CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS 8*« JAARGANG MAANDAG 11 JULI 1927 NUMMER 2175 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 De Economische Conferentie. Hedenmiddag hield de Oud-Minister, de heer H. Colijn, te Tilburg een rede over bovengenoemd onderwerp. Wij zijn in staat reeds heden daarvan ver slag te geven. Om het groote gewicht van het on derwerp geven wij dat verslag hier plaats. Onzeker begin. Spr. begon met te herinneren aan 't gevoel van onzekerheid, dat onder de gedelegeerden heerschte, toen de Eco nomische Conferentie den 4den Mei dezes jaars te Genève bijeenkwam. Ondanks de zeer zorgvuldige voor bereiding en de overvloedige documen tatie miste men de rechte doelstelling. Het was natuurlijk bekend, dat den genen, die het initiatief hadden geno men tot het samenroepen der Econo mische Conferentie, wel een bepaald doel voor oogen had gestaan, namelijk het brengen van het kartel-wezen bin nen de sfeer eener internationale rege ling; maar het was ook bekend, dat deze gedachte nagenoeg nergens in stemming had gevonden. Wat er dus eigenlijk bereikt zou kun nen worden, was bij het begin der Con ferentie bezwaarlijk te gissen. Maar in den loop der eerste week werd het dui delijk, dat de aandacht zich hoe lan ger hoe meer concentreerde op vraag stukken, die met de handelspolitiek verband hielden. Het werd meer en meer duidelijk, dat men bij de beoordeeling van den economischen toestand van Europa, een scherp onderscheid te maken had tusschen zoodanige factoren, die op dien toestand een b 1 ij v e n d e n in vloed uitoefenden, en andere, wier werking als van meer of minder lang durigen aard te beschouwen was. Fac toren, waarvan men moest aannemen, dat verandering, naar den mensch ge sproken, uitgesloten moet worden ge acht; daarna factoren, die wel tijde lijk van aard genoemd kunnen wor den, maar die toch waarschijnlijk nog tientallen van jaren hun invloed zul len doen gelden; en in de derde plaats factoren, die men als het ware elk oogenblik zou kunnen opheffen, in dien men maar wilde. Geen bemoeienis met parmanente en semi-permanente moeilijkheden. De Conferentie heeft getoond gezond verstand genoeg te bezitten om geen tijd te verspillen aan een uitvoerige bespreking van de factoren, die een permanenten invloed op den economi schen toestand van Europa zullen uit oefenen; en evenmin aan eene breed sprakige behandeling van die, welke men zou kunnen qualificeeren als fac toren van semi-pernianenten aard. Dientengevolge is er slechts ter loops gewezen op de groote verande ringen, die in het Staten-stelsel van Èuropa hebben plaats gevonden, en is ook slechts aangestipt de bijzondere versnelling, die de industrieele ont wikkeling der buiten-Europeesche Sta ten gedurende den wereldoorlog ge kregen heeft. Aan dit alles is niets te verande ren. Men heeft het als blijvend te aan vaarden. Evenals men ook als blijvend te aanvaarden heeft de geheel gewij zigde financieele verhouding tusschen Europa en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Was Amerika vroe ger debiteur van Europa, de Nieuwe Wereld is thans, zelfs afgezien van de geldelijke verplichtingen, 'die recht streeks met den oorlog samenhagen, de crediteur van Europa geworden. Een factor, die, naar spreker vrees de, ook als van blijvenden aard aan gemerkt zal moeten worden, is de af nemende emigratie uit Europa. Ter wijl in de laatste jaren vóór den oor log gemiddeld 1.300.000 personen ons werelddeel verlieten om elders een be staan te vinden, is dit cijfer, thans tot de helft teruggeloopen, en het laat zich niet aanzien, dat ook hierin veel verandering zal treden. Naast deze factoren vén blijvenden aard moeten genoemd worden die, welke gedurende een reeks van jaren nog hun invloed zullen doen gevoelen. Daar is in de eerste plaats de sterke verarming yan Europa; gevolg van de groote verwoestingen en van de haast niet te becijferen inflatie-verliezen in vele landen ondervonden. Duiar is in de tweede plaats de enor me Hanzwelling der schulden met den daa -uit voortvloeienden druk van enoi'm hooge belastingen. Daar is ten derde te noemen het internationale B^lldenprobleem rechtstreeks uit den oorlog voortkomende: de schadever goeding, die Duitschland heeft op te brengen, en de betalingen van Euro- peesche landen aan elkaar en van al len gezamenlijk aan Amerika. In de vierde plaats eindelijk moet gewezen worden opaden invloed, dien de toestanden in Rusland op de econo mische positie van Europa uitoefenen. Had Rusland zich regelmatig blijven ontwikkelen, dan zouden de overige Europeesche landen in het Oosten al licht een compensatie hebben gevon den voor het verlies, dat elders gele den was. Maar niet alleen dat de re gelmatige ontwikkeling uitbleef, het aandeel van Rusland in het interna tionale goederenverkeer liep zelfs zeer sterk terug, zoodat het thans op één lijn te stellen is met Denemarken. De Conferentie begreep, dat op dit terrein voor haar niets te doen viel, om verbetering in de toestanden te brengen, aangezien ze zich verre moest houden van alles wat met de Euro peesche politiek samenhing. Alle aandacht voor de handelspolitiek. Daardoor werden hare aanbevelin gen beperkt tot die aangelegenheden, die men in tegenstelling met de beide andersoortige zou kunnen aanduiden als factoren van t ij d e 1 ij k e n aard. En dan kwam men vanzelf tefecht bij de huidige handelspolitiek. Bij de besprekingen over dit onder werp werden een drietal punten met grooten aandrang naar voren gebracht 1. dat de onderlinge afhankelijkheid der volkeren zóó groot is dat iedere welvaart met die van de andere saam- hangt; 2. dat de basis van alle welvaart in de productie ligt; 3. dat specialisatie op productie-ge bied ook tusschen landen onderling de stoffelijke welvaart het meest be vordert. Maar al was men het nu over die drie grondgedachten eens, daarmee waren de moeilijkheden niet overwon nen. Er waren 50 landen ter Conferentie vertegenwoordigd. Daaronder waren er, die op het punt stonden hun tarie ven-politiek te gaan wijzigen, en daar onder waren er andere, wier handels politiek een sterk protectionistisch ka rakter vertoonde. En hoewel de naar Genève gezonden gedelegeerden daar allen alleen a titre personnel versche nen waren, zoo moest er toch rekening mede-gehouden worden, dat ze niet los waren van de nationale gezichts punten met betrekking tot die onder werpen. Ook moest er mee gerekend worden, dat alleen een unanieme uitspraak eenig effect kon sorteeren. Dit bracht weer mee, dat men theo retische beschouwingen over de bei de stelsels van handelspolitiek achter wege moest laten en zich bepalen moest tot beschouwingen van practi- schen aard. Tot tevredenheid stemmende uitkomst Als men d^t alles in aanmerking neemt, kan men tevreden zijn met de uitkomst. Er is door een paar honderd gedelegeerden uit een vijftigtal landen eenstemmig uitgesproken, dat de tijd gekomen was om een eind te maken aan de verhooging der tarieven; dat het wenschelijk was om tot verlaging over te gaan; en dat de verschillende Staten onmiddellijk stappen be hoorden te doen om de tarief-belem meringen, die den handel schaden, uit den weg xe ruinien. Natuurlijk, aldus ging spreker voort zijn daardoor op zichzelf nog aller minst practische resultaten bereikt. Het werd ter Conferentie zeer goed in gezien, dat om tot practische resulta ten te komen een evenwijdig loopende en gezamenlijke actie der verschillen de Staten noodzakelijk is. Zullen de aanbevelingen der Confe rentie in daden worden omgezet, dan zal de actie algemeen moeten zijn, en niet eenzijdig. Zoo lang er van een al- gemeene actie geen sprake is, zal men wel allerlei declaraties te hooren krij gen: unconditional declarations, de clarations sans restriction, Deklaratio- nen ohne Vorbehalt; fraaie woor den, maar geen daden. Wil men tot daden komen, dan zal het noodzake lijk zijn, dat met vaste hand wordt aangestuurd op gemeenschappelijke actie, en dan is er maar één autori teit, die de leiding daarbij nemen kan, en dat is de Volkenbond. De Volkenbond nam het initiatief voor het bijeenroepen der Conferentie, de Volkenbond dient dat initiatief te houden. Indien dit niet geschiedt, bestaat er metterdaad gevaar, dat de toestand nog ernstiger wordt, omdat meer dan één land, dat tot heden een vrije han delspolitiek huldigde, op een twee sprong staat. Komt er niet snel uitzicht op ver betering, dan staat te vreezen en het was niemand minder dan de En- gelsche gedelegeerde Layton, die daar op wees, dat degenen, dip tot nu toe verstandig handelden, door den nood gedwongen ook onverstandig zul len worden. Hoe het doel te bereiken? Na uitvoerig den inhoud van de aan bevelingen en resoluties der Conferen tie te hebben nagegaan, werkte spr. ten slotte nader uit, op welke wijze het doel kon worden bereikt. Terzijde stellend de ietwat fantasti sche oplossing der T o 1-u n i e s en er op wijzend, dat ook het preferentieele systeem en het denkbeeld van een plafond douanier weinig instemming had gevonden, kwam spreker tot de conclusie, dat voorshands naar drie dingen moest worden gestreefd: ten eerste naar een grootere stabili teit in de handelsverhoudingen, zoo als vóór den oorlog gebruikelijk was; ten tweede naar een gemeenschap pelijke basis voor handelsverdragen, met daaraan gepaard gaande onder handelingen over tariefregelingen met bepaalde landen; ten derde naar de vaststelling van duidelijk omschreven en uniforme be ginselen met betrekking tot de m eest begunstiging-clausule. Op dit terrein kan waarschijnlijk binnen niet al te langen tijd resultaat worden verkregen. Maar de medewer king van den Volkenbond zal daartoe onmisbaar blijken. Ten slotte betoogde spreker, dat de Conferentie van 1927 niet moet wor den gezien als de bekroning van een gewichtigen arbeid, maar als het be gin daarvan. En voorts, dat men de verbetering van de toestanden in Eu ropa niet alleen van deze dingen ver wachten mag. Geen enkele crisis van dezen om vang kan worden overwonnen zonder hard werken en groote spaarzaamheid en het opheffen van schadelijke be lemmeringen. Daarom zullen aan de ontplooiing der energie, ook binnen de grenzen van elk land afzonderlijk, geen onnoo- dige belemmeringen in den weg mo gen worden gelegd. Eindelijk, zoo besloot spr., zou het een groote fout zijn, indien men geen acht sloeg op de beteekenis, die fac toren van godsdienstig-zedel ijken aard voor het economische leven kunnen hebben. Alleen als alles samenwerkt mag worden gehoopt, op herwinning van de plaats, die Europa eertijds in de wereld innam. Gehoopt. Want 's menschen kunnen is begrensd. En altijd geldt nog het woord der Schrift: „Zoo de Heere het huis niet bouwt, te vergeefs arbeiden zijne bouwlieden daaraan." STADSNIEUWS. VOORDORPSDAG OP 13 JULI A.S. Voor het Kinderhuis „Voordorp" is op Woensdag 13 Juli a.s. weer een Voordorpdag georganiseerd, die tot doel heeft liefde op te wekken voor het kinderwerk en ook de financiën die daarvoor benoodigd zijn te versterken. Het Damescomité voor bovenge noemde Stichting was in den afgeloo- pen winter weer druk bezig om hand werken enz. te vervaardigen en nu ai het voorbereidende werk achter den rug is en de dames alles in het werk hebben gesteld om den dag te doen slagen, rust op anderen de plicht om a.s. Woensdag eens een uurtje uit te breken voor een bezoek aan Voordorp. Men zal er geen spijt van hebben, 's Morgens half elf spreekt Ds. Goed hard een openingsrede, waarna de kinderen eenige liederen zullen zin gen. Dan zullen de attractievolle stands worden bezichtigd en om één uur wordt de gemeenschappelijke koffietafel gehouden.. 's Middags is er dan gelegenheid om zich de nuttige en fraaie Voordorp- handwerken en vele andere dingen aan te schaffen. Tevens is er dan ge legenheid het tehuis te bezichtigen. 's Avonds wordt nog een gezellig avondje gehouden waar het zang koortje „Mirjam" zal zingen en waar bij ook de medewerking is verkregen van de Muziekvereen. „Devote". Het is onmogelijk al de attracties op te noemen van dezen Voordorpdag maar we kunnen wel zeggen dat dege nen die er heen zullen gaan, er geen oogenblik spijt van zullen hebben. 't Betreft hier een werk van barm hartigheid en een werk dat vele der kinderen tot eeuwigen zegen zal zijn. Daarom moet het ook onze belangstel ling en liefde hebben. BOND VAN CHR. ONDERWIJZERS EN ONDERWIJZERESSEN, AFD. LEIDEN. Te Noordwijk aan Zee is Zaterdag de buitengewone vergadering der afd. Leiden van den Bond van Chr. Onder wijzer en Onerwijzeressen gehouden. Te kwart voor drie opent de heer De Boer de vergadering. Gezongen wordt Ps. 241. Na 't gebed leest de voorzit ter Ps. 8 voor en sluit zich in zijn kort openingswoord hierbij aan. Hij richt eenige woorden van welkom tot de kleine schare (19 leden) en spreekt den wensch uit, dat de aangenaam heid niet door bet geringe aantal te minder zal zijn. Na de voorlezing der notulen krijgt de inleider, de heer Laman, het woord over: Felix Timmermans en de ont wikkelingsgang in zijn werken. De in leider schetst allereerst den persoon van Felix Timmermans, als typischen Vlaamschen Katholiek, als den gemoe delijken Lierschen Kantkoopman, die vooral in 't Noorden een groote popu lariteit verwierf. Als schrijver ontmoeten wij bij Tim mermans 2 geestesrichtingen, n.l. my stiek en realiteit, die nu eens afzon derlijk, dan weer, en meestal, ver mengd optreden. Al in zijn eerste proeven „Begijnhofssproken" toont T. zich als een verteller zonder weerga. De humor tintelt in al zijn werken, vooral in zijn „Pallieter", met zijn kin derlijk-opgewekte sprookjesfeer. Verschenen in het begin van den we reldoorlog, heeft dit boek in al de droefheid velen een oogenblik genot bezorgt en de ellende doen vergeten. Sindsdien is de humor onafscheide lijk aan den persoon van Timmermans verbonden en komt in steeds fijneren vorm te voorschijn. Vooral in „Anna Marie" zijn mystiek en realiteit tot een schoon geheel verbonden en meerma len doet T. zijn lezers schudden van den 'lach. Toch komt ook zijn bijgeloo- vigheid aan den dag, vooral in zijn mystieke: „Schemeringen van den dood", waar hij in de kloostercel den dood te slim af meent te'zijn. De gods- dienét gaat niet diep, maar ligt meer als een vernis over 't werk. Het hoog ste voor T. is 't geloof, dat bestaat in het blind aannemen van de weldaden der R.-K. Kerk. Dit komt vooral uit in „De pastoor in den bloeienden wijn gaard" een boek, verschenen in 1925, dat tot een der meest gelezene van dat jaar behoort. Hier treden mystiek, rea liteit en humor in zulk een verfijnden vorm naar voten, dat het den lezer ontroert. De inleider licht het een en ander met fragmenten toe uit de ver schillende werken en laat de aanwe zigen genieten in den volsten zin van het woord. Een warm applaus was een welver diende hulde op dit keurige werk. De voorzitter zegt den inleider dan ook, namens de vergadering, hartelijk dank. Bleek dit deel van het programma reeds de tocht naar Noordwijk aan Zee ten volle waard, een tweede ver rassing werd den leden bereid, toen de heer H. de Boer al causeerende ver schillende bijzonderheden meedeelde over Noordwijksche geneeskruiden, waarvan de heer De Boer een groote verzameling had uitgestald. De heer de Boer toonde zich niet alleen als warm natuurvriend, maar eveneens als een groot plantenkenner. Dit kwam nog temeer uit op den wandeltocht die hierna werd ondernomen naar het Staatsboschbeheer en de golfbanen. Dit terrein was voor den heer de Boer een oude bekende. Allerlei bijzonder heden uit de plantenwereld bracht hij met elkaar in verband en menigmaal ontlokte hij zijn toehoorders een kreet van verrassing. Het mooie weer ver hoogde nog de gezellige stemming en wij konden slechts de velen beklagen, die de'tocht naar Noordwijk te veel moeite vonden. Dankbaar en voldaan keerden wij huiswaarts. De buitengewone vergadering, hoe slecht ook bezocht, was ten volle ge slaagd. Gewone advertentiën per regel 227* cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten boogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Rede van den heer H. Colijn over de economische conferentie te Genève. Afscheid van Dr. N. J. Beversen, rector van het Leidsche Gymnasium. Ernstige ongelukken te Woerden en te Heerlen. Buitenland. De onweerscatastrophe in Saksen. Het aantal dooden bedraagt pl.m. 150; de schade wordt op 20 a 30 millioen mark begroot. SCHOOL. EN ONDERLINGE WED STRIJDEN L. Z. C. Hoewel het zonnetje Zaterdagmid dag schuil bleef achter de wolken, was toch de temperatuur van het wa ter van dien aard, dat het een lust was om in het water te verkeeren. Onder de talrijke aanwezigen die Zaterdagmiddag de school- en onder linge wedstrijden van de L. Z. C. bij woonden, merkten we o.a. op Burge meester A. v. d. Sande Bakhuijzen en Wethouder Splinter, die een groot ge deelte van het rijk voorziene program ma medemaakten. In de schoolestafette voor dames, werd reeds dadelijk een sterke kamp gevoerd, wat wel blijkt uit het feit, dat slechts met een halve, minuut voor sprong door het Gymnasium werd ge wonnen, wat in estafette met vier ploegen niet veel is. In de schoolestafette voor jongens misten we eenige deelnemers uit vo rige jaren. De overblijvenden hebben echter hard gestreden, vooral de Gem. H.B.S., die moest winnen om den wis selbeker definitief in bezit te krijgen. De spanning bij dezen wedstrijd ont brak niet. De Gem. H.B.S. won met slechts weinig verschil. Het volgende nummer: 100 M. vrije slag om de Van Spall-beker gaf aan vankelijk een mislukte start. De twee de keer ging 't beter. Aanvankelijk ging het gelijk op. Bij het keerpunt was van Leeuwen iets achter. In den strijd om de leiding werd A. Smink winnaar op van Helvert, die ten slotte op de 75 M. ook door v. Leeuwen werd gepasseerd. Deze zette daarna een fei len eindspurt in, waardoor hij met 1/5 seconde voosprong beslag legde op den beker. De volgende nummers waren de 40 M.'wisselslag (dames), 40 M. school slag (heeren), 40 M. rugslag (heeren jun.), 40 M. vrije slag (dames en hee ren jun.) en 25 M. vrije slag (adsp. jon gens en meisjes1). Dikwijls met slechts enkele seconden verschil werden deze wedstrijden gewonnen, zoodat zeer, spannende momenten te zien waren. Dan was men toegekomen aan het hinderniszwemmen, wat een bijzonder aardig attractienummer was. De hin dernissen bestonden uit: 1. even na den start over een balk zwemmen, handdoek droog van een lijn medene- men; 2. door ondiep water loopen, ge deeltelijk terugzwemmen met bal in een in het water hangend mandje; 3. door ton, over vlot en terug. De dames hadden ongeveer dezelfde hindernis sen. Van de jongensscholen won de Chr. H.B.S., van de meisjesscholen de H.B.S. (Garenmarkt). Bij het laatste nummer kwam de strijd tusschen de twee polo-ploegen de ZijlL.Z.C., die weinig voor elkan der onderdeden. Nadat de estafette 7 X 22 M. (het polo-veld) in een dead heat geëindigd was, bracht^ ook de polo-wedstrijd gelijk spel. De Zijl was blijkbaar niet hijzonder geoefend en wist zich geen kansen te scheppen, waar tegenover stond, dat de L.Z.C. de kansen wist te benutten. C. de Reede scoorde voor de rust voor L.Z.C., H. Kramp daarna voor de Zijl. De Zijl legde als gunst beslag op de uitgeloofde prijzen. De uitslagen luiden: 1. Schoolestafette voor meisjes leerl. Middelb. en Mulo-scholen, 4 X 40 M. vrije slag: le prijs zilv. med. en 4 draagmed. Gymnasium in 2 m. 36 s.; 2e prijs 4 draagmed. Gem. H.B.S. in 2 m. 494,5 s.; 3. H.B.S. (Barenmarkt) in 3 m. 10 4/5 s.; 4. R.K. Mulo (Haarl.str.) in 3 m. 10 4/5 s. 2. Schoolestafette voor jongens id. 4 X 40 M. wisselslag: le prijs zilv. wis- selmed. (in 1925 en 1926 gewonnen door Gem. H.B.S.) en 4 draagmed. Gem. H.B.S. in 2 min. 101/4 sec; 2ö prijs Chr. H.B.S. in 2 min. 12 4/5 sec; 3. Gymnasium in 2 min. 19 4/5 sec. 3. Vrije slag 100 M. om de Van Spall- beker: le prijs zilveren medaille. W. v. Leeuwen in 1 min. 21 sec.; 2. A. Smink in 1 min. 21 1/5 sec.; 3. Th. van Helvert in 1 min. 25 sec. Omdat v. Leeuwen niet in Leiden woont werd de v. Spall-beker toege kend aan A. Smink, als snelste Leid sche zwemmer. 4. Wisselslag 40 M. (dames) le pr. N. Meyers in 43 3/5 sec.; 2. A. v. Wint in 44 sec.; 4. R. v. Gelder, 5. F. Goslinga. 5. Schoolslag 40 M. (heeren): le pr. C. Wijkmans, in 321/5 sec., 2. H. E. Christiaanse in 33 sec., 3. F. Hofsteen- ge, in 36 sec. 6. Rugslag 40 (heeren jun.): le pr. P. Smink, in 33 4/5 sec., 2. G. Hofsteen- ge in 35 2/5 sec., 3. (buiten meded.) F. v. d. Mark (De Zijl) in 34 2/5. 7. Vrije slag 40 M. (dames): le pr. A. van Noort in 34 sec., 2. ff. J. van Eek in 35 2/5 sec., 3. A. Hiemstra. 8. Vrije slag 40 M. (heeren jun.): le pr. E. Munting in 26 sec., 2. P. de Best in 26 4/5 sec. 9. Vrije slag 25 M. (adsp. jongens): le pr. N. Matze in 181/5 sec., 2. J. Stijnman in 19 4/5 sec., 3. J. Buzeman, in 20 sec. 10. Vrije slag 25 M. (adsp. meisjes): le pr. S. van Noort in 27 2/5 sec., 2. B. v. Huideren in 28 2/5 sec., 3. E. de Bink in 30 sec., 4. D. Kellemans in 30 sec.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1