CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
8s,e JAARGANG
VRIJDAG 17 JUN1 1927
NUMMER 2155
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
.Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
De Stormramp.
Saldo 145.65
Ontvangen van N. N. 4.
Totaal 149.65
DIRECTIE.
7 Blijvende vrucht.
De opleving in de A.-R. partij te
Leiden, vooral na het behalen van den
vijfden zetel in den Gemeenteraad, uit
zich thans ook in een actie om het
succes blijvend te doen zijn.
Zoo hoorden wij van pogingen om
e ennauwer contact te leggen tusschen
de raadsfractie en de politieke en
maatschappelijke organisaties op ons
terrein.
Maar ook wordt imeer aandacht ge
schonken aan de Christelijke pers.
Wij vernamen dat een groep propa
gandisten zich heeft opgemaakt om
degenen die zich nog niet abonneerden
op ons blad, daartoe aan te manen.
Terecht heeft men in de opleving
van onze actie en den persarbeid ver
band gezien. Wanneer ons blad hier
niet jaar aan jaar onze beginselen had
bepleit, dan zou zeker onze beteekenis
nit deze geweest zijn.
Maar die vrucht moet blijven.
Vandaar dat het nit voldoende is
dat de Nieuwe Leidsche gelezen
wordt, er moet ook een hechtere band
zijn. Men moet de krant beschouwen
als een noodzakelijk hulpmiddel om
gedachten te uiten, maar ook als het
middel om den band der gemeenschap
te onderhouden.
Gaarne geven wij dan ook alle onze
krachten in eze richting. Elk gegeven
in die richting zullen wij dankbaar
aanvaarden.
Wanneer een bloeiende pers mede
het blijvende resultaat van de verhoog
de acti© wordt, dan komt dat de actie
in de komende periode in ubbele mate
ten goee.
Het is kapitaal solide en tegen hooge
rente belegd.
STADSNIEUWS.
NED. CHR. VROUWENBOND.
Gisteravond hield de afdeeling Lei
den van den Ned Chr. Vrouwenbond
in „Oud-Hortuszicht" haar jaarverga
dering, die zeer druk bezocht was.
De presidente, Mevr. J. Schokking
Metelerkamp opende de vergadering,
liet zingen Ps. 68 10, las 1 Cor. 13,
ging voor in gebed en heette daarna de
aanwezigen welkom, zoowel de leden
als de gasten. Het is heden de laatste
maal dat spr. als presidente der afdee
ling optreedt.
De Leidsche afdeeling, zoo is op de
algemeene vergadering te Middelburg
gebleken, behoort tot die welke pro-
centsgewijs het meest zijn vooruitge
gaan. Spr. hoopt dat de afdeeling zal
blijven groeien en dat de leden zullen
bezield zijn met brandende geestdrift
om het ideaal van het Godsrijk op aar
de te verwezenlijken. Geen yustend
maar een strijdend Christen, dat is de
levenseisch, niet het minst in onzen
tijd.
Noodig is een diep gevoel van een
heid en saamhoorigheid tusschen de
Christen-vrouwen, van wat stand en
ontwikkeling, v. wat kerk of politieke
partij zij ook zijn mogen. Moge het
nieuw begonnen jaar staan in het tee
lten van onderlinge waardeeiïng en
liefde.
De secretaresse Mej. H. v. d. Loo
bracht het jaarverslag over het afgeloo
pen jaar uit Er werden 4 bestuurs- en
6 ledenvergaderingen gehouden, die
zich in een steeds to'enemende belang
stelling van de zijde der leden moch
ten verheugen. Voorts werden een vijf
tal lezingen gehouden, w.o. één met
lichtbeelden.
Het aantal leden der afdeeling be
draagt thans 137. In het afgeloopen
jaar werden 37 nieuwe leden inge
schreven, daarentegen moesten er om
verschillende redenen 17 afgeschreven
worden.
Mej. van Loo bracht ook in plaats
van Mevr. Van Nes, die door ongesteld
held verhinderd was, het financieel©
verslag uit. De uitgaven bedroegen
J 865.80, de inkomsten 841.35, zoo dat
er eeiï nadeelig saldo is van 24.45, het
geen vooral e engevolg is van het feit.
dat de afdeeling verleden jaar als gast
vrouw>e voor de landelijke vereeniging
fungeerde. De boeken zijn door Mevr. v.
Hooidonk en Mevr. Nieuwenhuis nage
zien en in orde bevonden, zoodat de
penningm.sse gedechargeerd werd.
Daarna werd door de dames Mevr. v.
Hooidonk en Mevr. den Older* verslag
uitgebracht van de jaarvergadering
van den Bond, die in de vorige maand
te Middelburg werd gehouden.
Vervolgens werden door een koortje
onder leiding van Mevr. Hakkenberg
een tweetal liederen ten gehore ge
bracht: „Lente1' (woorden van J. P.
Heye en getoonzet door S. de Lange
Sr.) en „Liedje van den boer" (getoon
zet door Leo Mens)
Hierna werd de scheidende presi
dente door de vice-presidente, Mej. M.
Koekkoek, toegesproken. Met uitzonde
ring van 1 jaar, toen zij door ongesteld
heid verhinderd was, is Mevr. Schok
king al de 6 jaren dat de Leidsche af
deeling bestaat haar presidente geweest
en zij heeft ook meerdere lezingen
voor de afdeeling gehouden. Spr. her
innerde er aan, hoe de afdeeling oor
spronkelijk in Nathanaël, later in het
Nut vergaderde en het is ongetwijfeld
een voldoening voor Mevr. Schokking,
dat thans deze jaarvergadering zoo
goed bezocht is.
Het spijt ons, aldus Spr., dat u heen
gaat, wij waardeeren uw werk ten zeer
ste. En we hebben gemeend deze waar
deering niet bij woorden te moeten la
ten doch haar in daden omgezet.
Daarom bood spr. a,an Mevr. Schok
king een drietal fraaie geschenken
aan: een schemerlamp op voet, een ko
peren luchter en een tweetal- zilveren
candelabres. Spr. wenscht Mevr. Schok
king toe, dat het steeds vreugde en
blijdschap in haar ziel moge zijn, en
dat zij ook in Katwijk des Heeren ze
gen moge ondervinden.
Mevr. Schokking dankte hartelijk
voor deze blijken van waardeering. Zij
heeft steeds met heel veel pleizier het
werk voor de afdeeling verricht en te
gelijkertijd tot zegen van haar zelf.
Daarom valt haar het afscheid van de
afdeeling niet gemakkelijk. Spr. zal
steeds met genoegen aan Leiden en
aan haar werk voor den Ned. Chr.
Vrouwenhond terugdenkén.
De N.C.V.B. is indertijd hoofdzake
lijk opgericht om de vrouwen voorlicli
ting te geven. Daarnaast evenwel heeft
Spr. steeds als de taak .van den bond
gezien een gevoel van saamhoorigheid
tusschen de Christenvrouwen, van wat
stand of ontwikkeling, kerk oU poli
tieke partij zij ook zijn. Daarvan kan
een groote kracht ten goede voor ge
heel ons volk uitgaan.
Spr. eoindigde met den leden te wij
zen op het woord uit 1 Cor. 13: „de
meeste blijft de liefde"; en met den
wensch dat God de afdeeling moge ze
genen.
Hierna had bestuursverkiezing
plaats. Mej .Koekkoek werd bij accla
matie herkozen, terwijl in de plaats
van Mej. van Eldik, die reglementair
moest aftreden, gekozen werd Mevr.
Hooidonkvan Heiwijnen. Als presi
dente in de plaats van Mevr. Schok
king werd gekozen Mevr. Riernens—
Coolsma.
Nadat gepauzeerd was, werd nog
door het koortje op verdienstelijke wij
ze het „Prinsesselied" van Arnold
Spoel en „Mijn Land", getoonzet door
Leo Mens, gezongen.
Meegedeeld werd. dat in het komen
de winterseizoen een 4-tal lezingen zal
gehouden worden. Reeds hebben zich
een drietal sprekers bereid verklaard
voor de afdeeling op te treden, n.l. Mr.
Briët over „Huwelijkswetgeving", de
heer Kruis, van Den Haag, over „Re-
classeering" (met lichtbeelden) en Dr,
J G. van Es over ,Een reis door Noor-,
wegen".
Tevens zullen voortaan de gewone
ledenvergaderingen besloten worden
met een stichtelijk woord, waartoe zich
bereid heeft verklaard Dr. J. Riemens,
en als deze verhinderd is Ds. G. Hen-
nemann van Oegstgeest.
Aan het einde der vergadering werd
een tombola gehouden ter sterking
van de financiën der afdeeling.
TUINFEEST ZOMERZORG.
Begunstigd door -schitterend weer
werd gisteravond in „Zomerzorg" een
groot Tuinfeest gehouden. Tegen half-
negen liep de tuin zoo langzamer
hand vol en om half tien waren heel
wat menschen aanwezig om het tuin
feest bij te wonen.
De tuin was mooi verlicht en ver
sierd. met lampions en vlaggen en de
vijver, die in het rond verlicht was,
bood een fraaien aanblik. Het geheel
was nog mooier wanneer men op den
donkeren achtergrond tusschen de boo
men stond en eenigszins op een af
stand de verlichting aanschouwde.
Dan was er iets spookjesachtigs in de
sfeer en ontdekte men menig idyllisch
hoekje in den grooten tuin.
„Werkmans Wilskracht" had het
grootste gedeelte van het uitgebreide
programma voor haar. rekening geno
men en de opwekkende orkestmuziek
wist er de stemming bij het publiek
wel in te houden.
Het hoofdmoment van het feest was
de opvoering van liet Groot Militair
Karakterstuk „De Slag bij Waterloo",
dat ook in onze kringen zeer bekend
is. De muziek speelde de verschillende
passages op verdienstelijke wijze en
de militairen, gestoken in het uniform
5 en voorzien van de wapenrusting van
ruim 100 jaar geleden trachtten de han
delingen uit te voeren, die de muziek
uitbeeldde. Het geheel zat aardig in el
kaar, hoewel hier en daar wel eenige
gaping in de uitvoering was op te
merken.
Het optreden van 't „S.O.L.A.N.U.S."
kwartet was een mooi moment op de
zen avond Vooral het devote „Das ist
der Tag des Herrn" klonk mooi op in
den zwoelen avond.
Het slot van het feest was een vuur
werk dat heel mooi slaagde. Het slot
stuk was „Hulde aan het Leidsch pu
bliek".
PLAATSVERVANGENDE HOOFDEN
VAN SCHOLEN.
De afdeeling Leiden van Jen Bond
v. Ned. Onderwijzers heeft 'n adres aan
den Raad gezonden, waarin verzocht
wordt, gebruik te willen maken van
de bevoegdheid bij art. 33 van de La
ger Onderwijswet aan de gemeentebe
sturen toegekend, om onder goekeu-
ring van Gedeputeerde Staten aan de
onderwijzers een belooning toe te jen
nen op grond van hunne aanwijzing
tot plaatsvervanger van het hoofd der
school.
Op de markt is hedenmorgen een
zwarte Lakenvelder koe vermist ten
nadeele van G. J. v. S. te Wassenaar
Zekere A. uit Den Haag is van
morgen, doordat een schaap tegen
hem opsprong, gevallen met het ge
volg dat hij bewusteloos bleef liggen.
Hij is door den E.H.D. naar het Acad.
Ziekenhuis gebracht om onderzocht te
worden.
Door de politie is van Den Haag
naar hier overgebracht de minderjari
ge J. I. E., die te Scheveningen liep te
bedelen.
Gisteren is een 3-jarig kind in de
Driftstraat aangereden door een wiel
rijder, toen het plotseling de straat
wilde oversteken. Het werd in het ge
zicht een weinig verwond en is in het
Acad. Ziekenhuis verbonden.
Door de politie is vanm^ht een
heerenrijwiel onbeheerd aangetroffen.
Inlichtingen zijn te verkrijgen bij de
politie.
Op de Oude Vest heeft gistermor
gen een aanrijding plaats gehad tus
schen een luxe auto, bestuurd door J.
B. alhier, en een vrachtauto, bestuurd
door N. S. De luxe auto werd aan het
portier beschadigd. De schuld ligt bij
S., die niet genoeg uitweek. Tegen hem
is proces-verbaal opgemaakt.
BINNENLAND.
HET NEDERL. ROODE KRUIS.
Heden Vrijdag 17 Juni bestaat, zoo
als bekend, het Nederlandsche Roode
Kruis zestig jaar. De voorgenomen
feestelijkheden zijn, in verband met de
jongste stormramp, afgelast. Alleen
heeft hedenmiddag 4 uur in het ge
bouw Prinsessegracht 27 te 's-Graven-
hage een receptie plaats waar gelegen
heid bestaat den voorzitter, Prins Hen
drik der Nederlanden, en de overige
leden van het hoofdbestuur geluk te
wenschen.
Naar aanleiding van dit jubileum
heeft de voorzitter van den Nederland-
schen Journalisten-Kring tot Z. K. H.
Prins Hendrik het verzoek gericht,
een enkel woord voor de pers te wil
len schrijven. De prins is zoo welwil
lend geweest aan dit verzoek te vol
doen, en stond het volgende ter publi
catie af.
Woord van herdenking.
Morgen herdenkt het Nederlandsche
Roode Kruis zijn zestigjarig-bestaan.
Deze herdenking zal op de meest een
voudige wijze geschieden, met het oog
op den nood in verschillende provin
ciën, tot de leniging waarvan wij nu
al onze krachten moeten inspannen.
Het vijftig-jarig bestaan, vallende in
den rampspoedigen oorlogstijd, werd
eveneens zonder eènige feestelijkheid
herdacht.
Wanneer ik terugblik op alles wat
het Roode Kruis, sedert zijn oprichting
door wijlen Koning Willem III in Ne
derland zijn koloniën en bezittingen,
en in den vreemde heeft mogen ver
richten, dan gevoel ik mij gedrongen
om aan allen, die in het verleden het
Roode Kruis hebben gesteund met
hun persoonlijken arbeid, met hun
ambtelijken invloed en met hunne gif
ten, mijn hartelijken dank uit te spre
ken voor hetgeen zij door onze bemid
deling voor de lijdende menschheid
hebben gedaan. Zij zijn zóó overtalrijk
en zóó over het geheele land verspreid
dat ik niet veel beter weet te doen,
dan ook ditmaal daarvoor de hulp van
de dagbladpers in te roepen.
In de geschiedenis van de mensch
heid beteekenen zestig jaren zeer wei
nig. En wie van de menschheid spreekt
gewaagt van het Roode Kruis, dat
geen onderscheid kent van ras, natio
naliteit. godsdienst of politieke over
tuiging, dat gereed staat voor vriend
en voor vijand. De verloopen zestig ja
ren zijn dan ook te beschouwen als
een eerste begin-tijdperk in de vlucht
van de floode Kruis^gedachte over de
wereld. Een groote toekomst ligt nog
voor ons open.
Moge het Roode Kruis ook in die
toekomst steeds kunnen rekenen op
de liefde en toewijding van allen, wien
het lot des naasten ter harte gaat.
Die Voorzitter van het Nederlandsch
Roode Kruis:
HENDRIK,
Prins der Nederlanden.
DE VLUCHT NAAR OOST-INDIë.
Het Fokker-vliegtuig met den heer
Van Lear Black aan boord is gister
morgen 8 uur 17 min. Midden-Euro-
peeschen tijd van Boedapest naar Kon
stantinopel vertrokken.
HUUR VERORDENING AMSTERDAM.
De Amsterdamsche Gemeenteraad
heeft een Gemeentelijke Huurverorde-
ning aangenomen.
Een zeer gehavende weliswaar!
De verordening is door de schaar
van het amendement-Douwes zóó bij
geknipt, dat alle woningen die op 18
Juli 1927 ten minste acht gulden per
week aan huur doen, buiten de be
scherming vallen en dus geheel „vrij"
zullen wezen. Tenzij het (vóór 1919 ge
bouwde) winkelwoningen zijn, want
deze vallen wèl onder de verordening.
Het recht van beroep op den Raad
voor de verhuurders is gehandhaafd
gebleven.
CHIRURG AAN EUDOKIA.
Naar het Utr. Dg.bl. 'verneemt, is
dr. P. R. Michaël, hoofd assistent en
prosector bij de chirurgische afdee
ling der rijksklinieken te Utrecht, be
noemd tot chirurg aan de christelijke
ziekeninrichting Eudokia te Rotter
dam.
Dr. Michaël aanvaardt deze betrek
king met ingang van I October a.s.;
hij zal evenwel als privaatdocent aan
de universiteit te Utrecht voor het on
derwijs in de heelkunde verbonden
blijven en als zoodanig zijn colleges
blijven geven.
DE GEMEENTERAADSVERKIEZING
TE AARDENBURG.
De volgende motie is aangehomen
in de vergadering van de Centrale
Sluis op Dinsdag j.l.:
De Centrale A.R. Kiesver. in het
kiesdistrict Sluis, in vergadering bij
een op Dinsdag 14 Juni 1927 te Oost
burg,
gehoord het gedocumenteerd ver
slag van hetgeen vóór, op en na den
dag van stemming voor leden van den
Gemeenteraad te Aardenburg, op 21
Mei 1927, is voorgevallen, spreekt uit,
1. dat uit genoemd verslag blijkt,
dat de A.R. Kiesver. te Aardenburg
in overeenstemming met het advies
der Centrale, zooals uit de notulen
blijkt, geen accoord beeft aangegaan
met eenige andere partij en zi^h ook
volkomen correct beeft gehouden bij
de voorbereiding, candidaatstelling en
propaganda,
2. dat van anti-papisme dan alzoo
niet in bet minste sprake kan zijn,
3. dat zij de houding van de Anti-
rev. Partij te A. in haar handelingen
ten dezen, in het bijzonder inzake de
ingediende bezwaren tegen bet gebeur
de bij de stemming volkomen goed
keurt,
4. dat zij er bij het Centraal Comité
op aandringt, deze zaak in onderzoek
te nemen* vooral ook met bet oog
op het gevaar, dat ligt in den door de
R. K. te Aardenburg geopenden econo-
mischen strijd in dit district, alsook
voor de goede samenwerking tusschen
A. R. en R. K. in andere plaatsen in
deze streek,
besluit hiervan kennis te geven aan
het Centraal Comité, Prov. Comité, Rot
terdammer, Standaard en Zeeuw.
T. J. DEN DUNNEN, Voorzitter.
A. WISSEL, Secretaris.
HET KADEGELD TE NIEUWER-
AMSTEL.
Het! Tweed© Kamerlid Duymaer van
Twist beeft den Minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw de vol
gende vragen gesteld:
le. Is bet juist, dat bij Koninklijk
besluit van 28 April 1927 no. 39 goed
gekeurd is d© verordening tot beffing
van kadegeld in de gemeente Nieuwer-
Amstel?
2e. Zoo ja, is dan bij het samenstel
len van de tarieven door genoemde
gemeente overleg gepleegd met andere
belanghebbende gemeenten bij het
scheepvaartverkeer en met de organen,
die geacht kunnen worden het binnen-
scheepvaartbedrijf te vertegenwoordi
gen? (Zie memorie van antwoord, blz.
7, van het Vde hoofdstuk der Staats-
begrooting voor het dienstjaar 1927).
3e. Wordt deze vraag bevestigend be
antwoord, heeft dit overleg er dan toe
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
De Tweede Kamer neemt h©t ont
werp op het MiddenstandscredSet aaa.
Buitenland.
Tsjitsjerin zal waarschijnlijk heden
naar Moskon terugkeeren.
Tsjang Tso Lin opperbevelhebber
der Noordelijke legers.
Nieuwe terroristische doodvonnis
sen in Rusland.
De zitting van den Volkenbondsraad
zal waarschijnlijk heden eindigen.
geleid, dat d© heffing van kadegeld
per scheepston op acht cent is gesteld,
en dat voor schepen met een laadver
mogen niet grooter dan 40 ton bij een
langer verblijf dan twee dagen na den
dag van aankomst (de wettelijke laad-
en lostijd is voor schepen tot en met
125 ton drie werkdagen) de belasting
opnieuw verschuldigd is, en dus in dat
geval 6.40 moet worden betaald?
4e. Acht de minister deze heffing bil
lijk en, zoo ja, op welke gronden?
TREIN EN TAAL.
Een der lezers van het „Handels
blad" schrijft:
„De opschriften in l'Etoile du Nord,
(mag men zeggen: de Noordster?) de
nieuwe verbinding tusschen Amster
dam en Parijs, zijn in bet Fransch,
het Engelsch en het Duitsch gesteld.
„Uit persoonlijke ervaring weet ik
dat deze trein ook wel eens door Ne
derlanders genomen wordt. Is zulks
ter oore van de Nederlandsche Spoor
wegmaatschappij gekomen?"
Inderdaad bleek zulks bij informatie
aan onze spoorwegdirectie bekend. Zij
vond geen aanleiding blijkbaar stap
pen te doen, om Nederlandsche op
schriften aangebracht te krijgen, of
achtte elke poging daartoe a priori tot
mislukking gedoemd.
Wij weten niet, waarom dit laatste
zoo zou moeten zijn, maar zouden het
zeer betreuren, indien niet in elk geval
ware geprobeerd in deze Pullman-wa
gens Nederlandsche opschriften naast
die in vreemde talen geplaatst te krij
gen.
Niet zoozeer omdat de Nederlanders
die van deze wagens gebruik maken
de opschriften in vreemde taal niet
verstaan oo 'n Duitscher, die naar
Parijs gaat en ©en Pullman-wageD ge
bruikt, kan geacht worden voldoende
Fransch te kennen om de Fransch e
opschriften te lezen maar omdat de
Nederlander die met ie Noordstar reist
recht heeft op evenveel eerbied voor
zijn taal als Engelscben en anderen
voor de hunne.
VERLOFSPERSONEEL.
iHet Tweede Kamerlid K. ter Laan,
heeft den minister van oorlog de vol
gende vragen gesteld.
1. Acht Zijn Excellentie de ministe-
rieele beschikking van 1 Maart 1926,
Ilde afd., no. 27, legerorder no. 79, lui
dende:
„Het verlofspersoneel geniet gedu
rende den tijd, dat het aan de oefenin
gen deelneemt, de verblijfsvergoedin
gen naar de beginselen, zooals die zijn
vastgesteld voor bet ongehuwde be-
roepspersoneel",
niet in 9trijd met artikel 9 der Re
serve wet 1905?
2. Zoo neen, met welk recht en op
grond van welke wet, welk Koninklijk
besluit, of welken anderen maatregel
van bestuur beschouwt de minister
dan het gehuwde reserve-personeel,
dat onder de wapens is, als. onge
huwd?
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
.Vergadering van Donderdag 16 Juni;
Aan de agenda wordt toegevoegd
't lyvetsontwerp en het voorstel Albar-
da betreffende onderscheidenlijk het
zevende leerjaar en de zevenjarige leer
verplichting'.
Morgen zal' de Voorzitter voorstel
len ook het wetsontwerp betreffende
liet instandhouden van die luchtvaart
diensten aan de agenda toe te voe*
gen. i
Na- aanneming van eenige kieina
entv eroen is aan de orde het vvetsout}
werp aangaande de centrale Mijddten-
dei ïstandscredietbank.
De 6e-T OUD (V. D.> acht de be-
hc drr: aanwezig aan een afzonderlijk
Mj( iiristandscredietwezen en 'AUiö-c
het er twerp toe, dat dit credjicrwaaem
op gezonde basis stelt. Het ontwerp
maakt een eind aan separatisme eif
onderlinge concurrentie, die voor n
deel de oorzaken waren van de de
confiture in het Middenstandswezen.
