CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
JAAKbANU
MAANDAG 28 MAART 1927
NUMMER 2080
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Lelden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Dit nummer bestast uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Wat ontbrak.
Wij" vestigden er reeds Donderdag
de aandacht op dat Minister Van Kar-
nebeek, in de Eerste Kamer evenals in
de Tweede Kamer, geen prijs heeft ge
steld op een poging om een Kamer
uitspraak te verkrijgendie de onder
handelingen met België op den voet
van dit verdrag zou pogen te herope
nen, terwijl de Kamer zelf dit ook niet
deed.
Dat men in menigen kring, dit niet
handhaven van de constructieve poli
tiek betreurt, en met name de goed ge
formuleerde stelling van den heer Co-
lijn, daartoe gaarne had aanvaard,
blijkt nu uit verschillende uitingen.
Zoo schrijft de heer (Mr. H. P.) M.
(archant) in de Vrijzinnig Democraat:
„Het meeste kwaad hebben aan het
tractaat gedaan de ijverigste verdedi
gers, in de Kamer en daarbuiten. Had
den zij allen blijk gegeven van een
staatkundig inzicht als de heer Co-
lijn, in de Eerste Kamer toonde, clan
zou de verdediging een minder af
schrikkende werking hebben gehad.
En juist de onbesuisde verdedigers na
men den mond vol van hun mono
polie in beleid en inzicht, hun biee-
de opvatting, hun plichtsgevoel en
hun zorg voor het waarachtig belang
van het land. Aan eigenwaan ont
brak het niet.
Erger is, dat zij meenden geen re
kening te moeten houden met de ver
werping. Zij beijverden zich. de positie
van ons eigen land hij voorbaat te
verzwakken door het ondersteunen
van argumenten der tegenpartij; alles
in ijdel vertoon van internationaal
altruisme. Zelfs werden redelijke Ne-
derlandsche argumenten scheef en be
lachelijk voorgesteld.
Nu de onderhandelingen weder ter
zijner tijd zullen moeten worden her
vat, zal de Nederlandsche regeering
zooveel te meer moeilijkheden heb
ben te overwinnen".
Het Handelsblad, deze aangelegen
heid besprekende, maakt er de Chris
telijk Historiseren en den heer. Wi-
haut (S. D. A. P.) zelfs een verwijt van
dat zij, de eersten om hei prestige van
de partij te redden, de laatstgenoem
de uit andere overwegingen, opzette
lijk dit verhinderd hebben.
De tegenstanders van het verdrag,
zegt het blad, hadden alle reden om
te doen wat in hun vermogen was, om
de baan voor de regeering, die nieu
we onderhandelingenmet België zal
moeten aanvangen, zoo ruim mogelijk
te maken. Overwegingen, die met het
prestige der politieke partijen als zoo
danig samenhangen, hadden hier op
het tweede plan moeten blijven.
Of dit, met name bij de Christelijk-
historische senatoren is geschied,
moeten wij op grond van inlichtingen
die ons bereikten, ernstig betwijfelen
Het is daarom ook onverstandig het
honden van replieken te voorkomen,
omdat op die wijze verhinderd werd
te constateeren, dat, blijkens de me-
dedeeiingen van den minister, de zoo
genaamde tweede Scheldereserve be
stond. Uit die constatering had, bin
nen de richtlijnen, die de heer Colijn
zeer juist had getrokken, een 'slot
som kunnen zijn gemaakt, die het ge
vaar en de beteekenis van die reserve
al dadelijk zou hebben verzwakt.
Er schijnt nog een poging te zijn ge
daan om bij monde van den heer Briët
namens enkele partijen een verkla
ring te doen afleggen, waarin zou wor
den gezegd, dat blijkems de discussie
in het Nederlandsche parlement een
regeling met Be'gië, die aan de wen-
schen van dit land tegemoet kwam,
stellig een meerderheid zou vinden,
wanneer die ten eerste t^t stand zou
komen buiten medewerking der mo
gendheden, ten tweede gevestigd zou
zijn on den grondslag der wederkeerig
heid- en eindelijk ten doel zou hebben
een betere verkeersregeling tusschen
Noord, en Zuid.
Het afleggen van die verklaring, die
latere onderhandelingen zeer zou heb
ben vergemakkelijkt, is verhinderd
door den heer Wibaut en enkele an
dere voorstanders, die doodsbang
schenen te zijn voor alles wat maar
leek op heropening der discussie.
Wat ook hun motieven mogen zijn
gfeweest, aan de zaak van een toekom
stige, bevredigende regeling met Bel
gië hebben deze internationalisten
geen goed gedaan."
Ook wij meenen dat in elk geval te
betreuren is dat de Eerste Kamer 'e
pogingen door clen heer Colijn aange
wend om constructief werkzaam te
bp.'vm niet heeft gesteund.
it. I KA. ...t.l WÜ .Aflt
BUREAUHooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
V Stemmen op No. 1.
D© vraag komt nog al eens op, of
het noodig is op no. 1 te stemmen.
Wij'willen geen onderzoek doen naar
de oorzaak var die vraag. Deze ligt
vaak in plaatselijke omstandigheden.
Men heeft doorgaans van positief Anti
revolutionaire zijde ook geen behoefte
om op een ander te stemmen dan 'op
ro. 1. De wenschelijkheid om even
tueel een ander te kunnen stemmen,
komt doorgaans op bij bezoek van een
kiezer die een of andere voorkeur
heeft voor een candidaat, dien hij wil
stemmer, ondanks zijn anti-revolutio
nair zijn.
Nu zouden wij willen zeggen, wan
neer een kiezer geen bezwaar heeft om
antirevolutionair te stemmen, mits hij
no. 2 of 3 kar stemmen, welnu, laat
hem dan zoo stemmen.
Maar daf worde geen regel.
Iets wat niet n o o d i g is. kan daar
om nog wel gewenscht 'zijn.
Noodig is het niet, dat ieder op no.
1 stemt, want alle stemmer op cle vol
gende candidaten uitgebracht, worden
practisch gesproken, steeds samenge
teld en komen dus no. 1 ten goede.
Gewenscht is het wel, ën in hooge
mate zelfs.
Immers de candidaten ■zijn' maar
niet in willekeurige volgorde op de
lijst geplaa'st. De kiesvereenigingen
hebben gewikt en gewogen en de naar
hare meenirg meest geschikte candi
daten als regel mannen,; die hunne
sporen reeds -hebben verdiend, op den
voorgrond gesteld. En dus ligt het voor
de hard, dat ook getracht wordt dé
candidaten in die volgorde gekozen te
krijgen.
Maar. hierbij komt nog iets anders.
Voor een goede propaganda is het
gewenscht. dat door heel het district
één klank wordt gehoord.
Wordt hier op nummer één de aan
dacht gevestigd, daar nummer twee
aangeprezen en ginds nummer drie,
dan werkt dat verwarrend.
Daarom moet de leuze zijn in elk
geval anti-revolutinnair dus op I^V
no .6 en alleen bij hooge uitzondering
op een anderen candidaat dan no. 1
den heer W. Warn aar.
STADSNIEUWS.
GEMEENTEZAKEN,
Moïie van Eek Com. Financiën.
B. en W. hebben thans prae-advies
uitgebracht op de in de vergadering
van den gemeenteraad van 1 Decem
ber 1926 in hun handen gestelde motie
van den heer van Eek (s.-d:), luidende:
„De raad spreekt d$ wenschelijkheid
uit, dat de samenstelling en werk
kring der commissie van financiën al
dus worden gewijzigd, dat. de ze wordt
een commissie ingesAeld krachtens art.
54. 2e lid der gemeen+ewet, wier taak
het derhalve is B. én W. in het beheer
der geme-ryntefinanciën hij te staan,
en verzoekt B. en W. de daarvoor noo-
dige bepalingen te ontwerpen". Zij
ontraden aanneming van deze motie
en zouden bij onverhoopte aanneming
ervan geen voorstel tot instelling van
een commissie van bijstand voor de
gemeente-financiën doen.
Toch achten zij den werkkring van
de huidige commissie niet bevredi
gend, daar een niet onaanzienlijk deel
der werkzaamheden te zeer een admi
nistratief karakter draagt. Voorname
lijk geldt dit ten aanzien van het advi-
sccren omtrent voorstellen tot af- en
overschrijvingen op begrootingen, die
de goedkeuring van den raad behoe
ven.
Volgens de thans bestaande redac
tie in de commissi© van financiën,
welke met name zijn genoemd, zonder
dat is voorgeschreven, dat ook om
trent andeiv onderwerpen van finan-
cieelen aard haar advies kan worden
ingewonnen. Dit achten B. en W. ver
keerd. reden waarom zij voorstellen, in
d© verordening een bepaling op te re-
men. op grond waarvan de commissie
mede van advies kan dienen omtrent
alle verdere onderwerpen, de geldmid
delen1 der gemeente betreffende welke
aan haar oordeel worden onderwor
pen.
Uitvoerig bes'rijden B. en W. den door
de commissie voor de huishoudelijke
verordeningen sreuiten wen*ch om In
de voorgestelde wijziging te behouden
de woorden' uit de thans geldende ver
ordening; „het koopen, ruilen, ver
vreemden, herwaren en verpanden van
onroerend goed".
Zij zijn van meering. dat'het advies
van één raadscommissie doorgaans
voldoende is en met ram© de com
missie voor d© financiën niet gehoord
behoeft te worden over aankoopen enz
van onroerend goed.
Electriciieltsfarief In den spertijd.
Ten einde het verbruik van electri-
citeit ook in den spertijd gedurende
de zomermaanden aan te moedigen,
stellen B. en W. den raad voor, com
missarissen der lichtfabrieken te mach
tigen in de maanden Maart tot en met
September of in een door lien te bepa
len gedeelte van dien tijd gedurende
den spertijd verbruikte electriciteit
het verlaagd tarief te doen berekenen.
Verder stellen B. en W. voor, in te-
voeren een verminderd tarief voor de
verlichting van winkel etalages en re
clames gedurende d© avondurep, wel
ke aansluiten aan den sluitingstijd
der winkels, nl. 8 cent per K.W.U. Ge
durende den zomertijd zal de toepas
sing van het verminderd tarief aanv^n
gen om 9 uur wettelijken tijd.
Ten derae stellen B. en W. voor, de
.gelegenheid t© oper.en om gedurende
den nacht tegen goedkoop tarief
stroom te betrekken, welke in daar
toe van gemeentewege t© plaatsen ap
paraten alsdan verzameld wordt en
omgezet in warmte, in dier voege dat
des ochtends voor huishoudelijke"doel
einden over een zekere hoeveelheid
warm water beschikt wordt, welk wa
ter zijn warmt© (80 a 90 gr. G.) gedu
rende den geheelen dag vrijwel be
houdt. Deze apparaten welke eigep-
dom blijven van de gemeente en door
haar worden onderhouden en zoo noo
dig vernieuwd, zullen in het algemeen
verkrijgbaar worden' gesteld in vier
grootten en wel met een capaciteit van
resp. 30, 50, 120 en 200 Liter. De prijs
bepaling zal geschieden bij wijze van
abonnement: het gebruik van het toe
stel van 30 Li.er zal kosten f3 per
maand, dat van 50 Liter f 4:50, van 120
Liter f8 en dat van 200 Liter fll per
maand.
Voor hen, die er de voorkeur aan ger
ven, nachtstroom te accumuleeren in
eigen apparaten, is de mogelijkheid
geopend, des nachts tusschen 11 uur en
7 uur ten behoeve van die apparaten
stroom te betrekken tegen een ver
laagd verwarmingstarief van 2 Yi cent
per K.W.U.
Blijkens van de directie der Leid
sche Duinwater Mij. ontvangen verkla
ring zal het grootere waterverbruik
geen verhooging van den prijs van het
waterleidingabonnement ten gevolge
hebben.
Vacature Bestuur Ambachtsschool.
Het bestuur der vereeniging Am
bachtsschool beveelt in de vacature,
ontstaande door het periodiek aftre
den van den heer A. van 't Riet, die
niet herkiesbaar is, ter benoeming aan
het tweetal J. Engels en J. van Muiden
Vacature Plaatselijke School
commissie.
De plaatselijke Schoolcommissie be
veelt ter benoeming in de vacature,
ontstaan door het bedanken van het
lid den heer J. Schaap, als dubbeltal
aan de heeren P. Brouwer, Joban van
Oldenbameveldtstraat 34 en J. M. Vos,
Witte Singel 75.
BELASTINGOPHAALDIENST
Zaterdagmiddag hebben de besturen
van de Neutrale Bestuurdersbond, de
R. K. Vollfsbond en de Leidsche Be
stuurdersbond vergaderd betreffende
den Ophaaldienst voor de Belastingen.
De uitnoodiging tot deze vergade
ring was wederom uitgegaan van de
Inspectie van de belastingen.
Dat de Leidsche - Bestuurdersbond
niet eerder aan de werkzaamheden
heeft deelgenomen is het gevolg van
de omstandigheid, dat dezen bond ten
gevolge van een misverstand voor de
vorige vergadering, niet is uitgenoo-
In de vergadering van Zaterdagmid
dag werd definitief besloten,dat de
Ophaaldienst zal bestaan uit de drie
bovengenoemde organisaties.
NEEERLANDSCH VERTEGEN
WOORüIGER*
Prof. Mr. Dj*. W. J. M. van Eysinga,
hoogleeraar in het Volkenrecht, is he
den als vertegenwoordiger der Neder
landsche Regeering naar Straatsburg
vertrokken ter deelneming aan de Rijn
vaartconferentie, welke deze week al
daar wordt gehouden.
RIJKSUNIVERSITEIT.
Bij beschikking van den minister
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen is mr. A. N. Molenaar te
Wassenaar, tot wederopzeggens toege
laten als privaat-docent in de faculteit
der rechtsgeleerdheid aan de Rijks
universiteit te Leiden om onderwijs te
geven in het arbeidsrecht.
LICHTFEEST.
De Stadsevangelisatie Jeruël, Mid
delstegracht alhier, zit er niet bij stil.
Ten bate van haar onlangs geopend
Tehuis voor verzwakte kinderen, orga
niseert zij in de komende weken te
Leiden en op tal van omliggende dor
pen een z.g.n. Lichtfeest.
Dit Lichtfeest bestaat in een mooie
filmvertooning van de onderdrukking
en vervolging van Israël door de Egyp-
tenaren; de doortocht door d© Roode
Zee, en vervolgens het volk Israël bij
den berg Sinaï.
A.s. Dinsdagavond zal deze film in
haar eigen gebouw aan de Middelstê-
gracht voor een kring van belangstel
lenden worden vertoond en wij hopen,
waar ook onze redactie tot bijwoning
werd uitgenoodigd, hierop nader terug
te komen.
JUBILEUM W. SLOOS.
Heden herdacht de heer W. Sloos
den dag, waarop hij gedurende 25 jaar
in dienst was bij de zeepfabriek v.h.
Sanders en Co. alhier.
T© elf uur hedenmorgen werd de ju
bilaris m©t zijn echtgenoote en zoon
per auto van zijn woning afgehaald
en in een der feestelijk versierd© zalen
der fabriek binnengeleid.
Daar werd hij allereerst toegespro
ken door den directeur, den heer J. F.
X. Sanders, die hem om zijn trouwe
plichtsbetrachting prees en hem een
herinnering aan, dezen dag in den
vorm van ©en gouden horloge aanbood
Vervolgens wei'd nog het woord ge
voerd door den meesterknecht, den
heer.C. van der Krogfc namens het fa-
briekspersoneel en door den boekhou
der, deh heer J. A. Christiaanse na
mens het kantoor-, reizigers- en labo-
ratoriumpersoneel. Ook deze toespra
ken gingen vergezeld van het aanbie
den van toepasselijke geschenken.
Na nog eenige oogenblikken van ge
zellig samenzijn in de fabriek bracht
de jubilaris den verderen dag in den
nuiselijken kring. door.
LEIDSCH STUDENTENCORPS.
De praeses van het nieuwe collegium
van het Leidsch Studentencorps, de
heer C. J; A. de Ranitz, heeft in de he
denmiddag in het groot auditorium
der Universiteit gehouden ledenverga
dering van het L. S. C. zijn inaugureele
rede gehouden.
Spr. wees op een den laatsten tijd
waar te nemen soort onverschillig
heid, welke zich vooral uit in het be
danken voor bestuursfuncties. Daar
naast staat gelukkig, dat het leven in
de Corpsvereenigingen over h£t alge
meen niet onder gemis aan belang
stelling lijdt; zij maken tegenwoordig'
bijna zonder uitzondering een periode
van opbloei door. Het aantal der corps
vereenigingen is in het laatste jaar
met twee vermeerderd.
Spr. zeide verder dat vele „mores"
moesten worden vereenvoudigd of af
geschaft, echter alleen als ze finan-
tieel niet te rechtvaardigen waren. Hij
waarschuwde verder met het oog op
de veranderde tijdsomstandigheden
tegen te veel uiterlijk vertoon, vooral
in den groentijd.
Ten slotte nesprak de praeses de
Coniedération Internationale des Etu-
diants (C.I.E.), waarvan Nederland na
veel politiek geharrewar membre ti
tulair is geworden. Nederland zelf
beeft in deze C.I.E. nog niet veel stem
laten hooren en het collegium meent,
dat aan deze zwijgzaamheid een eind
moet komen. Het zal dez© kwestie op
de volgende Alg. Senatenvergadering
ter sprake brengen. Uittreden van Ne
derland nu reeds zou onverstandig
zijn. Dit zou eerst kunnen worden over
wogen als de principieele bezwaren
blijken niet uit den weg te kunnen
worden geruimd.
VERWARMING VAN SCHOLEN.
No. 6 van het tijdschrift „Het Gas"
bevat een zeer uitvoerig artikel van J.
B. B. Bosse over de ervaring met cen
trale warm wat erverwarming en gas
als brandstof alhier verkregen in een
achttal scholen over eenige jaren.
De schrijver stipuleert, dat centrale
verwarming van een gebouw moet
worden toegepast voor die lokalen, wel
ke geregeld, in gebruik zijn en dat voor
een aantal vertrekken, welke zoo nu
en dan worden benut, individueele
kachelverwarming meer op zijn plaats
is, zoodat in den regel combineering
van beide verwarmingssystenien de
aangewezen weg is. Een deel der scho
len is ingericht met Askaniaketels,
een ander deel met Strebel- en met
Kirkeketels. In ieder lokaal is een
thermometer aangebracht, die indien
de temperatuur te hoog stijgt contact
maakt en een brommertje in werking
stelt, dat den onderwijzer uitnoodigt
de radiatorkranen te sluiten. Behalve
door deze signaalinrichting wordt het
gasverbruik geregeld door thermosta
ten der verwarmingsketels zelf. Beide
inrichtingen zijn wel bijna onmisbaar
om het gasverbruik binnen normale
grenzen te houden. Deze grenzen zijn
gebleken te dezer stede zeer laag te
liggen, n.l. tusschen 4J4 en 10 M3. gas
per M3. verwarmden inhoud per sei
zoen.
In de practijk is gebleken, dat 1 M3.
gas evenveel mag kosten als ruim 1.5
K.G. cokes voor centrale warmwater
verwarmingen, zonder bedieningskos-
ten in rekening te brengen. Inclusief
bedieningskosten kan cokes van 22
Gtwone advertenJién par regal 22'/» cent
Imgazo&dan Madedeellngen, dobbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advert entiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
lijka geplaatst ad 40 cent
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Prof. van Eysinga naar Straatsburg
als Nederl. gedelegeerde ter Rijnvaart-
conferentie.
Buitenland
Tsjang Tso Lin wil met de Zuide
lijke troepen onderhandelen.
Nieuwe Amerikaansche en Japan-
sche troepenzendingen naar China.
Bij de Duitsch-Fransche handelsbe
sprekingen is een voorloopige overeen
komst bereikt.
Zwitserland zal het niet als een ba-
leediging opvatten, indien de Ontwa
peningsconferentie, in verband met
Ruslands verwachte deelneming, bui
ten Genève plaats vindt.
per ton concurreeren met gas van
cent per M3. In het algemeen zal de
installatie met gas gestookt wat rui
mer worden bemeten, dan indien met
cokes gestookt. Hieruit volgt, dat de
inrichting van een bestaande ketel-
installatie tot een gasketel-installatie
in den regel tot teleurstel ling zal lei
den.
DE ELECTRICITEITSSTORING.
In aansluiting op het. bericht in
ons blad van Zaterdag betreffende de
electriciteitsstoring kunnen wij nog
meedeelen, dat in een der hoogspan
ningskabels kortsluiting was ont
staan, zoodat een gedeelte van het laag
spanningsnet stroomloos geraakte. De
storing, die, zooals gemeld, om kwart
over 10 begon, heeft tot even na mid
dernacht geduurd, tot een gedeelte van
den desbetreffenden kabel vernieuwd
was.
In de Stedelijke Werkinrichting
zijn de vorige week opgenomen 345 vol
wassen personen en 15 kinderen, to
taal 260 personen.
Zaterdagmorgen omstreeks 10
uur geraakte de 10-jarige J. d. O., uit
de Michielstraat, aan de Oude Vest
spelenderwijs te water. Het mocht den
26-jarigen chauffeur S. P., die zich ge
kleed te water begaf, gelukken cfen
reeds zinkeiid^i knaap te redden.
In den nacht van Zaterdag op
Zondag zijn aan den Rijnsburgerweg
een 9-tal schapen van D. door een hond
gedeeltelijk doodgebeten, gedeeltelijk
doordat zij door den hond opgejaagd
waren te water geraakt en verdronken
Zaterdagavond half 12 vermiste
de heer A, K. zijn rijwiel dat hij voor
een woning aan het Utrechtscheveer
eenigen tijd onbeheerd had laten staan;
evenzoo de heer C. L. v. B., die het
zijne gisteravond onbeheerd had laten
staan in den tuin van het Diaconessen
huis.
Door de politie is in bewaring ge
nomen een rijwiel dat onbeheerd werd
gevonden op de Oegstgeesterlaan.
BINNENLAND.
CALVINISTISCHE JURISTEN-
VEREENIGING.
Woensdag 25 Mei e.k. hoopt de Cal
vinistische Jur. Vereen .weer in Jaar
vergadering bijeen te komen, t© Amers
foort, in het Berg-Hotel met zijn mooi©
ligging en vergezichten.
Mr. A. C. G. van Proosdij te Amster
dam hoopt voor d© Vereen, een inlei
ding te houden over Calvinistische
beschouwingen in verhand met het Hu
welijksrecht. Deze vergadering is uit
sluitend toegankelijk voor de leden
der Vereenigingdie ook tijdig de des
betreffende stukken ontvangen. Voor
lidmaatschap kan men zich opgeven
hij het Bureau der Vereen., adres: Mr.
Joh. H. Scheurer, Arnhemscheweg 260,
Amersfoort.
De aanwezigheid van vele vooraan
staande juristen uit onzen Calvinisti-
schen kring, theoretici en practici, be
loven aan de discussies een belangwek
kend karakter te geven.
CHR. MIDDENSTAND.
Te Utrecht in het Gebouw voor K.
en W. werd dezer dagen1 een buitenge
wone algemeene vergadering gehouden
van de Vereeniging van den Christelij-
ken Handeldrijvende^ en Industrieelen
Middenstand, tevens bedoeld als jaar
vergadering.
De aftredende hoofdbestuursleden, de
heeren K. Meima te Sneek, mr. R. van
Maar©,- te Arnhem, E. H. Dik te Am
sterdam en A. Bos te Rotterdam, wer
den herkozen.
Gekozen werden: in de vacature
Scbwarzenburg (Groningen) J. Kaajan
(Groningen); in de vac. R. K. van den
i Berg (Baarn), C. de Haan (Utrecht);
