Dit nummer bestaat uit IWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN advertentie-prus
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
o-1» jMArasrArïVj
WtJtlSISüAG 2 r At*KlL 1921
rTumivitK 2113
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
Is Leiden en buiten Leiden
«raar agentes geveatigd z'jn
Per kwartaali 2.50
Per weekf 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
EERSTE BLAD.
Y L-en kaakslag.
De nieuwe Leidsche Burgemeester'
is de Christelijk-Historische richtting
toegedaan. Zoo verluidde het hegin
Januari toen Mr. van de Sande Bak-
huyzen benoemd was in de -plaats van
Jiii*. de Gijselaar.
Als zoodanig werd hij welwillend
vriendelijk tegemoet getreden. Men
hoopte dat hij inderdaad zich homo
geen zou gevoelen met de, zij het ook
kleine, meerderheid van den Gemeen
teraad.
Sinds Januari waren er niet veel ge
legenheden dat de Burgemeester van
zijn innerlijk gevoelen kon doen blijken
Het viel wel op dat bij Kerkelijke ju
bilea wel de heer De Gijselaar, als oud
Burgemeester tegenwoordig was, maar
dat Mr. van de Sande Bakhuyzen ge
mist werd. Maar er konden immers on
bekende beletselen zijn. Mogelijk wa
ren huiselijke omstandigheden oor
zaak van verhindering.
In den Raad en bij andere officieele
gelegenheden betoonde Z.E.A. zich
neutraal.
Nu nadert 1 Mei.
Die eerste Mei valt op een Zondag.
Die eerste Mei is d e dag van al wat
Sociaal-Democratisch is. Het gebeurt
niet vaak dat die eerste Mei op een
Zondag valt.
Is het wonder dat de S.D.A.P. met
een meer dan gewonen aandrang haar
verzoek om een optocht te mogen hou
den zal hebben vergezeld?
Neen ongetwijfeld niet. Dat is van
de S.D.A.P. niet anders te verwachten
Maar Leiden is slechts voor een
klein deel socialistisch. Leiden is in
groote meerderheid Christelijk en ge
hecht aan den Zondag als rustdag en
vooral als dag des Heeren.
Dat had de S.D.A.P. moeten beden
ken.
Maar bovenal wij hadden van onzen
burgemeester mogen verwachten dat
hij geen vergunning zou geven om
dien Zondag te doen ontwijden door
een geruchtmakenden optocht.
Binnen hun eigen gebouw, op hun.
eigen terrein, daar zal niemand de
S.D.A.P. ook maar een stroohreed in
den weg leggen voor haar propaganda,
maar het openbare terrein is daarvoor
niet bestema.
Wi^vinclen het een veel te ver-gaan-
de vriendelijkheid aan het adres van
de S.D.A.P. deze eerste daad van on
zen Burgervader.
Zij is een kaakslag voor Christelijk
Leiden. Een openlijke ontkenning van
onzen Burgemeester dat hij de Chris
telijke traditie, naar den regel der
Christelijk Historische beginselen wil
eeren.
Wij hadden dat niet verwacht. Daar
om stellen wij daartegenover ons ern
stig protest.
Wij vertrouwen dat ook op andere
wijze tegen deze vergunning een ern
stig protest zal opklinken, zoo luide en
zoo beslist, dat- de Burgemeester voort
aan deze vriendelijkheidjes niet meer
zal bewijzen.
V Ontbindende elementen.
De vorige week heeft de Staatk.
Geref. Partij te Rotterdam haar jaar
vergadering gehouden. In die verga
dering is heel dui„lelijk aan het licht
getreden dat de partij als zoodanig
reeds nu ernstige verwording ver
toont. Leefden wij niet in zoo moeilij
ken tijd, nu de splijtzwam overal
werkt en de ontevredenheid hand over
hand toeneemt, het zou spoedig met
de S.G.P. gedaan zijn. Alleen het vis-
schen in troebel water geeft, nog een
weinig fleur.v
De wijze waarop Ds. Kersten daar
optrad, geeft geen hoogen dunk van
hem als leider, al houdt hij ook zijn
mannetjes geducht onder den duim.
De wijze waarop b.v. de heer Timmer
mans van Krabbendijke door hem werd
afgestraft en waartegen hij alleen met
voorkitterlijke machtsmiddelen op
kon, was meer dan erg. Het neer
gooien van den hamer de eene keer en
de andere keer de uitdrukking: ik be
dank er voor den boel in 't honderd te
jagen en menschen die al jaren zitten
er uit te werken" geeft geen blijk van
innerlijke kracht.
Maar opdringerig gevraag om recht
over iemand die de vrouwen opwekt
om te gaan stemmen, óf herhaalde
aanmerkingen over een voorzitter die
dan toch maar pensioen-gerechtigd
wordt, niettegenstaande verzekering
veroordeeld is, verraden ook innerlij
ke zwakte.
Eveneens dat een studie-commissie
over art. 36 der geloofsbelijdenis, wel
ke commissie niets heeft gedaan, maai*
kalmweg ontbonden wordt omdat
niemand opstaat om bezwaren te noe-
BUREAUHooigracht 35
- Leiden
TcL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
men tegen dit artikel, geeft veel te den
ken.
Wat te zeggen van het brute woord
dat elke medezeggenschap revolutio
nair is, en dat tegenover partijgenoo-
ten die met klem van redenen aan
toonden dat dit woord in de Chr. vak
beweging een heel anderen klank en
beteekenis heeft, dan in socialistische
of communistische kringen.
Wat te zeggen van een partij die
zegt zoo te staan op den bodem van de
oude Gere., belijdenis, die doortrok
ken is met den vromen zin onzer vade
ren, doch in de vergadering waarvan
hatelijke interrupties den Voorzitter
naar het hoofd geslingerd worden, of
wiens woorden nauw hoorbaar zijn
door het geweldig lawaai.
Inderdaad ontbindende elementen
zijn nu reeds ernstig bezig deze orga
nisatie af te breken.
Mogen vele dwalende broeders van
dezen rampspoedigen weg terug kee-
ren, en in de Anti-revolutionaire par
tij een gezonde actie voor hun denk
beelden ontwikkelen.
STADSNIEUWS.
CcARl.ES VAN SPALL 25 JAAR Dl
RECTEOR VAN DE LEIDSCHE
DUINWATER Mil.
Gisteren herdacht de heer Charles
van Spall den dag, waarop hij vóór 25
jaar werd benoemd als Directeur van
de Leidsche Duinwater Mij,
Alhoewel hij op 1 Januari j.l. zijn 40-
jarig amhts-jubileum had gevierd,
meende het personeel toch, dezen dag
niet onopgemerkt te mogen laten voor
bij gaan. Door den heer van Spall was
evenwel de wensch te kennen gege
ven, dat de herdenking van dit feit
niet algemeen, doch thans op meer in
tieme wijze zou plaats vinden.
Toch ontving de jubilaris van ver
schillende zijden bloemstukken en te
legrammen van gelukwensch.
In de s morgens gehouden bestuurs
vergadering, werd de heer van Spall
door den Commissaris-voorzitter, den
heer N. C. F. van Ginkel, in hartelijke
woorden gefeliciteerd met zijn 25-jarig
jubileum als directeur van de Leid
sche Duinwater Mij.
's Middags ca. half drie werd ede
heer van Spall en diens familie, be
nevens de Commissarissen der L. D.
M., de heeren N. C. F. van Ginkel, W.
F. Verheij van Wijk en Jhr. J. A. van
Kretschmar van Veen, door een com
missie uit het personeel per auto afge
haald en arriveerde men ongeveer 3
uur aan den feestelijk versierden wa
tertoren te Katwijk aan den Rijn, al
waar het personeel uit Leiden en Kat
wijk aan wezig was.
Bij aankomst aan den toren werd
aan Mevr. van Spall een bouquet aan
geboden door het dochtertje van den
beambte Milikan.
Nadat allen op de voor hen bestem
de zetels hadden plaats genomen,
werd de jubilaris het eerst toegespro
ken door den gedelegeerd commissa
ris, den heer Jhr. J. A. van Kretschmar
van Veen, die er aan herinnerde, hoe
hij reeds meer dan 25 jaren met den
heer van Spall op aangename wijze
heeft samengewerkt en prees hem
voor zijn energieken arbeid geduren
de dien tijd. Spr. zette uiteen, welke
moeilijkheden dikwijls overwonnen
moesten worden om steeds te kunnen
zorgen, dat voldoende water aanwezig
is en schetste de wijze, waarop de
heer van Spall immer het water aan
de duinen heeft weten te onttrekken.
Hij eindigde met den wensch uit te
spreken, dat de heer van Spall gedu
rende den tijd, dat hij nog Directeur
der L. D. M. zal zijn, aan die functie
zijn beste krachten zal kunnen wijden.
Vervolgens werd namens het perso
neel het woord gevoerd door den boek
houder, den heer M. Tegelaar, die er
aan herinnerde, dat het thans de twee
de maal was, binnen zeer korten tijd,
dat de heer van Spall als jubilaris
hier aanwezig is. Op 2 Januari j.l.
werd hij door het personeel gehuldigd
ter gelegenheid van zijn 40-jarig ambts
jubileum en thans meende het perso
neel, in verband met de immer aan
gename verstandhoudingen, ook deze
gelegenheid te moeten aangrijpen om
van hun sympathie en waardeering
jegens hun directeur blijken te geven.
Spr. bracht namens het personeel dan
ook dank voor alles wat de heer van
Spall gedurende' deze 25 jaar voor hen
heeft gedaan en herinnerde eveneens
aan de moeilijkheden, welke steeds
aan de exploitatie eener Duinwaterlei
ding zijn verbonden en hetwelk door
den vorigen spreker reeds nader was
uiteengezet.
Daarop werd door den heer Tegelaar
namens het gezamelijke personeel den
jubilaris.een zilveren tabaksdoos met
inscriptie en afbeelding van den 2en
watertoren aan den Hoogen Rijndijk,
te Leiden, aangeboden, benevens een
oorkonde, vermeldende de namen der
deelnemers.
Tenslotte overhandigde spreker den
Heer van Spall een portret in lijst,
met de mededeeling, dat deze foto
van den Directeur door het foto-atelier
„de Greeuw" te Leiden, ter eere van
dit jubileum was aangeboden en ver
zocht hij den Heer van Spall hiervoor
wel een plaats in de Directie-kamer
te willen afstaan.
Op beide toespraken volgde een luid
applaus.
Hierna dankte de Heer van Spall
in de eerste plaats den Heer Jhr. J. A.
van Kretschmar van Veen, voor zijn
vriendelijke en ivaardeerende woor
den, alsmede voor den grooten steun
en de medewerking, van Heeren Com
missarissen steeds ondervonden.
Eveneens dankte hij den heer Tege
laar, die de tolk was van het perso
neel, prees hun ambtsijver, te allen
tijde van hen ondervonden en hoopte
nog eenige jaren eendrachtelijk met
hen samen te werken. Tevens betuig
de bij zijn hartelijken dank voor de
keurige zilveren tabaksdoos met in
scriptie en afbeelding van den 2en wa
tertoren aan den Hoogen Rijndijk, die
voor hem een aangename herinnering
aan dezen dag zal blijven.
A. M. DE JONG OVER „MERIJNTJE
GIJZEN'S JEUGD".
Gisteravond sprak in den Foyer
van de Stadsgehoorzaal voor een tal
rijk gehoor de heer A. M. de Jong, let
terkundig medewerker van „Het Volk"
over „Merijntje Gijzen s Jeugd". Ge
lijk bekend heeft de heer de Jong een
drietal romans geschreven onder de
zen titel, waarvan er twee, „Het Ver
raad" en „Flierefluiters Oponthoud"
reeds verschenen zijn, en het derde
„Onnozele Kinderen" over enkele we
ken zal verschijnen.
De schrijver verhaalde den korten
inhoud dezer hoeken en las daarna uit
elk eenige gedeelten voor. De avond
was georganiseerd door den boekhan
del „Patria" alhier.
Merijntje is een dorpsjongetje uit
Noord-Brabant, ^ee» ondeugend, aar
dig ventje met een ietwat diepere na
tuur dan andere kinderen, wat telkens
onbewust tot uiting komt. Hij gevoelt
veel vriendschap voor een zeer be
rucht strooper, een eenzelvig, woest
mensch, de „Kruik" bijgenaamd. Sa
men ondernemen zij verschillende
zwerftochten in den omtrek van het
dorp.
De Kruik wordt verliefd op de doch
ter van een anderen strooper, die eerst
wel van hem weten wil doch later de
voorkeur geeft aan een frisschen Hol-
landschen „grens jager" (rijksveld
wachter). Op een Carnavalsavond wor
den beiden door de Kruik vermoord,
en Merijntje, die het mes waarmee de
misdaad gepleegd is herkent, is zon
der het te weten of te willen degene
die zijn vriend verraadt.
Merijntje heeft veel vereering voor
den dorpspastoor, een fijnen ouden
man die veel van het leven gezien
heeft en daarom de menschen met een
zachte wijsheid beschouwt.
Uit het eerste deel van zijn boek las
spr. het aardige verhaal van Merijn-
tjes mispeldiefstal uit den tuin van
den pastoor voor, een zonde waar hij
heel veel verdriet van heeft.
Nadat de Kruik met den pastoor over
deze zaak gesprokeji heeft en voor Me
rijntje gepleit, komt deze zaak weer in
orde en wordt Merijntje zelfs misdie
naar.
In het tweede deel raakt de pastoor
zijn koster kwijt, wiens plaats later
wordt ingenomen door een lanterfan
ter, Flierefluiter". In dezen tijd valt
Merijntjes kinderlijke liefde voor een
klein meisje, „Bloze Kriekske". De
pastoor sterft, nadat hij kou gevat
heeft bij de begrafenis van een rijken,
egoïstischen hoer.
Spr. las uit dit tweede gedeelte het
tafereel voor van de begrafenis van
den vrekkigen boer, waarbij Fliereflui
ter zich in zijn waren aard toont tegen
over diens erfgenamen, die dan reeds
een heidensche ruzie krijgen over de
erfenis.
Na de pauze behandelde spr. het
derde deel van zijn hoek. Er is op het
dorp een nieuwe pastoor gekomen, een
fanatiek man die met grove middelen
werkt. In dezen tijd krijgt Merijntje
weer een nieuwen vriend: Fons, de
dorpsidioot, wiens beschermer hij
wordt. Merijntje gaat in deze periode
hoe langs zoo meer twijfelen aan de
waarheid van hetgeen hem op de lee
ring omtrent „Onzen lieven Heer" ver
teld wordt. Hij kan de leiding van God
niet overeenbrengen met het kwaad
ciat hij ziet geschieden, en zoo komen
opstandige gedachten in zijn hart.
Daarmee eindigt de beschrijving der
jeugd van Merijntje.
Uit dit laatste deel las 9pr. een drie
tal gedeelten: de kennismaking van
Merijntje met Fons, de muzikale
avond van Fon9 en een gesprek van
Flierefluiter met den pastoor.
De heer de Jong gaf dezen avond
blijk een uitstekend verteller te zijn
die tot het eind de aandacht zijner
hoorders boeide.
Verschillende tafereeltjes tintelden
van humor. Wij moeten evenwel he
zwaron maken tegen de platte woorden
en grove vloeken die in sommige pas
sages voorkwamen: ook aan het realis
me is een grens.
Ook om de strekking kunnen wij
zijn boeken niet aanbevelen: zij teeke-
nen de evolutie eener jeugdige ziel die
allengs het geloof verliest en ten prooi
valt aan het ongeloof. Aan een letter
kundig werk moeten nog andere en
lioogere normen gesteld worden dan
alleen aesthetische.
ORGELBESPELING CHR. GEREF.
KERK.
In verhand met de ingebruikname
der gerestaureerde Chr. Geref. Kerk,
op Donderdag 28 April a.s. zal de heer
Jan Zwart een orgelbespeling geven.
Hoewel het orgel vele verbeteringen
ten goede ondergaan heeft, is de aan
slag nog niet correct genoeg. Om de
ingebruikname der kerk- echter niet te
vertragen, was het niet mogelijk dit in
een kort tijdsbestek te verhelpen. Men
wordt verzocht hij de beoordeeling van
Jan Zwart s spel hiermee rekening te
houden.
De volgende stukken zullen worden
gespeeld:
la. Tocato en Fuga d-kl.-terts, J. S.
Bach; 2b. Andante conmoto, Po-mper;
2a. „Wilt heden nu treden voor God den
Heere", Jan Zwart; 2b. Bede, J. Lem-
mens; 2c. Bewerking van Ps .84, Jan
Zwart.
BAKKERIJ-TENTOONSTELLING.
Vanwege de R.-K. Bond van Brood-,
Koek en Banketbakkers, Chocolade en
Suikerbewerkers „St. Hubrecht" is gis
teravond van 710 uur in de R.-K.
Volkshond een bakkerij-tentoonstelling
gehouden.
De heer J. Jaspers voerde hij de ope
ning het eerst het woord en wees er
op, dat met deze tentoonstelling niet
de bedoeling heeft voorgezeten om re
clame te makeruniaar. cta aan te too-
nen wat gemaakt kan worden door leer
llngen met degelijke leiding. De werk
stukken worden gaandeweg beter. Het
verschil tusscben eerste- en tweede
jaars cursisten is al goed waar te ne
men. Spr. betreurt het dat er niet meer
belangstelling voor de cursus is van
werknemerszijde. Hier in Leiden is de
belangstelling ook niet bijzonder groot
De meeste cursisten komen, uit de om
liggende plaatsen. Spr. heeft echter
goede hoop voor de cursus in de toe
komst.
De Bondsvoorzitter de heer Sprokop
dankt den heer Jaspers voor alles wat
hij als cursusleider gedaan heeft, dat
hij ondanks alles het opgezette werk
niet prijs geeft. Er is dan ook wel suc
ces te boeken. Deze vakcursus was
een proef en ze mag hier in Leiden
welgeslaagd genoemd worden. Spr.
hoopt dat de mooiste belooning voor
den heer Jaspers mag zijn dat hij aan
tal van jonge menschen de technische
vaardigheid heeft bijgebracht. Na deze
woorden opent spr. de tentoonstelling
en spreekt de wensch uit dat ze zich
in een druk bezoek mag verheugen.
Vervolgens werd de tentoonstelling
bezichtigd.
De jury kende de volgende prijzen
toe:
Garneer en le klasse:
le prijs W. Koekenbier, Leiden.
2e Th. Bahlman, Alphen a. d.
Rijn.
3e C. Vermeer, Lisse.
Garneer en 2e klasse:
le prijs C. Stelma, Sassenheim.
2e Ch. Honsbeek, Leiden.
3e J. v. Rijn, Roelof -endsveen
Dragont.werk le klas:
le prijs C. Vermeer, Lisse.
2e Schoenmaker, Warmond.
3e C. Verwey, Lisse
Dragontwerk 2e klasse:
le prijs W. Koekenbier, Leiden.
2e C. Stelma, Sassenheim.
Marsepeinwerk le klas:
le prijs Uljee, Oud-Ade.
2e Peterse, Leiden.
3e J. Kort, Katwijk
Marsepeinwerk 2e klas:
le prijs Th. Stynman, Leiden.
2e C. v. Rijn, Roelofarendsveen
3e Van der Bijl, Leiden.
Luxe brood:
le prijs J. Kort, Katwijk.
2e de Man, Wassenaar.
3e G. Stelma, Sassenheim.
4e v. Maanen, Katw.-Binnen.
Vrije inzending Dragont
werk:
le prijs Baan, Leiden.
2e v. d. Bijl, Leiden.
Taarten:
le prijs C. v. Rijn, Roelofarendsveen
2e idem, idem.
Gewon® edrertentiën per regel 22*/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel t&rieL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine adrertenliën bij rooroitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
Binnenland.
Zilveren Jubileum van den heer Ch.
van Spall als directeur der LeidscK
Duinwater Mij.
Buitenland.
De voorbereidende ontwapening»
conferentie is gesloten.
Boor de overslroomingen in het Mis
sissippigebied zijn 60.Ö&O boerderijen
verwoest.
Evenais de Briische regeering een
campagne voor de Vakvereenigingg^
wet is begonnen, beraamt de Arbei
derspartij een groote campagne erte
gen.
Eervolle '-vernielding, buitengewoiu
vermelding van de jury: W. v. Stijn,
Lisse, inzending Luxe brood.
DEMONSTRATIE HANLELMIJ.
P. S. STOKVIS EN ZONEN,
ROTTERDAM.
Gisteravond hield bovengenoemde,
firma in de kleine zaal van de Stads
gehoorzaal, een kookdemonstratie,
waarvoor van de zijde der dames zeer
groote belangstelling was.
Deze firma brengt in den handel de
Inventa haarden en gascomforen en
ook gaskachels.
De bedoeling van deze demonstratie
was aan te toonen de voordeelen van
gasfornuizen boven kolenfornuizen en
petroleumstellen.
Er werd een maal gekookt voor 6 per
sonen, bestaande uit soep, roastbief,
aardappelen, groenten en vanillevla.
Tevens werd kabeljauw gekookt en
cakes gebakken.
Bij de demonstratie werd vanwege
de Fa. Stokvis een toelichting gegeven.
Daarbij werden aangetoond de na dee
len van de ouderwetsche kolenfornui
zen, waar al. de verwarming uit de
vuurpot moet komen, waardoor ue
warmte zeer ongelijkmatig verdeeld
wordt.
Daarentegen hebben de- Inventa-gas
fornuizen bijzonder veel voordeelen.
Door de dubbele zuinigheidsbranders
is het mogelijk zoo weinig mogelijk
gas te verbruiken. De verwarming kan
geschieden precies zooals men wil. De
branders zijn bolvormig zoodat bij
eventueel overkoken het overgekook
te er af loopt.
Uit alles bleek dat de Inventa-for-
nuizen en comforen zijn de meest mo
derne keukenvoor werpen, die aan ve
le eischen voldoen en zoo zuinig moge
lijk werken.
Als nieuwste snufje in de edele kook
kunst werd het vleesch gebraden zon
dei vet of boter. Inplaats dat het
vleesch krimpt, zet hei uit en de aio-
ma blijft volkomen behouden. Door
het Inventa-fornuis is het mogelijk
het vleesch alleen bovenwarmte te ge
ven.
De demonstratie was zeer leerzaam
voor de dames en bracht duidelijk al
de voordeelen van de Inventa-haarden
en -gasfornuizen aan het licht.
De aanwezigen ontvingen allen een
proefje uit de modelkeuken, dat wer
kelijk zeer smakelijk was.
De Inventa-gasforauizen, comforen
en haarden zijn hier in Leiden ver
krijgbaar hij de volgende firma's:
Fa. J L. Creyghton, Mandenmakers-
steeg *2; P. H. Eggink, L. Pieterkerk-
koorsteeg 9; P. J. Kerkvliet, Noordein
de 4; Th. W. H. Maks, Hoogewoerd 112;
fa. de Nie, Heerengracht 112; A. v. d.
Ouweelen, Hooigracht 106.
GEREF. SCHOOL VEREEN. CONTRA
GEMEENTEBESTUUR VAN LEIDEN.
De kwestie over de betaling van een
boventalligen onderwijzer aan de
U.L.O.school, H. Kerkgracht.
Het beroep van het schoolbestuur
ongegrond verklaard.
Men schrijft ons:
Bij K.B. van 2 April 1927 is onge
grond verklaard het beroep van het
Bestuur der Geref. Schoölver. alhier
tegen een beslissing van Ged. Staten
van Zuid-Holland van 20 Sept. 1920,
bij welke beslissing werd gehandhaafd
de afwijzende beschikking van den
Raad der gemeente Leiden dd. 25 Jan.
1926 op het verzoek van gemeld school
bestuur betaling uit de gemeentekas
te mogen ontvangen van een bovental
ligen onderwijzer aan de U.L.O.school
H. Kerkgracht over het jaar 1924.
Deze beslissing heteekent voor de
Geref. Schoolvereen. een verlies
van f2840, plus 7 pensioenpremie of
f 3038,80 in totaal.
Het merkwaardige - van dezen uit
slag is dat de Kroon het schoolbestuur
gelijk geeft, in de zaken waarin tus-
9chen dit bestuur en de gemeente ver
schil van gevoelen bestond en dat toch
de eindbeslissing afwijzend is. Dit
