Oil nummer bestaat uil ÏWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 8"« JAARGANG DONDERDAG 12 MEI 1927 NUMMER 2126 ABONNEMENTSPRIJS bi Leiden en buiten Leiden wear agenten gevestigd rijn Per kwartaal i 2.50 Per week I 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 V Hoe wordt men spreker? Te Charkow, de hoofdstad van de Oekrajine, zoo lezen wij in het „Han delsblad" is een handleiding versche nen met den bovengenoeanden titel. De schrijvers (zulk een ernstig werk wordt in Sovjet-Rusland natuurlijk verricht door een speciale commissie) zeggen, dat de eerste vereischte voor een goed spreker een sterke stem is, want „hoe sterker de stem, hoe over tuigender de redevoering". „Een spre ker met een zwakke stem is hetzelfde als een hert zonder gewei." De brochure bevat veel practische raadgevingen. Een voorbeeld: „Soms moet de spreker de sympathieën win nen van toehoorders, die vijandig ge zind zijn en dit ook toonen. In zulke gevallen, mag de spreker gerust liegen. Hij kan zich dan beroepen op een per soon, welke door de toehoorders als autoriteit wordt beschouwd en een ci taat uit de werken of uit de redevoerin gen van dien persoon aanvoeren. Het beste is zich daarbij te beroepen op een geheel onbestaand werk en een ci taat aan te halen, dat de betrokken persoon nooit heeft neergeschreven Anders zou een van de toehoorders den spreker op de vervalsching kun nen betrappen. De handleiding bevat ook vele voor beelden van redevoeringen. Zoo bijv. wordt aanbevolen bij 'n redevoering aan het graf van een communist de Uitdrukkingen te gebruiken: „Hij is heengegaan, maar wij zullen zijn werk voortzetten". Hij is overleden, x maar de herinnering aan hem zal bij ons eeuwig blijven voortleven" „Zijn dood was een onherstelbaar verlies voor ons„Wij zullen trouw zijn idea len volgen", enz. enz. Is het wonder dat telkens weer blijkt hoe onbetrouwbaar de inlichtin gen uit Sovjet Rusland zijn? Maar ook wat te zeggen van het Communisme dat zoo openlijk met de waarheid breekt. En toch ook in ons land wordt het getal aanhangers nog steeds grooter. De wereld wil bedrogen zijn. Gods Woord leert ons: Een Heer- scher die op leugentaal acht geeft, alle zijne dienaars zijn goddeloos. BUREAUHooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 STADSNIEUWS. Oi-ENBARE VERGADERING A.-R. KIESVEREENIGINQ „NEDERLAND EN ORANJE". In de Graanbeurs hield gisteravond de A.-R. Kiesvereeniging een openbare vergadering, waar drie can di daten van de A.-R. lijst voor den Gemeente raad het woord voerden. De zaal was vrij goed bezet. De voorzitter, de heer Kuyper, open de de vergadering met gebed en las een gedeelte van Openb. 3. Daarna werd gezongen Ps<#138:4, waarna de Voor zitter een kort openingswoord sprak waarin hij allen hartelijk welkom heet te, speciaal de sprekers voor dezen avond. Spr. wees er op dat de a.s. stem busstrijd ernstig zal zijn omdat het gevaar dreigt dat links een meerder heid zal behalen. Vooral het gebeurde met de 1 Mei-betooging moet een spoor slag voor ons zijn om hard te werken voor hpt behoud van een rechtsche meerderheid en liefst een meerderheid die in hoofdzaak A.-R. wordt. Spr. spooide aan om te werken onder bid dend opzien tot-God. Rede van Dr. Van Es. Spr. gaf dan het woord aan de eer ste spreker voor dezen avond, Dr. Van Es, die met een hartelijk applaus ont vangen werd. Spr. dankte hier voor en sprak de wensch uit dat als de stem busstrijd achter den rug zal zijn er ge applaudisseerd zal kunnen worden voor de kiezers omdat ze 5 of 6 man der A.R. in den Raad hebben gebracht. (Applaus). Spr. begon zijn rede met te zeggen dat het niet ontkend kan worden dat er eenige verslapping is ingetreden in onze actie, niet het minst hier in Lei den. Als oorzaak hiervoqr noemt spr. clat wij kleine menschen blijven en maar al te dikwijls personen verwar ren met zaken. Spr. hoopt dat onder Gods zegen het beter zal worden en dat er met de a.s. Gemeenteraadsver kiezing verandering, zal intreden, an ders is de zaak misschien verloren. Vroeger was het anders, was er meer warmte, thans echter lauwheid, schier onverschilligheid. Dat mag zoo niet blijven. Er moet met onderling over leg en goede arbeidsverdeeling worden gewerkt. Spr. zegt verder, dat als men een oor log begint er eerst een wapenschouw moet worden gehouden en ook verken ningen in het vijandelijke leger. Er moet gewerkt worden en gebeden. Ora et Labora zij onze leus. De wacht moet betrokken worden bij het begin sel. Het zal er in laatste instantie om gaan: voor of tegen den Christus. Daar om moet in elk geval rechts gestemd worden als men het beginsel wil ge handhaafd zien. Gods ordinantiën moe ten regel en richtsnoer zijn. Spr. wijst op de communisten die God hebben dood verklaard. Men be hoeft om hun verderfelijke practijken te zien niet eens zoo ver van huis gaan. Als men hoort wat de heer Knuttel in den Raad zegt weet men reeds hoe de communisten over een en ander den ken. Het spreekt daarom vanzelf dat we geen stem moeten uitbrengen op de, communistische lijst. De S.D.A.P., dié spr. vervolgens bij den kop pakte leeft uit hetzelfde begin sel als de communistische partij. Niet Rome maar de S.D.A.P. is onze vijand omdat haar macht gevaarlijk is, daar ze de arbeiders berooft van hun gees telijk goed. De S.D. is een afgoden dienst niet vereenigbaar met den dienst van God. Tegenover deze partij heffen wij het A.-R. vaandel op waarin staat geschreven: „Er staat geschre ven, er is geschied. Tegen de Revolutie liet Evangelie". Daarom geen stem op Van Eek maar op Van Es. Maak het hokje voor mijn naam maar rood, al dus spr., dat voor Van Eek is al rood genoeg. Over de andere partijen ter linker zijde is spr. kort. Het godsdienstig ele ment is daar schaarsch en als het er al is, dan is het toch slechts voor de binnenkamer. Wat de partijen ter rechterzijde be treft, dan gedenkt spr. dankbaar wat met deze partijen in coalitie bereikt is. Wij hebben geen angst voor Rome als andere partijen zooals dat wel eens ge hoord wordt. We moeten kerkelijK en staatüundig gebied goed onderschei den. Op kerkelijk gebied moeten we niets van Rome hebben, maar ais we samen iets kunnen bereiken tot heil van het vadertand en tegen de revo lutie, dan moeten we samenwerken. Spr. toont aan hoe de R.-K. partij er niet op vooruit gaat, zooals wei eens beweerd wordt. De R.-K. brokkelt af en schrijdt niet triomphahté 1 ijk voort. Ze maakt geen vorderingen, uok Rome betaalt zijn tol aan den geest van den tijd. De C.-H. partij is gegloeid uit drie groepen: de Vrij-A.-R. partij, de Chr. Hist, kiezersbond, waarvan de leiders resp. waren de Savornin Lohman, Bronsveld en tep derde uit de partij, die vooral uiting vond in de geschrif ten van Dr. Hoedeinaker. Men vindt in de C.-H. vogels van diverse pluimage, getuige hun lijst voor de a.s. verkiezin gen getuige ook de houding van onzen burgemeester, die zich C.-H. noemde. Spr. brengt hulde aan den Chr.-Hist. Wilbrink voor zijn vragen in de laat ste raadvergadering aan den burge meester gedaan. (Applaus). Spr. brengt eveneens hulde aan den burgem. van Delft, Mr. v. Baren, die de 1 Mei-betoo ging op Zondag verboden heeft. (Ap plaus). Tegen de geste van den Burge meester moeten we onze actie in woor den en.daden toonen en stemmen op de A.-R. lijst. Spr. beziet thans nog de twee klei ne partijen de S.G.P. en de H.G.S. De S.G.P. is afgesplitst van de A.-R. en eischt de naleving van Gods wet. Dit is tegen de beginselen der A.-R. partij, die wil dat de overheidspersonen in hun consciëntie zullen gebonden zijn aan de eeuwige beginselen van Gods Woord. Alles moet geweerd worden Wat de vrijheid van Gods Evangelie kan tegenstaan. Spr. is van meening, dat vele leden der S.G.P. weer tot de A.-R. partij zullen terugkeeren. Er is in de S.G.P. ook reeds innerlijk geschil getuige haar laatste jaarvergadering in Rotterdam. Haar optreden werkt af brekend en kan alleen tengevolge heb ben een aftreden' van de rechtsche re*- geering. Wanneer haar actie doorgaat dan wordt rood troef. De H.G.S. is hoofdzakelijk een af splitsing van de C.-H. groepen. Haar kracht schijnt te bestaan in schelden en laken. Als proeve daarvan haalt spr. een pamflet aan dat hij de laatst gehouden Statenverkiezingen is rond gestrooid. Christelijk* wil voor hen eigenlijk zeggen: Hervvormd. Er zijn echter gelukkig andere Hervormden dan zij, Spr. meent, thans de. meeste partijen gehad te hr: ben. Voor dQ A.-R. be hoeft hij geen betoog te houden. Spr. zegt dat zoover God hem de krachten zal geven hij die zal gebruiken voor de geliefde beginselen als hij straks een raadszetel zal bezetten. Spr. eindigt met de woorden van Dr. Severijn van Dordrecht: Wee mij in dien ik niet A.-R. ben en roept de aan wezigen toe: Wee LT, wanneer gij niet A.-R. stemt. Rede van den heer Goslinga. Hierna kreeg het woord de heer Gos linga, die eveneens met applaus ont vangen werd. Spr. zal spreken over: Waar zouden de belastingpenningen blijven. Op de agenda stondx Waar blijven de belastingpenningen; en om de aanwezigen niet teleur te stellen zal Spr. over dat onderwerp eerst iets zeggen. Het financieel beheer onzer gemeen te verdient lof. We hebben het aan bur gemeester de Gijselaar te danken dat het financieel beheer goed geweest is. Hij was een goed financier. Niettenün is er alle oorzaak om over de belasting penningen te spreken. De belastingen zijn nog hoog. Het belastingcijfer staat thans op 0.9: Er kan dus niet genoeg op aangedrongen worden de uitgaven zooveel mogelijk te bepeaiAn. Het bijzonder onderwijs houdt het belastingcijfer hoog^ zegt men. Dit is de oorzaak van het financieel© moeras waar we in zitten. Ook kan men dit dikwijls in de vrijzinnige pers lezen. Spr. noemt daarvan eenige voorbeel den: een uitspraak van Dr. van Ra- venstein en van „Het Volk". Deze men schen hebben zelf voor hun onderwijs altijd uit de openbare kansen geput. In het dure bijzondere onderwijs zit het echter niet. Spr. toont dat aan met eenige cijfers. Er wordt voor het bij zonder onderwijs nog niet een derde uitgetrokken van het bedrag dat voor het openbaar onderwijs wordt uitge trokken, terwijl het hijzonder onder wijs nog (300 kinderen meer telt. Met nog meerdere cijfers wordt een en an der gestaafd. Spr. gaat clan verschillende uitga ven bezien. De kosten Politie, brand weer en verlichting zijn in 2 jaar tijd met een belangrijk bedrag verhoogd en zoo is het ook met andere dingen. Het publiek vraagt zich daarom wel eens af: Is dat nu allemaal wel nóodig. Het is niet spr. s bedoeling te zeggen dat die cijfers te hoog zijn maar wei mag gevraagd worden: Zijn die ver hoogingen wel noodig. Het scherpziend oog van zuinige raadsleden mag hier over wel gaan. Tegenwoordig zijn de raadsleden er nog al eens gauw voor om er nog een „schepje op te doen -wanneer B. en W. een uitgaaf voorstel len. Spr. zegt dan nog wat over het on derwerp: Waar zouden de belasting penningen blijven. Wanneer de S. D. A. P. komt met een uitgebreide fractie dan zullen ze 2 Wethouderszetels eischen. We krijgen dan een getem perd socialistisch bewind misschien. Spr. haalt aan een uitspraak van Weth. Wibaut, van Amsterdam, waar uit blijkt dat de S.D.A.P. eerst voor ziet in Oerbehoeften van de arbeiders klasse op sociaal en cultureel gebied en het geld daarvoor moet er komen. Dat is een zuiver revolutionair stand punt. Die behoeften zijn zeer groot. Dan moet men zn geheele inkomen naar de schatkist brengen. Spr. noemt verschillende van de wenschen der S. D. A P. op. Alles moet gemeentelijk gebeuren. Reeds voor de geboorte van het kind heeft de moeder gelegenheid een ge meentelijke cursus voor zuigelingen- verpleging te volgen. Het kind wordt geboren in een gemeentelijke kliniek, wordt bewaard in een gemeentelijke kinderbewaarplaats, gaat naar een ge meentelijke inrichting voor voorberei dend onderwijs het is alle,en jam mer, dat het kind nog thuis moet sla pen daarna naar een gemeentelijke inrichting voor lager onderwijs, daar na naar een gemeentelijke inrichting voor voortgezet onderwijs, naar een ge meentelijke ambachtsschool, als het kind zoo langzamerhand twintig jaar geworden is, kan het genieten van ge meentelijke schouwburgen of van ge meentelijke sportterreinen, geniet bij werkloosheid ondersteuning van de ge meeste, gaat het trouwen, dan koopt het verschillende huishoudelijke ge bruikswaren van "de gemeente en het wordt tenslotte van de gemeente be graven. Alzoo wordt het van de wieg tot graf door de gemeente met zorg om ringd. Dit zijn dan nog slechts enkele wenschen van de S. D. A. P. Het zou te veel tijd nemen ze allemaal te noe men. Dat is puur revolutionair. Dat is het clooden van ieders persoonlijkheidsbe sef. Als de S. D. A. P. de macht in handen krijgt, dan behoeven we niet te vragen, waar de belastingpenningen zouden blijven. Daarom, stemt op 24 Mei op No. 1 van lijst 2. Rede van den heer Grotenhuis. Thans volgt de rede van den heer Grotenhuis. Spr. begint met een enkel woord te zeggen over hetgeen voorgevallen is in deg laatsten tijd op de A. R. Kies vereeniging. Men heeft van de zijde der S. D. A. P. in zijn vuistje gelachen. Echter ook van bevriende zijde heeft men aanmer king gemaakt op zijn optreden van he denavond, daar men hem onder de ta fel gewerkt heeft en hem op de knieën gebracht. Spr. verklaart echter in deze vergadering, dat daarvan geen spake is en dat de vefschillende partijen el kaar gevonden hebben door het begin sel. Spr. gaat vervolgens over tot zijn onderwerp: de sociale taak der ge meente. De belastingen hebben de grens bereikt en daarom staat er ook in het program dat zooveel mogelijk bezuinigd moet worden. Echter mo^l die bezuiniging niet verkeerd worden toegepast. Wat betreft de bezuiniging hebben we in de S. D. A. P. geen ver trouwen. Wanneer zij aan het bewind komen, zal het ons slecht vtrgaan. We hebben geen vertrouwen in haar. Ze zorgt niet voor de kleine luiden, al beweert ze het, want onder haar be wind zou de belastingdruk onnoeme lijk veel zwaarder worden. Spr. gaat vervolgens na eenige wen schen van ons program. Allereerst moet de kinderaftrek zoo groot moge lijk zijn. Wij belijden dat de kinderen zijn een erfdeel des Heeren. Verder moet de gemeente een goede werkgeef ster zijn. Spr. spreekt zich uit voor 't georganiseerd overleg en zegt dat het loon der ambtenaren geen sluitpost mag ziin op de begrooting. Het ïoon der arbeiders is bij de S.D.A.P. niet veilig. Spr. toont dit aan met verschil lende voorbeelden. Verder moet gewerkt worden voor de Volkshuisvesting. Er is al wel veel gedaan hier in Leiden maar toch niet genoeg. Ook daar heeft ons program haar aandacht aan geschonken. Dat is ook het geval met de werkloosheidsbe strijding. Er moet productieve werk verschaffing zijn en aanmoediging van werkloosheidsverzekering. Er is ech ter een categorie van menschen die geen aanspraak maken, op steun. Steun mag alleen verstrekt worden aan de bonafide arbeiders. De niet- bonafide kunnen zedelijk onderge bracht worden bnder het Burgerlijk Armbestuur. Spr. behandelt vervolgens de Zon dagsrust Onze opvatting daarvan is dat er al lereerst gelegenheid moet gegeven worden voor Zondagsheiliging, dat de arbeiders kunnen opgaan met de ge meente des Heeren naar Gods Huis. Hier ligt de antithese. Spr. citeert een gedicht van Adama van Schel te- ma, waarin een regel voorkomt: Ons helpt geen God en geen gebeden. Het gaat voor of tegen Christus en wij stiijden onzen strijd met het oog op God en laten de uitkomst aan hem over. Als Christenen houden wij het met do eeuwige beginselen van Gods Woord. Daarop moeten we d6 weife laars wijzen. Slechts in het houden van Gods geboden is groote loon. Tot slot citeert spr. geestdriftig een gedicht van Guido Gezelle. De vergadering gaf met een harte lijk applaus haar instemming met de ze woorden 'te kennen. De Voorzitter dankte de sprekers voor hun woorden en wekte de aan wezigen op tot werken voor den ko menden strijd. God weet hoe we wer ken. Als de strijd afgeloopen is dan zullen we moeten kunnen zeggen: God. Gij weet hoe wij gewerkt hebben. Ds. Kouwenhoven sloot met dank gebed. Onze kiesvereeniging kan terugzien op een goed geslaagden avond. De bezetting van de,zaal was wei niet geheel bevredigend, maar dege nen die er geweest zijn hebben een goede dosis moed verzameld en we twijfelen er niet aan of ze zijn naar huis gegaan met het goede voornemen ook hun deel te nemen in den verkie- zingsarbeid voor zoover ze dat nog niet gedaan hebben. Moge dan dat voornemen in daden omgezet worden. SOEMBA. 'Wij hadden het voorrecht een poosje te mogen doorbrengen in den vrien delijken kring van de familie Hem mes aan den Haarlemmerweg, waar Ds. en Mevr. de Bruyn, wier komst in het vaderland wij Zaterdag ver meldden, gelogeerd is. Natuurlijk liep ons gesprek over In- dië en met name over Soemba, waar het echtpaar de Bruyn 35 jaren door bracht. Stel u voor, eerst een termijn van elf jaar (en welk een tijd) en dan, na een ongeveer tweejarig verlof in het vaderland, 22 jaar aan een stuk weer te Soemba. Wij schreven Zaterdag 15 jaar, doch dit moet 22 jaar zijn. En toch, Ds. en Mevr. de Bruyn bei de zijn opgewekt en vol lof over het zendingswerk en over hun gelief 1 Soemba. Is het niet een raadsel? Ja, dat zou het zijn. indien wij niet wjsten dat God de arbeiders in Zijn Koninkrijk niet alleen steunt en sterkt tot het werk, maar hen ook met zulke genadegaven siert dat^ij een voorbeeld zijn voor anderen, wier leven zooveel meer genot en gemakken kent. Want Soemba is niet Java. Kent Java zijn geregeld verkeer met ADVERTENTIE-PRIJS Gewone edTertentlën per regel 2?'/i cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine adyertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Binnenland. Verkiezingsvergaderingen te Lelden. Buitenland Successen der Nationalisten in China In het Lagerhuis heeft Chamberlain verklaard, dat Engeland het gezant schap bij het Vaticaan niet zal ophef fen. In de handelscommissie van de economische conferentie is besloten voor onbeperkten vrijhandel op te ko men. Het herstel van de kathedraal van Rheims. de overige wereld, Soemba is nog he den ten dage moeilijk ie hereiken. Kent Java allerlei goede wegen, op Soem ba is men nog pas met aanleg van wegen en bruggen begonnen. Is het op Java veilig, omdat bestuur en politie in orde is, op Soemba was tot voor kort moord en roof op groo te schaal nog aan de orde van den dag. Mevr. de Bruyn was, de eerste pe riode van den arbeid op Soemba, niet buiten haar kustdorp je geweest. Stel u voor in elf jaar tijds niet uit uw woonplaats! "En na 2 jaar weer met onverdroten ijver gewerkt. Een werk met zooveel moeilijkheden. Maar een werk dat bij zonder door God gezegend is. Dat is dan ook het geheim waarvan Ds. en Mevr. de Bruyn ons de bewijzen zijn. Soemba heeft het evangelie aangeno men; er is een begin van zegen, een belangrijk begin zelf! De zending is niet alleen het mid del geweest om het evangelie te bren gen, maar ook de stoffelijke zegenin gen van dat evangelie. Door de zen ding is er orde en rust gekomen! Naast een taak als op Java, dragen onze zendingsarbeiders op Soemba bo vendien nog een taak die tot op ze kere hoogte het burgerlijk bestuur vervangt. Dat geeft bijzondere zorg. maar dat kan, onder Gods zegen, ook worden aangewend als het middel van geheel bijzonderen aard tot groote en snelle uitbreiding van het evangelie. Ds en Mevr. de Bruyn vertelden ons daarvan. Wij hopen dat God kracht en lust zal geven dat ook anderen daar van zullen kunnen genieten, hier ten zegen maar ook voor Soemba. VERKIEZINGSVERGADERING VAN DEN VRIJHEIDSBOND. Gisteravond is in de Nutszaal een matig bezochte vergadering van de af- deeling Leiden van den Vrijheidsbond gehouden, waar als sprekers optraden de eerste 4 candidaten dier partij voor den Gemeenteraad, de heeren Aug. L. Reimerlnger, Ir. A. Bosman. Mr. A. J. Romijn en B. Moolenburgh. De voorzitter. Prof. Dr. B. D. E e r d- mans sprak een kort openingswoord, waarin hij er op wees, dat het bestuur onzer gemeente de laatste jaren onder invloeden staat die ëV vroeger niet wa ren; het is de schaduwzijde van het algemeen .kiesrecht dat daardoor de politiek in den raad gekomen is. Spr. deelde voorts mede, dat op 20 Mei een vergadering zal worden gehouden, al- vaar Mr. P. Droogleever Foriuyn van Den Haag. zal spreken en gaf daar na het woord aan de sprekers om elk een punt van het program van urgen tie voor de Gemeenteraadsverkiezin gen te bespreken. De heer Aug. L. Reimerlnger legde allen nadruk op het vrijheids beginsel. Uiterst rechts en uiterst links trachten de burgers in een ondraag lijk juk te dwinfeen, daartegenover komt de Vrijheidsbond op voor de vrijheid van het individu; daarom is spr tegen hettapverbod. tegen een overdreven Zondagsrust, teg^n te veel politiebepalingen. Hoe dwaas, dat het verboden is zulk een gezond voedsel als melk op Zondag te bezorgen, ter wijl wel met IJsco mag-gevent wor den. waardoor men de kinderen shoe- pen leert. En als de invloed der Cal vinistische partij toeneemt, zal men de menschen verhinderen den Zondag te gebruiken zooals zij zelf willen, b.v. door van de heerlijke natuur te gaan genieten. Spr. wil voorts, dat bij sollicitaties -alleeu op kunde en geschiktheid, niet op publieke kleur en godsdienstige be ginselen gelet wordt, bepleit den bouw van een nieuw station voor Leiden en vreest van een te groot overwicht der sociaal-democratie, dat de hooge be lastingen nog meer zullen stijgen. De volgende spreker, Ir. A. Bos man, wees er op, dat er meer geld gebruikt wordt dan hoog noodig is, terwijl toch de gemeenteraad wel be-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1