CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Ssl® JAARGANG MAANDAG 25 APRIL 1927 NUMMER 2102 NIEDVTLÊIDSCHE COURANT BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ABONNEMENTSPRIJS Ld Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i £50 Per weekI 0.19 Franco per post per kwartaal t 2.90 Oil nummer bestaal uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Onderhoud of vernieuwing. In den Gemeenteraad van Rotter dam komt binnenkort een onderwerp aan de orde dat in grooten kring be langstelling verdient. In de raadsvergadering van 28 Oc tober 1926 is afwijzend beschikt op 't verzoek van het bestuur der R.K. Dia conieschool aan de Schooterboschstr. no. 1C8 om de benoodigde gelden uit de gemeentekas te mogen omvangen voor de aanschaffing van nieuwe ban ken en borden voor die school ter ver vanging van het aanwezige meubilair. Deze afwijzing was gegrond op de al daar ter stede steeds gehuldigde op vatting, dat de kosten van vervanging van oud meubilair door nieuw als on derhoudskosten moeten worden be schouwd en dat de besturen der bij zondere scholen de kosten van derge lijke voorzieningen alzoo dienen te bestrijden uit de gelden, welke zij jaar lijks voor de instandhouding der school ontvangen. Het betrokken schoolbestuur heeft zich daarop tot Gedeputeerde Staten gewend en dit college heeft bij besluit van 14 Maart5 April 1927 het raads besluit vernietigd en verklaard, dat de gevraagde medewerking alsnog ver leend moet worden. Hoewel uit Koninklijke beslissingen, in soortgelijke gevallen genomen, ge bleken is, dat de Kroon tot dusverre het door Rotterdam ingenomen stand punt niet deelt, achten burgemeester en wethouders de zaak van genoeg zaam belang om nogmaals een beslis sing in hoogste instantie uit te lokken. Zij geven den raad daarom in over weging tot de Kroon een adres te rich ten, waarin met klem van redenen ge vraagd wordt vernietiging van het be sluit van Gedeputeerden en handha ving van het raadsbesluit. Naar het ons voorkomt is het hiel de vraag op grond waarvan B. en W. van meening zijn dat 't „onderhoud" is. Is hier het, zeker tot de zeldzaam heden behoorende, geval aanwezig dat de borden en bankén versleten zijn, zoodat ze daarom door nieuwe ver vangen moeten worden, dan zou men inderdaad geneigd zijn om het College gelijk te geven. Is daarentegen hier de doorgaans voorkomende omstandig heid in het spel, dat het meubilair Wegens ondoelmatigheid moet worden vernieuwd dan gaat het inderdaad niet aan om dit uit onderhoud te bekosti gen. Het is hier weer de principieel* kwestie, die ook hier te Leiden, met de Geref. Schoolvereen. gegolden heeft niet de gemeente beoordeelt de inner lijke bedoeling van de aanvraag, dat is de taak van het schoolbestuur: de gemeente heeft slechts er op te letten dat de normale eischen voor het ge ven van lager onderwijs niet worden overschreden. Meer niet. Heql veel gemeentebesturen zijn nog steeds niet er van doordrongen, dat hun bemoeienis slechts beperkt is. doch beschouwen zich nog teveel alsof hun taak ten aanzien van het bijzon der onderwijs dezelfde zorg inhoudt als ten aanzien van het openbaar on derwijs hun opgedragen. Het Röt'erdamsehe geval kan straks nieuwe leering brengen. Oe vergadering van Woensdag. Zal er van eenige winst sprake zijn dan moet óns stemcijfer voor de Pro vinciale Slaten' van ruim 3000 tot minstens 4000 worden opgevoerd. Kan dat? Dat kan zeker niet als We met de handen in den schoot gaan zitten. Dat kan niet als de werkers a.s Woensdagavond stilletjes thuis blijven en slechts enkele getrouwen naar Pre diker optrekken. Dat kan niet als ook de leiders, de bestuursleden van de Kiesvereeni- ging en de Propagandaclub niet alle present zijn. Maar daar is kans als ieder komt en zich bereid toont tot werken. Wij hebben in de eerste plaats een zekere winst door uitbreiding van het aantal kiezers. De kiezerslijst 1927 1928 zal ook ons een kleine buit doen' toevallen vergeleken bij 1920—1927. In de tweede plaats gaat de strijd voor den Gemeenteraad wat scherper, waardoor naar alle waarschijnlijk heid enkele stemmen die bij de Sta tenverkiezing op andere lijsten ver dwaald raakten, nu op de Antirevolu tionaire lijst komen. Maar bovenal hangt liet af van de propaganda. Welke propaganda daarvóór ge maakt moet worden? I v-u W Woo"«*f'fl«r besnrekpn Daarom alle werkers Woensdag 8 uur in Prediker present. NogmaalsKader voor STADSNIEUWS. JUBILEUM ZUSTER FERDINANDA. Maandag 27 Juni a.s. hoopt zuster Ferdinanda den dag te herdenken, waarop zij 25 jaren geleden in hare Orde werd geprofest, om haar verder leven geheel aan de zieke- en hulp behoevende medemenschen toe te wij den. Gedurende deze kwart-eeuw is zus ter Ferdinanda 22 jaren in de Wijk verpleging werkzaam geweest, waar van 17 jaren in het Wijkgebouw aan de Middelstegracht (Wijk VII) en daar na overgeplaatst bijna 5 jaren in het gebouw aan de Oostdwarsgracht (Wijk V). De velen, die tijdens deze jaren door haar werden behandeld en ver zorgd, zullen, getroffen door haar min zame en steeds bereidvaardige hulp, gaarne deze gelegenheid benutten, de ze ijveraarster Jn bet lenigen en ver zachten der menschelijke lichamelij ke krankheden, op passende wijze te huldigen. Een Uitvoerend Comité heeft zich gevormd om dit plan uit te werken. Zooals bekend, vragen deze Verpleeg zusters voor zichzelf geen stoffelijke gaven, doch een blijvende herinnering aan dit Professiefeest zal zeker door zuster Ferdinanda op prijs worden ge steld. In het Eere-Comité hebben zitting: P. L. Dessens, Deken en Pastoor, voor zitter; Dr. J. A. Schr'euder; Dr. H. P. Veldhuyzen; Dr. W. Th. M. Weebers; Th. Blom, Kapelaan; Ph. P. Deumer; A. H. J. Engels, Lid 2e Kamer; Firma Tieleman Dros; J. v. d. Heyden; Joh. de Kier Bzn.; Mej. A. Kooyman; P. van Tol; Th. B. J. WilmèT. HAARLEMSCHE BANKVEREEN. Wij ontvingen liet Jaarverslag over 1926 van de Jtiaarlemscli© Baatvereenj ging, van welKe insielling ook hier ter steue een uijiianioor is. net verslag uegint met den algemee nen toestand der belangrijkste bedrij ven in deze streek, wier meerdere en niinuere bloei ook voor dit bedrijf van invloed is, met dien van 19kM te vergenten. Er is in net jaar 1920 niet veei verandering te bespeuren, nen oud-lineraie geest spreekt uit de upmerkAiig uat „de mjvemeid nog steeds uen druk der soc. wetgeving hier te lanue uiideivindten ten gevolge .xiervau tie neremte resultaten uari ook maar matig vVaren. Wat uen toestand der bank zelve be tren, de provisie-rekening leverde een oatig saiuo op van J 61/.üo4.U4 (v. jaar j ooi.o<l.4ü), de interest-rekening j 629.13U.22 tv. j. J 625.539,UI). Uit de winst werd J 46.790,34 op De biteuren afgeschreven; bovenalen werd in veimana met de moeilijke oinsian- uigneuen waarin sommige bedrijven verkeeren, vooizichiigneidshalve een oeürag van J lUu.Uuu,tegen debiteu- en gereserveerd. ingevolge de Statuten kan worden uiLgGkebxu een dividend van 6 pet. op de preferente aandeelen en van op u gewone aandeden. De bankvereemging neef op denz^'f den voet als in vorige jaren nauw sa menwerken met „De i wentscne Bank' te Amsterdam. Haar liquiditeitspositie bleef bij voortduring zeer gunstig; alle direct upvoruerbare verplichtingen waren ruimschoots door direct realiseerbare middelen gedekt. In de saie-innchtingen waren op 31 Dec. 26 2492 loketten verhuurd tegen 2o2y per einde 1925. Üp de algemeen© vergadering, op 29 April 1926 gehouden, werd de volgens rooster afgetreden ccwnmissaris, de lieer Mr. J. H. Thiel, herkozen. Thans is de heer Herbert Crerner, die her Uiesnaar is, aan de beurt van aftreden. De balans sluit op een bedrag van J 22.918.618,20. v STEDELIJKE WERKINRICHTING In de Stedelijke Werkinrichting zijn opgenomen in de week van 17—23 April 192 volwassen personen en 5 kinderen. Zaterdagnamiddag ongeveer half 4 arriveerde een extra tram der H.T.M aan het eindpunt aan de Haarlemmer straat. Een 10-tal heeren, n.l. direc teur en degenen die in relaties met de Maatschappij staan, stapten uit en wandelden naar de Zijlpoort om die omgeving in oogenschouw te nemen. Hierna keerde het gezelschap terug om de groote Havenbpug eveneens in oogenschouw te nemen. Per zelfde extra tram keerde het gezelschap naar Den Haag om onge* veer half 5 terug. Men veronderstelt, dat dit bezoek in verband staat met de doortrekking der tramlijn. Op de Botermarkt had Zaterdag een aanrijding plaats tusschen de groenten wagen van G. K. en een auto van Zuhrloh. Van de auto werd het iemoen en eenige andere deelen be schadigd. De 83-jarige wed. Z., wonende op het Zionshof,had Zaterdag het onge luk dat toen ze de stop van de fluitke tel aflichtte ze het water in het gezicht dtreeg, waardoor ze niet ernstige brand wonden opliep. Na door den E. H. P. verbonden te zijn, is ze' naar haar huis dokter verwezen. Gisteren is de 72-jarige W. v. d. H. op de Breestraat door de auto van Z. aangereden, toen hij plotseling de straat wilde oversteken. Hij behep een paar onbzangrijke wonden aan de voet en is per brancar naar zijn woning vervoerd. Den autobestuurder treft geen schuld. Door de Fa. Kr. aan de Heeren gracht alhier is bij de politie aangifte gedaan dat aan de achterzijde van haar perceel ingebroken "is. De dieven zijn waarschijnlijk over de binnen plaats binnengekomen..Er wordt niets vermist. De politie stelt een onder zoek in. BURGERLIJKE STJCND. Ondertrouwd: W. M. Lager- berg, jm, 25 j en S. de Haas, jd, j; C. Bogerd, jm, 27 j en M. Kokkedee, jd, 25 j; J. W. A. M. Duynstee, jm, 27 j en M. P. F. Huurman, jd, 24 j; .1 G. Pielanen, jm, 26 j en M. M. Kooien, jd, 2J3 j; K. J. Teêuwt^, jm, 25 j en T. J. Erades, jd, 24 j; J. A. M. Wisse, jm, 26 j en W. Th. v. Niekerk, jd, 24 j; F. Ser iier, jm, 22 j en C. Mazurel, jd, 20 j; S. Fuchs, jm, 27 j en P. v. d. Linden, 'd, 25 j. B. Heetvc.u jm en J. M. Ver hoog, jd; J. Zwart, jm, 22 j en J. v. d. Klis, jd, 21 j, Raar, jm 31 j en J. Koo men, jd, 22 j; L. L. Cavé, jm, 25 j en C. H. de Vos, 21 j; J. Sijberde, jm en E. ^.ciin, jd, 41 j. BINNENLAND. DE BELGISCHE BETOOGIHG VOOR DE VRIJHEID VAN DE SCHELDE Gistermiddag beeft te Brussel de na tionale 'betooging plaats gehad voor de vrijheid van de Schelde, welke ge organiseerd was door den Belgischen Maritiemen Bond. De ruime zaal was voor de helft gevuld. Aan de wanden waren doeken bevestigd, waarop ge schreven stond: „Voor de vrijheid van de Schelde', vrij voor onze torpedo- booten. Het woord werd gevoerd door den heer Hennbicq, die meedeelde, dat na deze betooging in Luik en Antwerpen bijeenkomsten zullen plaats hebben, waar over de vrijheid van de Maas zal worden gesproken. Na dezen spreker wilde de heer Rot- saert een rede houden in het Vlaamsch waartegen verzet uit de vergadering kwam onder het geroep: „België is on ze familienaam". Tenslotte sprak de heer Fontaine, waarna een motie werd aangenomen. Na de vergadering hield een vijftig tal persoden een optocht met doeken met opschriften als b.v.: „Weg met de Hollanders". Zij trokken naar het Martelarenplein, waar zij voor het monument der in 1830 gesneuvelden de „Brabanqonne" zongen. STROOIBILJETTEN UIT EEN VLIEGMACHINE GEWORPEN. Gistermiddag omstreeks twaalf uur cirkelde boven de stad Maastricht een vliegmachine, waaruit tal van strooi biljetten over de stad werden ver spreid. Hierop was liet volgende te le zen: „Limburgers, de Belgen hebben u niet vergeten. Laat ons, in alle vrijheid als broe ders onder elkander eene vereeni- ging tusschen België en Limburg af spreken. De toekomst en de voorspoed van Maastricht en zijne provincie han gen v^n deze vereeniging af". Door de vereeniging tot bevordering van het internationale Luchtvaartver keer was gisteren te Vaals een vlieg- demonstratie georganiseerd. In ver band daarmede schonk men aan de verschijning van een vliegmachine bo ven Maastricht geen bijzondere aan dacht; algemeen verkeerde men in Ie meening met een reclamevlucht uit Vaals te doen te hebben. Om deze re den is de identiteit der machine niet vastgesteld. De machine verdween spoedig in de richting der Belgische grens. Inmiddels kan als vrij zeker worden aangenomen, dat op dat uur de zicli te Vaals bevindende machines nog in de hangar waren, zoodat aangenomen wordt, dat het, een Belgische machine geweest is. Nader wordt nog gemeld, dat de bo venbedoelde vliegmachine ook Belgi sche vlaggetjes heeft verspreid. DE EMMABLOEM-COLLEGTE. De Emmabloem-collecte bracht te Middelburg 640.09 op, te Vlaardingen 450.50. NAGEKOMEN BELASTINGGELD. De Minister van Financiën maakt bekend, dat ten behoeve van 's Rijks schatkist van een onbekende uit Nij- megeh per postwissel is ontvangen een bedrag van 10, wegens gewetens geld. DE MAIL VAN DE „SLAMAT". Vanwege het hoofdbestuur der Pos terijen en Telegrafie wordt medege deeld, dat de te Marseille, door het stoomschip Slamat" van den Rott. Lloyd- aangebrachte mail met uit zondering van de 27 zakken, die j:er vliegtuig zijn aangebracht door thans nog niet opgehelderde omstan digheden vertraging heeft ondervon den. De mail is, in stede van Vrijdag met de Lloyd-Rapide, Zaterdag 23 April ontvangen met den gewonen Frar.schen trein, aankomst te Rotterdam 10 07 uur v.m., te 's-Gravenhage 10.37 uur v.m. en te Amsterdam 11.40 iiur v.m. VERKEERSONGEVALLEN IN DE GROOTSTE VIER GEMEENTEN. In het Weekblad voor gemeentebe langen vinden wij het volgende beeid van de verkeersongevallen in de groot ste vier gemeenten in 1926: Aantal ongevallen Amst. Rott. Haag Uti\ Samen lé kw. 1081 678 4S1 190 2430 2e kw. 1421 868 662 244 3195 3e kw. 1604 955 751 306 361G 4e kw. 1276 874 621 199 2970 Tot. 5382 3375 2515 939 12211 Amst. Rott. Haag Utr. Stijging sed. v. j. (in 20.6 4.3 19.1 40.8 —6.0 —13.2 9.8 - -11.6 0.8 —8.5 13.8 12.9 8.5 6.6 0.2 —7.9 4.— 3.9 11.7 4.6 Het aantal dooden in de vier ge meenten was résp. 44, 36, 22 en 5, sa men 107; het aantal ongevallen met ernstig letsel resp. 407, 262, 212 en 57, samen 938. Van het totale aantal in 1926 waren 64.4 te wijten aan verkeersfouten der bestuurders van voertuigen (66 in Amsterdam, 56 in Rotterdam, 65 in 's-Gravenhage) tegen 63.1 in 1925 en 51.2 in 1924, terwijl het aan tal fouten van voetgangers was 8.2 tegen 6.6 in 1925. PROV. VERG. VAN CHR. ONDERW. De Provinciale Vergadering van Chr. Onderwijzers en Onderwijzeressen in Zuid-Holland wordt D.V. op Zaterdag 7 Mei te Rotterdam gehouden. De heer Van Wijlen hoopt er te spreken over „Pes^lozzi", Ds De Vey Mestdagh over „hetgeen een bezoek aan Egypte on Palestina leerde in verband met Uen Bijbel" en de heer J. C. Wirtz over „Aurelius Augustinus als opvoeder'. CHR. AMBTENAARSBOND. De Alg. Ned. Chr. Ambtenaarsbond mocht ever het eerste kwartaal van 1927 129 nieuwe leden inschrijven, waartegenover 101 afschrijvingen ston den. Het ledental steeg derhalve van 2628 op 2656. Het Hoofdbestuur besloot op de al gemeene vergadering, die op 31 Mei a.s. te Utrecht zal worden gehouden, indien de tijd zulks toelaat, den bouds- secretaris, den heer L. Vermeulen, van 's Gravenhage, een inleiding te doen gouden over het te verwachten ont- werp-Rechtstoestandwet. Ook heeft het hoofdbestuur van den Alg. Ned. Chr. Ambtenaarsbond den Ministerraad een adres gezonden, waarin wordt verzocht te bevorderen, dat aan h,et Rijkspersoneel op 30 April a.s. ter gelegenheid van den 181en verjaardag van H. K. H. Prinses Juli ana, verlof worde verleend. ANTI-REV. JONGERENGROEP. Hedenavond zal in het gebouw oor voor Chr. Sociale Belangen in Den Haag worden gehouden een vei gade- ring, waarin men wil trachten te ko men tot oprichting van een Antirevo lutionaire Jongerengroep. Als spreker zal optreden Mr. H Bijleveld, li i der Tweede Kamer en voorzitter der Cen trale A.-R. Kiesvereeniging „Neder land en Oranje" eldaar. Het voorloopig Comité bestaat uit de heeren J. A. Beuker Jr., W. Bies- haar en A. Fros. HET KUYPERHUIS. Het Kuyperhuis te 's-Gravenhage zal belangrijk worden uitgebreid we gens aantrekking van het belendend perceel. De verbouwing, die plaats heeft onder architectuur van de hee ren Cusell en Munnik is na inschrij ving op uitnoodiging opgedragen aan de fa. Brauckman en Beuker te Sehe- vr-ningen. ADVERTENTIE-PRIJS Gewone edrertentiSn per re{2el 227» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel Uriel Bil contract, belangrijke redactie. Kleine advert en ti&n bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage* lljka geplaaUt ad 40 cent Belangrijkste nieuws in dit Hummer. Binnenland. Te Brussel is een beiooging voor de vrijheid van de Schelde gehouden. Storm op de Zuiderzee. Groote brand te Ledum. Buitenland. De nieuwe Italiaansche wet op den arbeid. MacDonald schijnt ernstig ziek te zijn, De overstrcoming in het Mississippi- gebied. B ii ui ii iiBuwaaM— HETARïEF IN HET DRUKKERSBEDRIJF. In een slotwoord over het prijstarief in het drukkersbedrijf schrijft de heer Aynold de Vita in het orgaan van de Federatie van Werkgeversorganisa ties in voornoemd bedrijf. „Het bestaan van duizenden loopt gevaar en daarom moet onze Regeering intervenieeren." Het moet volgens den heer de Vita daarheen geleid worden, dat de Minis ter van Arbeid, in overleg met de kop stukken in het bedrijf, dus in de eerste plaats met het bestuur der Federatie, maar ook met dat der arbeiders, als mede-belanghebbenden, zoomede met eenige voorname figuren uit de han delswereld en industrie, als eonsumen tenraad, een wetsontwerp samenstelt, waarin voor alle drukkerijen naar den aard der verschillende bedrijven, ta rieven worden vastgesteld, die bij over treding door de wet strafbaar gesteld zullen worden. Komt, mannen broeders, eindigt de heer de Vita, tracht dit resultaat te be reiken, want alleen wanneer we ge dwongen worden, hebben we kans een schamel stuk brood te verdienen. NED. CHR. RADIO-VEREENIGING. Wij vernemen omtrent de eerst voMeo de uitzend-avonden van de Nederland sche Christelijke Radio-Vereen., dat a.s» Woensdag 27 April hoopt te spreken Dr H. Üchokking, Ned. Herv. Predikant te 's-Gravenhage. Woensdagavond 11 Mei is afgestaan aan de Ned. Chr. Reisvei> eenigmg. die de verzorging van dezen geheelc-11 ivc.n t voor naar rekening neemt, D:-n daaroi volgenden Woensdag iS Mei, komt he: Noderlandsch Bijbelga nootschop voor den microfoon met drie sprekers, terwijl 25 Mei D.V. zich tot de lüisteraars zal richten de heer IC Kruithof, voorzitter van het Christelijk Nationaal Vakverbond in Nederland. ESrUKA:. rO-iikAMF De Esperanto-examens, die den 7den Mei a.s. te Den worden af {oncmca, zuncn n Rijksj c mnitoit- leerde worden bijgewoond door den Inspecteur van liet Middelbaar Onder wijs Dr. H. A. I. van Swaay. Uit het Sociale Leven. DREIGEND CONFLICT TE WIN TERSWIJK. Naar de „Tel." verneemt, hebben de georganiseerde bouwvakarbeiders te Winterswijk zich rot de patroons ge wend met de volgende eischen: verbe tering van de loonsverlioudingen en de werktijden en voorschriften bij ge dwongen verzuim, een cn ander in een schriftelijke overeenkomst vast te leg gen. Indien de patroons niet bereid zijn aan de eischen gevolg te geven, zal een stakmg worden geproclameerd met ingang van beden. DE STAKING TE NIEUW-BUINEN. In de beide glasfabrieken van den heer A. J. Bakker te Nieuw-Buinen, waar, gelijk gemeld, een staking is uit gebroken, zijn de vuren gedoofd. Van een oplossing van het conflict schijnt dus voorloopig geen sprake te zijn. De staking omvat ruim 200 personen. STAKING IN HET BOUWBEDRIJF. Heden zijn te 'Winterswijk de bouw vakarbeiders, georganiseerd in den Al gemeenen Nederlandscben Bouwarbei- dersbond, den Ned. Christ. Bouwarbei- dersbond en den Ned. R.K. Bouwvak arbeidersbond, in staking gegaan. On geveer drie weken geleden was name lijk door de drie bovengenoemde bon den een schrijven gezonden aan de werkgevers organisaties waarin aange drongen werd op bet alsluiten van een collectief contract voor den tijd van minstens een jaar en waarin als mini mumloon werd bepaald voor de tim merlieden 60, voor de metselaars 65 en voor de opperlieden 55 cent per uur, terwijl tevens op gebeele invoering van het landelijk collectief contract werd aangedrongen. De werkgevers verklaarden zich niet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1