te
WM DE BLADEN ZEOGEH.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN WOENSOAG 1 JUNI 1927
f TWEEDE BLAD.
De vondsi van Glozel.
Wij lezen in „De Heraut":
De „Haagsche Post", die wei eens
[meer interessante berichten geeft om1
Jtrent historische ontdekkingen, öfwiï
tmen liever vondsten, deelde dezer da-»
£en mede, dal in het dorpje Glozel
in Frankrijk, dicht bij de bekend©
badplaats vichy gelegen, door een
boer een zeer oud graf ontdekt was,
(dat blijkens de verschillende voor
werpen, die er in gevonden wareni
Idagteekenen moet uit het zoogenaami
Ide neolithische tijdvak. i
Zulke graven uit het praehistorisch'd
itijdvak zijn in Frankrijk1 en elders'
imeer gevonden, maar het merkwaar
dige van deze vondst was, dat in diH
Jgraf ook nog gevonden werd een stuk)
aardewerk, waarop letterteekens wa
ren ingegrift, die een zoo sterke over
teenkomst veïtoonen met het Phoeni-
(cische alphabeth, dat er geen twijfel
lover bestaan kan, dat tusschen beide
verwantschap bestaat.
i Van belang nu is deze vondst niet
alleen, omdat er uit blijkt, dat do
JPhoeni'cischc cultuur haar invloed tot
Sn het hart van Frankrijk heeft uitge
strekt, maar vooral1 omdat de chrono
logische' berekeningen, 'die de geleer
den maakten omtrent den ouderdom*
van 'dit neolithische tijdvak, dien men
(schatte op een 20000 jaren voor Chr.
{daardoor onjuist zijn gebleken, want
(het Phoenicische alphabeth kan niet
Ouder, zijn dan eefri 2000 jaar voor Chr.
De schrijver van het bedoelde be
[richt in de Hafagsche Post merkt dart
ook op, dat „we tengevolge van deze)
vondst onze opvattingen omtrent den
(ouderdom eter neolithische beschaving
■totaal zullen moeten herzien in dien
kin, dat onze schatting als zou dezes
teen 20.000 jaar oud zijn, geheel on-
h'uist is". Pin niet alleen, als men „dit!
jneolithische tijdperk, dat men vroe
ger op 20.000 voor Chr. stelde, nu)
!terug zal moeten brengen tot 2000
voor Christus, maar we zullen ook ten
laanzien vanhet ijstijd vak waarin;
Imen aanneemt, dat de mensch het'
teerst verscheen een andere Chrono-
Stegie moeten gaan toepassen. Dit al
lies zal ettelijke duizenden jaren moe
ten opschuiven en hel' zal tenslotte blij
ken, dat de heele menschelijke be
schavingsgeschiedenis zich in een veel
korter tijdsverloop heeft afgespeeld,,
dan we tot nu toe gewoon waren als'
vastst'aande aan te nemen".
Metterdaad, men is in de kringen
[der geleerden wel eens wat al te licht
■Vaardig geweest met de berekening
Van zulke cijfers, zoowel wat de for
tmalie der aarde, als wat den ouder
dom van ons menschelijk geslacht be-
jtreft. Voor de formatie der aardlagen
Irekenide men liefst met mittioenen van
(jaren, voor het bestaan van den
[mensch op aarde met. 20.000 a 30.000
Haar. En wat nog erger was. zulke gö
[tallen werden als vaststaande resulta
ten der wetenschap aan de al te'licht
geloovige goede gemeente verkondigd!
Totdat nu de vondst van een een-
vcvidigen boer te Glozel al deze bere
keningen van den ouderdom der men
schelijke beschaving onderstboven:
.werpt en men erkennen moet dat men
trnet deze getallen zich vergist had en
van de 20.000 jaar op een 2000 jaar
[moet teruggaan.
Natuurlijk zal nog nader onderzoek
moeten worden afgewacht, maar dit1
voorbeeld toont toch, hoe men wet
'voorzichtig heeft te zijn met zulke be
(rekeningen en met de enorme getal-
Hen die daarbij genoemd' worden.
Pref. Bavinck had in zijn dogmatiek!
{(Dpel II, blz. 556) er reeds op gewe
zen, dat ,,dezre beschouwingen op een.
[hypothetisdhen grondslag berusten en;
Hang niet boven allen twijfel verheven
zijn".
En 't verdergaand onderzoek brengt
.telkens 'nieuwe feiten aan het licht
waardoor wet blijkt, hoe weinig staat
[men kan maken óp deze hypothetische
fberektemngen. Er 'is daarom ook geen
'enkele reden om hetgeen de schrift!
!ons leert aangaande den ouderdom;
van het menschelijk geslacht op dei
iaarde opzij te zetten als in strijcf meci
jde resultaten der wetenschap".
Al mag er over de chronologie des:
FEUILLETON.
DORPSTOONEELEN.
49) o
En wat had, hij er tegen kunnen in
brengen? Niets, in 't geheel niets. Hij
,\vas zich zelf voorgekomen als een
heerschar, die zijn rijk in deszelfs
grondslagen voelt wankelen. En hoe
wel hij ook te goed was om den on
trouwen bondgenoot aan te vallen, zoo
meende hij toch het verlies zijner hui
selijke grootmacht den verraderlijken
Hertog nooit te kunnen vergeven.
En toch sprak er ter zelfder tijd iets
in de borst van Iveizer, over welks oor
sprong hij zich zelf niet juist reken
schap geven wilde of kon het gevoel
eener grenzenlooze hoogachting voor
clen rooden Hertog, dat deze de kracht
had om met zijn vroegere levenswijze
te breken.
„'Hij is toch eigenlijk een heel ande
re kerel dan jij. Jij moest eigenlijk ook
doch terstond legde hij dan deze on
beschaamde innerlijke stem het zwij
gen op, want waar meest het heen, als
hij ze verder liet spreken!
Wat toch had clie groote verande
ring bij den rooden Hertog te weeg ge
bracht? Er is "geen mensch zoo
slecht, of er is altijd nog iets goeds in
hem, evenals er ook geen mensch zoo
goed is, of hij -draagt in zich een ver
borgen smeulend vuur, voor .welks
'Bijbels geen overeenstemming' bestaan
Zooals Prof. Bavinck terecht opmerkt
Sft.a.p. blz. 557). toch is 'de indruk',
'dien de Schrift ons' geeft, zeker niet,
idat de mensch reeds zoovele Huizen)
den jaren op aarde bestaan heeft als
!de geleerden met zekere voorliefdé
beweerden.
Daarom is de vondst te Glozel ge
daan, voor ons van belang. Want ze
toont, zooals de schrijver in de Haag}
sche Post zelf erkent, dat deze geleeii
den zich vergist hebben.
Een nieuwe scheidslijn.
„De Zeeuw" driestart:
Met. name van Socialistische zijde
houdt men niet op te betoogen, dat de
tegenwoordige politieke principieels
scheidslijn niet deugt, maar dat daar
voor in de plaats behoort te komen de
z.g. democratische scheidslijn.
Die nieuwe .scheidslijn zal dan moe
ten gaan dwars door de bestaande par
tijen heen. Aan de eene zijde behooren
te staan de vooruitstrevende elemen
ten de democraten en aan den anderen
kant de conservatieven van alle rich
ting.
Alles behoort zich te vereenigen te
gen het kapitalisme.
Zoo is de theorie.
En nu een stukje practijk.
Op de te Genève gehouden interna
tionale economische conferentie wa
ren o.a. tegenwoordig de heer Colijn,
die natuurlijk niet tot de democraten
gerekend wordt en mannen als Oude-
geest uit de moderne en Serrarens
en Amelink uit de Christelijke vakbe
weging.
Nu zou men mogen verwachten, dat
de mannen van de Christelijke vakbe
weging van iemand als den heer Oude
geest alle mogelijke medewerking zou
den ontvangen, terwijl ze een man als
den heer Colijn tegenover zich zouden
vinden.
Zoo is immers de theorie.
Maar de practijk is een beetje an
ders.
De heer Amelink vertelt dienaan
gaande in „De Maatschappij" het vol
gende:
„Dat de heer Serrarens, die door
den voorzitter werd ingeleid als se
cretaris van 't Internationaal Chris
telijk Vakverbond, als spreker kon
optreden, hoewel hij slechts expert
is, danken wij aan den heer Colijn.
Van de zijde der christelijke arbei
ders is geen enkele gedelegeerde aan
wezig. Enkel experts. En een expert
lean slechts spreken als hij een ge
delegeerde vervangt. De heer Colijn,
die zelf reeds gesproken had, heeft
nadat de heer Oudegeest, die zelf
niet gesproken heeft, dat had gewei
gerd, een verzoek aan den president
geteekend, om den heer Serrarens 't
woord te verleenen.
Ook in de Industrie-commissie
kon de heer Serrarens, dank zij den
heer Colijn, actief optreden. De heer
Colijn ook de heer en Lovinlc, Zim
merman en Gelderman deden dit
liet zich voor rpeer dan één com
missie inschrijven. Alleen de heer
Oudegeest deed dit niet. Wij weten
niet waarom hij dit niet deed. Wij
hoorden wel de veronderstelling
uiten, dat hij aldus handelde, om de
christelijke experts buiten het recht
streeksere commissiewerk te hou
den. Bezen konden dan natuurlijk
wel de vergaderingen bijwonen,
maar zij waren geen stemhebbende
leden, die voorstellen konden doen.
Of dit juist is, kunnen wij niet be-
oordeelen. Maar als het zijn bedoe
ling mocht, geweest zijn, dan is die
toch verijdeld geworden. 'Want de
heer Colijn heeft zich in de indus-
trieélë commissie laten vervangen
door den heer Serrarens."
De mannen van het internationaal
Chr. Vakverbond vonden dus den heer
Oudegeest tegenover zich.
Alleen aan den heer Colijn was het
te danken dat zij hun stem konden
laten hooren.
Wij vestigen hierop de aandacht niet
omdat het iets nieuws is.
Integendeel, het is een heel gewoon
verschijnsel.
Maar het kan toch geen kwaad, nog
eens uii te laten komen, hoe de socia
listische voormannen zich in de eer-
angstaanjagend opflikkeren hij som
tijds schrikken moet.
He-t weinige goed, in den rooden Her
tog was de. liefde voor zijn vrouw.
Vodden-Lora had kort na Pinkste
ren een dood kind ter wereld ge
bracht. Sinds dien tijd was zij sukke
lend gebleven, dat wil zeggen, zij was
niet goed gezond, -maar ook niet wa:
men noemt ziek. Machteloos slofte zij
door haar woning. Haar gezicht was
verschrikkelijk bleek. Zelfs in de Juni
zon sidderde zij dikwijls van koude.
Hertog had eerst-gedacht, dat de lij
dende toestand zijner vrouw slechts
van voorbijgaan den aard, ja misschien
zelfs een bron van grooter inkomen
zijn zon. Ook had Lora de verplichting
gevoeld, haar ambt als opvoedster ha-
rer kinderen wederom on zich te ne
men. Toen was zij tusschen Harten-
hausen en Schlarbach in onmacht ge
vallen en in zeer bedenkelijken toe
stand naar huis gebracht.
Toen had Hertog het ongelooflijke
gedaan en den dokter ontboden. Deze
had gezegd: het was bleekzucht in den
hoogsten graad, en bij die woorden
was Hertog erg geschrokken.
„Bleekzucht", dat moest iets ver
schrikkelijks zijn. Had wel ooit iemand
zoo iets gehad?
De dokter schreef een recept en be
val de zieke, vóór allés rust en krach
tig eten, veel melk en eieren.
Toen de dokter weg was, had de
roode Hertog langen tijd aan het bed
ste plaats laten leiden door hun beein
sel en hoe zij als hunne smotste vii-
anden beschouwen niet de ..kanïtalis-
ten", maar de mannen die bit de be
h'artiffing van de nvUeidevsheiano-Au.
voor alles met Gods Woord wensclien
fe rekenen.
KERK EN SCHOOL.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Asten c.a., W. A
Eerdbeek te Standdnarbuitefi.
Be da nkt: Veor Nieuw-Vennep. A
Hjjmans te Thamicn a .d. Amstel. Voor
Katwijk a. Zee, G. Grcotjans te He^rjans
dam.
GEREF. KERKEN.
Twee tal: Te Hilversum; S. van Dij
ken te Nieuwercord en J. wijmenga te
Charbis.
Bero epen: Te Dokkum, D. Scheele
te Oudewater. Te Schconrewoerd, J. W.
van Tol te Bcharendijke. Te Oosternrj
kerk, G. C. (Eerkcuwer, Cand. te 's-Gro
venhage.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: Te Werkendam, D.
Driessen te 's-Gravenzande.
GEREF. GEMEENTEN.
Bedankt: Voor Nieuw-Berjerland, A
de Bloois t© Birksland.
BEVESTIGING. INT REDS EN
AFSCHEID.
Ds. J. I. yarn Schaiek werd Zondagmor
gen bevestigd- in de Ned. Herv. Kerk
te Soest, door zfijn'vader, Ds. F. A. van
Schaick van Kampen. Lie bevestiger koos
tot tekst Spreuken 27 23.
Des avonds d£ted D3. van Schaick ii>
trede en hield daarbij een predikatie
over Fhilipponzen 3:12.
De nieuwe predikant werd toegespro
ken door den coinsulent Ds. J. H. Gui>
ning E.B.znnamens den ring door Ds.
E. \V. Schattenberg en door don pres-
dent-korkveogd, den heer L. den Bliek
van Leusden. De grroeeate zong Psalm
134 3 toe-
Ds. J. A.Radix nam Zendag af
scheid van do-Ned. Herv. Kerk ie oo&>
terbc-rg, wegens Verkregen 'emeritaat.
De consulent, Ds. Barendrecnt, las de
afscheidspreek van Ds. Radix, genomen
uit 1 Jch.i. c. vs. 28.
Daarna werd gezongen Gezang 158
vs. 1 en 7, waarna Ds. ^adix-den kansel
betrad. Spr- vroeg- de Gemeente nu Zen
uingsccllecc© te: .mogen doen houden, en
sprak daarna woorden vran dank aan de-
familie 's -j accb, -Commissaris ^etr Konin
gin, den Consulent, den Kerkeraad, in
het bijzonder ouderling -Hoogend^orn,
Kerkvoogdij ©.2. e e amb.sdragers uit
Ring en omgeving spraken oen scheiden
de hariettjk ice. Daarna zong de Gemeen
te Psalm 134:3-en Ps. 121 14.
Op verzoek van een scheidenden lec-
raar werd tén slo-vfee gezongen Psalm
72 vers 11.
Ds. A. G. B. TEN KATE.
Het Provinciaal Kerkbestuur van Zee
land heeft aan Ds. A. G. B. ten Kate te
Hansweert, wegens het opvolgen van een
beroeping naar de Nedgrl. Evangelische
(Herv.) Kerk van Brussel, eervol ontslag
verkend met ingang vair. 26 Juni 1927,
terwijl hem de bevoegdheid is toego
kend, welke art. 20 Alg. Regl. aan emeri
ti-Predikanten verleent.
Ds. C. J. H. VERWEIJS.
Vandaag herdenkt Ds. C. J. H. Ver-
weys, Predikant der Ned. Herv. Gem,
te Breukelen, den dag, dat hij aldaar 25
jaar werkzaam is.
De jubilaris heeft 31 dienstjaren en
diende- ook neg de gemeenten van Burgh
en van Wissekerk©.
Ds. Verweijs i3 scriba van den ring
Mijdrecht.
Ds. C. VERMAAT.
Naar wij vernemen, is Zondag j.l. Ds
C. Vermaat, de-afgezette Predikant van
Makkum, die ©enigen tftd te Noordwijk
vertoefde tot herstel van zijn gescholden
gezondheidstoestand, weder in de bedio
ning des Wcords voorgegaan, d.w.z. voor
dat deel der gemeente, dat zijn Predi
kant is trouw gebleven.
Dr. Geelkerken heeft Zondag in de
Parkkerk te Amsterdam aan de gemeen
te medegedeeld, dat niet Ds. Vermeer
van Oudemirdum, maar Ds. Vermaat te
Makkum zou prediken. Men had eerst
gedacht, dat Ds. Vrrmaat zich in afwach
van zijn vrouw gezeten. Twee kinde
ren, die nog niet schoolplichtig waren,
speelden buiten voor het. huis.
„Wat moet dat nu worden?" Deze
vraag boorde zich steeds dieper in de
hersenen en het geweten van den man.
Toen kwamen de 'drie kinderen uit
school en vroegen gelijk met de twee
kleinere om eten.
Er was echter geen brood meer in
huis.
De roode Hertog ging naar Hodel,
om brood te halen. De waard wilde
hem echter niets borgen.
„Neen," zeide hij, „Hertog, wie weet
of Lora. wederom op de been komt, en
van jou krijg ik toch niets terug."
Na lang heen en weer trekken had
hij vier brooden gekregen.
Met knagende woede in het hart
kwam hij thuis. Hij was woedend op
den waard, dien hij reeds zooveel geld
had thuisgebracht; woedend op zijn
vrouw, omdat zij ziek was; woedend
op de kinderen, omdat zij zoo'n honger
hadden; woedend in den hoogsten
graad op zich zelf waarom, dat was
hem op dat oogenblik niet duidelijk,
maar ,,ik zou me zelf voor het hoofd
kunnen slaan, voor liet hoofd slaan
zou ik mij kunnen," knarsetandde hij
in zich zelf.
Dan nam hij het recept en trachtte
de onduidelijke letterteekens te ontcij
feren.
„Bleekzucht melk en eieren
halia, dat zegt die man daar zoo, alsof
tin? van Beroem on Provincie <?n G*no*
T-alo Svnobi bmfen 'eten zpu
honden Door zn.n oprekten is de kans
op dat beroete vervatten.
DE CHR. GEREF. KFRH TE A* MFT.f).
De Ee-rkeraad der Chr. Geref. Kerk
te Almelo heeft het pand Hofkampstc
3, thans in gebruik als pastorie, onder
hands verkocht. Naast de nieuw te bou
wen kerk zal ook een pastorie worden
gebouwd.
OFFERVAARDIGHEID.
De Gereformeerde Kerk ran Hilver
sum heeft veel reden tot dankbaarheid.
Een kort geleden gehouden rond
gang bij 'de Jaden, om te trachten de
vrijwillige bijdragen zooveel verhoogd ie
krijgen, dat tot de beroeping van een der
den Predikant kan worden overgegaan
bracht hiervoor meer dan het benoodig-
de. Zondag 21 deier kwam de mededec-
ling, dat de Fkianc.'oele ^emmi-sie een
tekort had van circa f3400.en dat
Zondag 28 dez-er diarvoor een collecte
zcu worden gehouden om, indien moge
lijk, dit tekort te dekken.
Deze verwachting is niet baschaaml
De gehouden collecte heeft opgebracht
f3502,67., zegge Vijfendertig Honderd
Twee Gulden Zevenen Zestig cent.
Voorwaar een heerlijk resultaat.
EERBIED, OOK IN DE SCHRIJF-
WIJZE.
„De Reformatie" wijst op de tal
rijke afkortingen, in de schrijfwijze
waardoor dikwijls verwarring ontstaan
kan.
Vroeger had men maar weinige van
die afkortingen, maar thans zijn er een
massa. Ze vergen vah een mensch mee
oen normaal geheugen meer dan hij
presteeren kan.
Geef' het afkortingssysteem zoo
doende aan'eidmg tot verwarring., er
ger noemt het blad het, dat men het
genoemd systeem ook op God cenasr
Zoo las men een paar dagen geleden
in een der groote bladen in het vers,
dat de Jodenkinderen H. M. de Ko
ningin en H. K. H. Prinses iulb-ii.
te Amsterdam toezongen, den N t
van God niet vohiit gedrukt, doch af
gekort: Er stond: G.
En ..De Reformatie" schrijft dan:
Nu zou het niet eerlijk zijn, om
daarop de liberalen aan te vallen.
Want laten wij de hand in eigen
boezem steken.
Eenige weken getoden kon men in
een van onze Geref. Kerkbodes en
dan nog wel in een meditatie, lezen,
•onze H. T. C. Dit bleek te njoeïen
zijn: onze Heere Jezus Christus.
Al eer hadden wjj H. G. vooi „Hei
lige Geest" opgemerkt.
We'k afkortingssvsteem men ook
voor privaat gebruik bezige, in open
baren geschrifte zal men de afkor
tingen, Deha've de algemeen gebrui-
kettjke, als: b.v., o.a., m.i., mijden.
Men doet dit, en terecht uit respect
voor het lezend publiek.
Doch moeten bovengenoemde afkor
tingen niet afgekeurd uit eerbied voor
God?
Als men zulk een haast heeft, dat
men wel alle andere woorden en na
men van menschen onverminkt weer
geeft, maar den Naam des Heeren
niet, is die haast daardoor niet ge
oordeeld?
Heeft het niet den schijn, alsof men
voor al het andere tijd heeft, maar
niet voor Hem, Die de Eeuwige is?
Wij weten, dat in dit opzicht onna
denkend wordt gehande'd en zijn cr
dan ook van overtuigd, dat het genoeg
is op dit kwaad even opmerkzaam te
maken om het aanstonds te doen ver
dwijnen.
R.-K. EN PROTESTANT IN
BUIT3CELANB.
Uit de vergelijkende statistische ge
gevens van het Protest. Bureau voor
■kerkelijke 6tatistiek in Duitschland,
toont Prof. Dr. Schneider, leider van
dit bureau aan, dat in de laatste jaren
het aantal overgangen uit de R. K.
Kerk tot een der Prol. Kerken dat in.
omgekeerde richting overtreft.
In 1923 overtroffen de overgangen
uit de R. K. Kerk die uit de Protes-
•tantsche kerk met 2303; in 1924 met
■3927 en in 1925 met 6653.
Prof. Schneider schrijft deze toe
neming toe o.m. aan de houding der
R. K.lCerk sedert enkele jaren tegen
over de gemengde huwelijken.
Stond «e R. K. geestelijkheid daar-
ik millionair was. Hij heeft mooi pra
ten.
En dan zag hij zijn vrouw aan, die
uitgeput, erbarmelijk zwak daar in
diepen slaap ter neder lag.
En deze zwakke vrouw had hem,
den krachtigen man en de kinderen al
dien tijd lang geheel alleen aan den
kost moeten helpen. Hij begon zich
voor zichzelf te schamen.
En hij zeide tot zichzelf iets, wat hij
een ander, die hem 't zelfde gezegd
had, waarschijnlijk met een messteek
zou hebben vergolden: „Jij bent een
doortrapt slechte kerel."
Des nachts kón de man niet slapen.
Rusteloos ruischte daar buiten het wa
ter der bron. Even rusteloos stroomde
in de borst van den man, uit onzicht
bare bron gevoed, het gemurmel van
volkomen nieuwe gedachten en gevoe
lens.
Somwijlen sprong hij verschrikt op
en boog zich over zijn vrouw; hij meen
de, dat haar adem had opgehouden.
De man streed een zwaren strijd.
Dikwijls kwam in hem wederom de ge
dachte op, de kleine Rika opnieuw
uit bedelen te zenden.
„Neen, dat gaat niet; als zij weg is,
heeft Lora niemand om haar te verple
gen, als ik op 't werk ben."
„Óp 't werk," die woorden klonken
hem onbehagelijk in de ooren.
„Ja, ja, ik moet door den zuren ap
pel heenbijten,"
Den volgenden morgen meldde hij
AAN HET ZOEKLICHT.
Leiden, 1 Juni 1927.
De Haagsche Tramweg Maatschap
pij zoo meende ik steeds is een
noodlijdend bedrijf. Want met angsti
ge bezorgdheid waakten de Haagsche
vroede vaderen voor alles wat haar
ontwikkeling in den weg zou kunnen
staan. Den autobussen, die haar con
currentie aandeden, werd het leven on
mogelijk gemaakt, wat voor vele chauf
feurs werkloosheid ten gevolge had.
Maar nu lees ik vanmorgen in de
N. R. Ct„ dat de H. T. M. over het af-
geloopen jaar een dividend van niet
minder dan 200 pet. aan de aandeel
houders uitkeert
Nu begrijp ik heelemaal niet meer,
waarom dit semi-overheidsbedrijf voor
de concurrentie der particuliere bus
sen zoo beducht moet zijn. Waarom
niet heiden een gelijke kans gegeven
en aan het publiek de keuze gelaten,
van welke vervoermiddelen het ge
bruik wenscht te maken?
Een beetje meer eerbied voor het
geen uit het particulier initiatief is
opgekomen zou. dunkt mij, in dezen
tijd niet kwaad zijn.
OBSERVATOR.
BMIMmiWii lil W—BH—
tegenover vroeger tolerant, daarmeder
is het nu gedaan, met het gevolg, dab
juist uit deze huwelijken de meeste*
overgangen geboekt moeten worden.
DE BEZWAARDEN TE HILVERSUM.
Naar aanleiding van het bij hem inge
zonden schrijven door enkele broeders
en zusters, die zich bezwaard gevoelden
cmtTen de Asser Synode, haar beslui»
ton en gevolgen, besloet de Kerkeraad
uer Geref. Kerk vian Hilversum die broe
tiers en susiers tot een mondelinge be
spreking uit te noodden.
DE DOOP IN DE GEREF. KERKEN.
Een belangs tellend lezer schrijft aan
de N. R. C.:
Wil mij een enkele opmerking vergun
nen naar aanleiding van het artikel: De
doop in de Geref. Kerken in het avond?
blad van Zaterdag. De stof is zeker een
bijzondere studie op ruimer plan waard,
doch ik zal mij beperken toe Leiden en
Rijnland, waarvan de doopboeken alle
en vaak herhaaldelijk mijn studie-mate
riaal vormden. In tegenstelling met de
meeste dorpen, al zij'n soms daar d© oud
ste registers thans verloren geraakt, is
in Leiden pas in 1621 en dan nog wel
op uitdrukkelijk bevel van de Do;d-
sche synode met het oprekenen vandefl
Gereformeerden 'doop begonnen, veel
later, dan in de meeste Holiandscne stem
hebbende steden. De reden daarvan is
niet bekend. Uit proeven, die ik nam,
bleek mjj, dat de doop doorgaans plaats
vond op den dag zelf der geboorte, of
den dag daarna. Oude schutbladen uit
bijbels en betrouwbare geslachtregisters
hebben mjj dat gtelecrd. Meestal wordt
de moeder van bet kind niet genoemd,
hetgeen bij tweede en derde huwelijken
vaak moeit© kan geven, als de vader niet
terzelfder plaatse hertrouwd; men
weet dan niet uit weik huwelijk het kind
geboren is.
Bie spoedige doopsbedi&ning hangt sa
men mei de rtoomsche gebruiken, die
veel langer dan mpn gewoon is aan te
nemen, hebben stand geihcuden.
Eerst tegen het midden der 17e eeuw
wordt de naam der moeder geregeld ir*
geschreven; vóór dien geschiedde dit
voornamelijk bij den adel en magistraata
families; doch zelfs in dit laatste geval
niet altjjd.
De ,„vroegdoop" bluft in gebruik heel
de 17© en 18 e eeuw door en liet is pas
op het laatst, nl.. na 1770, dat men een
tijdsruimte van dag©n, geleidelik uitge»
breid tot weken, ftusschen geboorte ©n
doop kan vaststellen.
In dit verband meg© gewezen worden
op het gebruik der Luthersche gemeen
te, die zeer op vroegdoop gesteld was
en althans in Leiden, van 1730 af een
afzonderlik register aanlegde van huis
doop, in casu vroegdoop, waarin men
de aanzienlikere families van de Augs-
burgsche confessie aantreft.
DE JULIANAKERK TE APELDOORN.
Donderdag 16 Juni a.s. zal de eerste,
steenlegging plaats hebben voor de Ju-
lianakerk aan den Deventerweg te Ape-
doorn, welk© plechtigheid door H. K
H. Prinses Juliana verricht zal worden
zich op de in de buurt gelegen ijzer
steen-groeve aan om werk en werd
terstond aangenomen.
Toen hij in de groeve aldaalde, hoor
de hij achter zich een mijnwerker zeg
gen: „Die, haliaha, die houdt 't geen
drie dagen uit geregeld te werken."
Toen drukte Hertog de tanden vast
op elkaar: „Dat zal ik u toonen." Maar
toch viel 't hem zwaar.
Doch toen hij van zijn eerste week
loon voor zijn vrouw eieren en melk
en voor zijn kinderen een wittebrood
mede thuis bracht en aller groote blijd
schap zag, toen gevoelde ook hij zijn
hart zoo eigenaardig verheugd, dat hij
had willen lachen en schreien ter zelf
der tijd.
Natuurlijk herviel hij nog enkele ma
len in zijn oude gewoonten. Eens op
een Zondag had hij geheel zijn loon In
de herberg verdronken. In een slecht
humeur, razend en tierend, kwam hij
laat in den nacht naar huis. Des an
deren daags echter was hij geheel ter
neergeslagen. Nu moesten zijn vtouw
en kinderen droog brood eten. En dat
Lora zij was reeds altijd zoo goedig
geweest hem geen verwijt maakte,
maar hem haar stuk brood en het
laatste eindje worst ah ontbijt mede
geven wilde, dat beet en brandde hem
als gift en vuur.
(Wordt vervolgd).
