NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN DINSDAG 29 MAART 1927
TWEEDE BLAD.
War DE BLADEN ZEGGEN.
De Raadsverkiezingen.
De Nederlander, eindigt een
artikel over de raadsverkiezingen al
dus:
Eén woord moet ons nog van het
hart. De ervaring, bij alle politieke
partijen, bewijst, dat de Raadsverkie
zing vaak een bron is van groote moei
lijkheden in de kiesvereeniging, en
wel juist wegens hetgeen wij zooeven
noemden: dat velen zich geroepen ge
voelen.
Er is toch inderdaad verschil van
geschiktheid en bekwaamheid. Laten
de kiesvereenigingen zich inspannen
de geschiksten en bekwaamsten te
can did eer en; maar laat niemand, ook
niet een aftredend lid, zich beleedigd
achten en zich tot verweer geroepen
gevoelen, als, bij de candidaatstelling,
aan een ander boven hem de voor
keur mocht worden gegeven. Waar dee
ring voor den arbeid van een aftredend
lid in den Raad is zeker een eerste
plicht. Maar het geheele apparaat der
candidaatstelling ja de geheele pe
riodieke aftreding zou achterwege
kunnen blijven, indien, bij de vier jaar*
lijksche vernieuwing van den Raad
naast de vraag naar trouw en ijver der
aftredenden, niet ook gesteld zou mo
gen worden de vraag naar hunne be
kwaamheid en geschiktheid, ook van
anderen.
Laat er dan, vooral in onzen kring,
bij aftredenden en nieuwgenoemden
gevonden worden, die eenvoud en „oot
(moedigheid, die de één den ander uit-
nemender achten dan zich zelf".
Niemand duide het toch zijn mede
lid euvel, als hij in oprechtheid ver
klaart dezen minder geschikt te ach
ten voor het Raadslidmaatschap dan
genen. Hoe zal m ènooit kunnen ko
men tot het kiezen van de besten, in
dien men moet schromen, in broeder
lijken zin, maar met vastheid van
overtuiging, zich in zoodanigen zin uit
te spreken.'
Ook al ziet men het zelf anders in,
laat er dan toch blijken van een nede-
rigen geest. Die eenvoudig terugtreedt
zal misschien later met tweevoudige
instemming word«»i teruggehaald.
Maar, die zich zelf cn den voorgrond
stelt en meent voor de eigen verkiezing
te moeten opkomen, schaadt het be
ginsel.
Wij spreken niet over hetgeen bij
andere partijen gebeurd mocht zijn.'
Maar hetgeen in Zeeland is geschied,
dat een onzer aftredende Statenleden,
die, terecht of ten onrechte, meende
reden tot klacht te hebben over de sa
menstelling der candidatenlijst, voor
zich een eigen candidatenlijst laat in
dienen dit is een bekladding van
den Christelijk-historischen naam, die
het beginsel tot eene aanfluiting
maakt.
Men bespreke de candidaturen open
hartig en eerlijk; niemand worde door
een ander zuur aangezien over een ad
vies, ook al stelt dit advie3 dien ander
teleur. Die bovenaan komt te staan,
op de candidatenlijst, aanvaarde die
plaats met sterk besef van verant
woordelijkheid. Die op een lagere
plaats komt te staan, dan hij. gehoopt
had, aanvaarde ook deze plaats, ge-
dachtier aan het zooeven aangehaalde
woord van Paulus aan de gemeente te
Filiopi. Dan alleen zal^er op den duur
goed gevolg en zegen kunnen rusten
op het werk der candidaatstelling.
Een democratische lijst.
In het orgaan van de Vrijzinnig-De
mocratische Partij, schrijft De Stan
daard", vonden wij een leuk verhaaS
van de wijze, waarop in die uartij een
candidatenlijst tot stand kwam en
verongelukte. Een aardige bijdrage tot
de kennis van de „democratische" ze
de, die wil, dat het volk niet van boven
af, maar van onderen op wórdt ge-,
regeerd.
l)e k.ezer, dus werd in het zelfde or
gaan een dezer dagen nog geleeraard,
is de souverein, de afgevaardigde heett
hem in alles naar de oogen te zien en
te luisteren naar zijn stem, die echter
gewoon ijk door de leiding, zonder rug
gespraak wordt vertolkt.
EEUILLETOM.
BLOED EN TRANEN.
56
Toen de ballingen de rivier bereik
ten, werden zij op een vuile, smerige
raderboot gejaagd, waar zij op het dek
in kooien konden rondloopen als wil
de dieren, die achter de tralies wor
den gestopt. En de groote stoomboot
richtte den steven naar het Oosten,
en droeg de menschelijke ellende ver
der, totdat de voettochten weer zou
den beginnen.
De reis duurde lang. De zomer was
reeds voorbij; het begon herfst te wor
den en de bloemen verwelkten. De
streek werd al woester en eenzamer;
het werd koud; de wind joeg door de
versleten jassen.
De tocht duurde, met het oponthoud
verscheiden maanden en door stof en
slijk ging de tocht dei ballingen al
maar oostwaarts. De rivieren werden
overgestoken; de heuvelen beklom
men; de moerassen doorwaad. Eiken
nacht werd halt gehouden in pleister
plaatsen, welker lucht was verpest
door de grofste onzindelijkheid, en zoo
na een reis van maanden heeft
Ivan Nekalof de beruchte kwikzilver
mijnen bereikt.
Er is hier een groote gevangenis,
waar zij 's nachts vertoeven, en over
dag trekken de ballingen de mijnen
In het district Eist moest een can
didatenlijst voor de partij worden in-
-gediend.
Iemand uit Aalten begaf zich naar
de hoofdplaats van het district, zocht
daar contact met personen, die later
lid van de partij werden, en voncl toen'
ook iemand, die zich bereid verklaarde
een candidatuur voor de partij te aar»
vaarden. De candidatenlijst werd bij
een partijgenoot achtergelaten, die de
noodige handleekeningen zou verza
me1 en.
De verklaringen nam de man, die
voor alles zorgde, mee naar Aalten.
Bii de invuding bleek, dat deze van
een verouderd type waren en toen liet
men in E'st andere verklaringen halen
Wij lezen nu: „twee dagen voor de
indiening der lijsten "kreeg ik van u-u
Arnhem bericht, dat zij voor Eist een
lijst hadden. Daarover is geschreven,
gete'efoneerd, getelegrafeerd met het
resultaat, dat, ik aan den vooravond
van den dag der candidaatstelling te
Arnhem een conferentie heb gehad'
met wethouder Goedhart en den heer
Bitter, en wij toen besloten, om de
lijst, door mij klaargemaakt, in te die
nen vanwege haar grootere trekkrachi
De lijst, die door de partijgenooien
•in Eist was klaar gemaakt, werd dub,
echt democratisch, op zij' geschoven,
en de lijst van den man uit Aalten
werd ingediend, omdat de lieeren in
Arnhem oordeelden, dat deze grootere
trekkracht had.
Het is wel fraai.
De lijst, die was opgelegd aan Eist
door lieden, die buiten net distitct
wonen, werd ingediend, maar, hoe
wel eerst alles in orde was, bleek zij
later ongeldig wegens „foutief model".
Men wil nu bij Gedeputeerden in
beroep komen.
Het is wel jammer, dat deze lijst
nu vervalt, aangezien men nu de
„groote trekkracht" van de opgedron
gen lijst niet zal kunnen constateeren.
De redactie van de Vrijzinnig De
mocraat voegt aan dit kostelijke vei
heel der moderne democratie alleen
toe, dat er in het district geen enkele
afdee'ing van den bond bestaat, en
dat de vaststelling van een referendum
daardoor uitgesloten was.. Het provin
ciale federatiebestuur was derhalve
bevoegd zelfstandig een lijst van cau-
didaten voor dezen kieskring op te
stellen. En dus den wil der kiezers-
zelf te negeeren.
Wie dus meenen mocht, dat zulke
lijst voor deze democratinche partij
een „foutief model" zou zijn, wordt
teleurgesteld. Het werd daar in orde
bevonden.
KERK EN SCHOOL.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Mijdrecht, ,M. B.
Verkerk te Puttershoek. Te E-elde (Dr.),
Dr. K. Sonies ie Stadskanaal.
Bedankt: Voor Vianen, J. J- Kloots
te Zwam mei* Jam. Voor Wid.rvank, E.
van Ruijtenberg te Oostburg. Voor En
Ger, I. Kievit, te Baarn. Voor Sommels-
dijk, W. J. van Lokhorst te Delfshaven
Voor Geervliet, J. Baarslag te Melissant
Voor D'edamav;aart, D. Kuilman te»
Borne (Ö.I.). Voor Visvliet toez. M.
VViersum te Wcs erwijtwerd. Voor Ech-
teld (bij Tiel), J. H. Schuurmans Stek
hoven te Sptjkenisse.
GEREF, KERKEN.
Tweetal: Te Bussum (2e pred.), A.
J. Bo-uma te Wans werd en D. van Dijk
te Groningen.
Beroepen: Te Zoutkamp, S. Wou
cers, Cand. te Exmorra. Te Zwartsluis,
IJ. K. VeJenga te Oosterzee. ie Wart
fam, Dr. H. W. v. d. Vaart Smis te Zuid
Beijerland. Te Ooslerend (.Texel), A. A.
v. d. Leer, Cand. te Hei- en Boeicop.
Aangenomen: Naar Veere, P. van
Strien, Cand. te Terneuzen.
Bedankt: Voor Meliskerke, J. W.
van Tol te Scharendijke. Voor Raams-
donk, Hijiaard, Hoogvliet, .P van Strien
Uand. te Terneuzen.
CHR. GEKEF. KERK.
B eroepenTe 's-Gravend eel, G. Sa
lomons te Amersfoort.
Bedankt: Voor Gouda, J. B.^ G.
Croes te Bussum-Naarden. Voor Woer
den, P. de Groot te Rotterdam.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Bedankt: Voor Aardenburg, P. Ens
te Warns.
in, waar de geesel hen wacht, zoo zij
niet hard genoeg werken.
De geéselstraf is officieel afgeschaft,
doch dat beteekent weinig. De Kom-
mandant is een harde ruw-e kerel; hij
geeselt, als hij het goedvindt, en 01* is
geen hooger beroep. Hier uit dit leven
de graf klinkt geen kreet naar buiten;
hoe gaarne de Tsaar ook wil helpen,
het baat niet, want in zijn gouden pa
leis hoort hij de angskreten niet van
zijn bezwijkende onderdanen. Hij is
door den vèrschrikkelijken muur van
een diep bedorven ambtenaarswereld
van deze ellendigen gescheiden, en ter
wijl zij het uitschreeuwen van pijn,
wordt hun gejammer en hun geklaag
slechts door hun beulen gehoord.
De ballingen hebben geen gemeen
schap met hun achtergelaten betrek
kingen. Hoe snakt Ivan naar een
brief van huis! Maar het is tever-
geefscli, en de brieven, die hij heeft 'ge
schreven, zijn nooit ontvangen. Het is
immers een graf, waar liij woont
een eiland des doods, dat door een
oceaan van steppen gescheiden wordt
van al wat den ballingen dierbaar is.
Wat wordt 'het bitter koud! Iyan
heeft,vroeger gelachen om den Siberi-
schen winter, doch die winter cïie thans
met krachtige, ijzige ademtochten uit
het Noorden buldert, verschrompelt
zijn huid, en doet zijn oogen pijn.
Hij is een treurig wrak geworden;
dat fijne poeder van het kwikzilver,
dat hij inademt, zal hem vermoorden.
BEVESTIGING. INTREDE EN
AFSCHEID.
Ds. A. J. Hoekzema hoopt 3 April
afscheid te nemen van de Ned. Herv.
Kerk te Willige Langerak, om 10 April
intrede te doen te Zegveld, na bevestigd
te zijn dóór Bs. v. d. Nieuwenhuizen van
Nijkerk.
Ds. J. C. AALr "RS. 'X':\
Men mieldt uit Amsterdam;
In de ochtendgodsdienstoefening der
Geref. Kerk van Amsterdam Groot (bin
nen het hersteld kerkverband), heeft Ds.
J. C. Aalders Zondagochtend zfjn intree
predicatie gehouden en wel naar aanlei
ding van Jesaja 62:1.
In een inl. woord Wees hij o pde vreug
de, die deze dag geeft, doch ook qp de
cmart die gevoeld wordt over het bre
ken van den band met het oude kerkver
band. Reeds 5 jaar geleden heeft sde
voor die scheuring gewaarschuwd en
gezegd hoe de oenheid' bewaard zou kun
nen blijven. Maar daarnaar heeft men
niet geluisterd en nu is de scheiding
gekomen, die principieel gezien niet noo
dig was.
Hierna hield spr. zijn predicatie, wel
ke hij besloot met de gebruikelijke toe
spraken o a. tot zijn bevestiger Ds. Bus-
lees, tot den Consulent Br. Geelkerken
en tot Dr; Koppenaal, die tijdelijk de ca
techisatie heeft waargenomen.
Dr. Geelkerken sprak; hierna Ds. Aal
ders toe, waarbij hg dezen en de gotneen
(i>e gelnkwenschte. Spr. wees er op,
iioo wonderlijk Gods wegen, zijn en hoe
de kleine gemeenten, die als gevolg der
Asser Synode zijn ontstaan, door God
gezegend worden.
Aan het einde der godsdienstoefening
zong de gemeente Ds. Aalders toe de ze
genbede uit Ps. 134 3-
KERKIN STITUEERING.
Het ligt in het voornemen van het
Kerkbestuur van Warnsvcld om Eefde,
oharis behoorende tot kerkelijk Warns-
veld, te maken tot een zelfstandige ge
méente der Ned. Herv. Kerk, door het
stichten van een kerkgebouw, met eigen
Bredikant. De bestuursleden woonachtig
te Eefde, verrichten thans een telling
van het aantal leden der Ned. Herv. Ge
meente, óm daarna de mogelijkheid van
Je stichting nader onder de oogen te
zien.
GEESTELIJKE VERZORGING DER
GEREF. NEDERLANDERS IN
CANADA.
Qp de eerstvolgende vergadering van
jen Kerkeraad der Geref. Kerk van
Delft, hoopt Ds. Hagen een voorstel in
te dienen voor de classical©vergade
ring ter doorzending naar de Gen. Syno
de, om vanwege de Synode Deputatea
te benoemen voor de behartiging van de
geestelijke verzorging der Gerei. Neder
landers in Canada.
AFZETTING OM „ERGERLIJKE
ZONpEN".
De kerkeraad der Geref. Kerk te Al
melo heft besloten, het volgende voor
stel aan de classisvergadering voor te
leggen:
De classis Deventer brenge het vol
gende concept-voorstel voor de Gene
rale Synode bij de Bariticuliere Synode
van Overijsel
„De Part. Synode van Overijsel,* ge
zien de moeilijkheid, die zich in ver
schillende classen voordeed bij behan
deling van ernstige tuchtgevallen, inza
ke de vraag of bij afzetting van Diena
ren des Woords naar art. 80 K. 0. in bij
zonder ernstige gevallen behoort uitge
sproken te worden of deze afzetting voor
aitrjd geldt (gelijk Vortius de de ositio
major onderscheidt van de deposi.io mi
nor, en genjk ook oudtijds ge:chied is
door verschillende Synoden), verzoekt
aan de eerstkomend© Generale Synode:
„a. te overwegen of het ook noodig is
èn met het oog op de positie der af te
setten Dienaren des Wcords wegens zeër
ergerlijke zoncfen èn met het oog op de
eere der Kerken, uitdrukkelijk uit te
spreken,dat naar haar oordeel van geen
herstelling in het ambt. ooit meer spra
ke mag zijn;
„b. ingeval zjj dit niet noodig mocht
©ordeeien, de wenschelijkheid luit Je
spreken, dat de classen niet, lichtelijk
overgaan tot herstel in het ambt vaa
Dienaren dee Woords, die volgens art.
79 en 80 K. 0. wegens zeer ergerlijke
zonden zijn afgezet;
c. om misverstand weg te nemen in
art. 79 K. 0. te schrappen de woorden
„in art. 11 genoemde", omdat in dit ar-
Hij ziet er haveloos uit; bijna het ge
heele gelaat is bedekt door den ruwen
ongekamden baard, en slechts de zacht
moedige oogen herinneren aan Ivan
Nekalof.
Hoe afschuwelijk is zijn haar ge
knipt! Het is over de lengte van zijn
hoofd half kaal geschoren, en de kete
nen, waarmede hij uit Rusland trok,
zijn door zwaardere vervangen. Het
zijn ijzeren stangen, die met ringen bo
ven de enke-ls sluiten, en aan een ke
ten van vingerdikke schalmen, oon 't
midden gelegd, zijn verbonden. Hij
loopt met die ketenen: dag aan dag;
het zijn zijne metgezellen in den nacht
als hij de verstramde leden uitstrekt
op de harde brits.
De ballingen zijn gemeenlijk gedwee
en onderworpen, doch soms komt er
een geest van verzet over de ongeluk-
kigen, en de vurige Klein-Rus Antho
ny heeft verleden week den Komman-
dant een schallende oorveeg gegeven.
Ivan heeft de straf moeten bijwo
nen, die de ongelukkige Anthony op
liep, eh al dp ballingen moesten ze bij
wonen. Ivan is er' nog ellendig van,
als hij er aan denkt, en de verstokste
misdadigers rilden, toen zij er van
hoorden, wat er gebeuren zou.
Anthony moqst de groene straat pas
seeren dat wtf bet vonnis. De groe
ne straat: zoo werd de dubbele haag
van groene uniformen genoemd, en
deze straat, moest de ongelukkige An
thony drie keeren door. Hij moest die
tikel, evenals in de artikelen 4. u 12
K. 0. de Deputaten der Particuliere
Synode, in art. 49 K. 0. genoemd, be
doeld worden".
NIEUWE GEREF. KERK.
Een onbekende heeft dezer dagen een
isom van f 1000,geschonken in het
Bouwfonds der nieuwe Geref. Kerk te
Bergen op Zoom.
OTTHO GERHARD HELDRING.
Den 25sten Maart 1827 stond de Be
tuwe onder water. De Waaldijk was
doorgebroken. Ottho Gerhard Hel
dring, die slechts op ongewone wijze
zijn hooggelegen kerkje kon berei
ken, trad toen voor het eerst als pre
dikant te Hemmen op.
De tegenwoordige predikant, Ds. Ip-
pius Fockens,( herdacht den 25en
Maart j.l. dit feit voor een groote scha
re van belangstellenden, waaronder
zich nog personen bevonden, die den
stichter van de Heldring-Gestichten
persoonlijk hadden gekend.
ZENDING EN EVANGELISATIE.
De Zending- en Evangelièatiedag
van de classis Klundert der Geref. Ker
ken, zal D.V. 22 Jüni a.s. in het Lies
bosch bij Breda worden gehouden.
Als sprekers zullen optreden Ds. D.
Pol, van Rijsoord (voor de zending),
Ds. J. v. Herksen van Hillegom (voor
de evangelisatie), en Ds. H. Veldkamp
van Kralingscheveer .voor de zending
onder de Joden).
CHR. MIDDELBAAR ONDERWIJS TE
APELDOORN.
In een gehouden ledenvergadering
werd het Bestuur van de Vereen, voor
Chr. Middelbaar onderwijs te Apel
doorn gemachtigd over te gaan tot ope
ning 'der Chr. H. B. S. met 1 Sept. a.s.
en tot oproeping van Directeur en
Leeraar.
Het ligt in de bedoeling de school te
beginnen met twee leerjaren.
LIEFHEBBERS TE OVER.
Voor de betrekking van leeraar in
de wiskunde aan de 2de Chr. H. B. S.
te 's-Gravenhage, hebben zich 47 solli
citanten aangemeld en voor die van
Geschiedenis 34.
Dr. HENRY BEETS IN NEDERLAND.
Volgens voorgesteld reisjlan arri
veert Dr. Henry Beets, hoofdredacteur
van The Banner en De HeidenwerelJ
en zendingsdirector der Christian Re
formed Church in Noord-Amerika op
10 April te Antwerpen, om een drietal
weken in Nederland door te brengen,
hoofdzakelijk om te confereeren met
d6 Algemeene Commissie ter bevorde
ring der geestelijke belangen der naar
Canada vertrekkende Nederlanders,
waarvan de heer J. J. R. Schmall in
Den Haag secretaris is en Prof. J. Pont
te Bussum, voorzitter.
Het adres van Dr. Beets in Neder
land is Halmaplein 1, Zaandam.
Ds. J. BöRGER.
Naar het „Hbld," meldt, heeft de
Kerkeraad van. de Ned. Herv. Gemeen
te te Gouda aan het classic-aal bestuur
van Gouda den volgenden brief ge
zonden:
Gouda, 19 Maart 1927.
WelEerw. en Eerw. Heeren,
De kerkeraad .der Ned. Herv. Gemeen
te te Gouda heeft de eer u te berichten
dat hij tot zijn leedwezen zich genood
zaakt ziet uw geacht college te moe
ten wijzen op het herhaaldelijk voor
komend plichtsverzuim van een der
hier aan de gemeente verbonden predi
kanten, met name Ds. Borger.
Reeds meermalen is Z.Eerw. daarop
gewezen, doch tot heden zonder suc
ces.
Tot staving van deze bewering deelt
hij u het volgende mede:
Van de 18 vergaderingen, die de ker
keraad gedurende het jaar 1926 heeft
gehouden, heeft Ds. Borger er slechts
4 bijgewoond. Schriftelijk bericht van
verhindering kwam nooit bij den ker
keraad in; een enkele maal heeft 'hij
een der kerkeraadsleden verzocht mon
deling te willen mededeelen, dat hij
verhinderd was de vergadering bij te
wonen.
Van de zeer weinige catechisaties,
die hij nog houdt, laat hij er wekelijks
twee waarnemen door den predikant
straat langzaam door, want een onder
officier hield hem de bajonet op e
borst, ën bij het geroffel der trom be
gon de vreeseïijke gang.
De soldaten hadden den geduchten
knoet in de hand^ en sloegen den ver
oordeelde op don naakten rug, terwijl
de Kommandant daar stond: met op
gestreken snorren.
Anthony passeerde twee keeren de
groene straat, maar hij begon te wag
gelen als een dronken man, en hij
stortte neer.
Toen werd er een laag rolwagentje
gehaald, en Anthony werd er voorover
op vastgebonden. En de trom roffelde
opnieuw, en de taaie stokken hagel
den neer op den ongelukkige.
„Slaat er op, jongens!" schreeuwde
de Kommandant .stroopt er de huid
af!"
En de soldaten volvoerden den last;
Anthony werd dood geslagen hij
was reeds dood, voordat hij voor den
derden kèer de helft der groene straat
was gepasseerd.
En dit alles kan in het Russische rijk
geschieden, omdat er de willekeur
heerscht, en de angstkreet, die zich
losscheurt uit de borst van het Russi
sche volk, door geen Tsaar wordt ge
hoord.
De ballingen snakken naar de vrij
heid, en de groote, open vakken in de
naburige knollenvelden bewijzen het.
Hier zijn de ontvluchte gevangenen
aan het '*erk geweest; zij halen er de
der Ned. Herv. Gem. te Haastrecht.
Het bezoeken der gemeenteleden
aan hunne huizen en het vertroosten
der krank en wordt door hem geheel en
al veronachtzaamd. Wel heeft hij bij
zijn vestiging alhier in de plaatselijke
bladen bekend gemaakt, dat hij bereid
is zijn gemeenteleden te bezoeken wan
neer zij hem daartoe uitnoodigen,
doch zonder deze uitnoodiging doet hij
bij niemand huisbezoek.
Volgens reglement van den kerke
raad fungeert Ds. Borger gedurende
het jaar 1927 als voorzitter van dit ooi
lege, doch hoewel het uitschrijven van
de vergaderingen is opgedragen aan
den voorzitter, moet niettemin de loco
voorzitter er doorgaans zorg voor dra
gen, dat deze vergaderingen op den be
paalden tijd gehouden woden.
Van een der diakenen was in het be
gin van dit jaar een aanvraag om ont
slag bij hem ingekomen, doch dit
schrijven heeft tot dusverre den ker
keraad nog steeds niet bereikt.
Overtuigd, dat uw college de handel
wijze van Ds. Borger met ons ten
strengste zal afkeuren, verzoekt de
kerkeraad UEerw. dusdanige maatre
gelen te willen nemen als in overeen
stemming zijn met het reglement van
kerkelijk opzicht en tucht.
Namens den kerkeraad voornoemd,
W.g. q q. JOH. E. BIJL, loco-pr.
G. W. DRIESTEN, scriba.
BINNENLAND.
DE DOMINIALE MIJN.
De gemeente Kerkrade, welke liaar
bestaan en opkomst grootendeels te
danken heeft aan de ontginning van
de binnen de gemeente gelegen Domf-
niale mijn, heeft gelijk gemeld, onlangs
bij de bevoegde autoriteiten inlichtin
gen ingewonnen, of het gerucht, dat
de genoemde mijn na 25 jaar geen
steenkolen meer zal bevatten, juist is.
Hierop heeft zij een bevestigend ant
woord ontvangen; in zooverre is dit
juist, dat indien onder de diepste laag
Steenknip geheeten, geen nieuwe steen»
kolenlagen worden ontdekt of deze te
diep liggen, om» met vrucht te kunnen
worden ontgonnen, bij de tegenwoor
dige, belangrijk toegenomen produc
tie van 700.000 ton kolen per jaar, de
mijn na 25 jaar vrijwel za,i zijn uitge
put.
Deze mijn, welke de oudste van
Europa is en reeds dateert van 1113
volgens de annalen van.de voormalige
abdij «Rolduc (destijds werden de ko
len gewonnen aan de oppervlakte, waar
de kolenlagen in het dal vanMe Worm
beek aan den dag traden), had in 1911
nog slechts een jaarproductie van
320.000 ton, dus nog niet de helft van
de tegenwoordige. (De totale produc
tie van, alle Nederlandsche mijnen te
zamen bedroeg in 1911 nog slechts
1.477.000 ton; in -1926 bedroeg deze
8.600.000 ton1). Feitelijk is de Dominia-
le mijn een staatsmijn. Zij werd ech
ter in 1846 voor den tijd van 99 jaren,
dus tot 1945, afgestaan aan de Aken-
Maastrichtsche spoorweg Mij., welke
aan den Nederlandschen staat jaar
lijks een zeker percentage van de ge
maakte winst» moet betalen. Door uit
breiding van het bedrijf: aanleg van
een nieuwe hoofdschacht, een nieuwe
wasqpherij, '11 brikettenfabriek en an-
.dere werken wordt met alle kracht
gewerkt om er zooveel mogelijk alle
beschikbare kolen nog uit te halen.
Het is te begrijpen, dat de gemeente
Kerkrade met bezorgdheid het tijd-
stipt tegemoet ziet, da de mijn uigeput
raakt en de ontginning gestaakt
wordt. Toch is er, in verband met de
voortdurende ontwikkeling van de
techniek, eenige kans, dat de mijn veel
langer dan 25 jaar nog zal kunnen
blijven bestaan, aangezien tegenwoor
dig de kolenontginning tot 1500 meter
diepte mogelijk is. De diepte der,
schacht is thans 380 meter. Hoewel
zich onder de bovengenoemde diepste
laag Steenknip een steriel gedeelte be
vindt van ongeveer 200 meter dikte,
waarin zich, zooals bekend is, geen
steenkolenlagen bevinden, zijn elders,
door middel van boringen onder ge
noemd gedeelte nog verschillende,
goed ontginbare kolenlagen aange
troffen.
knollen uit -den grond, om te eten te
hebben.
De koekoek geeft het sein tot vluch
ten. Als zijn geroep wordt gehoord in
het bosch, gaat er ©èn electrische schok
door de ballingen. Zij denken: Nu is
het tijd; de lente is gekomen, en het is
uit te houden in het bosch! Zij over
wegen volstrekt niet, of hun vlucht zaj
gelukken; zij zijn de recruten voor het
leger van generaal Koekoek, en den
ken niet aan de toekomst. Zij moeten
meestentijds Leven van bessen en wor
telen; dikwijls slapen zij op den kou-
deu natten grond, en zij /.ijn in gevaar
van de walde dieren en van <le boeren,
die den omtrek k'oloniseeren,
Die kolonisten zijn het gevaarlijkste
zij lokken de uitgehongerde stucaperts
naar binnen, geven hun een middag
maal, en leveren hen tegen een vast
gestelde premie over aan de overheid.
Doch al die gevaren w orden veracht,
als generaal Koekkoek lokt uit (Je groe
nende wouden, en een groot harts
tochtelijk verlangen naar lucht en
vrijheid grijpt de ballingen aaai. Zij
draven door de steppen; zij zwommen
door de snelvlietende rivieren, em ver
schuilen zich in de dichte wouden. Met
hun ketenen beladen, en een ketel aan
den gordel, hollen zij de wildernis in;
zij zijn al tevreden, als ze maar oen vijl
bij zich hebben, om de ketenen hoor te
vijlen.
(Wordt vervolgd).
