CHRISTELIJK DAGBLAD vóór LEIDEN EN OMSTREKEN
8«e JAARRANG
DINSDAG 10 MEI 1927
NUMMER 2124
ABONNEMENTSPRIJS
Ia Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Fr anco per post per kwartaal f 2.90
Uil nummer besfaal uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Sirijdkas-üemeenleraadsverkiezins.
Saldo f 175.—.
Ontvangen van B.: 3 coupons übli-
gaiieleening N. L. Crt., f 4,12)4.
Totaal f 179,12)4.
J. KARSTENS.
Bur. Nieuwe Leidscbe Courant
V Ook gij!
Men ontmoet nog al eens menschen
die meenen dat zij geen taak liebben
in de politiek.
Zij hebben de vergaderingen van
Kiesvereeniging en Propagandaclub
niet bijgewoond en dus zijn ze vrij ge
bleven van bet werk.
Sommigen vinden dat fijn!
Heerlijk rustigl
Anderen zeggen, eenigszins spijtig:
Och men beeft mij toch niet noodig!
Beide groepen hebben ongelijk. Wij
hebben elkaar zeker noodig.
Leert ons de ervaring van de laatste
dagen niet, dat men geen middel onbe
proefd zal laten om de toch reeds klei
ne recbtscbe meerderheid, om te zet
ten?
Daartegen is slechts één middel,
dat wij de duizenden kiezers die rood
stemmen zonder rood te zijn, overtui
gen van bet verkeerde van bun doen.
Het is ontstellend te weten dat straks
weer duizenden Uun stem geven aan
de lijsten van S.D.A.P,. V.-D. en Comm.,
zonder dat zij bet met de beginselen
dier partijen eens zijn.
Vandaag over 14 dagen zal datzelfde
weer gezien worden.
Gaat dat U niet aan?
Ja toch.
Daarom moeten deze kostbare twee
weken door ieder worden benut. Ieder
overtuigd Antirevolutionair, moet de
ze veertien dagen propagandist wor
den 1
Daarvoor is noodig:
le. Kennis van de Beginselen;
2e. Het volgen van één practische
lijn;
3e. Geestdrift.
Die drie punten zullen wij morgen
avond in de Graanbeurs bespreken.
Alle werkers moeten daar present
zijn.
Verzamel materiaal mannen en
vrouwen! Bedenk dat één uur van na
latigheid, maken kan dat vier jaar
lang minstens, maar misschien langer,
de Christelijke traditie te Leiden met
voeten getreden.
Gisteravond nog heeft de S.D.A.P., bij
monde van den heer Van Ecck, gezegd
dat zij niet zal rusten voordat aan de
S.D.A.P. volle v r ij beid van ban
delen zal worden toegekend.
Wat dat beteekent weet gij. Daarom
is bet uw plicht te werken.
Gij, ja ook gijl
STADSNIEUWS.
IjlbMAVOND LEiDSonE UÜRGKR-
WACKT.
Gisteenravond bad in de zaal van
T L'nion de Leidscbe Burgerwacht een
avond georganiseerd ter vermoning
van de Leger- en Vioolfilm en ter uit
reiking van prijzen die bet vorige jaar
behaald zijn bij verschillende wedstrij
den.
De avond' stond onder leiding van
den voorzitter der Burgerwacht, den
lieer Mr. P. A. Pijnacker Hordijk, die
alle aanwezigen een hartelijk welkom
toeriep. Spr. sprak zijn spijt uit, dat
niet allen aan den oproep gehoor had
den gegeven. Spr. heette speciaal wel
kom den burgemeester onzer stad, den
been van de Sande Bakhuijzen en ver
schillende bestuurders van de Burger
wacht. Spr. dankte den burgemeester,
dat hij van zijn kostbaren tijd een
uurtje voor dezen avond beeft willen
afstaan, waaruit Blijkt, dat bij de
burgerwacht een goed hart toedraagt.
(Applaus).
Verder zegt 'spr. het volle vertrou
wen te hebben dat de avond geslaagd
zal genoemd kunnen worden vooral
ook omdat de militaire muzikanten
hun welwillende medewerking hebben
verleend.
Hierna begon de vertooning van de
Leger- en Vlootfilm die toegelicht
werd door Generaal Linden.
Reeds enkele malen drukten we in
ons blad een beschrijving varf dezè
film af, zoodat bet geen zin beeft dit
nog eens te doen.
Het is misschien echter wel interes
sant te weten, dat deze Leger- en
V lootiilm gemaakt is met het doel om
in het buitenland ver.oond te worden.
Generaal Linden, hoewel niet geloo-
vende dat daardoor de oorlog buiten
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ons land was gehouden, was toch van
meening, dat de omliggende landen
na deze film gezien te hebben, zich
nog wel eens tweemaal bedachten,
voor ze ons land in den strijd betrok
ken.
Uit de film zijn groote stukken weg
gehaald die voor den niet-milnair geen
waarde hebben en thans wordt die ver
kleinde film door heel bet land ver
toond.
Tusschen bet derde en bet vierde ge
deelte der film werden de prijzen uit
gereikt. De winners dezer prijzen zijn
reeds vroeger in ons blad genoemd.
De muziek der militairen, die zich
aanduiden met den vriendelijken
naam van „Het grijs-groene zoodje",
speelde vroolijke marsehen en hield
bet publiek in opgewekte stemming.
Aan bet einde van den avond con
stateerde de voorzitter dat allen, die
niet gekomen waren, veel gemist had
den. Hij dankte generaal Linden voor
zijn toelichting bij de film en ue mili
tairen voor bun opgewekte muziek.
Het was een welgeslaagde avond,
waarop de Leidscbe Burgerwacht met
genoegen kan Terugzien.
BAZAAR LEIDSCHE KWEEK- EN
BEWAARSCHOOL.
Hedenmiddag 2 uur werd in bet ge
bouw van de JLeidscne Kween- en Be
waarscnool üe bazaar geopend ten be
hoeve van een nieuw e inventaris voor
bet nieuwe gebouw.
Heeie mooie caaeaux zijn voor deze
bazaar ingenomen en niet alleen ueei
mooie maar oun verbazend veel.
Br is een speciale siaud waarin al
leen v^eia. ve.ivociit wurui dat door ie
nweeiveniigell zen ge maant is.
Voorts is "er verlóóp vu.ii «uieriei ar-
tineieu vau L,uie, ivunst, uenot en be-
iUUia.
woensdagmiddag zal er een nmdcv-
ïeesi gciiouucn v.omen, waar oen
jruppeiiü.a&i is en pojierijee 0=x/Ulvi*.eJ,
IC htix.i
oor en
is bij-
i.fcucnuuuuuj t. uur *>«i.u ue Bazaar
geopenu.
zeu .uoor uit de nweekelingeu zong
ee^st eeinge neder en, waarna iuevr.
veruey Van W ïjn—-Moern, ue presiuen-
le van net coiiiue, een inieiuend woord
spran, waarin ze aiie aanwezigen har-
teiijn weiivom iieette en er op wees uat
ueze bazaar m üe eerste plaats tot doel
beeit net geld voor een nieuwe inven
taris bijeen te brengen. Kenter is het
ïneue ue neuoeling aan de nweenscbool
meerdere beko-udneid te geven Spr.
noopte nat deze bazaar in beide up-
zichten mocht slagen.
Hierna opende de Eere-Voorzitter,
onze burgemeester, mr. A. v. d. Sande
bakhuyzen, met een enkel woord offi
cieel den bazaar.
Vervolgens zong mej. v. d. Horst,
directrice van de Al^jzieKscbool alhier,
ter opluistering eenige liederen, waar
na men overging tot bet bezichtigen
van de bazaar.
We wekken gaarne onze lezers op den
bazaar te bezoeken, t Is werkelijk de
moeite waard.
KONINKLIJK BEZOEK.
H. M. de Koningin-Moeder zal mor
genochtend omstreeks kwart over 10
een bezoek brengen aan de Verster-
tentoonstelling.
PHILOSOPHISCHE FACULTEIT.
Offcieel zijn candidaat gesteld voor
het bestuur van de philosophische fa
culteit der Leidsche studenten voor
het jaar 1927-1928 de heeren: A. de Sit
ter Jr., praeses; J. M. Furnée, ab-actis;
D. E. A. Weys, quaestor; J. N. van den
Eride, assessor 1 en mej. C. H. B. Cau-
dri, assessor 11.
Op den Hoogen Rijndijk woonde
de 70-jarige juffrouw de G., die zich
soms eenige dagen niet buiten vertoon
de zoodat de buren meermalen de po
litie waarschuwden, die haar dan even
wel steeds levend aantrof.
Gisteren werd de politie weer ge
waarschuwd, en toen bleek dat de
vrouw reeds eenige dagen overleden
was.
Tegenowr de Schoolstraat stond
gisteren een auto bestuurd door Mej.
N. te I^isse. Deze was met de inzitten
den in een winkel gegaan zoodat de
auto onbeheerd was blijven staan. Een
tram, die wilde passeeren, kon niet
verder dan halverwege de auto komen
Daardoor werd het noodig, dat de
auto, die niet voor of achteruit kon,
het trottoir werd opgevijzeld, waar
door 15 minuten vertraging voor bet
tramverkeer ontstond.
Aangehouden is de gesignaleerde
I de W-, koopman, zonder vaste woon
plaats, die nog twee dagen hechtenis
te goed had wegens het venten zonder
vergunning.
Op den Hoogen Rijnd. aan baar
eindpunt is gisteren een train gede
railleerd. Daar bet op 't eindpunt was,
behoefde het geen storing in den dienst
te verwekken. Na een goed uur was
de tram weer iu de rails gebracht.
Zondagnacht is een oud heeren
rijwiel, dat onbeheerd op straat stond,
door de politie in bewaring genomen.
Op de Kalvermarkt is een paard,
dat gespannen was voor den wagen
van Van Gend Loos en bestuurd
werd door T. v. d. W., met zijn kop
door een ruit geloopen, waardoor bet
eenige wondjes opliep.
B ÜRGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: S. Gordijn, jm.
24 j. en J. H. M. de Groot, jd. 29 j.; J.
H. Witte, jm. 24 j. en A. Boer, jd. 22
j.; J. de Geus, jm. 35 j. en G. M. Baa-
ten, jd. 28 j.; P. v. Waardhuizen, jm.
29 j. en A. M. Sliramers, jd. 24 j.; G.
H. Scholten, jm. 36 j. en M. A. F. Over-
sluijs, jd. 25 j.; J. K. Verhoog, jm. 29
j. en M.' E. Mühlau, jd. 20 j.; N. Wurtz,
jm. 21 j. en J. A. Hogervorst, jd. 24 j.;
J. Alt, jm. 24 j. en E. II. v. Welzeif, jd.
22 j.'W. v. Scherp,enzeel, jd. 24 j. en
S. J. v. Weeren, jd. 28 ,j.; A. v. Rosse,
jm. 23 j. en G. Ohvlee. jd. 22 j.; P. J.
Wijsman, jm. 36 j. en A. J. v. d. Maat,
jd. 23 j.; J. H. v. d. Maat, jm. 25 j. en
A. Tb. Wijsman, jd. 20 j.; D. Rous. Jm.
26 j. en D. v. As, jd. 21 j.; C. F. Koe
mans. jm. 28 j. en M. W. v. Wijk, jd.
26 j.; J. C. Teunissen, jm. 25 J. en E.
Venetiën, Jd. 26. j.J. Verver, jd. 30 j.
en S. Lens, jd. 27 j.; H. de Nobel, jm.
21 j. en S. Bodijn, jd. 19 j.; C A. v. d.
Heuvel, jm. 25 j. *èn H. de Jong, jd.
27 jaar.
BINNENLAND.
STErtJ» S-ÜE WETENSBEZ WAREN.
Up vragen van hei lid van de Twee
de A^amer, den neer Kersten be tref feil
de net met vervolgen van coiisciéntie-
bezvvaaruen wegens niet-deelnerning
aan stemmingen voor de verkiezing
van leuen van openbare colleges, neeit
ue minister van justitie geantwoord:
D.e oiiuergeieenende neemt, gelei op
de ervaring bij vorige verkiezingen,
gereedelijis aah, dat ook weder aan de
laaisxgebouucn stemming voor üe Pro
vmciale Staten vrouwen niet hebben
deelgenomen op den in de eerste vraag
aangegeven grond.
Eet iniaatief tot de vervolgingen
ter zake van overtreding van artikel
/2 der Kieswet is door artikel 149 dier
wet, in afwijking van betgeen in het
algemeen ten aanzien van strafvervol
gingen geldt, iot de taak van de bur
gemeesters gebracht. Hun met betrek
king tot de uitoefening van deze door
de wet bun opgedragen taak een be
paalde aanwijzing te geven, kan naar
net oordeel van den minister van bin-
nenlandscbe zaken en landbouw, bet-
welk de ondergeteekende naar aanlei
ding van de onderhavige vraag beeft
ingewonnen, niet op diens weg liggen.
Overigens moge de ondergeteekende
Herinneren aan hetgeen-door zijn ambt
genoot van binnenlandsche zaken en
landbouw en hem zelf ten vorigen jare
op de vragen van den beer Duymaer
van Twist is geantwoord; daarbij is
n.l. te kennen gegeven, dat de mee-
ning, als zouden gewetensbezwaren
zonder meer als geldige reden van
verhindering in den zin van art. 72
der Kieswet zijn ter zijde te stellen,
schijnt te berusten op een misvatting
omtrent de be teekenis van de verwer
ping door de Eerste Kamer van bet
met betrekking tot de gewetensbezwa
ren aanbangig geweest zijnde ont
wierp.
COMMUNISTISCHE FILM-
PROPAGANDA.
In een Donderdag gehouden confe
rentie van de burgemeesters van de
drie groote steden is, naai' we verne
men, besloten niet alleen de film Moe
der, maar alle films van communisti
sche strekking, zooals er in den laat-
sten tijd telkenmale worden ingevoerd,
en die bet vermoeden wekken van stel
selmatige communistische propagan
da, te weren.
ALS HET DRUK IS AAN DE
SPOORWEGLOKETTEN.
Reizigers, die bij groote drukte aan
de loketten tijdig aanwezig waren en
dus buiten bun schuld niet vóór Let
vertrek van den trein van een plaats
bewijs konden voorzien worden, mo
gen met toestemming van den stations
chef iot den trein, worden toegelaten
en betalen dan den gewonen prijs voor
een plaatskaart aan den conducteur in
den trein.
GEEN GESPUIS MEER.
De directie der Ned. Spoorwegen
heeft bepaald, dat abonnementskaar
ten van kwartjesvinders en treinmuzi-
kanten moeten ingetrokken worden,
zoodra ontdekt wordt, dat zij hun prak
tijken in de treinen uitoefenen.
DE STAATSCOMMISSIE VOOR DE
NEDERL. BURGERLIJKE
WETGEVING.
Bij beschikking van den minister
van justitie is aan mr. A. Semplonius,
advocaat en procureur te Bloemendaal
op zijn verzoek eervol ontslag verleend
als adjunct-secretaris van de Staats
commissie voor de Nederlandsche bur
gerlijke wetgeving, ingesteld bij Kon.
besluit van 13 September 1919 no. 51,
en is benoemd als adjunct-secretaris
van bovengenoemde staatscommissie,
mr. F. Heemskerk, advocaat en pro
cureur te Amsterdam.
GENEESKUNDIG ADVIES PER
DRAADLOOZE.
Dezer dagen werd bericht, dat een
Belgisch vaar ruig in de Noorsche wa
teren zou kruisen tot het nemen van
proeven voor hec verschaffen van ge
neeskundige hu»p door middel van de
(draadlooze.
In verband hiermede is het wel aar
die te melden, dat het Nederlandsche
«stoomsfcbip „Abbekerk" op zijn rei»
van Australië naar Rotterdam op ge
lijksoortige wijze belangrijke genees
kundige adviezen verkregen heeft,
waardoor een menschenieven belious
den bleef.
F.enige dagen na bet vertrek van de
laatste Australische haven, werd eerst
de gezagvoerder en later de eerste
officier ernstig ongesteld, zoodat het
bevel werd overgenomen door den
tweeden officier.
Herhaaldelijk werden ander sche
pen draadmos opgeroepen, om te ver
inenten, ot er een donter aan boord
was, tot men tensiOtte zoo gelukkig
was verbinding te krijgen met liet
Duitsche stoomschip „1 reiburg", dat
van Australië naar Antwerpen onder
weg was.
ofschoon de schepen zeer ver van
elkander, verwijderd waren, bleven zij
door ue raaio uoonoopend met en a**
der in verbinding.
Op een bepaald oogenblik was de
toestand van den eersten officier zoo
ernstig, dat men bet ergste vreesde.
Uitvoerig werden de verschjjnse.err
van uur tot uur overgeseind, waardoor
de Duitsche geneesheer in staat was
znn diagnose te steiien. Deze bleek
later zeer nauwkeurig te zijn, wam
door de voorgeschreven middelen
kwam een keer in den toestand..
Beide zieken zijn thans aan de bete
rende band. hetgeen voor den Ne-
denandschen gezagsvoerder een renen
was, om niet aiieen zijn Duitschen co
lega, doch ook diens scheepsdokter
en marconist harte.ijk dank te zeggen
voor hun onvermoeide hulp en aii\ ie
zeiL
HET 75-JARIG BESTAAN DER
NEDERLANDSCHE POSTZEGELS.
Op een adres van de postzegelvor
eeniging Zeeuwsch-Vlaanderen, geves
tigd te Neuzen, houdende verzoek om
bij gelegenheid van den 75sten verjaar
dag van de Nederlandsche postzegels
niet te besluiten tot uitgifte van 22 her
denkingszegels, doch de uitgifte te wil
len bevorderen van ten hoogste 4 hei -
denkingszegels, heeft de Minister van
Waterstaat geantwoord, dat niet zal
worden overgegaan tot de uitgifte van
de 22 door haar bedoelde postzegels,
doch dat ook aan haar verzoek tot uit
gifte van 4 zegels geen gevolg kan wor
den gegeven, vermits zoodanige uitgif
te in den loop van dit jaar naast de
Roode Kruispostzegels en de We -
dadigheidspostzegels, teveel beslomme
ringen voor, den postdienst zou vcroor
zaken en bovendien voor den aan
maak, naast de genoemde series, niet
voldoende tijd beschikbaar is.
DE WETHOUDERSCRISIS TE
ROTTERDAM.
De door burgemeester Wytema aan
gekondigde bijeenkomst met de fractie
leiders uit den Raad over de oplossing
van de wethouderscrisis heeft, naar
gemeld wordt, geen enkel resultaat op
geleverd; De verschillende aanwezigen
hebben elkaar de schuld gegeven van
het aftreden van den heer Schouten.
Geen der partijen wenschte de verant
woordelijkheid daarvoor te aanvaar
den. Wij) de debatten de oplossing
geen stap nader gebracht hebben,
heeft de burgemeester de bijeenkomst
moeten sluiten, zonder dat het moge
lijk bleek tot een definitief resultaat
te komen. Wij mogen dus a s Ponder
dag mischien weer drie wannlelooze
stemmingen verwachten.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gawon* advertenüën per regel 22'ceflt
lage ronden Mededeelingen, dubbel tarief
Bij contract, belangrijk* redactie.
Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da<**>
lij ka geplaatst ad 40 cent
Belangrijkste Rieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Te Haarlem is gisteren de 157ste al
gemeens vergadering gehouden van de
Alg. Vereeniging voor Bloembollen
cultuur.
Buitenland
De economische conferentie is gis
teren in commissievergadering bijeen
geweest.
De inwijding van de nieuwe Austra
lische bondskoofdstad Canberra.
Gemeenteraad Leiden.
(Vervolg).
Vragen Wilbrink.
De hoer Wilbrink (C..-H.) doet
daarop voorlezing' van de door hem in
gediende vragen. Spr. beeft deze vra
gen gesteld omdat bij meent dat de
vergunning voor een stad als Leiden
in strijd is met den geest der Zondags
wet.
Vraag 2 heeft Spr gesteld omdat hém
gebleken was dat na de vergunning de
Wethouders er niets van wisten. Daar
zit wat raadselachtigs in.
De Voorzitter deelt daarop het
volgende mede:
Het College kan de vragen niet aan
vaarden of beschouwen als een inter
pellatie De heer Wilbrink meent dat
het College gehandeld heeft in strijd
met ayt. 4 der Zondagswet, doch het
College is aan den Baad geenerlei ver
antwoording schuldig over zijn beleid
bij de toepassing dier wet. Hoe toch is
de toestand? Artikel 4 van de Zondags
wet verbiedt openbare vermakelijkhe
den, concerten etc. op Zondagen, maar
laat daarop uitzonderingen toe en
zegt dat het -"Plaatselijk Bestuur, d.i.
het College van Burgemeester en Wet
houders vergunning kan verleenen
mits na afloop van alle godsdienstoefo
ningen. B. en W. zijn hier dus door de
wet (niet een gemeentelijke veror
dening) geroepen hunne medewerking
te verleenen bij de uitvoering daarvan.
De wet had ook den Raad, een Commis
sie, den Minister of een andere autori
teit daarvoor kunnen aanwijzen, maar
zij deed het niet en wees liet Colle
ge van B. en W. aan.
Verantwoording voor zijn beleid te
dezer zake is het College aan niemand
schuldig.
Indien de heer Wilbrink voor oogen
gehad heeft art. 183 der Gemeentewet,
luidende:
„De Burgemeester en Wethouders
zijn wegens het dagelijksch bestuur
aan den Baad verantwoording schul
dig, en geven te dien aanzien alle
de door den Baad verlangde inlich
tingen".
dan vergist hij zich, want art. 183>zegt
dat B, en YV. aan den Baad verantwoor
ding schuldig zijn wegens het dage
lijksch bestuur, waaronder zeker niet
valt de. medewerking die B. en W.
krachtens art. 126 verleenen waar de
wet dit verlangt.
Terwijl dus het College met nadruk
een interpellatie afwijst en zich lil
geen enkel opzicht verplicht acht op de
vragen van den heer Wilbrink te ant
woorden, is het bereid eenige inliehtin
gen te verstrekken, alleen omdat op
onverantwoordelijke wijze bij een deel
«ter bevolking een onjuiste meening go
wekt is, .lie tot onjuiste en onbillijke
gevolgtrekkingen geleid heeft.
Over de motieven waardoor het Col
lege zit h laat lelden bij de bepaling
van zijn gedragslijn, waarop de eerste
vraag doelt, wenscht het College zich
niet uit le laten. Zoo als reeds ge
zegd. kan het College den Raad niet
liet recht toekennen, daarover mede e
spreken, deze motieven staan en blij
ven buiten s Baads bemoeienis.
Wie over de Zondagswet en haar
loepassing niet tevreden is, wende zich
tot de Landsregeering en hare orga
nen en zoeke daar redres. Het Gemeen
tebestuur als zoodanig heeft met art.
4 der Zondagswet niets te maken.
De tweede vraag is een feitelijke en
naar aanleiding daarvan is het Colle
ge bereid mede te deelen, dat net ver
zoek tot 't houden van den optocht op
1 Mei j.l. niet in het College ter spra
ke gekomen is vóór deze verleend was
De vergunning is door den Burgemees
ter^verleend namens het College.
Toen die vraag bij mij inkwam en
ik voor het eerst geroepen werd aan
de toepassing der Zondagswet mede te
werken, heb ik mijzelve de vraag ge
steld welke te dier zake mijn houding
moest zijn en heb ik gemeend het bes
te te handelen door zóó lang aan het
tot nu toe gevoerde beleid vast te hou
den, totdat mij overtuigend zou blij
ken, dat een andere gedragslijn ver
kieselijk was. Mij is toen bij navraag
gebleken, dat het College sinds om
trent dertig jaren eenzelfde gedrags
lijn consequent gevolgd had en mijn
besluit daarbij te volharden werd mij
daardoor wel zeer aannemelijk.
Mij bleek verder dat, hoewel de sinds
jaar en dag gevolgde gedragslijn dien
tijd meerdere malen in het College
was ter sprake geweest, de aanvragen
om vergunningen niet in het College
werdén ter tafel gebracht, doch door