NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN ZATERDAG
26 FEBRUARI 1927
Gewijde en Ongewijde
Historie.
DE KENNIS VAN GOED EN KWAAD.
De boom der verzoeking wordt in
Gen. 2 17 genoemd de boom der kennis
van goed en kwaad. Wanneer wij een
onderzoek instellen naar de beteekenis
dezer uitdrukking, Schrift met Schrift
vergelijkende, blijkt ons, dat de „ken
nis van goed en kwaad" is het inzicht,
waardoor men weet, tusschen het goe
de en kwade deze twee woorden in
hun ruimste beteekenis genomen te
onderscheiden.
Deze kennis van goed en kwaad be
looft de slang aan de vrouw als zij van
den boom eet. Dan zult gij als God zijn
zoo luidt het woord van den Verzoe
ker kennende goed en kwaad. En
na den val zegt God: „Zie, de mensch
is geworden als een onzer daarin dat
hij goed en kwaad kent."
Heeft de Duivel waarheid gesproken,
kreeg de mensch, inderdaad door het
eten van de verboden vrucht kennis
van goed en kwaad? En hoe zijn de
woorden Gods te verstaan, als ironie of
spot zooals men vroeger veelal meende,
of in letterlijken zin?
Gaan wij eerst na wat de uitdruk
king „boom der kennis van goed en
kwaad" beteekent. Evenals de andere
Paradijsboom, de boom des levens, de
boom is waaraan op de een of andere
wijze het verkrijgen van het leven is
verbonden, zoo is de boom der kennis
van goed en kwaad de boom waaraan
het verkrijgen dezer kennis is verbon
den.
En deze kennis bestaat ten slotte
daarin, dat de mensch handelt in over
eenstemming met het bevel Gods.
Want wie behalve God weet wat waar
lijk goed voor den mensch is en hoe
zal de mensch anders moeten han
delen dan in kinderlijke afhankelijk
heid van God?
„Gij zult als God zijn", met deze
woorden heeft de Satan het karakter
der zonde zeer juist geteekend. Zij be
staat daarin dat de mensch niet langer
in kinderlijke afhankelijkheid zich
door God den weg wil laten wijzen
dien hij moet bewandelen, maar dat
hij, zelf de kennis wil bezitten om
uit te maken hoe hij moet handelen;
hij wil van den Goddelijken leiband
ontslagen, als ware hij zelf God, naar
eigen inzicht leven.
Zoo is de zonde in haar diepste we
zen autonomie, d.w.z. de mensch is
zichzelf ten wet. Zoo is het eigenlijk
karakter der zonde volgens de om
schrijving der Roomsche ÏWk hoog
moed, of volgens de nog dieper ver
klaring der Gereformeerde Iverk onge
hoorzaamheid.
Toen het eerste menschenpaar van
de vrucht des booms gegeten had,
werden hun beider oogen geopend
(Gen. 3:7); zij ontvingen alzoo inder
daad een zekere kennis. En deze open
baarde zich bij hen daarin dat zij. ge
waar werden dat zij naakt waren. Met
het weten ontwaakte liet geweten: zij
werden zich bewust dat er een scheur
ging door de wereld, dat zij niet waren
zooals zij moesten zijn, dat het even
wicht tusschen hun lichamelijk en
geestelijk leven verbroken was; de dis
harmonie was gekomen in hun leven.
Zoo had de mensch inderdaad kennis
van goed en kwaad gekregen. Maar
een kennis, die een caricatuur is van
de kennis die God voor den mensch
had weggelegd indien hij in de verzoe
king staande ware gebleven. Een ken
nis die den mensch niet aan God ge
lijk maakt, doch die integendeel maakt
dat hij zich voor God moet verbergen
omdat hij voelt dat hij nu niet slechts
als schepsel tegenover den Schepper,
doch ook als zondaar tegenover den
Heiland staat.
Toch wordt het wpprd des Duivels
door God overgenomen^ want God zegt
(Gen. 3:22): „zie, do mensch is ge
worden als een onzer, kennende goed
en kwaad." Hoe is dit woord te ver
staan?
De mensch in den staat der recht
heid kon nog niet volgens eigen in
zicht leven; hij bevond zich in dit op
zicht nog in den toestand der kinds
heid. Doch het was do bedoeling Gods
met hem dat bij in zekeren zin van
de heteronomie (de uitwendige wet)
zou voortgaan tot de autonomie (de
inwendige wet), dat hij in staat zou
zijn volgens eigen 'inzicht het goede' te
kennen en te doen. Doch daartoe is
het noodig, dat de mensch, die zich vol
gens de oude onderscheiding bevond
in den staat van het .posse, peccare
et non peccare" (het kunnen zondigen
of ook niet-zondigen) de verzoeking
weerstaan had en dan gekomen zou
zijn in den staat van het „non posse
peccare" (niet kunnen zondigen).
Toen evenwel de mensch gevallen
was, bevond hij zich in den staat van
het „non posse non peccare" (het niet
kunnen niet-zondigen). Hij was auto
noom geworden, hij zou zelf wel be
palen wat goed en kwaad was.
In zooverre is de mensch inderdaad
„gelijk God" geworden en daarom is
het woord Gods in Gen. 3 22 meer dan
louter «ironie; er ligt in elk geval een
werkelijkheid aan. ten grondslag die'
met de door den Satan gebezigde woor
den -kan aangeduid worden, zij het
ook dat deze kennis slechts een spot
beeld is van die welke God voor den
mensch had weggelegd.
Want ook wanneer de mensch den
Verzoeker had afgewezen, had hij door
dezen boom kennis van goed en kwaad
gekregen. Dan ook Was hij zich bewust
geworden van de tegenstelling van
goed en kwaad, maar dan liad hij deze
gezien niet als een macht in hem, doch
als een macht buiten hem; dan zou hij
uit de doorstane verzoeking in volle
klaarheid heben leeren kennen het
goede en het kwade.
Dan ook zou de boom des verbods
voor hem zijn geweest de boom der
kennis van goed. en kwaad.
SCHAAKRUBRIEK
HET TOURNOOITE NEW YORK.
Capablanca heeft de leiding.
Er zijn thans 4 ronden gespeeld uit
dezen wedstrijd en de stand is nu:
Capablanca. 2K> punt
Niemzowitsj 1K
Vidmar IK
Aljechin 1
Marchall K
Spielmanp. 1
In de vierde ronde werden alle 4
partijen afgebroken.
Hieronder volgt nog een partij uit
de eerste ronde.
Aljechin
Zwart: Vidmar.
1.
d2—d4
d7d5
2.
c2c4
e7e6
3.
Pgl—13
Pb8d7
4.
Pblc3
Pg8d7
0.
Relg5
Rf8—b4
6.
c4Xd5
e6Xd5
7.
e2e3
0—0
8.
Rfld3
c7—c5
9.
0—0
Rb4Xc3
10.
b2Xc3
c5c4
11.
Rd3c2
Dd8aö
12.
P13—e5
Da5Xc3
13.
Pe5Xd7
Pf6Xd7
14.
Ddlbl
TI8—e8
15.
Rc2Xh7f
KgS—e8
16.
Rh7c2
Pd7—18
18.
Dbl—b5
Te6g6
19.
Db5Xd5
Dc3b4
20.
Ra4c2
Rc8e6
21.
Dd5e4
f7—fó
22.
De4f4
Pf8h7
23.
h2—h4
Ph7Xg5
24.
h4Xg5
Db4e7
25.
DI4—4hf
Tg6h6
26.
Dh4g3
Th6—h5
Dd4:f
Dd4Xf2+
Re6Xf5
g6X fó
Th 5Iï7
Ta8—c8
Th7d7
e4c3
c3c2
Td7c7
b7b5
b7b5
Tc7d7
Td7c7
Nader vernemen wij nog dat in de
vijfde ronde Capablanca, Aljechin en
Niemzowitsj, Vidmar versloeg terwijl
de partij SpiemannMarchall remise
werd.
UIT DE OMGEVING.
HAZFR\WOTJDE-RIJNDIJE.
Vcor de derde maal in dit winter
seizoen vergaderde de A.-R. Kiesver-
eeniging alhier. De voorzitter, de heer
E. S. JBersma, opende de vergadering
op de gebruikelijk© wijze.
Ingekomen stukken werden vlug af
gehandeld, waarna de Penningmeester
verslag uitbracht over den toestand der
kas over 't jaar 1926. Een batig saldo
bleek aanwezig te zijn.
Tot bestuursleden werden de beiden
aftredenden, J. v. d. Meulen en G. Star-
reveld herkozen en inplaats van det»
heer P. den Eraver, die bedankte! werd
gekozen de heer H. Langeveld.
Hierna volgde een inleiding van den
heer G. Starre veld over „De Publieke
eerbaarheid, waarop een geanimeerde
bespreking volgde. De conclusie was
dat ook op dit terrein er voor onz© A.-R.
mannen nog veel te doen is.
De vergadering werd door den inleider
met dankgebed gesloten.
Dinsdag 1 Maart des 'v.m1. tusschen
q en 10 uur zal er gelegenheid zijn tot
kostelooze inenting en herinenting. Men
vervoege zich hiertoe aan de Ziekenb?.
rak en verzuim© niet.het trqpwboekje
mede te brengen.
HAZERSWOUDE.
Dinsdag 1 Maart a.s. zal iri de Ge
reformeerde Kerk de jaarlijksche Ouder
avond worden gehouden. Van des avonds
half zeven tot half acht zal er gelegen
heid zijn tot bezichtiging van het werk
der leerlingen. Om half acht zal de ouder
avond aanvangen, waarbij tevens het
feit zal worden herdacht dat de heer A.
H. Wessels 25 jaar aan de school is^ ver
bonden geweest. We wekken niet alleen
de leden dér verseniging en oudersder
leerlingen op, deze samenkomst bij te
wonen, maar ook alle oud-leerlingen van
den heer Wessels zijn van harte welkom.
Tot schoolschconmaakster is door
het bestuur der Chr. Schcol op het
dorp benoemd Mej. M. van der Loo al
hier, met ingang van 1 April a.s.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk,
v.m. 9.30 en n.m. 6.30 uur Ds. Luuring,
Geref. Kerk v.m. 9.30 en n.m. 6.30
Ds. Gispen.
Woensdagavond 7 uur Ds. Gispen.
Biduur voor net Gewas.
Donderdagavond hield de Geref.
Meisjesvereeniging ,,Ora et Labora", in
•het lokaal achter de Geref. Kerk haar
6e jaarvergadering, bijgelwoo.net dooïï
vele gencodigden en belangstellenden.
De President©, Mej. G. Bog aards open
de. nadat gezongen was Ps. T5o:i._met
gebed, las Ps. 23, 'en sprak een openings
woord. De secetraresse, Mej. J. de Wil
de, bracht jaarverslag uit. waaruit wel
vernamen, dat de vereeniging in ledental
is toegenomen en van 19 tot 25 is go
klommen; de eene week worden goede
ren vervaardigd voor het Petronelk
[Hospitaaal in Indië; de andere week
houdt men zich bezig met het onderzoek
Mali •Gew. Geschiedenis ,en meerdere
vakken, die noodig zijn voor de vorming
van het leven. Aan het slot bracht de
secretaresse een woord van hartelijken
dank aan de presidente der vereeniging.
die achtereenvolgende jaren di? func
tie had bekleed, en bood haar als be
wijs van erkentelijkheid voor al haar
arbeid het keurige boek „De Bijbel het
Boek der Schoonheid", door Dr. B.
Wielenga. aan, wat door de presidente
dankbaar werd aanvaard.
Door de penningmeestereese, Mej. M.
Berks en, werd financieel verslag uitge
bracht, er was een klein batig saldo in
kas .Door Mej. H. Roos werd een inlei
fling gegeven op Gew. Gesch. Gen. 22,
„(Abrahams Ofierande" en door Mej.
P. van Beek een inleiding op de Geloof»
leer „De Schepping".
Op beide inleidingen, die blijk gaven
van goede studie volgde eenige bespre
king. Ter afwisseling werden psalmen en
liederen gezongen, proza en poïzie voor
gedragen, spreekwoorden-raadsels aan
cte orde gesteld en ververschingen aan
geboden. Door afgevaardigden van den
Kring Leiden, Alp-hen en Oudshoorn,
en van plaatselijke vereenigingen alhier,
werden de beste wenschen voor de ver*
©eniging' overgebracht.
Door den WelEerw. heer Ds. W. R
Gispen yeen slotwoord gesproken
die nadat gezongen was-Ps. 17 :3 en 4
voorging in dank aan den Heere.
Stelle de Heers „Ora. et Labora" tot
een rijken zegen.
LISSE
De Winkelstand.
Ons dorp houdt een winkelbeurs
onder het motto „Lisse-Vooruit".
Het is niet zoo maar een zaaltje met
een paar onaantrekkelijke stands,
maar een royaal opgezette beurs ver
bonden met een bloemententoonstel
ling in het groote gebouw H.B.G. Het
was werkelijk met eenige verwonde
ring, dat wij een en ander in oogen-
schouw namen.
We hoorden een bezoeker zeggen:
Baar zou een stad trotsck op kunnen
zijn, en dat is volkomen waar.
Het geheel bestaat uit 70 stands. In
elke branche is iets te vinden. Het is
ons onmogelijk alles op te noemen wat
er zoo al te zien is en we bepalen ons
er toe den algemeenen indruk te geven.
I-Iet is een bonte verscheidenheid van
artikelen: mooi ingerichte meubel
stands, die lokken tot een zitje, tapij
ten, linoleum, schoenen, rijwielen en
radio, fótoartikelen en drops, pudding-
producten en automobielen, pluimvee
voeder en verbandstoffen, manufactu
ren en bollenkisten, sanitaire artikelen
en naaimachines, in één woord: de
rijkste verscheidenheid van alles wat
111 aanmerking komt om verhandeld te
worden. De stands waren zeer aantrek
kelijk ingericht en verschillende had
den een bijzondere attractie. Zoo heeft
de firma Henry v. d. Leeden, in goud,
zilver, klokken en byouterieën een chro
norneter beschikbaar gesteld voor den
zooveelsten bezoeker, de firma Key te
Zaandam heeft een gratis theeschen-
kerij, verschillende firma's demonstree
ren de fabricatie en gebruiken hunner
artikelen enz. enz. Een bijzondere at
tractie kunnen we ook nog noemen de
bloemententoonstelling door Lissesche
firma's, die aan het geheel iets fleurigs
geeft en de stalen strakheid van de
auto's die de Ford-dealer toont en de
degelijke deftigheid van de meubel
stands breekt, en leven te voorschijn
roept en aantrekkelijkheid.
Gistermidag werd de winkelbeurs of
ficieel geopend. Aanwezig waren o.a.
de Burgemeester van Lisse, de heer
Eenhuis, de burgemeester van Sassen-
lieim, de heer Gouverneur, de wethou
ders, de secretaris der gemeente, ver
schillende raadsleden, de heer J.
Langeveld, oud-voorzitter van de Han
ze en meerdere autoritaire personen op
liet gebied van handel en nijverheid.
Den burgemeester van Lisse was ge
vraagd de beurs officieel te openen,
waaraan hij gaarne voldeed. Spr. zeide,
in zijn openingswoord, dat deze beurs
boven verwachting groot is opgezet,
zoo zelfs, dat in deze groote zaal nog
plaatsruimte te kort is gekomen. Ze is
er om te bewijzen dat men heusch niet
naar de groote steden behoeft om z'n
artikelen te koopen. Door de medewer
king van H.H. bloemisten ls aan het
geheel nog grooten fleur gegeven en
spr. dankt dan ook namens de wet
houders, secretaris en raadsleden voor
de uitnoodiging die hun is toegekomen
0111 deze officieele opening bij te wonen.
Spr. acht deze winkelbeurs een geluk
kig verschijnsel en zegt er uit te mer
ken dat de middenstanders en indus-
triee^n begrijpen dat ze met hun tijd
mee moeten gaan. Spr. besluit men den
wensch uit te spreken dat het groote
werk met succes bekroond wordt en
dat er flinke zaken mogen gedaan wor
den.
Dan neemt het woord de heer T. J.
C. van Eerden, voorzitter van het hoofd
comité, die zich wendde tot den Burge
meester, de wethouders en den se>-
cretaris, die het eere-comité vormen,
om hen te huldigen naar waarde. Spr.
dankte lien voor de waardeering van
liet werk en wees er op, dat deze win
kelbeurs tot stand gekomen is met het
doel ieder middenstander op zijn ter
rein te laten zien wat hij presteert; om
hem nog meer te bekamen zijn arti
kelen op zijn voordeeligst te laten uit
komen, maar vooral hem er op te wij
zen dat hij moet zijn de eerlijke dis-
tribuant in de maatschappij. Verder
uitte spr. woorden van waardeering
voor het wijze belastingbeleid van den
burgemeester, waardoor de midden
stand gediend is. Vervolgens dankte
spr. de Kamer van Koophandel voor
haar tegenwoordigheid hier, den Raad
van beheer van het electriciteitsbedrijf,
liet bestuur van de afdeeling Lisse van
Bloembollencultuur, de plaatselijke en
gewestelijke pers, de directie van d,
G.H.B., de standhouders en voorts allen
die meegewerkt hebben en nog mee
werken tot het slagen van dezen beurs.
Spr. besluit met de woorden: Wij ver
trouwen op Gorls onmisbaren zegen en
besluiten met de zinspreuk: Lisse
Vooruit!
Nog voeren bet woord de heeren'
Warmerdam. J. Langeveld. Zwetsloot,
de Graaff en Gouverneur, die allen bun
gelukwenschen aanbieden en woorden
van waardeering spreken voor 't groote
werk dat hier opgezet is.
Wij sluiten ons gaarne aan bij de
verschillende wenschen en hopen van
harte dat het groote werk, de voor
beeldige opzet, met zegen bekroond
worde. We radeil een ieder die maar
ecnigszins in de gelegenheid is aan, de
winkelbeurs te bezoeken. Vooral van
de inwoners van Lisse mag niemand
achterblijven. 1-Iet zal ieders verwach
tingen verre overtreffen.
KATWIJK .AAN ZEE.
Predikbeurten Geref. Kerk v.ir,
10 en n.m. 6 uur Bs. A. C. Herj van
Koudekerk© (Z.)
Boor deze gemeente is als herder
en leeraar beroepen Bs J. M. Esselink
van Eindhoven.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk,
v.m. 9.30 en n.m. 6 uur Ds. Bollee.
Geref. Kerk v.m. 9.30 en n.m. 6 uur
Ds. Mëijering.
Leidsche Penkrassen.
Amice,
't Spreekwoord zegt: „Waar 'thart
vol van is, loopt de mond van over"»
Dat is ook nu nog zoo. Hoeveel men
schen men ook ontmoet, die probee-
ren hun eigen gedachten te verber
gen, in den regel kan men zoowat ra
den, wat er leeft in de ziek ,Vooral
als men iemand veelvuldig ontmoet,
dan merkt men vrij spoedig aan zijn
gesprekken, of er iets bijzonders 'in
hem omgaat.
Zoo gaat nu ook mijn 'Anti Revo
lutionair journalistenhart er naai* uil
om te spreken over de komende ver
kiezingen. Ik weet wel, dat de Re-
Jdactie al haar best zal doen om de
kiezers voor te lichten, dat er zelfs
enkele van onze voormannen zullen
zijn, die in de komende weken in de
nummers waar ook mijn praatje in
voorkomt hun liaht ziillen laten schijj
nen.
Maar ik verwacht, dat die toch weD
jets anders zullen bespreken, dan ik
me voorstel je te vertellen.
Ik sprak iemand, die evenals wij,
nog al eens op huisbezoek gaat in ver
kiezingsdagen. Nou, dat begrijp je,
we waren al gauw midden in de actie.
Ik wil je enkele voorvallen, die m'n
zegsman overkwamen, je over vertel
len, 't kan je misschien van dienst
»jn. 't Is hier in onze goede Sleu
telstad gebeurd'. iVoor de waarheid!
Staat m'n zegsman in.
Hij was op huisbezoek in dei
straat. Een z.g. gemengide buurt!
Huizen van f 10 per week, niaar ook
van f 4 en f 5. 1
Hij belt aan.
Is mijnheer ook thuis?
ia wel, moest u mijn man spreken?
a, als 't kan gaarne u en uw. man
„1 _LJ ÜA.J
Komt u binnen.
Na eenige oogenblikken zit het 'drie
tal gezellig aan een kopje thee.
Onze bezoeker heeft geen tijd te
verliezen en begint dus zoo spoedig
als de gelegenheid zich voordoet over
de a.s. verkiezing met de vraagMijn'
heer en mevrouw, uit uw geregeld ten
kerk gaan, uw medeleven in" die en
idie kringen leid ik af, dat u niet
vreemd staat tegenover 'onze Anti Re
volutionaire Partij, mag ik misschien
ook vragen, of ik uw. |tem op onzen
candidaat mag noteeren?
't Antwoord is ontnuchterend.
[Wiat mijn vrouw, doet, weet ik niet,
maar ik zal mijn stem natuurlijk moe
ten uitbrengen, omdat ik nu eenmaal
gedwongen wordt te stemmen, maar
ik stem blanco of maak ze waardeloos!
idoor bijvoeging of het stemmen op
twee candidaten.
Maar mijnheer, welke reden hebt!
u daar toch voor?
Dat zal ik je zeggen. Er is tegen
woordig zooveel krakeel tusschen dqi
verschillende partijen,dat ik er beu vans
ben.
(Vroeger was het nog wat, toen kou
men tenminste de partijen nog over
zien. Maar nu, er is geen oog op te
houden. Bovendien in de partijen le
ven zooveel stroomingen en meenin
gen, dat men onmogelijk meer weten!'
lean, wat nu eigenlijk het ware is.
Maar och, wat geeft het ook. ,Wfij
hebben nu geen christelijk, d.w.z. geen
coalitie kabinet meer en toch gaat heö
nog even goed. En de Provinciale
Staten en den Gemeenteraad, och ook
daar komt het er niet op aan, of je
Anti Rev., Chr. Hist, of Staatk. Ge
ref. bent. 't Eenige waar ik bang voor
ben is, dat al' die onderlinge twisten
en meeningsverschillen nog eens de
meerderheid aan de socialisten zall
brengen, 1 1
Tjonge Jan, dacht onze nezoeker,
daar ben je het eerste half uur nogi
niet van af. Zet je schrap.
'k Zal maar met 't laatste beginnen/
zoo begon hij zijn antwoord. U is
bang, dat de socialisten het nog eensi
tot een meerderheid zullen brengen.
Eerlijk gezegd ben ik daar niet bang|
voor, althans voorloopig niet. Ze bren
gen het wel steeds verder, het aantal!
vertegenwoordigers wordt grooter,
maar dat beteekent nog niet, dat zö
een meerderheid zouden vormen.
Hoogstens kunnen, ze het zoover
brengen, dat ze een vertegenwoordiger
in de College's van het Dageliiksch
Bestuur moeten hebben. Maar dat isl
nog volstrekt niet zeker, dat dit hien
in de stad al voor de deur staat.
Maar al was dat zoo, dan is dat liet
grootste gevaar nog niet. Ik zie het
gevaar heel anders en wel op dezelfde
wijze als u. Er komt een merkbare
verschuiving naar de uiterste linker
vleugel'. De vroegere liberale partij
leidt nog een kwijnend bestaan 111 een
vertegenwoordiging van een luttel aan
tal menschen van onderscheiden De
mocratische tinten. De Socialisten heb!
ben ook wel onderlinge verschillen^
maar die weten ze in de verkiezings
dagen opzij te zetten, en dan trekken
ze als één georganiseerd leger op.
Daar tegenover de rechterzijde trekü
in drie hoofdkampen op. Ieder heeft
een eigen program.In zoover heb je
gelijk. Maar nu moet je toch vooraJl
niet vergeten, dat bij elke behandeling!
van een bepaald' punt de eenheid in
dieper liegende beginselen openbaar!
wordt. iWjij zien dat in de Eerste en
Tweede Kamer, wij zien clat in de
Provinciale Staten en wij zien dat
ook in den Gemeenteraad. Zelfs de
partijen, die na de evenredige vertegen
woordiging uit de grootere partijen
[uitgetreden zijn* stemmen* als bet cti
op aan komt, toch nog met de anderen
voor het Christelijk beginsel.
Wat is nu echter het groote gevaar r
Dit, dat de versnippering waar u van
sprak, onze kracht breken zal.
Maar nog veel erger is, om 111 het
geheel niet mede te werken tot een
keuze. Een keuze, die de socialisten
rechtstreeks bevoordeelt wilt u nieti
doen, maar het waardeloos maken van
uw stem is even erg.
Willen wij iets beteekenen, dan moe
ten wij ons aaneensluiten, 'dan moeteni
wij de tweedracht de deur wijzen.
Daarvoor is noodig, om in dagen!
van candidaatstelling broederlijk over
leg te p'egen en ook .dan, wanneer \yrj
niet onzen zin kregen toch jneewer-
ken. Een volgende verkiezing kan
met onze wenschen immers rekening
worden gehouden.
Maar wat nü 't voornaamste aan
gaat, Uit uw, betoog meen ik de con
clusie te mogen trekken, dat u op mijn»
eerste vraae; bevestigend zoudt hebben
geantwoordl, als er niet zooveel kra
keel was. Je zoudt Anti Revolitionaiir
stemmen als je kon aantoonen, datf
het nog precies was als vroeger, toenj
Kuyper ae touwtjes hield.
Laat ik u dan zeggen mogen, dati
er niets aan die beginselen is veran
derd. Het is alles nog precies als
vroeger. Geen enkele, uitspraak van;
Kuyper wordt op zij gezet. Zelfs de
Staatkundig Gereformeerden die mee.-
nen, dat Kuyper op enkele punten
van zichzelf is afgeweken, berust op|
misverstand. Dat Dr. Kuyper de basisi
van het Anti Rev. Staatsrecht zou ven
legdi hebben naar de menschelïjke re
ide is een groot misverstand. Wij' moe
ten trachten geleidelijk aan .dat mis
verstand op te helderen. Wij moeten
idie beginselen meer bestudeeren en
propageeren. Maar daarvoor hebben!
wij, rust noodig. Wanneet men ons be
stookt van buiten, en sleecls weer de
aandacht afleidt kan er van dien" ar
beid zoo weinig komen. Maar vooraï
de trouw en hartelijke medewerking
in den eigen kring moet bewaard blij
ven. Verschillend inzicht mag nooiü
leiden tot afscheiding of tol obstruc
tie. Dat is rechtstreeks spelen in !del
kaart van den tegenstander. I
Ja mijnheer, dat is waar, van dien/
kant heb ik het nog nooit bekeken.
Ik héb het je wel gezegd man als»
er maar eens iemancl komt en met!
je praal, dan wordt het wel anders,
mengt zich nu me\ rouw, in het ge
sprek.
Zal ik u eens wat zeggen mijnheer,
ik zie daar in uw boekenkast staan
„Pro Reje" van Dr. Kuyper, lees daan
nu eens op na, wat onze oude baaa
zei, dat zaf u goed doen. In elk gevaU
mijnheer, ik raad' u sterk af cm uw!
plan uit t e voeren en uw, stem waar
deloos te maken.'
Neen maar dat zal ik ook zeker
niet meer doen. Ik zie het nu ook
heel anders in.
Tactisch als onze bezoeker was, her
haalde hij zijn eerste 'vraag niet meer;
deze twee stemmen waren wel in orde!
Een week later ontmoette hij den
bezsochte nog eens en vroeg zoo ter
loops: En wat denkt ge van de stem
ming, stemt u nog blanco?
O, neen zeker niet. Ik 'dank je wel)
voor je bezoek; dat heeft me goed ge
gaan. f
Ik zal je volgende week nog eensr
een wederwaardigheid van anderen
aard door ouzen. bezoeker opgedaan!
meedeelen, Amice, nu moet ik op^
houden, anders knjg ik ruzie met d*
Redactie.
iVERJTAS,
