en R. van Dijk. Adriaan Ge-» rard, z.v. G. Vlasblom en R. van Dijb. Petronella Johanna, d.v. J. v. d. Fluit en C. H. v. d. Togt. Johannes Hendn- cus, z.v. H. J. P. v. d. Hart en E. G. v. Houten. Elza Maria, d.v. W. J. Mi- zee en S. J. Asperslag. Conradine, d.v. J. G. j. Verneij v. Wijk en C. Roem. Philippus, z.v. L. Lasonder en M. Scheen. Pieter, z.v. J. Hillebrand en C. Stikkelorum. Geert, z.v. P. H. Trap en E. ter Beest. Wilhelmus Adolt, z.v. A. J. van Tienen en A. P. W. Suijker. Overleden. P. H. C. Bolderdïjk, wedr. 71 jaar. F. den Elzen, zoon 1 j. H. v. d. Berg, man 42 jaar. B. Vijlbrief zoon 66 jaar. J. F. Meijer, zoon Hm. P. Kriek, man 65 jaar. S. v. Leeuwen, dr. 23 j. P. v. Riet-Ouwerkerk, vr. 88 jaar. C. Zwaan, man 27 jaar. M. M. Peters, dr. 2 jaar. BTHTVENLAND. HINDERLIJKE BELANGSTELLING. Aan een schrijven uit Oslo, d.d. 4 Augustus aan de Tijd is het volgende ontleend. Er stond in alle kranten, dat Hare Majesteit de Koningin van Nederland met Prinses Juliana een toeristenreis cl oor Noorwegen zou maken. Incog nito. Absoluut incognito. Maar tegelijk kreeg het publiek een heel relaas van het Koninklijk reis plan, waar de Koninklijke familie wel en waar ze niet zou zijn, dat ze zus en niet zoo wenscht te reizen. En dat Hare Majesteit niet als vorstin, maar als barones van Buren reisde. Dat de koninklijke hoogheden met den bui- tenlandschen trein zouden komen ter een en twinstigste ure en twintig mi nuten. In alle kranten stonden de portret ten van Hare Majesteit en van de Prinses. Gevolg was, dat op 't sta tionsplein honderden nieuwsgierigen hen afwachtten. En spoedig had men Hare Majesteit ontdekt. Toen begon de tocht door de stad, gevolgd door een massa menschen en stuurlooze politieagenten, heel brave menschen, die gemoedelijk tusschen de massa in een kring rondom Hare Majesteit doelloos heen zworven. Hare Majesteit hulde haar gezicht in haar pels en zocht links en rechts een uitweg. De Prinses wendde en keerde zich en zag beurtelings licht verstoord naar de cortége, wisselde af en toe een woord met haar moeder en glimlachte dan weer. Maar ja, het werd nu toch te bont. De politie, het stuur heelemaal kwijt, begon met auto's te doen stop pen; dus werd de attentie nog meer op het geval getrokken. Van het in cognito was geen zweem meer over. Het vorstelijk gevolg en de Neder- landsche gezant volgden gedwee en lijdelijk. Toen op een paar droschken af. Om het volk met een list kwijt te worden. Maar dat hielp niet De politie deed een paar pogingen om het volk tegen te houden, maar een gemoedelijk schouderophalen gaf duidelijk te kennen, dat zij of zich machteloos voelde of te goed van hart was om de Noren het incognito te doen respecteeren. Eindelijk wisten H. M., de Prinses en het gevolg om den hoek van een straat te verdwijnen en kon de politie de straat afzetten. De massa hoopte zich op en bleef van uit de verte de Koninklijke hoogheden gadeslaan. Mogelijk dat men dacht, dat zij in een of ander patriciërshuis in de straat zouden verdwijnen. Ik maakte een boog om de „onge wapende" macht heen, twee hoeken om en daar kwam het Koninklijk ge zelschap heel rustig de straat afge wandeld. Maar ja, er waren er meer even slim als ik, hoewel niet zoo heel veel. En die argwaan koesterden wer den op het geval door zwermende po litieagenten wel attent gemaakt. Plots groeide het gevolg weer aan. Politie kwam aangeloopen en pro beerde de menschen te overtuigen, dat de vorstelijke personen incognito reisden. Maar een politiemanshart is ook niet van steen en de een na den ander sloop door het cordon, door twee politiemannen gevormd heen; De andere waren nog bezig de massa in de verte vast te houden. Toen wilde ik als Nederlander geen verdere schuld aan de hinderlijke ver volging meer hebben. Ik zond uit de verte een stillen groet en een wensch voor een gelukkige en aangename reis na en ging naar huis, hopend, dat dé Koningin en de Prinses op het sta tionsemplacement in den specialen trein een goeden nacht mochten door brengen en verder op reis meer suc ces met haar incognito. OM SACCO EN VANZETTI. Protestvergadering in Den Haag. In den tuin van het Volksgebouw aan de Prinsegracht in Den Haag werd gisteravond naar aanleiding van de voorgenomen terechtstelling in Amerika va Sacco en Vanzetti een openbare protestvergadering gehou den, bijeengeroepen door de S.D.A.P. en het N.V.V. Als sprekers traden op de heer Wi- baut, namens de S.D.A.P. en de heer Stenhuis, namens het N.V.V. De heer Wibaut betoogde, dat de heele zaak moet worden beschouwd als een kwestie van wraak tegenover een beweging, welke als anti-natio naal gekwalificeerd en onderdrukt moest worden. Spr. vroeg zich af, of wanneer de mannen zich werkelijk ernstig heb ben vergrepen, de ondergane gevan genisstraf van zeven jaren onder voortdurende bedreiging van ter dood- brenging, niet reeds zwaar genoeg is. Ten slotte hield spr. een pleidooi voor afschaffing over de geheele we reld van de doodstraf. Na afloop van de vergadering trok ken eenige honderden der deelnemers door de binnenstad, blijkbaar met de bedoeling voor het Amerikaansche gezantschapsgebouw op 't Voorhout te demonstreeren. Op de Princessegracht bij de Bosch- brug wist de politie de betoogers ech ter te verspreiden. Incidenten deden zich niet voor. Ook te Amsterdam. Gisteren is het den geheelen dag tc Amsterdam eenigermate onrustig ge weest in verband met anarchistische en communistische betoogingen voor de vrijlating van Sacco en Vanzetti. Het begon al in den middag bij het Koloniaal Instituut, zooals wij reeds hebben gemeld. Daar is een jongeling gearresteerd, omdat hij had geroepen: „Gooi de politie dood met steenen' Hij is voorloopig vastgehouden. De politie heeft echter den indruk, dat de jongeling is opgestookt door anderen, die achter de schermen ble ven. Gisteravond was er een bijeenkomst in het Westerpark, waar eenige syn- dicalen het woord hebben gevoerd. De betooging, welke druk was be zocht, verliep rustig. Aan het hek van het park hingen borden met het op schrift: „Redt Sacco en Vanzetti". Na afloop wilden de betoogers „trekken". Zij gingen naar het Haar lemmerplein met de bedoeling de Haarlemmerstraat in te gaan. De politie wist dit laatste echter te verhinderen en leidde den stoet doei' Binnenland. Protestvergaderingen tegen het doodvonnis van Sacco en Vanzetti te Amsterdam, Rotterdam en Den Haag Buitenland Nog geen definitieve beslissing ln de zaak-Sacco en Vanzetti. Bomaanslag op een Katholieke kerk te Chicago. Een Amerikaansche vlag verbrand te Casablanca. President Coolidge heeft het Ame rikaansche vlootbcuwprogram goed gekeurd. Groote ontploffing te Sjanghai. Nieuwe Fransch-Duitsche bespre kingen inzake de ontruiming van Rijnland verwacht. De diplomatieke beirekkingen tus schen Albanië en Joego-Slavië zijn hersteld. de Marnixstraat over de Rozengracht voor de Westermarkt. Daar was een greote politiemacht geconcentreerd onder leiding van den hoofdinspec teur den heer L. Hoogenboom. De betoogers poogden nog verder te trekken, maar de ruiters en de agen ten wisten door resoluut, maar tege lijk bezadigd optreden te bewerken, dat er een einde kwam aan deze „wilde" demonstratie, welke wel veel geschreeuw, maar geen ongelukken had opgeleverd. Een paar charges wa ren noodig, maar zij droegen een on schuldig karakter en bestonden uit niet veel meer dan een sprong van een paard, welke ruim voldoende bleek om het gezag te handhaven. Een enkele maal moest de politie wat krachtiger dreigen. Intusschen was het tegen elf uur geworden, vóórdat op de Wester markt de rust was teruggekeerd. En kele groepen waren echter afgezakt in de richting van den Dam. Op dit plein, op den Nieuwendijk, op den N Z. Voorburgwal en in de omgeving moest de politie nog een paar malen clubjes menschen, die weigerden door te loopen, uiteenjagen. Eén man, die met steenen gooide, is gearresteerd. Te Rotterdam, veel geschreeuw Gisterenavond hielden de commu nisten in het Verkooplokaal aan den Goudschen Singel aldaar een protest vergadering tegen het eventueel ter dood brengen van Sacco en Vanzetti. Toen de vergadering was afgeloo- pen, trokken ze de straat op met de „dernier cri": „Sacco en Vanzetti moe ten vrij". De politie sloeg ze uiteen met gummistok en sabel, omdat er een volksoploop ontstond. Een deel droop af, een klein deel brulde den kreet met sopraan-groc- en basstem door en trok door de binnenstad waar vanzelf veel animo was voor het troepje opgeschoten rooden. De poli tie liet ze, zoolang er niets bijzonders gebeurde kalm loopen; er was echter voor gewaakt, dat het Amerikaansche consulaat niet benadeeld kon worden. Bij de Regentessebrug ging het nog een oogenblik spannen en werden gummistok en sabel wederom met succes gehanteerd. Pas na midder nacht keerde de rust weer. De politie, die met bereden agenten en agenten op de been was, heeft den geheelen nacht toezicht gehouden bij het consulaat. Voor zoover bekend, werd niemand ernstig gewond. Er hadden geen arrestaties plaats. TER VOORKOMING VAN SPOOR WEGONGELUKKEN. De directie der Ned. Spoorwegen heeft bepaald, dat wanneer het sta tions- of treinpersoneel gebreken aan locomotieven of voertuigen ontdekt en tijdig de noodif maatregelen neemt, waardoor noodlottige gevol- cr-n, welke uit dit gebrek naaden kun nen voortspruiten, dan zijn voorko men, in die gevallen een beloonim toe te kennen. DIRECTEUR GEMEENTEWERKEN GOUDA. De heer H. J. E. van de Ven, direc teur van gemeentewerken en opper brandmeester te Gouda heeft ontsla? uit deze functies gevraagd met in gang van 1 December a.s. De lieer van de Ven is tot zijn ont slagaanvrage overgegaan op grond van de geringe medewerking van de meerderheid van B. W. tot handha ving van zijn positie al9 directeur van gemeentewerken en de hieruit voort vloeiende geleide' ijke ondermijnim van het hem opgelegde gezag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1