CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
8s,e JAARGANG
DINSDAG 19 APRIL 1927
NUMMER 2097
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Dit nummer bestaat uit TWEE Staden.
EERSTE BLAD.
S t ril dka s-Gemeenleraadsverkrezino
Saldo 150.—
Ontvangen, van D. 0.50, van K.
10.—. Totaal 160.50.
Nog 39.50 ontbreken aan de
Tweede Honderd.
J. KARSTENS.
Bur Nieuwe Leidsche Courant
V Z. K. H. Prins Hendrik.
Vandaag viert de Prins-Gemaal weer
zijn verjaardag.
Van de torens, openbare gebouwen
en vele particuliere woningen wap
pert onze nationale driekleur. Neder
land viert feest met het Koninklijk ge
zin.
Z. K. H. leeft dagelijks mee met het
Nederlandsche volk en toont zijn be
langstelling in een zeer groot aantal
aangelegenheden. Maar toch bovenal
het feit, dat hij de Gemaal is onzer Ko
ningin en de vader van onze Prinses
plaatst hem op 19 April temidden van
de nationale belangstelling.
Dit jaar, meer nog dan de achter ons
liggende jaren, staat het Koninklijk
gezin in de bijzondere belangstelling
omdat Prinses Juliana als 18-jarige
een officieele plaats gaat innemen.
Geve onze God op dezen dag in dit
jaar, ja tot lange dagen Zijn zegen aan
het Koninklijk gezin en stelle Hij ook
den Prins-Gemaal tot een zegen.
V De heer Schouten.
De zoo zeer bekende Rotterdammer,
onze A.-É. heer J. Schouten, die eenige
jaren lid van den Gemeenteraad en .iu
eenigen tijd Wethouder van Rotterdam
was gaat tijdelijk heen.
De aanleiding is bekend. Niettegen
staande de waarschuwing van den
heer Schouten nam de Raad toch een
voorstel aan om de korting voor pen
sioen van S14 pet. op 5% terug te bren
gen. Dat kon de heer Schouten als
Wethouder niet aanvaarden en nam
y als zoodanig ontslag
Toen dit ontslag er eenmaal was
heeft men pogingen aangewend om
den heer Schouten als wethouder te
behouden. Natuurlijk kon de heer
Schouten daar niet op ingaan.
Daarop is «en geweldpoging gedaan
die naar onze meening niets dan af
keuring verdient.
Het feit dat ook rechtsche raadsle
den daaraan meededen verschoont
niets en maakt voor ons de zaak nog
ernstiger. Ingevolge art. 88 der Ge
meentewet moet een Wethouder zijn
bediening blijven waarnemen totdat
zijn opvolger die heeft aanvaard. Na
dat nu vijf stemmingen gehouden wa
ren met negatief resultaat nam de heer
Schouten ontslag als raadslid. Het was
de eenige weg om zich aan die geweld
pleging te onttrekken.
Nogmaals net doet ons leed dat de
Rotterdamsche Raad op deze wijze
misbruik heeft gemaakt van de om
standigheden waarin hij zichzelf ge
bracht had.
De heer Schouten heeft als A.-R.
raadslid uitnemende verdiensten maar
was ook als Wethouder voor Rotter
dam in zekeren zin wat de heer Colijn
voor het lanu is geweest. Volkomen
kunnen wij in dat opzicht onderschrij
ven wat de heer Mr. Zimmerman. Oud
Burgemeester van Rotterdam, in „De
Telegraaf" over hem schreef:
„Het 'heengaan van den heer
Schouten als Wethouder is een
zwaar verlies voor de stad, want de
heer Schouten was een uitnemend
beheerder der gemeentelijke finan
ciën, die gedaan heeft wat hij kon
om orde in de zaken te brengen".
Die orde heeft de heer Schouten ge
bracht. Doch zie nu heeft men hem
eerst willen dwingen om een finan-
cieele consequentie te aanvaarden,
waarvan hij bij voorbaat verklaarde
die niet te kunnen dragen en daarna
poogt, men hean het heengaan te be
letten.
Wij hopen, dat. hetv kiezerskorps daar
straks een rechtvaardig oordeel over
zal vellen door den heer Schouten met
nog grooter meerderheid weer in den
Raad te brengen.
DRUKKE PAASCHDAGEN.
't Schijnt of het ieder jaar drukker
wordt met het bezoek aan de bollen
velden in de beide Paaschdagen, want
zoo druk als het gisteren was, hebben v
we 't nog nimmer gezien. Het weer
werkte dan ook op ongedachte wijze
BUREAU: Hooigracht 35
i. Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
mede; wie had Zaterdag op zulk heer
lijk lenteweer durven rekenen? De
bloembollen staan nog wel niet in vol
len bloei, maar het is toch reeds een
schitterende aanblik.
Vooral gisteren stonden van 's mor
gens vroeg tot 's avonds lange files
van mensrhen op het emplacement
van de Noord-Zuid-Hollandsche Tram
weg Maatschappij te wachten om een
plaatsie in de stoomtram naar de
bloembollenstreek te veroveren. De
maa+schappij had alle materiaal in
dienst gesteld; lange tramtreinen, be
staande uit nieuw, oud en zeer oud
materiaal, vervoerden duizenden en
duizenden reizigers; de balcons, de
tusschengangen in de wagens, zelfs de
bagagewagens waren meer dan over
vol.
Ook naar Den Haag en naar Kat
wijk en Noordwijk was het verkeer
zeer druk; om de andere was een ex
tra-tram ingelegd, en alles was stamp
vol. er was geen staanplaatsje meer
te bekomen.
Merkwaardig was, dat men veel ge
makkelijker dan in de stoomtram een
plaats kon vinden in de autobussen
die vanaf de Turfmarkt vertrokken
naar Lisse en Haarlem, hoewel ook
deze bussen spoedig vol werden.
Het aantal fietsen en auto's, die van
of over Leiden naar de bloembollen-
velden zijn gegaan, is dit jaar veel
grooter geweest dan andere jaren.
Op den weg LeidenSassenheim
LisseHillegom was het een onafge
broken- rij voertuigen, voetgangers hij
honderden, ook in de dorpen zelf
en op de achterwegen. De vele aan den
weg gelegen café's hadden het allé
over- en over druk.
Zoowel te Leiden als in de dorpen
had de politie zeer uitgebreide ver
keersmaatregelen genomen, waaraan
het te danken is, dat geen ongelukken
van beteekenis zijn gebeurd.
Behalve de vele extra-trams van
Den Haag naar Leiden, brachten ook
de treinen, waarvan er verscheidene
extra waren ingelegd, honderden en
honderden naar de Sleutelstad, die
van daar uit naar de bloembollénvel-
den gingen.
BONDSDAG C. K. B.
Begunstigd door prachtig weer gaf
gisteren de Christelijke Korfbalbond in
Nederland haar 5de Bondsseriedag op
de sportterreinen aan de Parallelweg
te Delft.
Door een keelaandoening was de
voorzitter, de heer de Greef, verhin
derd te kom'en, in wiens plaats de
heer G. Hoek met een kort welkomst
woord aan de deelnemers, de wedstrij
den opende.
Ingeschreven waren 12 clubs in de
eerste, 12 in de tweede en 6 in de derde
klasse. Waaronder ook „Pernix" I en
IJ uit Leiden.
Onze Leidsche korfbalclub kwam in
de eerste ronde tegen V.E.O. uit Voor
burg, waarin de Leidenaars in een zeer
goed gespeelden wedstrijd met 40 ze
gevierden.
Door het uitvallen van de verliezen
de clubs kwamen de winnaars te
gen elkaar. Pernix speelde nu tegen
„Advendo" uit Rotterdam. Deze wed
strijd was over het algemeen heel
goed. Van beide kanten werd vlug en
zuiver gespeeld.en die moeite werd be
loond daar aan beide zijden gedoel
punt werd. Hierna kwam de vakver
wisseling en was het met Advendo's
schot gedaan. Pernix wist nog 4 maal
de korf te doorboren, zoodat de uit
slag 51 werd en zoodoende Pernix
in de eindronde kwam.
De eindronde werd in een halve com
petitie gespeeld, zoodat bij gelijk spel
het doelgemiddelde moest beslissen.
In de eindronde kwamen „Snel",
Dordrecht, „O.D.I." Schiedam en „Per
nix". Eerst speelden O.D.I.Ipernix.
O.D.I. speelt forsch en zwaar, terwijl
het Pernix-spel. licht en vlug is. De
punten volgen van beide zijden elkaar
op maar nog even voor het einde wist
Pernix den voorsprong te behalen zoo
dat de einduitslag met 43 in het
voordeel van Pernix kwam.
Hierna speelde Snel tegen O.D.I.
Deze wedstrijd werd verdiend gewon
nen door Snel met 20.
Voor den eindwedstrijd SnelPer
nix, die de beslissjng zou geven, was
veel belangstelling. Want immers, zou
Snel dezen wedstrijd winnen of gelijk
spelen, dan kwam ze in het bezit van
den wisselbeker, die al twee maal ach
ter elkaar door Snel gewonnen was
en dit keer dan eigendom zou worden.
Beide ploegen zetten meteen flink
op en na een kwartier maakte een
Snel-heer het eerste punt, ofschoon
niet zuiver.
Nu zet Pernix vlug op en na herhaal
delijk schieten maakt een Pernix-heer
keurig van achter de paal gelijk. De
vakverwisseling brengt aan den stand
geen verschil; het schieten aan beide
zijden is zonder succes en als de
scheidsrechter het einde fluit, heeft
Snel door beter doelgemiddelde den
beker gewonnen.
Met een korte toespraak door den
heer Hoek, die een woord van hulde
bracht aan de regelingscommissie,
volgde de prijsuitreiking. De beker
werd aan Snel uitgereikt, terwijl aan
Pernix deh tweeden prijs, een zil
veren lauwertak en een medaille voor
de grootste overwinning werd gegeven
De derde prijs was voor O.D.I.
In de tweede klas werd de wisseltak
door K.V.S. uit Schèveningen gewon
nen. Deze tak was het vorig jaar in 't
bezit gekomen van V.E.O. 'II, die gis
teren den tweeden prijs behaalde. De
derde prijs werd uitgereikt aan To
nego II.
Hiermede eindigde deze Bondsdag.
De C. K. B. kan ook dit jaar weer te
rugzien op een zeer goed geslaagden
dag.
GOUDEN JUBILEUM N.V. SCHEEPS
BOUW- EN REPARATIE WERF „DE
HOOP"* V.h. GEER. BOOT.
Zaterdagmiddag hield bovengenoem
tie firma ter gelegenheid van haar gou
den jubileum een receptie in „Huize
iiruins aan het Rapenburg.
Deze receptie were onder meer be
zocht door .en heer Van Ginkel, die
namens de Maatschappij van Nijver
heid de firma de gouden medaille van
de Maatschappij overhandigde. Namens
liet gemeentebestuur waren aanwezig
de heeren Reimeiinger, Sanders en
Splinter, wethouders, waarvan de eer
ste als waarnemend burgemeester; na
mens de Kamer van Koophandel be
zochten de receptie de heeren ten Cate
brouwer, G. L. Molkenboer en Mr.
iuiibbe; namens de 3-October-vereeni-
ging de heeren ir. Touw, de Wilde en
de ïLoning. Verder waren aanwezig de
heeren Jiir. Mr. Dr. N. C. de Gijselaar,
oud-burgemeester »an Leiden; Gos-
linga, voorzitter van den Raad van
Arbeid, de Gooyer, directeur van ie
Nat. Bank; Sasse, directeur van de
üank-associatie, de directeuren van
de Groismeuerij en meerue-e autoriuu
re personen.
Ook ontving de fa. heel veel felici
taties door middel van telegrammen.
Er waren een vijftigtal bloemstukken
ingekomen en eenige cadeaux.
Na afloop van de receptie bad een
diner plaats in familiekring.
TUBERCULOSE-BESTRIJDING.
We herinneren onze lezers aan den
filmavond van de Vereeniging tot Be
strijding der Tuberculose.
Morgenavond half 8 en half 10 zal
in de kleine zaal aer Stadsgehoorzaal
de Tuberculose-film van de Ned.
Centr. 'Vereeniging vertoond worden.
A.s. Zaterdag zullen de bloempjes
worden verkocht ten voordeele der
t.b.c.-bestrijding.
In verband met het groote belang
der bestrijding van deze ziekte wek
ken wij onze lezers, op, morgen de film
vertooning te gaan zien en a.s. Zater
dag door bloempjes te koopen dezen
strijd te steunen.
25-JARIG JUBILEUM.
Heden mocht onze stadgenoot, de
heer P. T. Mi zee,, den dag herdenken
waarop hij voor 25 jaren als steenhou
wer in dienst trad bij de Gemeente
commissie der Ned. Herv. Kerk, alhier
Dat feit is voor hem niet onopge
merkt voorbijgegaan.
Nadat de jubilaris zich met zijn me
de-werklieden had vereenigd in de
Consistoriekamer der Hoogl. Kerk, tra
den de heeren W. F o n t e i n en J. P.
Mulder, leden der Gemeente-com
missie, binnen en werd de heer Mizee
door eerstgenoemde in hartelijke be
woordingen toegesproken en gelukge-
wenscht met zijn zilveren jubileum.
Namens de Gemeente-commissie
bood de beer Fontein, den jubilaris 'n
mooie theekast ten geschenke aan.
Hierna voerde namens de werklie
den de opzichter der Kerkgebouwen,
de heer Wind het woord, en bood na
'n hartelijke toespraak, den heer Mi-
zee een fraaie rustfauteuil ten ge
schenke aan, terwijl vaq te voren en
kele bloemstukken aan de woning
van den jubilaris waren aangeboden
door zijn collega's.
De heer Mizee dankte met een kort
woord voor de hem gebrachte huldi
ging en bracht den dag verder in den
familiekring door.
KON. NED. GROFSMEDERIJ.
In de Zaterdagmiddag gehouden
jaarlijksche algemeene vergadering
der Naaml. Venn. Kon. Ned. Grofsme
derij alhier heeft de directie het jaar
verslag uitgebracht. Hieruit blijkt, dat
in het afgeloopen boekjaar aan orders
werd uitgevoerd voor een bedrag van
1.064.843 (v. j. 1.358.283).
Het voordeelig saldo der fabricage-
rekening, de z.g. bruto-winst, bedraagt
155.450.
De balanswaarde der gebouwen,
werktuigen, terreinen en gereedschap-
bedroeg aan het eind van 1925
J 355.299. Aangeschaft werd in 1926
voor een waarde van 56.552, zoodat
de balanswaarde aan het eind van dat
jaar 911.851 bedroeg. Besloten werd
hiervan 71.231 af te schrijven, zoo
dat zij thans is teruggebracht tot
840.620.
Na aftrek van deze afschrijving, van
bijdrage in de kosten der pensioenen,
ongevallenverzekering enz. en afschrij
ving dub. debiteuren ad 620 en na
toevoeging van een voordeelig saldo
ad 25.822 der interestrekening, blijft
een bedrag van 111.408 over, zoodat
met inbegrip van het onverdeeld ge
bleven dividend a. p. ad 2580 een be
drag van 114.989 ter verdeeling be
schikbaar is, toelatende een dividend
van 13 pet. (vorig jaar 16 pet.), waar
toe werd besloten,
Een bedrag van 1033 gaat als on
verdeeld dividend op de nieuwe reke
ning over.
Van de obligatieleeningen ad
150.000 en 300.000, waarvan nog in
omloop 20.000 en 144.000, werd
resp. 5 en 6 obligaties uitgeloot.
De balans en winst- en verliesreke
ning werden goedgekeurd.
De heer Th. F. A Delprat werd als
commissaris herkozen.
HOOGER ONDERWIJS-PERSONEEL.
Vanmiddag is in den Burcht alhier
de jaarvergadering aangevangen van
den Neutralen Bond van Hooeer On
derwijspersoneel, welke heden en mor
gen daar wordt gehouden.
In zijn openingswoord bracht de
voorzitter, de heer W. Jezeer uit
Utrecht, enkele belangrijke punten
naar voren, waardoor het afgeloopen
jaar de werkzaamheden van den Bond
zich hebben gekenmerkt, waarna de
algemeene secretaris, de heer G. J.
Naber uit Utrecht, het jaarverslag uit
bracht. Hieruit bleek, dat de groei dei-
organisatie blijft toenemen; 22 nieu
we leden traden tot den Bond toe.
In zijn Verslag doet de secretaris
verder uitkomen, dat voor de nieuw te
benoemen ambtenaren een groot ge
vaar is komen opduiken en wel voor
wat betreft de aanstelling volgens ar
beidscontract. Deze maatregel, voort
gevloeid uit de bezuinigingsmanie, is,
meer dan vroeger, door de regeering
toegepast en het is thans de taak van
den Bond, dit kwaad zoo krachtig
mogelijk te gaan bestrijden.
Het afgeloopen jaar was vol teleur
stellingen. De klachten omtrent titula
tuur, die men plaatselijk onderzocht
en waarvan voor velen een perspectief
openstond, heeft niet aan de verwach
tingen beantwoord Slechts een zeer
klein deel is voor bevordering in aan
merking gekomen, en zulks ondanks
dat voor een veel grooter deel de plaat
selijke commissies gunstig hadden ge
adviseerd.
Het verslag doet voorts uitkomen,
dat, naar het schijnt, in de salarisver
laging eenige stilstand is gekomen.
Omtrent een eventueele herziening
van het Bezoldigingsbesluit deelde-de
minister mede, dat alleen, waar aan
getoond kan worden dat er fouten wa
ren, wijzigingen zouden kunnen wor
den aangebracht. Aan de opvattingen
hieromtrent bij den minister hapert
het echter nog al eens. Evenmin is
het succes nog verzekerd betreffende
de actie aangaande den toeslag van 5
pet.
In September heeft de algemeene se
cretaris, de heer W. Stam uit Delft,
ontslag genomen als lid van het hoofd
bestuur. Hij werd als secretaris opge
volgd door den heer G. J. Naber uit
Utrecht.
Op 1 Januari 1926 telde de Bond 222
leden, van \yie 22 vrouwelijke. Aan
het eind van 1926 waren deze cijfers
resp. 244 en 21.
In het begin van het vorig jaar heeft
het hoofdbestuur zich meer spciaal be
zig gehouden met de herclassificatie;
de kwestie betreffende de titulatuur
maakte een punt van ernstige bespre
king uit.
Het aantal leden te Delft bedroeg 61,
te Leiden 55, te Groningen 49. te Wage-
ningen 15 en te Utrecht 65.
Uit het financieel verslag van den
penningmeester, de heer B. W. Smit,
uit Wageningen, bleek, dat de reke
ning van ontvangsten en uitgaven,
met inbegrip van een batig saldo van
110, sluit met een eindcijfer van
1946.
Het jaarverslag en de rekening, als
mede de begrooting voor 1927, aanwij
zende een totaal van inkomsten en uit
gaven ad 1925, werden goedgekeurd.
Hierna werd een begin gemaakt met
de besprekingen van bet program van
actie.
COMÏTé TOT WAARSCHUWING
TEGEN EENZIJDIGE
ONTWAPENING.
Dezer dagen constitueerde zich
alhier het Comité Leiden tot Waar
schuwing tegen Eenzijdige Ontwape
ning.
Dit Comité treedt op als sub-comité
van het (Hoofd) Comité van gelijken
naam te 's-Gravenhage, hetwelk ten
doel heeft ons volk in woord en ge-
ADVERTENTIE-PRIJS
G*wono adTertenliën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeellngen, dubbel terlei.
By contract, belangrijke redactie.
Kleine adTertentiSn bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in Hummer.
Binnenland.
Het jubileum van Ds. C. Hartwigssn
ie Leiden.
Ernstig tramongeluk bij Veur.
Buitenland.
Baldwin over de beteekenis van het
vakvereenigings-ontwerp.
Het antwoord van Tsjen aan de vijf
mogendheden wordt onbevredigend
geacht.
Ernstige mijnramp bij Bergen (Bel
gië): 27 mijnwerkers gedood, 43 ge
wond.
Samenwerking tusschen Tsjang Tso
Lin en Tsjang kai sjek aanstaande?
schrifte op de gevaren aan eenzijdige
ontwapening verbonden te wijzen.
Tegenstanders van de eenzijdige ont
wapening wenschen allerminst oorlog
maar nog veel en veel minder overwel
diging door vreemde legers door eigen
weerloosheid.
Zoolang wij op ons eigen onafhanke
lijk volksbestaan prijs stellen en ande
ren de middelen waarmede zij dit
zouden kunnen bedreigen ja aantasr
ten gereed houden, zoolang mogen wij
de wapenen, waarmede wij onze heilig
ste goederen in tijd van nood zouden
kunnen beschermen, niet afleggen.
Wij moeien ons wel als gedwongen
beschouwen uit zuclit tot zelfbehoud
de offers te brengen noodzakelijk om
naar de mate onzer krachten onze
strijdmiddelen te land en ter zeer zoo
goed mogelijk vaardig te houden tot
afweer niet ten aanval.
Dit is de grondgedachte van het Co
mité waartoe in onze stad bereids toe
traden: Prof. Dr. P. J. Blok, Mr. E..J.
H. M. Bolsius, Mr. P. E. Briët, C. L. v,
Buuren, Prof. Mr. A. S. de Blecourt,
Cohen, Pastoor P. L. Dossens, Mevr.
Prof. Dr. EerdnxansHoll, Mr. A. J.
Fokker, Ds. J. Groot Enzerink, S. Gos-
linga, B. J. Huurman Dz., Dr. C. J. A.
van Iterson, B. F. Krantz, A. E. Kist,
P. C. Labrijn, Mr. I'. A. Pijnaeker Hor
dijk, Aug. L. Reimeringer, J. F. X.:
Sanders, Mr. J. Schokking, Ds. H. Tho
mas.
In liet* bestuur werden gekozen Mr.
A. J. Fokker, voorzitter: Ds. H. Tho
mas, secretaris; P. C. Labrijn,- Witte
Singel 83, Penningmeester.
Het adres van den penningmeester
worde bijzonderlijk vermeld ten einde
hun, die liet Comité financieel zouden
wenschen te steunen, op den goeden
weg te helpen!
ERNSTIG TRAM ON GELUK BIJ VEUR
Gisteravond omstreeks half elf is on
der de gemeente Veur vlakbij de halte
Schalcenbosch de electrische tramtrein
LeidenDen Haag, welke te 9 u. 28
min. uit Leiden was vertrokken, van
achteren aangereden door een extra
tram, welke tien minuten later uit
Leiden was vertrokken.
De extra tram had, doordat eerst
genoemde tram onderweg herhaalde
lijk had moeten stoppen, deze bij Scha
kenbosch ingehaald, waar zij juist stil
stond om passagiers uit te latefi. Aan
gezien er nogal een zware mist over
den weg hing, had de bestuurder van
de extra tram de stilstaande tram
niet opgemerkt, ofschoon deze van ach
teren een rood licht vertoonde.
Door den schok werd van den ach
tersten wagen van de stilstaande tram
het achterbalcon ingedrukt en wer
den de zich op het balcon bevindende
zitbanken versplinterd. Van de zes rij
tuigen elke tram bestond uit een
motorrijtuig en twee aanhangwagens,
werden alle ruiten verbrijzeld en
werden de koppelingen ontzet. Het
bleek dat een groot aantal passagiers
van wie de meesten van een bezoek
aan de bollenvelden terugkwamen, ver
wondingen hadden opgeloopen, mee-
rendeels door het breken der ruiten.
Doordat de trams vol waren en de rei
zigers op elkaar gepakt zaten, had de
schok niet zoo'n hevige uitwerking als
liij anders zou hebben gehad. Aanvan
kelijk maakte zich een lichte paniek
van de reizigers meester. Het bleek,
dat een groot aantal hunner verwon
dingen hadden opgeloopen, van .Vie en
kele vrij ernstig. Doctoren uit Voor
schoten en Leidschendam waren spoe
dig ter plaatse en verleenden de eer
ste geneeskundige hulp. Ook uit Lei
den en Den Haag was hulp ontboden.
De Spoorwegbrigade van het acade
misch ziekenhuis, bestaande uit en
kele doctoren, onder leiding van dr.
Reddingius, was ook spoedig met ma
teriaal ter. plaatse en verbond de ge
wonden. Drie hunner werden naar het
academisch ziekenhuis te Leiden over-