Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS Belangrijkste nieuws in dit Hummer. NUMMER 2039 ABONNEMENTSPRIJS Id Leiden en buiten Leiden wear agenten gevestigd zijn ï*er kwartaal i 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 V De jaardag der Universiteit Vandaag is het de jaardag onzer Universiteit Het eenigen trots spreekt ieder Leidenaar dit ,>onze Universiteit" uit. Aan geen der andere Universiteiten is dan ook ioo'n vreeselijk lijden van de stad waar ze gevestigd werd, vooraf gegaan. De Universiteit is een zoge- praalkroon voor de stad geworden. Deze omstandigheid is een öand ge worden, die schier onverbreekbaar is. Zoo heeft Leiden het steeds gevoeld. De Academie heeft Leiden groot ge houden toen er niets meer was dat in staat geweest zou z,ijn onze stad een der voornaamste steden van ons land te doem blijven. Vandaag viert Leiden geen algemeen feest. De feestdag is verlegd naar 3 October. Maar de Academiejaardag gaat toch niet ongemerkt voorbij. Onze studenten en professoren zor gen daar wel voor. Ook vandaag staat als naar gewoonte een zinnebeeldige handeling van de studenten op het programma. Waarom dit juist zinnebeelden, aan de buitenlandsche gebeurtenissen ont leend, moeten zijn, weten wij niet. Wij mogen veronderstellen dat ook in de studentenwereld daarover niet al te ernstig zal geconfereerd worden. De jool is hoofdzaak. Een vroolijk feest. Maar heeren Professoren zorgen dat ook de rest niet vergeten wordt In peleerde verhandelingen wordt'ook de jaargang telkens herdacht. Het is noodig dat wij ons ook een oogenblik daarbij bepalen. Ook van daag lezen wij weer het een en ander van onze Alma Mater. Moge de band tusschen stad en Uni versiteit niet alleen, maar ook, en voor al, de hand tusschen burgerij en Uni versiteit steeds levendig blijven. BUREAU: Hooigracht 35 -sLeiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertenHSn per regel 22tl/i cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie* 4 Kleine advertentiën bi) vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage- Ujks geplaatst ad 40 cent. STADSNIEUWS. 352STE VERJAARDAG DER LEIDSCHE HOOGESCHOOL. De Leidsche Hoogeschool viert heden haar 352sten verjaardag. Alom in Leiden is dit merkbaar, doordat van tal van woningen en van alle onder wijsgebouwen de vlaggen zijn uitgesto ken. Eigenlijk is voor een deel de feestviering reeds gisteravond aange vangen, toen op de studentensociëteit Minerva het oudejaarsavondfeest op de gebruikelijke wijze is gevierd. Te Klokslag 12 uur vannacht kondigde de in de Leidsche studentenwereld al gemeen bekende Aria op de sociëteit onder het plechtig uitroepen van „Hora est" het scheiden van het oude jaar aan, waarna uit eenige honderden ke len weerklonk het: Uren, dagen, maanden, jaren, Vliegen als een schaduw heen. Toen werd het nieuwe jaar ingezet en tot laat in den morgen is op Miner va de feestviering voortgezet. Vanmiddag is door de eerste-jaars.- leden van het Leidsch Studentencorps oen gecostumeerde rijjool gehouden, waarvoor onder de bevolking groote belangstelling was, mede, doordat de kinderen vrij van school hadden. In vijf groepen tro.kken de deelnemers aan deze rijjool door de straten. De verschillende groepen stelden voor de troebelen te Hankau, het Nederl.Bel gisch verdrag, het proces Charlie Cha plin, de ooievaar met pensioen door de resultaten van prof. Steinach en de in tocht van Prins Carnaval, welke, naar verluidt een andere benaming had be lmoren te dragen, namelijk van den nieuwen burgemeester van Leiden. Vanwege den academisohen Senaat is de verjaardag gevierd met het houden van een feestrede door den rector magnificus, prof. mr. E .M. Meyers, hoogleeraar in het burgerlijk recht en in het internationaal privaat recht. Ook voor deze feestrede was er groote belangstelling. Het groot audi torium bleek te klein om het aantal belangstellenden te kunnen bevatten en velen konden dan ook niet worden toegelaten. De plechtigheid werd op geluisterd door het uitvoeren van ver schillende muzieknummers door het Leidsche Studentenmuziekgezelschap „Sempre Crescendo". Prof. Meyers had tot onderwerp van zijn rede gekozen: „De beteekenis der burgerlijke wet in de huidige samen leving". Wie, aldus ving de rector aan, meerU het burgerlijk recht van een lend volledig te kennen, wanneer hij het burgerlijk wetboek van buiten heeft geleerd, vergist zich. Immers bet burgerlijk recht van een land wordt mede gevormd door drie andere bestanddeelen: gewoonterechtelijke in stellingen, de gevestigde rechtspraak en dat recht, hetwelk niet wegens het gezag van de macht, die het heeft in gesteld, maar om zijn innerlijke waar de als richtsnoer aanvaard wordt. De onderlinge verhouding van deze vier bestanddeelen heeft te allen tijde tot veel verschil van meening aanlei ding gegeven, waarin spr. zich thans niet zal verdiepen. Spreker zal slechts de vraag belichten, of niet in de maat schappij zelve krachten werkzaam ziin, die de grenzen van het ongeschre ven burgerlijk recht bepalen. Spr. beschouwt dan eerst het ge woonterecht en betoogt dan, dat dit recht nooit veel meer kan betreffen dan die rechtsfeiten, die in het leven van bijna iedereen plaats vinden, fei ten als meerderjarig worden,' huwelijk geboorte, erfopvolging enz. Bij een voudige maatschapelijke verhoudin gen kunnen deze door allen gekende en toegepaste rechtsregels de kern van het burgerlijk recht uitmaken. Iloe talrijker echter de schakeeringen worden, die zich bij deze feiten voor doen en die bijzondere rechtsvoorzie- ning vragen, hoe meer zich nieuwe, vroeger onbekende rechtsverhoudin gen ontwikkelen, des te meer vormen zich in het burgerlijk recht een aan tal betrekkelijk zeldzaam voorkomen de regels, wier kennis ophoudt ge meen bezit van allen te zijn. Gewoonterecht gaat dus voor een deel over in traditioneele rechtspraak. Spr. betoogt dan dat de geschiedenis van het Engelsche recht in menig op zicht voor zijn onderwerp leerzaam is. Voor een misvatting meent hij echter uitdrukkelijk te moeten waarschuwen Men meene niet dat een zoodanig door rechtspractici gekend en beschermd recht zich nauw bij de algemeene volks overtuiging moet aansluiten, omdat het zich als gewoonterecht aandient. Gewoonterecht is een misleidend woord en omvat figuren van zeer uiteenloo penden aard. Bij die rechtsfeiten, die in ieder le ven met groote waarschijnlijkheid eens of meer kunnen voorkomen, als meer derjarig worden, huwen enz., gedraagt hij zich naar de wet en heeft hij ook wel belangstelling voor wat de wet bepaalt. Voor 't overige tracht hij met zijn mede-nienschen in vrede te leven. Komt hij eens met een ander in con flict, dan tracht hij dit niet volgens het recht, maar in der minne door geven en nemen op te lossen. Slechts in zeld zame gevallen grijpt hij naar het recht De voorschriften van het burg. recht ziin voor hem niets meer dan een laat ste toevlucht, een veiligheidsklep, een bluschapparaat. Spr. toont dan met voorbeelden aan dat de gewone dagelijksche gang van zaken niet afhankelijk is van een wijd verbreide kennis van het burgerlijk recht. Dat leven helpt zich in den re ge) uitstekend zonder die kennis. Op zichzelf reeds zou het een hoogst bedenkelijk verschijnsel zijn, wanneer niet voor enkele vragen, maar voor gansche gedeelten van het burgerlijk recht regelmatig een ander recht werd toegepast en in het volk leefde dan wat in het wetboek te vinden is. Gelukkig is de feitelijke toestand eenigszins an- uers. Zeker, er zijn gebruiken waarop het gebruik regelrecht ingaat tegen wat de wet aangeeft. Bijv. in het dage- lijksch leven is huurschuld een haal- schuld, terwijl het volgens de wet een brengschuld is; zoo zijn er gevallen, waarin de practijk regelmatig rente hekent, waar de wet deze nog niet toe kent, maar dit zijn uitzonderingen. Bij die gedeelten van het burgerlijk recht die in het leven van bijkans iedereen eens of meermalen van belang worden, zooals bepalingen omtrent huwelijk, ouderlijke macht, enz., daar richt zich ce burger in de eerste plaats naar de wet. Voor het overige gaat hij door het leven, zich houdend aan algemeene rechtsbeginselen, die ook in de wet weer te vinden zijn. Komt hij voor meer gecompliceerde vragen te staan, clan zoekt hij niet naar een rechtsop- lossing, maar naar een vreedzame schikking. Uitvoerig toont spr. aan, dat in som mige gevallen het rechtsgevoel niet ge dekt wordt door de wet, b.v. in geval len van het vinden van een voorwerp. Volgens de wet blijft iemand die dit voorwerp onder zich houdt de houder en wordt niet eigenaar al kan ook na ten zekeren tijd de eigenaar het niet meer opvorderen. Spr. toont aan dat men in alle landen afwijkingen als bier genoemd aantreft en dat men zel- cltn geheel tot de oude vormen van ge woonterecht terug keert. Voor het overige is het standhouden van oude rechtsgewoonten, tegen het gecodificeerde recht in, uitzondering, zooals spr. nader motiveert, aan de hand van voorbeelden uit het huwe lijksgoederenrecht, het erfrecht, enz. en hij zet dan uiteen, dat de mindere mate, waarjn het burgerlijk recht leeft in het bewustzijn en in de daden van het gansche volk, zich ook weerspie gelt in de houding, die wetgever en rechter zijn gaan aannemen tegenover de vraag, of een wet door haar totaal m onbruik maken kan worden afge schaft Aan de hand van verschillende vonnissen en arresten, bijv. aangaan de het voetbalspel op Zondag enz., concludeert spr. dan, dat het blijkt, Jat in iedere richting het door het gansche volk gedragen en in toepassing gebrachte gewoonterecht sterk achter uit is gegaan. De enkele voorbeelden van gewoonten, die nog te geven zou den zijn, okispannen slechts een klein deel van ons burg. recht. Uitvoerig staat spr. dan stil bij het verschijnsel, dat meer dan bij het gan sche volk men bij de beoefenaars van bepaalde beroepen of bedrijven vaste gebruiken vindt, die als recht moeten worden beschouwd. Aan het slot van zijn rede gekomen zegt spr., dat aldus van alle kanten de krachten, die in den mensch werk zaam zijn, als ook die in de moderne maatschappij, steeds meer de wet tot het hoofdbestanddeel van het burger lijk recht blijken te maken. Dit echter maakt het voor den staat tot een du ren plicht te zorgen dat dit récht op de hoogte van zijn tijd blijft. De rechtswetenschap is in één op zicht de mindere van haar zusterwe- tensehappen, doordat zij niet met vol le kracht naar de toekomst kan stre ven, hoewel zij deze dienen wil. Maar zij blijft dit op andere wetenschappen voor hebben, dat zij zich bezighoudt met datgene, wat den mensch in zijn lioogere aspiraties het naaste staat: de gerechtigheid. Na afloop dezer rede hield de rector magnificus een receptie en vanavond vereenigen de hoogleeraren zich aan een feestmaaltijd in huize Bmyns, waar hun door het Leidsch Studenten corps een serenade zal worden ge- Dracht. De vrouwen der hoogleeraren ver eenigen zich hedenavond aan een feestmaaltijd in restaurant „Zomer- zorg", terwijl verder de verschillende studentenverenigingen vanavond elk op haar eigen wijze in hun sociëteitsge bouw den verjaardag der Leidsche Hoogeschool zullen vieren. LEIDSCH UNIVERSITEITSFQNDS. Onder voorzitterschap van mr. G. Vissering heeft heden de Leidsche Universiteitsraad zijn jaarvergadering gehouden, waarin de secretaris, prof. dr. A. J. Wensinck, het jaarverslag van het Leidsch Universnteitsfonds heeft uitgebracht. Daarin wordt ge zegd, dat de tot hare beschikking staande soon haar in staat gesteld heeft de richting, die zich in de laat ste jaarverslagen reeds afteekende, te blijven volgen. Dit blijkt in de eerste plaats uit de voortgezette werkzaam heid der bijzondere hoogleeraren, thans, na de benoeming van Dr. Cohen tot gewoon hoogleeraar te Amsterdam, vier in getal. Dat tot hen ook dr. Ein stein behoort, wordt door de universi teit op hoogen prijs gesteld. Prof. Lo- rentz heeft zich weder bereid ver klaard tot het houden van voordrach ten oVer de natuurkunde; het Fonds mocht weder de Koninklijke machti ging tot het uitnoodigen va nden hoog leeraar ontvangen. Deze heeft wegens zijn verblijf in Amerika aan zijn toe zegging nog geen gevolg kunnen ge ven; weldra hoopt echter de heer Lo- rentz zijn colleges te kunnen begin nen. Mede op het gebied der wis- en natuurkunde ligt de belangrijke steun Lij herhaling aan de afdeeling der geo logie verleend. In de faculteit der geneeskunde was het in de eerste plaats de tropische ge neeskunde, die eenerzijds steun ont ving door de verlenging der leerop dracht van prof. Koolemans Beynen, alsook door de toelage aan het Insti tuut voor Tropische Geneeskunde. Daarnaast werd op verzoek van prof. Jelgersma het aanvullende college neurologie van den privaat docent Dr. Gans met een toelage gesteund. Binnen de faculteit der rechtsge leerdheid mag weder een belangrijk gebied genoemd worden waarop het Universiteitsfonds meer dan aanvul lend is opgetreden: de wijsbegeerte^ van het recht met haar bijzonderen, door Dr. Polak bezetten leerstoel. Tot de vereenigde faculteiten van rechten en letteren behoort een ander stief kind der regeering, de tropische staat huishoudkunde. De commissie vond den heer J. van Gelderen, hoofd van liet Statistisch Kantoor te Weltevre den bereid tot het houden van eenige voordrachten in de maanden Novem ber en December; Dr. M. G. Verrijn Stuart, hoogleeraar aan de Nederland- H-he Handelshoogeschool tot het be handelen van onderwerpen betreffen de de Indische financiën in de weken tusschen Kerstmis en Paschen. Ook aan de faculteit der letteren konden belangrijke diensten bewezen worden. In de eerste plaats door de voortgezette werkzaamheid van den hoogleeraar in de algemeene volken kunde, van beteekensi voor de talrijke studenten, wier werkkring in Indië ligt. Verder heeft het Fonds voorzien m de tegemoetkoming van den assis tent in het Javaansch tot gedeeltelijke vervanging van den hoogleeraar Hazeu buiten bezwaar van 's Rijks schatkist aangesteld. Naast deze het meest in het oog springende voorzieningen zijn kleine re aanvullingen te noemen, o.a. de lessen in het Latijn door den lector, Dr. De Boer, opnieuw aan een groot aantal studenten gegeven: de aanstel ling van een assistente in het He- breeuwsch ten behoeve van aankomen de studenten in de godgeleerdheid; het subsidie verleend aan een van prof. Storm van Leeuwen's assistenten voor een studiereis ten behoeve van het Pharmacologisch Instituut. Ook aan instellingen in los ver band met de universiteit kon eenige steun worden verstrekt, zoo aan het Instituut-Kern, de Vereeniging tot Be vordering van de opleiding tot Instru mentmaker, het Museum voor physi- sche instrument., de Snouck Hurgron- je-stichting enz. Publicatie of aanschaffing van boek werken werd gesteund of mogelijk ge maakt door subsidies; aan de Ameri can Foundation ten behoeve van voor drachten door eenige hoogleeraren ge houden voor Amerikaansche physici en aan den directeur der Universiteits bibliotheek voor den aankoop van groote medische werken. Verder wordt nog gememoreerd het subsidie aan den senaat, toegestaan voor het honorarium van de machine schrijfster. De verwaenting, dat de re geering dezen post vcor haar rekening zou nemen is verwezen lijkt door een schriftelijke toezegging aan den Se naat. De Universiteitsdag werd 9 Febr. te Arnhem gehouden. Groote dank wordt gebracht aan Dr. De Monchy, voor het door hem georganiseerde co mité, bestaande uit de heerei-: Braat, Ribbius, Viruly en De Visser en aan de hoogleeraren Einthoven en Van Blom. die de bijeenkomst door voordrachten over een onderwerp uit hun studietijd bobben opgeluisterd Tenslotte vermeldt het verslag dat het aantal stichters, beschermers, do nateurs begunstigers en leden op 1 Februari ruim 1700 bedroeg tegen 1529 op denzelfden datum in 1926. DB NIEUWE BURGEMEESTER. Dinsdag 15 Februari zal, in een spe ciaal daartoe bijeen te roepen verga dering van den gemeenteraad, de nieuwbenoemde burgemeester, de heer A. van de Sande Bakhuyzen, worden geïnstalleerd. DE SNOUCK HURGRONJE- ST1CHTING. Naar wij vernemen, zal het hulde blijk aar. prof. Snouck Hurgron je ter gelegenheid van zijn 70sten verjaar dag bestaande uit een zeer belangrijke scm geld:*, waartoe verschillende Oos tersche vorsten en Prinsen en een groot aantal geleerden uit vrijwel alle werelddeelen hebben geschonken voor de stichting van 'n Fonds voor de stu die der Oostersche letteren, Zaterdag middag aan prof. Snouck Hurgron je te zijnen huize bij monde van prof. Wen sinck worden aangeboden. NED. VER. V. CHR .KANTOOR. EN HANDELSBEDIENDEN, a.s. Vrijdag zal in het „Nut" voor de afdeeliirg Leiden van bovenstaande or ganisatie spreken de heer G. Baas Kzn voorzitter der Vereeniging, over het onderwerp: „Onze Vrouwen". Een paar dames hebben zich bereid verklaard, dezen avond enkele piano nummers ten gehoore te brengen ,zoo dat het nuttige met het aangename wordt vereenigd. DE A.S. STATENVERKIEZINGEN. Vanwege de Democratische Partij zijn'in den kieskring Leiden de vol gende candidaten voor de a.s. Staten verkiezingen gesteld: 1. A. I. Witmans Mzn., Leiden; D. van Gruting, Katwijk; 3. mevr. H. Diet richDe Rooy, Leiden; 4. C. O. Racke, Leiden; 5. J. A. van Sijn, Rotterdam; 6. K. Markwat, Maassluis; 7. J. de Neef Maassluis; 8. C. J. Janknegt Jr., Den Iiaag. De Katholieke Staatspartij heeft in den kieskring Leiden candidaat ge steld voor het lidmaatschap van de Pro vinciale Staten van Zuid-Holland: 1. J. M. H. Balvers (aftr.), Hillegöm; 2. I. C. Bader, Sassenheim; 3. mr. E. J. H. M. Bolsius, Leiden; 4. VV. v. d. Laan, Voor hout; 5. F. M. G. Hase, Lisse, en 6. B. W. Loerakker, Hillegöm, x- Binnenland. De dies der Leidsche Universiteit. In de vergadering van de Alg. Ver eeniging voor Bloembollencultuur is het voorstel-Figee aangenomen. De bankier en muziekhistoricus Dr. D. F. Scheurleer is overleden. Buitenland. Protest der gezanten bij Wellingtos Koo tegen de heffing der extra-belas tingen. Het bombardement van Oporto is hervat. De Spaansche Nationale Vergadering is opnieuw uitgesteld omdat de koning zijn handteekening geweigerd heeft. Dr. Mars komt waarschijnlijk reeds vandaag gereed met het onderzoek in zake von Keudell. CHR. LETTERE. KRING. Vrijdag a.s. hoopt de heer J. Veenen- daal het bekende werk van Jo van Ammers: „De Opstandigen" te behan delen. Van verschillende zijd-eai kwam liet verzoek deze lezing te m-ogen bij wonen. Het bestuur heeft gemeend be langstellenden hierin ter wille te moe ten zijn. Een en ander brengt mee, Mat dit maal niet tgn huize van een der leden kan vergaderd worden. Ten einde de onkosten van zaalhuur enz. te dek ken, zullen niet-leden tegen geringe vergoeding worden toegelaten. (Men zie de advertentiepagina). Led-en en donateurs (dezen hebben natuurlijk, „vrij entree") gelieven mede de an nonce als „bewijs van uitnoodiging" te beschouwen. TENTOONSTELLING VERSTER. Door de Commissie voor het Stede lijk Museum „De Lakenhal" zal, in sa menwerking m. de Leidsche Kimstver- eeniging en enkele daartoe uit t»s noo- digen personen, een eere-tentoc»nstel- ling gehouden worden van de schilde rijen van den kortgeleden over-, leden Leidschen meester F* H. Verster. Men hoopt door veler samen-, we-king een zoo volledig mogelijk' overzicht te kunnen geven van Ver st» r's werk. -De tentoonstelling zal waarschijnlijk in Maart of April val len en plaats vinden in de zalen, van de Lakenhal alhier. I DUBBEL MANNENKWARTET INTER NOS". Behaalde bovenstaand Zangkw&rtet vorige week in de eerste afdeeling de eerste prijs met het hoogst aantal pun-; ten, thans doet het ons genoegen het< volgende te kunnen berichten: Zaterdag j.l. had de Eere-wedstrijd; plaats. Daarin kampten alle eerete prijswinnaars uit de verschillende af- deelingen. Wederom was het „Initer- Nos" alhier, dat het hoogste aanital punten bereikte en alzoo de eenigste; Eere-prijs verwierf. ..Inter Nos"" liet; daarbij zelfs de Uitmuntendheidsaf- deeling verre achter zich. De Direic- tour, de heer D. van Wouw, behaald e daarmede dan ook de eenigste direc- teursprijs. Voorwaar een enorme prestatie. Wij f voegen onze gelukwenschen bij de ve-t le welke de heer Van Wouw en de kra'. nige zangers van „Inter Nos" in ont vangst zullen hebben te nemen. De 12-jarige A. B. had het onge-- luk op het Rapenburg spelenderwijs} in aanraking te komen met een pas-' soerende auto. Het kind werd binnen gedragen bij Apotli. Pellc. waar het ueor den dokter van de Eerste Hulp-! dienst werd onderzocht, die echter geen letsel kon constateeren. Op verzoek van den inspecteur,' van politie alhier is te Amsterdam! aangehouden de 25-jarige dienstbode; M. W. K., die haar dienst hier ter ste-' de heeft verlaten met medeneming, van eenige kleedingstukken en eenig geld ten nadeele van haar mevrouw. BINNENLAND. DE PRINSES TE KATWIJK a. ZEE. Naar gemeld wordt, hebben de ko ningin* en de prins jonikvrouwe J. baronesse van Sytzema bereid gevon den om mej. Schoch behulpzaam te zijn bij de leiding vaii ..'t Waerle", ge durende de dagen, waarop de prinses te Katwijk aan Zee zal vertoeven. ZITTING TWEEDE KAMER. j Bij de regeling yam werkzaamheden in de zitting van de Tweede Kamer; ej> 1» Februari zal de voorzitter^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1