Di! Dammer besiaai uil TWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
S5,e JAARGANG
DONDERDAG 19 MEI 1927
NUMMER 2132
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
HSEEg^^rr^araygmggEEgr-
EERSTE BLAD.
Sirijdkas-Gemeenierasdsverkiezing.
Saldo f215 25.
Ontvangen van S. fl.Totaal
f 216.25.
J KARSTENS.
Bur. Nieuwe Leidsche Courant
7 De 13 vair 1923.
De meesten van onze lezers is het
hekend, dat in 1923 in Leiden van de
7 -Antirevolutionaire raadsleden, maar
4^n den Raad terugkeerden.
Minder bekend is, dat voor het bezet
ten van den vijfden zetel wij slechts
13 stemmen tekort kwamen. Hadden
wij toen inplaats van 3476 stemmen
3489 stemmen uitgebracht, dan was
niet de heer van Hamel, maar de heer
Zuidema gekozen geweest.
Het was het gebrek aan deze 13 stem
men dat een, raadszetel voor ons deed
verloren gaan, welken zetel door den
Vrijheidsbond gewonnen werd.
Na die stemming is toen door menig
een gezegd: „Had ik nog maar wat
harder gewerkt, misschien had ik nog
wel 13 stemmen meer bereikt".
De Nieuwe Leidsche Courant schreef
toen: „Hadden waren. Deze twee
woorden kan men in dezen tijd, nu de
bladen vol staan met uitslagen van
Gemeenteraadsverkiezingen, herhaal
delijk aantreffen.
Hadden we, zoo heet het Jan.
slechts zóóveel stemmen meer uitge
bracht, dan waren we een zetel rij
ker geweest.
Hadden we. Maar als hadden
komt zegt het spreekwoord is
hebben te laat."
Hadden en waren, 't zijn veelbe-
teekenende woorden van zelfbeschul
diging die wij niet over het hoofd mo
gen zien.
Zullen wij ons ook Dinsdagavond
niet hebben te beschuldigen, dan moe
ten wij zorgen dat we wat hebben
en z ij n, dan kunnen we hadden en
waren thuis laten.
Denk aan de 13 van 19231
7* De waarde van een stem.
't Kan zelfs van één stem afhangen.
Dat is in 1923 in Lisse gezien.
Daar deed zich toch het merkwaar
dige geval voor, dat de Antirevolutio
naire partij een zetel won door één
stem.
De Christelijk Historische en Antire
volutionaire lijsten waren verbonden,
om zoodoende de meest mogelijke kans
te maken voor het grootste overschot,
en daarmede een zetel te krijgen.
Bij de voorloopige berekeningen
stond het vast, dat deze zetel dan ook
toegekend zou worden aan de verbon
den lijsten, waarbij de Christelijk His-
torischen de grootste kans maakten.
Op de verbonden lijsten werden uit
gebracht 714 stemmen, waardoor een
viertal zetels verzekerd waren, zoodat
de lijstkiesdeeler werd 714:4 178^.
De .Christelijk Historischen kregen
446 stemmen en bezetten dus 2 zetels
met een overschot van 89 stemmen.
De Antirevolutinairen kregen 268
stemmen dus één zetel met een over
schot van 89
Daarop werd de vierde zetel toege
kend aan de partij met het grootste
overschot, de Antirevolutionairen, met
V* stem meer dan de Christelijk His
torischen. De beslissing heeft dus ge
legen bij één stem.
Denk er om, zoo kan het ook nu
gaan.
Laat daarom niemand denken: Het
komt op een stem niet aan. Neen, elke
stem heeft waarde.
Het kan aan uw stem hangen!
STADSNIEUWS.
H .M. DE KONINGIN-MOEDER.
Hedenmorgen om 10.15 uur pas
seerde in een open auto H.M. de Ko
ningin-Moeder met gevolg. De auto
kwam uit Den Haag en reed in de
richting-Hooge Rijndijk. Vele bemerk
ten dit hooge bezoek aan de met een
vlag getooide auto.
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN.
Aan het jaarverslag van het Rijks
museum van Oudheden, uitgebracht
door den directeur, den heer dr. J. H.
Holwerda, ontleenen wij het volgende:
De groote gebeurtenis van het afge-
loopen jaar was de bijeenkomst van 14
December j.l. ter gelegenheid van liet
feit, dat het gelieele museum in zijn
nieuwe gedaante gereed was gekomen
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22'/* cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
en voor het publiek kon worden open
gesteld.
In het verslag is opgenomen de re
de, die door dr. Holwerda ter gelegen
heid van deze bijeenkomst is uitge
sproken.
De hoop, in het vorige jaarverslag
uitgesproken, dat het geheele museum
in 1927, wat zijn schifting en opstel
ling betreft, gereed zou komen, is in
vervulling gegaan.
In het algemeen mocht men zich
voor de lezingen en rondgangen ook
bij den aanvang van den nieuwen win-
tercursus weer in de belangstelling
van een talrijk publiek verheugen.
De klassieke afdeeling kon met ceni-
ge niet onbelangrijke winsten worden
verrijkt. Zoo was het mogelijk de reeds
in het vorige verslag vermelde terra
sigillata collectie uit Zuid-Frankrijk
met een aantal zeer belangrijke vorm-
schotelfragmenten aan te vullen, ter
wijl de heer Krook daarbij weer een.
reiiefvaas van buitengewone zeldzaam
heid in bruikleen afstond. De heëi* W.
Spyer schonk een belangrijke; hoofd
zakelijk Cyprische, collectie aardewerk
en terra cottafiguren. Door eigen aan
koop werden verworven eenige waar
devolle Cyprische terra cottafiguren
en eenige Grieksche vazen, waaronder
vooral een mooie roodfigurige Zuid-
Italiaansche schenkkan te vermelden
valt.
Ook ten behoeve van de Egyptische
afdeeling konden eenige waardevolle
aankoopen gedaan worden, waarvan
vooral die van een kleine grafstèle van
Hor-emHeb door dr. v. Wijngaarden
in de Mededeelingen nader omschre
ven, opmerking verdient.
Zeer belangrijk was de aanwinst,
verkregen door ruiling met het Egyp-
tologisch Instituut der Universiteit
Leipzig (prof. Steindorff), waardoor
een prachtige collectie vaatwerk van
albast en ander gesteente uit de tij
den van het Oude Rijk in bezit kwam.
Waar de mogelijkheid voor museum
ambtenaren tot buitenlandsche dienst
reizen nog tot de vrome wenschen
moet blijven behooren en toch het mu-
seumbelang een contact met verschil
lende instellingen in het buitenland
absoluut noodzakelijk maakt, heeft dr.
Holwerda zelf in het voorjaar weer 'n
reis naar Duitschland ondernomen, in
de eerste plaats tfn behoeve van de
nieuw te openen afdeeling voor oud-
Europa. Uitvoerig vermeldt het ver
slag de vele resultaten, die dit bezoek
voor het museum heeft gehad. Van
groot belang vooral bleek het bezoek
aan het museum van Cassel te zijn,
waar dr. Holwerda in het museum
depot öp aanwijzing van zijn collega
Boehlau de oorspronkelijke schilderij
gevonden heeft, die in de 17e eeuw
voor den graaf van Wassenaar ver
vaardigd is van de fundamenten van
de Brittenburg bij Katwijk.
Zeer veel materiaal werd door de
verschillende opgravingen onder lei
ding van dr. Remouchamps en dr.
Holwerda geleverd, waarvan verdee
ling met andere musea moet plaats
hebben.
In de volgende aflevering van de
Oudheidkundige Mededeelingen zal 'n
bericht worden gepubliceerd van dr.
Holwerda over de ontgraving van een
buitengewoon belangrijke vroeg-Chris-
telijke begraafplaats tusschen Putten
en Vdorthuizen.
Dr. Remouchamps heeft verder nog
op verzoek van burgemeester jhr. van
R.ijckevorsel en den heer F. Bloemen
te Wijchen naar aanleiding van de af
graving van een gedeelte gemeente
terrein aldaar, o.p de plaats waar reeds
vroeger allerlei vondsten werden ge
daan, met een der voorwerkers een on
derzoek ingesteld, waarbij de sporen
van den aanleg zoowel van een in-
heemsch als van een Romeinsch graf
veld met brandgraven voor den dag
kwamen.
Op verzoek van den gouverneur der
Koninklijke Militaire Academie, gene-
raal-majoor G. G. van Everdingen,. en
den heer W. H. Schukking, kapitein
der genie en eerstaanwezend ingenieur
bezocht hij met een der voorwerkers
van het Museum, Breda, ten einde al
daar advies te geven bij de ontgraving
van gebouwsporen op het terrein der
Koninklijke Militaire Academie. Ook te
Ritthem werd een klein onderzoek in
gesteld en in een vliedberg, waarom
trent dr. Remouchamps spoedig in de
oudheidkundige mededeelingen schrij
ven zal. Ten slotte werden Almelo en
Middelburg door hem bezocht en maak
te mr. W. A. Beelaerts van Blokland
hem opmerkzaam op de afgraving van
de duinen bij Waalsdorp, waarbij al
lerlei Germaansche fragmenten wer
den gevonden juist zooals die reeds
vaak in de duinen werden aangetrof
fen. Ten slotte wordt melding ge
maakt. flat ook dit jaar bij Arerits-
berg bij het afgraven van het terrein
nog vele Romaansche fragmenten ge-
PROF. DR. H. T. COLENBRANDER:
Prof. dr. H. T. Colenbrander, hooglee
raar in de vaderlandsche geschiedenis
aan de Universiteit alhier, die tot her
stel van gezondheid geruimen tijd in
Italië heeft vertoefd, heeft gistermid
dag zijn colleges'hervat.
HET DRAMA IN DEN HAAG.
De medisch student U, die bij het
drama in Den Haag om het leven is
oekgmen, zal Vrijdagmiddag 12 uur op
Rhijnhof begraven worden.
Gistermiddag reed op de Hooge-
woerd een boerenkar geladen met jon
gelui van de H.B.S., die geslaagd war
ren voor een examen, toen de vooras
brak en de inhoud'door elkaar rolde.
Het verkeer ondervond tien minuten
vertraging. De jongelui gingen te voet
verder.
Gistermiddag te 6 uur werd op de
Breestraat bij het Kort Rapenburg aan
gereden door een jnotorwielrijder Mej.
V., toen ze met haar fiets de tram
wilde passeeren. Door de schok kwam
haai' vier-jarig zoontje, dat achter op
de bagagedrager zat, te vallen, geluk
kig zonder zich te bezeeren.
BINNENLAND.
DE HEER COLIJN NAAR INDIë.
Reeds lang was het aan velen he
kend, schrijft de Standaard, dat de
heer Colijn onder zijn toekomstplan
nen ook die van een reis naar Indië
had opgenomen. Nu in de laatste da
gen van die reis als „aanstaande"
werd gesproken, kan het goed zijn,
mede te deelep, wat de heer Colijn
woordelijk aan correspondenten te
Genève antwoordde: „Ik heb sedert ge
ruimen tijd het plan om een studiereis
naar lndië te ondernemen, aangezien
ik daar zoo lang niet geweest ben en 't
land graag eens wil terugzien. Het is
echter volstrekt niet zeker, dat ik de
reis nog dit jaar onderneem".
HR. MS. „SUMATRA
Volgens het Haagsche Aneta-kan-
toor heeft de commandant van Hr. Mr.
„Sumatra" opdracht ontvangen om,
na vertrek uit Nagasaki, naar Soera-
baja te varen in plaats van naar Tand
jong Priok, zooals de oorspronkelijke
opdracht luidde.
BAKXELEIëNDE WETHOUDERS.
Naar wij vernemen heeft de Amster-
damsche wethouder voor de openbare
gezondheid, het ziekenhuiswezen, den
maatschappelijken steun en de armen
zorg dr. I. H. J. Vos gister het volgen
de schrijven verzonden aan den heer
S. R. de Miranda, wethouder voor de
levensmiddelen en de volkshuisvesting
aldaar:
Mijnheer,
Hierbü heb ik de eer U mede te
deelen, dat ik de uitnoodiging voor
een openhaar debat over melkverzor
ging en huurverordening aanvaard.
Ik stel hierbij de volgende voorwaar
den, die voor U zeker geen bezwaar
zullen vormen:
le. De vergadering wordt belegd
door beide politieke partijen en
staat onder leiding van een in ge
meen overleg aangewezen voorzit
ter.
2e. Toegang wordt verleend op ver
toon van bewijzen van toegang, waar
van elk der beide partijen de helft
zal kunnen distribueer en.
3e. De spreektijd zal gelijkelijk
worden verdeeld, waarbij V als uit-
noodigende partij zal beginnen met
Uw redevoering de besprekingen in
te leiden.
Ik maak ,U er voorts op attent, dat
ik fllleen Dinsdag a.s. nog vrij ben
vóór 25 Mei. Overigens ben ik ook na
den 25en Mei te Uwer beschikking.
Met alle hoogachting,
(w.g.) Vos
EEN ANTI-REVOLUTIONAIR
PAROOL.
Van onzen Zandvoortschen corres
pondent, aldus schrijft Het Volk:
In onze laatste openbare verkiezings
vergadering spraken onze partijgenoo
ten Reinalda, wethouder te Haarlem
en onze lijstaanvoerder D. Forrer. Van
het debat maak.te o.a. ook de heer J.
van Wijk, no. 2 op de A.-R. lijst ge
bruik. Na enkele opmerkingen inza
ke het kampeeren kwam deze debater
spontaan met een aanbeveling'voor de
candidaten der S.D.A.P., de eenige par
tij, die voor de arbeiders op de bres
staat".
In een persoonlijk onderhoud ver
klaarde de beer Van Wijk, dat deze
aanbeveling liecn last genoeg heeft
veroorzaakt, echter hij zou zijn overtui
ging geweld hebben aangedaan, wan
neer hij ile.arvan niet openlijk blijk
had gegeven.
Slechts twee mogelijkheden zijn hier
aanwezig: Een slecht antirevolutio
nair of een onwaarheid van den Volk-
«orrespondent.
BURGEMEESTER VAN NIEUWVEEN
Blijkens de „St.Crt." van Woensdag
avond is tot Burgemeester van Nieuw-
veen benoemd de heer J. W. Geesink.
De heer Geesink werd den lien Sep
tember 1886 te Rotterdam geboren en
genoot zijn opleiding aan het Gymna
sium. Van 1909 tot 1924 vervulde hij op
Java een belangrijke administratieve
betrekking. Sedert October j.l. was hij
werkzaam als Secretaris van de direc
tie der Gem. Handelsinrichtingen te
Amsterdam.
De heer Geesink is de zoon van Prof.
Geesink, oud-hoogleeraar aan de V. U.
BIJZONDERE VRIJWILLIGE
LANDSTORM.
De door het Landstormkorps „Stel
ling van Amsterdam" op 21, 25, 27 en
28 Mei 1927 georganiseerde schietwed
strijden te Amsterdam beloven goed
bezocht te worden, terwijl het aantal
prijzen, dat v. particuliere zijde voor
deze wedstrijden is toegezegd, nog toe
neemt. O.m. is beschikbaar voor de
Personeel© Baanwedstrijd een com
pleet Gazelle Heerenirijwiel (aangebo
den door A. Olivier te Hoofddorp) en
een eetservies;-en voor de Eerebaan-
wedstrijd een Philips Luidspreker.
Voor de wedstrijd Officieren is een
aantal Legerkompassen Bézard, curve
meters en kaarthoekmeters geschon
ken.
Een speciale Julianapenning wordt
als souvernir aan deze wedstrijden be
schikbaar gesteld waarvan een beperkt
aantal is aangemaakt.
Na afloop van den wedstrijd op 28
Mei a.s., te circa 4 u., zullen door de be
reden afdeeling evoluties en demon
straties te paard worden gegeven (o.a.
Hongaarsche Post).
De prijsuitreiking vind na afloop der
demonstraties plaats.
DE MUZIKALE TRAM.
De volgende mop wordt in Den Haag
druk besproken.
De populairste Haagsche instelling,
de Haagsche Tram, heeft nieuwe banen
betreden. Gezien den ©normen aan
drang die er alom bestaat om het voor
recht te mogen genieten te worden be
noemd tot wagenbestuurder of conduc
teur der Haagsche tram, besloot de Di
rectie terecht om de eischen naar rato
op te voeren. Zoo overkwam het on
langs een solliciteerenden wagenbe
stuurder dat hem, opgeroepen zijnde,
werd gevraagd: Speelt u klarinet'?
Mengelberg zou niet meer verwon
derd hebben kunnen kijken bij een
vraag of hij ook goed als behanger was,
dan genoemde sollicitant. Hij had op
allerlei vragen gerekend, maar zeker
niet op die inzake zijn muzikale kun
digheden. Als u geen muziekinstru
ment bespeelt, beeft u niet de minste
kans om wagenbestuurder te worden,
kreeg hij ten antwoord, en alleen aan
het feit, dat hij als jongen wel eens op
een fluit had gespeeld, heeft hij te dan
ken gehad, dat hij benoemd is. Dotli
van te voren had hij zich moeten ver
binden een muziekinstrument ter
waarde van 80 aan te schaffen. Ach
teraf bleek, dat het muziekcorps der
H. T. M. dringend versterking nooüig
heeft, weshalve men dezen origineelen
weg insloeg. Het dient gezegd: deze
methode is niet /.onder verdienste.
Straks is er een dirigent noodig en
wat is natuurlijker dan dat men bij de
eerstkomende vacature als.... direc
teur der H. T. M. den sollicitanten
raagt of zij als dirigent hun sporen
verdiend hebben. Zoo maken Mengel
berg, Van Anrooy of Evert Cornelis
een mooie kans om nog eens benoemd
te worden aan de H. T. M.
Een nog betere oplossing is er voor
het noodlijdende Residentieorkest. De
gemeente moét telkens weer bijsprin
gen met hoogere subsidies om de zaak
op de been te houden. Welnu, dit is
door de vondst der H.T.M.-directie niet
meer noodig. De leden van liet orkest
krijgen een.aanstelling bij de tram
en de dirigent kan tevens als directeur
fungeeren. Van financieele moeilijk lie
den is geen sprake meer en zoowel de
tram als het orkest is er bij gebaat.
NEDERL. OMROEP VEREEN.
Dinsdag werd in Pulchri Studio te
's-Gravenhage de oprichtingsvergade
ring gehouden van de Nederlandsche
Omroep Vereeniging (N.O.V.).
De Vereeniging beoogt de beoefe
ning ten behoeve harer leden van den
draadloozen omroep, en zal daartoe,
zoodra het vereischte ledental zal zijn
bereikt, een eigen zendvergunning aan
vragen. Zij wordt geleid door uit en
door de leden gekozen honoraire, dus
onbezoldigde bestuurders.
De vereeniging zal omvatten allen,
die niet uitsluitend wenschten te be
hooren tot een der bestaande vereeni
gingen op confessioneel-godsdienstigen
grondslag. Zij stelt zich op het stand
punt, dat de omroep niet mag worden
gebruikt ten behoeve van politieke par
tijbelangen; voor zoover hiermede ver-
eenigbaar streeft zij naar de grootst
mogelijke samenwerking met alle be-
Beiansrijksls nieuws in ilit Hummer.
Binnenland.
Nieuws over de Oceaanvliegers?
Ernstige aanvaring tusschen de „Ze
ven Prvinciën" en de „Wega".
Buitenland
Een overwinning van Woe Pei Foe.
Dynamietcntploffing in een Ameri-
kaansche school.
Ernstig tramongeluk te Kassei.
Sovjet-Rusland zal voortaan alleen
handelsbetrekkingen oanknoopen met
die staten, die normale diplomatieke
betrekkingen met Rnsland onderhon
den.
staande organisaties op het gebied van
den radioomroep.
Leden betalen een contributie van
4 per half jaar; zij ontvangen daar
voor 't orgaan der vereeniging t Loken
de weekblad, de „Radio Luistergids",
gratis.
Het voorloopig bestuur is als volgt sa
mengesteld: dr. F. E. Posthuma, voor
zitter, J. C. E. baron van Lynden, vice
voorzitter; mr. H. Cohen de Boer, van
Aerssonstraat 11, Den Haag, secrceta-
ris; F. P. A. van Ghcel Gildemeester,
penningmeester; G. A. de Marez Oyens
G, F, Stork; mr. G. J. Terpstra.
EEN HISTORISCH OOGENBLIK.
Toen de Minister'van Koloniën dezer
dagen in de Philips-studio Oost- en
West-Indië toesprak, heeft Z.Exc. te
recht gemeend, deze gelegenheid niet
te mogen laten voorbijgaan, zonder na
het beëindigen van het officieele ge
deelte zijner rede, nog enkele woorden
tot zijn in Nederlandsch-Indië geves
tigde familieleden te richten.
De Minister maakte daarbij melding
van een oogenschijnlijk onbelangrijk,
maar toch het verrassende eener tele
fonische gemeenschap met Indië zoo
'aardig typeerend voorval.
Z.Exc. had n.l. eenige dagen tevoren
een telegrafischen gelukwensch aan
zijn te Pasoeroean gevestigden zoon ge
richt en daaraan toegevoegd: „Telefo
nisch nader"...Toen hij nu dit tele
gram ter verzending opgaf, keek de da
me aan het loket hem verbaasd aan en
vroeg hem, of dit geen.vergissing
was
„Telefonisch nader!" Dat heeft nog
geen vader aan zijn zoon in Indië kun
nen seinen en ik ben er trotsch op de
eerste te zijn" vervolgde de minister.
Hoevelen zullen er niet in onze kolo-,
niën zijn, die, nu telefonische commu
nicatie met Indië mogelijk is gebleken
er zich thans reeds op verheugen met
tertijd een dergelijk telegram te ont
vangen. De heer A. F. Philips sprak
dan ook tegenover den minister de
hoop uit, dat het ook weldra anderen
ouders gegund zou ziin met hunne in
Oost- en West Indië vertoevende kin
deren te kunnen spreken.
BUITENLAND.
DE ECONOMISCHE CONFERENTIE.
Deze week nog niet gereed.
In verband met de groote moeilijk
heden, om de resoluties der verschil
lende subcommissies eenerzijds en de
resoluties der drie commissies ander
zijds volkomen met elkaar in overeen
stemming te brengen, kan het thans
wel zeker geacht worden, dat de Eco
nomische Conferentie niet op den
vastgestelden datum van Zaterdag a.s.
zal eindigen, doch dat zij ook de. vol
gende week zal voortduren.
DE BURGEROORLOG IN CHINA.
Een overwinning van Woe Pei Foe.
Volgens een bericht uit Peking heeft
Woe Pei Foe een schitterende over
winning behaald op de troepen van
Teng Seng Tsi, welke de voornaamste
verdedigingslinie bezet bielden tus
schen de legers van Tsjang Tso Lin en
van Hankau.
De Zuidelijken trekken op Hankau
terug.
Een schrijven aan Tsjen.
Basil Newton, tot dusver de Britsche
vertegenwoordiger te Hankau, heeft
een brief aan Tsjen gezonden,» waarin
hij uiteenzet, dat de Engelsche poli
tiek ten aanzien van de billijke aspira
ties van China geenerlei verandering
onderging.
Maar, zoo vervolgt het schrijven, de
Britsche regeering is van oordeel, dat
een Engelsche vertegenwoordiging bij
oen regeering, die niet bij machte
bleek de verantwoordelijkheden, wel
ke op iedere beschaafde regeering rus
ten, te dragen, nutteloos en onge-
wenscht is.