CHRISTELIJK DAGBLAD vóór LEIDEN EN OMSTREKEN
8sl* JAARGANG
DINSDAG 26 APRIL 1927
NUMMER 2112.
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
wnar agenten gevestigd lijn
Per kwartaal i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Dit nummer bestaat uit TVVEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Handen tekort*
Een van onze meest gezegende Zen
dingsterreinen is dat van de Geref.
Kerken te Solo.
Lang heeft de zending moeten smee
keh om toelating tot dat terrein. Na
dat eenmaal de deur geopend was, is
de zegen als het ware bij stroo-men ne-
aer gevallen.
Het verslag van den arbeid in 1926,
door Dr. Van Andel opgemaakt, ge
tuigt daar weer van. In altijd sobere
bewoordingen, maar die in hun een
voud diep ontroeren, wordt ook nu
weer getuigd van dien zegen.
Een gedeelte is bijzonder treffend,
n.l. dat waarin gezegd wordt dat er
een tekort is aan middelen om de ge
rijpte vruchten in te zamelen. De ge
meente heeft nieuwe zorgen van orga
nisatie, wegens het groot aantal be
keerlingen.
Wie met den zendingsarbeid te So
lo eenigszins bekend is verwondert
dat niet. Er is niet alleen in getrouw
heid gezaaid en nat gemaakt, maar er
is ook met bijzonder milde hand daar
gezaaid. Het zendingswerk in Solo is
een voorbeeld van organisatorisch aan
pakken.
Zooals in het natuurlijke geeft God
het hier np. ook in het geestelijke. Een
landman die zijn akker niet alleen
goed bemest en verzorgt maar ook
aan het zaad alle aandacht sch'enkt
wordt menigmaal door God met een
milden zegen verrijkt.
Maar in den oogst komt nieuwe
zorg., Hoe zal al dat koren geborgen
worden. Is de tijd van oogsten daar
dan moet er een leger van maaiers en
binders zijn. Een tekort kan benadee
ling van den oogst beteekenen.
Deze vraag klemt nu in Solo. Er is
een ernstige bespreking en overleg
gaande hoe de rijpe vruchten binnen
te halen.
Wat een beschamende zegen, wat
een rijke gunst van God. Maar ook
wat een nieuwe zorg. Denk het U eens
inen ga er mee in de binnenka
mer en worstel met God om wijsheid
voor onze werkers te Solo.
V Ook de vrouwen.
Van socialistische zijde wordt gewei
dig gewerkt onder de vrouwen. Het le
dental dat onder de mannen afneemt,
neemt onder de vrouwen toe.
Zoo is het reeds lang.
Was niet in 1920, toen Leiden de
tweede plaats was (Maastricht was de
eerste) waar de vrouwen als kiezers
uitkwamen, bij een tusschentijdsche
verkiezing, de hoop der S.D.A.P. daar
op gevestigd.
Men kraaide reeds victorie voor de
stemming.
Toen hebben de vrouwen dien toeleg
der S.D.A.P. schitterend verijdeld. In
ongekende kracht kwam toen de rech
terzijde uit den strijd. Was bij de stem
ming in 1919 de verhouding 16 rechts
15 links geworden, na de stemming
van 30 Juni 1920 was het 19 rechts te
gen 12 links.
Ook de Anti-revolutionaire fractie
kwam buiten verwachting sterk uit
den strijd. Van 6 zetels kwamen wij
toen op 7.
Nu zullen wij de laatsten zijn om de
Sociaal-Democraten te volgen in het
op de spits drijven van deze vrouwen
actie. Naar onze meening heeft de
vrouw in de eerste plaats haar taak
op ander terrein. Maar niettemin moet
naar onze meening de vrouw van haar
kiesrecht een goed gebruik maken.
Ook zijn er in ons midden dames die
uitnemend de kunst verstaan om voor
de verkiezing propaganda te maken.
Welnu ook die worden Woensdag
avond in Prediker" verwacht.
Ieder naar de gave en de talenten
hem of haar ges honken werke mee
tot het bereiken van een resultaat dat
ons sedert 1920 niet meer te beurt viel.
Wij zijn bezig het verloren terrein te
herovert Daarom met verdubbelde
kracht voorwaarts
In 1927 worde een overwinning naar
het model van 1920 ons deel. Daarvoor
te werken is een ideaal 1
Op naar Prediker!
STADSNIEUWS.
CHR. DEM. UNIE.
Gisteren hield in de zaal van Pre
diker" de Chr. Dom. Unie een open
bare vergadering, waar als sprekers
optraden de heeren Ververs en Stado
Jans Verveld.
De opkomst was zeer gering. Er wa
ren negen menschen tegenwoordig.
Nadat de heer Ververs gelezen had
Mark. 4 1—20 en voorgegaan was in
BUREAUHooigracht 35
Leiden -
TcL 1278, Postgiro 58935
i Postbox 20 -
gebed, sprak hij zijn rede uit over de
Christen en de Maatschappij.
Christen en Maatschappij sluiten el
kaar niet uit. De vraag is: Hoe staat
de Christen in de Maatschappij? Daar
voor dient nader bepaald te worden
wie Christen is. Dat te bepalen is niet
eenvoudig. Toch wanneer we weten
wie Christus is dan weten we ook wie
Christen is.
Spr. probeert te bepalen wie Chris
tus is aan de hand van de Heidelberg-
sche Catechismus, en hij die gelooft in
den Christus is een Christen. We ko
men dan tot de vraag: Wat is de maat
schappij. Spr. brengt dit in verband
met den Staat en merkt op dat de Staat
uit de maaschappij is voortgekomen.
De maatschappij is organisch door
God aan de wereld geschonken. Maar
nu eischt God ook van de maatschap
pij dat ze zal zijn tot Zijn eer. Er is
echter veel zonde en inplaats van
maatschap vijandschap. Hoe staat nu
de Christen in de maatschappij. Er zijn
verschillende foutieve levenshou
dingen geweest, b.v. het kloosterleven,
de wereldgelijkvormigheid. Een derde
levenshouding is echter die van
den werpldstrijd. De leus is daarbij:
Voor de eere Gods op alle terrein des
levens. Dat is de juiste levenshouding
en daartoe wekt spr. zijn hoorders op.
'De strijd gaat tusschen Christus en de
wereldmacht. Er zijn wel veel lok
stemmen: Zoek je zelf, het particulier
initiatief, enz. Samen moet opgetrok
ken worden als broeders in Christus.
De Chr. Dem. Unie tracht dat te bevor
deren. De Chr. Democratie wordt stief
moederlijk behandeld door de huidige
christelijke coalitie. De Chr. Dem. Unie
zet haar voet in een nieuwe richting
en voert een strijd tegen 't starre con
servatisme van de chr. coalitie.
Nadat eenige oogenblikken gepau
zeerd is neemt de heer Stado Jans Ver
veld het woord. Spr. begint met te zeg
gen, dat de Chr. Dem. Unie streeft naar
eenheid in de Chr. Democratie. Dat
eenheidsfront is noodzakelijk, is
plicht! Spr. betoogt dat waar de coali
tie-partijen den verkeerden weg ingaan
de Christelijke Democraten niet lan
ger in die groepen (A.-R. en C.-H.) moe
ten toeven, maar mee moeten strijden
in de Chr. Dem. Unie voor de eere
Gods op alle terrein des levens. De
Chr. Dem. Unie wil de stuwboom zijn
die de Christenen drijft tot betrachting
der sociale gerechtigheid. Spr. leest
hét urgentie-program voor en wijst in
't bijzonder op punt 2: „Nationale ont
wapening door afschaffing van leger
en vloot.
Thans bestond gelegenheid om vra
gen te stellen waarvan enkele aanwe
zigen gebruik maakten.
De heer Verveld sloot met dankge
bed.
Het was de bedoeling geweest op de
ze vergadering een afdeeling Leiden
van de Unie te stichten. Wegens de ge
ringe opkomst kon dit evenwel niet
doorgaan.
HULDEBLIJK PROF. KRABBE.
Naar wij vernemen heeft zich hier
te lande uit ambtgenooten en oud-leer
lingen van prof. mr. H. Krabbe, hoog
leeraar in het staatsrecht aan de Uni
versiteit alhier, een comité gevormd,
ten einde den hoogleeraar, die wegens
het bereiken van den 70-jarigen leef
tijd aan het eind van dezen academi-
schen cursus het hoogleeraarsambt
moet neerleggen, op den dag van zijn
afscheidscollege, dat vermoedelijk in
den loop van Juni plaats vindt, een
huldeblijk aan te bieden.
DE 24-UURTIJD OOK BIJ DE
N.Z.H.T.M. INGEVOERD.
Behalve bij de spoorwegen zal met
ingang van de-zomerdienstregeling ook
de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg
maatschappij den 24-urentijd invoeren
VOGRLOOPIG GEEN DOORTREK
KING DER H. T. M.
Zaterdag, zoo meldden wij giste
ren, heeft de directie der Haagsche
Tramweg Maatschappij inet een extra
tram een bezoek gebracht alhier.
Naar aanleiding hiervan hebben wij
ons gisteren, Maandag, tot den direc
teur der H. T. M., den heer Weyerman,
om inlichtingen gewend.
De heer Weyerman deelde ons mede,
dat dit bezoek geen ander doel had
dan, nu de directie eenige verandering
heeft ondergaan doordat de H. T. M.
een gemengd bedrijf is geworden, de
leden in de gelegenheid te stellen de
eigendommen der maatschappij in
oogenschouw te doen nemen.
Op onze opmerking,, dat wij meen
den dat dit bezoek ih verband stond
met de eventueele plannen tot door
trekking van de lijn Den HaagWas
senaarLeiden naar Alphen aan den
Rijn, deelde de directeur ons mede,
dat van deze plannen den eersten tijd
zeer zeker niets zal komen, ook omdat
met de gemeente Leiden tot dusver
geen overeenstemming is kunnen wor
den verkregen, en waardoor in de eer
ste jaren van een doortrekking van de
lijn tot buiten de Zijlpoort alhier even
min sprake kan zijn.
KOPTISCHE KUNST.
In het Rijksmuseum van Oudheden
is een tentoonstelling van Koptische
kunst geopend, welke kunst in Egypte
gebloeid heeft in de eerste eeuwen on
zer jaartelling. Zij bestaat in de eerste
plaats uit een dertigtal Koptische weef
seis, door een kunsthandel te Amster
dam voor dit doel in bruikleen afge
staan. Deze weefsels zijn fragmenten
van lijkwaden, voorzien van rijkge-
kleurde motieven en voorstellingen,
waaruit blijkt dat men zich de gestor
venen dacht in een paradijstoestand,
omgeven door planten, bloemen, vruch
ten, dieren, en in gezelschap van enge
len, heiligen, enz.
Aon deze collectie weefsels zijn nog
toegevoegd de Koptische weefsels uit
het museumbezit zelvö en een aantal
andere Koptische kunstvoortbrengse
len, zooals Menaskruikjes, een Kopti
sche stèlè, plankjes, scherven, papyri
en perkamenten voorzien van Kopti
sche teksten.®
De tentoonstelling blijft gedurende
eenige wekfn geopend.
KERKCONCERT „CON AMORE".
Het bestuur der C. O. V. „Con Amo-
re" verzoekt onze medewerking, om
het publiek in kennis te stellen van
een belangrijke wijziging in haar pro
gramma voor het Kerkconcert van a.s.
Vrijdag (29 April). Die wijziging betreft
niet de nummers, die door het koor
zullen worden uitgevoerd, .maar die,
welke het Amsterdamsch Instrumen
taal Solistenkwartet ten gehoore zal
brengen. In plaats van twee „bewerkin
gen" naar koorcomposities vaii Klein
en Haydn, die op het programma on
der nos. 2a en2b zijn vermeld, en die
het kwartet kort geloden reedé in Lei
den uitvoerde, komen nu een „Pasto
rale" en een „Gloria-' (thema ostinato)
vaii Ru de Vlaming, die vóór enkele^
weken, speciaal voor dit kwartet wer
den gecomponeerd, en in de Hoogland
sche Kerk huil eerste uitvoering zul
len beleven.
CHR. HOOGERE BURGERSCHOOL.
Hedenmorgen had in de Aula der
Chr, H. B. S., de c enigszins plechtige
installatie plaats van den nieuwen Di
recteur, Dr. van Arkel.
De voorzitter der Vereeniging, Ds.
Broekstra, van Rijnsburg, opende het
samenzijn met té laten zingen Ps. 119
vers 3, het lezen van Psalm 19 en ge
bed.
Da ara a heette hij Dr. van Arkel wel
kom in den kring v. 't bestuur, de leer
aren en de leerl. der school, hem verze
kerende van 't hartelijk meeléven van
het Bestuur en hem toebiddenae des
Heeren zegen. Spr. eindigde met een
opwekking aan de leerlingen om „den
nieuwen baas" dezelfde toegenegen
heid en trouw te bewijzen als de
„oude baas" die heen ging.
Namens het corps leeraren sprak de
heer Van Ham enkele hartelijke woor
den.
Dr. Van Arkel zeide zeer getroffen
te zijn door de vele vriendelijkheden,
die hij bij zijn intrede in Leiden reeds
ontvangen had. Hij sprak ook de hoop
uit dat de samenwerking met Bestuur
en leeraren en leeraressen, onder den
zegen des Heeren, steeds goed moge
zijn. Hij eindigde met een gemoedelij
ke toespraak tot de leerlingen.
Nadat ook nog Ds. Hennemanm In
disch predikant, met verlof, die tijde
lijk in de plaats van Ds. Vunderink
als leeraar in het Godsdienstonderwijs
zal optreden, is welkom geheeten.
werden de lessen onder leiding van
den nieuwen Directeur aangevangen.
JUBILEUM CH. VAN SPALL.
De heer Ch. van Spall, directeur der
Leidsche Duinwatermaatschappij, heeft
heden den dag herdacht dat hij 25 jaar
bij de Leidsche Duinwatermij. werk
zaam is. Vanmiddag is hij in den Wa
tertoren te Katwijk door Commissaris
sen en het personeel gehuldigd.
Morgen komen wij hierop nader te
rug.
1 MEI-VIERING.
Vanwege de S.D.A.P. zal de 1 Mei
dag hier tea* stede worden gevierd met
een optocht met muziek en banieren
op Zondagavond na afloop van de kerk
diensten. In dé f eestvergadering in de
Stadsgehoorzaal zal des middags het
woord worden gevoerd door en heer v.
d. Heeg uit Amsterdam.
LEIDSCHE CHR. ORANJEVEREEN.
Naar ons ter oore kwam hoopt Je
Leidsche Chr. Oranjevereeniging ter
viering van den verjaardag van Prin
ses Juliana op Maandag 2 Mei flink
voor den dag te komen. Een zangkoor
zal onder leiding van den heer Hovy
eenige Oud-Hollandsche liederen ten
gehoore brengen. De heer Hovy is in
Leiden zeker geen onbekende. Wat hij
op muzikaal.gbied geeft, is goed!
Qok de „Timdclerclub" zal zich weer
doen hoofen. Mochten zij t vorig jaar
de „Oranjefeesten te ^uigenhoek" op
voeren, thans treden zij op met een
zuiver Historisch stuk, een stuk dat
ons „geschiedenis" geeft.
Gaven zij tot nu toe meest „comi-
sche stukken", thans hebben zij het
aangedurfd te koaxien met een schets
genomen uit het leven van één onzer
Oranjes; uit het leven van den „Vader
des Vaderlands".
Last not least zal de heer Plu met
zijn. strijkje medewerking verleenen.
't Belooft iets moois te worden!
Laat daarom de zaal „tjokvol" zijn!
,DE MARINE-KUSTWACHT.
De Marine-kustwacht alhier is met
ingang van heden naar Amsterdam
overgeplaatst.
Van middag om 2 uur heeft de uit
ongeveer 30 man bestaande vaste be
manning de gehouwen verlaten. Zij
hebben zich per trein naar Amsterdam
den Helder en Rotterdam begeven,
waar ze voortaan in garnizoen zullen
komen.
Het gebouw aan het Noordeinde is
gesloten.
Gistermorgen 10 uur braken, ter-
wel J. V., melkhandelaar, met ziin met
paard bespannen wagen de Neksluit-
brug opreed de strengen van het tuig,
waardoor de wagen onbestuurd de hel
ling afreed en terecht kwam tegen het
hek van perceel Witte Singel 101. Het
lemoen van de wagen werd verbogen.
Eenige flesschen braken en wat melk
ging verloren. Het hek werd ernstig
beschadigd.
De politie heeft gisteren een hee
renrijwiel in bewaring genomen dat
onbeheerd stond voor een perceel in
de Lokhorststraat.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertenhên per regel 22'/, cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ton hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Mgr. Dr. W. H. Nolens te 's-Gravc-n-
bage gehuldigd.
Buitenland.
Groote rede van president: Coclidge
ever Araerika's politiek.
In Mexico is een iinancieele dicta
tuur afgekondigd.
Scherpe uitlatingen van Benesj te
gen Italië en Polen.
De posüarieven in Duitschland zul
len verhoogd worden.
BINNENLAND.
INTREDE VAN PRINSES JULIANA
IN DEip RAAD VAN STATE.
Naar het Handelsblad verneemt, zal
de plechtige buitengewone vergade
ring van den Raad van State, voorge
zeten door de Koningin, in welke ver
gadering prinses Juliana in dat hoo-
ge Staatscollege zal worden geïnstal
leerd, gehouden worden op Maandag
2 Mei, des namiddags te 2 uur.
DE BELGISCHE STROOIBILJETTEN
De gouverneur der provincie Lim
burg heeft gisteren de regeering offi
cieel kennis gegeven van het versprei
den van strooibiljetten uit een vlieg
machine Zondag j.l. boven Maastricht.
VERKIEZING PROF. STATEN.
Op de vragen van het Tweede Ka
merlid den heer Steger betreffende de
bepaling van het tijdstip der verkie
zing voor de Provinciale Staten, ant
woordde de minister van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw;
Ingevolge art. 15 der Kieswet blijft
de kiezerslijst van kracht van 15 Mei
tot 15 Mei van het volgende jaar. Ver
kiezingen, die plaats vinden tusschen
1 Jan. en 15 Mei van een bepaald jaar,
geschieden dus op do basis, van de
lijst, ten vorigen jare vastgesteld.
Bij die vaststelling geldt, voor wat
de Provinciale Staten aangaat, 'o.m.
het bepaalde in art. 5 der Kieswet, dat
men ingezetene der provincie moet
zijn; in verhand met art. 17, tweede lid
der Provinciale wet worden onder in
gezetenen verstaan zij, die gedurende
de laatste twaalf maanden hun woon
plaats binnen de provincie hadden.
Een en ander kan er inderdaad toe lei
den, dat men bijna twee jaar binnen
de provincie moet hebben gewoond,
om deel te nemen aan de verkiezing
voor de Staten der Provincie, waar
men op de lijst voorkomt.
Strijd met art. 123 der Grondwet
kan de minister hierin niet zien, om
dat dit artikel wel den eisch stelt,
dat men ingezetene moet zijn, maar
aan den wetgever vrijheid laat, te be
palen, welke criteria voor het ingeze
tenschap zullen gelden. A fortiori
geldt dit voor art. 5 der Kieswet.
De minister vindt geen aanleiding
om in dezen toestand verandering te
brengen.
CHR. DAGBLAD VOOR NED.-INDIë?
Naar „Pro Rege". het orgaan van de
Ned. Indische, Ver. van Prot. Chr. On
derofficieren verneemt, worden krach
tige pogingen aangewend, om te ko
men tot uitgifte van een Chr. Dagblad
voor Ned. Indië. Eenige kapitaalkrach
tige personen in Deli en Sumatra's
Oostkust zullen voorloopig de uitgifte
voor een jaar mogelijk maken. Bespre
kingen worden nog gevoerd met enke
le vooraanstaande personen in Hol
land. die zeer met het plan zijn inge
nomen.
Redacteuren zullen in Nederland
worden aangezocht. Als plaats van uit
gifte wordt genoemd Bandoeng. De
vraag of het Chr. Weekbl. „De Banier"
in het blad wordt opgenomen, werd
ontkennend beantwoord. Hoofdzake
lijk wil men een blad, dat de Chr. be
ginselen op Staatkundig en Maat
schappelijk gebied heter propageert
dan tot nogtoe geschiedde. Vooral op
maatschappelijk gebied schiet :,De Ba-
niet" ten eenenmale tekort.
Aldus meldt ons een eenigszins won
derlijk bericht in de Standaard.
Dat De Banier ten eenenmale te
kort schiet als Chr. orgaan op maat
schappelijk gebied is zeker onjuist. In
tegendeel De Banier heeft steeds meer
de nadruk op het Sociale, het alge
meen Christelijke, gelegd dan op de
politiek. Omgekeerd zouden wij het
eerdel* verstaan.
Uit het Sociale Leven.
NEDERL. LUTHERSCH WERK
LIEDENVERBOND.
Gisteren is te Utrecht de 17de bonds
jaarvergadering van het Nederl. Lu
therse^ Werkliedenverbond gehouden.
De voorzitter, de heer J. S. Ru'ppert
Jr. te Utrecht herinnerde in zijn ope
ningswoord aan de crisis, welke de
bond in het afgeloopen jaar doormaak
te, doch niet tot opheffing behoefde
te leiden.- Het ledental steeg van 103
op 107, het aantal afdeelingen bleef
gelijk. Spr. wees op de moeilijkheden
speciaal in den Lutherschen kring,
waar velen doof zijn voor de stem
van den bond.
Besloten werd de volgende jaarlijk-
sche vergadering te Zwolle te houden.
De heeren C. v. d. Klugt te 's-Gra-
venhage en J. C. Niemoller te Haar
lem werden als bestuursleden herko
zen.
Met algemeene stemmen werd aan
genomen een voorstel van de afdeeling
Utrecht om den bond voortaan te noe
men „Nederlandsche Luthersche bond
voor Christelijk sociale actie", tenein
de het bezwaar voor aansluiting bij)
niet-werklieden te voorkomen.
Besloten werd aan den minister van
arbeid een adres te zenden betreffen
de het voorontwerp tot wijziging der
Ziektewet.
Ds. Th. B. W. Gramberg te Zwolle
heeft een lezing gehouden over Tolstoi
en Jezus.
Voorts hebben vertegenwoordigers
van bevriende honden op het terrein
der Christelijk sociale beweging, den
bond toegesproken.
NED. VER. VAN CKR. TECHNICI.
Wij ontvingen liet Twaalfde Jaar^
verslag van de Ned. Ver. van Chr.
Technici.
In de inleiding wordt allereerst in
herinnering gebracht, dat de vereeni
ging in het afgeloopen jaar een ande
ren naam kreeg; tevoren beette
„Chr. Opzichters- en Teekenaar sbond".
Een ander feit van betcekeuis was,
dat opnieuW contact werd verkregen,
met den Bond van Nederlandsche Ar
chitecten, welk contact was verloren
gegaan met de afwijzing van het con
cept-contract in 1921. Het is opmerke
lijk dat de loonen in het concept-con
tract vastgelegd, ook nu nog vrijwel
worden uitbetaald, behoudens enkele
uitzonderingen, waarvoor juist ren
contractueele regeling uitnemend >u
kunnen werken. Er is dan ook alle
hoop dat de salarieering nu gec-n strui
kelblok behoeft te zijn. Indien dit ook
de verzekeringsparagraaf betreft, ian
bestaat er kans, dat inderdaad e?n
collectieve arbeidsovereenkomst voor
de bouwkundige technici kan worden
afgesloten. Ongetwijfeld zal daarvan
invloed uitgaan op de andere groep.-n
technici en zal voor hen, waar bet con
tact met de werkgevers moeilijker zal
zijn te verkrijgen, onder deze groepen
zelf de begeerte naar een collectieve ar
beidsovereenkomst des te sterker wor
den. De organisatie is met dezen ar
beid op den goeden weg als een station
naar een bedrijfsorganisatie, die steun
vindt in onze beginselen.
Het spook der werkloosheid waart
nog steeds rond en heeft vooral zijn
slachtoffers onder de bouwkundige
technici, vooral in Amsterdam.
Het bestuur van de Ned. Vereen, v.
Chr. Technici is thans als volgt sa
mengesteld: J. Bouman, lc voorzit Lr,
