CHRISTELIJK DAGBLAD voorLEIDEN EN OMSTREKEN
Git immer bestaat uit TWEE Slatten.
8«<» JAARGANG
ZATERDAG 23 APRIL 1927
NUMMER 21 Cn
ABONNEMENTSPRIJS
in Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
i Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone edverteniiën per regel 22*/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel terlei.
Bi) contract, belangrijke redactie.
Kleine advertenties bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
EERSTE BLAD.
Grondslagen.
II.
In ons artikel van 9 dezer deden wij
reeds uitkomen dat men van een zijde
die ons om meer dan een enkele reclen
sympathiek is, ons bestrijdt met de he
schuldiging als zou ons Antirevolutio
nair beginsel niet rekenen met het
Woord van God voor het Maatschap
pelijk en Staatkundig leven.
Voornamelijk wordt dat toegespitst
op twee zaken: a. dat de Antirevolutio
naire partij belijdt de eeuwige begin
selen van Gods Woord, zoo evenwel
dat het Staatsgezag noch rechtstreeks,
noch door de uitspraak van eenige
Kerk, maar alleen in de consciëntie der
overheidspersonen aan de ordinantiën
Gods gebonden zij, en b. dat vooral
onder de Antirevolutionairen het onge
wijzigde artikel 36 der Nederlandsche
Geloofsbelijdenis niet voor onze dagen
als het juiste wordt aanvaard.
Ten aanzier van a wordt dan al da
delijk het groote onrecht begaan, dat
imen voorbij ziet wat wij belijden in
art. 2 van ons program: „Noch in den
volkswil, noch fh de wet, maar alleen
in God vindt zij de bron van het sou-
vereine gezag". Hier wordt zeer dui
delijk uitgesproken dat geen .verheids
gezag als bezit van den mensch
wordt aanvaard, maar dat dit gezag
slechts gedragen kan worden.
Voegt men nu daarbij onze belijde
nis in art. 3 dat dit gezag dragen, niet
in de wet zelf berust, noch bij de uit
spraak van eenige kerk, maar in de
consciëntie der overheidspersonen,
dan is er geen hoogere opvatting van
dit Overheidsgezag mogelijk.
Dit gezag is iets absoluuts, iets bui
ten den mensch. Het is een gave Gods
een weldaad in Gods gemeene genade
ons bewezen, zooals Dr. Kuyper iri zijn
Gemeene Gratie blz. 20 en 26 zegt.
Echter niet in dien zin dat van dit ge
zag nieuw leven uitgaat, neen het
komt slechts bewarend, beschermend,
tusschenbeide. Het leven en de ontwik
keling beeft God zelf ingeschapen en
het gezag der Overheid verwijderd
slechts hindernissen en voert elemen
ten ter versterking aan. Het staatsle
ven, zegt Dr. Kuyper in Pro Rege blz.
248 e.v., is ïiiet organisch maar mecha
nisch.
Hieruit volgt dat de Overheid ook
Overheid blijft onverschillig of zij is
Christelijk, of Heidensch of Moham-
medaansch. Ook bij de verste afdwa
ling blijft ze dat, indien er slechts
blijft een naar de verordeningen van
het staatsleven bestraffen van het
kwaad. Wanneer een Overheid die zich
niet bindt aan de Heilige Schrift geen
Overheid zou zijn, dan zou men moe
ten aannemen dat in Heidensche en
Mohammedaansche landen geen Over
heid bes.taat. Integendeel de Heilige
Schrift leert ons duidelijk dat de
macht die er is van God is. Wanneer
de O verheids daden moesten worden
ingegeven door de Heilige Schrift al
leen, dan zou er van geen Overheids
gezag sprake hebben kunnen zijn voor
dat er een geschreven Heilige Schrift
was.
Telkens wanneer men tegen ons
aanvoert alsof wij dit Overheidsgezag
zouden willen doen voortkomen uit
den mensch immers zoo zegt men
gij leert dat het overheidsgezag al
leen in de consciëntie der overheids
personen aan de ordinantiën Gods
vastligt, verwijzen wij naar die hooge
rechtsorde, gegrond op Gods Woord
dat heel dit gezagsinstituut buiten den
mensch om door God zélf is daarge-
steld. Niet de uiting van dat gezag
is beslissend, neen het wezen alleen.
Nu wordt wel dat gezag met gebre
ken en zonde uitgeoefend, omdat alle
menschen zondaren zijn, maar Jat ver
andert niets aan iie wezen van dit ge
zag.
Maar, zegt men, aangenomen dat
het met het gezag nu zoo staat dan
staat daar tegenover, dat het volk dat
gezag slechts zoover moet gehoorza
men als de consciëntie gebiedt. Zoo
dra een overheidsdaad de consciëntie
aantast heeft het Volk Gode meer te
gehoorzamen dan den mensch.
Alweer dezelfde manke gedachte,
die vooral de vroegere Hugenoten aan
hingen Ook die volksrechten en vrij
heden, die souvereiniteit in eigen
kring, zoo men wil, is een uitvloeisel
van dezelfde goddelijke genade. De
menisch blijft volstrekt zondaar, maar
de zonde wordt in hem gestuit, hij ont
vangt van God rechten en vrijheden.
Hier moet dus een harmonie zijn tus-
scheh de genadegaven aan het volk ge
schonken en aan de Overheid toebe
deeld, en het is weer Gods genade die
zelf die harmonie geeft.
Over dit alles schijnt nu de bijzon
dere genade Gods. Het kennen van
God als God, als Schepper en Zaligma
ker, maakt ons het wezen van dit
probleem duidelijk, echter niet zóó dat
wij alleen, begaafd met die kennis, tot
het rechte handelen in staat zouden
zijn. Neen bij dat licht zien wij juist
de groote genade Gods aan het gan-
sche zondige menschengeslacht ge
schonken. Het wezen dezer genade ligt
buiten de zaligmakende Godskennis.
De eerste kan er zijn zonder de laatste
ook al wordt de kennis rijker zoodra
God zijn eigen wezen ons openbaart.
Bezien wij in een volgend artikel
hoe deze verhouding ingevolge de op
vatting onzer geloofsbelijdenis is.
V Onze inzet.
De eerste zet op het schaakbord
wordt a.s. Woensdag door ons gedaan.
Of wilt gij, de eerste wapenschouw
voor den verkiezingsstrijd zal a.s.
Woensdagavond in Prediker plaats
hebben.
Het is van ouds beirend dat in den
strijd een pakkende leuze zooveel ver
mag. Welnu onze leuze \oor leze ver
kiezing kan zijn: Dr Van Es, de eerste
medicus, moet in den Raad.
Voor ons beginsel blijft het natuur
lijk hetzelfde welk beroep onze raads
leden uitoefenen. Zij worden in de eer
ste plaats candidaat gesteld omdat zij
Antirevoluionair zijn. In de eerste
plaats verwachten wij van onze verte
genwoor&igers dat zij straks in den
Raad onze beginselen op elk terrein
van gemeentelijk beheer en bestuur
zullen verdedigen en in toepassing zul
len trachten te brengen.
Maar het is ons niet onverschillig
of onze vertegenwoordigers dat kraHi
tens hun beroep ook met klem, niet
overtuigende kracht, kunnen doën
Daarom mogen wij ons gelukkig re
kenen als uit onzen kring mannen op
staan van onderscheiden gaven, die
ieder voor een deel meer bijzonder het
tot hun taak kunnen maken voor een
tak van gemeentezorg op te komen.
Zoo meenen wij dat de Antirevolutio
nairen zich gelukkig mogen rekenen
in Dokter Van Es een man te hebben
die een zeer belangrijk deel van de
gemeentelijke taak met breeden blik
beziet en krachtens zijn beroer zoo bij
uitstek deskundig kan beoordeelen.
Daarom zit er voor ons propaganda
in met den naam Dr. Van Es te komen
Maar propaganda eischt in de eer
ste plaats het bezit van propagandis
ten.
Het doel van de vergadering van
Woensdag is, kadertheorie te houden.
Wij moeten ons leger mobiliseeren tot
den laatsten man. Dat moet alles ge
smeerd loopen. Daarvoor is noodig
goede organisatie, geoefendheid en
trouw. v
Daarom alle werkers op naar Predi
ker onder de leuze: De Medicus
Dr. Van Es in den Gemeente
raad!
Kader vóór!
STADSNIEUWS.
FILMAVOND FORD MOTOR
COMPANY.
In de kleine saai van de Stadsge
hoorzaal werden gisteren vanwege de
Ford-Motor Company eenige nieuwe
films vertoond, betrekking hebbende
op de fabricatie van hare producten
De heer Boon van de N.V. „Het Mo
torhuis" alhier had de leiding van den
avond terwijl de heer Van Dam, in
specteur van de Ford Motor Company
eenige toelichting gaf bij de fikns, die
overigens geheel voor zichzelf spreken
Voordat de film begon te draaien
wees de heer Van Dam met een enkel
woord op de jongste verbeteringen van
de Ford, o.a. de nieuwe vergasser,
waardoor het benzineverbruik vermin
ciercl wordt en de wagen beter start, de
draadspaak wiel en, uit één stuk ver
vaardigd in plaats van de houten wie
len enz. Verder wees spr. op de gaar
de van de driehoekstang, waardoor
een ongeluk door het breken van de
voorveer uitgesloten is. De Ford-vee
ring die bij verschillende menschen in
discrediet staat, is van hetzelfde sy
steem als van verschillende dure Fran
sche wagens. Tenslotte wijst spr. er op
dat het slechts door de massaproductie
mogelijk is de Ford zoo rendabel te
maken als ze is.
De eerste film in 2 acten is een kwa
liteitsfilm, die op het doek brengt de
fabrieken van Ford, zijn ijzer- en ko
lenmijnen en houtopslagplaatsen, ma
chines, hoogovens, het walsen en per
sen van het ijzer.
In de tweede acte zien we de contro
leering van de verschillende onder-
deelen, de proeven waaraan ze onder
worpen worden, om de taaiheid op de
proef te stellen. We zien hoe zelfs de
bekleeding op de proef wordt gesteld
en het wolgehalte daarvan vastgesteld
wordt, hoe de veeren op de proef wor
den gesteld evenals de voorassen, hoe
elk onderdeeltje precies op maat wordt
gemaakt, waardoor het gemakkelijk
is de machine in elkaar te zetten wat
dan ook in enkele minuten gebeurd.
Tenslotte passeeren de revue in de
ze acte de vijf modellen van de Ford,
die in iedere behoefte voorzien.
Dan wordt op het doek gebracht de
rit van de tien-miilioenste Ford-auto
mobiel over de Lincoln—Highway en
alles wat daarbij plaats heeft geuad.
Na de pauz*> bomt een film van de
Fordson-tractors. We zien pp het doek
het ongelooielijk vele werK dat daar
mede Kan verdicht worden. Deze trac
tors leenen zich voor seiner elK zwaar
Karweitje wanneer net op vervoer aan
komt. Slechts do..r één man bediend
trekken ze groote vraciiten voort, la
den en lossen, weten in de kleinste
hoeKjes hun werk te doen en manoeu-
vreeren over de fabrieksterreinen met
hun vracht achter zich dat het een
lust is om te zien.
Als laatste film wordt vertoond de tul
penparade die in 1925 plaats heeft, ge
had met honderd Fordwagens van Rot
terdam naar Amsterdam. Als de wa
gens over het Rapenburg van onze
stad rijden, dat schittert in het zoek
licht breekt een luid applaus los.
't Was een leerzame avond voor de
verschillende technici die aanwezig
waren en tevens een mooie reclame
voor de Ford.
ZESTIG-JARÏ ECHTVEREENIGING
Het echtpaar H. den Hertog—Sirag,
wonende in de Prinsenstraat 32 alhier
hoopt morgen den dag te herdenken
waarop ze voor zestig jaar in den
echt werden verbonden.
De oudjes zijn allebei 85 jaar oud en
-nog tamelijk kras. Het vrouwtje schar
relt nog eiken dag in haar huisje rond
en reddert haar boeltje, hoewel haar
kinderen haar wel eens te hulp moe
ten schieten. Haar man heeft het bijl
tje er al een poosje bij neer gelegd en
nu sukkelen de. oudjes samen voort
op het eindje levensweg dat ze nog te
bewandelën hebben, levend van hun
ouderdomsrente en van wat de kin
deren doen. Vijf kinderen zijn uit het
huwelijk voortgesproten en die heb
ben ook weer vele kinderen zoodat
het geslacht met de twee oudjes nog
lang niet ophoudt.
Het vrouwtje vertelde ons hoe in
vroeger jaren, toen haar man nog blee
kersknecht was hij 2.50 verdiende en
de kost, terwijl ze vier kinderen had
den en zij zelf op de fabriek nog een
kruimeltje bij verdiende, ,,'t Is tobben
geweest", zei ze, „maar de Heere heeft
heeft ons er altijd door geholpen".
Verder vertelde ze hoe ze het altijd
goed met haar man had kunnen vin
den. „Er was wel eens wat, maar als
je ging kijven, had je altijd ruzie", zei
ze. „Je komt het verste als je goed met
elkaar omgaat".
De oudjes kunnen bijna niet lezen
en schrijven. „Dat ging vroeger heel
anders", zei het vrouwtje. Ze hebben
een leven vol ontbei^ng achter den
rug, en ook nu nog is hun oude dag
niet onbezorgd, maar er heerscht te
vredenheid in hun gemoed. Ze zijn
dankbaar zelfs dat ze bet nog zoover
gebracht hebben.
„Bent u ook getrouwd?" vroeg het
vrouwtje mij. „Doe het dan maar
nooit", voegde ze er aan toe, maar ik
zag wel dat ze het niet meende. De pit
tige oogjes keken bijna schalksch in
dat oude rimpelige gezicht.
Het echtpaar heeft al van enkele
zijden belangstelling genoten. We zul
len hopen dat het voor hen en hun kin
deren morgen een genoeglijke dag
wordt, dat 't ten tijde dies avonds licht
voor hen zal zijn, waar de dag zoo dik
wijls donker was.
BEGRAFENIS J. J. WEYLL.
Hedenmorgen werd op de R.-K. be
graafplaats ter aarde besteK liet stof
felijk overschot van den 55-jarigen
Weyll, die een dezer dagen op den Sta
tionsweg door de auto van den E. H.
D. werd aangereden en in het Acad.
Ziekenhuis aan de gevolgen is overle
den. De kist was verzegeld.
De beaarding werd verricht door
Pater Goossen.
CONGRES VAN HET OOSTERSCH
GENOOTSCHAP.
De sectie-vergaderingen van het Con
gres zijn gisterochtend voortgezet.
In de Semietische sectie
sprak Dr. A. W. Groenman uit Zaan
dijk over het getal 24 bij de Joden in
de Oddheid. Prof. Dr. Böhl deelde iets
mede over zijn ontdekkingen omtrent
identificatie van Kades en andere
plaatsen in Exodus.
In de Arische sectie handelde
prof. L. de la Vallée Poussin uit Brus
sel over: les deux mêlées aux hommes
d'Agoka, en over: les 91 kalpas dans
la carrière du Bodhisattva Sakyamu-
ni, en prof. dr. J. Ph. Vogel uit Leiden
over; de titel talavara in Sanskrit en
Prakrit inscripties. Daarna las prof.
dr. Vogel eeh bijdrage voor, ingezon
den door prof. Schullttlerworth uit
Aberdeen, die zelf verhinderd was.
In de Oostazi atische sectie
voerde het woord dr. A. Lorenzen uit
Altona over: Buddhismus in altjapa-
nischer Richtung; prof. clr. M. W. de
Visser uit Leiden over: het feest van
Buddha's geboorte in China en Japan.
Te 12 uur had onder voorzitterschap
van prof. C. Snouck Hurgronje in het
groot auditorium de sluitingsvergade-
ïing plaats, waarna de congresleden
te kwart voor twee naar Amsterdam
vertrokken.
Te Amsterdam werd om 3.15 een be
zoek gebracht aan het Koloniaal Insti
tuut ,te 4 uur aan het Volkenkundig
Museum van het Koloniaal Instituut,
waarna om 6 uur een gemeenschap
pelijke maaltijd plaats had en om 7.30
een filmvertooning in de kleine ge
hoorzaal van het Koloniaal Instituut.
DE FLORIS VERSTER-TENTOON
STELLING.
De belangstelling voor deze tentoon
stelling is zeer groot. Sinds de opening
hebben reeds 2500 personen -de exposi
tie bezocht. Wel een bewijs, hoe on/.s
overleden schilder gewaardeerd wordt
LIEFDEGAVEN VOOR HONGARIJE.
Men verzoekt ons mede te deelen,
dat er gelegenheid bestaat om met
den 30 April a.s. naar Hongarije ver-
trekkenden kindertrein pakketten met
levensmiddelen, kleeren en andere za
ken, uitgezonderd tabak, sigaren, si
garetten en alcoholhoudende dranken,
te verzenden naar Budapest eh omge
ving.
De verzenders moeten aan de ge
adresseerden melden, dat zij hun pak
ket te Budapest bij de Liga kunnen
afhalen.
De pakketten moeten bezorgd, wor
den tot uiterlijk Donderdag *28 April
bij den heer D. M. van Nes, Vree wijk
straat 8 alhier, waar tevens alle nade
re inlichtingen te verkrijgen zijn. De
vrachtkosten moeten tegelijk met de
bezorging voldaan worden.
Men lette vooral op stevige verpak
king, liefst in kistjes, en nauwkeurige
CHR. GEREF. KERK.
A.s. Donderdagavond 8 uur zal het
vernieuwde kerkgebouw der Chr. Ge-
ref. Gemeente, Steenschuur 9, in ge
bruik worden genomen. Bij deze gele
genheid zullen het woord voeren Ds.
Joh. Jansen, Ds. H. Janssen van 's-Gra
venhage, legerpred. in algem. dienst
en Ds. J. L. de Vries, van Rijnsburg.
SCMOOLHULP ZUID-HOLLAND.
Schoolhulp Zuid-Holland is een ver-
eeniging welke steun biedt aan stu
deerenden die wenschen opgeleid te
worden aan de Theol. School te Kam
pen tot Dienaar des Woords in de Ge-
ref. Kerken.
Ds. J. H. Rietberg te Maassluis is
voorzitter, de heer J. P. van der Hoog
te 's-Gravenhage secretaris.
Deze vereeniging houdt, blijkens de
in dit nummer voorkomende adverten
tie, op Vrijdag 29 April a.s. in een der
Catechisatielokalen aan de Hooigracht
haar jaarvergadering.
Na afdoening der huishoudelijke za
ken treedt als spreker op D s. J. G.
Feenstra te Scheveningen met het
onderwerp: ..De kerkelijke kwesties
van onzen tijd in verband met de belij
denisschriften onzer Kerken".
De vergadering is voor alle belang
stellenden toegankelijk en vangt te
kwart over zeven aan.
Wij wekken gaarne op tot getrouw
bezoek aan deze vergadering. En om
het doel, wat deze vereeniging heoögt
èn om den spreker en diens belang
rijk onderwerp, mag op een druk be
zochte vergadering gerekend worden.
Men zie voor nadere bijzonderheden
de advert.enj.ie in dit nummer.
OPHAALDIENST VOOR DE
BELASTINGEN TE LEIDEN.
Men verzoekt ons mede te deelen:
Aan de aangeslotenen bij den Op
haaldienst, die deswege een kennis
geving hebben ontvangen, zullen in de
volgende week de kwitanties worden
gepresenteerd.
Het ophalen van gelden, bestemdl
voor belastingen zal plaats hebben op
alle werkdagen, met uitzondering van
den Zaterdag.
In verband daarmede is de gemeen
te verdeeld in vijf wijken en nu is
voor elke wijk bepaald op welken dag
de bode daarin werkzaam zal' zijn.
Het bestuur heeft tot bode benoemd!
de heer O. J. Nijhuis.
Het aantal aangeslotenen bij den
dienst bedraagt 420.
M. H., groentenhaiidelaarJam
vossensteeg alhier, heeft zich bij de
politie beklaagd, dat een onbe
kend gebleven persoon gisteren in
rijn winkel kwam en aan rijn doch-
Belanyrijkste nieuws in dit faiaer.
Binnenland.
Inzake het Nederlaaidsch-Belgiscl*
verdrag wordt waarschijnlijk de vol
gende week een stap der Ned. Regee-
ring verwacht.
Studiereis van Dniische stedenbouw
kundigen door ons land.
De koning van Siam zal in 1928 In-
dië bezoeken.
Wethouder de Zeeuw is in Rotter
dam met de waarneming belast van
het beheer van financiën èn van de
bedrijven.
Brand op de staatsmijn „Wilhel-
mina".
Buitenland.
Het Nederlandsche voorstel inzake
de publiceering der Wapenvoorraden
is door de ontwapeningscommissie
verworpen.
De regeeringsverklaring van het
nieuwe Japansche kabinet.
Bij de overs iroommg in de V. S. zijn
naar schatting 230 personen omgeko
men, terwijl ook 200 vermist worden.
tertje vroeg waar de stoel was, die
gemat woest worden.
Het meisje 'ging aan haar moeder
vragen, waar-ze de stoel kon vinden
Deze wist echter niets van de zaak
af en toen het meisje in den winkoV
terug kwam, was de man verdwenen
en met hem een briefje van f 10 uit'
jde toonbanklade.
De politie stelt een onderzoek in.
Gisteren werd de autorijder. jf
W. J. S. te Rijswijk door een tram
ivan de N. Z. H. T. M., bestuurd
idoor H. C. v. d. B. en komende uit
|de Korevaarstraat, aangereden toen
Lij even stil moest staan door hes
verkeer.
Een der spatborden en de kap van
[de auto werd beschadigd.
Op het Kagermeer is gisteren'
een jol, bestuurd door de i7-jarige
G. uit Voorburg, overvaren.
G. wist naar den kant te zwemmen
Door een schipper van 1en D.
,werd de jol naar hier gesleept, waan
tde eigenaar hem terug kwam shalen.
BINNENLAND.
EEN STAP VAN ONZE REGEERING.
Tot nu toe is, naar de „Tel." ver
neemt, geen enkele stap bij de Belgi
sche regeering gedaan door de Neder
landsche met betrekking tot het door
de Eerste Kamer verworpen verdrag.
Wij hebben echter gegronde redenen
om te gelooveai, dat volgende week,
na den terugkeer van dei} Belgischen
minister van Buiteiiiandsche Zaken,
Vandervelde, die op het oogenblik met
vacantie in Frankrijk vertoeft, wel
een stap zal worden gedaan.
Zij meent n.l. te weten, dat de Ne
derlandsche regeea'ing zich verwittigd
heeft van den datum van Vandervel-
de's terugkeer. Hij zal Maandag of
Dinsdag wederom te Brussel zijn.
Het denkbeeld van nieuwe directe
onderhandelingen tusschen beide lan
den wqrdt niet door de Belgische re
geering terzijde gesteld, maar alles zal
afhangen van de wijze waarop de Ne
derlandsche regeering nieuwe bespre
kingen denkt te hervatten.
„GELUKTELEGRAMMEN."
(Het Nederlandsche Jeugdleiders In
stituut deelt mede;
In de maand Februari werden 8414
Geluktelegrammen verzonden, bestemd
voor het binnenland en 184 voor liet
buitenland, terwijl van uit het bui
tenland en de scheepsstations 168 Ge
luktelegrammen verzonden werden.
Er waren bestemd voor: Amsterdam
1978; Rotterdam 898; 's-Gravenhage
902; Alkmaar 58; Arnhem 244; Breda
77; Deventer 40; Dordecht 87; Eindho
ven 116; Groningen 187; Haarlem 230;
's Hertogenbosch 63; Hilversum 112;
Leeuwarden 83; Leiden 78; Maastricht
51; Middelburg 31; Nijmegen 97; Til
burg 127; Utrecht 221; Zutphen 31; en
Zwolle 64.
AMSTERDAM—RIJN.
Naar de „Tel?' weet mee te deelen,
zal 't gemeentebestuur v. Amsterdam
aan den minister van Waterstaat zijn
zienswijze kenbaar maken, met betrek
king tot het rapport van het comité-
Wen tholt, waarin deze hoofdingenieur
de hoofdlijnen van de conclusie van
zijn onderzoek naar een verbetering
