CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
8»'® JAARGANG
o
ZATERDAG 2 JULI 1927
NUMMER 216 8
ABONNEMENTSPRIJS
lil Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariel
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Dit nummer bestaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Practisch communisme
Hoe ook bestreden door de S.D.A.P.,
toch bestaat er tusschen Socialisme en
Communisme een inniger verband dan
"Uit het partijleven valt af te leiden.
Vooral vroeger, toen het hedendaag-
sche socialisme nog niet de tegenwoor
dige organisatie en strijdwijze aange
nomen had, waren de woorden socia
lisme en communisme schier identiek.
Zoo noemde Marx het beroemde stuk,
waarin hij de proletariërs van alle lan
den ten strijde opriep, het Commu
nistisch manifest.
Later is men gaan onderscheiden.
Een tijdlang heeft het woord commu
nisme de beteekenis gehad van een
samenvatting van alle stelsels, die een
gemeenschapsleven bedoelen te vesti
gen. Onder deze stelsels is er één die
men het liefst met den naam van So
cialisme bestempelt en welks groote
doel is op economisch terrèin tot ver
vulling te brengen de leuze: de pro
ductiemiddelen aan de gemeenschap,
of anders gezegd: .alle zaken, waarme
de men door arbeid voortbrengen kan,
wat we in het maatschappelijk leven
noodig hebben, behoóren aan den
Staat en worden door dezen beheerd.
Overigens laat men het eigendoms
recht, waneer zich dit niet tegen het
stelsel verzet, in stand, en behoudt
ook het erfrecht.
Tot dit soort behoort ook het Com
munisme in Rusland, voorzoover het
door de Russische grenzen beperkt
wordt, en voorzoover het in dat on
metelijke rijk heeft toepassing kunnen
vinden. De propaganda buiten de Rus
sische grenzen, heeft een andere strek
king en bedoelt natuurlijk louter af
braak, ineenstorting van het bestaan
de.
Ontdaan van deze propaganda, dus
als practische regeeringsvorm, is het
Russische communisme dus 'te be
schouwen als het eindpunt van het so
ciaal-democratische streven.
Feitelijk is dus het socialisme een
verwaterd communisme of, zooals
men ook wel zegt: een getemperd com
munijsme. Een radicaal doorgevoerd
communisme: een leven van men-
schen in volkomen gemeenschap met
elkander, tot de onmogelijkheden re
kenende, heeft men getracht er de ele
menten uit op te sporen, waarvan de
verwezenlijking kon worden beproefd
en die ook op zichzelf zouden streKKen
tot heil der menschheid.
Op zichzelf verkondigt het commu
nisme schoone en aantrekkelijke ge
dachten. Het predikt de schoonheid
van het gemeenschapsleven, als allen
alles gemeen hebben. Dan zal er voor
allen genoeg, ja overvloedig zijn. Nie
mand zal gebrek hebben. En daar
iedereen in al zijn behoeften rijkelijk
zal worden voorzien, zullen van zelf
diefstal en nijd, moord en doodslag
van den aardbodem verdwijnen. In 't
eerst zal misschien de oude zuurdee-
sem der egoistische maatschappij nog
nawerken, maar de nieuwe maatschap
pij en het beginsel van menschenmin,
dat er tot uiting komt, zal de harten
verteederen, en het zal niet lang, du
ren, of allen zullen zich voegen naar
den nieuwen toestand en vrede zal er
zijn onder de volken en onder de men-
schen.
Stel daartegenover de bestaande or
de van zaken, waarin het egoisme zich
uitleven kan. Het egoisme, dat slechts
zichzelven zoekt en blind is voor het
geluk van anderen. Het egoisme, dat
de harten verkoelt en doof is voor het
gejammer der ellendigen.
In deze maatschappij baden enkelen
zich in overdadige weelde, terwijl do
massa slechts kommer kent.
Waarom moeten enkelen zooveel
de meesten te weinig hebben? zoo
vraagt de communist.
En het antwoord geeft hij daarne
vens.
Er is, zegt hij, voor allen genoeg* de
natuur is rijk genoeg, om allen te
voeden. Geef allen evenveel, en ge zult
zien: er zal geen armoede meer be
staan.
Nietwaar, het zou mooi zijn als 't
zoo was, alle egoisme met één slag
weg Aan den rijken maatschappij-
disch, door den Staat aangericht ver
zadiging voor allen.
Die verzadiging 'van allen, een le
vensgemeenschap zonder egoisme,
heeft God zelf in de Schepping gelegd
Maar de zonde heeft dit verdorven.
Men kent het beroep van de com
munisten op Handelingen 2. waar ons
in de eerste Christengemeente een
beeld wordt- gegeven van een commu
nistische gemeenschap. Ook daar
werd geen armoede gekend, want al
len ontvingen, naardat ze van noode
hadden. Immers, wie goederen en
land had, verkocht deze en legde de
opbrengst aan de voeten der aposte
len, die zorgden, dat elk ontving naar
behoefte.
Wij mogen echter deze goederenge
meenschap niet los maken van een an
dere gemeenschap, waarvan te voren
gesproken is en waarvan deze lagere
gemeenschap het uitvloeisel was.
Vooraf toch heeft de apostel ons ge
zegd, dat zij leefden in een volkomen
geloof sgeineensc h.a.p. Deze ge
loofsgemeenschap was kort na de uit
storting van den Heiligen Geest tot
een maximum, als nimmer op aarde
meer zal worden aanschouwd, opge
voerd. De saambinding der zielen door
het geloof in den verrezen Heiland leg
de voor 'n wijle de menschelijke harts
tochten en neigingen het zwijgen op.
Alzoo werd, zij 't slechts voor een kor
te spanne tijds, een gemeenschapsle
ven mogelijk, dat niet van deze wereld
is.
Om drie redenen moet aan den com
munist het recht ontzegd, zich op dit
heerlijk schouwspel, dat de gemeente
van Christus na het Pinksterwonder
te aanschouwen gaf, te beroepen.
1. De communist droomt zich een
menschenwereld, een maatschappij,
waarin- allen alles 'gemeen zullen heb
ben.
Aan die gedachte waren de apostelen
vreemd. Bij hen is het niet de maat
schappij maar de gemeente des Hee-
ren, zich in de wereld openbarend, die
zich in deze weelde mocht baden.
2. Een beroep opde gemeente van
Handelingen 2 kan ook daarom den
communisten niet baten, omdat uit
het bestaan dezer gemeenschap nim
mer de conclusie is te trekken, dat een
communistische maatschappij moge
lijk zou zijn. Immers, slechts kort
heeft deze goederengemeenschap be
staan. Reeds in Handelingen 4 zijn
symptomen van terugkeer tot normale
verhoudingen te bespeuren en het vol
gende hoofdstuk teekent ons in de ge
schiedenis van Ananias en Saffira het
einde van haar bestaan. Nergens is in
het vervolg meer sprake van een ge
meenschapsleven zooals we dat hier
aanschouwd hebben.
Wij hebben ook deze poging van de
Jeruzalemsche gemeente, otn een com
munistische maatschappij te vormen,
zelfs onder de gunstigste omstandighe
den, als een mislukking te beschou
wen.
3. We merkten reeds op, dat de goe
derengemeenschap als van lager orde
vanzelf voortvloeide uit de geloofsge
meenschap, die door den Heiligen
Geest krachtdadig in de gemeente was
gewerkt. Uit die geloofsgemeenschap
putte men èn de begeerte èn de kracht
om het eigen ik te vergeten en geheel
op te gaan in de gemeenschap der hei
ligen.
Die geloofsgemeenschap, de eenige
grond voor den maatschappij-vorm
die men aannam, erkent het commu
nisme niet en daarom is al hun pogen
op gansch .anderen grondslag gebouwd
dan dit wel abnormale en daarom tij
delijke, maar toch zoo heerlijke wijl
hemelsch schouwspel, dat de gemeen
te des Heeren bood, nadat haar Mees
ter haar met Zijn Geest had verrijkt.
Wat wij hier aanschouwen is van
oorsprong goddelijk werk van Boven,
doelend op wat volzalige heerlijkheid
in de gemeenschap der heiligen ons in
den Hemel gegeven zij.
De communistische droomen zijn
van oorsprong slechts uit den mensch,
beoogen ook enkel aardsch geluk en
kennen niet de goddelijke kracht die
de eerste gemeente heeft gedragen.
Daarom missen ze levensvatbaarheid
en moeten, in practijk gebracht, op de
bitterste teleurstelling uitloopen.
Ook de pogingen die in den loop der
tijden zijn aangewend om een commu
nistische maatschappij zij het ook
op bescheiden voet in te richten,
zijn steeds op mislukking uitgeloopen.
Slechts één keer gelukte het, voor-
zoover we weten, de gemeenschap lan
ger dan eén kwarteeuw in stand te
houden. Het was n.l. in 1675 dat de be
kende secte der Labadisten, waartoe
ook de vrome Anna Maria van Schuur
man behoorde, op den huize Thetinga
State bij Wiewerd in de nabijheid van
Bolsward een communistischen kring
stichtte, die tot in de 18e eeuw zich
heeft staande gehouden. Het opmerke
lijke hierbij is echter dat ook van de
zen kriiig, bij al de dwalingen, die haar
eigen waren, als van de eerste gemeen
te mag worden getuigd, dat de goede
rengemeenschap gedragen werd door
de geloofsgemeenschap.
Is deze voorwaarde vervuld, zoo is
er althans een steviger grondslag dan
de mensch leggen kan. Maar ook zoo
zal een communistische samenleving
niet kunnen bestaan.
Als staatseenheid is het communis
me nu reeds in Rusland een misluk
king. Het communisme is nu reeds be
zig sommige stellingen van 6 en 7 ja
ren terug omver te werpen. Maar ook
daar in Rusland, in een land met een
gedweeë bevolking zooals geen tweede
aan te wijzen, heeft het communisme
elk verzet tegen zijn stelsel in bloed
gesmoord.
De communist moge alle mislukkin
gen schuiven op dpri hals der tegen
woordige maatschappijorde, die den
mensch, niet alleen zijn geluk, maar
ook zijn deugd roofde wij weten be
ter.
Neen, niet de maatschappij is de
schuld van alles, want deze is ten slot
te niet anders dan een complex van ze
delijke verhoudingen, die beheerscht
worden door den mensch. Uit 's men-
schen hart komen alle ongerechtighe
den voort. Hij is het, die alles bedierf,
die ook de oorzaak is van het kwaad.'
dat in de maatschappij zich openbaart.
Geen enkele maatschappijvorm als
zoodanig zal redding kunnen geven,
zoo hij niet tevens in staat is 's men-
schen hart om te zetten. En dit nu
juist vermag hij niet.
Er is geen wedergeboorte dan
door den Zoon.
Een iegelijk, die in Hem gelooft, zal
het eeuwige leven hebben.
Communistische droomerijen wor
den door ons niet nagevolgd.
Christelijke levenswijsheid leide on
ze schreden en houde ons sociaal pad
in het spoor van Gods geboden.
STADSNIEUWS.
STORMRAMP-COMITé.
Bij het Stormramp-Comité 1927, ten
behoeve van de nooden der slachtof
fers van den cycloon in het Oosten van
ons land zijn de volgende giften inge
komen:
P. C. M. H. f5.—; G. B. K. f 1.ge
collecteerd tijdens de uitvoeringen der
zangstukken door het koor van de Mij.
tot Bevordering der Toonkunst op 23
Juni j.l. f 642.—; Mevr. S. A. C. v N.—
v. d. P. f 10.—
Giften worden nog gaarne ingewacht
bij den Penningmeester, den Heer F.
Muys van de Moer, Plantsoen 49 Lei
den, postgiro No. 57471.
INTERNATIONAL ASTRONOMICAL
UNION.
Op uitnoodiging van de Nederland-
sche Regeering zal de „International
Astronomical Union" in 1928 haar
drie-jaarlijksch congres in Nederland
houden van 513 Juli, onder leiding
van haren voorzitter Prof. Dr. W. de
Sitter.
Na Rome in 1922 en Cambridge in
1925 is nu aan Leiden de eer te beurt
gevallen dit congres te ontvangen.
Reeds hebben de volgende autoritei
ten zich bereid verklaard in een te
vormen Eere-Comité zitting te nemen:
Zijne Excellentie de Minister van. Bui-
tenlandsche Zaken, Zijne Excellentie
de Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, de Commissaris
der Koningin in de Provincie Zuid-Hol
land, de Burgemeester der Gemeente
Leiden, de President-Curator der Uni
versiteit alhier, de Rector-Magnificus
der Universiteit, de Voorzitter van de
Koninklijke Academie van Weten
schappen.
Aan Z. K. H. Prins Hendrik zal ver
zocht worden het Beschermheerschap
op zich te willen nemen.
Ten einde den deelnemers aan het
congres, komende uit alle werelddee-
lem, een waardige ontvangst en een
aangenaam verblijf hier ter stede te
bereiden, is een voorloopig Comité van
uitvoering gevormd, dat een beroep op
aller gewaardeerde medewerking doet.
Dit Coimité van ontvangst en rege
ling noodigde reeds enkele personen
uit tot een constitueerende vergade
ring te houden ten Stadhuize op
Woensdag 6 Juli a.s., des namiddags
te 4 uur.
BELASTING-OPHAALDIENST VAN
DEN CHR. BESTURENBOND.
Men schrijft ons:
Er wordt in den laatsten tijd in de
plaatselijke bladen heel veel geschre
ven over de Belasting-Ophaaldienst,
uitgaande van den Inspecteur der Be
lastingen en den Ontvanger, filiaal
houders de drie vakcentrales: Leidsche
Bestuurdersbond, R.K. Volksbond en
Neutrale Bestuurdersbond.
Het gemak van dezen Dienst is dat
de menschen, die belastingschuld heb
ben, en de ervaring leert dat er heel
wat zijn, van vervolging worden vrij
gesteld, als zij zich maar bij dezen
Dienst aansluiten. Achter dezen Dienst
zit een motorische kracht. Wanneer
de menschen worden vervolgd, beslag
legging op loon of goederen dreigt, dan
worden zij verwezen naar dezen Dienst
waardoor zij dan „heel gemakkelijk"
van. hun schuld en vervolging afko
men.
't Is niet onze taak dezen Dienst
aan kritiek te onderwerpen. Wij wil
len alleen iets mededeelen over de Be
lasting Ophaaldienst van den Chr.
Besturenbond, die reeds sinds 16 Febr.
1925, de eerste dag dat de kwitanties
werden aangeboden, werkt, in tegen
stelling met den Dienst bovengenoemd
die slechts enkele maanden oud is.
Het was onzen Chr. Besturenbond
opgevallen dat meerdere van de aan
gesloten leden in moeilijkbeden ver
keerden of verkeerd hadden omdat
voor belastingschuld beslag was ge
legd op loon of goederen, t Gebeurde
wel dat leden door deze financieele
moeilijkheden zich verplicht zagen
voor het lidmaatschap der vakbewe
ging te bedanken.
Zooals altijd, trachtte de Chr. Be
sturenbond bier in het belang van de
leden werkzaam te zijn, waarom mid
delen werden beraamd ook hier hel
pend op te treden. Door den Chr. Be
sturenbond werden enkele personen
aangewezen of aangezocht om het be
stuur in deze zaak van advies te die
nen. Deze personen, tot een commis
sie vereenigd, adviseerden over te
gaan tot het vormen van een Belasting
Ophaaldienst Een vergadering werd
uitgeschreven en het bleek daar dat
zoo'n Dienst reden van bestaan zou
hebben, waarom tot oprichting werd
besloten.
De besturenbond stelde in de ver
gadering waar tot vorming van dezen
Dienst besloten werd o.m. vast, dat
deze Dienst moest zijn en blijven een
Dienst om degenen van de leden te
helpen die deze hulp op prijs stelden.
Bovendien moet deze Dienst zoo
voordeelig mogelijk werken, opdat hier
waarlijk van hulp gesproken moest
kunnen worden. Winst maken mocht
in geen enkel opzicht op den voor
grond staan, hoewel anderzijds ook
werd vastgesteld dat de Dienst zich
zelf moest bedruipen.
Hieruit volgt dat het allerminst de
bedoeling was een Dienst van grooten
omvang op te richten, een Dienst
waaruit de Chr. Besturenbond een fi
nancieel voordeel zou trekken. Hulp
verleenen aan hen die hulp behoefden
of wel deze hulp op prijs stelden, meer
was de bedoeling niet.
Onze opzet is, in tegenstelling met
den Dienst van Inspecteur en Ontvan
ger, een spaarsysteem. Daarmede wor
den de arbeidersgezinnen het meest
geholpen. Niet wanneer den eenen tijd
niets, den anderen tijd iets en weer
een anderen tijd van het jaar een zeer
belangrijk bedrag moet worden be
taald.
Aan wekelijksche stortingen werd
gedurende den tijd van bestaan reeds
ontvangen een bedrag van 16.417.52.
Al het werk aan dezen Dienst ver
bonden wordt gratis verricht. In te
genstelling met dien anderen Dienst,
waar per week 5 cent moet worden
betaald, betalen onze deelnemers
slechts 3 cent per week voor bodeloon.
Voor administratiekosten behoeft
niets te worden betaald.
Een opwekking te schrijven zj,ch bij
dezen Dienst aan te sluiten ligt niet
op onzen weg. Vrijwel ieder lid van
de organisaties, aangesloten bij
onze Chr. Besturenbond is bekend met
het bestaan van dezen Dienst. Wie
meent zelf voor de betaling van zijn
belasting te kunnen zorgen heeft onze
hulp niet noodig. Wie hulp noodig
heeft of die hulp wenscht, kan zich al
tijd bij ons vervoegen.
DE TENTOONSTELLING IN DE
STADSGEHOORZAAL.
De belangstelling voor de tentoon
stelling voor „Onze Voeding en Melk
hygiëne is gisteren nog niet bijzonder
groot geweest. Het duurt echter nog
zeven dagen dat het Leidschee publiek
zijn belangstelling kan toonen en we
raden nogmaals onze lezers aan wan
neer ze in de gelegenheid zijn een kijk
je te gaan nemen.
Gisteravond werd in de kleine zaal
vertoond de film van den Nederland-
schen Bond tot Bescherming van Zui-,
gelingen. Deze film werd toegelicht
door Dr. J. H. G. Carstens, Kinderarts
te Utrecht. Uit den aard der zaak be
stond het publiek dat naar dezen film
kwam zien hoofdzakelijk uit dames en
voor dezen is het dan ook een bijzon
der leerzame avond geweest. Eerst
werd een tooneel gegeven waarop ver
toond werd, hoe de zuigelingverple-
ging dikwijls is en hoe ze niet moet
zijn. Een reeks van fouten in behan
deling van de zuigeling passeerden de
revue en als voornaamste fout daar
van noemde Dr. Carstens het kunst
matig voeden van het kind op den raad
van een buurvrouw inplaats van het
voeden aan de borst.
Daarna werd een kijkje gegeven in
een vuile boerderij, met een oude vie
ze stal, waarin vuile vieze koeien, die
gemolken worden door een vuil vies
ventje van een knecht. Dat uit zulke
Belangrijkste nieuws in dit Hommer.
Binnenland.
Opnieuw de kwestie-Dr. N. D. van
Leeuwen in de classis-Drachten be
handeld.
Nadere berichten over den vfleft-
tocht AmsterdamBatavia.
De onderhandelingen over de wet
houderskeuze in Amsterdam hebben
geen resultaat opgeleverd.
Buitenland.
Het einde van den vliegtocht van
Byrd.
Dreigende kabinetscrisis in Japan.
Nieuwe Albaneesche eischen inzake
het conilict met Belgrado.
Een motie van wantrouwen der ar
beiderspartij tegen het kabinet-Bald-
win.
boerderijen geen hygiënische melk
kan komen is duidelijk.
Vervolgens vertoonde de rolprent de
kinderkliniek en hoe daar de kleintjes
verzorgd worden en daarna zag men
verschillende tooneeltjes van de moe
dercursussen en de consultatiebu-
reaux. Dr. Carstens zei hierbij dat nog
steeds in de opvoeding van de rijpere
vrouwelijke jeugd vergeten wordt de
verzorging van de zuigeling te loeren.
Spr. was er van overtuigd dat men
later hartelijk zal lachen om deze
opvoeding omdat men dan zal inzien
dat in de opvoeding van het meisje
ook hoort het onderwijs in d© verzor
ging van de zuigeling.
Daarna vertoonde de film nog eeni
ge model-boerderijen om tenslotte te
eindigen met een kijkje in de Montes
sorischolen.
Een hartelijk applaus beloonde den
spreker voor zijn leerzame toelichting
bij de film.
In verband met deze film kunnen we
de bezoekers opmerkzaam maken op
de stand van het Groene Kruis. In de
ze stand is opgesteld, het razend mu
seum uit Utrecht, waar vertoond
wordt de zuigelingen-verpleging voor
heen en thans. Elke moeder of toekom
stige moeder dient deze stand gezien
te hebben.
Nog verschillende attracties staan
op het programma. We vermeldden
ze reeds in een vorig nummer. We
komen nog nader op deze dingen terug
AMBACHTSSCHOOL.
De jaarlijksche verloting aan de Am
bachtsschool heeft plaats op Vrijdag
8 Juli a.s. Blijkens advertentie in dit
blad worden ouders en belangstellen
den uitgenoodigd op Woensdag a.s.
eens eèn kijkje te gaan 'nemen in de
school, terwijl dan tevens een open
bare les wordt gegeven. Wij kunnen
eenieder die belang stelt in het Vak
onderwijs te Leiden, aanraden eens te
gaan kijken.
GEM. DIENST VOOR SOC. ZAKEN.
Door de Aid. Arbeidsbemiddeling
van den Socialen Dienst zijn:
Geplaatst mannen le h.jr. 1926 600
1927 1007
vrouwen 1926 120
1927 211
m. en vr. le h.jr. 1926 720
m. en vr. le h.jr. 1927 1218
LEZING VAN PROF. DR. KEESOM.
Naar de Radio Luistergids meldt, zal
Maandagavond a.s. om 8 uur 10 min.
prof. dr. W. H. Keesom een lezing hou
den over onderzoekingen in het Na
tuurkundig Laboratorium alhier be
treffende de gedragingen der stof bij
zeer lage temperaturen.
Deze lezing komt voor op het pro
gramma van de A.N.R.O. en wordt uit
gezonden door Hilversum.
KAAGWEEK 1927.
De Internationale en nationale Zeil
en Motorbootwedstrijden en onderlin
ge Zeil- en Motorbootwedstrijden, te
houden op de Kagerplassen van 22 tot
en imet 26 Juli zullen de eerste dag be
staan in: Regelmatigheidswedstrijd,
Vossenjacht, Ringsteken voor motor
booten, vaardigheidswedstrijd voor
motorbooten en Zeilwedstrijden met
opensloepen, open scherpe jachten, 12-
voets jollen voor Juniores en een estar
fette-wedstrijd met 12-voetsjollen. Op
23 en 24 Juli zullen nationale wedstrij
den gehouden worden met buiten
boordmotoren en verder zullen op 23,
24, 25 en 26 Juli Internationale en Na
tionale Zeilwedstrijden worden gehou
den in verschillende boottypen. Op de
ze dagen zullen ook gehouden wor
den Team-wedstrijden voor de Regen
boogklasse en wildzangwedstrijden,
extra-wedstrijden voor Scheldejollen.
Voor elk der wedstrijden rijn mooie
prijzen beschikbaar.
Het beloven interessante dagen te
