CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belanorijkste nieuws in dit Nummer.
8«,e JAARGANG
MAANDAG 27 JUNI 1927
NUMMER 2163
CODRANT
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
n EERSTE BLAD.
Den lsten Juli a.s. vangt het
nieuwe kwartaal aan.
Zij, die zich met ingang van het
nieuwe kwartaal op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Verkeerde gevolgtrekking.
Wij meenen, dat het. laatste num
mer van de Leidsche Post een uitla
ting doet, die niet onweersproken mag
blijven. Het doet ons leed dat de Re
dactie straks zich niet meer verdedi
gen kan in eigen orgaan, maar dat
mag ndet beletten dat wij de waarheid
dienen moeten en geen blaam moeten
laten liggen waar die naar onze mee
ning moet weggenomen worden.
Het blad schrijft:
„Nadat onze vroede vaderen gedu
rende een heelen avond hun critiek
hadden los gelaten op de velen, die bij
den bouw van het nieuwe Politie-Bu-
reau een ról hebben gespeeld, werden
de voorstellen van B. en W. om de
noodige bedragen ter beschikking te
stellen, met overgroote meerderheid
van stemmen aangenomen.
Oogenschijnlijk kregen dus z ij ge
lijk, die bij herhaling het minder sma
kelijk gezegde gebruikten: en zij
maakten een plas, maar de zaak bleef
gelijk zij was."
Tot zoover gaat het goed. Maar dan
volgt iets waartegen wij moeten op
komen. Het blad vervolgt nul.:
Wij schrijven „oogenschijnlijk", om
dat wij reden hebben aan te nemen,
dat in werkelijkheid de zaak hiermede
niet uit is.
Niet, dat er nog grootere financieele
offers zullen moeten gebracht worden,
maar het zou ons niet verwonderen,
als een of meer bij deze zaak betrok
ken ambtenaren, hetzij „wegens ge
zondheidsredenen," hetzij wegens „het
bereiken van den pensioengerechtig
den leeftijd" of wel om andere rede
nen, den Raad zeer beleefd verzocht
om eervol ontslag uit den gemeente
dienst.
Dit geschiedt natuurlijk niet in de
eerstkomende weken, maar op het tijd
stip, dat geen verband meer gelegd
zal worden tusschen dat ontslag en
het gebeurde bij den bouw van het
Politie-Bureau. Een dusdanig ontslag
wordt dart natuurlijk op de eervolste
wijze verleend, onder dankbetuiging
voor de vele en gewichtige diensten
aan de stad bewezen."
Wij meenen, dat deze gevolgtrek
king niet gemaakt moest worden, om
dat zij een blaam legt op personen,
die zich niet kunnen rechtvaardigen.
Hier toch wordt de veronderstelling
uitgesproken, dat er verband zou be
staan tusschen een eerstdaags te ver-
leenen ontslag waarop pensioen volgt
en deze onverkwikkelijke zaak.
Dat nu achten wij onjuist. Wanneer
er een ontslag-aanvraag zou binnen
komen, dan willen wij die beschouwen
als geheel op zich zelf staande.- Wij
zullen zeggen waarom.
'Het Dag. Bestuur heeft o.i. zeer te
recht openlijk de schuldigen aangewe
zen en zelf schuld erkend. Dat is op
zichzelf al een zeer zware straf, een
straf die in het particuliere niemand
overkomt. Iemand in Overheidsdienst,
heeft naast de voordeelen van het
ambt, ook dit nadeel dat zijn werk als
het ware in een glazen huis geschied
Dat is goed en noodig. Zoo is het ook
te prijzen dat in het debat de schul
digen niet gespaard zijn. Maar nu
moet het daarmede ook uit zijn. Geen
gevolgtrekking achterna maken en
vooral niet van het soort als deze.
Het slot van het stuk:
„Voor den heer Nijssingh was een
en ander in zooverre een succes, dat
zelfs de verbolgenste raadsleden liulde
brachten aan hetgeen deze technisch
ambtenaar tot stand heeft gebracht,"
maakt o.i. het eerste niet goed.
V Clog eens de huurverordening.
De Leidsche Post maakt met betrek,
king tot het voorstel inzake een ge
meentelijke huurverordening nog een
juiste opmerking:
„Het zou onnatuurlijk geweest zijn.
Indien de socialisten zich hiermede
accoord hadden verklaard, daar hun
ne opvatting over een normalen
tijd en een normale staatsinrichting
een geheel andere is.
De socialisten, daarin bijgestaan
door vrijzinnig-democraten en demo
craten, zullen nu nog een poging doen
om een gemeentelijke verordening in
het leven te roepen, die den huurder
blijft beschermen. Daar de menschen
voor wie de socialisten c.s. zich inte+
resseeren, in doorsnee 6.of min
der per week aan huur betalen, stellen
zij den raad thans voor een eventu-
eele regeling slechts voor hun eigen
menschen in het leven te roepen.
Vreindelijkheid bij deze heeren is
maar alles en wij zijn nieuwsgierig
van hen te vernemen op welke wijze
zij verdedigen, dat voor hen die 6.
huur of minder betalen de abnormale
omstandigheden wèl, en voor hen die
meer betalen deze niét meer gelden.
Als zij zich zouden willen beroepen
op de omstandigheden, dat deze eco
nomisch zwakkeren zooveel meer
steun noodig hebben, dan zouden wij
in het midden willen brengen, dat
daarvoor geen gemeentelijke huur
verordening in het leven geroepen
mag worden."
Inderdaad moet de vraag rijzen of
de maatschappelijke ellende ophoudt
als men een huis kan (of moet) huren
van /G.per week. Het antwoord
luidt: natuurlijk niet! Er zijn heel wat
groote gezinnen b.v., die een huis van
ƒ7.of ƒ8.moeten huren, en waai
de verdiensten nauwelijks toereikend
zijn om rond te komen.
Daarom is voor leniging van de
maatschappelijke ellende iets anders
noodig dan een huurverordening.
Daarvoor is noodig wat de Sociaal-De
mocraten niet geven en niet geven
willen: Aller samenwerking..
STADSNIEUWS.
jJki A.S. WETx*OUi*ER3üENOEMING.
Heeft nog onlangs de afdeeling Lei
den der S.D.A.P, besloten bij de ver
kiezing van wethouders in September
geen wethouderszetel te aanvaarden,
als er niet ten minste twee wethou
derszetels aan de S.D.A.P. worden toe
gewezen en als de raad niet bereid is,
eenige van haar programpunten te
helpen verwezenlijken, thans heeft de
soc.-dem. raadsfractie aan de andere
raadsfracties te Leiden een schrijven
gezonden met het verzoek, een delega
tie te zenden naar een vergadering op
Donderdag a.s. in het Volksgebouw,
teneinde een gedachtenwiseling te
doen plaats hebben over de bezetting
der wethouderszetels in September a.s.
A.R. KIESVEREENIGING.
Naar wij vernemen zal de A.R. Kies-
vereeniging op Vrijdag 8 Juli a.s. een
ledenvergadering houden in gebouw
Prediker. In deze vergadering, waarin
o.a. verkiezing zal plaats hebben voor
een bestuurslid ten gevolge van het
bedanken van den heer Pli. de Leeuw,
zal een bespreking worden gehouden
over de a.s. verkiezing der nieuwe
wethouders, speciaal ten aanzien van
de verdeeling der zetels over de ver
schillende partijgroepen, welke in den
nieuwen Raad als meerderheid en
minderheid zitting zullen nemen.
De voorzitter, de heer Kapt. G. Kuy-
per zal dit punt bij de vergadering in
leiden. We twijfelen niet, of er zal voor
deze vergadering bij ons A.R. volk veel
belangstelling zijn.
Er wordt in onzen kring over de a.s.
weihouderskeuze heel wat gesproken,
vooral in verband met de tegenwoor
dige saamstelling van het college van
B. en W.
En zonder nu ónze Raadsfractie te
willen maken de mandataris van de
Kiesvereeniging, kan het van groot
nut zijn als onze fractie met de ver
langens der partij op dit punt bekend
is en straks bij haar handelingen in
den Raad met deze verlangens kau re
kening hóuden.
Wij vindeii het saamroepen van de
Kiesvereeniging en het inleiden van
flit onderwerp door den voorzitter, van
het bestuur een uitmuntende gedach
te en wekken bij voorbaat onze men
schen op, op Vrijdag 8 Juli a.s. naar
Prediker t-e gaan.
TRAM ONTSPOORD.
Hedenmorgen omstreeks 8 uur ont
spoorde op de Hoogewoerd bij het pas-
seeren van d^n wissel aan de Koene-
steeg, een der wagens van de Electri-
sche tram, en kwam bijna dwars over
den weg te staan.
•Met behulp van personeel der N.Z.H.
T.M. slaagde men er in na een uur
de tram weder in de rails te brengen
en het verkeer weder te herstellen.
Tijdens de stagnatie werd door de
politie het drukke verkeer op dit punt
geleid door de Watersteeg en Kraaier-
straat langs den Nieuwen Rijn en kon
het tramrijdend publiek door over
stappen de reis vervolgen.
Het enkel spoor op dit gedeelte van
de Hoogewoerd met de beide wissels
bij de Koenesteeg en Krauw elsteeg, le
gert'voortdurend moeilijkheden op.
Misschien zou het voor de veiligheid
wel zoo aanbevelenswaardig zijn, in
dien ook op dit drukke gedeelte Van
de Hoogewoerd het dubbel spoor werd
doorgetrokken. Sedert eenige jaren
heeft men het gedeelte van 't Gangetje
naar de Watersteeg ook van dubbel
spoor voorzien en naar wij meenen
voldoet dit goed, ook al- blijft de pas
sage op de Hoogewoerd voor de wan
delaars zeer bekrompen.
DE OPVOLGER VAN PROF.
WENSINCK.
Naar wij vernmen is zeer spoedig de
benoeming te venvachten van een
hoogleeraar in de Hebreeuwsche taai
en letterkunde aan de Universiteit al
hier, als opvolger van prof. dr. A. J.
Wensinck, di©,\ zooals bekend, met in
gang van den nieuwen academischen
cursus den leerstoel in het Arabisch
zal bezetten als opvolger van prof.
Snouck Hurgronje.
Tot degenen, die voor de benoeming
tot hoogleeraar in de Hebreeuwsche
taal- en letterkunde ernstig in aan
merking komen, behoort, naar wij van
welingelichte zijden vernamen, ook
prof. dr. J. L. Palache, hoogleeraar in
de Semietische taal- en letterkunde en
de Israëlitische oudheden aan de ge
meentelijke universiteit te Amsterdam
KORFBAL.
Pernix II V.E.S. II 4—3.
Zaterdagmiddag speelde Pernix II op
het terrein aan de N. Vaart haar eer
ste wedstrijd om het kampioenschap
van den C.K.B. 2e klasse, tegen V.E.S.
II uit Den Haag.
Pemix heeft dezen wedstrijd slechts
met 1 punt verschil gewonnen. In 't
begin zag het er naar uit dat de uit
slag grooter zou zijn, doch door slap
spel van enkele spelers, werden eeni
ge doelpunten gemaakt, die zeer ze
ker voorkomen hadden kunnen wor
den.
Direct na den uitworp belandt de
bal in den Pernix-aanval en een dame,
weet uit een vrije kans mooi te scoren.
In 't veld is Pernix de sterkste, doch
tot doelpunten komt het niet. V.E.S.
die haar uiterste best doet, zag haar
moeite beloond door een ver houdbaar
schot, dat doel trof.
Het nu volgend aanvalsvak van Per
nix vertoont beter spel en binnen kor
ten tijd verhoogt eenzelfde speler met
twee mooie schoten den stand tot 31.
Na de wisseling vertoont het ver
dedigingsvak een slap spel, zoodat het
dan ook geen verwondering baarde,
toen spoedig de gelijkmaker door de
korf ging.
De bovengenoemde dame uit den be-
ginaanval van Pernix ziet evenwel
kans spoedig weer de leiding aan haar
club' te geven.
De rust ging in met 43 in 't voor
deel van Pernix.
Na de hervatting een enthousiast en
vlug spel. De verdediging en midden
vak van Pernix werken subliem. De
aanval zwoegt hard, doch ook de ver
dediging van V.E.S. is op haar hoede
en weet van geen wijken.
Drie kwartier lang is er van beide
zijden hard gewerkt voor een doel
punt. In den stand is echter geen ver
andering meer gekomen, zoodat ten
slotte Pernix in dezen alleszins prettig
gespeel den wedstrijd overwinnaar is
gebleven.
Fiks I Fluks III 3—1.
Zaterdagavond speelde Fiks I (uit
Oegstgeest) een vriendschappelijken
wedstrijd tegen Fluks III op het ter
rein aan den Zoéterwoudschen Singel.
Fiks kwam volledig op, en Fluks met
bijna een geheel 2de.
.Reeds direct na het begin toont
Fluks zich de meerdere. Herhaaldelijk
wordt de Fikskorf bestormd, doch zon
der succes; 't schot van Fluks schijnt
zoek. Na eenige aanvallen van Fiks,
die veel minder gevaarlijk zijn, komt
heel onverwachts het le punt.
Na een minuut of 5 weet Fiks nog
maals door een ver schot het leer door
de korf te laten glijden (20)u
Na het wisselen worden de aanval
len van Fiks gevaarlijker. Doch rust
komt met onveranderden stand.
Na de rust wordt het echter spoedig
ongezet in 30. Nu is het echter de
beurt van Fluks en door een fout in
de verdediging komt het tegenpunt
(3-1).
Het wordt nu een ware glijpartij op
het veld. en wegens den regen wordt
even gepauzeerd. Als het weer droog
is, wordt er doorgespeeld, maar daar
het opnieuw begint te regenen wordt
het spel even voor tijd gestaakt. Eind
stand dus 3—1 voor Fik9.
WATERPOLO.
De Zijl I S.Z.C. I 2—3.
Zaterdagavond speelde De Zijl thuis
haar tweeden competitiewedstrijd te
gen de Schiedamsche Zwemclub in
water, dat nog juist boven de mini
mum temperatuur was. De Zijl is vol
ledig, terwijl S.Z.C. twee invallers
heeft.
De eerste aanvallen zijn voor de
thuisclub en reeds kort na den aan
vang opent v. d. Mark uit een goed
toegespeelde bal van G. Snoeker de
score (10), onder gejuich van de, het
slechte weer in aanmerking genomen,
talrijke toeschouwers.
Kort is echter de vreugde. S.Z.C.
komt opzetten, keeper Peeters ver
werkt twee harde schoten tot corner
Uit een ervan weet Jurgens den gelijk
maker te scoren (11). Even later
weer 'n aanval van de Schiedamsche
voorhoede. De bal wordt niet voldoen
de weggewerkt, waardoor hij in het
doel drijft (1—2).
Bij een vrijen worp zwemt de mid-
achter van De Zijl even te vroeg weg,
waarom hij het water moet verlaten,
o.i.een te zware straf. Nu volgde een
periode, waarin keeper Peeters han
den vol werk kreeg, waarbij zijn kee
perstalenten uitkwamen. De achter
hoede wi9t stand te houden, zelfs ziet
Horst kans op te zwemmen en met
een handig schot den S.Z.C.-doelman
te passeeren (22). Hieraan weten de
Schiedammers nog een doelpunt toe
te voegen (23) met welken stand het
einde komt.
Voorts verdienen eenige verre ko
gels van Horst vermelding, welke he
laas van de lat in het veld terugsprin
gen. De Zijl heeft bijna weer haar
vorm van verleden jaar aan het eind
van het seizoen te pakken.
A.s. Donderdag 8 uur speelt De Zijl
I een vriendschappelijken wedstrijd
tegen L.Z.C. II, terwijl a.s. Zaterdag
nam. 6 uur voor de competitie ge
speeld wordt tegen Juliana I uit Ber
gen op Zoom.
GHR. KWEEKSCHOOL.
Zaterdag zijn geëxamineerd en ge
slaagd 2 vr. candidaten, n.l. mej. P.
Dönszelmann te Wassenaar en mej. P.
Kroon te Voorschoten.
JEUGDIGE INBREKERS.
Op twee achtereenvolgende Zater
dagen is er ingebroken in een open
bare school op het Schuttersveld al
hier. Den eersten keer werden o.m. de
tropische visschen uit een aquarium
ontvreemd, den tweeden keer was een
lessenaar opengebroken en werd een
zich daarin bevindend bedrag van vijf
gulden vermist. Zaterdag j.l. zouden
de inbrekers opnieuw hun geluk be
proeven in dezelfde school, doch dit
keer hadden zij buiten den waard, in
dit geval een onderwijzer, gerekend,
die zich in de school bevond en de in
brekers, twee broertjes van 12 en 13
jaar, P. en J. van O. genaamd, op hee-
terdaad betrapte en aan de politie, die
'zich met het oog op de twee reeds ge
pleegde inbraken in de nabijheid be
vond, overleverde, die ze naar het po
litiebureau overbracht. Zij bleken daar
in het bezit te zijn van enkele inbre
kerswerktuigen. Aanvankelijk ver
klaarden zij met de beide vorige in
braken niets uitstaande te hebben.
Doch bij deze inbraken hadden de
boefjes, die zonder handschoenen wa
ren te werk gegaan, vinger af drukken
nagelaten, welke door de politie wa
ren gefotografeerd en precies overeen
kwamen met de vingerafdrukken,
welke de politie thans van ben geno
men bad. Dit was den jeugdigen in
brekers te machtig en zij bekenden
dan ook, dat zij zich ook aan de beide
vorige inbraken in deze school hadden
s huldig gemaakt. Zij bleken leerlin
gen te zijn van een andere school dan
waar zij hadden ingebroken en de po
litie vermoedt, dat zij ook degenen zijn,
die zich hebben schuldig gemaakt aan
de eenige malen achter elkaar plaats
gehad hebbende inbraken in het hou
ten kantoortje van den steenkolen
handelaar P. aan den Haagweg alhier.
'Voorloopig zijn zij in verzekerde be
steld.
In de Stedelijke 'Werkinrichting
zijn in de afgeloopen week opgenomen
210 volwassen personen en 6. kinderen,
totaal 216 personen.
De 7-jarige L. M. had Zaterdag
bij het pootje baden in de Cobetstraai
het ongeluk in een stuk glas te trap
pen, waardoor hij zich bloedend ver
wondde. Het ventje is door den E.H.D.
verbonden.
J. K. H. heeft bij de politie aan
gifte gedaan dat zijn rijwiel, dat hij te
8 uur.'s avonds onbeheerd voor een
café op de Nieuwe Beestenmarkt had
neergezet, om 11 uur was verdwenen.
Wat een wonder!
J. R., rijwielhandelaar alhier,
heeft bij de politie aangifte gedaan
van huisvredebreuk of beleediging
door zekere v. d. H.
Gisteren is door de politie aange
houden ter zake van mishandeling M.
L. H., die op den Middelweg een dans
zaal willende binnentreden, waarvan
de toegang hem geweigerd werd door
den dansmeester, dezen een 9chop had
Binnenland.
De F VII is te Calcutta aangekomen.
De verlaging der paspoorten gaat
met 1 Juli a.s. in.
Nieuwe Belgische propaganda in
Zuid-Nederland.
Een bespreking over het werkloos
heidsvraagstuk.'
Buitenland
De besprekingen te Genève zonden
zijn vastgeloopen.
Dandet is door een mystificatie in
vrijheid gesteld.
gegeven. De man had niets in de dans
zaal te maken. Proces-verbaal is op
gemaakt.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: J. E. Schepper.,
wedr. 43 j. en E. M. Wolf, jd. 28 j.
J. van Duin-en, jm. 24 j. en J. W. Ver
in ey, jd. 27 j. W. J. Rooijakkers, jm.
26 j. en E. Moene, jd. 25 j. R. van
Eecke, gesch. 40 j. en M. E. J. Hettyey
wede. 29 j. P. J. van Dalsen, jm. 2i
j. en C. Houthoff, jd. 24 j. B. Hout-
boff, jm. 23 j. en C. J. v. d. Toorn, jd
23 j. N. Massaar, jm. 23 j. en M. P.
Bodjjn, jd, 23 j. T. H. Hougee, jm. 26
j. en H. C. Vijlbrief, jd. 26 j. K. Tat-
fijn, jm. 51 j. en E. Boezelijn, jd. 4ö
jaar.
BINNENLAND.
CONFERENTIE VAN CHR.-HIST.
GEMEENTERAADSLEDEN.
Op den tweeden dag van deze con
ferentie te Lunteren heeft dr. J. van
Bruggen een rede gehouden over: De
taak van burgemeester en raad ten op
zichte van de publieke vermakelijk
heid, waarin bij o.a. waarschuwde te
gen het gevaar van grove generalisee
ring, wijl in christelijken kring de
openbare vermakelijkheden vaak over
één kam worden geschoren. Hij is
overtuigd, dat des burgemeesters ex-
ceptioneele bevoegdheid met groote
voorzichtigheid dient te worden ge
hanteerd, en dat de burgemeester als
zoodanig nooit partij moet kiezen in
ethische en religieuze problemen.
Doch zoodra het gaat om te interpre
teeren, wat onder openbare orde en
goede zeden moet worden verstaan,
mag nimmer vergeten worden, dat on
ze samenleving rust op de grondsla
gen van het Christendom. Spreker
meent, dat de bevoegdheden des bur
gemeesters in art. 188, lid 2, nuttig en
noodzakelijk zijn.
In den middag werd de jaarlijksche
vergadering van de vereeniging van
Chr.-Hist. gemeenteraadsleden gehou
den. De aftredende bestuursleden, de
heeren Snoeck Henkemans, Van Boe
yen en Van der Hoeven, werden her
kozen; de heer Snoeck Henkemans is
bij acclamatie als voorzitter aangewe
zen.
De vraag werd besproken, hoe het
aantal leden ware uit te breiden: van
de 1000 chr.-hist. gemeenteraadsleden
zijn er slechts 500 lid.
De rekening wees een batig saldo
van 'ƒ900 aan.
's Avonds sprak dr. Van der Steen
van Ommeren, burgemeester van Hel-
lendoorn over: Samenvoeging van ge
meenten. Hij zeide, dat men het onder
de leiding Gods historisch gewordene
heeft te eerbiedigen. Zulk een histo
risch verschijnsel ziet hij in het geheel
van de nu vastgestelde gemeentegren
zen. Evenzeer is als historisch gewor
den te beschouwen de tegenwoordige
stand der maatschappij, zooals die
zich na een langdurige procedure ont
wikkeld heeft. Er ontstaan nu conflic
ten. Eenerzijds de maatschappelijke
toestanden en behoeften, anderzijds de
gemeente-grenzen, waarbinnen zich
de maatschappij niet verder kan ont
wikkelen. Wat doen? Den maatschap-
pelijken groei tegengaan? Dit is uitge
sloten. Dus dan maar, wanneer er
moeilijkheden rijzen, de grenzen van
publiekrechtelijke plaatselijke gemeen
schappen ten koste van andere, gelijk
berechtigde uitzetten? Ook dit is niet
mogelijk, wanneer men in de histori-
schen lijn wil blijven.
De oplossing moet gezocht worden
in het elk geval op zichzelf nauwkeu
rig toetsen en beoordeelen allereerst,
dan in een nadere regeling bij de wet
van de samenwerking van gemeenten,
met als uitgangspunt het voorstel tot
wijziging van de gemeentewet van 1023
doch dit dan nader uitgewerkt.
Onder oplossing van het vraagstuk
verstaat spr. niet de algeheele uitscha
keling van de annexatiemogelijkheid.
