NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN VRIJDAG 18 MAART 1927
werken), de afgevaardigden der classis,
zim vroegeren ambtbroeder Ds. A. M.
Donner van Den Haag overgekomen, zqn
S0SntóIear(^.6 4' den
aanvang van sprekers werk hier,
men tot 29 leden), de aommsisie van ito
heer, de kosters en voorts de onaerscnei
dene oommissies en vereemgingen waar
mede spr. heeft mogen arbeiden.
In een gevoelvol en ernstig woord
richtte spr. zich ten slotte nog eeiunaal
tot zijn gemeente <1.1 Egn catechisant.n
Hierna vodden nog het woord fis. h
A den Boeft namens de gemeente us.
Meijnen van Baarn namens de Classis
Amersfoort en zijn oud-collega Ds. A.
M Donner, waarna de gemeente den
scheidenden leeraas toezong Ps. 121 14
611 Ji^Ter ^aanvulling van het bericht
betrefende de bevestiging en intrede
van Ds. C. va-n Re en en bij de Ge-
ref Kerk van Woerden schrijft men
aan de Standaard het volgende:
Bij zijn toespraak tot de Gemeente
had Ds. v. R. nog gelegenheid de Ge
meente hartelijk dank te zeggen voor
de vele blijken van belangstelling en
medeleven hem en zijn gade bewezen,
en ook voor de verrassing hem bereid
in het schenken van een toga. Het
was Spr. een eere zijn ambt in een pas
«end ambtskleed te mogen bedienen.
Het afscheid van Ds. D. J. Cou-
v e e van de Geref. Kerk te Brussel,
die het beroep naar Hilligersberg aan
nam, zal a.s. Zondagavond om 5 urn-
plaats hebben.
kerkbouw.
Woensdagmiddag heeft in tegen
woordigheid van B. en W. van Aals
meer en tal van andere belangstellen
den de eerste steenlegging plaats ge
had van de nieuwe kerk der Doopsge
zinde Gem. aldaar. De Amsterdamsche
architect Staal heelt de plannen voor
':dez enbouw ontworpen.
Ds. G. VAN DUINEN.
Db. G. van DuinM, Geref. Pred. te
s^i'vlam, heeft th&s definitiefaangï;
nomen eern eventueele benoeming te,
leger-Prediiant in Ned. Oost Indie.
PROF. DR. J. WATERINK.
De Staatscourant van Woensdag be
vatte de bekrachtiging van dc aanstel
ling van Dr. J. Waterink tot buitenge
woon hoogleeraar aan de faculteit der
Ketteren en Wijsbegeerte aan de Vrije
.Universiteit, oim onderwijs te geven in
de Paedagogiek.
christelijk schoolcongres
Een dezer dagen vergaderde het be
stuur van het Christelijk Schoolcon-
gres. Besloten werd te trachten aan
het Congres een internationaal karaK:
ter te geven en in verband hiermede
het uit te stellen tot 1928. Het ligt m
de bedoeling het Congres te houden op
25 26 en 27 October van dat jaar. Ge
tracht zal worden verbinding te ver
krijgen met buitenlandsche organisa
ties voor het Christelijk Onderwijs. Of
het geheele Congres internationaal zal
zijn, oi wel het internationaal karak
ter zal uitkomen, door inlassching
van een buitenlandsche sectie, zal nog
nader worden beslist.
GIFTEN EN LEGATEN.
Voor een orgel in de Geref. Kerk te
Oldekerk (Gron.) werd van een bejaar
den broeder een gilt van 500 ontvan
gen.
PROr. DE BUSSY NAAR INDIë.
Naar wij vernemen, is Prof. Dr L.
P de Bussy, directeur der afdeeling
Handelsmuseum van de Koninklijke
iVereeniging Koloniaal Instituut te
Amsterdam, door het Deli Planters
Comité uitgenoodigd een bezoek te
brengen aan het destijds ondier zijn
leiding gebouwde en in werking ge
stelde Deli-proefstation te Medan.
Vanwege het Koloniaal Instituut
zal daaraan een studie- en verzamel-
reis worden vastgeknoopt, waarin Prol.
De Bussy niet alleen Sumatra en Java
doch ook Celebes en de Molukken
hoopt te kunnen opnamen.
Prof. De Bussy, die zich 25 dezer te
jGenua op de „P. C. Hooft" zal insche
pen, is voornemens October van dit
jaar in het land terug te keeren.
Gedurende zijn afwezigheid zijn tot
jwaarnemende directeuren der aidee
ling Handelsmuseum benoemd de hee-
ren Dr. E. C. J. Mohr en ir. W. L, Uter-
jnaxk
ACTIE VRIJE UNIVERSITEIT.
In de Geref. Kerk te Enkhuizen,
heeft Prof. Dr. J. Waterink Dinsdag
avond in een met bijzondere aandacht
beluisterde rede den uitbouw van üe
Vrije Universiteit bepleit. De spr. be
toogde dat volledige uitbouw vande
V. U. en spoedige stichting van een
natuurwetenschappelijke facult. drin
gend noodig is. en dat deze noodzaak
voortvloeit a. uit het karakter van het
Calvinisme, b. uit den aard der heden
daagsohe cultuur, c. uit de behoeften
van de practljk, d. uit de verplichtin
gen der historie. Vervolgens behandel
de spr. de kwesaes die zich de laatste
jaren rondocm de V. U. hebben vooi ge
daan, om met een krachtige opwek
king tot offervaardigheid voor het uit-
bouwfonds te eindigen.
gereformeerd schoolverband
De vorige week vergaderde de Com-
missie van 'Uitvoering van U. p.
D? Watering, als. paed advieeur
aanwezig, kon Sn uitzicht stellen het
verkrijgen van de gelegenheid om 1
een laboratorium de experimenteels
psychologie te gaan beoefenen.
iVan den Bond voor Geref.
organisatie is de toezegging mg
men van een jaarlijfcsche bijdrage van,
f 100 in de kosten van den leerstoel.
Na de vaststelling Van het Jaar
verslag en van de agenda voor Be al
gemeene vergadering op
dejde de commissie ervex het Statuut
dat het algemeen reglement moet ver
vangen. wanneer de vergadering het
voorstel der commissie aanneemt om
voor G. S. V. rechtspersoonlijkheid
'aan te vragen.
Jaarverslag en agenda met' Voorste?
verschijnen in <3e eerste he ft vanlAprit.
DE THEOL. SCHOOLDAG TE
KAMPEN.
De Theologische Schooldag te Kam
pen zal, naar wij vernemen, dit jaar
op Donderdag 23 Juni a.s. worden ge
houden. 4
In de morgenvergadering zal Ds. G.
O. Donner, Geref. predikant te Sche-
veningen een referaat houden.
Met sprekers voor de middagsamen
komsten den bidstond aan den voor
avond wordt nog nader onderhandeld.
UIT DE~ÖMGËVING.
KOUDEKERK
Gemeenteraad.
De Raad dezer Gemeentel vergaderde
gistermorgen. Voorzitter de Bur^em.
De Voorzitter opent de vergadering en
leest het gebed.
Daarna herdenkt de Voorzitter den
overleden wethouder, den beer D. Rey-
neveld met de volgende woorden:
Alvorens onze werkzaamheden aan te
vangen, pg£t het ons even te gedenken
het feit, dat een Uwer ons aoor den
dood 'Ontvallen is.
Ik breng gaarne namens de Gemeente
dank voor al hetgeen hij in het afgeloo-
p^n tijdvak van 27 jaren voor haar ver
richt neeï.
Zijn inzicht in zaken werd door velen
op pros gesteld, ook in landbouwerskrin
gen. Zijn gezondheid was de laatste ja
ren niet zoo goed meer, zoodat hij zich
meer dan hem lief was, dikwijls in acht
moest nemen en ziph ook uit de Ge
meentelijke werkzaamheden moest te
rugtrekken.
Zijn heengaan heeft velen getroffen.
Daarna wordt behandeld punt 1: On-
lerzoek geloofsbrief van het in de plaats
van den. heer D. Reyneveld benoemd ver
kiaard raadslid, den heer N. P. Sleg-
tenhorst. Benoemd wordt een commis
sie tot onderzoek van den geloofsbrief,
die nadat de vergadering een oogenblik
geschorst is geweest, mededeelt den ge
loofsbrief in "orde bevonden te hebben,
en adviseert tot toelating, waarna bij
p-unt 2, de foeëediging plaats heeft en
ae Voorzitter het nieuwbenoemde raads
lid welkom hejatt i nden Raad en. hem feil
citeert met zijn benoeming, welke felici
tatie door den heer Slegtenhorst met een
enkel woord wordt beantwoord.
De Voorzitter heet thans speciaal wel
kom den heer Gorts, die na een lange
ziekte weèr aanwezig is. De heer
Corts dankt den Voorzitter voor zijö
goede woorden.
Punt 4 is de benoeming van een We
houder in de vacature D. Reyneveld.
Met algemeene stemmen wordt geko
zen de heer v. d. Berg, die zijn benoe
ming aanneemt en door den Voorzitter
en raadsleden wordt gecomplimenteerd.
De Notulen worden gelezen en goed
gekeurd.
Onder de ingekomen stukken merken
we op
Missives Ged. Staten goedkeuringen
Raadsbesluiten;
Missive Ged. Staten goedkeuring ge-
meentebegrooting 1927.
Verslag" Commissie tot Wering van
Schoolverzuim;
Proces-verbaal opname kas van den
Gem. Ontvanger.
7. Comptabele besluiten en wijziging
Gemeenterekening 192 5
Aangenomen.
8. Vaststelling voorschot art. 101 der
Lager Onderwijswet ten behoeve van de
Bijz. Lagere School in deze gemeente
voor het dienstjaar 1927, en vergoe
ding art. ioi over 1923 en 192a. Het
eerste wordt vastgesteld op een bedrag
van 110,47 per kind. De vergoedingen
over 1923 en '24 worden respectievelijk
vastgesteld op f696,en f 732V—
9. Vaststelling Suppletoir-kohier hoa
denbelasting dienst 1926 en kohier hon
denbelasting dienst 1927. Het eerste
wordt vastgesteld en het tweede met
een eindcijfer van f352,—.
10. Vaststelling verordening op het
aanleggen of onderhouden van_ geleidin
gen 01 kabels voor gas, electriciteit enz.
Aangenomen.
11Overeenkomst electriciteitsleve-
ring in de Hoogewaard. Daar deze over
eenkemst billijk is, adviseeren B. en W.
deze goed te keuren. Met de uitvoering
van het werk zal spoedig worden begon
nen.
Aangenomen.
12. Algemeene machtiging van B. en
W. tot - aangaan van overeenkomsten
voor burgerrechterlijke handelingen.
Aangenomen.
Thans heeft nog plaats de benoeming
in de vacature van wijlen den heer D.
Reyneveld, van een lid van het zittende
en nieuw-benoemde stembureau. Geko
zen wordt de heer van den Berg.
Rondvraag.
De heer de Jong zou willen, dat de
cijfers van de voor het stratenplan be
noodigde steenen gepubiceerd werden.
Er heerschen daaromtrent verkeerde
voorstellingen in de gemeente.
De Voorzitter noemt de verschillen
de prijzen der klinkers. De Rjjnklinkers
zullen pllmi. f 800,per K.M. meer kos
ten dan de Waalklinkers. Bovendien zijn
door een deskundige proeven genomen
van de duurzaamheid en die vielen verre
in het voordeel van de Waalklinkers
uit, wat taaiheid en wateropname
treft. Het doet spr. leed, dat men een
actie is gaan voeren in de gemeente
hierover. In de volgende vergadering
zal beslist worden wie de steenen zal' le
veren.
Daarnaj slniting.
Woensdagavond werd in een der
lokalen van de O. L. School alhier een
bijeenkomst gehouden voor de bewo
ners van den Hoogenwaard, die daar
voor door den Burgemeester waren
uitgenoodigd.
Deze bijeenkomst, die door den Bur
gemeester met een kort woord werd
geopend, had ten doel, de bewoners
van den Hoogenwaard voor te lichten
en hekend te maken* met de aanslui-
tftigsmogelijkheden, tarieven, enz.,
omdat gebleken was, dat verschillen-
personen nog niet voldoende hier
van op de hoogte waren.
In veVhouding met het groote aan
tal uitnoodigingen, was de bijeen
komst niet al te druk bezocht, hetwelk
voor een groot deel te wijten was aan
de niet voldoende bekendheid met de
vertooning van een drietal films.
De heer Zierfusz, Hoofdinspecteur
van de Lichtfabrieken te Leiden, gaf
daarna een duidelijke uiteenzetting
van de aansluitingsvoorwaarden, -mo
gelijkheden, tarieven, zoowel voor be
drijven, als voor huishoudelijk ge
bruik.
Hierop volgden nog eenige vragen,
die door den heer Zierfusz en den Bui*
gemeester op duidelijke wijze werden
beantwoord, waarop zich eenige per
sonen opgaven voor aansluiting aan
het elektriciteitsnet.
Daarna had de vertooning plaats
van een 3-tal films, door den heer van
der Meer.
Op grappige wijze werd hier geïllus
treerd, het wantrouwen van een huis
vrouw tegenover het gebruik van elee
triciteit.
Aangezien tegenwoordig immers al
les met elecfriciteit geschied, was de
daarin voorgestelde familie wel ver
plicht hun afkeer tegen het gebruik
van electriciteit te overwinnen, en
toen ze zich er eindelijk aan gewaagd
hadden, was de geheele familie er van
overtuigd, dat niets boven electriciteit
ging.
Ongeveer 10 uur werd dezen avond
door den Burgemeester gesloten, met
dank aan de aanwezigen voor hun be
toonde belangstelling.
Naar wij veremen, bestaat waar
schijnlijk het plan. om binnen enkele
dagen nog een tweeden filmavond t e
geven.
Verder werd medegedeeld, dat de
Commissie, bestaande uit de heeren
Slegtenhorst, P. de Jong, Blijleven en
Molema, opnieuw alle bewoners in
den Hoogewaard zal bezoeken, ter
invulling' van de aanvraagformulie
ren en ter bespreking van een gemeen
schappelijke aanbesteding van de in
stallaties. Met den aanleg zal thans
zoo spoedig mogelijk begonnen wor
den.
- In de plaats van wijlen den heer
D. Reijneveld is in de vergadering van
den gemeenteraad op Donderdag j.l.
met algemeene stemmen tot wethou
der gekozen de heer Jac. van den Berg
(A.-R.
Maandagavond j.l. vergaderde de
A.-R. Kiesvereeniging „Nederland en
Oranje'' in het lokaal achter de Geref.
Kerk alhier. De vergadering werd door
den voorzitter, den heer N. P. Slegten
horst, op de gebruikelijke wijze ge
opend. Vervolgens werden de notulen
voorgelezen en goedgekeurd. Enkele
mededeelingen werden gedaan o.a. ook
over de propaganda-vergadering te
Leiden.
De voorzitter hield daarna een kor
te toespraak in verband met het over
lijden van den heer D. Reijneveld, in
leven onze oudste vertegenwoordiger
in den Gemeenteraad. Hij liet hierbij
vooral uitkomen, wat hij is geweest
op politiek gebied, een vertegenwoor
diger der partij en die lang in dank
bare herinnering zal blijven voortle
ven. Daarna, werd overgegaan tot vast
stelling van de Candidatenlijst voor
den Gemeenteraad. Op de lijst werden
allereerst geplaatst de aftredende
raadsleden in de volgende rangorde:
1. Jac. van den Berg (aftr.). 2. P. de
Jong (aftr.), 3. N. P. Slegtenhorst (aftr.)
terwijl door stemming aan de lijst
werden toegevoegd: 4. K. Reijneveld,
5. P. Kok, 6. M. Schenkeveld en 7. H.
Verburg. Hierna werd de vergadering
door Ds. Haspers met dankgebed ge
sloten.
A.s. Maandagavond te half 8 uur,
zal er in de Ned. Herv. School gelegen
beid zijn voor inschrijving van nieu
we leerlingen, welke op 1 October 1.1.
5 jaar geweest zijn.
Donderdag 24 Maart a.s., des
avonds te 7 uur, zal er in de Ned. Herv
School alhier de tweede Ouderavond
gehouden worden, bij welke gelegen
heid de busjes voor de school geledigd
moeten worden.
Predikbeurten. Ned. Herv. Gem.
Zondag v.m. 9.30, Bed. H. Doop en
n.m, 6.30 uur Ds. Israël.
Geref. Kerk, Zondag v.m. 9.30 uur
en n.m. 6.30 nnr Ds. Haspers..
OEGSTGEEST.
Door de Gemeente-Piolitie en den
Rijksveldwachter alhier, is proces-ver
baal wegens verduistering van een rij
wiel opgemaakt tegen A. D. uit deze ge-
Het rgwiel is te Leiden in beslag geno
men.
Woensdag werd door een nog on
bekende auto een wagen aangereden van
den heer v. d. L. alhier. Een wiel van de
wagen werd afgereden. De bestuurder
van de auto bekommerde zich niets over
heb geval, en vervolgde zün weg.
NQORDWIJK BINNEN.
Predikbeurten Geref. Kerk v.m'. i«l
en n.m,'- i,uur, Ds. A. M. Donner, Emer,.
PTed. te 's-Gravenhage.
In de collecte tijdens de j.l1. gehou
den Bidstond der Geref. Kerk, is voor
de Kerk een renteloos aandeel van 50
gulden gevonden.
ROELOFARENDSVEEN.
Gisteren had alhier de jaarverga
dering plaats van de vereenig in g net
Wit-geiê Kruis, Een 29-tal leden waven
tegenwoordig. De voorzitter, de heer
J. J. de Koning, opende de bijeenkomst
waarna hij het woord gaf aan den se
cretaris tot voorlezing der notulen en
jaarverslag, welke onder dankzegging
werden vastgesteld.
Bij ontstentenis van den' penning
meester bracht de heer van Akkeren
financieel verslag uit. De ontvangsten
hebben bedragen f 6544.21 en de uitga
ven f 0577,96, zoodat er een nadeelig
saldo is van f33.75.
Naar aanleiding van deze rekening
werd door den heer HoJscher een in
lichting gevraagd over de post meu-
beien ad f419,24, welke door don: voor
zitter werd beantwoord,
Hierna^ verkreeg' de Burgemeester 't
woord, clie het bestuur eenige nuttige
wonken gaf omtrent de inrichting van
de rekening, aangezien de noodige b"
scheiden tot staving der uitgaven niet
ter vergadering aanwezig waren .tor-
wijl uit de rekening niet direct
was te zien, of er een voor- of
wel eeon nade#lig saldo was. Spreker
stelde voor, een controle-commissie ie
benoemen. Be voorzitter zegt, dat deze
Commissie voor enkele jaren steeds
werd gekozen, doch dat wegens de ge
ringe opkomst op de jaarvergadering
de controle-commissie bestond uit en
kele bestuursleden. Tot leden der com
missie voor het nazien van rekening
en begrooting voor liet volgend jaar
werden gekozen de heeren Holscber en
B. van; der Meer, die zich deze benoe-
ming lieten welgevallen.
Hierna werd verslag uitgebracht
over de rekening van het T.B.C.-fonds
°?ooS?F<f'en heb6en hiervan beloo-
pen f 6382.43 X en de uitgaven f 1753.95
alzoo een batig saldo van'f 1628.4815.
De bogrooting werd hierna vastgesteld
f512011 ln ontvangst en "itgaaf op
Hiena hield de voorzitter een voor
dracht over T.B.C. bestrijding Toen
spreker voor eenige dage» van onze
wijkverpleegster een verslag ontving
d« werkzaamheden door haar in
1926 verricht, trof hem het zeer hooge
aantal bezoeken door haar gebracht
in gezmnen, waarin zich T.B.C. lijders
bevonden. Dit aantal bereikte het res
pectabele cijfer van 1100. In niet min
der dan 26 gezinnen binnen het rayon
waarover de vereeniging haar werk
zaamheden uitstrekt, heeft deze ge
vreesde ziekte,, welke met recht beti
teld wordt met den naam „de witte
pest", thans haar intrede gedaan om
daar op de bekende langzame tfiize
slachtoffers te eischen. Spr. geeft hier-
Üa ^?i!e statistische gegevens over
de 1.B.C, in ons land, uit welke gege
vens blijkt, dat de act»,, die de laatste
jaren door de vereenigingen tot bestrii
ding der T.B.C. gevoerd, niet te ver
geefs is geweest en dat dank zij de
geldelijke steun van Rijk en Provin
cie eerj groote vooruitgang valt waar
to nemen. Het bestuur van het YVit-
Gele Kruis heeft dan ook in deze een
taak te. vervullen, welke niet licht
mag worden genoemd. In deze rust
op ons een plicht, en wel om ver-
schillende redenen. Allereerst omdat
in ons rayon deze ziekte zoo welig
tiert en er verschillende oorzaken zijn.
welke een afdoende bestrijding zoo
moeilijk maken. De gesteldheid van
onzeni bodem, het gemis in vele gezin
nen van goed drinkwater, de bekrom
pen woningen, ziedaar verschillende
oorzaken welke het zoo gemakkelijk
maken de T.B.C. bacil te verspreiden
e» te doen gedijen. Ten tweede omdat
deze taak ons niet alleen dooi- het
Goddelijk gebod der naastenliefde is
opgelegd, maar ook, omdat onze we
reldlijke overheid dit van ons eischt
Immers zoowel het Rijk als de Provin
cie hebben zich tot taak gesteld de
bestrijding der T.B.C. geldelijk te sten-
19^6 ontving de vereeniging
f iSn Rij? 1550 en VM1 de Provincie
f120. Spr. komt thans tot de vraag:
hoe zullen wij op de beste wijze en
met het meeste succes deze taak ver
vullen? En dan kan het antwoord
mets anders zijn, d^n door en met al-
ien^eTr?mf der leden en door
fiahBbw de no°dtge voorzich-
»g^d te betrachten om de besmet
ting uit de gezinnen te weren. Daarom
wekt spr. op steeds getrouw de voor
schriften en raadgevingen: van medicus
en verpleegster op te volgen.
Hierover mag niet licht gedacht wor
oen, want liet is reeds vaak bewezen,
dat wanneer deze ziekte zich in het
begm-stadium vertoont, genezing bij
een oordeelkundige behandeling in het
geheel niet is uitgesloten. Vandaar
dat het zeker aanbeveling verdient, de
uitzending naar sanatoria zooveel mo-
geujk te bevorderen, aangezien de be
handeling der patiënten daar in alle
opzichten af is. Spr. weidt hierover
nog verder nit en wekt allen op om
zooveel in hun vermogen is de T.B C
bestrijding financieel te steunen De
kas onzer vereeniging is momenteel
van dien aard dat alleen bij een zui
nig beheer het evenwicht kan bewaard
hl ij ven.
Het bestuur heeft dan ook weder
groot© plannen voor de toekomst. Er
aal, indien de uitkomsten in onze
plaats gunstig mochten zijn. dit jaar
weder een tentoonstelling worden' ge
organiseerd, waarvan de opbrengst zal
worden aangewend voor den houw van
een Wijk gebouw. De verpleegster
vervullen met werklust en liefde hun
zware taak. Niet minider dan 2500 be-
zoexen als ziekenverpleegster en 1100
bedoeken als huisbezoekster werden in
6 afgelegd. Spr. brengt een woord
van dank, aan de beide zusters. Met
den wensch, dat God de pogingen van
de vereeniging om haai; vooropgezet
aoel te hereiken mag zegenen, sluit
de voorzitter zijn opwekkende rede.
Hierna had de verkiezing van drie
bestuursleden plaats, wegens periodie
ke aftreding van de heeren Klein en
Otto en mej. Rietbroek, welke laatste
niet meer voor een bestuursfunctie ln
aanmerking wenschte te komen. De
heide heeren wei'deni bij acclamatie
herkozen en in plaats van mej. Riet
broek werd benoemd mej. N. de Jong.
Van de rondvraag werd gebruik go-
maakt door den heer B. van der Meer
die bestuur, Dr. van Doorn en zuster
Sinnige dank bracht voor de hulp en
steun, ondervonden bij het uitzenden
van zijn dochtertje naar hei Sanato
rium te Venlo. Toen dit uitzenden van
zijni kind bekend werd, kwamen ver
schillende raadgevers hij hem, waar
van de meesten tegen uitzending pleit
ten. Spreker heeft echter de raadgevin
gen "van den modieus opgevolgd en is
hiervoor dankbaar, omdat bij zijn be
zoek aan de inrichting hem gebleken
is, dat de meeste buitenstaanders een
verkeerde voorstelling hebben over de
behandeling van dergelijke patiënten.
Spreker roemt de inrichting van het
gesticht en hoewel het scheiden van
zijn dochtertje hem zwaar viel, ging hij
na zijn bezoek aan de inrichting met
een dankbaar hart naar huis in de
hoop, op een spoedig herstel.
De voorzitter dankt den heer van
der Meer voor zijn waardeerend-s woor
den, waarbij Dr. van Doorn zich nog
aansluit. Hierna werd de vergadering
gesloten.
KRONIEK VAN DEN ARTS.
De dokter In de keuken.
-
f Het is nog niet zoo lang geleden, dat de keu-
ik en het burgerrecht in het domein der weten
schap veroverd heeft. De dokter veracht niet
meer die bewonderenswaardige chemie, die
uit het toebereiden der spijzen bestaat en
j evenmin ontkent hij de belangrijke rol, welke
'reen dieet bij de genezing kan spelen. De ver-
iandering in de spijzen, zij het onder den in-
vloed van het koken, stoven of braden, zij het
'door de werking, die zij op elkaar uitoefenen
wanneer men te tezamen brengt, zijn daarom
evenzoovele elementen, wélke de arts kennen
moet, wil het dieet zijn uitwerking hebben.
Iedereen weet dat, wanneer de maag niet ln
orde is, men op meelspijzen aangewezen is.
Deze vormen bij uitstek de kalmeerende voe
ding, dio aan onze arme maag veroorloven
moet om weer op streek te komen. Maar we
moeten daarbij niet uit het oog verliezen, dat
de mensch een zenuwstelsel bezit, dat bij de
spijsverteerlng een uiterst belangrijke rol
speelt. We moeten stellig den maag sparen,
maar we moeten hem ook niet in 't harnas ja
gen, en dan doet zich de noodzakelijkheid voor
om afwisseling in de voeding te brengen en
hem deze onder een aangenamen maar niet
prikkelenden vorm aan té bieden. Hij, die aan
slechte spijsvertering lijdt, zal dus te gemak
kelijker een maaltijd verwerken naarmate de
spijzen meer talrijk en meer afwisselend zijn.
Anders gezegd voor een goede spijsvertering
kan iemand zeer goed een kleine hoeveelheid
van 5 of 6 schotels verorberen, terwijl hij zich
slecht zou voelen wanneer hij dit totaal van
één en dezelfde spijs zou moeten eten.
Laten we nu achtereenvolgens eens de wijze
bestudeeren waarop de verschillende voeding
stoffen vleeach, visch, groenten zich bij
hunne toebereiding gedragen.
Koken in1 water is een der meest gebruike
lijke methodes voor het bereiden der spijzen.
Gekookt vleesch kan op twee wijzen verkre
gen worden: óf wel het wordt'.met koud water
opgezet en daarna tot koken gebracht, of wel
het wordt ineens in kokend water gebracht.
Wil men in het vleesch alle voedzame en sma
kelijke sappen, die het bevat, behouden, dan
moet men het in kokend water brengen. Hier
door stolt onmiddellijk het eiwit aan de op
pervlakte van het vleesch, verstopt aldus de
poriën en vormt zoodoende een beschuttende
laag tegen het uitloogen der oplosbare be-
.aiiaaBBieii.
Wil men daarentegen een smakelijke bouil
lon hebben, dan moet men deze oplosbar* be-
standdeelen uitttrekken voor het eiwit gestold
is en du3 met koud water opzetten. Een goed
bereide bouillo» is versterkend, wekt den eet
lust op en werkt bevorderend voor de vor
ming van maagsap. Voor maaglijders, die een
snel geprikkelde maag hebben, is bouillon ver
boden. Een voordeel van gekookt vleesch, dat
met koud water opgezet is, is, dat door het ko
ken de spiervezels losgemaakt zijn, waardoor
het vleesch losser en veel gemakkelijker l*
kauwen is, en het dus zeer geschikt is voor
zieken met een slecht gebit
Dij groenten hebben vele huismoeders de
gewoonte ze meer of minder lang in verschil
lend water te koken. Dit is verkeerd, waflt
daardoor onttrekt men hun de voor het liohaam
onontbeerlijke zouten, die zij bevatten. Uit
een gezondheidsstandpunt is het daarom veel
beter de groenten in weinig water te stoven.
Of ook men kan meer water nemen en groente
bouillon maken. Deze bouillon wordt ook door
prikkelbare magen goed verdragen en waar zij
alle minerale zouten uit de groente bevat, is
het een versterkende spijs van allereerste orde.
De werking van warmte, direct toegepast
zonder water als middenstof, levert ons gebak
ken of gebraden spijzen.
In tegenspraak met de gangbare meening i»
het braden een twijfelachtig kookprocédé en
is gebraden vleesch een spijs, die den maag
ten zeerste kan prikkelen. Door het braden
gaat n.l. een gedeelte van het spiervet over tn
acroleïne, een zeer prikkelende chemische stof.
Bovendien, wanneer men de oppervlakte /an
het vleesch tenminste niet verkoken wil stijgt
de temperatuur binnenin niet hoog genoeg om
parasieten, die zich in h6t vleesch zoudon kun
nen bevinden (b.v. trichinen), te dooden.
Slechts gebraden kalfs- of ander mager vleesch'
mogen toegestaan worden voor personen met
licht geprikkelde maag. Visschen, welke in
hun geheel gebraden worden, zijn minder prik
kelend, daar hun huid het daaronderliggendo
vleesch beschermt
Geroosterd brood en gebakk'en aardappelen
prikkelen de maagfunctie. Zij zijn aan te beva
len voor hen, die geen eetlust hebben, maar
zijn bij andere maagaandoeningen uit den
booze. Droog beschuit daarentegen heeft geen
nadeelen, omdat het bij het bakken niet aan
zoo'n hoogë temperatuur is blootgesteld ge
weest Brood is in 't algemeen een slechte spijs
voor maaglijders, omdat het binnenin onvolle
dig gebaldcen is. Het kleeft dan tezamen en
vormt een massa, welke ondoordringbaaar It
voor de verteereode maagsappen.
